TVP Nauka Poniedziałek, 27.01.2025 06:25 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Robert Szaj, Robert Szaj, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 07:00 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 07:35 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 8) - JAJO CZY KURA - CO BYŁO PIERWSZE? Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W drugiej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 08:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 14 Magazyn, 21 min, Polska, 2011 W tym odcinku odsłonimy kulisy powstawania programu. Pokażemy najciekawsze eksperymenty, które nie pojawiły się w dotychczasowych odcinkach oraz takie, które przyprawiły nas o ból głowy. Ujawnimy, które tematy i sceny były najtrudniejsze w realizacji. Najsmaczniejsze wątki, zabawne sytuacje, niespodziewane wydarzenia w tym odcinku "Jak to działa?". 08:35 ASTRONARIUM - (14) - "ROZBŁYSKI GAMMA" Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety Wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Rozbłyski gamma to najpotężniejsze eksplozje we Wszechświecie. Potrafią na moment przyćmić blask całej galaktyki. To gigantyczne emisje promieniowania, które obserwujemy z bardzo daleka. 09:05 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - BOMBA WODOROWA: MARZENIE I ZDRADA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nauka daje ludzkości zarówno dobro jak i zło. Był w historii nauki człowiek, który nazywał się Edward Teller, a który stał się znany jako ojciec najbardziej niszczycielskiej broni w historii ludzkości: bomby wodorowej. Podczas gdy wielu naukowców z Projektu Manhattan żałowało swojego udziału w tym przedsięwzięciu, Teller bezwzględnie dążył do stworzenia bomby wodorowej o jak największej mocy i bezlitośnie niszczył każdego, kto stanął mu na drodze do osiągnięcia tego celu. Odcinek ukazuje mroczną stronę szalonego fizyka, który poświęcił całe życie na rozwój broni masowego rażenia. 10:15 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - RUCH MORSKI (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Gdyby globalna żegluga była krajem, byłaby szóstym co do wielkości producentem emisji gazów cieplarnianych. Jednak coraz większa liczba przedsiębiorstw żeglugowych i inżynierów tworzy maszyny, które uczynią ich branżę bardziej ekologiczną. Do tego celu wykorzystują siły przyrody, które od tysięcy lat przenoszą człowieka po wodach oceanów. Wiatry. 11:15 PODRÓŻNIK - CAFE TORTONI BUENOS AIRES Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Cafe Tortoni - taką nazwę nosi legendarna kawiarnia w Buenos Aires. Z niej wyruszamy na spotkanie z wielką literaturą i kulturą stolicy Argentyny. Autorzy programu opowiedzą o pisarzach, którzy wprowadzili Argentynę na salony Europy: Jose Louisie Borgesie czy Julio Cortazarze, a także o emigrantach, którzy zbudowali dostatek tego kraju, zakładanych przez nich dzielnicach, takich jak La Boca, które zauroczyły artystów. Widzowie poznają historię Arystotelesa Onassisa, słynnego greckiego multimilionera, który również zaczynał karierę w Buenos Aires. Odnajdą polskie ślady Witolda Gombrowicza, który przy stoliku w Tortoni pisał swe pamiętniki. W programie również wizyta w Domu Polskim oraz spotkanie z jego administratorem, Henrykiem Kozłowskim i studentami polskiego pochodzenia. Tropy Polaków zawiodą widzów na cmentarz Recoleta, do grobu Leona Radziwiłła i panteonu Polaków. Przy okazji wspomnienie Evity Peron, która także spoczywa na Recolecie. 11:40 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 8. TRADYCJA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 12:15 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Robert Szaj, Robert Szaj, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 12:45 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 13:25 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 6) - PRZESĄDY I MITY Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków - od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki - tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 14:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - BOMBA WODOROWA: MARZENIE I ZDRADA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nauka daje ludzkości zarówno dobro jak i zło. Był w historii nauki człowiek, który nazywał się Edward Teller, a który stał się znany jako ojciec najbardziej niszczycielskiej broni w historii ludzkości: bomby wodorowej. Podczas gdy wielu naukowców z Projektu Manhattan żałowało swojego udziału w tym przedsięwzięciu, Teller bezwzględnie dążył do stworzenia bomby wodorowej o jak największej mocy i bezlitośnie niszczył każdego, kto stanął mu na drodze do osiągnięcia tego celu. Odcinek ukazuje mroczną stronę szalonego fizyka, który poświęcił całe życie na rozwój broni masowego rażenia. 14:55 ROK 2077: SPOJRZENIE W PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 4 NIEZASPOKOJONE PRAGNIENIE (2077 10 SECONDS TO THE FUTURE / 2077 - 10 PARA O FUTURO. EPISODE 4: AN UNQUENCHABLE THIRST) Cykl dokumentalny, 55 min, Portugalia, 2017 Reżyseria: Pedro Clrigo, António Jos De Almeida Wyobraźmy sobie naszą planetę w przyszłości. Czy będziemy gatunkiem wieloplanetarnym o długości życia człowieka 110 lat? Czy życie ludzkie zostanie zastąpione przez komputery? Dzięki ciągłym odkryciom w nanotechnologii, naszemu ciągłemu pragnieniu wiedzy i postępowi w wiedzy technologicznej, nasz stosunek do robotów - gdy staną się one bardziej zaawansowane, a więc świadome poznawczo środowiska wokół - zapewne się zmieni. Wchodzimy w erę, w której wkrótce trudno będzie odróżnić to, co fizyczne, od tego, co cyfrowe. W najbliższych dziesięcioleciach nastąpią największe i najszybsze przemiany w historii ludzkości - w technologii, nauce i relacjach międzyludzkich. Żyjemy w akceleratorze naukowym o nieodwracalnych konsekwencjach, w którym nasze dzisiejsze wybory zmienią świat jutra. Z pomocą wpływowych osobistości w globalnym społeczeństwie, takich jak fizycy teoretyczni, patolodzy i prognostycy geopolityczni, próbujemy w każdym odcinku filmu odpowiedzieć na pytania bez odpowiedzi o przyszłość ludzkości. Niniejsza seria to podróż, która łączy teraźniejszość z przeszłością, aby pokazać nam, jak możemy wpływać na przyszłość. Odc. 4 Niezaspokojone pragnienie. W ciągu najbliższych sześćdziesięciu lat może dojść do największej transformacji w historii ludzkości takiej, która przyćmi nawet przejście na osiadły tryb życia, wykształcenie się rolnictwa czy rewolucję przemysłową. W jakim stopniu bieg historii może odmienić naturę człowieka? W roku 2077 ludzie będą pragnęli tego, czego pragną obecnie, ale zmienią się sposoby wyrażania i realizowania tych pragnień. Przyszłość będzie znośna tylko, jeśli rozwiniemy swoje człowieczeństwo. Będziemy mieli poważne problemy z przeludnieniem i niedoborem żywności, będziemy gorączkowo poszukiwać wody pitnej i źródeł energii. Problemów tych nie rozwiążą nowe technologie, lecz nasze nowe człowieczeństwo. 15:55 ASTRONARIUM - (14) - "ROZBŁYSKI GAMMA" Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety Wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Rozbłyski gamma to najpotężniejsze eksplozje we Wszechświecie. Potrafią na moment przyćmić blask całej galaktyki. To gigantyczne emisje promieniowania, które obserwujemy z bardzo daleka. 16:25 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Robert Szaj, Robert Szaj, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 17:00 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 17:35 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 8. TRADYCJA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 18:05 TAJEMNICA CELTYCKIEGO GROBOWCA (MYSTERY OF THE CELTIC TOMB) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2018 Reżyseria: Klaus T. Steindl Scenariusz: Klaus T. Steindl Zdjęcia: Hubert Doppler Lektor: Marek Ciunel Celtowie, kim byli? Skąd przyszli? Czy byli to mistyczni druidzi z Wysp Brytyjskich, czy może siejący postrach barbarzyńscy wojownicy, którzy zaszli Cezarowi za skórę? Odpowiedzi leżą głęboko w górach i w starożytnych grobowcach. W Europie w samym sercu Alp znaleziono niezwykłe dowody kultury, która kwitła 3000 lat temu, uwięzione i doskonale zachowane w zamkniętych kopalniach soli. To byli Celtowie i nie byli ani Brytyjczykami, ani barbarzyńcami. Byli zaawansowaną cywilizacją, która rządziła Królestwem Soli. Rzadka, drogocenna sól dawała im bogactwo i władzę. A teraz kolejna celtycka zagadka w liczącym 2400 lat grobowcu znaleziono szczątki kobiety i dwóch mężczyzn. Ona była arystokratką, oni - mężczyznami wielkiej postury. Szamanka i jej świta? Krewni czy ofiary? Interdyscyplinarny zespół naukowców pracuje nad odkryciem tajemnicy tego starożytnego "menage a trois", który może okazać się pierwszym prawdziwym dowodem mistycznych obrzędów od zarania Celtów. 19:05 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 6) - PRZESĄDY I MITY Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków - od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki - tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 19:35 JAK TO DZIAŁA - ODC. 14 Magazyn, 21 min, Polska, 2011 W tym odcinku odsłonimy kulisy powstawania programu. Pokażemy najciekawsze eksperymenty, które nie pojawiły się w dotychczasowych odcinkach oraz takie, które przyprawiły nas o ból głowy. Ujawnimy, które tematy i sceny były najtrudniejsze w realizacji. Najsmaczniejsze wątki, zabawne sytuacje, niespodziewane wydarzenia w tym odcinku "Jak to działa?". 20:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 21:00 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ŚMIERĆ GWIAZDY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 25 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 21:30 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - GRANICE WSZECHŚWIATA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 25 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 22:00 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 8. TRADYCJA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 22:35 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Robert Szaj, Robert Szaj, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 23:05 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 23:45 PODRÓŻNIK - CAFE TORTONI BUENOS AIRES Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Cafe Tortoni - taką nazwę nosi legendarna kawiarnia w Buenos Aires. Z niej wyruszamy na spotkanie z wielką literaturą i kulturą stolicy Argentyny. Autorzy programu opowiedzą o pisarzach, którzy wprowadzili Argentynę na salony Europy: Jose Louisie Borgesie czy Julio Cortazarze, a także o emigrantach, którzy zbudowali dostatek tego kraju, zakładanych przez nich dzielnicach, takich jak La Boca, które zauroczyły artystów. Widzowie poznają historię Arystotelesa Onassisa, słynnego greckiego multimilionera, który również zaczynał karierę w Buenos Aires. Odnajdą polskie ślady Witolda Gombrowicza, który przy stoliku w Tortoni pisał swe pamiętniki. W programie również wizyta w Domu Polskim oraz spotkanie z jego administratorem, Henrykiem Kozłowskim i studentami polskiego pochodzenia. Tropy Polaków zawiodą widzów na cmentarz Recoleta, do grobu Leona Radziwiłła i panteonu Polaków. Przy okazji wspomnienie Evity Peron, która także spoczywa na Recolecie. 00:15 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 6) - PRZESĄDY I MITY Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków - od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki - tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 00:50 ASTRONARIUM - (14) - "ROZBŁYSKI GAMMA" Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety Wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Rozbłyski gamma to najpotężniejsze eksplozje we Wszechświecie. Potrafią na moment przyćmić blask całej galaktyki. To gigantyczne emisje promieniowania, które obserwujemy z bardzo daleka. 01:25 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny?