TVP Kultura Czwartek, 23.01.2025 07:00 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 07:45 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 38 ŁÓDŹ FILMOWA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Nie byłoby polskiego kina bez miasta, które określa się mianem Hollyłódź. Dlatego Radosław Kotarski przybywa do Łodzi, aby poznać tajniki historycznych produkcji filmowych. Przygląda się temu, jak tworzono filmy fabularne, gdzie wyświetlano pierwsze ruchome obrazy i tworzy własną animację w legendarnym studiu Se - Ma - For. Będzie to podróż pełna dawnych, filmowych wspomnień. 09:00 LALKA - ODC. 8/9 - DAMY I KOBIETY Serial TVP, 77 min, Polska, 1977 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Aleksander Ścibor-Rylski, Jadwiga Wojtyłło Zdjęcia: Jacek Korcelli Aktorzy: Alina Jankowska, Anna Milewska, Zofia Mrozowska, Bogdan Baer, Mieczysław Czechowicz, Jan Englert, Stefan Friedman, Emil Karewicz, Józef Nalberczak, Wojciech Pokora, Jerzy Turek, Czesław Wołłejko, Małgorzata Braunek, Jerzy Kamas, Bronisław Pawlik Podczas koncertu skrzypcowego Molinariego panna Izabela wpada w ekstazę, potem przychylnym okiem patrzy na zaloty skrzypka. Urażony Wokulski przestaje ją odwiedzać. Pani Wąsowska podsuwa mu myśl, że był to odwet Izabeli za jego wizyty u Stawskiej. Wokulski pędzi z przeprosinami i wychodzi z domu Łęckich jako narzeczony Izabeli. Pani Stawska wyjeżdża z Warszawy. Baron wraca do żony i wynajmuje na nowo mieszkanie tym samym studentom. Prezesowa umiera, zostawiając Starskiemu 10 tys. rubli. Wokulski z Izabelą, jej ojcem i panną Florentyną jadą do Paryża. W ostatniej chwili dołącza do nich Starski. W pociągu Wokulski jest mimowolnym świadkiem pieszczot Izabeli i Starskiego. Wzburzony wysiada i usiłuje popełnić samobójstwo. 10:30 JUTRO WSTANĘ RANO I OPARZĘ SIĘ HERBATĄ (ZTRA VSTANU A OPARIM SE CAJEM) 93 min, Czechosłowacja, 1977 Reżyseria: Jindrich Polak Scenariusz: Jindrich Polak, Milos Macourek Aktorzy: Jiri Sovak, Frantisek Peterka, Vlastimil Brodsky, Josef Blaha Bohaterem tej komedii sci - fi jest pilot, który pracuje dla firmy oferującej podróże w przeszłość. Spokojny i nieśmiały Jan Bureś ma brata bliźniaka. Karel w niczym go nie przypomina, jest złym człowiekiem. Pewnego dnia Jan musi podać się za swego brata i wyruszyć w podróż machiną czasu. W ten sposób odnajduje świat nieuczciwych interesów Karela. Jednym z nich jest próba dostarczenia Hitlerowi bomby atomowej przez trzech byłych nazistów. 12:15 REŻYSERZY - ORSON WELLES 4/10 SEZON 8 (ORSON WELLES 4/10 SEZON 8) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Orsona Wellesa. 13:20 BLOK - MUZYKA Serial dokumentalny TVP, 48 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Knitel Zdjęcia: Nicolas Villegas "BLOK muzyka" to filmowa opowieść o punku i hip - hopie, dwóch gatunkach muzycznych, które wyrosły lub rozwinęły się na polskim blokowisku w latach 70. , 80. i 90. Zrealizowany w oryginalnej artystycznej konwencji film przybliża widzowi fenomen, jakim dla polskiej kultury są oba filary polskiej muzyki alternatywnej i ich blokowy rodowód. Bohaterami filmu są sami muzycy: Robert Brylewski, współtwórca m.in. Brygady Kryzys, Muniek Staszczyk (T. LOVE), Jakub Wandachowicz, (Cool Kids of Death), Piotr Górny DonGURALesko, Wojciech Alszer Focus (Paktofonika), Wojciech Sosnowski Sokół, Piotr Więcławski Vienio oraz Konstanty Usenko (Super Girl Romantic Boys). W filmie pojawiają się także ważne postaci dla polskiej sceny alternatywnej: reżyser Cezary Ciszewski i autorka pierwszej hip - hopowej audycji "Kolorszok" Bogna Świątkowska oraz antropolog kultury Waldemar Kuligowski. Twórcy filmu szukają odpowiedzi na pytanie, co łączy te dwa gatunki muzyczne oraz jak bardzo muzyka alternatywna jest zależna od blokowiska. 14:20 BUFFALO BILL I INDIANIE (BUFFALO BILL AND THE INDIANS) 118 min, USA, 1976 Reżyseria: Robert Altman Lektor: Maciej Gudowski Aktorzy: Paul Newman, Joel Grey, Harvey Keitel, Kevin McCarthy, Geraldine Chaplin, John Considine, Burt Lancaster William F. Cody, znany bardziej jako Buffallo Bill, (Newman) prowadzi własne rodeo i pewnego dnia postanawia wykonać pewne przedstawienie. Udaje mu się namówić Siedzącego Byka, by się do tego przyłączył. Nie wie jednak, że Siedzący Byk ma zaplanowany swój własny "pokaz", do którego będą mu potrzebni generał Custer i prezydent USA. Film nagrodzony Złotym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie w 1976 roku. 16:45 LALKA - ODC. 9/9 - DUSZA W LETARGU Serial TVP, 78 min, Polska, 1977 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Aleksander Ścibor-Rylski, Jadwiga Wojtyłło Zdjęcia: Jacek Korcelli Aktorzy: Alina Jankowska, Anna Milewska, Zofia Mrozowska, Bogdan Baer, Mieczysław Czechowicz, Jan Englert, Stefan Friedman, Emil Karewicz, Józef Nalberczak, Wojciech Pokora, Jerzy Turek, Czesław Wołłejko, Małgorzata Braunek, Jerzy Kamas, Bronisław Pawlik Stanisław Wokulski otrzymuje wiadomość o śmierci męża pani Stawskiej. Choć nie widuje już Izabeli, wciąż ją kocha i zarazem nią pogardza. Spotyka się z panią Wąsowską, która opowiada mu o jego ukochanej. Umiera hrabia Łęcki, pani Stawska przyjmuje oświadczyny Mraczewskiego. Wokulski pewnego dnia po prostu znika. Z Zasławia nadchodzi wieść, że prawdopodobnie wysadził się w ruinach zamku. Jego miejsce w spółce zajmuje Szlangbaum. Wkrótce umiera także stary subiekt, Ignacy Rzecki. Na pytanie doktora Szumana, kto tu zostanie, skoro najlepsi umierają lub - jak Ochocki - wyjeżdżają, odpowiadają Szlangbaum i Maruszewicz: "My". 18:55 ZACZAROWANY KOT. KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Maciej Mroziewski, Maciej Flaumenhaft Wykonawcy: Krzysztof Gadacz Film dokumentalny przedstawiający sylwetkę poety Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Kim był Gałczyński - konformistą czy genialnym poetą? Jak czas historyczny kształtuje twórczość poetycką? O poecie wypowiedzą się m.in. Marta Wyka, Anna Arno, Maciej Urbanowski, Wojciech Kass - dyrektor Muzeum - Leśniczówka Pranie. Film jest próbą odpowiedzi na pytanie, która, z wielu kontrowersyjnych twarzy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, jest prawdziwa? Może żadna, może wszystkie? Na to pytanie odpowiadają literaturoznawcy i biografowie Poety: Maciej Urbanowski, Marta Wyka, Wojciech Kass, Anna Arno i inni. Wykorzystano wypowiedzi archiwalne Kiry Gałczyńskiej, Ireny Kwiatkowskiej, Czesława Miłosza. Dzieciństwo, młodość, decyzje życiowe, studia, początki twórczości, pobyty w różnych miastach i dramatyczne uwikłania historyczne i w sferze prywatnej. Fragmenty najważniejszych poematów poetyckich i najsłynniejszych wierszy - z materiałów archiwalnych TVP. Fotografie - z Muzeum Literatury i Muzeum K. I. Gałczyńskiego w Praniu. 20:00 CZWARTEK Z BONDEM - W OBLICZU ŚMIERCI (LIVING DAYLIGHTS) Film sensacyjny, 125 min, Wielka Brytania/USA, 1987 Reżyseria: John Glen Scenariusz: Richard Maibaum, Michael G. Wilson Aktorzy: Timothy Dalton, Maryam d'Abo, Jeroen Krabbe, Joe Don Baker, John Rhys - Davies, Art Malik, Andreas Wisniewski, Thomas Wheatley Szesnasty film o przygodach brytyjskiego superagenta 007. Bond przybiera tym razem rysy przystojnego, ciemnookiego Timothy Daltona, Walijczyka, absolwenta Królewskiej Akademii Sztuki w Londynie. Po udanym występie we "W obliczu śmierci" powrócił dwa lata później w roli agenta 007 w "Licencji na zabijanie". Aktor zagrał Bonda tylko dwa razy. Agent 007 w wydaniu Daltona, mimo że dokonuje cudów zręczności i z każdej opresji wychodzi zwycięsko, jest bardziej rzeczywisty i swojski od swych poprzedników, nie ma w sobie nic z pomnikowego bohatera, czasem waha się i myli. W przeciwieństwie do Seana Connery'ego i Rogera Moore'a nie traktuje też kobiet przedmiotowo. Jest poważny i - jak przystało w dobie AIDS - wierniejszy. Spędza niewiele czasu w sypialni, zajmując się głównie wypełnianiem swojego zadania. Dlatego w filmie jest "więcej akcji" i 30 - milionowy budżet filmu pochłonęły w dużym stopniu efektowne sceny pościgów, pojedynków czy widowiskowych walk na afgańskim poligonie. John Glen, który reżyserował wcześniej trzy inne filmy z tej serii, doskonale wiedział, jak sobie z tym radzić. Daltonowi partneruje angielska aktorka Maryam d'Abo, blondynka w stylu Grace Kelly. W jej żyłach płynie ponoć krew irlandzka i gruzińska. Zdjęcia kręcono w Anglii, Austrii, Maroku, USA, we Włoszech i na Gibraltarze. Tytułową piosenkę wykonuje popularny w drugiej połowie lat 80. norweski zespół A - ha. W czasie ćwiczeń brytyjskich agentów specjalnych na Gibraltarze nieznany sprawca zabija trzech spośród nich. Jedyny ocalały, James Bond, pokonuje go wreszcie i dowiaduje się, że zabójca zostawił przy swych ofiarach "wizytówki" ze złowrogo brzmiącym napisem "Smierć szpionam". Niebawem Bond udaje się do Bratysławy, skąd zostanie przerzucony na Zachód generał KGB Georgij Koskow. Bond ma unieszkodliwić snajpera, który otrzymał zadanie zabicia generała. Strzelcem okazuje się piękna czeska wiolonczelistka, Kara Milovy. Bond nie zabija jej, domyślając się, że dziewczyna została przypadkowo wplątana w całą sprawę. Przerzucony do Anglii Koskow zostaje umieszczony w dobrze strzeżonym ośrodku. Twierdzi, że akcją "Smierć szpionam" kieruje generał KGB Leonid Puszkin i namawia do zamordowania go, zwłaszcza że na liście przyszłych ofiar znajduje się także Bond. Niespodziewanie Koskow zostaje porwany przez rosyjskiego agenta Necrosa. Okazuje się jednak, że porwanie było zaaranżowane przez Brada Whitakera, psychopatycznego amerykańskiego handlarza bronią, który ofiarowuje Koskowowi gościnę w swojej willi w Tangerze. Obaj chcą zdefraudować 50 milionów dolarów przeznaczonych przez Rosję na zakup nowoczesnej broni, która ma być użyta w Afganistanie. Tymczasem Bond kontaktuje się z Karą i dowiaduje się, że dziewczyna, zakochana w Koskowie, została wciągnięta przez KGB w polityczno - szpiegowskie machinacje. Obiecując, że zabierze ją do ukochanego, Bond ucieka z Karą do Austrii. Rodzi się między nimi uczucie. Gdy w Wiedniu, w ramach akcji "Smierć szpionam", ginie kolejny brytyjski agent, Bond odkrywa, że porwanie Koskowa zostało zaaranżowane i wraz z Karą rusza jego tropem do Tangeru. Zjawia się tam także generał Puszkin, który ma pewne podejrzenia co do lojalności swego kolegi. (THE LIVING DAYLIGHTS) 22:20 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - O NIESKOŃCZONOŚCI (OM DET OÄNDLIGA) Film fabularny, 73 min, Niemcy/Norwegia/Szwecja, 2019 Reżyseria: Roy Andersson Scenariusz: Roy Andersson Zdjęcia: Gergely Plos Aktorzy: Martin Serner, Tatiana Delaunay "O nieskończoności" wzbogaca filmowy dorobek Roya Anderssona o refleksję na temat ludzkiego życia w całym jego pięknie i okrucieństwie, świetności i banalności. Wędrujemy tu jak we śnie, a narrator prowadzi nas niczym Szeherezada. Błahe chwile mają to same znaczenie, co momenty historyczne. Para unosi się nad ogarniętą wojną Kolonią; w drodze na przyjęcie urodzinowe ojciec zatrzymuje się, by w deszczu zawiązać córce sznurowadła; nastolatki tańczą przed kawiarnią; pokonana armia zmierza do obozu jenieckiego. Film "O nieskończoności" - będąc jednocześnie odą i lamentem - prezentuje kalejdoskop tego, co ludzkie oraz nieskończoną historię wrażliwości istnienia. 00:25 GENIALNA PRZYJACIÓŁKA - SEZON 3, ODCINEK 3 (L'AMICA GENIALE) Serial, 49 min, Włochy, 2022 Autor: Elena Ferrante Reżyseria: Saverio Costanzo Scenariusz: Laura Paolucci, Elena Ferrante, Francesco Piccolo Aktorzy: Alba Rohrwacher, Margherita Mazzucco, Ludovica Nasti, Elisa Del Genio Elena postanawia pomóc Lili i zabiera ją do lekarzy. Elena zaczyna pisać w gazecie o trudnym losie robotników, co powoduje wiele kłopotów. 01:30 KINO NOCNE - UPADŁE ANIOŁY (FALLEN ANGELS (DUOLUO TIANSHI)) Film fabularny, 92 min, Hongkong, 1995 Reżyseria: Wong Kar-Wai Scenariusz: Wong Kar-Wai Zdjęcia: Christopher Doyle Muzyka: Frankie Chan, Roel. A. Garcia Aktorzy: Leon Lai, Michelle Reis, Takeshi Kaneshiro, Charlie Yeung, Karen Mok Dzieło Wonga Kari-Wai, Chińczyka z Hongkongu porównywanego często do Quentina Tarantino. "Upadłe anioły" nakręcił on w rok po słynnym "Chungking Express", określając je jako trzecią część trylogii, której dwie pierwsze części zawarte były w tamtym głośnym obrazie. Prezentowane na festiwalach w Berlinie, Toronto, Karlovych Varach, Vancouver, Rotterdamie i Stambule "Anioły" nie stanowią bezpośredniej kontynuacji "Chungking Express", chociaż można tam znaleźć liczne do niego nawiązania. Jest to, jak i poprzednio, opowieść o samotności ludzi w wielkim mieście, o przypadkowych spotkaniach, mijaniu się uczuć. Reżyser łączy na ekranie elementy dreszczowca, dramatu psychologicznego, komiksu. Miesza pocięte na drobne kawałki historie kilku osób i z tego pozornego bezładu powoli, jakby przypadkiem, wyłania się spójna historia. W warstwie technicznej rozbiegane kadry, przerysowania, przyśpieszenia, deformacje postaci dopełniają sekwencje stylizowane na amatorskie zapisy wideo, kadry kolorowe przechodzą w czarno-białe. Ekspresyjna forma podkreśla oryginalność i okrutne piękno tego filmu. Ekranowy Hongkong to miasto monstrum niemal ciągle spowite w mrokach nocy, tonące w deszczu. Bohaterowie żyją niczym owady: zamknięci w ciasnych, obskurnych mieszkaniach, w których czołowe miejsce zajmuje łóżko i grający na okrągło telewizor. Wędrują stale po tych samych miejscach, wykonują powtarzające się czynności. Najczęściej milczą, swoje myśli i pragnienia wypowiadają głównie z offu. Wong Chi-Ming jest płatnym zabójcą. Nie lubi i nie chce o nic pytać, woli, żeby inni decydowali, kto i dlaczego ma zginąć. Od dłuższego czasu współpracuje z tajemniczą agentką, która przekazuje mu zlecenia i pieniądze. Wong domyśla się, że dziewczyna kocha się w nim, nie wie jednak, że przybrało to niemal formę obsesji. Wampowata agentka grzebie nawet w wyrzucanych przez niego śmieciach, chcąc w ten sposób dowiedzieć się czegoś bliższego o ukochanym. Niemowa He Zhiwu, były więzień mieszkający z ojcem, nocami włamuje się do sklepów i punktów usługowych. Zachowując się jak ich właściciel, siłą wymusza na przypadkowych "klientach" korzystanie z ich oferty, próbując w ten dziwaczny sposób nawiązać kontakt z innymi. Obsesyjnie filmuje wszystko kamerą wideo, zwłaszcza sceny z życia swojego ojca - dozorcy, którego hobby syna wyraźnie irytuje. Ale gdy He śpi, mężczyzna samotnie ogląda nakręcony kadry. Syn będzie je z kolei oglądał, gdy ojciec umrze. Jednemu i drugiemu te zapisy uświadomią wzajemną bliskość i przywiązanie. Tymczasem Wong postanawia wycofać się z dotychczasowej pracy. Zostawia agentce wiadomość w ich ulubionym barze brzmiącą: "Szafa grająca, piosenka 1818". Pod tym numerem kryje się utwór "Forget him" (Zapomnij o nim). Sam próbuje się związać z pomarańczowowłosą punkówką o przezwisku Baby. Agentka prosi go jednak, żeby wykonał jeszcze ostatnie zlecenie. Zabójca wyraża zgodę. Okaże się to dla niego zgubne w skutkach.