TVP Kultura Piątek, 19.01.2024 07:25 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - LORENZO ZICHICHI Rozmowa, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski, Anna Szałańska, Jolanta Rzegocka Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Włochy, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Włochów, odnalezienie we Włoszech polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. W odcinku wydawca i menedżer sztuki - Lorenzo Zichichi opowiada o swojej przyjaźni i współpracy z polskim rzeźbiarzem, Igorem Mitorajem. 08:05 SZLAKIEM KOLBERGA - NATALIA KUKULSKA Reportaż, 26 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Cykl dokumentalny prezentujący znanych muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek będzie muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. W tym odcinku szlakiem Kolberga wyrusza Natalia Kukulska. Miała okazję spotkać się z markowianką Heleną Szpytmą, w której twórczości jednym z wątków jest historia Rodziny Ulmów z Markowej. 09:15 CHLEB, MIŁOŚĆ I... (PANE, AMORE E...) Komedia, 92 min, Włochy, 1955 Reżyseria: Dino Risi Aktorzy: Vittorio De Sica, Sophia Loren, Lea Padovani, Antonio Cifariello Komedia obyczajowa będąca trzecią częścią trylogii o przygodach Antonio Carotenutiego. W roli kochliwego marszałka Vittorio De Sica. W filmie zobaczymy też piękne kobiety, a wśród nich Sofia Loren. 11:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 12 Serial historyczny TVP, 47 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Irena Karel, Jerzy Fedorowicz, Andrzej Balcerzak, Stanisław Igar, Jan Ciecierski, Maciej Grzybowski, Jan Pyjar, Stefan Paska, Tomasz Biernawski Wbrew woli syna i Rady Królewskiej Bona wywozi z Polski skarbiec. Próby zatrzymania taboru nie udają się wskutek tchórzostwa nadgranicznej szlachty. Bona przebywa w Bari, ale czuje się tam obco. Powodowana tęsknotą i chęcią działania snuje plany powrotu na Mazowsze, może nawet na Wawel. Do realizacji tych zamierzeń nie chcą dopuścić Habsburgowie. Ograbiona ze wszystkiego królowa zostaje otruta przez swego doradcę Pappacodę, tajnego agenta Habsburgów. 13:45 AUTOPORTRET ZA MGŁĄ. OLGA BOZNAŃSKA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Maciej Mroziewski Muzyka: Stanisław Radwan Filmowy portret Olgi Boznańskiej - jako artystki i kobiety. Osadzenie w kontekście historycznym, miejsce kobiety w świecie malarskim, psychologiczne przemiany, wybory życiowe i artystyczne. Film dokumentalny "Autoportret za mgłą. Olga Boznańska" opowiada o życiu i etapach twórczości znanej polskiej malarki, portrecistki. Konieczność kształcenia za granicą, pobyty w Monachium i Paryżu, spotkania ze światowymi twórcami, realizowanie indywidualnej drogi artystycznej i jednocześnie trudne życiowe wybory, osobiste tragedie. Od dzieciństwa, przez dojrzewanie - do schyłku życia. O Oldze Boznańskiej opowiadają historycy sztuki, znawcy jej twórczości. 14:50 DWIE JOASIE Komedia, 88 min, Polska, 1935 Reżyseria: Mieczysław Krawicz Scenariusz: Jan Fethke Zdjęcia: Zbigniew Gniazdowski Muzyka: Władysław Eiger, Alfred Scher, Stanisław Szebego Aktorzy: Jadwiga Smosarska, Lucyna Szczepańska, Franciszek Brodniewicz, Ina Benita, Michał Znicz, Wojciech Ruszkowski, Władysław Grabowski, Aleksander Zelwerowicz, Janina Janecka, Ludwik Fritsche, Jula Kraszewska, Jula Kraszewska, Stefan Laskowski, Henryk Małkowski, Józef Comobis Oglądane po przeszło pół wieku przedwojenne komedie, mimo często prostych fabuł i niewyszukanych dowcipów, mają swoisty urok. Problemy w nich przedstawiane, snute intrygi, sceneria, kostiumy, sposób mówienia wzbudzają w nas uśmiech sympatii. Tak jest również w przypadku filmu Mieczysława Krawicza "Dwie Joasie". Reżyser należał do najpracowitszych twórców lat trzydziestych. W swoim dorobku ma m.in. filmy "Grzeszna miłość" zrealizowany wespół ze Zbigniewem Gniazdowskim, "Szlakiem hańby" (współautor - Alfred Niemirski), "Ułani, ułani, chłopcy malowani", "Każdemu wolno kochać" (współautor Janusz Warnecki), "Szpieg w masce", "Jadzia", "Jego wielka miłość" (współautorka Stanisława Perzanowska), "Dyplomatyczna żona" (współautor Carl Boese), "Niedorajda", "Skłamałam". "Dwie Joasie" to historia sympatycznej maszynistki Joasi, panny sumiennej i wzorowej pracownicy. Mimo tak wielu zalet bohaterka ciągle traci posadę. Nie znosi bowiem zalotów kolejnych szefów. Kiedy jest już zupełnie zdesperowana, wpada na szatański pomysł. Z powabnej panienki zmienia się w rozczochraną okularnicę sądząc, że w ten sposób pozbędzie się natrętnych adoratorów i zazna spokoju w pracy. Tymczasem role się odwracają i to właśnie Joasia zakochuje się w swoim szefie, mecenasie Robercie Rostalskim, który, niestety, ma już przyjaciółkę. Joasia postanawia pójść na Bal Mody, na którym członkiem jury jest mecenas. Pożycza szałową suknię i staje się sensacją balu. Jednogłośnie zostaje wybrana Królową Mody i podbija serce swojego szefa. 18:10 WĘDROWIEC POLSKI - KURPIE Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Prowadzący: Krzysztof Koehler W tym odcinku nasz wędrowiec zwiedza ziemię kurpiowską. Poznaje tajniki gwary, rozmawia o tradycjach w zakresie bartnictwa, o prawie bartnym, testuje miody. W kurpiowskich Wachach trafia do Muzeum, w rozmowie ze Zdzisławem Bzikukiewiczem dowiaduje się o tradycjach związanych z bursztynem i o obróbce tego kamienia. Próbuje się dowiedzieć, jak się poszukuje bursztynów nie nad morzem, ale w głębi lądu. 18:50 PORTRETY - URSULA VON RYDINGSVARD: ARTYSTKA NIEZALEŻNA (URSULA VON RYDINGSVARD: INTO HER OWN) Film dokumentalny, 57 min, USA, 2019 Reżyseria: Daniel Traub Muzyka: Simon Taufique Opowieść o kobiecie walczącej o realizację swojego artystycznego powołania, jednej z najbardziej znanych rzeźbiarek w Stanach Zjednoczonych. Jej rzeźby są inspirowane sztuką Afryki, Australii, naturą oraz sztuką ludową Podhala. 20:00 GOLDFINGER (GOLDFINGER) Film sensacyjny, 105 min, Wielka Brytania 1964 Scenariusz na podstawie powieści Iana Fleminga: Richard Maibaum i Paul Dehn Reżyseria: Guy Hamilton Aktorzy: Sean Connery, Gert Frobe, Honor Blackman, Shirley Eaton, Tania Mallet, Harold Sakata, Bernard Lee i inni Po "Doktorze No" i "Pozdrowieniach z Moskwy", trzeci film o przygodach agenta 007 Jamesa Bonda. Wyświetlany w 1964 r. w Wielkiej Brytanii pobił tam wszelkie rekordy kasowe, powtarzając tym samym sukces komercyjny swego poprzednika. Wracając po udanej akcji z Karaibów brytyjski superagent zatrzymuje się w Miami. Tam otrzymuje zadanie rozpracowania multimilionera Aurica Goldfingera, podejrzanego o kradzież angielskiego złota. Goldfinger, zagarnąwszy większość prywatnych zasobów szlachetnego kruszcu z całego świata, spędza teraz większość czasu na grze w karty, oszukując swych partnerów. Bond kładzie temu kres, dowiedziawszy się od sekretarki Jill Masterton, jaką metodą posługuje się jej pracodawca. Za swą gadatliwość dziewczyna zostaje okrutnie ukarana: pomalowana przez Goldfingera warstewką farby z dodatkiem prawdziwego złota, które zatyka wszystkie pory. Jill dusi się i umiera. Goldfinger znika, a agent 007 wyrusza za nim w pogoń, ścigając go aż do Europy, do głównej siedziby mieszczącej się w Alpach. Po drodze napotyka siostrę zmarłej Jill - Tilly Masterton, która usiłuje zemścić się na Goldfingerze. Zanim jednak zdoła go zastrzelić, ginie z rąk jego koreańskiego ochroniarza Oddjoba, któremu udaje się schwytać także Bonda. Zamroczony narkotykami Bond zostaje wysłany z powrotem do Ameryki prywatnym samolotem Goldfingera, pilotowanym przez piękną Pussy Galore. Dziewczyna przywozi go na farmę w Kentucky, gdzie Goldfinger prowadzi przygotowania do wielkiego skoku na skarbiec USA - Fort Knox. Mając upodobanie do wyrafinowanych i oryginalnych zbrodni, multimilioner sadysta w swoim planie napadu na fort wyznacza także miejsce Bondowi: przykuty kajdankami do bomby agent 007 ma w odpowiednim momencie zginąć od jej wybuchu. "Goldfinger" to pierwszy z czterech "bondów" nakręconych przez Guy Hamiltona (1922 - 2016), angielskiego reżysera francuskiego pochodzenia, następne to "Diamenty są wieczne", "Żyj i pozwól umrzeć", "Człowiek ze złotym pistoletem". W opinii wielu krytyków "Goldfinger" uchodzi za jeden z lepszych filmów o Jamesie Bondzie, opierający się czasowi, także za sprawą sporej dawki humoru. "Goldfinger" dał początek niezwykłej, jak na tamte czasy, modzie na różnego rodzaju gadżety (zabawki, modele samochodów, lalki, gry planszowe), nawiązujące do postaci i przedmiotów pojawiających się na ekranie. Dzięki temu filmowi do rangi wielkiego przeboju awansowała także tytułowa piosenka w wykonaniu Shirley Bassey. Cała strona dźwiękowa filmu okazała się zresztą bardzo udana, czego dowodem był Oscar za najlepsze dźwiękowe efekty specjalne. 22:30 POLOWANIE NA ĆMY - ODC. 3 Serial obyczajowy, historyczny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Katarzyna Tybinka, Anna Gabryś Aktorzy: Sonia Mietielica, Grzegorz Małecki, Monika Krzywkowska, Daria Polunina, Przemysław Stippa, Piotr Siwek, Piotr Nerlewski, Svyatoslav Suprunov, Marcin Sztabiński Yvette - na prośbę Szczerba - idzie do mieszkania przyjaciela Marcela, Jakuba na Nalewkach, aby przekazać mu informację o zagrożonych skrzynkach kontaktowych PPS. Przy tej okazji spotyka się z Haną, siostrą Jakuba, która wkrótce ma brać ślub. Przypadkiem słyszy na ulicy rozmowę Gruna z żydowskim alfonsem, Zismanem o wywożeniu kobiet do Argentyny. Szlimakowska próbuje zaprzyjaźnić się z Juriną, licząc na to, że jej petersburskie koneksje pomogą jej w sprzedaży lokalu i wyjeździe do Biarritz. Dla Jurny spotkania ze Szlimakowską są odkrywaniem nowego świata i odskocznią od sfrustrowanego przemocowego męża. Nowe modne suknie, herbata w modnym lokalu, spacer w Łazienkach, Jurina zmienia swoje przyzwyczajenia, poddając się urokowi nowej przyjaciółki. Grun zjawia się w burdelu u Szlimakowskiej i próbuje zastraszyć Yvette, którą widział na Nalewkach. Z opresji ratuje ją Szlimakowska. Yvette wyznaje pracodawczyni, że widziała Gruna u Czarnego i że ma on coś wspólnego z handlem kobietami. Szlimakowska radzi Yvette, by nie mieszała się w to. Szczerb w imieniu organizacji żąda od Yvette przechowania w piwnicy u Szlimakowskiej niewygodnego pakunku i Marcela. Uważa, że w oficynie burdelu dla Rosjan nikt nie będzie węszył. Kiedy Yvette odmawia, Szczerb przekazuje jej list z Syberii, od jej ukochanego Józefa. Pod wpływem emocji Yvette zgadza się kolejny raz pomóc spiskowcom. Grun przedstawia Margrafskiemu plan działania: chce skierować nienawiść ludu przeciwko burdelom, sutenerom i prostytutkom, zamiast przeciw carskiej władzy. Wierzy, że tłum omamiony hasłami odnowy moralnej, zapomni o walce o niepodległość przeciwko Rosjanom. Margrafski przystaje na plan Gruna. Iskrą zapalającą rozruchy ma być prowokacja w dzielnicy żydowskiej. Wtedy właśnie ślub bierze Hana, siostra Jakuba, córka szefa cechu rzeźników. To ona zostaje porwana i to jej uprowadzenie ma być początkiem zamieszek. Rodzina Hany, by ją odnaleźć, szuka pomocy u Gruna. Ten kieruje ich na żydowskich alfonsów, sugerując, że być może to oni porwali dziewczynę. Grun sprawnie napuszcza jednych na drugich, napinając spiralę zemsty. Aby jednak przez zamieszki w mieście nie stracić na własnych interesach, każe Winawerowi przyspieszyć kolejny transport dziewczyn do Argentyny. Spotykają się u Czarnego. Wśród ukrywanych tam dziewczyn czekających na transport, przetrzymywana jest też Hana. "Polowanie na ćmy" to serial historyczny stworzony na podstawie powieści Wacława Holewińskiego "Pogrom 1905". Opowiada losy Polski i Polaków pod rosyjskimi zaborami. 23:30 BIAŁY, BIAŁY DZIEŃ (HVITUR, HVITUR DAGUR (AKA WHITE, WHITE, DAY)) Dramat, 104 min, Dania/Islandia/Szwecja 2019 Scenariusz i reżyseria: Hlynur Palmason Aktorzy: Ingvar Sigurdsson, Hilmir Gunason, Ida Mekkin Hlynsdottir, Hilmir Snaer Gudnason, Sara Dogg Asgeirsdottir W biały dzień dochodzi do tragicznego zdarzenia w położonym na odludziu islandzkim miasteczku. Ginie żona Ingimundura, która spada w przepaść rozpędzonym samochodem. Owdowiały policjant bardzo przeżywa jej śmierć, ale stara się nie myśleć o sobie, lecz o rodzinie. Poświęca się opiece nad kilkuletnią wnuczką Salką, remontuje budynki na farmie swojej córki. Chodzi również na terapię, by szybciej zacząć żyć normalnie. Wciąż jednak wraca myślami do tego tragicznego dnia, zastanawia się, jak mogło dojść do wypadku. Ingimundur obsesyjnie szuka prawdy, narażając przy tym siebie i swoich bliskich. Pewnego razu, segregując rzeczy po swojej zmarłej żonie, odkrywa jej tajemnicę, co wzbudza w nim silne emocje. Atakuje jednego z mieszkańców miasteczka, Olafssona, podejrzewając, że ten miał romans z jego żoną. 01:30 NOC KRÓTKICH FILMÓW - WE HAVE ONE HEART Film krótkometrażowy, 11 min, Polska, 2020 Reżyseria: Katarzyna Warzecha Scenariusz: Katarzyna Warzecha Zdjęcia: Grzegorz Hartfiel Wykonawcy: Iwo Rajski, Sandra Drzymalska, Marianna Zydek, Jegr Khoshnaw, Tymon Konopka Po śmierci matki Adam odnajduje korespondencję, wymienianą przed laty przez rodziców: Polkę i mieszkającego w Iraku Kurda. Dla Adama to okazja, by dowiedzieć się czegoś więcej o ojcu, którego nigdy nie poznał. Połączenie animacji rysunkowej z materiałami archiwalnymi pozwala przenieść się niemal 40 lat wstecz, poczuć emocje łączące żyjących w różnych częściach świata zakochanych oraz odkryć niezwykłą tajemnicę rodzinną. 01:40 NOC KRÓTKICH FILMÓW - NIEZROZUMIAŁKI Film animowany, 4 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dana Danylova Scenariusz: Dana Danylova Wykonawcy: Dana Danylova Krótki film animowany. Autobiograficzna opowieść ukraińskiej reżyserki o przeżyciach mających miejsce w trakcie studiów w Polsce. Przedstawia językowe problemy doświadczane za granicą i wynikający z tego komizm. Na film składają się abstrakcyjne ilustracje wspomnień. (opis festiwalowy) 01:45 NOC KRÓTKICH FILMÓW - STORY Film animowany, 4 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jola Bańkowska Scenariusz: Jola Bańkowska Krótki film animowany. Ironiczny ciąg kilkunastu scenek, opowiadających o przenikaniu się codzienności ze światem cyfrowym. Prowadzona poprzez story - popularną dziś funkcję mediów społecznościowych narracja, przedstawia ludzi samotnych, zagubionych, a czasem obojętnych wobec rzeczywistości. (opis festiwalowy) 02:05 KINO NOCNE - JAK NARKOTYK Dramat psychologiczno - obyczajowy, 135 min, Polska 1999 Scenariusz i reżyseria: Barbara Sass Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Magdalena Cielecka, Bartosz Opania, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Ola Tokarska, Krzysztof Pieczyński, Igor Przegrodzki, Mariusz Bonaszewski, Krzysztof Globisz, Jerry Flynn i inni "Jak narkotyk" to film o miłości i samotności, o życiu i umieraniu, o twórczości i moralności, o tęsknocie i niespełnieniu. W losach Anny krytycy doszukiwali się odniesień do rzeczywistych osób i zdarzeń, zwłaszcza do biografii również ciężko chorej na serce, zmarłej w wieku 32 lat poetki Haliny Poświatowskiej. Reżyserka zapewniała jednak, że Anna nie ma jednego, konkretnego pierwowzoru: "Jest raczej wypadkową różnych życiorysów i moich obserwacji i jak każda z moich bohaterek jest też w pewnym sensie mną, ma pewne moje cechy i doświadczenia" - mówiła w wywiadach. Wykorzystane w filmie wiersze wyszły spod pióra poetki Anny Piwkowskiej. Zdjęcia do filmu kręcono w Warszawie, Kłodzku, Trójmieście i Londynie, a główną rolę zagrała Magdalena Cielecka, która zadebiutowała na ekranie we wcześniejszym filmie Barbary Sass, "Pokuszenie". Akcja filmu rozpoczyna się w roku 1980 i obejmuje kilka lat z życia bohaterki. Anna, 18 - latka z małego miasteczka, początkująca poetka, dowiaduje się, że jest ciężko chora na serce. Lekarze dają jej 2 - 3 lata życia. Wrażliwa z natury dziewczyna zaczyna reagować na wszystko jeszcze bardziej emocjonalnie. Gdy mija pierwszy szok, Anna łapczywie rzuca się na życie, krótki czas, jaki jej pozostał, stara się przeżyć jak najpełniej, jak najgłębiej, jak najprawdziwiej. Musi się śpieszyć, dlatego popełnia wiele błędów, potrafi być okrutna i egoistyczna, ranić nawet najbliższych. Ale najbardziej rani siebie. W sanatorium, do którego jedzie w oczekiwaniu na operację, poznaje niewiele starszego od siebie Piotra, studenta gdańskiej ASP. Zakochuje się w nim i po krótkiej znajomości postanawia poślubić. Chłopak próbuje delikatnie wyperswadować jej ten pomysł, lecz Anna rozwiewa jego obawy. Po uroczystości Piotr wraca do Gdańska, obiecuje regularnie odwiedzać młodą żonę. Na wieść, że wyrażono zgodę na jej operację w Londynie, Anna jedzie do Gdańska, by podzielić się z mężem tą radosną nowiną. Z przerażeniem dowiaduje się, że Piotr popełnił samobójstwo: był schizofrenikiem, nie powinien opuszczać szpitala. Anna długo rozpacza po jego śmierci, traci wiarę w Boga, w sens istnienia. Pisze wciąż nowe wiersze, ale wątpi, by były coś warte. Dzięki staraniom matki i niewidomego redaktora Jacka, którego Anna kiedyś poznała, jedna z gazet publikuje jej wiersze. Wkrótce dziewczyna ma pierwszy wieczór autorski, ale publiczność bardzo różnie odbiera jej twórczość. Jacek przekonuje ją jednak, że "pisanie jest jak narkotyk", nie da się go odstawić z dnia na dzień. Trzeba wciąż próbować. Anna wyjeżdża do Londynu, na przystani żegna ją zakochany Jacek. Po udanej operacji dziewczyna odzyskuje energię i radość. Pierwszy, opublikowany w Polsce tomik wierszy wprawia ją w euforię. Anna wdaje się w romans z jednym z lekarzy, myśli o pozostaniu w Anglii na stałe i informuje o tym Jacka. Kiedy jednak Gordon ją porzuca, a w Polsce zostaje ogłoszony stan wojenny, Anna - pod naciskiem kuzynów, którzy ją gościli - wraca do Polski. Rozpoczyna studia na wydziale filozofii, jak szalona tworzy nowe wiersze, dostaje mieszkanie w Domu Literata. Zachłannie rzuca się też w nowe związki z mężczyznami. Zyskuje środowiskową sławę, ale wciąż nie może trafić na wielką miłość. Głód wrażeń, chęć upewnienia się, czy jest zdrowa, sprawiają, że zaczyna palić, nie odmawia sobie alkoholu. Odrzucona przez kolejnego kochanka, Jurka, bardzo podobnego zewnętrznie do Piotra, ale zimnego i cynicznego, bezskutecznie próbuje odzyskać uczucie Jacka. Tymczasem bóle serca wracają, konieczna jest druga operacja.