TVP Kultura Czwartek, 01.02.2024 08:25 KOT (LE CHAT) Dramat psychologiczny, 79 min, Francja, 1971 Reżyseria: Pierre Granier - Deferre Aktorzy: Jean Gabin, Simone Signoret Francusko - włoski film fabularny w reżyserii Pierre'a Graniera - Deferre'a, w którym główne role zagrali Jean Gabin oraz Simone Signoret. Historia starszej pary, która z biegiem czasu straciła ze sobą kontakt. Mężczyzna okazuje ciepłe uczucia jedynie domowemu kotu, co u kobiety wywołuje nienawiść do zwierzęcia. 11:00 TAJEMNICA ENIGMY - ODC. 2/8 - ZAPROSZENIE DO WARSZAWY Serial wojenny, sensacyjny, 43 min, Polska 1980 Reżyseria: Roman Wionczek Scenariusz: Stanisław Strumph - Wojtkiewicz, Roman Wionczek Zdjęcia: Jacek Zygadło Aktorzy: Tadeusz Borowski, Piotr Frączewski, Piotr Garlicki, Andrzej Szczepkowski, Janusz Zakrzeński, Henryk Bista, Jerzy Kamas, Eugeniusz Kamiński, Zygmunt Kęstowicz, Andrzej Lejborek, Jan Machulski, Grażyna Marzec, Tadeusz Pluciński, Jolanta Wołłejko, Józef Zacharewicz W lipcu 1939 roku do Polski przybywa grupa angielskich i francuskich oficerów wywiadu, a wśród nich przyjaciel ppłk. Langera, major Gustave Betrand (po wojnie autor publikacji, dzięki którym udział Polaków w złamaniu tajemnicy "Enigmy" stał się wreszcie powszechnie znany). W ośrodku w Pyrach pod Warszawą zapoznają się z najnowszymi osiągnięciami polskiego biura szyfrów i ku swemu zdumieniu oglądają egzemplarz polskiego odpowiednika "Enigmy", z zastrzeżeniem, że kiedy sprawa przestanie być tajemnicą, polski wkład w zwycięstwo zostanie ujawniony. Tymczasem dowództwo niemieckie i sam Hitler nabierają absolutnego przekonania, że szyfry "Enigmy" są wyłącznie ich tajemnicą, zwłaszcza że wywiadowi niemieckiemu nie udaje się uzyskać jakichkolwiek informacji świadczących o działalności kryptologów, a agenci, którzy próbowali przeniknąć do ośrodka w Pyrach, ponieśli porażkę. 1 września o świcie Różycki odczytuje tekst rozkazu Hitlera o rozpoczęciu działań wojennych. 12:20 (NIE)ZWYKŁY MANHATTAN Film dokumentalny, 79 min, Polska, 2022 Reżyseria: Filip Janerka Opowieść o słynnym wrocławskim osiedlu bloków zwanym potocznie Manhattanem to 16 historii, które nawiązują do szesnastu kondygnacji wieżowca. W filmie poznajemy nie tylko piękno architektury wyjątkowego osiedla, ale również interesujące opowieści ludzi, którzy tam żyją. 16 historii opowiada m.in. o mieszkańcach, architekturze, fotografie Chrisie Niedenthalu i bohaterce jego słynnego zdjęcia. W tej historii nie mogło oczywiście zabraknąć architektki osiedla Jadwigi Grabowskiej - Hawrylak, bez której odwagi i wyobraźni Wrocław nie byłby tym samym miastem. (Żródło: DOCS Against Gravity) 13:35 JASMINUM Film obyczajowy, 107 min, Polska, 2005 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Grażyna Błęcka-Kolska, Wiktoria Gąsiorowska, Janusz Gajos, Krzysztof Pieczyński, Monika Dryl, Patrycja Soliman, Grzegorz Damięcki, Krzysztof Globisz, Franciszek Pieczka Jan Jakub Kolski, twórca "Pograbka", "Jańcia Wodnika" czy "Cudownego miejsca", po raz kolejny zabiera widzów do swojego niezwykłego świata z pogranicza rzeczywistości i baśni. Ta opowieść jest pełna zmysłowych zapachów mających szczególną moc i wypełniona światłem, jakie roztacza miłość. Urok "Jasminum" i klasę jego odtwórców doceniła publiczność festiwalu w Gdyni w 2006 r. , przyznając filmowi swoją nagrodę, a jury dorzuciło nagrodę za scenografię. Dzieło Kolskiego uhonorowano też siedmioma Orłami 2007: za zdjęcia, muzykę, scenografię, kostiumy, dźwięk i najlepszą rolę męską (dla Janusza Gajosa) oraz nagrodą publiczności. Akcja "Jasminum" (łacińska nazwa jaśminu) rozgrywa się głównie w ubogim klasztorze mającym długą, bo sięgającą XVII w. historię i swoją własną, wciąż żywą legendę. Oto bowiem trzej braciszkowie, wzorem swych XVII - wiecznych poprzedników, wykazują dość specyficzną przypadłość: każdy wydziela zapach innego drzewa: czeremchy, śliwy lub czereśni. Przeor klasztoru, Kleofas, wierzy, że jeden z nich jest zapowiedzianym w starej przepowiedni świętym. Czeka na cud mający objawić, którego z braci Bóg uczynił swoim wybrańcem. Jakby tych niezwykłości było mało, wydzielane przez zakonników drzewne wonie mają moc budzenia w ludziach miłości - szalonej, ślepej, bezgranicznej. O jej sile przekonała się miejscowa młoda fryzjerka Patrycja. Ale nie samą miłością człowiek żyje. Klasztorną kuchnią i wszelkimi sprawami administracyjnymi zawiaduje poczciwy brat Zdrówko, mocno stąpający po ziemi i wiecznie zapracowany. Swoimi codziennymi troskami dzieli się z figurą świętego Rocha, patrona klasztoru. Pewnego dnia ustalony porządek klasztorny zakłóca pojawienie się konserwatorki obrazów, Nataszy, która otrzymała zlecenie odnowienia kilku świętych obrazów. Kobiecie towarzyszy jej 5 - letnia córeczka Gienia (narratorka filmu), dziewczynka zarazem rezolutna i po dziecięcemu naiwna, ciekawska, ale - gdy trzeba - dyskretna. Jej matka nie tylko restauruje obrazy, lecz również komponuje zapachy. Do klasztoru w Jaśminowie sprowadziło ją coś więcej niż tylko przyjęte zlecenie, ale prawdziwa przyczyna nie od razu wychodzi na jaw. W klasztornej legendzie Natasza znajduje klucz do zapachu - afrodyzjaka i pomaga Patrycji zdobyć serce wybranka. Choć jej samej ta sztuka się nie uda, to po wyjeździe Nataszy i Gieni w klasztorze zdarzy się długo wyczekiwany cud, jakkolwiek nieco inny od tego, jakiego spodziewał się przeor. 16:00 PESTKA Melodramat, 88 min, Polska 1995 Reżyseria: Krystyna Janda Scenariusz na motywach powieści Anki Kowalskiej "Pestka": Maciej Maciejewski Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Wojciech Borkowski Aktorzy: Krystyna Janda, Daniel Olbrychski, Agnieszka Krukówna, Jan Frycz, Anna Dymna, Jan Englert, Zbigniew Zamachowski, Edward Żentara i inni Jurorzy Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni uznali dzieło Krystyny Jandy za najlepszy debiut reżyserski. Filmowa adaptacja popularnej w latach 60. książki Anki Kowalskiej od początku budziła wiele kontrowersji, miała tyleż pochlebnych, co krytycznych recenzji. Ekranowa "Pestka" nie jest wierna literackiemu pierwowzorowi. Główna bohaterka Agata (gra ją sama Krystyna Janda) w filmie jest już kobietą dojrzałą, z dużym bagażem doświadczeń życiowych. Niezależna finansowo, pracuje w Polskim Radiu, ma w dorobku kilka tomików wierszy. Mimo licznych romansów, nie zdecydowała się jednak na założenie rodziny. Chociaż dobiega czterdziestki, wciąż pozostaje samotna. Na ślubie przyjaciółki, Sabiny (Agnieszka Krukówna), Agata poznaje architekta Borysa (Daniel Olbrychski), przykładnego męża i ojca dwóch synów. Jej życie zmienia się całkowicie. Niewinna znajomość przeradza się w gwałtowną, namiętną miłość. Ale radość kochanków przeplata się z cierpieniem. Głęboko wierzący mężczyzna broni się przed zniewalającym go uczuciem. Nie chce ranić najbliższych, porzucać dzieci i żony Teresy (Anna Dymna), jednak zauroczenie inną kobietą okazuje się silniejsze. Agatę również ogarniają wątpliwości. Czy ma prawo niszczyć cudze szczęście, rozbijać rodzinę? Płomienna miłość, która połączyła dwoje dojrzałych ludzi, komplikuje ich życie i w rezultacie doprowadza do tragedii. 18:05 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - JOHN GILHOOLY Rozmowa, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski, Anna Szałańska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski, Jolanta Rzegocka Prowadzący: Jolanta Rzegocka Seria filmowych wywiadów przeprowadzonych w Londynie z wybitnymi ludźmi pióra, teatru, polityki, gospodarki. Rozmowy będą szczególnie dotyczyć związków bohaterów z Polską i polską kulturą. W tym odcinku prowadząca Jolanta Rzegocka rozmawia z Johnem Gilhooly, dyrektorem londyśkiej sali koncertowej The Wigmore Hall. 20:00 NAKARMIĆ KRUKI (CRIA CUERVOS) Dramat obyczajowy, 104 min, Hiszpania, 1975 Reżyseria: Carlos Saura Scenariusz: Carlos Saura Aktorzy: Anna Torrent, Josefina Diaz, Conchita Perez, Geraldine Chaplin, Hector Alterio, Monica Randall i inni Pesymistyczny, mistrzowsko nakręcony obraz hiszpańskiego społeczeństwa z czasów reżimu generała Franco. Jego wymowa i atmosfera często odbierane są jako analogia sytuacji i nastrojów panujących w ówczesnej Hiszpanii, swoistego oczekiwania na koniec koszmaru i marzeń o lepszej przyszłości. Centralną postacią jest Ana (Ana Torrent), dziewczynka mieszkająca z dwiema siostrami, chorą i nieszczęśliwą matką pianistką i podporządkowanym ideologii frankistowskiej ojcem kobieciarzem. Jest też babcia, starsza kobieta zamknięta w sobie, odizolowana od teraźniejszości, żyjąca wspomnieniami. Rzeczywistość przedstawiona jest z perspektywy wrażliwego dziecka, które szybko dorasta, obserwując okrucieństwo świata, w jakim przyszło mu żyć. Matka Any (Geraldine Chaplin) umiera. Rodzeństwem zajmuje się zgorzkniała ciotka (Monica Randall), z którą Ana nie potrafi znaleźć wspólnego języka. Ucieka więc w swój własny świat. Wkrótce podczas igraszek z kochanką umiera również ojciec dziewczynek (Hector Alterio). Ana próbuje naprawić zastaną rzeczywistość i usunąć z niego za pomocą trutki tych, którzy do wymarzonego świata nie pasują. Film nie ma jasnej, sprecyzowanej fabuły ani wartkiej akcji. Jest splotem wspomnień, przemyśleń, marzeń, obserwacji rzeczywistości a wszystko pokazane jest z perspektywy dziecka. Obok samej fabuły i przesłania filmu, reżyser zdaje się przekonywać odbiorców, iż dzieciństwo nie zawsze jest czasem beztroski i zabawy. Za swoje dzieło reżyser Carlos Saura został nominowany do nagrody Złotej Palmy w Cannes i do Cesara za najlepszy film obcojęzyczny, dostał również Wielką Nagrodę Jury Cannes. Film był również nominowany do Złotego Globu w kategorii najlepszy film zagraniczny. 22:05 OFICER - ODC. 10/13 - ZDRADA Serial sensacyjny, 53 min, Polska, 2004 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenz Aktorzy: Borys Szyc, Paweł Małaszyński, Krzysztof Globisz, Jan Frycz, Andrzej Chyra, Magdalena Różczka, Magdalena Cielecka Kruszon informuje Granda, że udało mu się zdobyć kody dostępu potrzebne do wytransferowania pieniędzy z banku. Jacek opowiada mu z kolei o tragicznej śmierci swoich rodziców, wraz z Malwiną zawozi Kruszona na ich grób. Wicepremier udziela Kruszonowi wskazówek dotyczących przeprowadzenia skoku na bank. Zdobytą wiedzą Kruszon dzieli się z Jackiem, który załatwia przyjacielowi fałszywy paszport. Jako polsko - rosyjski Żyd z Ameryki Południowej Kruszon zakłada konto w małomiasteczkowym oddziale banku, który ma być celem ich akcji. Zakochanemu Kruszonowi coraz trudniej ukrywać prawdę przed Malwiną. Spotyka się z Aldoną w parku, prosi ją o zgodę na wyjawienie dziewczynie, kim naprawdę jest. Aldona stanowczo odmawia. Ich spotkanie obserwuje z daleka Grand. Gdy dołącza do dwójki policjantów, Aldona przedstawia się jako siostra Tomka. Malwina ponownie odwiedza Kruszona w domu. Coraz bardziej zdenerwowany policjant zabiera ją do swego mieszkania na Pradze i tam oświadcza się jej. Ale ma dla niej jeszcze jedną, bardzo ważną informację. 01:20 KINO NOCNE - NOCNE GRAFFITI Film sensacyjny, 94 min, Polska 1997 Reżyseria: Maciej Dutkiewicz Scenariusz: Robert Brutter, Maciej Dutkiewicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Robert Janson Aktorzy: Marek Kondrat, Kasia Kowalska, Robert Janowski, Jan Peszek, Jan Frycz, Marek Bukowski, Witold Wieliński, Tomasz Dedek, Zdzisław Wardejn, Katarzyna Skrzynecka, Adam Ferency Sprawnie zrealizowany polski film akcji. "Nocne graffiti" to opowieść o byłym spadochroniarzu Marku Kossocie, który ma kłopoty z bratanicą Moniką. Dziewczyna jest narkomanką. Na dodatek zakochaną w Koksie - dilerze, dostarczającym jej "prochy". Kossot spotyka się z Koksem i próbuje po żołniersku przemówić mu do rozsądku. Niestety, jedynym efektem perswazji jest dotkliwe pobicie wuja Moniki przez ludzi Nowaka - lokalnego "narkokróla". Kossot wszakże nie daje za wygraną. Po wyjściu ze szpitala skrzykuje dawnych kumpli z wojska, znudzonych bezbarwnym losem cywila. Wspólnie postanawiają rozprawić się z gangiem Nowaka. Główną zaletą filmu Dutkiewicza, oprócz zgrabnie opowiedzianej intrygi, jest udział wielu świetnych aktorów. W roli Kossota wystąpił Marek Kondrat, który od czasu "Ekstradycji" stał się specjalistą od ról twardych mężczyzn. Partnerują mu m.in. Katarzyna Skrzynecka, Zdzisław Wardejn, Jan Frycz, Jan Peszek oraz gwiazdy rodzimej sceny muzycznej: Kasia Kowalska i Robert Janowski, którzy - trzeba przyznać - wywiązali się ze swych aktorskich powinności bez zarzutu. Godny odnotowania jest też fakt, że świetną muzykę do filmu skomponował Robert Janson.