TVP Kultura Wtorek, 14.01.2025 06:55 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 07:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 39 REGUŁY TEMPLARIUSZY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Templariusze to zakonnicy nadal obecni w pop - kulturze, pomimo faktu, że zmierzch ich potęgi miał miejsce 700 lat temu. Radosław Kotarski bada to, co zostało po nich w Polsce i w Niemczech. Przygląda się również codziennemu życiu zakonników i przybliża surową regułę zakonną Templariuszy. Zapraszamy w prawdziwą podróż w czasie! 09:00 LALKA - ODC. 2/9 - PAMIĘTNIK STAREGO SUBIEKTA Serial obyczajowy, historyczny, 73 min, Polska, 1977 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz na podstawie powieści Bolesława Prusa: Aleksander Ścibor-Rylski, Jadwiga Wojtyłło Zdjęcia: Jacek Korcelli Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Małgorzata Braunek, Jerzy Kamas, Bronisław Pawlik, Alina Janowska, Anna Milewska, Zofia Mrozowska, Bogdan Baer, Mieczysław Czechowicz, Jan Englert, Stefan Friedmann, Emil Karewicz, Józef Nalberczak, Wojciech Pokora, Jerzy Turek, Czesław Wołłejko Rzecki wieczorami, po zamknięciu sklepu, spisuje wydarzenia, których był świadkiem. Z lektury pamiętnika pana Ignacego poznajemy historię sklepu Mincla i losy młodego, a później dorosłego Stanisława Wokulskiego. Stary subiekt pisze o zesłaniu przyjaciela po powstaniu 1863, jego małżeństwie z wdową po właścicielu sklepu Janie Minclu i o początkach szaleńczej miłości do panny Izabeli Łęckiej. 10:25 SCENY NOCNE Film fabularny, 107 min, Polska, 1989 Autor: Wacław Berent Reżyseria: Marek Nowicki Scenariusz: Marek Nowicki Zdjęcia: Zbigniew Wichłacz Aktorzy: Teresa Budzisz Krzyżanowska, Leon Niemczyk, Mariusz Dmochowski, Katarzyna Miernicka, Wojciech Wysocki, Jadwiga Teresa Stępień, Tadeusz Paradowicz, Joanna Żółkowska, Juliusz Lubicz Lisowski, Bronisław Pawlik, Gustaw Lutkiewicz, Ryszard Barycz, Bogusz Bilewski, Bronisław Wrocławski, Paweł Nowisz Film fabularny, którego scenariusz oparto na motywach powieści Wacława Berenta "Ozimina". Akcja filmu rozpoczyna się w Warszawie w 109 roku niewoli. W pałacu barona Niemana odbywa się wystawny bal. Wśród gości są bogaci kupcy, bankierzy, naukowcy, wpływowi przedstawiciele kół ziemiańskich, działacze polityczni oraz rosyjski pułkownik. Beztroskiej zabawie i flirtom towarzyszą dyskusje na temat aktualnej sytuacji politycznej. Niespodziewanie bal przerywa wiadomość o wybuchu wojny rosyjsko - japońskiej. Jednym z pierwszych mężczyzn, którym pułkownik rozkazuje iść na wojnę jest Bolesław. Niezobowiązująca dotąd znajomość Bolesława z Niną kończy się romansem między nimi. Jednocześnie toczą się przygotowania do demonstracji antyrosyjskiej. Bolesław idzie na wojnę japońsko - rosyjską, gdy nagle zaczyna się manifestacja. Ginie. 12:30 PORTRETY - MAESTRO WŁOSKIEGO PLAKATU (L'ULTIMO UOMO CHE DIPINSE IL CINEMA) Film dokumentalny, 90 min, Włochy, 2020 Reżyseria: Walter Bencini Scenariusz: Walter Bencini Zdjęcia: Walter Bencini, Diego Falconieri Film o włoskim ilustratorze Renato Casaro, specjalizującym się w wielkoformatowych plakatach filmowych. 15:00 NOCNE PTAKI Film TVP, 68 min, Polska, 1992 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz, Andrzej Domalik Reżyseria: Andrzej Domalik Scenariusz: Andrzej Domalik Zdjęcia: Jacek Bławut Aktorzy: Olgierd Łukaszewicz, Mariusz Bonaszewski, Ewa Isajewicz - Telega, Wiesław Komasa, Mirosław Guzowski Wykonawcy: Jerzy Satanowski Twórcy filmowi wyraźnie upodobali sobie opowiadanie "Stracona noc" Jarosława Iwaszkiewicza. Najpierw Stanisław Lenartowicz wykorzystał ten tekst jako kanwę jednej z nowel filmu "Spotkania" z 1957 roku. W roku 1973 Janusz Majewski zrealizował telewizyjną adaptację opowiadania. Później sięgnął po prozę Iwaszkiewicza Andrzej Domalik i tej podstawie zrealizował film "Nocne ptaki". Jest to przestrzegająca jedności czasu i miejsca historia przypadkowego spotkania mężczyzny i chłopca - Kisieleckiego, dojrzałego, zblazowanego i próżnego, szukającego nowych wrażeń w narkotycznych wizjach, i naiwnego, "świeżego" jeszcze Janka. Pośrodku subtelnej gry prowadzonej przez nich obu jest kobieta. Jest ośrodkiem ich specyficznej walki, ale nie do końca celem. W tej rozgrywającej się nocą opowieści od konkretu i zdarzeń waźniejszy jest psychologiczny opis sytuacji, uchwycenie momentu krystalizacji uczuć, ukazanie ich siły i bezradności wobec nich człowieka. Olgierd Łukaszewicz w roli Kisieleckiego i Mariusz Bonaszewski w roli Janka stworzyli postacie charakterystyczne, niepokojące, ale jednocześnie fascynujące, gestom nadali większe znaczenie niż słowom. Oszczędne dialogi podkreślone zostały znakomicie muzyką Jerzego Satanowskiego. 16:25 LALKA - ODC. 3/9 - WIELKOPAŃSKIE ZABAWY Serial obyczajowy, historyczny, 78 min, Polska, 1977 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Jadwiga Wojtyłło, Aleksander Ścibor-Rylski Zdjęcia: Jacek Korcelli Aktorzy: Małgorzata Braunek, Zofia Jaroszewska, Maria Kaniewska, Marta Lipińska, Jerzy Kamas, Anna Milewska, Zofia Mrozowska, Krzysztof Chamiec, Włodzimierz Boruński, Jan Ciecierski, Jan Englert Stefan Friedmann, Emil Karewicz, Krzysztof Litwin Zaproszenie Wokulskiego przez hrabinę bulwersuje towarzystwo. Wejście kupca do arystokratycznych salonów jest szeroko komentowane w wyższych sferach. Dopiero otwarcie nowego, eleganckiego sklepu oraz założenie spółki do handlu ze Wschodem przyczynia się do zaakceptowania pana Stanisława przez arystokrację. Wielu możnych przystępuje do spółki, zachęconych obiecywanym wysokim procentem od wkładów. Bywalec salonów, Wokulski, zostaje przedstawiony prezesowej Zasławskiej, która wyjawia mu, że przed laty łączyła ją miłość z jego stryjem. Dla Izabeli pozostaje on jednak nadal tylko kupcem. Za pośrednictwem niejakiego Maruszewicza Wokulski odkupuje od barona Krzeszowskiego klacz, która wygrywa wyścigi. Krzeszowski obraża Izabelę, Wokulski wyzywa go na pojedynek. 18:50 STANISŁAW SYREWICZ ODMIENIANY PRZEZ LOS Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Brzozowicz Scenariusz: Grzegorz Brzozowicz Zdjęcia: Piotr Smoleński, Piotr Tutka, Marcin Wójcik Muzyka: Stanisław Syrewicz Historia kariery Stanisława Syrewicza, wybitnego kompozytora muzyki filmowej, którego twórczość jest mało znana w Polsce. Urodził się w sowieckim obozie. W wieku 9 lat został uznany za cudowne dziecko fortepianu, jednak po ukończeniu Akademii Muzycznej porzuca koncertowanie. Rozpoczyna studia na Wydziale Reżyserii Szkoły Teatralnej w Warszawie i komponuje m.in. nieśmiertelny przebój "Śpiewać każdy może". 13 grudnia 1981 r. zastaje go w Paryżu. Na Zachodzie współpracuje m.in. z Joe Cockerem, Marianną Faithfull, aktorką Dean Keaton i zespołem The Rolling Stones. Jednocześnie komponuje muzykę do ponad stu filmów we Francji, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Syrewicz współpracuje również z polskimi reżyserami (m.in. "Papierowe małżeństwo", "Testosteron", serial "Dom nad rozlewiskiem"). W 1994 r. Edyta Górniak zajmuje z jego piosenką "To nie ja!" drugie miejsce na festiwalu Eurowizji. Rok wcześniej Syrewicz otrzymuje prestiżową Ace Award. Dzień po gali ma rozpocząć rozmowy o pracy w Hollywood. W nocy w Los Angeles ma miejsce silne trzęsienie. Wraca do Londynu, gdzie rozpoczyna najbardziej płodny artystycznie okres kariery. Na premierach filmów z jego muzyką goszczą książę Karol, księżna Diana i królowa Elżbieta II. Jego płyty są wydawane na całym świecie, a soundtrack do serialu "The Choir" dociera do trzeciego miejsca najpopularniejszych płyt w Wielkiej Brytanii. Film Grzegorza Brzozowicza nie jest tylko opowieścią o karierze wybitnego artysty. Równoległym bohaterem obrazu jest muzyka Syrewicza, która wybrzmiewa przez cały film. Jest to też historia o niełatwych czasach, w których przyszło tworzyć bohaterowi tego dokumentu. 20:00 TEATR TELEWIZJI - PRZYPADEK KLARY Spektakl teatralny, 101 min, Polska, 2007 Autor: Dea Loher Reżyseria: Paweł Miśkiewicz Muzyka: Grammatik Aktorzy: Kinga Preis, Ewa Skibińska, Wojciech Ziemiański, Igor Kujawski, Bożena Baranowska, Mariusz Kiljan Rejestracja sztuki Dei Loher z Teatru Polskiego we Wrocławiu. Multimedialny spektakl z Kingą Preis w roli tytułowej i hiphopowym Grammatikiem na żywo. Główna bohaterka Klara z rosnącym zdumieniem obserwuje swoją absolutną niekompatybilność z resztą świata. Jakby zatrzymała się przed tym etapem ewolucji, który przystosował nas do kłamstwa, udawania i do międzyludzkich gier. Obojętna dla niej z pozoru utrata pracy polegającej na pisaniu instrukcji obsługi sprzętu AGD staje się początkiem dramatycznych perypetii. Dea Loher napisała gorzką przypowieść o pokoleniu trzydziestolatków, którzy wolą nie wiedzieć, że świat jest bardziej złożony, niż pokazuje to telewizja. 21:55 LEKKIE OBYCZAJE - MROŻONY PEPPERMINT (PEPPERMINT FRAPPE) Film obyczajowy, 89 min, Hiszpania, 1967 Reżyseria: Carlos Saura Scenariusz: Carlos Saura, Rafael Azcona, Angelino Fons Aktorzy: Geraldine Chaplin, José Luis López Vázquez, Alfredo Mayo, Emiliano Redondo Thriller psychologiczny, nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem za reżyserię na festiwalu w Berlinie w 1968 roku. Julian, lekarz w średnim wieku pracuje w szpitalu w małym miasteczku, z którego pochodzi. Jest starym kawalerem, ale zafascynownym kobiecym pięknem. Poszukiwanie ideału urody staje się jego obsesją. W doktorze podkochuje się jego pielęgniarka Ana, ale jest na tyle nieśmiała, że nie potrafi się do niego zbliżyć. Pewnego dnia, do miasteczka przyjeżdza Pablo, dawny kolega doktora. Znajomi odnawiają kontakty. Szczególnie, że żona Pabla jest atrakcyjną kobietą, znającą swoją "wartość". Traf chce, że jest łudząco podobna do Any (podobieństwo obu pań reżyser rozwiązał w prosty sposób - obie role kreuje Geraldine Chaplin), ale znacznie łatwiej przychodzi jej kokietowanie doktora niż skromnej pielęgniarce. Niestety historia przybiera tragiczny obrót, do którego doprowadza obsesja Juliana. Film jest swoistym studium psychologicznym człowieka, który życie swoje i innych uzależnił od własnych dewiacji. Niektórzy widzą w nim też metaforę do sytuacji Hiszpanów w czasach frankistowskich. 23:40 NOCNY DOKUMENT - 30 LAT WYMÓWEK Film dokumentalny, 75 min, Polska, 2021 Reżyseria: Armand Urbaniak Scenariusz: Armand Urbaniak Michał Giercuszkiewicz Gier jest muzykiem, czynnym perkusistą, który od kilkudziesięciu lat gra bluesa. Gier uczestniczył w nagraniu ponad trzydziestu płyt różnych wykonawców takich jak: Apogeum, Kwadrat, Bezdomne Psy, Krzak, SBB czy Józef Skrzek. Największy rozgłos i status gwiazdy przysporzył Gierowi sukces płyty "Cegła", którą nagrał z zespołem Dżem. Ten kilkuletni okres z Dżemem to czas wielkiej sławy, który jednocześnie stał się dla Michała problemem. Uzależnienie od heroiny i narkotyczna przyjaźń z wokalistą Dżemu - Ryśkiem Riedlem zaważyły na jego decyzji o radykalnej zmianie miejsca zamieszkania. Michał opuścił rodzinne Katowice 30 lat temu. Od tej pory na stałe żyje poza cywilizacją. Jego wyborem i azylem stały się Bieszczady, gdzie przebywa w naturalnym kontakcie z przyrodą i jej żywiołami. Odosobnienie pomogło mu wygrać z nałogiem. 01:15 TAMTE LATA, TAMTE DNI - DOROTA KOLAK Magazyn, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Dorotą Kolak. Opowie nam o Krakowie swojego dzieciństwa i przełomie w podejściu do życia, który przeżyła w szkole teatralnej. Przypomnimy m.in. jej rolę w filmie "Vinci", gdzie wcieliła się w Barbarę Sykalską. 01:55 PANORAMA KINA POLSKIEGO - NOC WALPURGI Dramat, 69 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marcin Bortkiewicz Scenariusz: Marcin Bortkiewicz, Magdalena Gauer Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Muzyka: Marek Czerniewicz Aktorzy: Małgorzata Zajączkowska, Philippe Tłokiński, Monika Mariotti, Mieczysław Gajda Swobodna adaptacja monodramu "Diva" Magdaleny Gauer, która jest też współautorką scenariusza filmu. Akcja czarno - białego obrazu rozgrywa się w teatralnej garderobie artystki, w noc Walpurgi obchodzonej z 30 kwietnia na 1 maja. W dawnych wierzeniach germańskich to czas kontaktu z demonami i duchami. W tę noc 1969 roku w szwajcarskiej operze, tuż po zakończeniu przedstawienia "Turandot" Giacomo Pucciniego dochodzi do spotkania starzejącej się divy operowej z młodym dziennikarzem. Zaplanowany wywiad z światowej sławy artystką nie przebiega jednak zgodnie z planem, niespodziewanie wymyka się wszelkim regułom, przeradzając się w emocjonalny pojedynek, w swoistą rozgrywkę przesyconą erotyzmem. To będzie długa noc, pełna skrajnych emocji. Diva z nieodłącznym papierosem w ręku przez cały czas kusi i prowokuje, przyciąga i odpycha, a młodzieniec bierze udział w tej grze, próbując dotrzymać jej kroku. Ekscytująca, szalona, perwersyjna artystka konsekwentnie zmienia nastroje. Nora Sedler, Żydówka z getta obciążona bagażem traumatycznych doświadczeń, jakby swoim zachowaniem chciała maskować prawdę o sobie. Na jej zranioną psychikę musiała mieć wpływ obozowa przeszłość oraz Holocaust, który Nora pewnie najchętniej wymazałaby z pamięci.