TVP Nauka Sobota, 03.02.2024 06:00 NASI NIEWIDZIALNI WROGOWIE (SQUATTERS RETURN) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Wszy, pluskwy, pchły, roztocza, komary, kleszcze, wszy krabowe. Długo byliśmy przekonani, że się ich pozbyliśmy na dobre. Ale one znów się rozmnażają i atakują. Jak wytłumaczyć ten niespodziewany powrót krwiopijców? 06:55 ALCHEMIK - WAHADŁO, ODC. 94 Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Bartłomiej i Mirmił zbudowali ul. Królowa Kalina każe wynieść stół z sali tronowej. Alchemik nie poradzi sobie w relacji z królową. Idzie do Aleksandry po pomoc. 07:15 ALCHEMIK - PRZYGODY MALINY, ODC. 95 Magazyn, 16 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Malina postanawia zrozumieć, dlaczego nikt jej nie lubi. Mirmiła użądliła pszczoła i wpadł w pokrzywy. Alchemik ma swoje problemy miłosne. 07:40 ALCHEMIK - KAMUFLAŻ, ODC. 96 Magazyn, 14 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Malina zostaje przyłapana przez Bartłomieja na podawaniu się za drzewo. Alchemik tłumaczy, na czym polega kamuflaż. Alchemik unika Kaliny, ale jest już tym bardzo zmęczony. 08:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 58 NOWOCZESNE MATERIAŁY Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Nowoczesne materiały to nie tylko poszycia samolotów i zderzaki samochodów. Wynalezienie materiałów półprzewodnikowych i opracowanie technologii ich produkcji umożliwiło eksplozję na rynku elektroniki w XX wieku. Dzięki półprzewodnikom komputery mieszczą się dziś w kieszeni, a nie zajmują kilku pięter. Kolejny przełom w elektronice zapowiada gwiazdor nanotechnologii - grafen. Co ciekawe, Polska znajduje się w absolutnej czołówce, jeżeli chodzi o badania nad grafenem. Ponadto w tym odcinku ciekawe rozmowy o nowych materiałach w specjalistycznych ubraniach. 08:35 ASTRONARIUM - (25) - "UKŁADY PLANETARNE" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Dzięki najnowszym odkryciom astronomicznym wiemy, że Układ Słoneczny nie jest jedynym we Wszechświecie. Poznajemy kolejne, nowe układy planetarne, jedne podobne, inne całkiem odmienne od naszego. Co mówią nam one o Wszechświecie i o nas samych? W tym programie pokażemy, jak naukowcy odkrywają całe systemy planet i czego się w ten sposób dowiadujemy. 09:05 CZY WIESZ, ŻE? - /167/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:40 CZY WIESZ, ŻE? - /168/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 10:15 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. PRZETRWANIE (SECRETS OF THE HUMAN BODY. SURVIVE) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Przy pomocy pionierskiej grafiki i nowych odkryć naukowych poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę ludzkiego ciała. Organizm ludzki należy do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw, a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała, oraz wiele innych ciekawych, naukowych prezentacji. 11:15 PODRÓŻNIK - ISALO Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Ekipa "Podróżnika" rusza z kamerą do Parku Narodowego Isalo położonego w południowej części Madagaskaru. To jeden z nielicznych na wyspie obszarów sawanny. Widzów czeka niecodzienne spotkanie z patyczakami, jedwabnikami, kameleonami i innymi mieszkańcami parku. Tu występują rośliny, które mogą przetrwać bez wody niemal cały rok. W programie także poszukiwanie grobów plemion zamieszkujących tereny w pobliżu parku. Ponadto wiele ciekawych informacji o tradycyjnych i malgaskich wierzeniach. Będzie też mowa o tym, jak powstaje tradycyjny malgaski papier ozdobiony kwiatami oraz wizyta w wiosce poszukiwaczy szmaragdów, z klimatami jak z Dzikiego Zachodu. 11:40 WIELKI TEST - WIELKI TEST O ZDROWIU 92 min, Polska, 2016 Reżyseria: Konrad Smuga Scenariusz: Konrad Smuga, Irena Pręcikowska Prowadzący: Paulina Chylewska, Maciej Kurzajewski Wykonawcy: Natalia Sikora Gwiazdy estrady, filmu, sportu, dziennikarstwa będą odpowiadać na pytania dotyczące zdrowia. Widzowie także mogą rozwiązywać test w tym samym czasie online lub na smartfonach. W studiu będą rywalizować m.in.: Anna Popek, Agata Załęcka, Monika Mazur, Robert Koszucki, Beata Fido, Dominika Figurska, Krystyna Czubówna, Marek Sierocki i Paweł Nastula. Zwycięzcy przekażą nagrodę w wysokości 30 tys. zł na cel charytatywny. W części artystycznej wystąpi Natalia Sikora. Prowadzący: Paulina Chylewska i Maciej Kurzajewski. 13:25 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 9) - ALTRUIZM Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W drugiej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 14:00 PODRÓŻ PRZEZ ŻYCIE CZ. 5. ZALOTY (LIFE STORY) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2014 Kolejny odcinek dokumentu zrealizowanego przez zespół serii "Życie", z Davidem Attenborough na czele. Zobaczymy, jak każdego dnia zwierzęta i inne organizmy muszą mierzyć się z triumfem i tragedią, humorem i radością. Będziemy świadkami rozmaitych dramatów i napięć świata przyrody oraz niezwykłej chęci do życia. Tym razem będzie mowa o zdobywaniu życiowych partnerów. (LIFE STORY. COURTSHIP) 15:00 RAPORT NAUKOWY - 70 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. PRZETRWANIE (SECRETS OF THE HUMAN BODY. SURVIVE) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Przy pomocy pionierskiej grafiki i nowych odkryć naukowych poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę ludzkiego ciała. Organizm ludzki należy do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw, a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała, oraz wiele innych ciekawych, naukowych prezentacji. 16:30 MAŁY KROK DLA CZŁOWIEKA 23 min, Polska, 2023 "To mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości" - te słowa stały się symbolem jednego z największych osiągnięć naszej cywilizacji. Neil Armstrong nie mógłby ich jednak wygłosić, gdyby nie wysiłek całej rzeszy ludzi w programie Apollo. Wśród nich byli także Polacy. Werner Ryszard Kirchner opracował specjalne paliwo dla lądownika Eagle. Zaprzyjaźnił się z Neilem Armstrongiem oraz Buzzem Aldrinem. Podczas spotkania z prezydentem Nixonem, już po udanym lądowaniu na Księżycu, podkreślali oni rolę Polaka w powodzeniu misji Apollo 11. Stanisław Rogalski był inżynierem firmy Grumman Aerospace, która zbudowała lądownik księżycowy. Kazimierz Piwoński zaprojektował Randezvous Radar do komunikacji między lądownikiem księżycowym a modułem serwisowym, który umożliwiał namierzenie się pojazdów na orbicie i bezpieczne dokowanie podczas powrotu z powierzchni. 17:00 SUPERNATURA - /2/ (SUPERNATURA) 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Frederic Planchenault Zdjęcia: Jean L’Appartien, Antoine Delemarre, Claire Djian Dzięki zdolności przylegania do różnych rodzajów powierzchni w naturze wiele organizmów może liczyć na schronienie, darmowy transport lub nowy dom. Z drugiej strony istnieją inne organizmy, które mają na tyle śliskie powierzchnie, że nic nie jest w stanie się na nich utrzymać. A co, jeśli te supermoce adhezji i śliskości wykorzysta się w technologii? Eksperci inspirują się światem przyrody od lat. Swoje obserwacje wykorzystują do prac nad materiałami zdolnymi do przyłączania lub odpychania obiektów. Celem naukowców jest opracowanie skutecznych, tanich i jeszcze bardziej wydajnych rozwiązań. W tym odcinku Kalina Raskin spotka się z badaczami współpracującymi z wiodącymi producentami klejów. W programie zostanie wyjaśnione, jak gekon, bluszcz, biały lotos, rekin oraz cykady inspirują i pomagają naukowcom w projektowaniu innowacyjnych materiałów. 18:00 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY DZIECIĘCE Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. W tym odcinku programu zadamy pytanie, dlaczego niektóre wirusy są groźniejsze dla dzieci niż dla dorosłych. Opowiemy o mikrobach najczęściej atakujących najmłodszych. Przybliżymy sposoby leczenia i profilaktyki chorób wirusowych dzieci. W dobie pandemii SARS-CoV-2 szczepienia najmłodszych budziły największe kontrowersje; naukowcy prezentują wyniki badań pokazujące, jakie są konsekwencje - w wieku dorosłym - braku szczepień w dzieciństwie. 18:30 RAPORT NAUKOWY - 70 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 19:00 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 10) - ŚWIAT OCZAMI ZWIERZĄT Reportaż, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje. 19:30 PODRÓŻNIK - RANOMAFANA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz W programie odwiedzimy położony na Madagaskarze park narodowy Ranomafana. To jeden z największych na świecie obszarów pierwotnego lasu, który porastał Ziemię przed milionami lat. W Ranomafana w 1985 roku odkryto nieznany wcześniej gatunek lemurów - złote lemury bambusowe. Będziemy podglądali ich obyczaje. Poznamy też innych mieszkańców lasu: gekony, kameleony i niezwykłe rośliny o leczniczych właściwościach. Odwiedzimy położoną 7 kilometrów od parku narodowego wioskę Ranomafana słynącą ze źródeł termalnych. Dotrzemy na targ zebu i do wiosek zagubionych wśród bezdroży. 20:00 PODRÓŻ PRZEZ ŻYCIE CZ. 5. ZALOTY (LIFE STORY) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2014 Kolejny odcinek dokumentu zrealizowanego przez zespół serii "Życie", z Davidem Attenborough na czele. Zobaczymy, jak każdego dnia zwierzęta i inne organizmy muszą mierzyć się z triumfem i tragedią, humorem i radością. Będziemy świadkami rozmaitych dramatów i napięć świata przyrody oraz niezwykłej chęci do życia. Tym razem będzie mowa o zdobywaniu życiowych partnerów. (LIFE STORY. COURTSHIP) 21:00 LO I STAŁO SIĘ. ZADUMA NAD ŚWIATEM W SIECI (LO AND BEHOLD, REVERIES OF THE CONNECTED WORLD) Film dokumentalny, 94 min, USA, 2016 Reżyseria: Werner Herzog Zdjęcia: Peter Zeitlinger Muzyka: David Byrne, Mark De Gli Antoni, Lisa Germano, Colin Stevens Werner Herzog, niestrudzenie odkrywający zakamarki ludzkiego ducha, w najnowszym filmie bierze się za internet. Podróż zaczyna od samych źródeł. Znajdujemy się w pokoju na Uniwersytecie Kalifornijskim, skąd w 1969 roku został wysłany pierwszy e-mail. Według wielu badaczy ludzkość weszła wtedy w nową erę - erę cyfrową. Herzog w charakterystycznym dla siebie, zarazem ciepłym i ironicznym stylu przygląda się jej na wszelkie sposoby. Nie popada przy tym ani w przesadną rozpacz na skutek słuchanych apokaliptycznych wizji, ani w uwielbienie dla oplatającej świat sieci. Jak zwykle ma dar dobierania rozmówców, którzy w kilku zdaniach są w stanie streścić problemy, z którymi mierzy się współczesny świat. Są wśród nich pionierzy i mistycy internetu, ofiary hejtu, naukowcy rozwijający sztuczną inteligencję, laboranci tworzący grę komputerową, za pomocą której odkryją lekarstwo na raka, ludzie niemogący przebywać w miejscu, w którym obecne jest jakiekolwiek promieniowanie, naukowcy pracujący nad robotami, które w 2050 roku mają wygrać mistrzostwa świata w piłce nożnej, słynni hakerzy, pacjenci ośrodków odwykowych od sieci. Wszyscy oni wiedzą, że rozwój sztucznej inteligencji nieodwołalnie wiąże się z dyskusją o granicach moralności i o tym, gdzie właściwie kończy się, a gdzie zaczyna człowiek. Oprócz wielkich, filozoficznych zagadnień mamy przed sobą również te całkiem przyziemne: jak daleko jesteśmy od internetu rzeczy, czyli świata, w którym urządzenia komunikują się ze sobą bez naszego udziału i wykształcają swoją osobowość? Czy chcemy żyć w rzeczywistości, w której zmywarka zakochuje się w lodówce i odmawia wykonywania swych powinności? Kto będzie oskarżony w wypadku spowodowanym przez automatyczny samochód? Konstruktor? Administrator sieci, z której auto pobiera cały czas informacje? Czy też kierowca, spokojnie jedzący śniadanie na tylnym siedzeniu? Po co mamy kolonizować Marsa, skoro nie potrafimy zapobiec katastrofie ekologicznej na Ziemi? To osiągnięcie jest akurat bliżej, niż nam się wydaje. Jednym z licznych miejsc odwiedzanych przez Herzoga, o których istnieniu większość ludzkości nie ma pojęcia, jest firma SpaceX, która od wielu lat rozwija plany kolonizacji Czerwonej Planety. Herzog udowadnia nam, że moment, w którym internet zacznie śnić sam o sobie, jest już bardzo bliski. Jeden z naukowców pokazuje nam, jak wygląda wyobraźnia robota planującego skomplikowaną operację przekręcenia metalowego zaworu i zadaje niewygodne pytanie: czy otoczeni inteligentnymi maszynami na pewno wciąż będziemy potrzebowali towarzystwa drugiego człowieka? 22:45 PODRÓŻNIK - ISALO Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Ekipa "Podróżnika" rusza z kamerą do Parku Narodowego Isalo położonego w południowej części Madagaskaru. To jeden z nielicznych na wyspie obszarów sawanny. Widzów czeka niecodzienne spotkanie z patyczakami, jedwabnikami, kameleonami i innymi mieszkańcami parku. Tu występują rośliny, które mogą przetrwać bez wody niemal cały rok. W programie także poszukiwanie grobów plemion zamieszkujących tereny w pobliżu parku. Ponadto wiele ciekawych informacji o tradycyjnych i malgaskich wierzeniach. Będzie też mowa o tym, jak powstaje tradycyjny malgaski papier ozdobiony kwiatami oraz wizyta w wiosce poszukiwaczy szmaragdów, z klimatami jak z Dzikiego Zachodu. 23:20 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. Za ciężką, nierzadko prowadzącą do śmierci, chorobę odpowiedzialnych jest ich kilka. Te najgroźniejsze powodują śmierć w 30 proc. przypadków. Najbardziej zaraźliwe mają skuteczność od 70 do 90 proc. Wirusy zapalenia wątroby. To im będzie poświęcony ten odcinek programu. Niestety, nie na wszystkie udało się znaleźć szczepionkę. Czy naukowcom uda się dorwać tego groźnego wirusa? 23:55 WSZYSTKO I NIC - WSZYSTKO I NIC /2/ (EVERYTHING AND NOTHING) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2011 Epicka podróż, aby odkryć prawdziwy rozmiar wszystkiego i niezwykłą naukę o pustej przestrzeni, w którą zabiera widzów i znakomicie prezentuje temat "wszystko" i "nic" profesor Jim Al - Khalili. W odcinku Everything’ Jim zadaje bardzo proste pytanie: dlaczego w nocy robi się ciemno? Podróż w poszukiwaniu odpowiedzi zabierze go przez niezwykłe historie do granic znanego nam wszechświata, aby zbadać, w jaki sposób nasze rozumienie kosmosu zostało ukształtowane zarówno przez matematykę, jak i astronomię. Odcinek Nothing’ zajmuje się nauką na samych granicach ludzkiej percepcji, gdzie leżą najgłębsze tajemnice wszechświata. Jim postanawia odpowiedzieć na jedno bardzo proste pytanie: czym jest nic? Jego podróż kończy się niezwykłym stwierdzeniem: wszystko powstało z niczego. Po części nauka, po części filozofia i po części historia, "wszystko" i "nic" (Everything’ and Nothing’) łączą wszystkie te elementy w porywającą i spektakularną narrację, która tworzy tę niezwykłą miniserię dokumentalną. 01:05 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 9) - ALTRUIZM Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W drugiej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 01:40 CZY WIESZ, ŻE? - /170/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 02:20 LUDZKOŚĆ Z PRZYPADKU: GEN, KTÓRY STWORZYŁ MÓZG CZŁOWIEKA (HUMAN BY CHANCE? THE GENE THAT MADE OUR BRAIN GROW / ZUFALL MENSCH? - DER KLEINE SCHRITT ZUM GROEN GEHIRN) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Kerstin Holl Film dokumentalny, który przedstawia i ilustruje aktualne wyniki badań odkrywających sekrety umiejętności i talentów ludzi. W porównaniu z najbliższymi krewniakami genetycznymi, wypadamy dość blado przynajmniej pod względem fizycznym: jesteśmy słabsi, biegamy wolniej i wspinamy się znacznie gorzej. Mamy jednak architekturę, religię, naukę, języki, literaturę, sztukę, kulturę i wyobraźnię. Osiągnięcia te zawdzięczamy większemu mózgowi. Od czasów Karola Darwina sądziliśmy, że nasz rozwój przebiegał stale i liniowo. Nowe odkrycia z Drezna wskazują jednak na całkiem inną konkluzję: ewolucja ludzkiego mózgu nie była powolnym i stopniowym procesem, a raczej wynikiem zbiegu okoliczności wywołanego nagłą zmianą w pewnym genie. Jak doszło do dominacji ludzkości na Ziemi. Jeśli porównamy człowieka z najbliższymi genetycznie żyjącymi krewnymi - szympansami, to okaże się, że mamy niewiele zalet fizycznych. Osiągnięcia są zasługą naszego mózgu, który jest duży i zawiera miliardy neuronów. To właśnie jego szybki rozwój, zapoczątkowany około 2 miliony lat temu, pozwolił nam stać się dominującym gatunkiem na świecie. Co spowodowało tak szybki wzrost kory mózgowej? Naukowcy na całym świecie próbowali odpowiedzieć na to pytanie od wielu lat, ale teraz wydaje się, że w końcu im się to udało.