TVP Dokument Piątek, 09.02.2024 05:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /40/ JESIOTR BAŁTYCKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Serial przyrodniczy, w którym prowadzący dr Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i flory. Bohaterem tego odcinka jest jesiotr bałtycki. Ostatnie stulecia przyniosły dramatyczny spadek liczebności tego gatunku, w konsekwencji w drugiej połowie XX wieku uznano go za gatunek wymarły na obszarze wszystkich państw zlewni Morza Bałtyckiego. Przyczyniło się do tego m.in przełowienie oraz liczne zmiany w środowisku wywołane przez człowieka. Na całe szczęście, od 1996 roku podejmuje się skuteczne próby restytucji jesiotra bałtyckiego. 06:05 WETERYNARZE Z SERCEM - /1/ Reality show, 23 min, Polska, 2016 Reżyseria: Krzysztof Kasior, Sandra Andrzejewska, Wojciech Wołoszyn Scenariusz: Wojciech Wołoszyn Program "Weterynarze z sercem" powstał na fali mody na świadome i odpowiedzialne wprowadzanie zwierząt domowych do życia polskich rodzin. Będzie prezentował przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Będziemy również odwiedzać ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. W programie zobaczymy także mniej popularne zwierząta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program ma spełniać również funkcję edukacyjną, wskazywać jak postępować ze zwierzętami i uczyć empatii w stosunku do nich. W pierwszym odcinku "Weterynarzy z sercem" spotka nas wiele niespodzianek. Będziemy przemierzać Polskę wzdłuż i wszerz, odwiedzając lekarzy weterynarii, dla których opieka nad zwierzętami to prawdziwa pasja. Wyleczymy zwierzęta duże i małe, śliczne i te mniej urodziwe. 06:40 OCEANY AFRYKI - ODC. 3 REKINY (OCEANS AFRICA EP. 3 TALE OF TWO SHARKS) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Charlie Luckock Film dokumentalny (3 części) o oceanach i ekostystemach w nich żyjących, które są wrażliwe i narażone na destrukcję ze strony człowieka. Afryka szczyci się jedną z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych linii brzegowych na świecie. Na zachodzie leży zimny Ocean Atlantycki. Na wschodzie Ocean Indyjski oferuje cieplejsze wody, w których kwitną rafy koralowe i rozwijają się gatunki tropikalne. Wybrzeże jest magnesem dla życia nadmorskiego - od ogromnych kolonii fok i ptaków morskich po rekiny. Pomimo obfitości i różnorodności życia tutejsze stworzenia odczuwają wszechobecną presję ze strony człowieka. Uszczuplone zasoby ryb zmuszają foki do polowania na ptaki, z którymi dzielą skaliste wyspy; żółwie mylą pływający plastik z pożywieniem, a rekiny są zabijane w sieciach wzniesionych w celu ochrony pływaków. W obliczu rosnącej presji ze strony ludzi życie na tym wybrzeżu potrzebuje pomocy. Na szczęście istnieje zespół ekspertów, którzy poświęcili swoje życie ochronie tego morskiego ekosystemu i wspaniałych stworzeń, które go zamieszkują. Załoga składa się z naukowców, działaczy na rzecz ochrony przyrody i pełnych pasji wolontariuszy. Ich misją jest ochrona i zachowanie wód naszej planety. Odc. 3 - "Rekiny". Tym razem towarzyszymy w RPA naukowcom u progu odkrycia. Dwa słynne gatunki rekinów. Żarłacz biały i głowomłot tropikalny. Karierę robią z różnych powodów. Głowomłoty gromadzą się w rafie. Dlaczego? Przecież grozi im wyginięcie. Naukowcy próbują rozwiązać zagadkę. Naukowcy i nurkowie rozpoczynają wyścig z czasem, by zdobyć wiedzę na temat życia rekinów. Bez rekinów morski świat stanie na głowie. RPA to kraj obdarzony niespotykaną bioróżnorodnością. Szczególnie w otaczających go oceanach. Wody RPA zamieszkuje aż jedna piąta rekinów świata. Ludzie wciąż nie rozumieją rekinów i podejmują działania dyktowane strachem. 07:40 DUNAJ - ODC. 4 OD ŻELAZNYCH WRÓT DO MORZA CZARNEGO (THE DANUBE - FROM ITS SOURCE TO THE BLACK SEA) Serial dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Barbel Jacks Seria dokumentalna o Dunaju i miastach oraz krainach położonych nad tą europejską rzeką. To 2888 kilometrów, od źródła w Schwarzwaldzie do ujścia do Morza Czarnego, Dunaj łączy dziesięć krajów o bardzo różnych kulturach. Jest zatem nie tylko drugą najdłuższą rzeką Europy po Wołdze, ale także najbardziej międzynarodową rzeką na świecie. Dunaj był i jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych w Europie i stanowi koło ratunkowe dla wielu ludzi. Po drodze przepływa przez wspaniałe krajobrazy, od krasowych gór Jury Szwabskiej, przez aluwialne i bagienne krajobrazy z unikalną florą i fauną, aż po imponujące kaniony Żelaznej Bramy i wreszcie rozległą deltę rzeki u jej ujścia do Morza Czarnego. Nie tylko wielkość Dunaju jest wyjątkowa, ale ma również własną wolę i jest jedyną dużą rzeką w Europie, która płynie z zachodu na wschód. Ta seria filmów przedstawia przyrodę i ludzi nad Dunajem oraz daje wgląd w ich różne życie, które kształtuje rzeka. 08:40 GLOBALNA NAUKA - ODC. 2 MEDYCYNA - W POSZUKIWANIU LEPSZEGO LECZENIA (GLOBAL SCIENCE E02: MEDECINE - RESEARCHING THE NEXT CURE) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Sześcioodcinkowa seria dokumentalna przybliżająca widzowi największe odkrycia na arenie współczesnych badań, przedstawiająca najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 2 - "Medycyna: w poszukiwaniu lepszego leczenia". Nasz najcenniejszy zasób zdrowie - jest nieustannie atakowany. Po stuleciu przełomowych postępów w medycynie, większość ludzkiego ciała wciąż pozostaje tajemnicą. Nadal jesteśmy na łasce chorób genetycznych, nowotworów czy pandemii. W szpitalach i laboratoriach na całym świecie, lekarze i naukowcy odkrywają nowe metody zwalczania chorób. Witajcie w świecie ludzi poświęcających życie leczeniu i zwalczaniu schorzeń. Zapraszamy na podróż w głąb współczesnej medycyny, w towarzystwie lekarzy i badaczy, którzy poprawiają nasze życie. Medycyna i technologia kształtują nowy świat, w którym przełomy następują w niespotykanym dotąd tempie. Postęp jest ekscytujący. Odkrycia w dziedzinie medycyny wskazują na przyszłość, w której najbardziej wyniszczające choroby staną się wyleczalne, pojęcie niepełnosprawności przestanie istnieć, a nauka ujawni największe tajemnice ludzkiego ciała. Nie możemy jednak zapomnieć o tym, że mamy obowiązek rozumieć konsekwencje stale przyspieszającego postępu. 09:35 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 10 AMSTERDAM (CITIES BY THE SEA 10. AMSTERDAM) Cykl dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 10. Amsterdam. 10:30 KRAKÓW MAŁO ZNANY - KRAKOWSCY ZŁOTNICY Film dokumentalny, 30 min, Polska, 1971 Scenariusz: Czesław Kruszelnicki Zdjęcia: Jan Popczyk Prowadzący: Czesław Kruszelnicki Program poświęcony pracy i twórczości krakowskich złotników, którzy zrzeszyli się w cechu w roku 1370. Ich patronem jest biskup Noyon, św. Eligiusz, który żył w VII w. i był nadwornym złotnikiem króla francuskiego, Dagoberta. Jego portret znajduje się w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa i właśnie stąd wyruszy Czesław Kruszelnicki wraz z historykiem sztuki, Michałem Rożkiem, na poszukiwania pamiątek byłego cechu złotników krakowskich. Odwiedzą skarbce kościoła Mariackiego i św. Anny, a następnie katedralny skarbiec na Wawelu. Widzowie zobaczą kielichy, krzyże, monstrancje, relikwiarze, a także berło, koronę i jabłko, należące do ostatniego Piasta. Każdy z tych eksponatów to przykład wielkiego dzieła sztuki, a wymieniani kolejno złotnicy krakowscy to artyści, którzy poza talentem obdarzeni byli cechami niezwykłej cierpliwości i pracowitości. Grzegorz Przybyło, Samuel Piaskowski, Michał Brenner, Jan Cajtner, Jan z Olkusza to zaledwie kilka nazwisk złotników krakowskich wymienionych w programie. Na koniec wizyta w pracowni współczesnego złotnika, Tadeusza Rybskiego, ucznia Edmunda Korosadowicza, który przedstawi podstawowe techniki w złotnictwie. 11:10 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 3 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Klimala, Ewa Wołkanowska - Kołodziej, Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala, Wojciech Klimala Lektor: Paweł Sędziak Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Siostrę Michaelę Rak niektórzy nazywają wulkanem. Inni mówią o niej "święta", ale po chwili dodają "z charakterem". Pochodzi z Polski, mimo to wilnianie bardzo szybko zaakceptowali ją jako swoją. Zrobiła to, co wcześniej nie udało się nikomu - założyła pierwsze i jak na razie jedyne na Litwie hospicjum stacjonarne. Pielgrzymi i goście, którzy odwiedzają to miejsce, czasem wzdychają - "ech, chciałoby się tu umrzeć...". 11:45 GDY MORZE ZAGRAŻA MIASTOM (WHEN OCEANS THREATEN CITIES / QUAND LA MER MENACE LES VILLES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laurence Thiriat Film dokumentalny o miastach, które są położone na wybrzeżach i przez to narażone bardziej niż inne na huragany, burze, nawałnice i powodzie. Zagraża im również sól i erozja. Ze względów strategicznych największe miasta świata leżą w strefie przybrzeżnej. Woda stanowi bezpośrednie zagrożenie dla blisko ośmiuset milionów ich mieszkańców. Wybraliśmy trzy symboliczne miasta na trzech różnych kontynentach: Nowy Jork, Rotterdam i Singapur. Miasta, z których każde boryka się z wyjątkowymi problemami i musi zrewidować swoje relacje z wodą, aby przetrwać na dłuższą metę. Za 50 lat wszystkie bariery przeciwprzepięciowe na świecie przestaną działać. Najlepsi eksperci toczą prawdziwy wyścig z czasem z żywiołami. Czy konieczne będzie zamknięcie zatoki nowojorskiej? A może Morze Północne, by chronić wybrzeże Atlantyku? Jakie rozwiązania pozostaną wówczas dla miast nadmorskich? Czy rozwiązaniem byłoby poruszanie się po wodzie? Pomimo armii badaczy i naukowców, zmobilizowanych w różnych częściach świata, walka z wodą pozostaje nierówna w różnych krajach. Nasi przodkowie osiadali nad brzegami oceanów, by budować tam miasta. W 2050 roku aż sto czterdzieści milionów ludzi na całym świecie doświadczy losu klimatycznych uchodźców. Ludzkość staje w obliczu nieodwracalnych zmian. Od tego, jak sobie z nimi poradzi, zależy jej przetrwanie. 12:45 OPUSZCZONE MIEJSCA - KONIEC BRATERSTWA. ODC. 4 (FORSAKEN PLACES) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 W tej 4 - odcinkowej serii zbudowane ze stali, zalane betonem lub wydobyte spod ziemi pomniki przełomowych momentów historii ożywają na nowo. Swoje osobiste wspomnienia o tych zapomnianych, ale często niedostępnych i groźnych miejscach przywołują związani z nimi świadkowie. Opowiadają o klęskach żywiołowych, wojnach lub wielkich katastrofach, które odcisnęły piętno na tych zabytkach, a także na ludziach mieszkających czy pracujących w ich pobliżu. W czterech odcinkach widzowie poznają dwanaście takich "zaginionych miejsc" - to bazy wojskowe, pokazowe budynki epoki, turystyczne raje i szpitale. 13:50 PRZEDSZKOLE W NATURZE (NATURE'S NURSERIES) Film dokumentalny, 48 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Jan Haft Film dokumentalny o najmłodszych stworzeniach i ich sposobach na przetrwanie. W wiecznie trwającym kręgu życia najważniejszym zadaniem wszystkich zwierząt jest zapewnienie przetrwania gatunku. Ale ponieważ praca nie kończy się przy porodzie, rodzice muszą być pomysłowi, aby zapewnić dobrobyt następnemu pokoleniu. Zagrożenia dla młodych są wielorakie, podobnie jak strategie obrony i przetrwania. Podczas gdy niektóre ryby ewoluowały, aby wyprodukować ogromną liczbę jaj i zwiększyć wskaźnik przeżywalności, inne zwierzęta, takie jak orzeł przedni, poświęcają całą uwagę swojemu jedynemu dziecku. Ten film dokumentalny oferuje zarówno poruszający, jak i zapierający dech w piersiach wgląd w "żłobki" dla zwierząt oraz sposób, w jaki rodzice troszczą się o swoje potomstwo. 14:45 WYDRA - POWRÓT LEGENDY (THE OTTER - A LEGEND RETURNS) Film dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Reżyseria: Hilco Jansma Historia pewnej wydry. Niderlandy - kraj nierozerwalnie związany z zasobami wód, a kiedyś dom legendarnego ssaka. Płochliwe stworzenie znikło pod koniec ubiegłego wieku - teraz wraca do swojego dawnego domu. Wydra znów penetruje holenderskie wody. To symbol odrodzenia ekosystemu. Dlaczego wydry zniknęły i z jakiego powodu powróciły? W ostatnim stuleciu populacja wydr zmniejszyła się w całej Europie wskutek intensywnych polowań i zatrucia środowiska przez przemysł i rolnictwo. Holandia jest jednym z najgęściej zaludnionych krajów na świecie i pozostawiła niewiele miejsca na swoje naturalne ekosystemy. Jednak w sercu północnego miasta pojawia się wielki samiec wydry. Rozpoczyna swoje nocne polowanie na ryby w mętnej wodzie kanału. Jak to rzadkie i nieuchwytne stworzenie znalazło się tutaj, po tym, jak wyginęło w 1988 roku z powodu polowań, zanieczyszczenia oraz ruchu ulicznego i utraty siedlisk? Przez dziesięciolecia ludzie pracowali nad ochroną tego gatunku, aż w końcu udało się przywrócić wydrę. Chociaż wydry holenderskie stopniowo rosną w liczebność, nadal napotykają wielkie niebezpieczeństwa podczas migracji na nowe terytoria. Każdego roku co najmniej jedna trzecia populacji wydr ginie w ruchu drogowym, ponieważ gęsta sieć dróg nadal przecina ich siedliska. Niewielu osobom udaje się rzucić okiem na to eleganckie, ale tajemnicze zwierzę. Nigdy wcześniej naturalne zachowanie wydr w Holandii nie zostało tak obszernie udokumentowane. 15:50 GLOBALNA NAUKA - ODC. 3 ZIELONE TECHNOLOGIE - PRZYSZŁOŚĆ NASZEJ PLANETY (GLOBAL SCIENCE E03: GREEN TECH - THE FUTURE OF OUR PLANET) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 3 - "Zielone technologie - przyszłość naszej planety". Zielona rewolucja postępuje w zawrotnym tempie. Nowe technologie odmieniają nasze życie. Ich celem jest ochrona planety z korzyścią dla wszystkich. W obliczu kryzysu klimatycznego wywołanego zanieczyszczeniem i destrukcją bioróżnorodności, badacze pracują ze zdwojoną siłą. Jakie rozwiązania pomogą nam w walce z emisjami dwutlenku węgla czy zanieczyszczeniem plastikami? Jak odmienią nasze życie? Witajcie w przyszłości, w której musimy przemyśleć swoje podejście do życia, opracowywać czyste źródła energii, chronić środowisko oraz inspirować się przyrodą, aby zapewnić sobie przetrwanie. Współczesna nauka i technologia podsycają nasze nadzieje na przyszłość ludzkości Czy jesteście gotowi odkryć, co nas czeka? Zmiany klimatu wymagają podjęcia natychmiastowych działań ograniczających wpływ cywilizacji na Ziemię. Energia, transport, żywność Należy zmodyfikować wszystkie aspekty naszego życia, aby ograniczyć globalne ocieplenie. Badacze opracowują nowe technologie radykalnie redukujące emisję gazów cieplarnianych. 16:50 WIDOKI Z RAJU. KULTURA OGRODOWA W ŚWIECIE ISLAMU - ODC. 1 PERSJA. RAJSKI WYNALAZEK (A GLIMPSE OF PARADISE - GARDEN CULTURE IN THE ISLAMIC WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Veronika Hofer Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny - podróż po świecie islamu. Rozpoczyna się w ogrodach Imperium Perskiego, obejmuje zielone oazy na subkontynencie indyjskim, w Afryce Północnej i południowej Hiszpanii, a kończy refleksją o przyszłości w państwach Zatoki Perskiej. Ogrody są wehikułem do poznania i zrozumienia całego obszaru kulturowego w jego odrębności. Dokument skierowany jest do odbiorców zainteresowanych podróżami i kulturą, ale także dla tych, którzy chcą poznać rejony o coraz większym znaczeniu na świecie, ich historię i kulturę. Odcinek 1 - "Persja. Rajski wynalazek". Pustynia w Iranie. Płaskowyż, otoczony szczytami gór. Suchy i jałowy. A jednak przez tysiące lat dzięki kunsztownej technologii nawadniania stawiano tu opór pustyni i uprawiano ogrody, które zyskały międzynarodową sławę. Są one przykładem i wzorem kultury ogrodowej świata islamskiego. Chcielibyśmy prześledzić ich początki na pustyni i wyruszyć w podróż przez gorące stepy do tych rześkich zielonych oaz. Przemierzamy wschodnią część Wyżyny Irańskiej. Przez wiele godzin nie widać nic poza pustym stepem i gołymi formacjami skał. Każdy podróżny zaczyna bardzo szybko tęsknić za odrobiną cienia i zieleni. Naszym celem jest pustynne miasto Jazd. Podobno to właśnie w tym dość nieoczekiwanym miejscu znajduje się zupełnie niezwykły ogród. 17:50 NIEŚMIERTELNY VERMEER (VERMEER, BEYOND TIME) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Guillaume Cottet, Jean - Pierre Cottet Scenariusz: Jean - Pierre Cottet Dokument przedstawia sylwetkę holenderskiego malarza epoki baroku, Jana Vermeera. Artysta malował głównie sceny rodzajowe, także historyczne i inspirowane motywami religijnymi. Dążył do maksymalnego uproszczenia przestrzeni na swoich obrazach, a jego prace cechuje powtarzalność tych samych motywów: gry kolorów, światła, przedstawienia perspektywy. Widz wyczuwa spokój wewnętrzny i harmonię malowanych przez niego postaci i miejsc. Najbardziej znane jego dzieła to "Dziewczyna z perłą", "Mleczarka", "Dziewczyna czytająca list", "Przerwana lekcja muzyki", "Koronczarka" czy "Widok Delftu". Zapomniany na niemal dwa stulecia, został odkryty dopiero w połowie XIX wieku. 18:55 CLINT EASTWOOD - OSTATNI Z WIELKICH (CLINT EASTWOOD, LAST OF THE LEGENDS / CLINT EASTWOOD, LA DERNIÈRE DES LÉGENDES) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Aslak Lefevre, Joe Hume Film dokumentalny. Clint Eastwood to wszechświat sam w sobie. Jest mistrzem wyjątkowej, ultra spójnej filmografii, budowanej niczym szlagier jazzowych muzyków: instynktem, uczuciem, pragnieniem całkowitej wolności. Eastwood to być może ostatnia legenda hollywoodzkiego kina, solidny pomost między złotym wiekiem a nowoczesną erą, która nigdy nie była inspiracją jego bezkompromisowego kina. Jak ten drugorzędny aktor, który odniósł sukces w westernach wyprodukowanych w Europie, osiągnął rangę, którą cieszy się dzisiaj? 20:00 LUFTWAFFE 39: ZBRODNIA NIEUKARANA. Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Rafał Geremek Film dokumentalny ukazujący okrucieństwo wojny z punktu widzenia niemieckich pilotów bombardujących polskie miasta. 21:05 KATALOŃSKI SEN Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2020 Reżyseria: Weronika Mliczewska Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Mikael Lypinski W październiku 2017 roku na terenie Katalonii zorganizowano, nieuznane przez władze w Madrycie, referendum na temat niepodległości regionu. Ponad dwa lata od tamtego wydarzenia temperatura sporów i dyskusji na temat przyszłości Katalonii pozostaje wysoka. Skąd wzięła się kwestia katalońskiego separatyzmu? Jakie jest podłoże społeczne i kulturowe tych ruchów? I jak Hiszpania może zechcieć bronić swojej integralności terytorialnej? 22:00 NA PODBÓJ ŚWIATA (TO THE WORLDS) Film dokumentalny, 44 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Wendy Ord Film dokumentalny opowiadający o niezwykłych mistrzyniach łyżwiarstwa figurowego, które trenują i rywalizują w zawodach dla dorosłych Międzynarodowego Związku Łyżwiarstwa w Oberstdorfie w Niemczech, a każda ma ponad 60 lat. Przystąpienie do zawodów zaledwie sześć miesięcy przed mistrzostwami stawia zawodniczki i entuzjastów jazdy na łyżwach w niekorzystnej sytuacji. Gdy zegar tyka, a presja rośnie, łyżwiarki zostają zmuszone do pracy ponad siły fizyczne i psychiczne, cierpią z powodu wyniszczających kontuzji, znoszą miażdżące rozczarowania i konfrontują się z wciąż potężną siłą oczekiwań trenerów i znajomych. Podążamy za tymi niezwykłymi kobietami, które przeciwstawiają się swojemu wiekowi, grawitacji, a czasami swoim lekarzom. To zabawny i wzruszający film opowiadający o szalonych, pełnych pasji i determinacji sportsmankach. Film zdobył wiele nagród. 22:55 WOJNY OPIUMOWE (THE OPIUM WAR) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: John La Raw Film dokumentalny o Birmie, gdzie w stanie Kachin tysiące młodych ludzi umierało z powodu uzależnienia od narkotyków. Mjanma czyli Birma jest obecnie drugim co do wielkości wytwórcą opium na świecie. Odpowiada za 25% światowej produkcji. Kiedy rząd nie robił wystarczająco dużo, aby rozprawić się z tym problemem, obywatele utworzyli organizację antynarkotykową o nazwie Pat Jasan. Kachinowie są jednym z ośmiu głównych plemion w Mjanmie, gdzie prawie 90% ludności to buddyści. Jednak większość Kachinów to chrześcijanie. W języku birmańskim, Kachin oznacza "tańczący ludzie". Ale już nie mają powodów do tańca. Kachinowie walczą o autonomię od 1961 roku. Wraz z wojną domową pojawił się także problem narkotykowy. Te używki są bardzo łatwo dostępne. Ponad dziesięć procent z miliona sześciuset tysięcy mieszkańców stanu Kachin to osoby uzależnione. Rząd jest odpowiedzialny za walkę z narkotykami, ale nie wystarczająco się stara. Aresztują dilerów tylko wtedy, gdy brakuje im pieniędzy w budżecie. Jeśli rząd nie rozprawi się z handlarzami narkotyków i nie pomoże hodowcom maku zarabiać w inny sposób, wojny opiumowe będą trwały bez końca. 23:55 MAŁA ZAGŁADA Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2018 Reżyseria: Natalia Koryncka - Gruz Scenariusz: Anna Janko, Natalia Koryncka - Gruz Zdjęcia: Zdzisław PSC Najda, Łukasz Łasica Muzyka: Alex Gruz Wykonawcy: Magdalena Cielecka Film dokumentalny o tragicznych losach wsi Sochy na Zamojszczyźnie. Wszystko stało się 1 czerwca 1943 roku. Niemcy zamordowali mieszkańców, spalili zabudowania, potem nadleciały samoloty. W ciągu paru godzin wieś przestała istnieć. Pośród zgliszczy pozostał jeden dom. Ocaleli nieliczni dorośli i garstka przerażonych dzieci. Wśród nich 9 - letnia Teresa Ferenc, matka Anny Janko. Jak opowiada Anna, tragiczna historia rodziny była drugim dnem jej dzieciństwa. Teresa - jako dziewczynka patrzyła na śmierć swoich rodziców, na rozpad całego świata. Takie życie, które rozpoczęło się od apokalipsy. Obrazy pożarów, zabijania, sieroctwa, tułaczki małych dzieci przeniknęły również do życia Anny i były jak stronice szczególnego albumu rodzinnego, który się ogląda ze ściśniętym gardłem. Bohaterkami filmu są trzy kobiety: matka, córka i wnuczka, towarzyszy im trauma wojenna, która przenosi się z pokolenia na pokolenie. Dla matki (Teresa) wojna jest bezpośrednim wstrząsającym doświadczeniem, dla córki Anny bolesną opowieścią rodzinną, dla wnuczki Oli historią, której nie chce dopuścić do swojego życia. Na koniec pojawia się refleksja, że wojna nie umiera nigdy, a trauma wojenna przenosi się z pokolenia na pokolenie. Refleksje powracają w narracji bohaterów i plastycznych obrazach - dziecięcych wspomnieniach wojennych opresji. Film powstał na podstawie opublikowanej w 2015 roku książki Anny Janko "Mała zagłada". Nagroda Stowarzyszenia Filmowców Polskich na Festiwalu Mediów "Człowiek z Zagrożeniu". 01:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODZYSKANY POMNIK ODC. 259 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Kiedy we wrześniu 1939 roku Niemcy wkroczyli do wsi Wola Wiązowa w powiecie Bełchatów, rozpoczęli swoje rządy od zniszczenia pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego, odsłoniętego rok wcześniej. Popiersie z brązu i krzyż Virtuti Militari zabrali na złom, a sam monument obalili. Zapobiegliwi mieszkańcy granitową bryłę przysypali piaskiem i tak przetrwała wojnę i czasy komuny. Ostatnio grupa miłośników historii postanowiła pomnik odszukać. Po wielu próbnych wykopach udało się go odnaleźć. Dziś sprawą otwartą jest przywrócenie go na dawne miejsce i do dawnej świetności. 01:40 OTO JEST GŁOWA ZDRAJCY Film dokumentalny, 44 min, Polska, 1992 Reżyseria: Michał Nekanda Trepka Scenariusz: Michał Nekanda Trepka W latach 80. sąd PRL oskarżył o szpiegostwo i wydał wyrok śmierci na profesora Zdzisława Najdera, dyrektora polskiej sekcji Radia Wolna Europa. W 1991 roku w czasie rozprawy rehabilitacyjnej sąd, na podstawie tych samych akt procesowych oczyścił prof. Najdera z fałszywych zarzutów. Bohaterem filmu jest płk SB Tadeusz Garecki - jeden z funkcjonariuszy uczestniczących w preparowaniu dowodów przeciw oskarżonemu. 02:50 CZAS GDYNI Film dokumentalny, 55 min, Polska, 1986 Reżyseria: Wojciech Jankowski Scenariusz: Wojciech i Jankowsk Zdjęcia: Jerzy Oborski, Andrzej Poplawski Epopeja budowy, obrony, odbudowy i rozmachu Gdyni. Powstała z wioski rybackiej wkrótce stała się miejscem pracy 10 procent zatrudnionych na Pomorzu. I wyrokiem śmierci głodowej dla nieustępliwego Gdańska. Po wojnie port odbudowano, widzimy pełne rozmachu ujęcia wielkich transportowców podchodzących do nadbrzeża. Film nieomal w całości oparty na archiwaliach. Obok polskich zdjęć przedwojennych mamy rekreacyjne plażowe ujęcia. Wykorzystano nagrania sowieckich korespondentów wojennych, szereg marynistycznych zapisów Polskiej Kroniki Filmowej. Sięgnięto też po niemieckie kroniki: triumfalny wjazd Hitlera do Gdańska, ale i mniej znane ujęcia. Może ktoś dojrzy w gronie wstępujących na okręt ewakuacyjny maleńką Edytę Steinbach, było nie było również gdyniankę? Strajk w 1970 roku i narodziny Solidarności z zachowanego zapisu Andrzeja Popławskiego. Ich tragizm pogłębia gitarowa ballada "Piosenka dla córki".