TVP Nauka Środa, 15.01.2025 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /9/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Higiena to temat tego odcinka serii. Dowiemy się, jakie popełniamy błędy; jednym z nich jest zbyt częste mycie ciała. Odbędziemy także lekcję skutecznego szczotkowania zębów oraz zachowania czystości toalety i po toalecie. 06:50 CZY WIESZ, ŻE? - /10/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. W tym odcinku uczestniczymy w śledztwie u boku policji kryminalnej, która bada fragmenty skóry, włosów, odciski palców, aby ustalić tożsamość człowieka. Okazuje się, że do stworzenia profilu genetycznego wystarczy zaledwie 10 komórek organizmu. Dowiadujemy się też, jak rozpoznać mowę ciała naszego rozmówcy, aby wiedzieć, czy mówi prawdę, czy kłamie. A także - jak nauka przywraca twarz zaginionym. 07:15 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 10) - REZYDENCI Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi, czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 07:45 JAK TO DZIAŁA - ODC. 8 TRZY ZASADY DYNAMIKI NEWTONA, CZYLI JAK DZIAŁA ŚWIAT Magazyn, 22 min, Polska, 2011 Isaac Newton, jeden z najbardziej genialnych fizyków wszech czasów, kilka stuleci temu sformułował trzy proste zasady, które rządzą naszym światem. Zasady Newtona są tak oczywiste i tak proste, że stanowią fundament mechaniki klasycznej opisującej ruch ciał znajdujących się wokół nas. W tym odcinku będzie kipieć od doświadczeń i eksperymentów, a punktem kulminacyjnym będą wyścigi pojazdów na napęd odrzutowy. 08:15 ASTRONARIUM - 18/24 (189) - TELESKOP EUCLID Magazyn, 23 min, Polska, 2024 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski magazyn astronomiczny 08:50 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 7 AMERYKA ŚRODKOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Ta dziesięcioodcinkowa seria zabiera widzów w podróż w te miejsca na naszej planecie, gdzie w dalekiej przeszłości zachodziły kluczowe dla dzisiejszego kształtu kontynentów na Ziemi procesy geologiczne. Dzięki pracy licznych naukowców poznajemy najważniejsze momenty w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia na lądzie, dinozaurów i człowieka. 09:50 KOSMOS, ŹRÓDŁO ŻYCIA - PLANETOIDY I METEORYTY (LIFE FROM SPACE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Nowe spojrzenie na Wszechświat i pochodzenie życia, które umieściło nas w samym środku rewolucji kopernikańskiej. W tej trzyczęściowej serii przyjrzymy się największym odkryciom w kosmosie: czarnych dziur, meteorytów i egzoplanet. Czarne dziury zostały uznane za jeden z fundamentów warunków istnienia życia. Dzięki nim życie jest możliwe w nieskończonej liczbie miejsc w kosmosie. Dowiemy się, jak meteoryty przyniosły na naszą planetę podstawowe substancje niezbędne do życia, umożliwiając powstanie Ziemi, a także popatrzymy na egzoplanety jako na miejsca możliwe do zamieszkania przez człowieka. Filmy omawiają najnowsze odkrycia w sferze wydarzeń kosmicznych w odniesieniu do pochodzenia życia, ukazując niezwykłą perspektywę możliwości istnienia życia. 10:50 PODRÓŻNIK - SOWETO Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Nazwa Soweto to skrót od angielskiego określenia południowo - wschodni township, czyli dzielnica przeznaczona w czasach apartheidu wyłącznie dla czarnych. Obecnie Soweto ma cztery miliony mieszkańców. Niespełna dziesięć procent to biali. Są tu biedne i bogate osiedla. A przede wszystkim niepowtarzalna atmosfera. Zapraszamy na wyprawę, podczas której odkryjemy historię i współczesność Soweto, zmierzymy się także ze stereotypami dotyczącymi tego miejsca. Administracyjnie Soweto jest dzielnicą Johanesburga, tyle że położoną kilkanaście kilometrów od centrum. To miejsce jest wyjątkowe ze względu na historię walki z apartheidem. To tutaj została przyjęta Karta Wolności, która stała się później fundamentem południowoafrykańskiej konstytucji. Tu odbył się historyczny kongres w 1955 roku. Dotrzemy do domu Nelsona Mandeli przy ulicy Vilikazi, tej samej, przy której mieszkał arcybiskup Desmond Tutu, to jedyne miejsce na świecie, gdzie w jednym miejscu mieszkało dwóch laureatów Pokojowej Nagrody Nobla. Pokażemy osiedla tworzone półlegalnie przez przybyszów z różnych części kraju, którzy w Soweto chcą znaleźć lepsze niż na prowincji życie. Na jednym z największych cmentarzy na świecie - Avalon - opowiemy historię Hektora Pietersena, trzynastoletniego chłopca, który został zabity przez policję w czasie strajku szkolnego w 1976 roku. 11:15 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - S. 3, ODC. 6; USA - TEKSAS Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Monika razem z córeczką Laurką (2 lata i 10 miesięcy) kontynuują podróż po USA. Chociaż eksplorują stan Teksas, przez chwilę poczują się trochę jak na afrykańskich safari! Odwiedzą Wild Life Ranch Natural Bridge, żeby przez okno samochodu poznawać i karmić nowe zwierzęta. Pojadą też do światowej stolicy kowbojów, Bandery, założonej przez Polaków! Odwiedzą prawdziwe rancho, żeby m.in. nauczyć się rzucać lassem i zajadą do klimatycznego Gruene, aby posłuchać muzyki country na żywo. W San Antonio natomiast poznają historię misji Alamo i poczują się jak w Meksyku! 11:50 CZY WIESZ, ŻE? - /11/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Z tego odcinka, dzięki sekretom chemików i ich eksperymentom, dowiemy się, jak skutecznie usunąć z odzieży plamy po sosie, winie, makijażu czy ołówku. Kiedy do prania stosować proszek, a kiedy płyn? W jakiej temperaturze pranie jest najbardziej skuteczne? I dlaczego zmywarka jest bardziej efektywna od ręcznego zmywania naczyń? 12:15 CZY WIESZ, ŻE? - /12/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten podpowie, jak zostać prawdziwym ekspertem w nowych technologiach. Jak - i jaki - wybrać telewizor? Ekran LCD czy plazmę? Czy naprawdę warto skusić się na ekran w rozmiarze XXL? Dlaczego są zakłócenia w Wi - Fi, gdy używamy mikrofalówki? A jak robić dobre zdjęcia? 13:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 4) - KAMUFLAŻ Reportaż, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W drugiej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 14:10 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 7 AMERYKA ŚRODKOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Ta dziesięcioodcinkowa seria zabiera widzów w podróż w te miejsca na naszej planecie, gdzie w dalekiej przeszłości zachodziły kluczowe dla dzisiejszego kształtu kontynentów na Ziemi procesy geologiczne. Dzięki pracy licznych naukowców poznajemy najważniejsze momenty w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia na lądzie, dinozaurów i człowieka. 15:10 PODWODNY ŚWIAT - PLASTIKOWE MORZE (SUBMERGED UNIVERSE - PLASTIC SEA) Serial dokumentalny, 25 min, Wielka Brytania, 2019 Seria ukazuje niezwykłą różnorodność ekosystemów oceanicznych, a jej twórcy namawiają nas, abyśmy zaczęli działać tu i teraz, jeśli chcemy ochronić oceany przed nieodwracalnymi zniszczeniami. Życie w wodach naszej planety jest coraz bardziej zagrożone przez działalność człowieka, więc zrozumienie tego, co złego dzieje się w głębinach na całym świecie, jest ważniejsze niż kiedykolwiek po to, by życiu w oceanach zapewnić przetrwanie. W każdym odcinku omawiane są kluczowe problemy, z jakimi borykają się nasze oceany i dostajemy wskazówki, co możemy zrobić, aby powstrzymać katastrofę. 15:40 PODWODNY ŚWIAT - MORZA ODPADÓW (SUBMERGED UNIVERSE - SPONSORED SEAS) Serial dokumentalny, 26 min, Wielka Brytania, 2019 Seria ukazuje niezwykłą różnorodność ekosystemów oceanicznych, a jej twórcy namawiają nas, abyśmy zaczęli działać tu i teraz, jeśli chcemy ochronić oceany przed nieodwracalnymi zniszczeniami. Życie w wodach naszej planety jest coraz bardziej zagrożone przez działalność człowieka, więc zrozumienie tego, co złego dzieje się w głębinach na całym świecie, jest ważniejsze niż kiedykolwiek po to, by życiu w oceanach zapewnić przetrwanie. W każdym odcinku omawiane są kluczowe problemy, z jakimi borykają się nasze oceany i dostajemy wskazówki, co możemy zrobić, aby powstrzymać katastrofę. 16:10 ASTRONARIUM - 18/24 (189) - TELESKOP EUCLID Magazyn, 23 min, Polska, 2024 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski magazyn astronomiczny 16:40 CZY WIESZ, ŻE? - /13/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. W tym - wszystko o stopach. Jak dbać o nie zimą? Jakie nosić obuwie, aby nie szkodzić stopom ani kręgosłupowi? Jak zaradzić brzydkiemu zapachowi stóp? Jednym słowem - jak mieć zdrowe i piękne stopy. 17:05 CZY WIESZ, ŻE? - /14/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten jest o letnich potrawach, które przygotowujemy, gdy piękna pogoda zachęca do wyjazdu na piknik. O tym, jak chronić produkty spożywcze przed upałem i co sprawia, że działają chłodziarki oraz jak bezpiecznie grillować i zaskoczyć gości na grillu niecodziennym smakiem codziennych potraw. 17:30 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - S. 3, ODC. 6; USA - TEKSAS Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Monika razem z córeczką Laurką (2 lata i 10 miesięcy) kontynuują podróż po USA. Chociaż eksplorują stan Teksas, przez chwilę poczują się trochę jak na afrykańskich safari! Odwiedzą Wild Life Ranch Natural Bridge, żeby przez okno samochodu poznawać i karmić nowe zwierzęta. Pojadą też do światowej stolicy kowbojów, Bandery, założonej przez Polaków! Odwiedzą prawdziwe rancho, żeby m.in. nauczyć się rzucać lassem i zajadą do klimatycznego Gruene, aby posłuchać muzyki country na żywo. W San Antonio natomiast poznają historię misji Alamo i poczują się jak w Meksyku! 18:05 METODY KRYMINALISTYKI - ENTOMOLOGIA (FORENSIC - THE SCIENCE OF CRIME) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Trzyczęściowa seria dokumentalna ukazuje naukowe kulisy spektakularnych polowań na kryminalistów. Za drzwiami laboratoriów instytutów medycyny sądowej, uniwersytetów i ośrodków badawczych naukowcy i eksperci odkrywają kluczowe informacje dla wskazania sprawców zbrodni. Dzięki stale ewoluującym metodom badawczym stają się bohaterami w walce ze zbrodnią doskonałą. 19:05 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 4) - KAMUFLAŻ Reportaż, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W drugiej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 19:35 JAK TO DZIAŁA - ODC. 8 TRZY ZASADY DYNAMIKI NEWTONA, CZYLI JAK DZIAŁA ŚWIAT Magazyn, 22 min, Polska, 2011 Isaac Newton, jeden z najbardziej genialnych fizyków wszech czasów, kilka stuleci temu sformułował trzy proste zasady, które rządzą naszym światem. Zasady Newtona są tak oczywiste i tak proste, że stanowią fundament mechaniki klasycznej opisującej ruch ciał znajdujących się wokół nas. W tym odcinku będzie kipieć od doświadczeń i eksperymentów, a punktem kulminacyjnym będą wyścigi pojazdów na napęd odrzutowy. 20:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 8 AMERYKA POŁUDNIOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Ta dziesięcioodcinkowa seria zabiera widzów w podróż w te miejsca na naszej planecie, gdzie w dalekiej przeszłości zachodziły kluczowe dla dzisiejszego kształtu kontynentów na Ziemi procesy geologiczne. Dzięki pracy licznych naukowców poznajemy najważniejsze momenty w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia na lądzie, dinozaurów i człowieka. 21:05 NARODZINY PLANETY ZIEMIA (BIRTH OF PLANET EARTH) Film dokumentalny, 50 min, USA, 2019 W ognistych początkach naszego młodego Układu Słonecznego światy rodzą się i znikają. Gazowe giganty sieją chaos. A młode Słońce daje upust swojej wściekłości. Jak Ziemia przetrwała wbrew wszelkim przeciwnościom? Ten niezwykły dokument śledzi niebezpieczną ścieżkę, jaką obrała nasza planeta we wczesnych latach swojego istnienia. Stawia także niektóre z najważniejszych pytań współczesnej nauki: jak Ziemia stała się żywą planetą? Co jej historia mówi nam o szansie na znalezienie innych światów podobnych do Ziemi? 22:10 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - S. 3, ODC. 6; USA - TEKSAS Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Monika razem z córeczką Laurką (2 lata i 10 miesięcy) kontynuują podróż po USA. Chociaż eksplorują stan Teksas, przez chwilę poczują się trochę jak na afrykańskich safari! Odwiedzą Wild Life Ranch Natural Bridge, żeby przez okno samochodu poznawać i karmić nowe zwierzęta. Pojadą też do światowej stolicy kowbojów, Bandery, założonej przez Polaków! Odwiedzą prawdziwe rancho, żeby m.in. nauczyć się rzucać lassem i zajadą do klimatycznego Gruene, aby posłuchać muzyki country na żywo. W San Antonio natomiast poznają historię misji Alamo i poczują się jak w Meksyku! 22:40 CZY WIESZ, ŻE? - /15/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Gdy latem doskwierają upały, w naszych czterech ścianach zazwyczaj także bywa bardzo gorąco. Jak dowiemy się z tego odcinka, mieszkanie można chłodzić, nie mając klimatyzacji. Eksperci wskażą proste i zaskakujące metody, dzięki którym temperaturę obniży się o 2 stopnie bez remontu i kosztownych inwestycji. Upalne lato to dla wielu także problemy ze snem. Jak zaradzić letniej bezsenności? Domy bioklimatyczne - co to jest? 23:05 CZY WIESZ, ŻE? - /16/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten odcinek spędzimy w ogrodzie, aby poradzić sobie z uprawą wszystkich roślin, nawet tych egzotycznych. Będziemy także ogrodnikami w samym sercu miasta, by w swoim mieszkaniu cieszyć się własnymi warzywami. 23:35 PODRÓŻNIK - SOWETO Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Nazwa Soweto to skrót od angielskiego określenia południowo - wschodni township, czyli dzielnica przeznaczona w czasach apartheidu wyłącznie dla czarnych. Obecnie Soweto ma cztery miliony mieszkańców. Niespełna dziesięć procent to biali. Są tu biedne i bogate osiedla. A przede wszystkim niepowtarzalna atmosfera. Zapraszamy na wyprawę, podczas której odkryjemy historię i współczesność Soweto, zmierzymy się także ze stereotypami dotyczącymi tego miejsca. Administracyjnie Soweto jest dzielnicą Johanesburga, tyle że położoną kilkanaście kilometrów od centrum. To miejsce jest wyjątkowe ze względu na historię walki z apartheidem. To tutaj została przyjęta Karta Wolności, która stała się później fundamentem południowoafrykańskiej konstytucji. Tu odbył się historyczny kongres w 1955 roku. Dotrzemy do domu Nelsona Mandeli przy ulicy Vilikazi, tej samej, przy której mieszkał arcybiskup Desmond Tutu, to jedyne miejsce na świecie, gdzie w jednym miejscu mieszkało dwóch laureatów Pokojowej Nagrody Nobla. Pokażemy osiedla tworzone półlegalnie przez przybyszów z różnych części kraju, którzy w Soweto chcą znaleźć lepsze niż na prowincji życie. Na jednym z największych cmentarzy na świecie - Avalon - opowiemy historię Hektora Pietersena, trzynastoletniego chłopca, który został zabity przez policję w czasie strajku szkolnego w 1976 roku. 00:05 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 4) - KAMUFLAŻ Reportaż, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W drugiej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 00:45 ASTRONARIUM - 18/24 (189) - TELESKOP EUCLID Magazyn, 23 min, Polska, 2024 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski magazyn astronomiczny 01:20 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 8 AMERYKA POŁUDNIOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Ta dziesięcioodcinkowa seria zabiera widzów w podróż w te miejsca na naszej planecie, gdzie w dalekiej przeszłości zachodziły kluczowe dla dzisiejszego kształtu kontynentów na Ziemi procesy geologiczne. Dzięki pracy licznych naukowców poznajemy najważniejsze momenty w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia na lądzie, dinozaurów i człowieka.