TVP Nauka Czwartek, 01.02.2024 05:55 PODRÓŻNIK - LEKCJA TANGA W BUENOS AIRES Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Gościem specjalnym programu będzie Mora Godoy, jedna z najznakomitszych światowych gwiazd tanga, która w Buenos Aires ma swoją szkołę tanga. To ona opowie nam o tajnikach tego niezwykłego tańca i muzyki. W jej rytmie zwiedzimy Buenos Aires. Dotrzemy do domu Carlosa Gardela, człowieka, który tango wprowadził na salony, do Hollywood i na Broadway. Dotrzemy do jednej z najstarszych dzielnic miasta, La Boca, słynnej z kolorowych domów i knajpek zawsze rozbrzmiewających rytmami tanga. Opowiemy historię Benito Quinquela, który rozsławił tę dzielnicę i odwiedzimy stadion Boca Juniors, na którym karierę zaczynał Diego Maradona. Pospacerujemy ulicami Buenos na Plaza de Mayo, gdzie zaczęła się historia miasta. Z balkonu pałacu prezydenckiego do dziś wygłaszane są orędzia prezydenckie. Stąd przemawiali także Juan i Eva Peron. Na cmentarzu Recoleta odwiedzimy grób czczonej przez Argentyńczyków Evity. Zajrzymy do portu Madero, gdzie niegdyś powstawało bogactwo Buenos Aires, a dziś bez liku jest eleganckich kafejek i klubów. Odwiedzimy Cafe Tortoni, miejsce spotkań pisarzy i poetów, gdzie swe "Dzienniki" pisał Witold Gombrowicz. 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /151/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /152/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 1) - INSPIRACJE Z NATURY Reportaż, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 08:00 PODRÓŻNIK - MENDOZA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Wyprawa szlakiem wina i zabytków aż do ośnieżonych szczytów Andów. Poznamy jedno z najstarszych miast Argentyny - Mendozę. Niestety, zabytki, które świadczyły o najdawniejszych dziejach, zniszczyło tragiczne w skutkach trzęsienie ziemi. XIX-wieczne miasto zaprojektowano tak, by zapobiegać sejsmicznym katastrofom. Opowiemy historię wyprawy generała San Martin, bohatera narodowego Argentyny, która zaczęła się właśnie z Mendozy, a przyniosła wolność od hiszpańskich wpływów także Chile i Peru. Była jednym z najbardziej śmiałych przedsięwzięć militarnych swoich czasów. Zwiedzimy otaczające miasto winnice i spróbujemy odkryć, dlaczego argentyńskie wina z coraz większymi sukcesami podbijają świat. Dotrzemy do górskich narciarskich kurortów, w których białym szaleństwem cieszyć się można dokładnie wtedy, kiedy w Europie jest lato i odwiedzimy Puente del Inca, niezwykły most wpisany na Listę Dziedzictwa Naturalnego UNESCO. Nauczymy się także, jak przyrządzać empanady, czyli argentyńskie pierogi i jak pić yerba mate z calabasy. 08:25 ASTRONARIUM - (25) - "UKŁADY PLANETARNE" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Dzięki najnowszym odkryciom astronomicznym wiemy, że Układ Słoneczny nie jest jedynym we Wszechświecie. Poznajemy kolejne, nowe układy planetarne, jedne podobne, inne całkiem odmienne od naszego. Co mówią nam one o Wszechświecie i o nas samych? W tym programie pokażemy, jak naukowcy odkrywają całe systemy planet i czego się w ten sposób dowiadujemy. 08:55 SUPERNATURA - /2/ (SUPERNATURA) 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Frederic Planchenault Zdjęcia: Jean L’Appartien, Antoine Delemarre, Claire Djian Dzięki zdolności przylegania do różnych rodzajów powierzchni w naturze wiele organizmów może liczyć na schronienie, darmowy transport lub nowy dom. Z drugiej strony istnieją inne organizmy, które mają na tyle śliskie powierzchnie, że nic nie jest w stanie się na nich utrzymać. A co, jeśli te supermoce adhezji i śliskości wykorzysta się w technologii? Eksperci inspirują się światem przyrody od lat. Swoje obserwacje wykorzystują do prac nad materiałami zdolnymi do przyłączania lub odpychania obiektów. Celem naukowców jest opracowanie skutecznych, tanich i jeszcze bardziej wydajnych rozwiązań. W tym odcinku Kalina Raskin spotka się z badaczami współpracującymi z wiodącymi producentami klejów. W programie zostanie wyjaśnione, jak gekon, bluszcz, biały lotos, rekin oraz cykady inspirują i pomagają naukowcom w projektowaniu innowacyjnych materiałów. 10:00 WIELKIE WYNALAZKI - /13/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 10:55 PODRÓŻNIK - LEKCJA TANGA W BUENOS AIRES Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Gościem specjalnym programu będzie Mora Godoy, jedna z najznakomitszych światowych gwiazd tanga, która w Buenos Aires ma swoją szkołę tanga. To ona opowie nam o tajnikach tego niezwykłego tańca i muzyki. W jej rytmie zwiedzimy Buenos Aires. Dotrzemy do domu Carlosa Gardela, człowieka, który tango wprowadził na salony, do Hollywood i na Broadway. Dotrzemy do jednej z najstarszych dzielnic miasta, La Boca, słynnej z kolorowych domów i knajpek zawsze rozbrzmiewających rytmami tanga. Opowiemy historię Benito Quinquela, który rozsławił tę dzielnicę i odwiedzimy stadion Boca Juniors, na którym karierę zaczynał Diego Maradona. Pospacerujemy ulicami Buenos na Plaza de Mayo, gdzie zaczęła się historia miasta. Z balkonu pałacu prezydenckiego do dziś wygłaszane są orędzia prezydenckie. Stąd przemawiali także Juan i Eva Peron. Na cmentarzu Recoleta odwiedzimy grób czczonej przez Argentyńczyków Evity. Zajrzymy do portu Madero, gdzie niegdyś powstawało bogactwo Buenos Aires, a dziś bez liku jest eleganckich kafejek i klubów. Odwiedzimy Cafe Tortoni, miejsce spotkań pisarzy i poetów, gdzie swe "Dzienniki" pisał Witold Gombrowicz. 11:20 CZY WIESZ, ŻE? - /153/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:55 CZY WIESZ, ŻE? - /154/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:55 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 1) - INSPIRACJE Z NATURY Reportaż, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 13:25 PODRÓŻNIK - MENDOZA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Wyprawa szlakiem wina i zabytków aż do ośnieżonych szczytów Andów. Poznamy jedno z najstarszych miast Argentyny - Mendozę. Niestety, zabytki, które świadczyły o najdawniejszych dziejach, zniszczyło tragiczne w skutkach trzęsienie ziemi. XIX-wieczne miasto zaprojektowano tak, by zapobiegać sejsmicznym katastrofom. Opowiemy historię wyprawy generała San Martin, bohatera narodowego Argentyny, która zaczęła się właśnie z Mendozy, a przyniosła wolność od hiszpańskich wpływów także Chile i Peru. Była jednym z najbardziej śmiałych przedsięwzięć militarnych swoich czasów. Zwiedzimy otaczające miasto winnice i spróbujemy odkryć, dlaczego argentyńskie wina z coraz większymi sukcesami podbijają świat. Dotrzemy do górskich narciarskich kurortów, w których białym szaleństwem cieszyć się można dokładnie wtedy, kiedy w Europie jest lato i odwiedzimy Puente del Inca, niezwykły most wpisany na Listę Dziedzictwa Naturalnego UNESCO. Nauczymy się także, jak przyrządzać empanady, czyli argentyńskie pierogi i jak pić yerba mate z calabasy. 14:00 SUPERNATURA - /2/ (SUPERNATURA) 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Frederic Planchenault Zdjęcia: Jean L’Appartien, Antoine Delemarre, Claire Djian Dzięki zdolności przylegania do różnych rodzajów powierzchni w naturze wiele organizmów może liczyć na schronienie, darmowy transport lub nowy dom. Z drugiej strony istnieją inne organizmy, które mają na tyle śliskie powierzchnie, że nic nie jest w stanie się na nich utrzymać. A co, jeśli te supermoce adhezji i śliskości wykorzysta się w technologii? Eksperci inspirują się światem przyrody od lat. Swoje obserwacje wykorzystują do prac nad materiałami zdolnymi do przyłączania lub odpychania obiektów. Celem naukowców jest opracowanie skutecznych, tanich i jeszcze bardziej wydajnych rozwiązań. W tym odcinku Kalina Raskin spotka się z badaczami współpracującymi z wiodącymi producentami klejów. W programie zostanie wyjaśnione, jak gekon, bluszcz, biały lotos, rekin oraz cykady inspirują i pomagają naukowcom w projektowaniu innowacyjnych materiałów. 15:00 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU ODC. 2 (EARTH FROM SPACE. 2. PATTERNED PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Barny Revill, Chloe Sarosh Wykonawcy: Janusz Szydłowski Odcinek: 2. Patterned Planet U wybrzeży lądów w strefach tropikalnych często występują rafy koralowe. Na pierwszy rzut oka ich kształty wydają się zupełnie przypadkowe. Istnieją w nich jednak pewne stałe elementy - jasne kręgi otaczające ciemną plamę koralowców. Dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy znaleźli ten charakterystyczny kształt w rafach koralowych na całym świecie. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania pozwala lepiej ocenić stan oceanów i stan zdrowia zwierząt zamieszkujących rafy koralowe. Ryby, których życie jest związane z rafą, w różny sposób znajdują pożywienie. Niektóre żerują bezpośrednio na koralowcach. Inne przeszukują dno morskie wokół rafy. Ale żerowanie w otwartej przestrzeni bywa niebezpieczne. Drapieżniki takie jak grańce koralowe czy rekiny patrolują okolice rafy. Dlatego małe ryby tylko wyjątkowo się od niej oddalają. Pilnują, żeby bezpieczne schronienie zawsze było w pobliżu. Z czasem dno wokół każdego fragmentu rafy zostaje ogołocone z pożywienia. Powstają w ten sposób jasne kręgi gołego piasku. Przez miliony lat siły przyrody kształtowały ziemski krajobraz. Ale teraz to my decydujemy o tym, jak w przyszłości będzie wyglądała nasza planeta. 15:55 PODRÓŻNIK - EL CALAFATE Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Tym razem ekipa "Podróżnika" pokazuje się w mroźnej scenerii Patagonii, południowego regionu Argentyny. To jedyne miejsce na świecie, w którym można zobaczyć kontynentalne lodowce. Celem jest lodowiec Perito Moreno - mający aż 30 kilometrów długości. Opowiemy o historii zlodowaceń, nawiązując do tych, które 18 tysięcy lat temu zmieniły krajobraz Europy. Spróbujemy wyjaśnić, dlaczego Perito Moreno w przeciwieństwie do innych lodowców nie poddaje się skutkom ocieplenia klimatu. Zwiedzimy miasteczko El Calafate w prowincji Santa Cruz położone 80 km od Parku Narodowego nad Lago Argentina, największym z argentyńskich jezior. W mroźnym klimacie spotkamy flamingi, nie pingwiny! Opowiemy, dlaczego El Calafate jest jednym z najszybciej rozwijających się miast w kraju, jego populacja w ciągu dekady wzrosła pięciokrotnie! Poznamy też smak słynnych, patagońskich czekoladek. 16:20 CZY WIESZ, ŻE? - /155/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:50 CZY WIESZ, ŻE? - /156/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:35 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 2) - ŻYCIE NOCNE Reportaż, 20 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 18:05 WIELKIE WYNALAZKI - /14/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 19:05 PODRÓŻNIK - CAFE TORTONI BUENOS AIRES Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Cafe Tortoni - taką nazwę nosi legendarna kawiarnia w Buenos Aires. Z niej wyruszamy na spotkanie z wielką literaturą i kulturą stolicy Argentyny. Autorzy programu opowiedzą o pisarzach, którzy wprowadzili Argentynę na salony Europy: Jose Louisie Borgesie czy Julio Cortazarze, a także o emigrantach, którzy zbudowali dostatek tego kraju, zakładanych przez nich dzielnicach, takich jak La Boca, które zauroczyły artystów. Widzowie poznają historię Arystotelesa Onassisa, słynnego greckiego multimilionera, który również zaczynał karierę w Buenos Aires. Odnajdą polskie ślady Witolda Gombrowicza, który przy stoliku w Tortoni pisał swe pamiętniki. W programie również wizyta w Domu Polskim oraz spotkanie z jego administratorem, Henrykiem Kozłowskim i studentami polskiego pochodzenia. Tropy Polaków zawiodą widzów na cmentarz Recoleta, do grobu Leona Radziwiłła i panteonu Polaków. Przy okazji wspomnienie Evity Peron, która także spoczywa na Recolecie. 19:35 ASTRONARIUM - (26) - "FALE GRAWITACYJNE" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski W tym odcinku ekipa cyklicznego programu "Astronarium" odwiedza obserwatorium Virgo we Włoszech. Udajemy się tam śladem odkrycia fal grawitacyjnych - niezwykłych zmarszczek w czasoprzestrzeni, przewidzianych jeszcze przez Alberta Einsteina. Sprawdzimy, dlaczego odkrycie fal grawitacyjnych bywa określane jednym z największych przełomów współczesnej nauki. 20:00 POWRÓT NA KSIĘŻYC (BACK TO THE MOON) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2018 Reżyseria: Charles - Antoine de Rouvre To był 20 lipca 1969 roku. Rakieta Apollo 11 wystrzelona została z wyrzutni z przylądka Canaveral, czekając na historyczną i szaloną misję. Po raz pierwszy wylądowała na powierzchni Księżyca, aby otworzyć nowy rozdział w historii ludzkości. Przed ekranami telewizorów zasiadło kilkaset milionów widzów na całym świecie. Film powstał z okazji 50. rocznicy tego wydarzenia. Program Apollo był serią amerykańskich lotów kosmicznych przygotowywanych od roku 1961 i zrealizowanych w latach 1966 - 1972. Celem programu było lądowanie człowieka na Księżycu, a następnie jego bezpieczny powrót na Ziemię. Zadanie zostało zrealizowane w 1969 roku, w czasie misji Apollo 11. Członkowie załogi: Neil Armstrong, Edwin Aldrin oraz Michael Collins postawili stopy na pokrytej pyłem powierzchni Srebrnego Globu. Następnie przeprowadzili badania naukowe, ustawili amerykańską flagę i zebrali 21, 7 kilogramów kamieni, piasku i pyłu. Zadanie zrodziło się po słynnej deklaracji prezydenta Kennedy ’ego. W filmie raz po raz przeżyjemy kluczowe momenty tych 8 dni, 3 godzin, 18 minut i 35 sekund. Usłyszymy niesamowite komentarze i opinie o misji wysłania ludzi w kosmos i na Księżyc. Mieszkańcy świata właśnie uświadomili sobie, że ludzkość jest niezwykle krucha w bezmiarze kosmosu. Ten film to niezwykła podróż dokumentalna, prawdziwy powrót na srebrny glob, który w ostatnich latach ponownie stał się celem agencji kosmicznych. Wykorzystano archiwalia, wypowiedzi ekspertów i świadków tamtych, historycznych faktów. 21:10 EINSTEIN I HAWKING: GENIUSZE NASZEGO WSZECHŚWIATA /1/ (EINSTEIN AND HAWKING: MASTERS OF OUR UNIVERSE) 50 min, Wielka Brytania, 2019 Albert Einstein i Stephen Hawking. Dwa największe umysły XX wieku. Einstein stworzył teorię względności, narzędzie do badania i przewidywania sposobu działania wszechświata od samego powstania do ostatecznego końca. A Hawking chciał użyć tego narzędzia do odkrycia lepszego zrozumienia wszechświata na poziomie kwantowym. Jego dążenie: stworzyć teorię wszystkiego. Wykorzystując wywiady i nagrania Einsteina i Hawkinga, ten dokument przywraca obu naukowców do życia, wywołując nowe dyskusje, spory i wgląd w ich życie. Dwóch tytanów nauki. Dwie oszałamiające teorie. Ale kto był prawdziwym panem wszechświata? 22:10 PODRÓŻNIK - EL CALAFATE Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Tym razem ekipa "Podróżnika" pokazuje się w mroźnej scenerii Patagonii, południowego regionu Argentyny. To jedyne miejsce na świecie, w którym można zobaczyć kontynentalne lodowce. Celem jest lodowiec Perito Moreno - mający aż 30 kilometrów długości. Opowiemy o historii zlodowaceń, nawiązując do tych, które 18 tysięcy lat temu zmieniły krajobraz Europy. Spróbujemy wyjaśnić, dlaczego Perito Moreno w przeciwieństwie do innych lodowców nie poddaje się skutkom ocieplenia klimatu. Zwiedzimy miasteczko El Calafate w prowincji Santa Cruz położone 80 km od Parku Narodowego nad Lago Argentina, największym z argentyńskich jezior. W mroźnym klimacie spotkamy flamingi, nie pingwiny! Opowiemy, dlaczego El Calafate jest jednym z najszybciej rozwijających się miast w kraju, jego populacja w ciągu dekady wzrosła pięciokrotnie! Poznamy też smak słynnych, patagońskich czekoladek. 22:35 CZY WIESZ, ŻE? - /157/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:10 CZY WIESZ, ŻE? - /158/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:45 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 2) - ŻYCIE NOCNE Reportaż, 20 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 00:20 PODRÓŻNIK - CAFE TORTONI BUENOS AIRES Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Cafe Tortoni - taką nazwę nosi legendarna kawiarnia w Buenos Aires. Z niej wyruszamy na spotkanie z wielką literaturą i kulturą stolicy Argentyny. Autorzy programu opowiedzą o pisarzach, którzy wprowadzili Argentynę na salony Europy: Jose Louisie Borgesie czy Julio Cortazarze, a także o emigrantach, którzy zbudowali dostatek tego kraju, zakładanych przez nich dzielnicach, takich jak La Boca, które zauroczyły artystów. Widzowie poznają historię Arystotelesa Onassisa, słynnego greckiego multimilionera, który również zaczynał karierę w Buenos Aires. Odnajdą polskie ślady Witolda Gombrowicza, który przy stoliku w Tortoni pisał swe pamiętniki. W programie również wizyta w Domu Polskim oraz spotkanie z jego administratorem, Henrykiem Kozłowskim i studentami polskiego pochodzenia. Tropy Polaków zawiodą widzów na cmentarz Recoleta, do grobu Leona Radziwiłła i panteonu Polaków. Przy okazji wspomnienie Evity Peron, która także spoczywa na Recolecie. 00:55 ASTRONARIUM - (26) - "FALE GRAWITACYJNE" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski W tym odcinku ekipa cyklicznego programu "Astronarium" odwiedza obserwatorium Virgo we Włoszech. Udajemy się tam śladem odkrycia fal grawitacyjnych - niezwykłych zmarszczek w czasoprzestrzeni, przewidzianych jeszcze przez Alberta Einsteina. Sprawdzimy, dlaczego odkrycie fal grawitacyjnych bywa określane jednym z największych przełomów współczesnej nauki. 01:30 POWRÓT NA KSIĘŻYC (BACK TO THE MOON) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2018 Reżyseria: Charles - Antoine de Rouvre To był 20 lipca 1969 roku. Rakieta Apollo 11 wystrzelona została z wyrzutni z przylądka Canaveral, czekając na historyczną i szaloną misję. Po raz pierwszy wylądowała na powierzchni Księżyca, aby otworzyć nowy rozdział w historii ludzkości. Przed ekranami telewizorów zasiadło kilkaset milionów widzów na całym świecie. Film powstał z okazji 50. rocznicy tego wydarzenia. Program Apollo był serią amerykańskich lotów kosmicznych przygotowywanych od roku 1961 i zrealizowanych w latach 1966 - 1972. Celem programu było lądowanie człowieka na Księżycu, a następnie jego bezpieczny powrót na Ziemię. Zadanie zostało zrealizowane w 1969 roku, w czasie misji Apollo 11. Członkowie załogi: Neil Armstrong, Edwin Aldrin oraz Michael Collins postawili stopy na pokrytej pyłem powierzchni Srebrnego Globu. Następnie przeprowadzili badania naukowe, ustawili amerykańską flagę i zebrali 21, 7 kilogramów kamieni, piasku i pyłu. Zadanie zrodziło się po słynnej deklaracji prezydenta Kennedy ’ego. W filmie raz po raz przeżyjemy kluczowe momenty tych 8 dni, 3 godzin, 18 minut i 35 sekund. Usłyszymy niesamowite komentarze i opinie o misji wysłania ludzi w kosmos i na Księżyc. Mieszkańcy świata właśnie uświadomili sobie, że ludzkość jest niezwykle krucha w bezmiarze kosmosu. Ten film to niezwykła podróż dokumentalna, prawdziwy powrót na srebrny glob, który w ostatnich latach ponownie stał się celem agencji kosmicznych. Wykorzystano archiwalia, wypowiedzi ekspertów i świadków tamtych, historycznych faktów.