TVP Dokument Poniedziałek, 20.01.2025 05:30 DZIKA POLSKA - WIERZĘ W NIETOPERZE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Na południu Polski uchowały się jeszcze kolonie zagrożonego zagładą nietoperza podkowca małego. To drobne zwierzątko uznaje tylko obszary wyżynne i górskie, jak choćby pasma Beskidów. Tu ich badaczem i czynnym obrońcą jest bohater odcinka, dr Rafał Szkudlarek, od lat prowadzący wraz z innymi członkami tzw. grupy nietoperzowej program ochrony nietoperzy, a zwłaszcza podkowców. Te mają bowiem szczególne wymagania, o których spełnienie w przyrodzie coraz trudniej. Zarazem są całkiem uzależnione od ludzi, bo swe letnie, decydujące o przetrwaniu kolonie rozrodcze zakładają na strychach. Najczęściej są to strychy budowli sakralnych, a zwłaszcza drewnianych kościołów i cerkwi, rozsianych na pogórzu. Ich nieodpowiednie remontowanie albo też całkowite, wynikłe z braku środków, zaniechanie remontów zagraża nie tylko zabytkowym budowlom, ale i koloniom podkowców. Toteż grupa nietoperzowa stara się te środki zdobyć i przyczyniła się już do uratowania niejednego obiektu. O szczególnej symbiozie przyrodników z księżmi i wspólnej ich opiece nad nietoperzami opowiada ten odcinek. 06:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 10 ROZMOWY Z WARTBURGIEM Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Tym razem Radosław Kotarski wraca do czasów powojennych, gdy polska motoryzacja stawała na nogi. Wyrusza w podróż takimi pojazdami jak warszawa, syrena czy wartburg i sprawdza ich użyteczność w praktyce. Dla jednych ten powrót do przeszłości będzie powrotem do czasów dzieciństwa, a dla innych subiektywnym przewodnikiem po motoryzacji Europy Środkowej i Wschodniej. Co wyniknie ze skonfrontowania zabytkowych samochodów z nowoczesnymi realiami? 06:40 DEPRESJA I JA (HORIZON DEPRESSION AND ME) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Lucas Film dokumentalny BBC. Dowiemy się więcej na temat niezwykle podstępnej choroby jaką jest depresja. Alastair Campbell jest znany ze swojej roli spin doktora Tony'ego Blaira, ale z dala od opinii publicznej był prześladowany przez wyniszczające napady depresji. W niektóre dni samo wstanie z łóżka jest zbyt trudne. Terapia i leki przeciwdepresyjne pomagają mu ale czy to wszystko, na co może liczyć? W tym bardzo osobistym filmie Alastair pyta, czy radykalne nowe metody leczenia mogą powstrzymać depresję. Próbuje dowiedzieć się, czy nauka może dać jemu i milionom jemu podobnych nadzieję na życie wolne od depresji. Producent: Silverfish Productions and Coasthouse Productions 07:40 SUPERSZYBKI SOKÓŁ WĘDROWNY (SUPER FAST FALCON / FALCON FORCE: WORLD'S FASTEST ANIMAL) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Simon Baxter Dokument o najszybszych ptakach na naszej planecie. Szybkość z jaką porusza się sokół w trakcie ataku na zwierzynę, zmierzył Ken Franklin w latach 90. Skoczył z ptakiem na dużej wysokości z samolotu i osiągnął prędkość 400 km/h. Uważa jednak, że mogłaby być ona jeszcze większa. Sokół wędrowny. Najszybsze zwierzę świata. Żyje na granicy fizycznych możliwości, jakby stawiał wyzwanie siłom natury. Potrafi rozwinąć prędkość trzy razy większą niż gepard, wytrzymać przeciążenie nawet do 18 G, dwa razy większe niż znoszą najlepsi piloci myśliwców. Może upolować ofiarę dwa razy większą od niego. Aby zrozumieć, w jaki sposób sokoły potrafią to osiągnąć, skonsultujemy się ze światowej klasy badaczami. Wykorzystując najnowszą technikę, poddamy te niezwykłe ptaki testowi. Prześledzimy losy młodej rodziny sokołów wędrownych w centrum Chicago. Sprawdzimy, czy ptak może stawić czoło olimpijskiemu mistrzowi narciarstwa. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czego potrzeba, by stać się najszybszym zwierzęciem świata. Sokoły wędrowne to ptaki drapieżne. Podobnie jak jastrzębie i sowy, mają ostre szpony i doskonały wzrok. Ale przewyższają je pod każdym względem. Polują na najbardziej nieuchwytne zwierzęta - inne ptaki. By polowanie zakończyło się sukcesem, potrzeba wyjątkowej zwinności i przede wszystkim szybkości. Pikując z prędkością trzystu kilometrów na godzinę, sokół może upolować nawet najszybsze z ptaków. W tym filmie poznamy młodą rodzinę sokołów, która osiedliła się w centrum Chicago. Zobaczymy jak Lloyd Buck - przewodnik ptaków szkoli jednego młodego wędrowca w Alpach. Dzięki przełomowym eksperymentom i technikom filmowania poznamy sekrety tych wspaniałych, drapieżnych ptaków. 08:40 PLANETY - SATURN. ODC. 4/5 (THE PLANETS) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Nic Stacey Ta niezwykle ambitna seria pokazuje najważniejsze momenty z historii Układu Słonecznego. Dzięki wykorzystaniu efektów specjalnych przybliża ekscytującą historię wszystkich ośmiu planet. Przenosi widzów na powierzchnię tych, często bardzo dynamicznie zmieniających się, światów, a dzięki temu mogą uczestniczyć w dramatycznych zjawiskach, które je ukształtowały. 09:40 SIMON REEVE W AMERYCE POŁUDNIOWEJ - ODC. 3 ANDY (SOUTH AMERICA WITH SIMON REEVE EPISODE 3: THE ANDES) Serial dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Chris Mitchell Seria BBC (5 odcinków). Znany dobrze publiczności podróżnik Simon Reeve odkrywa najciekawsze miejsca Ameryki Południowej. Podróżuje od dżungli Gujany po zamarznięte pustkowia Ziemi Ognistej, eksplorując jeden z najbardziej tajemniczych i ekstremalnych kontynentów na ziemi. Spotyka rdzennych mieszkańców Boliwii i Brazylii, odwiedzając po drodze zarówno miasta, jak i pustynie. Od Rio de Janeiro, przez La Paz, po epicką dzikość Patagonii, Simon zachwyca się niezwykłymi kontrastami tego kolorowego kontynentu. 10:45 OBIEKTYW - INWESTYCJE NA WIŚLE Reportaż, 19 min, Polska, 1978 Autor: Jerzy Ossowski, Kazimierz Olszański Rejs po rzece Wiśle barką, na której transportowane są kruszywa dla lokalnego przemysłu oraz spotkanie z ludźmi, którzy swoje życie zawodowe związali z pracą w żegludze śródlądowej. O trudnych początkach pracy na galarach oraz trudnej sztuce żeglowania po Wiśle mówi kapitan Edward Wójcik. Historię krakowskiej żeglugi śródlądowej, specyfikę i aspekty finansowe transportu rzecznego przedstawia dyrektor Zbigniew Kochan. Inżynier Andrzej Wójcik mówi o planach usprawnienia żeglugi na Wiśle za pomocą budowy stopni wodnych. Ilustracją wypowiedzi są zdjęcia załadunku towarów, placu budowy stopnia wodnego Kościuszko, proces wodowania barki na stopniu Dąbie oraz dzikie nabrzeża Wisły wzdłuż trasy rejsu barką. 11:15 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 9 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Tomasz Kępski, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański W drugim sezonie programu "Polskie dziedzictwo" przybliżona zostanie widzom zapomniana historia polskiej spuścizny na Litwie, Łotwie oraz w Estonii. W tym odcinku wybierzemy się między innymi do Solecznik i Miednik Królewskich. 11:55 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 7 OGRODY (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 7 JARDINS D’AILLEURS) Serial dokumentalny, 27 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał: Życie jest krótkie, a świat jest szeroki. Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, Ta seria oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 7 - "Ogrody". Japońskie ogrody to naturalne pejzaże w miniaturze. Traktuje się je tu jak dzieła sztuki. Pozorna prostota kwiatowych kompozycji, czyli ikeban, to wynik długiego namysłu. Japońska ikebana jest formą filozoficznej medytacji. Łączy kwiaty z innymi roślinami. Oczyszcza kompozycję ze zbędnych elementów, by podkreślić urodę każdego kwiatu. Wygląd kwiatów z czasem się zmienia, odzwierciedlając mijające pory roku. Krucha równowaga może zostać zachwiana w każdej chwili. Te kompozycje to metafora życia. Japońskie ogrody projektowane są według zasad ustanowionych kilkaset lat temu. Ogrody kreolskie to prawdziwy rezerwuar bioróżnorodności. Bujna roślinność Martyniki jest bez wątpienia jednym z jej skarbów. Wyspa Comino ma status rezerwatu. Bytują tu liczne chronione gatunki fauny. Pośrodku Kanału La Manche leży prawdziwy rajski ogród, którego utrzymanie wymaga ogromnego wysiłku i umiejętności. 12:25 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 8 TANECZNYM KROKIEM (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 8 DESTINATION DANSE) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 8 - "Tanecznym krokiem". Gwadelupa. Walc, mazur, kadryl... Europejskie tańce robią tu prawdziwą furorę! Mieszkańcy wyspy tańczą je i grają we własnym, niepowtarzalnym stylu. Na Gwadelupie działa wiele grup tańczących tańce tradycyjne. Wytrwale opierają się wpływom amerykańskiej popkultury. Europejskie tańce dotarły tu wraz z kolonizatorami, i szybko zostały wchłonięte przez kulturę kreolską. Mieszanka brzmień, rytmów i tańców stanowią ważny element tożsamości mieszkańców Gwadelupy. Przenosimy się na południe Hiszpanii do Andaluzji. Całkiem niedawno powstał nowy nurt muzyczny flamenco nuevo, wzbogacony o akordy jazzu, rocka czy muzyki elektronicznej. Tradycja flamenco pozostaje żywa. 13:00 KARNAWAŁOWA MASKARADA W PIRENEJACH (THE MASKED PIRENEES) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Domingo Moreno Zimą Pireneje podążają w rytmie ducha karnawału. Zamaskowani mieszkańcy regionu bawią się i wędrują od wioski do wioski. Poznamy wciąż istniejące tutaj tradycje i rytuały karnawałowe. Przetrwały one do dziś w wielu górskich miasteczkach i wioskach. Ten dokument to kolorowa podróż przez doliny w Aragonii, Nawarry, Andory, francuskiego Kraju Basków i regionu Roussillon we wschodnich, francuskich Pirenejach. 14:00 NAJLEPSZA PRACA DLA PSA - ODCINEK 3. (TOP JOBS FOR DOGS EP. 3) Cykl dokumentalny, 44 min, Australia, 2017 Reżyseria: Jack Oddie Scenariusz: Roger Stevenson Seria dokumentalna (7 odcinków), która w zabawny i wciągający sposób prezentuje różne gatunki psów i ich role. Na całym świecie istnieje ponad 300 ras psów, ale która rasa zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wydajność pracy? Autorzy cyklu podróżują po całym świecie, aby spotkać psy w pracy i dowiedzieć się, co czyni je najlepszymi i w jakiej dziedzinie czy roli. Poszukiwacze trufli, wykrywacze pluskiew, psy policyjne, psy wsparcia emocjonalnego, psy pasterskie, psy przewodnicy, ciągnące sanki, asystenci strażaków, gwiazdy mediów społecznościowych, poławiacze myszy, trenerzy fitness, cyrkowcy, gracze we frisbee, doradcy lekarzy, ochraniarze, psy tropiące, strażnicy więzienni, wykrywacze węży... Lista prac wykonywanych przez psy jest nieskończona, a ich umiejętności niesamowite. Każdy odcinek zawiera historie z całego świata: z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy, Czech, Singapuru i nie tylko pokazując wiele powodów, dla których psy są naprawdę najlepszymi przyjaciółmi ludzi. Odcinek 3. Najskuteczniejszą metodą sprawdzenia, czy w domu są pluskwy - jest pies. Kochamy bigle, bo są małe, lubią jeść i pracować. Tymczasem bigle mają 90 - procentową skuteczność w wyszukiwaniu pluskiew. Centrum handlowe w Singapurze - Clarke Quay - jest siedzibą Pawsibility i tu labradory retrievery, są specjalnie wyszkolone jako psy terapeutyczne, pracujące z dziećmi i młodzieżą. Korzystny wpływ psów na rozwój dzieci jest dobrze udokumentowany. Dowiemy się też jak owczarki holenderskie lub niemieckie pracują jako psy policyjne. Psy pomagają przetrwać i wyczuwają, kiedy potrzebna jest pomoc i opieka nad osobami chorymi np. na bulimię. To psy terapeutyczne. Poznamy również wyżły fryzyjskie, alaskan malamuty. Opiekowanie się ludźmi to jedna z ważniejszych prac psów, a ich miłość i oddanie nie mają sobie równych. 14:50 BALATON - EUROPEJSKA PERŁA NATURY (LAKE BALATON: EUROPE’S HIDDEN PARADISE) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2020 Reżyseria: Szabolcs Mosonyi Film dokumentalny o jeziorze Balaton na Węgrzech. To jezioro stanowi świat samo w sobie. Zrodzone w cieniu wulkanów i ukształtowane przez lodowce. Balaton jest stosunkowo młody. Powstał w wyniku ruchów tektonicznych podczas epoki lodowcowej 15 tysięcy lat temu. Na wybrzeżach, polach, lasach i płytkich zatokach Balatonu i wokół nich żyje ogromna różnorodność zwierząt. Wśród wzgórz wokół Balatonu sokoły wędrowne są częstym widokiem. Lasy poprzecinane łąkami to idealne tereny łowieckie. Nie tylko dla sokołów. Zobaczymy drapieżniki, błyszczące ibisy, czaple siwe. Dołączymy do polowania na dzikie koty i będziemy obserwować pszczoły i susły wychowujące kolejne pokolenia. Do wiosny jeszcze daleko. Zima to trudny okres, lecz Balaton to ich dom oraz europejska perła Natury. 15:55 GLOBALNA NAUKA - ODC. 4 ROBOTYKA I SZTUCZNA INTELIGENCJA - PRZYSZŁOŚĆ LUDZKOŚCI (GLOBAL SCIENCE E04: ROBOTICS & A. I. - THE FUTURE OF HUMANITY) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 4 - "Robotyka i sztuczna inteligencja, przyszłość ludzkości". Wyglądają jak coś rodem z fantastyki naukowej, ale są prawdziwe powstają w laboratoriach na całym świecie. W przyszłości będą przypominać ludzi, zwierzęta i stworzenia, których jeszcze nie widzieliśmy. Posiądą zadziwiające zdolności, w tym inteligencję. Witajcie w nowym świecie, gdzie sztuczna inteligencja jest naszym sprzymierzeńcem, samochody nie potrzebują kierowców, a granice między człowiekiem i maszyną powoli się zacierają. W dwudziestym pierwszym wieku roboty opuściły fabryki i laboratoria. Nie ograniczają się już do prostych, powtarzalnych zadań. Stwory z metalu i plastiku przeniknęły niemal wszystkie obszary naszego życia. Spotykamy je na ulicach, w szkołach, w naszych domach, a nawet w salach koncertowych. Te nowoczesne maszyny nie są już uważane za proste narzędzia, współpracują z nami i się komunikują. Weszliśmy w erę robota społecznego. Choć wyglądają figlarnie, te małe urządzenia nie są już tylko ciekawostkami, wkrótce będą uczestniczyły w naszym życiu codziennym. Badacze z Arabii Saudyjskiej stworzyli pierwszego robota mówiącego w języku arabskim i rozpoznającego lokalne dialekty. Pytanie o rolę, jaką roboty i sztuczna inteligencja będą odgrywać w naszym życiu, nie jest niczym nowym, ale kontekst technologiczny wciąż się zmienia, a zagadnienia te stają się coraz istotniejsze. W ostatecznym rozrachunku to my, ludzie, musimy zdecydować, co zrobimy z naszymi maszynami. Jak bardzo chcemy je rozwinąć? I dokąd nas zaprowadzą? 16:55 PODRÓŻ PRZEZ WŁOCHY - ODC. 3 VIA POPILIA (VIA ITALIA LA POPILIA) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Felici Czteroodcinkowa mini - seria dokumentalna. Podróż po starych Włoszech. To najlepszy sposób na odkrycie pięknych i tajemniczych krain na Półwyspie Peloponeskim. Pojawiają się różne regiony Italii. Podążamy za pięknymi krajobrazami i spotykamy tych wszystkich, którzy nadal je ożywiają. Odc. 3. Via Popilia została zbudowana w 132 roku przed naszą erą. Miała połączyć Rzym z Civitas Foederata Regium, czyli obecnym Reggio Calabria. Nazwa Via Popilia pochodzi od nazwiska konsula Gajusza Popiliusza Laenasa, który zlecił budowę drogi. Powstała zaledwie w cztery lata. Rozpoczynała się w Kapui, drugim po Rzymie najważniejszym mieście antycznym. Dziś odkryjemy miejsca, przez które przechodziła Via Popilia i spotkamy ludzi, nadających im życie. Via Popilia odchodziła od Via Appii, kierowała się na południe i biegła wzdłuż wybrzeża Morza Tyrreńskiego. Docierała do obecnych miejscowości Vietri, Salerno i Cilento. Następnie zmierzała w stronę gór Parku Narodowego Pollino. Biegła przez Laino Borgo i dalej na południe przez Cosenzę. Jej trasa przechodziła wzdłuż wybrzeża w kierunku cypla. Przecinała miasta Palmi i Scilla i prowadziła aż do obecnego portu Reggio Calabria. Via Popilia miała pięćset kilometrów długości. Łączyła Rzym z Cieśniną Mesyńską, otwierając szlak do Sycylii i Afryki Północnej. Areny w Kapui były miejscem, gdzie szkolono gladiatorów. Patrząc na amfiteatr, można sobie wyobrazić walki dzikich zwierząt. Wykorzystywano przy nich specjalny system zapadni. Podłoga areny otwierała się powoli, a spod niej wyłaniali się gladiatorzy. Stłumione odgłosy, wydawane przez publiczność, dochodziły nawet do podziemnych cel. Okrzyki widzów wciąż odbijają się echem w ścianach amfiteatru. To tu wypromowano największych zawodników nieistniejącego już świata. Dziś tylko niektóre odcinki Via Popilii znane są geografom. Od kilku lat trwają badania mające na celu poszerzenie wiedzy o drodze. 18:00 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 9 SPORTOWE EMOCJE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 9 DESTINATION SPORT) Serial dokumentalny, 25 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 9 - "Sportowe emocje". Od grudnia do maja wybrzeża Hawajów są królestwem surferów, zdolnych atakować nawet dziesięciometrowe fale. Historia surfingu zaczęła się właśnie tutaj, choć nie wiadomo dokładnie kiedy. Hawajskie rodziny przekazywały sobie tajniki tego sportu z pokolenia na pokolenie. Hawaje to mekka surferów. Na Hawajach trudno jest zdobyć renomę. Trzeba mieć talent, i robić wszystko, by zainteresować sobą sponsorów. Talentów i fal tutaj nie brakuje, ale niewiele jest firm, gotowych promować surferów. Przenosimy się do Turcji. Jest tu wielu zapaśników. Na wyspie Reunion sport jest synonimem przygody. Bierzemy kurs na Polinezję. Przed nami także wizyta w Szwajcarii. 18:30 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 10 ODROBINA LUKSUSU (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 10 RIEN QUE DU LUXE) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 10 - "Odrobina luksusu". Polinezja. Wyspa Bora - Bora uznawana jest za wymarzone miejsce na urlop. Zawdzięcza tę reputacje nie tylko turkusowej lagunie, ale także luksusowym hotelom na palach. To miejscowy znak firmowy: dachy z liści pochutnika, bambus i egzotyczne drewno nadają hotelowi polinezyjski styl. Noc kosztuje tu około sześciuset euro. Budynki wymagają stałej konserwacji. Duże zasolenie powietrza i silne słońce sprawiają, że lakiery, którymi chronimy drewno, zużywają się po osiemnastu miesiącach. Co półtora roku trzeba remontować hotele, by goście zastali taki sam widok, jak na folderach i kartkach pocztowych. Wody wokół wyspy obfitują w bogatą florę i faunę. Między bungalowami biolodzy założyli szkółkę koralowca. Bezludne raje u wybrzeży Karaibów to prawdziwe oazy luksusu. Przenosimy się do Meksyku. Stąd polecimy prosto do Włoch. Francuski półwysep Cap Ferret również przyciąga miłośników luksusu. 19:05 ŚPIEWAŁA EWA DEMARCZYK Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2020 Reżyseria: Maria Guzy Scenariusz: Maria Guzy Filmowa opowieść o Ewie Demarczyk i jej piosenkach, które poprowadzą przez jej biografię. Jak powiedział Zygmunt Konieczny, dziś młodzi ludzie nie wiedzą, kim była Ewa, nazwisko Demarczyk nic im nie mówi. Chyba najlepszym sposobem, żeby ją poznali, będzie poznanie jej poprzez jej piosenki. Na film złożą się wyciągnięte z archiwów TVP wykonania na festiwalu w Opolu i Sopocie, nagrania z dwóch koncertów telewizyjnych oraz pojedyncze utwory. Zamiarem autorów było pokazanie Ewy Demarczyk do roku 1980, kiedy była wielka, kiedy nie kładł się na nią żaden cień. Konstrukcja filmu opiera się na wspomnieniach ludzi, którzy z nią pracowali i towarzyszyli jej w drodze artystycznej, ale też ją tworzyli. 20:15 MATKI WOJNY (LUST FOR LIFE) Film dokumentalny, 53 min, Ukraina, 2023 Reżyseria: Olena Zacharczuk Scenariusz: Uljana Zadoroga Dramatyczne historie o matkach i o narodzinach dzieci na Ukrainie - w kraju ogarniętym wojną. W 2022 roku na Ukrainie urodziło się ponad 195 tys. dzieci. Nowego życia nie jest w stanie zatrzymać wojna, złe warunki i zła wola. Każda z bohaterek przygotowywała się do narodzin swojego dziecka w trudnych okolicznościach. Młode kobiety miały wszystko zaplanowane i czekały na poród, ale 24 lutego 2022 roku wszystko się zmieniło. W pierwszym roku wojny na Ukrainie zginęło przynajmniej 1927 kobiet i 438 dzieci. 21:30 SZTUCZNA INTELIGENCJA - DWIE STRONY MEDALU (A. I. RISING) Film dokumentalny, 42 min, Australia, 2023 Reżyseria: Grace Tobin Film dokumentalny o rozwoju sztucznej inteligencji i o niewłaściwym wykorzystywaniu i nadużywaniu generatywnej sztucznej inteligencji. To już zahacza o kreację sztucznego życia. W miarę jak firmy technologiczne ścigają się, by zdominować rynek sztucznej inteligencji, eksperci ostrzegają, że nie jesteśmy przygotowani na to, co stanie się dalej. Autorka filmu bada wiele zaskakujących nadużyć generatywnej sztucznej inteligencji do tworzenia chatbotów, awatarów, wirtualnych asystentów, doradców a nawet towarzyszy życia. Sztuczna inteligencja jest powiązana z obszarami uczenia maszynowego, logiki rozmytej, widzenia komputerowego, obliczeń ewolucyjnych, sieci neuronowych, robotyki i sztucznego życia. Jeden z bohaterów Alexander znalazł miłość Mimi, rozmawia z nią i kształtuje jej osobowość, twierdzi, że to prawie tak, jakby mieć pustą osobę. Sztuczna inteligencja może pomóc ukoić złamane serca, ale jest wykorzystywana w niepokojąco mściwy sposób. Alanah stała się ofiarą tzw. deepfake'ów. Twierdzi, że AI jest wykorzystywana do gwałcenia kobiet, poprzez ich upokarzanie. Sztuczna inteligencja pozostawiona bez regulacji, ma również potencjał, aby zmienić nasz demokratyczny krajobraz w niewyobrażalny sposób. Oczekuje się, że odegra ważną rolę w wyborach prezydenckich w USA w 2024 r. poprzez tworzenie fałszywych reklam, które nieuchronnie podważą zaufanie do demokracji. Niestety firmy tworzące te narzędzia nie stawiają naszego bezpieczeństwa na pierwszym miejscu. Podobnie jak z mediami społecznościowymi, testujemy je na sobie za darmo i rzadko wyciągamy wnioski z błędów. Wszyscy jesteśmy uczestnikami eksperymentu prowadzonego przez firmy technologiczne. 22:25 FILM DLA STASIA Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2015 Reżyseria: Monika Meleń Film dla małego Stasia nagrywa amatorską kamerą dorosły Stanisław. Długo i cierpliwie tłumaczy dziecku, co jest w życiu ważne, a także jak sobie radzić z najprostszymi czynnościami, które małemu Stasiowi mogą sprawiać trudność. Uczy go siły, pokazuje jak mimo wszystko cieszyć się życiem i brać z niego tyle, ile się zamarzy. Duży Stanisław to artysta, malowanie obrazów jest jego pracą i pasją, którą także stara się zarazić małego Stasia. Są przyjaciółmi, choć dzieli ich spora różnica wieku. Obaj mają ułomność, która z pozoru powinna im utrudniać normalne życie, a jednak każdego dnia udowadniają sobie i światu, że jeśli się naprawdę chce, można osiągnąć wszystko. To film o sile przyjaźni i radości życia. 23:30 MROCZNE DUSZE - ODC. 6 ISRAEL KEYES: DIABEŁ W CIEMNOŚCIACH (DEADLY SOULS EP. 6 ISRAEL KEYES: THE DEVIL IN THE DARK (US)) Serial dokumentalny, 45 min, Francja, 2018 Reżyseria: Carsten Oblaender, Justin Wolfe Dokumentalna seria kryminalna (6 odcinków). Seryjni mordercy pozbawiają życia bez litości i wyrzutów sumienia. Co ich prowokuje? Co skłania do zabijania? Kapitan policji ze Stanów wraz ze znanym brytyjskim psychologiem sądowym ponownie zbadają akta niektórych z najbardziej wstrząsających seryjnych morderstw na świecie. Psycholog wraz z policjantem przeanalizują patologiczne umysły seryjnych morderców. Razem pozwolą widzowi zrozumieć, co powoduje, że niektóre mroczne dusze zabijają w najokrutniejszy sposób. Odc. 6 - "Israel Keyes: Diabeł w ciemności". Nasz dzisiejszy zabójca planował i przygotowywał się do akcji, jak żaden inny. Wiódł podwójne życie, miał rodzinę. Ofiary wybrał losowo. Morderstwo przygotował perfekcyjnie. Najpierw przeciął linię telefoniczną. Rozbił szybę i otworzył drzwi. Ofiary rozpłynęły się w powietrzu. Słuch po nich zaginął. Kolejna ofiara, Samantha, również zniknęła. Israel Keyes był przebiegłym seryjnym zabójcą. Planował morderstwa z pietyzmem. Przez 20 lat grał rolę wzorowego obywatela ukrywając swoje prawdziwe oblicze. Perspektywa życia w celi była dla niego nie do zniesienia. Podciął sobie żyły golarką i powiesił się na zwiniętym prześcieradle. Zabrał swoje tajemnice do grobu. Nie wiadomo, ile osób zabił. 00:30 AMBASADOR POKOJU Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2016 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Zdjęcia: Piotr Tokarski Filmowa opowieść ukazująca działalność wojskową, dyplomatyczną i społeczną generała Edwarda Rownego, współpracownika i doradcę pięciu prezydentów USA. Film pokazuje życiową drogę bohatera od dzieciństwa aż do osiągnięcia najwyższych pozycji w armii USA i administracji prezydenckiej. Wykorzystano dokumentalne rejestracje wypowiedzi generała Rownego oraz innych świadków historii - jego współpracowników, przyjaciół i członków rodziny, m. in. gen. Johna Cushmana, gen. Geoffreya Cheadle'a, Roberta C. Heatha, Leonarda Baldygi, synów - Michaela, Johna, Paula, córki Marii Carol, senatora Chucka Haglal, Władysława Zachariasiewicza (102 - letniego działacza polonijnego). Ilustracją są oryginalne materiały archiwalne filmowe, fotografie, artykuły prasowe, rysunki i mapy. 01:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 11 LEGENDA "CZARNEJ WOŁGI" Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy legendarna czarna wołga faktycznie przemierzała ulice polskich miast i wsi? Czy porywała niewinnych, którzy po zmroku odważyli się wyjść z domu? Ile prawdy jest w tej opowieści? Między innymi o tym Radosław Kotarski opowiada w najnowszych "Podróżach z historią". W programie poznamy również tajemnice samochodu, który oficjalnie nie istniał, a należał do najważniejszych osób w państwie. Dowiemy się także, który polski samochód sprzedawaliśmy zagranicznym odbiorcom za banany. 02:05 EPILOG Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1988 Reżyseria: Jacek Schmidt Scenariusz: Jacek Schmidt Zdjęcia: Przemysław Skwirczyński, Józef Romasz, Piotr Wojtowicz Film ma formułę dokumentalnego zapisu, na który składają się dwa równoległe wątki narracyjne. Pierwszy - to bezpośrednia relacja z uroczystości w Jeziorach na Ukrainie i w Zakopanem, związanych z ekshumacją i powtórnym pogrzebem Stanisława Ignacego Witkiewicza w dniach 12 - 14 kwietnia 1988 roku. Drugi wątek jest próbą rekonstrukcji przebiegu wydarzeń, związanych ze śmiercią artysty, na podstawie wspomnień żyjących jeszcze osób i pisemnych relacji świadków. 02:40 WYTRWAŁOŚĆ Film dokumentalny, 70 min, Polska, 2015 Reżyseria: Małgorzata Imielska Scenariusz: Małgorzata Imielska Zdjęcia: Przemysław Niczyporuk Muzyka: Michał Lorenc Wzruszający dokument Małgorzaty Imielskiej o Benie Barenholtzu - kultowym producencie filmowym i promotorze amerykańskiego i europejskiego kina niezależnego, który wraz z rodziną przeżył wojnę dzięki pomocy polskiej rodziny Kotowskich. Mieszkający w Nowym Jorku "odkrywca" m.in. braci Cohen, Davida Lyncha czy Jima Jarmuscha przez całe lata szukał w Polsce ludzi, którzy go uratowali. W końcu udało mu się odnaleźć potomków Marii i Władysława Kotowskich ze wsi Gruszówka koło Kowla na Wołyniu, którzy przez blisko 2 lata pomagali ponad 20 żydowskim uciekinierom ukrywającym się w pobliskich lasach. 8 listopada 2012 r. przyznany państwu Kotowskim medal "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" odebrał we wrocławskiej synagodze ich wnuk, Stefan Kotowski. Film przedstawia tragiczne wojenne losy rodziny Barenholtzów, spotkanie Bena i jego brata Reuvena z rodziną Kotowskich przy okazji przyznawania medalu oraz podróż braci w ich rodzinne strony. Jest to głęboko poruszający zapis pamięci o straszliwych czasach, postawach ludzi skonfrontowanych ze złem i o bohaterach, którzy temu złu się przeciwstawiali.