TVP Dokument Sobota, 25.01.2025 05:35 DZIKA POLSKA - MRÓWKI, NA PLAN! Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Bywa, że w filmie fabularnym muszą zagrać zwierzęta. I to całkiem poważne role. Jak je do nich przygotować? I które się do tego nadają? Oto pytanie, jakie od lat nurtuje Marka Pinkowskiego. Bo to on dobiera i trenuje zwierzęta do ról filmowych. W ośrodku zwanym Akademią Filmową Zwierząt, wśród budynków mickiewiczowskiego Soplicowa, wzniesionych na użytek filmu "Pan Tadeusz" i przeniesionych tu, do wielkopolskiej wsi, można spotkać wiele zwierząt należących do naszej dzikiej fauny: wilki, wydry, jastrzębie, sokoły, kruki. Ale i zwierzęta domowe, ze swojską krasulą włącznie, dostarczają na planie filmowym, jak i podczas codziennych zabiegów pielęgnacyjnych, mnóstwa wrażeń, o których z pasją opowiada ich gospodarz i opiekun. 06:05 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 15 TURNIEJ O RÓG KRÓLOWEJ Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski rusza do Anglii w towarzystwie polskich rycerzy, którzy będą bronili honoru Rzeczpospolitej na Turnieju Rycerskim o Jubileuszowy Róg Królowej i Miecz Honoru. W 2015 roku polscy reprezentaci okazali się najlepsi! Czy powtórzą sukces w 2016 roku? Przy okazji widzowie poznają tajemnice turniejów rycerskich organizowanych w przeszłości i dzisiaj. Jakie zwyczaje z nimi związane przetrwały do dzisiaj? Jaką rolę pełniły dawniej? 06:40 NAJLEPSZA PRACA DLA PSA - ODCINEK 7. (TOP JOBS FOR DOGS EP. 7) Cykl dokumentalny, 44 min, Australia, 2017 Reżyseria: Jack Oddie Scenariusz: Roger Stevenson Seria dokumentalna (7 odcinków), która w zabawny i wciągający sposób prezentuje różne gatunki psów i ich role. Na całym świecie istnieje ponad 300 ras psów, ale która rasa zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wydajność pracy? Autorzy cyklu podróżują po całym świecie, aby spotkać psy w pracy i dowiedzieć się, co czyni je najlepszymi i w jakiej dziedzinie czy roli. Poszukiwacze trufli, wykrywacze pluskiew, psy policyjne, psy wsparcia emocjonalnego, psy pasterskie, psy przewodnicy, ciągnące sanki, asystenci strażaków, gwiazdy mediów społecznościowych, poławiacze myszy, trenerzy fitness, cyrkowcy, gracze we frisbee, doradcy lekarzy, ochraniarze, psy tropiące, strażnicy więzienni, wykrywacze węży... Lista prac wykonywanych przez psy jest nieskończona, a ich umiejętności niesamowite. Każdy odcinek zawiera historie z całego świata: z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy, Czech, Singapuru i nie tylko pokazując wiele powodów, dla których psy są naprawdę najlepszymi przyjaciółmi ludzi. Odc. 7. Co roku na wysepce przy południowym wybrzeżu Australii dzieje się coś niezwykłego. Pingwiny małe wychodzą na brzeg na bezpieczne lęgi - dzięki rezydującym na wyspie psom, nieloty są chronione przed lisami i innymi drapieżnikami. Użycie owczarków Maremma do ochrony kolonii pingwinów zapoczątkował miejscowy farmer, który ma takie psy do ochrony kurcząt. W zakątku w Australii Zachodniej leży miasteczko, które kocha psy. Maltańczyk Shih Tzu to wesoły, inteligentny i przyjazny pies. Dobry dla alergików, gdyż mało linieje. Wippety mają predyspozycje do wyścigów, ale też dobrze czują się w domu i jako psy terapeutyczne. Bycie psem najlepszym w pracy to nie jeden scenariusz. Są różne rasy i zadania. Nasz serial pokazał rozmaite psy. Posiadają wiele umiejętności i wykonują niezwykłe zadania. 07:35 WSZYSTKO O TORBACZACH - ODC. 3 W ZAGROŻENIU (THE WONDERS OF MARSUPIALS MARSUPIALS ON THE BRINK) Cykl dokumentalny, 49 min, Australia, 2016 Reżyseria: Edward Saltau, Daniel Hunter Trzyczęściowa seria dokumentalna o torbaczach, badająca ich ewolucję, dzięki której poradziły sobie z wyjątkowymi i trudnymi wyzwaniami życia w Australii. Wizualna uczta oszałamiających australijskich krajobrazów. Seria przedstawia kangura rudego, koale, niełazy tygrysie, bandykoty, potaroo i nie tylko. Spotkamy największe i najmniejsze torbacze, a także najrzadsze i odnoszące największe sukcesy. Oprócz spotkania z niesamowitą różnorodnością australijskich torbaczy, dowiemy się, jak powstały te stworzenia i jak przybyły na ten ogromny, wyspiarski kontynent. Część 3 - "W zagrożeniu". Koala jest ikoną torbaczy australijskich. Powszechnie uważa się go za milutkie stworzenie, żyjące na drzewie, przesypiające cały dzień. Koala zdołał znaleźć sobie niszę dla siebie w koronach drzew. Torby lęgowe u torbaczy różnią się między gatunkami - a koala ma torbę otwierającą się ku tyłowi. Dziwne jak na nadrzewne ssaki, ale jest ku temu powód. Gdy maleństwo jest już tak duże, by przejść z mleka matki na liście - matka karmi go papką z rozmiękłych odchodów. Dla koali zaczyna brakować miejsca. Powszechną cechą ewolucyjną torbaczy jest ich zdolność przystosowania swojej diety do ciągle zmieniającego się otoczenia. Układ trawienny koali, pozwalający mu konsumować trujące liście, czy nieustannie rosnące zęby wombata - to typowe przykłady. Torbacze świetnie się mają w każdym ekosystemie i habitacie w Australii. Ich niezwykła różnorodność jest odbiciem inteligentnej adaptacji i wyjątkowych rozwiązań dla pokonania wyzwań w najtrudniejszych środowiskach na Ziemi. 08:30 WIELKIE PRZYSPIESZENIE - ODC. 2. EPOKA MASZYN (THE GREAT ACCELERATION EPISODE 02 RISE OF THE MACHINES) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Dr Shalin Naik, Nik Wansbrough Scenariusz: Anja Taylor Seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o technologicznym i ludzkim postępie cywilizacyjnym. Ostatnie 50 lat ludzkich wysiłków nadało zawrotne tempo postępowi technologicznemu i odkryciom, które nieodwracalnie zmieniły nasz świat. Ta seria przedstawia fascynującą historię jednego z najbardziej dramatycznych rozdziałów w historii ludzkości i analizuje główne postępy w dziedzinie eksploracji kosmosu, informatyki, energii, zasobów, nauki o Ziemi i naszego zrozumienia ewolucji samego życia. Od 1970 r. populacja świata wzrosła ponad dwukrotnie, do prawie 8 miliardów, a wiele krajów rozwijających się goni teraz za zachodnim stylem życia polegającym na nadmiernej konsumpcji. Ponieważ produkcja żywności i zasoby wodne stają się coraz bardziej nadwyrężone, a ilość odpadów wysoka, naukowym wyzwaniem jest znalezienie sposobów, aby uzyskać więcej za mniej. Nowy nacisk na zrównoważony rozwój i wydajność zaowocował sprytnymi rozwiązaniami, które obiecują przekształcenie naszego społeczeństwa w gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której ponowne użycie i recykling są kluczowymi elementami przyszłej produktywności. Gdy satelity obrazują każdy zakątek Ziemi z kosmosu, pojawiła się nowa perspektywa naszej planety, w której oceany, ziemia, lód i atmosfera są ze sobą połączone. Dzięki przełomowym technologiom genetycznym naukowcy zrobili ostateczny krok w opanowaniu ewolucji - tworząc nowy syntetyczny gatunek, którego nigdy wcześniej nie widziano na Ziemi. Uzbrojeni w kod DNA i moc obliczeniową możemy wreszcie wysyłać życie z prędkością światła. Dokument zawiera eksperckie komentarze naukowców z najwyższej półki, takich jak genetyk Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Barry Barish, którzy dostarczają informacji o niektórych z największych momentów w nauce, takich jak odkrycie ciemnej energii i fal grawitacyjnych, stworzenie nowych gatunków syntetycznych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą uratować przyszłość ludzkiej cywilizacji. Odc. 2 - "Epoka maszyn". W ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat ludzkość ustanowiła zawrotne tempo rozwoju technologicznego i postępów w nauce. Rozpoczął się wyścig napędzany postępami w technologiach komputerowych. Jak szybko mogą działać nasze maszyny? Przez ostatnie dziesięciolecia niemal wszystkie aspekty życia zostały związane z maszynami. W 1947 roku wynaleziono proste urządzenie, które odmieniło świat: tranzystor. Niektórzy nazywają go najważniejszym wynalazkiem XX wieku. Podstawowy składnik układów scalonych umożliwił powstanie komputerów, cyfrowych kamer, czujników i urządzeń przenośnych. W ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat maszyny stały się centralnym elementem naszego życia. Stworzyliśmy roboty, które chodzą, jeżdżą i latają, a w kieszeniach nosimy dostęp do wiedzy całego świata. Maszyny rozpoznają nowotwory i dotrzymują nam towarzystwa. 09:35 KOLOSEUM - KLEJNOT CESARSTWA RZYMSKIEGO (THE COLOSSEUM: A JEWEL IN ROME'S CROWN / LE COLISEE, UNE MEGA STRUCTURE ROMAINE) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2021 Reżyseria: Laure Leibovitz Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu, a dokładniej do jego najbardziej charakterystycznego punktu: Koloseum. Rzymskie Koloseum; ten największy amfiteatr starożytności zaliczany jest do siedmiu nowych cudów świata. Wzniesiony pod koniec I - ego wieku naszej ery jest symbolem rzymskiej dominacji nad dużą częścią świata. Zbudowany za cesarza Wespazjana ten wspaniały pomnik, obejmujący dwa tysiące lat historii, jest symbolem potęgi dawnego imperium. Budowla imponowała rozmiarami: sto osiemdziesiąt osiem metrów długości na sto pięćdziesiąt sześć metrów szerokości i czterdzieści osiem metrów wysokości. Mieściła pięćdziesiąt tysięcy widzów, więcej niż stadion Parc des Princes. Do budowy tego kolosa potrzebnych było sto tysięcy metrów sześciennych trawertynu i trzysta ton żelaza. Zbudowano go w rekordowym czasie dwunastu lat. Jakiej technologii użyli ówcześni budowniczowie, by wznieść tak potężny budynek? Koloseum było areną najbardziej szalonych widowisk: walk gladiatorów i zwierząt... W niektórych przedstawieniach wykorzystywano rewolucyjne wynalazki. Koloseum odwiedzało ponad siedem milionów widzów rocznie. Jego masywna struktura i niesamowita architektura świadczą o geniuszu starożytnych rzymskich technik konstrukcyjnych, dzięki czemu budowlę tę uznano nie tylko za część światowego dziedzictwa UNESCO, ale także za jeden z nowych siedmiu cudów świata. 10:40 W PRZEMYSŁOWEJ ŁODZI Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jan Riesser Film ukazuje zmiany jakie zaszły w Łodzi w ciągu 20 - lecia PRL. Skupia się na kilku aspektach rozwoju miasta. Pokazuje kontrasty w wyglądzie architektonicznym Łodzi z przełomu XIX - XX wieku oraz po wojnie. Z brzydkiego, przemysłowego miasta staje się przemysłową metropolią. Powstają nowe oddziały włókiennicze, dziewiarskie (Olimpia, Telimena, Zakłady Anilana), poprawia się bezpieczeństwo pracy w tkalniach, powstają nowe zakłady dziewiarskie czy kinotechniczne. Rozwija się przemysł maszynowy (WIFAMA, MAJET), przemysł elektrotechniczny (transformatory firmy ELTA), precyzyjny (łódzkie zegary) oraz przemysł filmowy (WFF, WFO, Semafor). W filmie poświęcono również uwagę nowo powstałej architekturze modernistycznej. Wykorzystane zostały zdjęcia archiwalne z pierwszych lat powojennych. 10:50 WIELICZKA Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1946 Reżyseria: Jarosław Brzozowski Zdjęcia: Jarosław Brzozowski Film powstały w ramach krakowskiego Warsztatu Młodych, jeszcze przed formalnym powstaniem Instytutu Filmowego. 11:20 POLSKIE DZIEDZICTWO S.III - SEZON 3 ODC. 4 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W kolejnym odcinku cyklu "Polskie Dziedzictwo" prowadzący Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po Lipawie, która od II rozbioru była jedynym portem w wolnej jeszcze wtedy części Rzeczypospolitej. Przybliży także historię obecnej dzielnicy Rygi - Dyjamentu, gdzie mieściła się twierdza osłaniająca Rygę od strony Bałtyku. Poznamy także historię pałacu w Mitawie oraz jego inicjatora, Ernesta Jana Birona, który zapisał się na kartach historii jak najgorzej, będąc człowiekiem do specjalnych poruczeń Katarzyny II w wewnętrznych sprawach polskich. Stefan Tompson przypomni również postać Mamerta Stankiewicza, utrwalonego przez Karola Olgierda Borchardta jako bohatera książki "Znaczy Kapitan". 11:55 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 17 FRANCUZI POZA FRANCJĄ (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 17 FRANAAIS SANS LA FRANCE) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 17 - "Francuzi poza Francją". Baleary. Stolica Majorki, Palma, stanowi udane połączenie rajskich plaż z miejskim pejzażem. Siedemdziesiąt procent dochodów wyspy pochodzi z turystyki. Niektórzy turyści tak dobrze czują się na wyspie, że postanowili osiąść na niej na stałe. Spokojna starość na Balearach to marzenie wielu zamożnych Europejczyków. Zajrzyjmy też do Kanady. Co roku w Quebeku osiedla się od trzech do czterech tysięcy Francuzów. W Montrealu znacznie łatwiej jest zmienić zawód. Nikt nikogo nie szufladkuje. Przeniesiemy się do Nowego Jorku. Na koniec udamy się do Kataru. Od pewnego czasu zacieśniają się relacje między Katarem a Francją. Odkąd Katar został członkiem Międzynarodowej Organizacji Frankofonii, nauka francuskiego stała się bardzo ważna. Katar inwestuje dużo pieniędzy we Francji i w Paryżu. To bardzo nowoczesny kraj. To już nie tylko pustynia i Beduini. Wiele się zmieniło. 12:25 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 18 DUCHOWE WĘDRÓWKI (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 18 AINSI SOIENT - ILS) Serial dokumentalny, 27 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 18 - "Duchowe wędrówki". Turcja. W mauzoleum Mevlany trwają przygotowania do przyjęcia pielgrzymów. Tu, od XIII wieku spoczywa wielki perski poeta Rumi, nazywany Mevlaną. We wczesnej młodości przybył do miasta Konya wraz z rodziną. Już za życia został ogłoszony świętym. Od początków XX wieku twórczość Rumiego znana jest na całym świecie, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Rumi to poeta, który najlepiej objaśnił, czym jest ludzkość, miłość, przyjaźń, braterstwo i pokój. W grudniu, w rocznicę śmierci Rumiego, do mauzoleum przybywają pielgrzymi z całego świata. Przeniesiemy się do Japonii. Mówi się, że w Japonii jest dwa razy więcej wierzących niż mieszkańców, bo wielu Japończyków praktykuje dwie religie jednocześnie. Pora też na wizytę w Singapurze. W tym nowoczesnym państwie - mieście, wierzenia i duchowość zajmują ważne miejsce. 13:00 TACY BYLIŚMY - ANNA JANTAR Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70 - tych i 80 - tych minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. Piękna, wrażliwa i pełna wdzięku - taka była Anna Jantar i taka była jej muzyka. Tylko wsłuchując się w jej największe przeboje, możemy po raz kolejny przeżywać tę piękną i niestety bardzo krótką karierę. Tacy Byliśmy na Estradzie to serial dokumentalny, którego twórcy śledzą losy największych gwiazd polskiej piosenki. W każdym odcinku w nostalgiczny sposób wyjaśniają, jak twórczość muzycznych idoli miała wpływ na nasze życie oraz na nas samych. 13:30 JAK SMAKUJE POLSKA? - ODC. 3 - MAZURY Magazyn kulinarny, 31 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jowita Baraniecka - Ogden Scenariusz: Jowita Baraniecka - Ogden Prowadzący: Kuba Winkowski Opowieść o polskich tradycjach kulinarnych odkrywanych przez doświadczonego i uznanego kucharza - Kubę Winkowskiego. Kuba swoim foodtrackiem przemierza Polskę, zatrzymując się w pięknych zakątkach naszego kraju, gdzie od mieszkańców odwiedzanych regionów dowiaduje się, jak smakuje Polska. 14:05 JEDNA PLANETA. SIEDEM KONTYNENTÓW. JAK POWSTAWAŁ SERIAL? (ONE PLANET: SEVEN WORLDS MAKING OFF) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Scott Alexander Kulisy powstawania serialu, pracy operatorów kamer, ekipy naukowców i realizatorów. Prace trwały ponad 4 lata, odbywały się na siedmiu kontynentach, w 40 miastach. Ponad 200 dni ekipa spędziła w plenerze w deszczu i skwarze, wśród dzikich zwierząt i w niedostępnych ekosystemach. Używając sprzętu najnowszej generacji filmowcy uwiecznili niepowtarzalne zjawiska przyrody. 15:05 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA II S.II - ODC. 7 CARRIE FISHER (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES II/1 CARRIE FISHER) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Rosalind Eleazar, Joanna Rowlands Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami będą: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. Odc. 7. Carrie Fisher, jej wizerunek jest znany na całym świecie. Jedna z największych gwiazd kina drugiej połowy XX wieku. Fisher urodziła w 1956 roku. Jej rodzicami byli piosenkarz Eddie Fisher i Debbie Reynolds, aktorka, którą rola w "Deszczowej piosence" uczyniła gwiazdą. W wieku 16 - tu lat Carrie wystąpiła u boku matki na Manhattanie. Po roku nauki w szkole teatralnej dostała rolę rebeliantki, księżniczki Lei, w "Gwiezdnych Wojnach". W 1983 wszedł na ekrany trzeci film z gwiezdnego cyklu - "Powrót Jedi". Carrie była już uznaną aktorką i celebrytką. W latach 80 - tvch zaczęło się mówić o jej chorobie afektywnej dwubiegunowej. W 1986 - tym roku zdrowie psychiczne Carrie i jej uzależnienia prawie uniemożliwiły granie. W 2015 wróciła na wielki ekran w nowej trylogii "Gwiezdnych Wojen" jako generał Leia Organa. 23 grudnia 2016, lecąc z Londynu do Los Angeles, po wylądowaniu Carrie doznała zawału serca. Cztery dni później zmarła. Miała 60 lat. 16:05 GENIALNA WSPÓŁCZESNOŚĆ - ODC. 1 KARTA PŁATNICZA (THE SECRET GENIUS OF MODERN LIFE EP. 1 BANK CARD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: James Howard Seria dokumentalna BBC. Odkryjemy niezwykłe sekrety przedmiotów codziennego użytku, dowiemy się, jak szybkie tempo zmian technologicznych sprawiło, że cudowne rzeczy stały się banalne. Zaledwie 20 lat temu życie, które prowadzimy dzisiaj, wydawałoby się jak science fiction. Małe urządzenie komunikacyjne w każdej kieszeni? Leki z modyfikowanego DNA? Samochody, które podłączasz do prądu w domu? Ale teraz traktujemy to wszystko jako coś oczywistego a innowacje nie zwalniają tempa. Każdy odcinek przedstawia jeden prosty przedmiot codziennego użytku, od kart bankowych po buty sportowe, i ujawnia ukryte historie, niezwykłe zbiegi okoliczności i niezwykłą naukę, która się za nimi kryje. Już nigdy nie spojrzysz na otaczający cię świat w ten sam sposób. 17:10 POWRÓT DO DZICZY - ODC. 4 ARKANSAS. USA (BEN FOGLE: RETURN TO THE WILD SERIES 2 EP. 4) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Sean Mcdonnell Seria dokumentalna, podróżnicza. 6 odcinków. Poszukiwacz przygód Ben Fogle odwiedza ludzi z całego świata. poznaje miejsca, w których żyją i sposoby na przetrwanie w trudnych nierzadko warunkach. Odc. 4. Arkansas. USA. 18:00 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 19 PLAŻE MARZEŃ (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 19 PLAGES DE REVE) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 19 - "Plaże marzeń". Brazylia. Plaże Rio de Janeiro należą do najpiękniejszych i najsłynniejszych na świecie. Copacabana czy Ipanema to nazwy kojarzące się z zabawą i wypoczynkiem. Na plaży zacierają się różnice społeczne. Odwiedzimy też Portugalię. Algarve słynie z pięknych plaż i klifów, ciągnących się wzdłuż atlantyckiego wybrzeża. Dodatkowym atutem tego regionu jest wyjątkowe nasłonecznienie. Pora też na wizytę w Jordanii. Akaba to jedyny port morski i miejscowość wypoczynkowa w Jordanii. Umiarkowany klimat i ciepłe wody zatoki przyciągają turystów z kraju i z zagranicy. Przeniesiemy się na Mauritius. Turkusowa laguna, biały piasek i luksusowe hotele. Maurytyjski Raj przyciąga co roku blisko milion turystów. 18:30 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 20 DLA ZMOTORYZOWANYCH (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 20 PLANATE MACANIQUE) Serial dokumentalny, 28 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 20 - "Dla zmotoryzowanych". Mieszkańcy Gwadelupy dbają o swoje pojazdy. Zarówno jednoślady, jak i cztery kółka zajmują w ich sercach wyjątkowe miejsce. Gwadelupczycy kochają samochody. Często je tuningują. Przeniesiemy się do Stanów Zjednoczonych. Specjalnością stanu Montana są tak zwane Demolition Derby. Zasada tej zabawy jest prosta - należy zbudować pojazd i rozbić go o inne wraki. Zajrzymy teraz na Maltę. Na całej Malcie jest około pięciu tysięcy starych samochodów. To dużo, jak na tę małą wyspę. Malta była kolonią brytyjską, dlatego tak wiele tutaj klasycznych, angielskich automobili. Przeniesiemy się do Wielkiej Brytanii. Taksówki to nieodzowny element londyńskiego pejzażu. Londyńscy taksówkarze znają nie tylko ulice miasta, lecz także ich historię i wszystkie zaułki. Na zakończenie odwiedzimy Indie. Motocykl jest jednym z najczęściej używanych środków transportu w Indiach. Większość używanych tu jednośladów pochodzi z Japonii. Jednak ulubioną marką pozostaje brytyjski Royal Enfield. 19:00 MAREK BILIŃSKI - ŻYCIE JEST MUZYKĄ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2023 Reżyseria: Grzegorz Brzozowicz Scenariusz: Grzegorz Brzozowicz Biliński ukończył Akademię Muzyczną w Poznaniu i mimo angażu w tamtejszej filharmonii zamienił życie filharmonika na niepewny los rockmana. Zafascynowany w latach 70. instrumentami elektronicznymi, które dopiero co wkroczyły do muzyki rozrywkowej, postanowił poświęcić się poszukiwaniu nowych brzmień. Początkowo występował w zespołach rockowych (Heam, Bank) oraz akompaniował gwiazdom estrady (m.in. Halinie Frąckowiak). W latach 80. rozpoczął karierę solową stając się błyskawicznie główną postacią nowej sceny. Jego debiutancki album pt. "Ogród króla świtu" zyskał wielką popularność, a instrumentalny utwór pt. "Ucieczka z tropiku" stał się wielkim przebojem pamiętanym do dziś. W kolejnych latach Marek Biliński tworzył multimedialne spektakle, występował w filharmoniach i w plenerach przed wielotysięczną widownią, a także był wykładowcą na Akademii Muzycznej w Kuwejcie. Ważną częścią filmu są archiwalia, zarówno zdjęcia jak i filmy, dokumentujące najważniejsze występy Marka Bilińskiego. Film to także opowieść o historii powojennej Polski. Wykorzystując materiały z epoki reżyser pokazuje zasiedlenie Ziem Odzyskanych, propagandę sukcesu epoki Edwarda Gierka, fenomen festiwalu w Jarocinie czy czasy tzw. wolnego handlu lat 90. W filmie pojawiają się znane postaci polskiej kultury jak Agnieszka Duczmal, Aleksander Maliszewski, Halina Frąckowiak, Jerzy Kordowicz oraz członkowie zespołu Heam. Szczególne wrażenie robią wypowiedzi Walerii Bilińskiej, 97 - letniej matki bohatera filmu. Ważnym elementem filmu jest sama muzyka Marka Bilińskiego, która rozbrzmiewa przez cały czas. 20:10 JAK ZOSTAĆ JAPOŃCZYKIEM (MAKING OF A JAPANESE) Film dokumentalny, 99 min, Finlandia/Japonia/USA/Francja, 2023 Reżyseria: Ema Ryan Yamazaki Jakie są charakterystyczne cechy i zachowania potrzebne do tego, aby stać się częścią japońskiego społeczeństwa? Co sprawia, że jesteś Japończykiem? Obserwując przez rok uczniów pierwszej i szóstej klasy publicznej szkoły podstawowej w Tokio, a także ich nauczycieli, poznajemy system szkolny, który znacząco różni się od innych krajów. Odkrywamy, w jaki sposób nauczyciele i uczniowie kształtują się nawzajem. Oprócz przyswajania nauki, dzieci uczą się samodyscypliny, ducha wspólnoty i dobrych manier. Codziennie weryfikowana jest równowaga między indywidualizmem, a poszanowaniem innych. Wybuch pandemii i jej ograniczenia to tylko kolejny środek kontrolny, bo dzieci w Japonii są kształtowane przez kulturę swojego kraju i ściśle określony proces edukacyjny, który niezachwianie dąży do właściwej równowagi pomiędzy indywidualnym rozwojem a harmonią społeczeństwa jako całości. Film dokumentuje ten proces, stosując jednak hybrydową perspektywę. Reżyserka filmu krytycznie przygląda się japońskiej kulturze, z pozycji na równi jej znanej (sama pochodzi z Japonii), jak i obcej. Środowisko szkolne przypomina tu bowiem zakład produkcyjny, w którym surowcem do przetworzenia są dzieci. 22:00 DZIECI W NIEWOLI LAJKÓW (TURNING CHILDHOOD INTO CONTENT: THE DANGERS OF 'SHARENTING' / ENFANTS SOUS INFLUENCE SUREXPOSS AU NOM DU LIKE) Film dokumentalny, 56 min, Francja, 2024 Reżyseria: Elisa Jadot Film dokumentalny, który zapewne da do myślenia wielu osobom, które umieszczają zdjęcia swoich lub cudzych dzieci w sieci. Do 13 roku życia przeciętne dziecko ma w Internecie 1300 zdjęć i filmów, publikowanych przez rodziców w sieciach społecznościowych. Osoby wpływowe społecznie regularnie dzielą się ze swoimi obserwatorami szczegółami życia swoich dzieci, czasem nawet pozwalając fanom na bezpośrednie zadawanie dzieciom pytań. Filmy przedstawiające dzieci są najbardziej popularne i poszukiwane w sieci społecznościowej, dlatego algorytm promuje te posty. "Jeśli myślisz, że dzielenie się życiem swojego dziecka w mediach społecznościowych to po prostu niewinny czyn, jestem dowodem na to, że się mylisz" - stwierdza Cam, obecnie 24 - letnia. Doskonale zna konsekwencje, po tym jak jej matka podzieliła się prywatnymi chwilami z dzieciństwa w mediach społecznościowych. Nie może już używać swojego prawdziwego imienia, bojąc się, że ludzie wyszukają w Google wszystkie intymne chwile z jej dzieciństwa. W hiperpołączonym świecie za pośrednictwem Facebooka, Youtube'a, Instagrama, TikToka, Snapchata, codzienne życie rodzinne nie jest już prywatne. Rodzice mogą czerpać korzyści z własnych dzieci, zarabiając na ich codziennym życiu, zmaganiach i prywatnych chwilach. Filmy, na których gwiazda YouTube "DaddyOFive" robi żarty swoim pociechom, były tak szokujące, że doprowadziły do tego, że utracił prawo do opieki nad dziećmi. Podróżujemy z Europy do USA, przez Kanadę i Dubaj, łącząc osobiste doświadczenia z dziennikarstwem śledczym, aby zbadać szkody spowodowane przez nadmierną ekspozycję dzieci w Internecie. 23:10 CHYŁE POLA Reportaż, 21 min, Polska, 1970 Reżyseria: Władysław Ślesicki Scenariusz: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Zbigniew Skoczek Reportaż z wesela młodej pary górali. 23:30 ULICA BRZOZOWA Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1947 Scenariusz: Wojciech Jerzy Has, Stanisław Różewicz Zdjęcia: Władysław Forbert Muzyka: Henryk Swolkień Impresja filmowa Jerzego Hasa o odradzaniu się Warszawy z ruin. Film skupia się na ulicy Brzozowej i Starym Mieście. 23:50 WYGRANA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2024 Film Zbigniewa Gajzlera o wyjątkowych walorach artystycznych dokumentujący walkę bohaterki i jej zwycięstwo nad nałogiem. 00:50 POLSKI KRÓL KOMIKÓW ADOLF DYMSZA - DODEK Film dokumentalny, 28 min, Polska, 1993 Reżyseria: Zbigniew Wawer Scenariusz: Tadeusz Pawłowicz Aktorzy: Adolf Dymsza Był urodzonym parodystą, umiał genialnie imitować głosy, wygląd, sposób bycia i mówienia. Stworzył postać warszawskiego cwaniaczka Dodka, na wzór wielkich komików światowego kina, jak Chaplin, Buster Keaton, czy Harold Lloyd. Dymsza - prawdziwe nazwisko Adolf Bagiński (1900 - 1975) - po raz pierwszy wystąpił w Teatrze im. Staszica jako 17 - latek. Wkrótce młodziutki kancelista praktykujący u warszawskiego rejenta zaangażował się do Teatrzyku Miraż jako inspicjent, sufler i statysta. Któregoś dnia musiał zastąpić chorego aktora. Gdy odtańczył na scenie poleczkę, jeden z widzów krzyknął "Brawo, Dymsza!" Dopiero po spektaklu sam zainteresowany dowiedział się, skąd wziął się ten pseudonim. Dyrektor teatru musiał wpisać na afiszu jakieś nazwisko na miejsce nieobecnego Karola Hanusza. Nie chciał dekonspirować młodego adepta teatralnego, który akurat odbywał służbę wojskową. W starym kalendarzu przeczytał nazwisko posła do carskiej Dumy, Leopolda Dymszy - i tak w 1919 r. narodził się król komików, Adolf Dymsza. Jego talent w pełni skrystalizował się w kabaretach i teatrzykach (Perskie Oko, Qui Pro Quo, Małe Qui Pro Quo, Banda, Cyrulik Warszawski). W kinie zadebiutował w 1918 r. w krótkometrażówce "Roztargniony krawiec", lecz dopiero film dźwiękowy przyniósł mu sukcesy i ogromną popularność ("Ułani, ułani", "Sto metrów miłości", "Dwanaście krzeseł", gdzie grał z czeskim komikiem Vlastą Burianem, "Wacuś", "Sportowiec mimo woli" i wiele innych). Przed wojną wystąpił w 26 filmach, z czego zachowało się 13, najczęściej we fragmentach. Po wojnie "zapracował" sobie na miano aktora niewykorzystanego - zagrał zaledwie w 7 filmach (m. in. "Cafe pod Minogą", "Skarb", "Irena do domu", "Nikodem Dyzma"). Dokument poświęcony Adolfowi Dymszy przypomina największe kreacje artysty w filmach przedwojennych, m. in. "Każdemu wolno kochać", "Romeo i Julcia", "Parada rezerwistów" (ten ostatni, zachowany we fragmentach, nie był prezentowany po wojnie). Fragmenty filmowe uzupełnia bogata ikonografia teatralnych i kabaretowych ról aktora oraz materiały ze zbiorów prywatnych. Wykorzystano materiały archiwalne: Filmoteki Narodowej, WFDiF w Warszawie i Muzeum Teatralnego w Warszawie. 01:25 PRZYCHODZIMY, ODCHODZIMY... CZYLI PIWNICA POD BARANAMI Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1977 Reżyseria: Anna Górna, Lubomir Zając Scenariusz: Anna Górna, Lubomir Zając Film artystyczny, dokument o "Piwnicy pod Baranami". Relacja z XX - lecia kabaretu "Piwnica pod Baranami", zrealizowany w roku 1977. 01:55 GRZESIUK, CHŁOPAK Z FERAJNY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2006 Reżyseria: Mateusz Szlachtycz Scenariusz: Alex Kłoś Filmowy portret zmarłego w 1963 r. Stanisława Grzesiuka legendy Warszawy, pisarza i barda Czerniakowa, piewcy stołecznego folkloru, autora trzech autobiograficznych książek: "Pięć lat kacetu", "Boso, ale w ostrogach" i wydanej pośmiertnie "Na marginesie życia". Grzesiuk śpiewał głównie na ulicach Warszawy, grając na bandżoli, ale znany był w całej Polsce. Płyty z jego piosenkami, w nowych aranżacjach, ukazują się do dzisiaj (utwory te znalazły się m.in. w repertuarze grupy Szwagierkolaska). W filmie poświęconym Grzesiukowi dziennikarz "Gazety Stołecznej" Alex Kłoś pełni rolę narratora. W wędrówce śladami barda towarzyszy mu zaprzyjaźniony muzyk warszawski, Sylwester Kozera, śpiewający bandżolinista, szef Kapeli Czerniakowskiej. Przed kamerą przewijają się zespoły grające piosenki charakterystyczne dla warszawskiego folkloru, postaci ze świata kultury, członkowie rodziny Stanisława Grzesiuka i jego znajomi. W archiwalnych nagraniach pojawia się również sam bohater. Mówią o nim m.in.: Stanisław Wielanek, muzycy rockowi: Muniek Staszczyk i Andrzej Zeńczewski, reprezentanci współczesnej muzyki ulicy, raperzy: Vienio, Pele i Wujek Samo Zło. Filmowego portretu dopełniają fragmenty książek Stanisława Grzesiuka czytane przez Zdzisława Wardejna, a ilustrowane animowanymi kreskówkami. "Grzesiuk, chłopak z ferajny" to opowieść o człowieku, który całą duszą niepokorną i hardą, a przecież jakże romantyczną, kochał swe rodzinne miasto, które jest równorzędnym bohaterem tego filmu.