TVP Dokument Niedziela, 28.01.2024 05:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /28/ - MODRASZEK Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Ich skrzydełka, chociaż niewielkie, przepięknie mienią się metalicznymi barwami w odcieniach błękitu i fioletu. To jeden z najrzadszych, ale jednocześnie najpiękniejszych motyli występujących w Polsce. Modraszek, bo o nim mowa, jest gatunkiem chronionym, a jego zwyczaje i historię przybliży widzom "Przyrodnik na tropie". 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /147/ Reality show, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Od kilku lat odwiedzamy schroniska, fundacje i przytuliska, gdzie na swoją szansę czekają bezdomne zwierzęta. Dzisiaj chcemy zwrócić Państwa uwagę na psich seniorów. Joker, Fuks, Cywil, Margo - zamiast ciepłego domu u boku ukochanego człowieka dostały boks za kratami i przejmującą samotność. Czekają na Wasze otwarte serce. Zapraszamy też do egzotycznego świata nieco przerażających, choć fascynujących i pięknych zwierząt. Spotkamy się z prawdziwym smokiem, czyli waranem leśnym. A w Płockim Ogrodzie Zoologicznym spotkamy krewnych strusia Pędziwiatra. 06:35 MENORKA. REZERWAT BIOSFERY (MENORCA. BIOSPHERE RESERVE) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2019 Reżyseria: Jordi Escandell, Toni Escandell Film dokumentalny o hiszpańskiej wyspie Menorka na Morzu Śródziemnym, która jest druga co do wielkości w archipelagu Balearów. Ta wyspa została ustanowiona rezerwatem biosfery ponad 25 lat temu. Jest zamieszkana przez zwierzęta i rośliny, których nie można znaleźć nigdzie indziej na świecie. Przez wszystkie pory roku film ten uchwycił wyjątkowe krajobrazy, odosobnione piękno i dzikie zwierzęta, które nadal rozwijają się tam pod ochroną rezerwatu. 07:30 KALAHARI, TWARDE PRAWO PUSTYNI - ODC. 2 (KALAHARI, LAND OF SECRET ALLIANCES EPISODE 2: PUSHED TO THE LIMITS) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2022 Miniseria dokumentalna o tematyce przyrodniczej. Co by było, gdyby świat przyrody był mniej samolubny, niż początkowo sądziliśmy? Obserwując milczące sojusze, wzajemne usługi, tajne pakty i altruistyczne ofiary, ten cykl dokumentalny o dzikiej przyrodzie bada tajemnice współpracy zwierząt. 08:30 NEUROPLASTYCZNOŚĆ. REWOLUCJA (THE BRAIN REVOLUTION) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2022 Reżyseria: Eli Brown Film dokumentalny o mózgu. Dzięki nowym badaniom przeprowadzonym przez wybitnych ekspertów w dziedzinie medycyny i neurologii, zbadamy fundamentalne zasady neuroplastyczności mózgu i jak może się on zmieniać przez całe życie. Mózg to nasze centrum dowodzenia. Posiada niebywałe zdolności. Może zmieniać swoją strukturę i funkcję w procesie zwanym neuroplastycznością. Mózg potrafi kontrolować własne zmiany. Dzięki temu możemy wykorzystywać jego moc. Kontrola plastyczności pozwala nam na nowo zdefiniować nasz potencjał. Czym jest ta niesamowita i niewykorzystana potęga, która może odmienić nasze życie? Nawet, gdy jesteśmy już starzy. Dowiemy się jak wykonać plan poprawy sprawności mózgu. Naukowcy i badacze wyjaśniają, jak wykorzystać zasady uczenia się i zapewnić optymalne warunki dobrego zdrowia mózgu. Dzięki postępowi naukowemu przeciętny, współczesny 50 - latek dożyje 80 lat. Starzejący się mózg ma większe trudności z zapamiętywaniem, koncentracją, szybkim reagowaniem, refleksem i wykonywaniem złożonych zadań. Przełomowe badania naukowe pokazują, że mózg, bardzo plastyczny w dzieciństwie, może nie tracić na elastyczności wraz z wiekiem. Mamy coraz więcej narzędzi do odzyskania kontroli nad najwspanialszą częścią naszego ciała, aby poprawić i cieszyć się resztą naszego życia. Stworzenie optymalnego środowiska dla mózgu pozwala nam na lepsze jego wykorzystanie i zwiększa szanse na zdrowsze życie. Stoimy na progu rewolucji neuroplastycznej. 09:30 FONTAINBLEAU - PRAWDZIWY DOM FRANCUSKICH MONARCHÓW (FONTAINBLEAU: THE PALACE OF THE CENTURIES / FONTAINEBLEAU - LA VRAIE DEMEURE DES ROIS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2023 Reżyseria: Stphane Bgoin, Thomas Marlier Film dokumentalny - saga o odkrywaniu jednego z klejnotów królewskiej architektury w Europie. Pośrodku gęstego lasu wznosi się pałac, który widział wszystkich władców Francji. Kryją się w nim największe arcydzieła renesansu, baroku i epoki Cesarstwa. Był sceną wielkich, historycznych wydarzeń, lecz także - królewskich kłótni, rywalizacji i bardziej lub mniej sekretnych związków miłosnych. Powstał w średniowieczu, pięćset lat przed Wersalem. Zmieniał się, by nadążyć za ambicjami kolejnych królów i cesarzy. Rozbudowywano go przez ponad osiemset lat. Obecnie liczy blisko tysiąc pięćset pomieszczeń. Zarówno małe, ukryte komnaty, jak i wspaniała królewska galeria mają związek z najsłynniejszymi kartami historii Francji. Napoleon nazywał Fontainbleau "pałacem stuleci". Losy tej okazałej budowli również są wyjątkowe. W czasie Rewolucji i w okresie Terroru pałac stał się symbolem monarchii, o której lud chciał zapomnieć na zawsze. Nieprzerwanie zamieszkany przez królów i cesarzy - od Franciszka I po Napoleona III - był świadkiem niezliczonych ważnych wydarzeń historycznych, bliski zniszczenia podczas Rewolucji. Prawdziwe architektoniczne mille - feuille, odzwierciedla zmiany artystyczne, społeczne i polityczne na przestrzeni wieków, od wielkich mistrzów włoskiego renesansu po wybitnych artystów Napoleona. Historia tego imponującego zamku opowiedziana jest z punktu widzenia Charlesa Perciera, młodego architekta z końca XVIII wieku, który w obliczu rewolucyjnej przemocy walczył przeciwko niszczeniu tego skarbu dziedzictwa narodowego i o zachowanie zgromadzonych tam arcydzieł. Umiejętnie łącząc sekwencje fabularne, rekonstrukcje 3D i efekty specjalne, ten dokument ożywia liczący 1500 pokoi budynek, odkrywając wspaniałość jego wystroju i tajemnice jego historii. 10:30 MOJE MIASTO Film dokumentalny, 6 min, Polska, 1950 Zdjęcia: Olgierd Samucewicz Muzyka: Witold Krzemiński Obrazki z Krakowa lat trzydziestych. 10:40 ULICA BRZOZOWA Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1947 Scenariusz: Wojciech Jerzy Has, Stanisław Różewicz Zdjęcia: Władysław Forbert Muzyka: Henryk Swolkień Impresja filmowa Jerzego Hasa o odradzaniu się Warszawy z ruin. Film skupia się na ulicy Brzozowej i Starym Mieście. 11:00 MISJA W AFRYCE - ANALFABETYZM Reportaż, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Julita Wołoszyńska - Matysek Zdjęcia: Robert Jażdżyk Muzyka: Joanna Badełek Lektor: Grzegorz Szponder Jednym z największych problemów Republiki Środkowoafrykańskiej jest analfabetyzm. Dzieci nie chodzą do szkoły. Często także nauczanie w dostępnych szkołach jest na bardzo niskim poziomie. Z powodu analfabetyzmu najbardziej cierpią kobiety. Lukę wypełniają szkoły katolickie, które uczą i dziewczynki i chłopów. 11:15 MISJA W AFRYCE - EDUKACJA Reportaż, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Julita Wołoszyńska - Matysek Zdjęcia: Robert Jażdżyk Muzyka: Joanna Badełek Lektor: Grzegorz Szponder W odcinku tym poznajemy szkoły, które prowadzą dla dzieci i młodzieży z Republiki Środkowoafrykańskiej misjonarze salezjańscy. Odwiedzimy szkołę zawodową, podstawową i liceum. Poznajemy też problemy edukacyjne nauczycieli i młodych uczniów, porozmawiamy z misjonarzami o perspektywach rozwoju dla młodych ludzi i o wielkich problemach z edukacją. 11:30 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCY MADAGASKAR - LASY PÓŁNOCY (FASCINATING MADAGASCAR - THE FORESTS OF THE NORTHEAST) Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Steffen Sailer, Annette Scheurich Przyjrzymy się z bliska bujnym lasom Madagaskaru - państwa wyspiarskiego położonego w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo - wschodnich wybrzeży Afryki. Madagaskar - rajska wyspa na Oceanie Indyjskim z niepowtarzalnym krajobrazem przyrody i mieszkańcami kochającymi zabawę. Wyspa leży 500 km od wybrzeży Afryki. To czwarta co do wielkości wyspa na Ziemi, odseparowana od reszty świata od 90 milionów lat. Półwysep Masoala w północno - wschodniej części kraju to jeden z najbogatszych w gatunki regionów na świecie. Największym miastem w regionie jest Maroantsetra z 22 tysiącami mieszkańców. To główne centrum wymiany handlowej rozmaitych towarów i punkt tranzytowy dla egzotycznych przypraw uprawianych na wyspie. Park narodowy na Półwyspie Masoala jest największym rezerwatem w północno - wschodnim Madagaskarze. Las dochodzi do oceanu. Las deszczowy Masoalas leży w regionie o jednym z największych opadów na świecie. Każdego roku spada 4 tysiące litrów deszczu na metr kwadratowy. Północno - wschodni region Madagaskaru zachował sporo dziewiczej przyrody. Jednak tylko wtedy, gdy pokolenia Malgaszy dalej będą szanować przyrodę, fascynujące dziedzictwo naturalne Madagaskaru ma przyszłość. 11:45 HEDONIA - W POSZUKIWANIU PRZYJEMNOŚCI (HUNTING FOR HEDONIA) Film dokumentalny, 58 min, Dania, 2019 Reżyseria: Pernille Rose Gronkjaer Dokumentalna eksploracja mózgu, nauki i tajemnic naszych umysłów. A gdyby maleńkie pulsujące elektrody w naszej głowie mogły manipulować naszym umysłem? Rewolucyjna technika zwana głęboką stymulacją mózgu, po raz pierwszy została zbadana przez pionierów w latach sześćdziesiątych. Jej zastosowanie doprowadziło do niesamowitych postępów w leczeniu chorób takich jak choroba Parkinsona, ciężka depresja i zaburzenia odżywiania. To prosty system. Bateria pod skórą zasila stymulator dostarczający prąd bezpośrednio do neuronów. Aby dokładnie trafić z odpowiednim prądem w pożądane miejsce w mózgu pacjent musi być przytomny podczas zabiegu. Mózg jest niesamowity, piękny, i jest najbardziej złożonym ciałem w znanym nam wszechświecie. Składa się ze stu bilionów neuronów, każdy powiązany z drugim średnio tysiącem połączeń, zatem złożoność i zdolność przyłączeniowa tego organu przyćmiewa nerkę. Mózg to ty, nerka nie jest tobą. Można usunąć nerkę i nadal będziesz sobą. Ale jeśli uszkodzą cześć twojego mózgu, odbiorą ci część ciebie. Ale jaka przyszłość czeka ludzki umysł, kiedy zaczniemy manipulować w obrębie mózgu i emocji? 12:55 TACY BYLIŚMY - /4/ JAK PRACOWALIŚMY... Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. Odc. 4. Polski pracownik, to dobry pracownik. A czym jest praca? Według definicji to ilość wysiłku włożona w wytworzenie jakiegoś dobra. W tym odcinku przyjrzymy się temu, jak pracowaliśmy. Ostrzegamy jednak - nie będą to nadgodziny! 13:25 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - CHORWACJA CZ. 2 Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Relacje z podróży mamy, Moniki Witkowskiej, pilotki wycieczek i podróżniczki, z malutką córeczką, Laurą, która poznaje nowe kraje od trzeciego tygodnia życia. Program zawiera praktyczne porady dotyczące podróży z malutkim dzieckiem, informacje merytoryczne dotyczące odwiedzanych miejsc (ciekawostki turystyczne, jak i praktyczne informacje finansowo - organizacyjne) okraszane śmiechem i uśmiechem prowadzącej i jej uroczej córeczki. Program, za sprawą temperamentu dziewczyn, jak i nieuniknionych zmian dotyczących dorastania małego dziecka, cechuje dynamizm i nieoczekiwane zwroty akcji. Program inspiruje do podróży z dzieckiem i podpowiada, jak przeprowadzić taki wyjazd na własną rękę i niskobudżetowo. Rozrywka i praktyczny poradnik podróżniczy w jednym. 14:00 KAMERY WŚRÓD ZWIERZĄT, SERIA 1 - ODC. 3 (ANIMALS WITH CAMERAS) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Anne Sommerfield, Clare Dornan, Hannah Ward W tym odcinku poznamy sekrety trzech niezwykłych gatunków zwierząt. Odwiedzimy Azory, archipelag położony na otwartym Atlantyku. Co roku licznie gromadzą się tu mobule. Do dziś nie wiadomo, w jakim celu. Czy miniaturowe kamery pomogą rozwiązać tę zagadkę? W górzystych terenach Francji pojawia się coraz więcej wilków. Niektórzy hodowcy mają powód do zmartwień. Ich owce padają ofiarą drapieżników. Spróbujemy ustalić, czy psy pasterskie mogą powstrzymać narastający konflikt. Naszą misję zaczynamy jednak w północno - wschodniej Turcji. Szukamy tu drapieżników, które wyginęły w dużej części Europy. Na tych obszarach niedźwiedzie brunatne występują licznie. Są jednak bardzo płochliwe. Takie zwierzęta niełatwo obserwować. Badacze chcieliby wiedzieć, dlaczego tak dużo niedźwiedzi przetrwało na tak niewielkim skrawku lasu, otoczonym przez skupiska ludzkie. Czym żywią się te zwierzęta? Gdzie śpią? Jak wyglądają ich wzajemne relacje? Współpracujemy z naukowcami, którzy obserwują miejscowe niedźwiedzie. 15:00 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /16/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 8) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 15:55 NIEZWYKŁY KSIĘŻYC (WONDERS OF THE MOON) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: James van der Pool Księżyc w kolorze krwi, Superksiężyc, pełnia i całkowite zaćmienie. Poznamy wiele ciekawostek o tym jedynym naturalnym satelicie Ziemi. Jest nazywany srebrnym globem, miesiącem lub luną. To piąty co do wielkości Księżyc w Układzie Słonecznym. Zdjęcia robione aparatami o słabym świetle ukazują Księżyc w jego naturalnym blasku. Dowiemy się, jak fazy Księżyca wpływają na różne procesy na Ziemi, na przykład w podmorskim świecie Południowego Pacyfiku rafy koralowe rozmnażają się zgodnie z cyklami Księżyca. Przyjrzymy się zaćmieniom, gdy Słońce, Ziemia i Księżyc znajdują się w jednej linii. Występują one podczas nowiu, kiedy Księżyc znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, iż Księżyc jest widoczny na nocnym niebie tylko przez kilka godzin. Wyjątkiem są tylko dni w okolicach pełni, kiedy Księżyc gości na niebie przez całą noc. W pierwszej kwadrze widoczny jest wieczorem i zachodzi około północy, a w ostatniej kwadrze wschodzi dopiero około północy. Poznamy też festiwale i festyny księżycowe, które odbywają się na świecie i wtedy uwaga wszystkich skupiona jest na srebrnym globie. 16:55 AFRYKA Z ADE ADEPITANEM - CZĘŚĆ 1. AFRYKA ZACHODNIA (AFRICA WITH ADE ADEPITAN) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Olly Bootle Czteroodcinkowa seria geograficzno - podróżnicza BBC Studios. Afryka jest najbardziej żywym i zróżnicowanym kontynentem na Ziemi, z ponad 50 krajami i setkami różnych kultur. Ade Adepitan podróżuje po Afryce, aby odkryć, jak zmienia się kontynent. Od dynamicznie rozwijającej się technologii Lagos po wspaniałe plaże Mozambiku i od zagrożonych goryli w DRK po rozdarte wojną ulice Somalii, Ade widzi w Afryce najlepsze i najgorsze. Dzięki jego bardzo osobistemu spojrzeniu na kontynent i niezwykłym spotkaniom, seria ta zadaje pytanie: tak jak ostatnie 30 lat zmieniło Azję, czy przyszłość należy do Afryki? Część 1 - "Afryka zachodnia". Adi odwiedzi najbardziej fascynujący kontynent - Afrykę. Ponad pięćdziesiąt krajów i setki kultur. Pierwszy etap podróży to Afryka Zachodnia. Od Wysp Zielonego Przylądka, potem Senegal, Wybrzeże Kości Słoniowej, a na koniec Nigeria. Rozpoczyna w Republice Zielonego Przylądka, najdalej na zachód wysuniętym punkcie Afryki. To jedno z najmniejszych państw afrykańskich. Życie tutaj, jak i w całej Afryce, potrafi dać w kość. Następny przystanek: Senegal. Afryka Zachodnia jest pełna szemranych agentów. Tysiące okłamanych młodych piłkarzy wyjeżdżają zagranicę. Wielu zostaje bezdomnymi, nie stać ich na powrót do domu. Afrykańscy piłkarze stanowią tu kolejny eksploatowany zasób. Ostatni przystanek na tym etapie podróży to Nigeria. Nigeria ma największą gospodarkę w Afryce i potężne złoża ropy. Ale ludzie nie są tu bogaci. Trudno za to obwiniać świat zewnętrzny. Panują tu ogromna korupcja, złe zarządzanie i przestępczość. Państwo nie dba o obywateli, dlatego wiele osób szuka pomocy gdzie indziej. 18:05 W POGONI ZA NIEŚMIERTELNOŚCIĄ (LOOKING FOR IMMORTALITY) Film dokumentalny, 51 min, Szwajcaria, 2020 Istota doskonała, jak ze snu Leonarda da Vinci. Silniejsza, inteligentniejsza, wolna od kalectwa, chorób i śmierci. Marzenie stare jak ludzkość. Wobec błyskawicznego postępu nauki i technologii może się spełnić. By żyć lepiej i dłużej, niektórzy gotowi są na wiele. Wynalazki, które ułatwiają codzienne życie, mogą prowadzić do piekła. To dotyczy nas wszystkich. Czy nieodwracalna przemiana już się rozpoczęła? Czy chcielibyśmy żyć wiecznie? Wraz z pionierami nauki i medycyny poszukującymi nieśmiertelności poznamy ostatnie postępy w nauce, medycynie i robotyce. Jednak dążenie przemysłu technologicznego do odwrócenia starzenia się spotkało się ze sceptycyzmem. Leki przeciwstarzeniowe to tak naprawdę quasi - utopijny sen - mówi pewien geriatra. Czy życie lepsze, zdrowsze i dłuższe jest tym, co nauka i technika szykują dla nas na krótką metę? Google namówiło najlepszych naukowców na świecie, aby położyli kres chorobom związanym ze starzeniem się. W międzyczasie mnóstwo firm testuje nowe sposoby i leki, które mogą uczynić nas bardziej długowiecznymi. Czy w czasach, gdy medycyna przeciwstarzeniowa zyskuje na popularności, starość może stać się pewnego dnia chorobą uleczalną? 19:00 BRACIA GRIMM - NIE TYLKO BAŚNIE (THE BROTHERS GRIMM) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Gabriele Rose Film dokumentalny o Braciach Grimm. Dawno, dawno temu było sobie dwóch braci, których połączyła pasja do literatury: Wilhelm i Jacob Grimm. Ich nazwisko związane jest głównie z baśniami, tymi cudownymi opowieściami o brzydkich czarownicach i dzielnych dziewczętach, młodych książętach i wielkich niebezpieczeństwach. Zebrali te historie, ponieważ chcieli zachować przeszłość, aby zmienić teraźniejszość. Ten dokument opowiada nieznaną historię słynnych kolekcjonerów baśni. Ich bajki miały służyć jako ramy jedności. Celowo wyszukując i promując starą literaturę, bracia angażowali się w akademicką wojnę kulturową przeciwko francuskim rządom. Ale w ich opowieściach nie było nic specyficznie niemieckiego. Wiele z ich baśni można znaleźć w podobnych formach w całej Europie. Tym, co je wyróżniało, były szczegóły. Wykorzystując sceny ze sztuk teatralnych i wywiady z dwoma braćmi oparte na oryginalnych tekstach, ten dokumentalny dramat pokazuje, jak bliskie były relacje między braćmi. 20:00 ODWAGA (COURAGE) Film dokumentalny, 86 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Aliaksei Paluyan Film dokumentalny o pokojowym powstaniu narodu przeciwko niesprawiedliwości, brutalnemu uciskowi i o walce o demokrację. Podczas wyborów prezydenckich na Białorusi latem 2020 roku w wir masowych protestów wplątuje się trzech aktorów z podziemnego teatru Białoruski Teatr Wolny w Mińsku. Przyciągają ich szerokie ulice Mińska, by mogli głośno protestować i bronić wolności słowa i żądać długo oczekiwanej zmiany władzy. Członkowie grupy teatralnej i wiele innych osób zostaje aresztowanych. Kraj stoi na krawędzi wojny domowej. Film towarzyszy odważnemu i pokojowemu oporze Maryny, Pawła i Denisa przed i w trakcie protestów. To bardzo osobiste spojrzenie autorów filmu na wydarzenia, dające bliski i angażujący widza wgląd w życie ludzi na dzisiejszej Białorusi, którzy walczą o wolność i prawo do demokracji. 21:40 BIAŁORUŚ I ŁUKASZENKA: MARIONETKOWY REŻIM PUTINA (INSIDE BELARUS: PUTIN’S PUPPET REGIME) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Pierre Chabert, Emilie Lob Obaj mają wspólną ideologię i wizję totalitarnej władzy, ale podobno Władimir Putin i Aleksandr Łukaszenka nienawidzą się wzajemnie. Ludowa opozycja na Białorusi i wojna na Ukrainie mają wiele wspólnego. W tym filmie przyglądamy się relacjom między tymi politykami. Spoglądamy również wstecz na dojście Łukaszenki do władzy i słyszymy opinie niektórych protestujących na tyle odważnych, by mu się przeciwstawić. Film został nakręcony ukradkiem na Białorusi w tygodniach poprzedzających i tuż po inwazji na Ukrainę. To właśnie uziemienie lotu Ryan Air w celu aresztowania dziennikarza Romana Protasiewicza wywołało surowe sankcje ze strony Europy. W odwecie Łukaszenko zwabił dziesiątki tysięcy uchodźców z Bliskiego Wschodu i wysłał ich do Polski. Kiedy ludzie zaczęli umierać w temperaturach poniżej zera, obwiniał Europę i poszedł grać w hokeja z Władimirem Putinem. Był to publiczny znak poparcia ze strony Kremla dla człowieka, którego muszą wspierać. Bez pomocy Rosji powszechne protesty w 2020 roku prawdopodobnie zakończyłyby reżim Łukaszenki. Na Białorusi wszyscy wiedzą, że żyją pod nieustanną inwigilacją, pod rządami rządu, który utracił legitymację i rządzi siłą. Istnieje obawa, że jeśli Ukraina przegra wojnę, jej los może być taki sam. 22:50 TAMTE LATA, TAMTE DNI - IZABELA TROJANOWSKA Magazyn, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Marta Perchuć-Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Izabelą Trojanowską, jedną z najbardziej utalentowanych polskich aktorek. Opowie nam o swoim dzieciństwie spędzonym w Olsztynie i swoich pierwszych artystycznych występach. Wspólnie wspomnimy rolę Kasi Kunickiej, w którą wcieliła się w kultowym serialu "Kariera Nikodema Dyzmy". 23:25 TO NIE JEST FILM (THIS IS NOT A MOVIE) Film dokumentalny, 104 min, Kanada/Niemcy, 2019 Reżyseria: Yung Chang Dokumentalny portret zmarłego 30 października 2020 w Dublinie Roberta Fiska, legendarnego, brytyjskiego dziennikarza i reportera wojennego. W wieku 12 lat Fisk obejrzał film "Zagraniczny korespondent" Alfreda Hitchcocka i od razu wiedział, kim chce zostać w przyszłości. Spełnił swoje marzenia. Przez całe życie ujawniał to, co działo się w strefach wojennych, gdzie prawda jest pierwszą ofiarą. Rozpoczął karierę w "The Times", informując o brytyjskich żołnierzach walczących z dziećmi, które rzucają kamieniami, zabijając przy tym niewinnych ludzi. Na Bliskim Wschodzie relacjonował też kluczowe wydarzenia, takie jak masakra Sabry i Szatili w 1982 roku w Libanie. Z "The Times" odszedł do "The Independent" po tym, jak gazetę wykupił Rupert Murdoch i zaczął cenzurować publikacje, zwłaszcza zestrzelenie przez amerykańską marynarkę wojenną samolotu pasażerskiego Iran Air Flight 655 w 1988 roku. W swojej pracy zawsze starał się zachować emocjonalny dystans do tego, czego był świadkiem, argumentując, że nie można relacjonować wydarzeń, jeśli całkowicie się ich nie pozna. Fisk miał 73 lata i nadal był aktywnym reporterem wojennym. Zdawał sobie sprawę, że rzeczywistość nie jest możliwa do obiektywnego pokazania w filmie. Wojny nie są rozwiązywane przez dziennikarzy, a źli nie zawsze dostają to, na co zasłużyli, ale Fisk walczył o prawdę, opętany myślą, że musi relacjonować to, co dzieje się na świecie. 01:20 OPOWIEŚĆ O ALEKSANDRZE KAMIŃSKIM Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2004 Reżyseria: Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka Scenariusz: Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka Zdjęcia: Adam Fręśko Lektor: Tomasz Marzecki Film prezentuje sylwetkę profesora Aleksandra Kamińskiego - harcmistrza, wychowawcę, historyka i pisarza. Jego niezwykłe życie stanowić może wzór osobowy dla młodego pokolenia. Kochał Polskę, młodzież i dzieci, którymi zajmował się do końca życia. Stworzył ruch zuchowy. Szczególne zasługi położył w czasie hitlerowskiej okupacji: był współtwórcą Szarych Szeregów, Małego i Dużego Sabotażu. Stworzył także doskonałe pismo podziemne "Biuletyn Informacyjny", które odegrało wielką rolę w czasie okupacji i w powstaniu warszawskim, będąc nieocenionym źródłem historycznym tamtych dni. Jego książka "Kamienie na szaniec" opowiadająca o bohaterskiej grupie harcerzy warszawskich z Szarych Szeregów, stała się książką kultową. Szykanowany w czasach stalinowskich, nigdy się nie poddał, był zawsze wierny swoim ideałom, które głosił w harcerstwie: służba, dzielność i bezinteresowność. Film przedstawia też dorobek naukowy Aleksandra Kamińskiego, znajdują się w nim także unikatowe archiwalia, filmy z udziałem samego Kamińskiego oraz fotografie, dokumenty, rękopisy i inne pamiątki z rodzinnego archiwum córki (dotychczas niepublikowane). 02:25 COŚ PIĘKNEGO Film dokumentalny, 32 min, Polska, 2002 Autor: Krzysztof Magowski Reżyseria: Krzysztof Magowski Wykonawcy: Halina Paschalska, Henryk Gronkiewicz, Michał Gronkiewicz, Jacek Mierosławski Obraz rodziny przemysłowców warszawskich - Paschalskich, których fabryka przy ul. Żytniej 52 swą świetność osiągnęła w I poł. XX wieku. Bazą jest materiał filmowy (z 1926 roku) zarejestrowany na taśmie 35 mm, znajdujący się w zbiorach rodzinnych. Pokazuje losy rodziny i fabryki na tle Warszawy z tamtych lat. 03:05 CZŁOWIEK O CHMURNYCH OCZACH I UŚMIECHNIĘTEJ DUSZY. JERZY TRELA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Wykonawcy: Jerzy Trela Film dokumentalny o jednym z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych i filmowych. Sylwetka Jerzego Treli w wielu odsłonach - opowieść o dzieciństwie, pochodzeniu z rodziny o kolejarskich tradycjach, fascynacji sztuką i drodze od teatrów lalkowych na scenę narodową. Ilustracją są fragmenty materiałów archiwalnych dokumentujących jego artystyczną drogę. Jerzy Trela odbywa sentymentalną podróż do miejsca swego urodzenia - podkrakowskich Leńcz. W pociągu relacji Kraków - Zakopane opowiada o życiu, najważniejszych wydarzeniach, decyzjach, ludziach, pracy, odpoczywaniu, o rodzinie. Ta podróż po życiu biegnie jakby od tyłu. Od Krakowa do Leńcz. Jerzy Trela mówi o współczesności, decyzjach artystycznych, wyborach i ostatnich dokonaniach. W Leńczach wspomina dom rodzinny, matkę, psa i potrawy na stole. W pociągu powrotnym do Krakowa wraca do przeszłości, debiutu filmowego, spotkań ze Zbyszkiem Cybulskim, Teatru STU i Starego Teatru. Cała ta podróż w czasie i przestrzeni jest ilustrowana materiałami archiwalnymi, pojawiającymi się na szybie jadącego pociągu.