TVP Nauka Wtorek, 28.01.2025 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /65/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 06:50 CZY WIESZ, ŻE? - /66/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:20 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 2 - (ODC. 9) - ALTRUIZM Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W drugiej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 07:45 JAK TO DZIAŁA - ODC. 15 TELESKOP Magazyn, 22 min, Polska, 2011 Na przykładzie urządzeń codziennego użytku wyjaśniamy podstawowe prawa fizyki rządzące zjawiskami w otaczającym nas świecie. Dzięki prostym i zarazem widowiskowym eksperymentom okaże się, że nauka nie jest wcale taka trudna i niezrozumiała. Pokażemy, jak potrzeba rozwiązania konkretnych problemów doprowadziła naukowców i wynalazców do skonstruowania wielu urządzeń, których używamy na co dzień. Temat tego odcinka: teleskop. Wyjaśnimy dokładnie, jak działa i jakie są rodzaje teleskopów. Porozmawiamy z entuzjastami astronomii oraz naukowcami, którzy na co dzień korzystają z teleskopu, obserwując niebo. Odwiedzimy obserwatorium astronomiczne znajdujące się w okolicach Warszawy. Opowiemy także o polskim obserwatorium astronomicznym w Chile. 08:15 ASTRONARIUM - 10/24 (181) - NARODZINY PLANET Magazyn, 23 min, Polska, 2024 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Od drobin pyłu do całych systemów planetarnych. Najnowsze odkrycia gruntownie zmieniły naszą wiedzę o powstawaniu planet. Astronomowie usiłują lepiej zrozumieć proces ich narodzin. W tym programie pokażemy, co może nam to powiedzieć o przeszłości Układu Słonecznego oraz planet krążących wokół innych gwiazd. 08:50 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 09:45 TAJEMNICA CELTYCKIEGO GROBOWCA (MYSTERY OF THE CELTIC TOMB) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2018 Reżyseria: Klaus T. Steindl Scenariusz: Klaus T. Steindl Zdjęcia: Hubert Doppler Lektor: Marek Ciunel Celtowie, kim byli? Skąd przyszli? Czy byli to mistyczni druidzi z Wysp Brytyjskich, czy może siejący postrach barbarzyńscy wojownicy, którzy zaszli Cezarowi za skórę? Odpowiedzi leżą głęboko w górach i w starożytnych grobowcach. W Europie w samym sercu Alp znaleziono niezwykłe dowody kultury, która kwitła 3000 lat temu, uwięzione i doskonale zachowane w zamkniętych kopalniach soli. To byli Celtowie i nie byli ani Brytyjczykami, ani barbarzyńcami. Byli zaawansowaną cywilizacją, która rządziła Królestwem Soli. Rzadka, drogocenna sól dawała im bogactwo i władzę. A teraz kolejna celtycka zagadka w liczącym 2400 lat grobowcu znaleziono szczątki kobiety i dwóch mężczyzn. Ona była arystokratką, oni - mężczyznami wielkiej postury. Szamanka i jej świta? Krewni czy ofiary? Interdyscyplinarny zespół naukowców pracuje nad odkryciem tajemnicy tego starożytnego "menage a trois", który może okazać się pierwszym prawdziwym dowodem mistycznych obrzędów od zarania Celtów. 10:45 PODRÓŻNIK - BAOBABY Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Odwiedzimy ojczyznę należących do najbardziej niezwykłych drzew na świecie - Madagaskar. Występuje tam aż siedem z ośmiu gatunków tych drzew. Ich szlakiem zawędrujemy na południe wyspy, nad brzeg oceanu, tam gdzie baobaby czują się najlepiej. Zobaczymy wioski, które powstały tylko dlatego, że turyści zatrzymują się przy baobabach. Zwiedzimy nadmorski rezerwat Reniala, w którym rosną baobaby liczące niemal tysiąc lat. Nauczymy się, jak odróżniać te drzewa od innych, łudząco podobnych gatunków. Odwiedzimy ośrodek dla żółwi ratowanych z rąk przemytników i dotrzemy do nadmorskich kurortów położonych na północ od Tulearu. Poznamy obyczaje mieszkańców wybrzeża i sprawdzimy, czy jest tam gdzie zatrzymać się na wakacje. 11:10 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 4 SEZON I - ŚLADY MŁODOŚCI W ZAKOPANEM Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel - Bułecka Lektor: Sebastian Karpiel - Bułecka W tym odcinku po Podhalu i Zakopanem chodzić będziemy ścieżkami Sebastiana Karpiela - Bułecki i jego wspomnień z młodości. Jako pierwsze Sebastian odwiedzi swoje technikum, czyli słynne Technikum Budowlane Nr 1 na Krupówkach. Drewniany budynek szkoły powstał według projektu Antoniego Łuszczkiewicza w 1883 roku. Szkoła szybko zyskała ogólnokrajową sławę, a znane osobistości przyjeżdżały tu, by odwiedzić miejsce, które wypuszczało w świat najlepszych cieśli i snycerzy. Kolejnym miejscem na osobistej mapie Sebastiana jest karczma Sopa, w której jako nastolatek grał pierwsze utwory na skrzypcach, a gdzie w latach 80. i 90. odbywały się góralsko - jazzowe jamy muzyczne. Muzyka w życiu Sebastiana to przede wszystkim skrzypce. Nie mogło zabraknąć więc wizyty u znakomitego lutnika Stanisława Marduły. Pokaże nam on, co oznacza i jak wygląda tzw. dusza skrzypiec. 12:20 CZY WIESZ, ŻE? - /67/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 20 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:50 CZY WIESZ, ŻE? - /68/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:25 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 8) - MEDYCYNA NATURALNA Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. 14:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 14:55 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ŚMIERĆ GWIAZDY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 25 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu super masywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria Secrets of the Universe to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 15:25 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - GRANICE WSZECHŚWIATA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 25 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu super masywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria Secrets of the Universe to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 15:50 ASTRONARIUM - 10/24 (181) - NARODZINY PLANET Magazyn, 23 min, Polska, 2024 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Od drobin pyłu do całych systemów planetarnych. Najnowsze odkrycia gruntownie zmieniły naszą wiedzę o powstawaniu planet. Astronomowie usiłują lepiej zrozumieć proces ich narodzin. W tym programie pokażemy, co może nam to powiedzieć o przeszłości Układu Słonecznego oraz planet krążących wokół innych gwiazd. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /69/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:55 CZY WIESZ, ŻE? - /70/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:25 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 4 SEZON I - ŚLADY MŁODOŚCI W ZAKOPANEM Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel - Bułecka Lektor: Sebastian Karpiel - Bułecka W tym odcinku po Podhalu i Zakopanem chodzić będziemy ścieżkami Sebastiana Karpiela - Bułecki i jego wspomnień z młodości. Jako pierwsze Sebastian odwiedzi swoje technikum, czyli słynne Technikum Budowlane Nr 1 na Krupówkach. Drewniany budynek szkoły powstał według projektu Antoniego Łuszczkiewicza w 1883 roku. Szkoła szybko zyskała ogólnokrajową sławę, a znane osobistości przyjeżdżały tu, by odwiedzić miejsce, które wypuszczało w świat najlepszych cieśli i snycerzy. Kolejnym miejscem na osobistej mapie Sebastiana jest karczma Sopa, w której jako nastolatek grał pierwsze utwory na skrzypcach, a gdzie w latach 80. i 90. odbywały się góralsko - jazzowe jamy muzyczne. Muzyka w życiu Sebastiana to przede wszystkim skrzypce. Nie mogło zabraknąć więc wizyty u znakomitego lutnika Stanisława Marduły. Pokaże nam on, co oznacza i jak wygląda tzw. dusza skrzypiec. 18:00 KOLONIE NA KSIĘŻYCU (RETURN TO THE MOON) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2018 Rozpoczyna się wyścig o powrót astronautów na Księżyc. Tym razem nie po to, by wbić na nim flagę, ale aby go skolonizować. Jak byśmy to osiągnęli? I dlaczego mielibyśmy to robić? Prywatne firmy i rządowe programy kosmiczne rywalizują w konstruowaniu rakiet i maszyn, które zabiorą nas na Srebrny Glob. Nie żeby go odwiedzić, ale żeby tam zostać. Bo niektórzy chcą wydobywać z księżycowej gleby niezliczone bogactwa, w tym zasoby naturalne, które mogłyby przez stulecia zasilać ziemskie sieci energetyczne. Inni chcą wypróbować technologie i techniki, które kiedyś mogłyby zostać wykorzystane do stworzenia kolonii na Marsie. Ale Księżyc to wrogi świat. Promienie kosmiczne, trzęsienia ziemi na Księżycu i meteory są ciągłym zagrożeniem dla przetrwania tam. Z filmu dowiadujemy się, w jaki sposób dzisiejsi naukowcy i inżynierowie zamierzają dokonać kolejnego gigantycznego skoku ludzkości, kolonizując Księżyc. 19:00 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 8) - MEDYCYNA NATURALNA Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. 19:30 JEDZENIE MA ZNACZENIE, NAUKA NA TALERZU - ODC. 12 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Iza Kwiecińska, Katarzyna Struś - Zakrzewska Scenariusz: Filip Kmera 20:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SZALONY GENIUSZ - ŚWIATOWY SYSTEM BEZPRZEWODOWY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nikola Tesla był genialnym inżynierem, który pokonał potężnego Edisona, opracowując pierwszy na świecie system dystrybucji energii elektrycznej na dużą skalę, zapoczątkowując tym samym Erę Elektryczności. Ponad sto lat temu realizował projekty mające na celu stworzenie praktycznej komunikacji bezprzewodowej, która pomogłaby napędzać nowoczesną technologię telefonii komórkowej, a nawet technologie bezprzewodowej dystrybucji energii elektrycznej. Niestety, im bardziej gorliwie dążył do swoich ideałów, tym częściej inwestorzy go omijali ostatecznie spychając Teslę do roli szalonego naukowca z zaledwie garstką kultowych wyznawców. W tym odcinku odkrywamy tragedie i ukryte tajemnice z życia geniusza, który znacznie wyprzedzał swoje czasy. 21:00 PODWODNY ŚWIAT - ZUPA RYBNA (SUBMERGED UNIVERSE - PELAGIC SOUP) Serial dokumentalny, 26 min, Wielka Brytania, 2019 Seria ukazuje niezwykłą różnorodność ekosystemów oceanicznych, a jej twórcy namawiają nas, abyśmy zaczęli działać tu i teraz, jeśli chcemy ochronić oceany przed nieodwracalnymi zniszczeniami. Życie w wodach naszej planety jest coraz bardziej zagrożone przez działalność człowieka, więc zrozumienie tego, co złego dzieje się w głębinach na całym świecie, jest ważniejsze niż kiedykolwiek po to, by życiu w oceanach zapewnić przetrwanie. W każdym odcinku omawiane są kluczowe problemy, z jakimi borykają się nasze oceany i dostajemy wskazówki, co możemy zrobić, aby powstrzymać katastrofę. 21:30 PODWODNY ŚWIAT - DYNAMIT (SUBMERGED UNIVERSE - DYNAMITING REFUGES) Serial dokumentalny, 26 min, Wielka Brytania, 2019 Seria ukazuje niezwykłą różnorodność ekosystemów oceanicznych, a jej twórcy namawiają nas, abyśmy zaczęli działać tu i teraz, jeśli chcemy ochronić oceany przed nieodwracalnymi zniszczeniami. Życie w wodach naszej planety jest coraz bardziej zagrożone przez działalność człowieka, więc zrozumienie tego, co złego dzieje się w głębinach na całym świecie, jest ważniejsze niż kiedykolwiek po to, by życiu w oceanach zapewnić przetrwanie. W każdym odcinku omawiane są kluczowe problemy, z jakimi borykają się nasze oceany i dostajemy wskazówki, co możemy zrobić, aby powstrzymać katastrofę. 22:05 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 4 SEZON I - ŚLADY MŁODOŚCI W ZAKOPANEM Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel - Bułecka Lektor: Sebastian Karpiel - Bułecka W tym odcinku po Podhalu i Zakopanem chodzić będziemy ścieżkami Sebastiana Karpiela - Bułecki i jego wspomnień z młodości. Jako pierwsze Sebastian odwiedzi swoje technikum, czyli słynne Technikum Budowlane Nr 1 na Krupówkach. Drewniany budynek szkoły powstał według projektu Antoniego Łuszczkiewicza w 1883 roku. Szkoła szybko zyskała ogólnokrajową sławę, a znane osobistości przyjeżdżały tu, by odwiedzić miejsce, które wypuszczało w świat najlepszych cieśli i snycerzy. Kolejnym miejscem na osobistej mapie Sebastiana jest karczma Sopa, w której jako nastolatek grał pierwsze utwory na skrzypcach, a gdzie w latach 80. i 90. odbywały się góralsko - jazzowe jamy muzyczne. Muzyka w życiu Sebastiana to przede wszystkim skrzypce. Nie mogło zabraknąć więc wizyty u znakomitego lutnika Stanisława Marduły. Pokaże nam on, co oznacza i jak wygląda tzw. dusza skrzypiec. 22:35 CZY WIESZ, ŻE? - /71/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:05 CZY WIESZ, ŻE? - /72/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:40 PODRÓŻNIK - BAOBABY Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Odwiedzimy ojczyznę należących do najbardziej niezwykłych drzew na świecie - Madagaskar. Występuje tam aż siedem z ośmiu gatunków tych drzew. Ich szlakiem zawędrujemy na południe wyspy, nad brzeg oceanu, tam gdzie baobaby czują się najlepiej. Zobaczymy wioski, które powstały tylko dlatego, że turyści zatrzymują się przy baobabach. Zwiedzimy nadmorski rezerwat Reniala, w którym rosną baobaby liczące niemal tysiąc lat. Nauczymy się, jak odróżniać te drzewa od innych, łudząco podobnych gatunków. Odwiedzimy ośrodek dla żółwi ratowanych z rąk przemytników i dotrzemy do nadmorskich kurortów położonych na północ od Tulearu. Poznamy obyczaje mieszkańców wybrzeża i sprawdzimy, czy jest tam gdzie zatrzymać się na wakacje. 00:10 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 8) - MEDYCYNA NATURALNA Reportaż, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. 00:50 ASTRONARIUM - 10/24 (181) - NARODZINY PLANET Magazyn, 23 min, Polska, 2024 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Od drobin pyłu do całych systemów planetarnych. Najnowsze odkrycia gruntownie zmieniły naszą wiedzę o powstawaniu planet. Astronomowie usiłują lepiej zrozumieć proces ich narodzin. W tym programie pokażemy, co może nam to powiedzieć o przeszłości Układu Słonecznego oraz planet krążących wokół innych gwiazd. 01:25 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SZALONY GENIUSZ - ŚWIATOWY SYSTEM BEZPRZEWODOWY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nikola Tesla był genialnym inżynierem, który pokonał potężnego Edisona, opracowując pierwszy na świecie system dystrybucji energii elektrycznej na dużą skalę, zapoczątkowując tym samym Erę Elektryczności. Ponad sto lat temu realizował projekty mające na celu stworzenie praktycznej komunikacji bezprzewodowej, która pomogłaby napędzać nowoczesną technologię telefonii komórkowej, a nawet technologie bezprzewodowej dystrybucji energii elektrycznej. Niestety, im bardziej gorliwie dążył do swoich ideałów, tym częściej inwestorzy go omijali ostatecznie spychając Teslę do roli szalonego naukowca z zaledwie garstką kultowych wyznawców. W tym odcinku odkrywamy tragedie i ukryte tajemnice z życia geniusza, który znacznie wyprzedzał swoje czasy.