TVP Nauka Sobota, 01.02.2025 07:20 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 08:25 CZY WIESZ, ŻE? - /66/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:00 CZY WIESZ, ŻE? - /67/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 20 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:35 JAK TO DZIAŁA - ODC. 14 Magazyn, 21 min, Polska, 2011 W tym odcinku odsłonimy kulisy powstawania programu. Pokażemy najciekawsze eksperymenty, które nie pojawiły się w dotychczasowych odcinkach oraz takie, które przyprawiły nas o ból głowy. Ujawnimy, które tematy i sceny były najtrudniejsze w realizacji. Najsmaczniejsze wątki, zabawne sytuacje, niespodziewane wydarzenia w tym odcinku "Jak to działa?". 11:10 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 7 - MICHEL MAYOR 13 min, Polska, 2023 GALERIA NOBLISTÓW - w cyklu tym planujemy przeprowadzenie rozmów z Laureatami tegorocznych Nagród Nobla. 11:25 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 1 - DREW WEISSMAN. GALERIA NOBLISTÓW 2023 11 min, Polska, 2023 GALERIA NOBLISTÓW - w cyklu tym planujemy przeprowadzenie rozmów z Laureatami tegorocznych Nagród Nobla. 11:40 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SZALONY GENIUSZ - ŚWIATOWY SYSTEM BEZPRZEWODOWY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nikola Tesla był genialnym inżynierem, który pokonał potężnego Edisona, opracowując pierwszy na świecie system dystrybucji energii elektrycznej na dużą skalę, zapoczątkowując tym samym Erę Elektryczności. Ponad sto lat temu realizował projekty mające na celu stworzenie praktycznej komunikacji bezprzewodowej, która pomogłaby napędzać nowoczesną technologię telefonii komórkowej, a nawet technologie bezprzewodowej dystrybucji energii elektrycznej. Niestety, im bardziej gorliwie dążył do swoich ideałów, tym częściej inwestorzy go omijali ostatecznie spychając Teslę do roli szalonego naukowca z zaledwie garstką kultowych wyznawców. W tym odcinku odkrywamy tragedie i ukryte tajemnice z życia geniusza, który znacznie wyprzedzał swoje czasy. 12:45 JAK TO DZIAŁA - EKOLOGIA - WODA Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Radosław Brzózka Prowadzący: Radosław Brzózka W odcinku poświęconym wodzie de facto opowiadamy o jej braku oraz o kurczących się zasobach wody pitnej na ziemi. Na początku programu Radek Brzózka zabiera nas nad Wisłę w okolicach Warszawy, aby pokazać, jak bardzo mało jest w niej wody. Susze zdarzały się zawsze, ale ostatnio są coraz częstsze i coraz bardziej oczywiste staje się, że o wodę musimy zacząć dbać. Co wiemy na temat wpływu zmian klimatu na dostępność wody oraz czy możemy zapobiec kryzysowi - na te pytania odpowiedzi szukamy w tym odcinku. Autor opowiada o konsekwencjach osuszania gruntów pod uprawę oraz budowy rowów melioracyjnych. W odcinku wędrujemy po Polsce od słonecznych i suchych wydm w Łebie aż po mokradła na południu kraju. Radek Brzózka, pasjonat nauki i techniki, znany widzom TVP m.in. z programu "Jak to działa?". Specjalnie dla TVP Nauka przygotował serię "Jak to działa - Ekologia", w której przybliża widzom naukowe rozwiązania służące ochronie naszej planety, bezpieczeństwu i komfortowi naszego życia. 13:20 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 6. MUZYKA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Lena na Bałkanach to seria podróżnicza, nie mająca wiele wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Jak opowiadać o Bałkanach to trzeba opowiedzieć o lokalnej muzyce, która odzwierciedla ten zwariowany tygiel kulturowy. To połączenie folku, punku, jazzu czy hip - hopu. Kto nie słuchał najsłynniejszego zespołu Gorana Bregovica czy No Smoking Orchestra? Lena odwiedzi jeden z bałkańskich zespołów, nauczy się grać na dudach w Bułgarii oraz spróbuje swoich sił w szalonym tańcu derwiszy. 14:00 SKRZYDLATA KRÓLOWA NIEBA (EAGLE - QUEEN OF THE SKIES) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Jörn Röver Ptaki z rodziny jastrzębiowatych to drapieżniki, które jako orły pojawiają się w mitach i legendach. Mimo że znajdują się na wierzchołku piramidy troficznej, także muszą walczyć o przetrwanie i wychowanie młodych. Potężne, o różnorodnym wyglądzie, zwinne. To opowieść o niezwykłych dziejach jednego osobnika. Bieliki zwyczajne mierzą niemal metr długości; to jedne z największych latających ptaków. Skrzydła o rozpiętości 2, 5 metra unoszą sześciokilogramowe ciała. Bielik zwyczajny to mistrz przetrwania. Zimą, gdy brakuje pożywienia, poluje na dzikie ptactwo. Znamy ponad 240 gatunków ptaków z rodziny jastrzębiowatych. Unoszą się na szerokich, potężnych skrzydłach. Obserwują bacznie okolicę, a wzrok mają trzy i pół razy ostrzejszy niż my. Bieliki zwyczajne łączą się w pary na całe życie. Co roku wracają do domu. Bokaterką filmu jest samica, która dzięki sile, umiejętności dostosowania się i uporowi wyrosła na skrzydlatą królową nieba. 15:00 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 27 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 15:30 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - LUDZKIE KLONY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 43 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Witamy w mrocznych aktach spraw zakopanych głęboko w historii nauki. W tym odcinku zapoznamy się z badaniami nad klonami, które umożliwiają kopiowanie życia i powielanie go na masową skalę. Poznajcie naukowców, których urzekł pozornie niemożliwy pomysł klonowania ssaków. Gwiezdny naukowiec z dotykiem Midasa jako pierwszy sklonował mysz. Czy była to mistyfikacja? A może to wszystko było prawdziwe? Potem nastąpiły dość szokujące narodziny Dolly, pierwszej na świecie sklonowanej owcy. Obecnie trwa wręcz rewolucyjny biznes klonowania. Technologie klonowania otwierają przyszłość, która jest zarówno różowa, jak i przerażająca. Co będzie, gdy ludzie zaczną stąpać po terytorium bogów? 17:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - ASPERGER I NAZIŚCI (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Dr Hans Asperger był austriackim pediatrą, od którego pochodzi nazwa Zespół Aspergera. Dr Asperger na nowo zdefiniował pojęcie autyzmu, któremu - jak uważano - towarzyszy niepełnosprawność intelektualna. Za swoją pracę był przez długi czas uważany za sumiennego lekarza, który chronił autystyczne dzieci przed eutanazją dokonywaną na dzieciach niepełnosprawnych przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej. Ale niedawne badania ujawniły inną stronę doktora Aspergera. Tak jak można było się spodziewać... 18:00 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 1 - DREW WEISSMAN. GALERIA NOBLISTÓW 2023 11 min, Polska, 2023 GALERIA NOBLISTÓW - w cyklu tym planujemy przeprowadzenie rozmów z Laureatami tegorocznych Nagród Nobla. 18:20 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 7 - MICHEL MAYOR 13 min, Polska, 2023 GALERIA NOBLISTÓW - w cyklu tym planujemy przeprowadzenie rozmów z Laureatami tegorocznych Nagród Nobla. 18:30 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 27 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 19:00 PODRÓŻNIK - CANCUN Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Tym razem Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska zapraszają na wyprawę do Cancun, jednego z najsłynniejszych kurortów świata, położonego w Meksyku nad brzegiem Morza Karaibskiego. Autorzy programu opowiedzą o tym malowniczym zakątku świata, kuszącym krystalicznie czystą wodą, piaszczystymi plażami i wieloma wakacyjnymi atrakcjami. Dowiemy się o możliwościach uprawiania sportów wodnych, nurkowania, a przede wszystkim o wyprawach, które można organizować w pobliżu turystycznego miasteczka. Dodatkową atrakcją będzie wyprawa do Tulum, jednego z najstarszych i najlepiej zachowanych portów z czasów przedkolumbijskich. Zobaczymy malowniczo położone nad samym morzem ruiny zamku. Poznamy architekturę miast Majów, dowiemy się, jaki ma ona związek z astronomią. Będą też opowieści o codziennym życiu osady w czasach jej świetności. W tej niezwykłej wędrówce dotrzemy także do Xcaret, kolejnego antycznego miasta. Wokół jego ruin powstał park rozrywki i kultury. Będziemy podziwiać gigantyczne żółwie, papugi, pantery, zwierzęta, które niegdyś zamieszkiwały Jukatan. Podróżując do Meksyku, trzeba koniecznie skosztować tutejszych specjałów. Poznajmy smaki meksykańskiej kuchni: sałatkę "nos psa" i sos - "pico de gallo". Będzie też mowa o zasadach podawania i przyrządzania tradycyjnych miejscowych potraw. 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /68/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 SKRZYDLATA KRÓLOWA NIEBA (EAGLE - QUEEN OF THE SKIES) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Jörn Röver Ptaki z rodziny jastrzębiowatych to drapieżniki, które jako orły pojawiają się w mitach i legendach. Mimo że znajdują się na wierzchołku piramidy troficznej, także muszą walczyć o przetrwanie i wychowanie młodych. Potężne, o różnorodnym wyglądzie, zwinne. To opowieść o niezwykłych dziejach jednego osobnika. Bieliki zwyczajne mierzą niemal metr długości; to jedne z największych latających ptaków. Skrzydła o rozpiętości 2, 5 metra unoszą sześciokilogramowe ciała. Bielik zwyczajny to mistrz przetrwania. Zimą, gdy brakuje pożywienia, poluje na dzikie ptactwo. Znamy ponad 240 gatunków ptaków z rodziny jastrzębiowatych. Unoszą się na szerokich, potężnych skrzydłach. Obserwują bacznie okolicę, a wzrok mają trzy i pół razy ostrzejszy niż my. Bieliki zwyczajne łączą się w pary na całe życie. Co roku wracają do domu. Bokaterką filmu jest samica, która dzięki sile, umiejętności dostosowania się i uporowi wyrosła na skrzydlatą królową nieba. 21:05 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 6. MUZYKA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Lena na Bałkanach to seria podróżnicza, nie mająca wiele wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Jak opowiadać o Bałkanach to trzeba opowiedzieć o lokalnej muzyce, która odzwierciedla ten zwariowany tygiel kulturowy. To połączenie folku, punku, jazzu czy hip - hopu. Kto nie słuchał najsłynniejszego zespołu Gorana Bregovica czy No Smoking Orchestra? Lena odwiedzi jeden z bałkańskich zespołów, nauczy się grać na dudach w Bułgarii oraz spróbuje swoich sił w szalonym tańcu derwiszy. 22:45 CZY WIESZ, ŻE? - /69/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:45 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NOBEL - KRÓL DYNAMITU (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku - Alfred Nobel. Był chemikiem, który miał obsesję na punkcie materiałów wybuchowych. Wynalazł dynamit, materiał wybuchowy o niesamowitej sile niszczenia. Dynamit umożliwił prace inżynieryjne i eksplorację w kopalniach na skalę wcześniej uważaną za niemożliwą, był także używany jako potężna broń w działaniach wojennych. Nobel nie miał żadnych oporów przed przekształceniem swojego wynalazku w broń. Podróżował nawet po świecie, aby sprzedawać dynamit i zbił na tym ogromną fortunę. Jaka była ostatnia wola i testament, który pozostawił światu? W tym odcinku odkrywamy tajemnicę Alfreda Nobla, króla dynamitu. 00:50 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 27 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 01:30 CZY WIESZ, ŻE? - /70/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.