TVP Historia Poniedziałek, 05.02.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 5 LUTEGO ODC. 463 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1916 - w kabarecie w Zurychu narodził sie artystyczny ruch "Dada"; 1951 - Maria Dąbrowska o planach "umasowienia" nauki języka rosyjskiego w polskich szkołach; 1971 - Apollo 14 na Księżycu, pierwsza lunarna partia golfa; 1982 - w Świdniku zapoczątkowano bojkot "Dziennika TV" poprzez masowe wychodzenie na spacer w czasie emisji; 07:10 CZAS HONORU - ODC. 59 "KUZYN Z MURMAŃSKA" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Ruda dociera do Lublina, do matki. Okazuje się, że jej ojciec nie żyje. Rainer próbuje zainteresować Amerykanów swoją wiedzą o zakopanym archiwum. Przesłuchujący go sierżant Meyers nie jest zainteresowany negocjacjami ze zbrodniarzem z gestapo. Berta i Otto przygotowują się do wyjazdu do Niemiec. W ostatnim momencie Otto decyduje się zostać z Marią w Polsce. Michał, Bronek i Władek nie wiedzą, jak UB trafiło na ich ślad. Michał zaczyna śledzić Celinę. Wanda śledzona przez Bronka udaje się na spotkanie z ojcem do siedziby Urzędu Miejskiego. Prosi Kazimierza o pomoc w sprawie nachodzącego ją Karola. Ruda z matką chowają ojca. Na weselu Janek i Bolek odnajdują Kobrę, drugiego mężczyznę ze zdjęcia. Ten też twierdzi, że podczas zakopywania archiwum nie było z nimi żadnej dziewczyny, nie wie, kim jest widoczna na zdjęciu Lena. Bronek i Michał są przesłuchiwani przez pułkownika Orlickiego z Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Sprawa dotyczy Bociana i jego wiarygodności jako emisariusza generała Okulickiego. 08:20 HISTORIA POLSKI - FILMOTEKA MAŁOPOLSKA - WYRWANI Z KATOWNI PODHALA Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bogusława Stanowska - Cichoń Scenariusz: Bogusława Stanowska - Cichoń Zdjęcia: Maciej Mroziewski, Artur Uczkiewicz Film ukazuje mało znaną historię brawurowej akcji odbicia 42 więźniów z więzienia na ul. Nowotarskiej w Zakopanem 15 stycznia 1945 roku. Po tym, jak z oddziału AK Chełm przyszła wiadomość o przewiezieniu więźniów z katowni gestapo "Palace" na Nowotarską, kpt Tadeusz Studziński (Kurzawa) natychmiast rozpoczął przygotowania do akcji odbicia więźniów. Willa Palace zapamiętana została jako więzienie, z którego już się nie wraca i do dziś mówi się o niej katownia Podhala. 09:10 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIERNIEJSZY ŻOŁNIERZ HITLERA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie udziału Erwina Rommla w spisku na Adolfa Hitlera. W 1944 roku feldmarszałek Erwin Rommel uważany za najwierniejszego oficera Hitlera przyłączył się do spisku antyhitlerowskiego. Program przedstawia nieznane dotąd fakty z frontu zachodniego, gdzie Niemcy i Amerykanie podjęli próbę zawarcia pokoju. Jednym z uczestników rokowań był Erwin Rommel. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIĘKSZA TAJEMNICA KSIĘCIA WINDSORU Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie abdykacji króla brytyjskiego Edwarda VIII, który porzucił tron dla Amerykanki Wallis Simpson. Sprawa ta została wyjaśniona tylko częściowo. Czy powodem abdykacji rzeczywiście była wielka miłość do dwukrotnej rozwódki? Wiele wskazuje na to, że w sprawę zamieszany był wywiad radziecki, a na pewno Anthony Blunt, zdemaskowany dopiero w 1979 roku. 10:00 GRA O KORONĘ Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń, Marek Gajczak Muzyka: Marcin Gałażyn Aktorzy: Mikołaj Dróżdż Wykonawcy: Szymon Kuśmider, Podolski Regiment Odprzodowy Film dokumentalny poświęcony postaci kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego, polityka, mecenasa sztuki i nauki, założyciela idealnego miasta Zamość. Koncepcja wizualna filmu opiera się na sugestywnych obrazach, ułatwiających widzom wniknięcie w opisywane wydarzenia. Współczesna cyfrowa diaporama, spektakl audiowizualny. Nowatorskie rozwiązania produkcyjne z zastosowaniem techniki Unreal Engine 4.0. Udział grupy rekonstrukcyjnej, inscenizacje z zatrzymanym ruchem, sceny inscenizowane oparte na malarstwie Jana Matejki. Tak realizowanym ujęciom towarzyszy narracja lektora zgodna z przekazami historycznymi. W wizualnej powieści graficznej Zamoyski jest kimś w rodzaju superbohatera. Film został zbudowany w konwencji komiksu historycznego. 10:55 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 1 MAGGIORE (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp. W tej serii poznamy pięć największych z nich: jezioro Maggiore, jezioro Como, jezioro Iseo, jezioro Lugano i jezioro Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność ze szczególnym powiązaniem z jeziorem. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: miejsca, w którym spotykają się środowiska alpejskie i śródziemnomorskie. Wyrafinowany widok z helikoptera na niezwykłe cechy terenu - od alpejskich szczytów po płaską równinę doliny rzeki Pad. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Odwiedzamy osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie: autentyczne i nieoczekiwane. Towarzyszymy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; spotykamy mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odcinek 1. Jezioro Maggiore (Lago Maggiore) to drugie co do wielkości jezioro we Włoszech, leżące na granicy Włoch i Szwajcarii, około 80 km. od Mediolanu. Nad taflą turkusowej wody górują zaśnieżone masywy Alp. Starożytni Rzymianie nazywali ten akwen Lacus Verbanus, od bujnie porastającej go werbeny. Do dziś można podziwiać wspaniałą śródziemnomorską roślinność, występującą tu dzięki łagodnemu klimatowi. Na jeziorze Maggiore znajduje się 11 wysp. Najpopularniejszą z nich jest, najbliższa stałego lądu, Isola Bella, czyli Piękna Wyspa. Nazwana została na cześć Isabelli D'Addy, hrabiny Borromeo. W centralnej części wyspy znajduje się wspaniały pałac w stylu barokowym, nazwany od jego fundatorów i właścicieli Pałacem Boromeuszy. W Szwajcarii, w kantonie Ticino znajduje się jest jedna czwarta jeziora Maggiore. Oszałamiająco piękne widoki górskich masywów, rześkie powietrze, łagodny klimat sprawiają, że ta część jeziora również jest warta uwagi. Kanton jest włoskojęzyczny, wpływy Italii są tutaj widoczne w architekturze, kuchni oraz w mieszance włoskiego i szwajcarskiego stylu życia. 11:55 FOTOHISTORIE - W ŚWIECIE MEDIÓW Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Scenariusz: Marek Szczepanek, Dariusz Fedorowicz Prowadzący: Olimpia Górska Fotografia stanowiła przełom w rozwoju prasy. Pozwoliła bowiem docierać do szerszych grup społeczeństwa, obrazy były bardziej uniwersalne niż język pisanego słowa. W odcinku opisujemy początki polskiego rynku prasowego na podstawie Ilustracji Polskiej i Ilustrowanego Kuryera Codziennego. Koncentrujemy się na fotografii jako środku przekazu, który może być dostosowywany i kształtowany poprzez odpowiednie techniki oraz nadanie odpowiedniego kontekstu, zgodnie z określonymi potrzebami. Przedstawiamy ewolucję fotografii sportowej i modowej oraz wykorzystanie zdjęć jako sposobu na relację wydarzeń podczas I Wojny Światowej. W podsumowaniu omawiamy zagadnienia prawne związane z wykorzystaniem fotografii kiedyś i współcześnie. 12:30 MIASTO Z MORZA - ODC. 2/4 Serial historyczny, obyczajowy, 42 min, Polska, 2009 Autor: STANISLAWA FLESZEROWA-MUSKAT, na podstawie jej powieści "Tak trzymać" powstał scenariusz Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski, Andrzej Grąziewicz, Krzysztof Janczar, Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn Odc. 2 Krzysztof i Wołodia pracują w biurze naczelnika budowy i projektanta portu, inżyniera Tadeusza Wendy. Francuscy inżynierowie oraz Krzysztof i Wołodia często bywają w restauracji Heleny, atrakcyjnej wdowy po oficerze. Kobieta namawia Krzysztofa, aby kontynuował naukę i zdawał eksternistyczną maturę w polskim gimnazjum w Gdańsku. Dzięki wstawiennictwu inżyniera Wendy i redaktora Gazety Gdańskiej, Krzysztof dostaje się do ostatniej klasy gimnazjum. Z Gdańska Krzysztof wraca z Łucką pociągiem. Na stacji w Gdyni ojciec dziewczyny urządza jej karczemną awanturę i zabrania spotykać się z chłopakiem. Łódź, w której Krzysztof mieszkał wraz z kolegami, zostaje skradziona. Błąka się więc po nocy i szuka schronienia. Nad ranem dociera do chaty brata Augustyna, Bernarda Konki, który przyjmuje go pod swój dach i daje pokój na strychu. Krzysztof wdaje się w bójkę z miejscowym Smelą, który ukradł łódź. W ostatniej chwli na ratunek przychodzi mu Augustyn, który jednak nadal go nie akceptuje. Nie chce Krzysztofa na swego zięcia. 13:25 C. K. DEZERTERZY - CZ. I Komedia, 84 min, Polska/Węgry, 1985 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski, Paweł Hajn Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Gyorgy Selmeczy Aktorzy: Marek Kondrat, Zoltan Bezerdy, Wiktor Zborowski, Jacek Sas - Uhrynowski, Robert Koltai, Anna Gornostaj, Kalina Jędrusik, Krzysztof Kowalewski, Wojciech Pokora, Zbigniew Zapasiewicz, Edward Dziewoński, Anna Majcher,Janusz Bukowski, Mariusz Dmochowski, Gustaw Lutkiewicz, Olgierd Łukaszewicz, Leon Niemczyk, Stefan Friedmann "C. K. Dezerterzy" pojawili się na ekranach polskich kin w okresie komediowej "posuchy". Film Janusza Majewskiego wypełnił tę lukę, która powstała w naszej kinematografii, gdy na chwilę zamilkli Juliusz Machulski i Stanisław Bareja - etatowi spece od komedii. Nic zatem dziwnego, że "Dezerterzy" szybko stali się przebojem sezonu. Wartka akcja, świetne aktorstwo, mnogość najczęściej niewyszukanych gagów zapewniły filmowi spore powodzenie. Za podstawę scenariusza filmu posłużyła mało znana i przez krytykę niezbyt ceniona powieść Kazimierza Sejdy. Książka ta początkowo traktowana była niemal jak plagiat "Przygód dobrego wojaka Szwejka" Jarosława Haszka. Temat przecież ten sam - rozkład C. K. monarchii widziany przez pryzmat wojska. Bohaterowie i typ humoru - także w tym samym stylu. Dopiero po jakimś czasie okazało się, że arcydzieło Haszka przetłumaczono na polski dopiero po ukazaniu się powieści Sejdy. Tak więc Polak nie mógł go znać. Tym bardziej daje do myślenia zbieżność obserwacji, stylu i socjologiczno - historycznych konkluzji obu pisarzy. O ile jednak powieść Haszka zasługuje na miano genialnej, o tyle książka Sejdy jest jedynie barwnie napisanym "czytadłem", choć w latach trzydziestych niezmiernie popularnym i przez ówczesną prasę okrzykniętym "książką miesiąca". Sprawnie skreślona intryga, wyraziści bohaterowie, spiętrzenie zabawnych sytuacji to z kolei cechy, które uczyniły z "C. K. Dezerterów" wdzięczny materiał na filmowy scenariusz. W efekcie pracy Janusza Majewskiego i Pavla Hajnego powstała historia pięciu dezerterów, którzy najpierw drobiazgowo przygotowują ucieczkę (część I), a potem "dają nogę" ze znienawidzonych koszar, by na końcu do nich wrócić (część II). Oryginalnym zamysłem reżysera było powierzenie pięciu głównych ról aktorom różnych narodowości, zgodnie z literą scenariusza. Niestety, zamiar ten spalił na panewce. Ostatecznie rolami Polaka, Czecha, Żyda, Węgra i Włocha podzielili się aktorzy polscy i węgierscy. Akcja filmu toczy się w roku 1918. Do małego garnizonu, gdzieś na węgierskiej prowincji, przybywa nowy zastępca dowódcy - oberleutnant von Nogay (kapitalny Wojciech Pokora) - typ fanatyka i sadystycznego służbisty. Jego zadaniem jest przerobić wielonarodowościową zbieraninę dekowników i maruderów na karne i zdyscyplinowane wojsko C. K. monarchii. Gorliwy Austriak szczególną uwagę zwraca na osobników "podejrzanych politycznie". Jest wśród nich szeregowiec Jan Kaniowski ps. "Kania" - młody Polak, obdarzony niezwykłym sprytem. To on, dzięki rozpowszechnianiu wiadomości o swej ranie, która pozbawiła go męskości, zyskał zaufanie właścicielki miejscowego domu publicznego. Znalazł tym samym drogę do łóżka jej córki - pięknej Mitzi, pilnie strzeżonej przed mężczyznami. On też, wspólnie z Węgrem Benedekiem, planuje operację "Pierzyna". Pod tym dwuznacznym kryptonimem kryje się najprawdziwszy plan dezercji. 15:00 SPÓR O HISTORIĘ - POLSKIE ZWYCIĘSTWA: WOJNY ROZBICIA DZIELNICOWEGO Debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller Kiedy Bolesław Krzywousty przed śmiercią, w roku 1138, ogłaszał swój testament, nie myślał zapewne, że przyczyni się on do rozbicia państwa na niemal dwa wieki. Synowie Krzywoustego dość szybko zapomnieli o ostatniej, politycznej woli ojca. Rozpoczęła się walka o władzę. Seniorat i pryncypat nie gwarantował pokojowych rządów w Polsce. Po śmierci Leszka Białego - zamordowanego podczas zjazdu w Gąsawie w 1227 roku - zasada pryncypatu zanikła. Pogłębiło to konflikty wewnątrz kraju. Udzielni książęta walczyli ze sobą. A rozbita na dzielnice Polska musiała walczyć z zagrożeniem zewnętrznym. Stałe zagrożenie ze strony Prus i Jaćwingów oraz Rusi, wreszcie najazd mongolski i klęska pod Legnicą w 1241 roku pokazały, że tylko silne, zjednoczone państwo może skutecznie się bronić. Tematy do dyskusji: Jak Krzywousty podzielił państwo pomiędzy swoich synów? W jakim stanie zostawił państwo? Realizacja testamentu i walki między książętami. Główne konflikty, najważniejsze starcia zbrojne (bitwy). Walki pomiędzy książętami dzielnicowymi, bitwa nad bagnami Pilicy, oblężenie Poznania, bitwa nad Mozgawą i inne. Konflikty z wrogami zewnętrznymi rozbitej Polski: Prusowie i Jaćwingowie, Ruś, Brandeburgia i Cesarstwo Niemieckie. Wojna o księstwo Halickie, zwycięstwo Polski. Najazdy mongolskie 1241 (liczne bitwy, najważniejsza pod Legnicą), 1331 Bitwa pod Płowcami z Krzyżakami. Ważne: w tym samym czasie idący na pomoc Krzyżakom Jan Luksemburski nie zdołał zdobyć Niemczy, bronionej przez księcia świdnickiego Bolka II. Goście - prof. Jerzy Grabowski - Archiwum Główne Akt Dawnych, prof. Marek Kazimierz Barański. 15:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - M - MAGINOTA LINIA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Program dokumentalny poświęcony kompleksowi podziemnych fortyfikacji o nazwie Four - a - Chaux, wybudowanych na linii Maginota pochodzącej z okresu międzywojennego. 16:00 DUNAJ - ODC. 1 OD ŹRÓDEŁ DO LINZU (THE DANUBE - FROM ITS SOURCE TO THE BLACK SEA) Serial dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Barbel Jacks Seria dokumentalna o Dunaju i miastach oraz krainach położonych nad tą europejską rzeką. To 2888 kilometrów od źródła w Schwarzwaldzie do ujścia do Morza Czarnego, Dunaj łączy dziesięć krajów o bardzo różnych kulturach. Jest zatem nie tylko drugą najdłuższą rzeką Europy po Wołdze, ale także najbardziej międzynarodową rzeką na świecie. Dunaj był i jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych w Europie i stanowi koło ratunkowe dla wielu ludzi. Po drodze przepływa przez wspaniałe krajobrazy, od krasowych gór Jury Szwabskiej, przez aluwialne i bagienne krajobrazy z unikalną florą i fauną, aż po imponujące kaniony Żelaznej Bramy i wreszcie rozległą deltę rzeki u jej ujścia do Morza Czarnego. Nie tylko wielkość Dunaju jest wyjątkowa, ale ma również własną wolę i jest jedyną dużą rzeką w Europie, która płynie z zachodu na wschód. Ta seria filmów przedstawia przyrodę i ludzi nad Dunajem oraz daje wgląd w ich różne życie, które kształtuje rzeka. 16:55 HISTORIA POLSKI - STEFAN STARZYŃSKI - ŚLEDZTWO UMORZONO Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2018 Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi Zdjęcia: Tomasz Woźniak Lektor: Danuta Stachyra, Tomasz Marzecki Z upływem lat coraz wyraźniej jawi się potrzeba przypominania i utrwalania wydarzeń oraz sylwetek bohaterów związanych z II wojną światową. Należy do nich Stefan Starzyński. Niewyjaśnione okoliczności jego losów od aresztowania w październiku 1939 roku i męczeńskiej śmierci budzą powszechne zainteresowanie, ale wciąż nie są znane. Widzowie znajdą w filmie informacje o funkcjonowaniu okupowanej Warszawy w 1939 roku. Dokument zawiera wstawki biograficzne dtyczace prezydenta Starzyńskeigo, zwłaszcza czasy Legionów i obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku 18:05 TOWARZYSZE SEKRETARZE ORAZ INNI DYGNITARZE - ODC. 11 STANISŁAW CIOSEK. PIERWSZOLIGOWY DRUGOPLANOWY Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Dobrosław Rodziewicz Scenariusz: Dobrosław Rodziewicz Wykonawcy: Dobrosław Rodziewicz Stanisław Ciosek. Działacz i aparatczyk PZPR już od lat studenckich. W czasie karnawału Solidarności negocjował z przywódcami niezależnych związków zawodowych, by w stanie wojennym przyczynić się do likwidacji NSZZ Solidarność, a u schyłku PRL znów zostać negocjatorem w imieniu PZPR. Jako działacz ZSP doszedł na sam szczyt. Jako ważny polityk PZPR działał w cieniu ważniejszych od siebie. W odcinku pt. "Pierwszoligowy drugoplanowy" o życiorysie politycznym Stanisława Cioska opowiadają historyk dr Michał Przeperski oraz autor i narrator cyklu "Towarzysze sekretarze oraz inni dygnitarze" Dobrosław Rodziewicz. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 60 "KANAŁ" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Michał spotyka się z Adą Lewińską, przekazuje jej informacje od "Bociana". Ada chce spotkać się sama z kurierem, bez pośredników. Władek zakneblowany, pobity i wrzucony do kanału zostaje cudem uratowany. Michał i Bronek, zaniepokojeni zniknięciem Rudej i Władka, udają się do ich praskiego mieszkania. Tam też nikt nie wie, co się z nimi dzieje. Tymczasem Ruda śledzi kapitana Wachowicza i dociera do jego domu. Dochodzi do spotkania Ady Lewińskiej z "Bocianem". Lewińska informuje, że zgadza się na warunki "Bociana". Żąda dokładnego zaplanowania czasu, miejsca i przede wszystkim składu rozmówców ze strony polskiego podziemia. Janek spotyka Celinę w Biurze Odbudowy Stolicy. Okazuje się, że Celina też nie ma żadnych wiadomości o Lenie. Po tym spotkaniu Celina zostaje służbowo oddelegowana na tajną akcję KBW, jako korespondentka "Życia". 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - DEMONY MICHAŁA ANIOŁA (LES DEMONS DE MICHEL - ANGE) Cykl dokumentalny, 105 min, Francja, 2017 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Filmowa opowieść o genialnym twórcy renesansu, który był największym geniuszem wśród malarzy i rzeźbiarzy - to Michał Anioł. Dorastał we Florencji, gdzie wielki Wawrzyniec Wspaniały - bankier, esteta i mecenas, dostrzegł Michała Anioła Buonarottiego, gdy miał on zaledwie 15 lat. Był nie tylko malarzem i rzeźbiarzem, ale także urbanistą i architektem, a nawet poetą. Widywał się z papieżem i dostojnikami kościelnymi, którzy byli jego zleceniodawcami. Był całkowicie oddany swemu talentowi i dożył 89 lat, jako sławny i bogaty artysta, znakomicie opłacany przez mecenasów. Jednak wybrał życie w ubóstwie, pochłonięty nieposkromionym impulsem tworzenia. Był drażliwym samotnikiem, co przysporzyło mu kłopotów z wielkimi tego świata. Zauroczeni jego pracą i geniuszem wszystko mu wybaczali. Stefan Bern, prezenter programu, zabiera nas w podróż szlakiem twórczości Michała Anioła. We Florencji i w Rzymie obejrzymy cudowne dzieła sztuki, zagłębiając się w jego życie prywatne, nieznane, pełne obaw i pasji. Do najznamienitszych jego dzieł należą: watykańska Pieta, freski w Kaplicy Sykstyńskiej i gigantyczna rzeźba Dawida, wyrzeźbionego z jednego, czterometrowego bloku marmuru. 22:00 HISTORIA LITERATURY WEDŁUG ANTONIEGO LIBERY - RACINE I KLASYCYZM Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 2023 Cykl rozmów z jednym z najwybitniejszych polskich tłumaczy, poświęcony antykowi i kluczowym zjawiskom z historii literatury powszechnej do antyku się odwołującym. 22:35 W CIENIU TERRORU - CZĘŚĆ 2 (IN THE FACE OF TERROR / IN THE SHADOW OF TERROR) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Colin Barr, Ruth Kelly Trzyczęściowy film dokumentalny BBC o terroryzmie. Powrót do wydarzeń z nocy 2017 r. Pięć ataków terrorystycznych, 36 zabitych, dziesiątki rannych. Ale Wielka Brytania nie jest sama. W ciągu 10 lat liczba ofiar terroru drastycznie wzrosła na całym świecie. W obliczu tych wydarzeń pytamy, dlaczego tak się dzieje, że w Manchesterze, Syrii, Paryżu i całych Stanach Zjednoczonych dochodzi do rozprzestrzeniania się terroryzmu. Jak możemy przetrwać? 23:35 CO MOGĄ MARTWI JEŃCY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2010 Reżyseria: Anna Ferens Scenariusz: Anna Ferens Zdjęcia: Piotr Wąsowski Film porusza sprawę sowieckich jeńców wojennych w Polsce w 1920 roku. Ten temat nie istniał w świadomości społecznej w okresie PRL - u. Autorzy dokumentu podejmują próbę odpowiedzi na pytanie: jaka jest prawda na temat sowieckich jeńców w polskich obozach w 1920 roku. Narracja będzie prowadzona dwuwarstwowo: historycznie (rekonstrukcja wydarzeń z 1920 roku) oraz współcześnie (wywiady z rosyjskimi i polskimi historykami). 00:35 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIERNIEJSZY ŻOŁNIERZ HITLERA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie udziału Erwina Rommla w spisku na Adolfa Hitlera. W 1944 roku feldmarszałek Erwin Rommel uważany za najwierniejszego oficera Hitlera przyłączył się do spisku antyhitlerowskiego. Program przedstawia nieznane dotąd fakty z frontu zachodniego, gdzie Niemcy i Amerykanie podjęli próbę zawarcia pokoju. Jednym z uczestników rokowań był Erwin Rommel. 01:05 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIĘKSZA TAJEMNICA KSIĘCIA WINDSORU Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie abdykacji króla brytyjskiego Edwarda VIII, który porzucił tron dla Amerykanki Wallis Simpson. Sprawa ta została wyjaśniona tylko częściowo. Czy powodem abdykacji rzeczywiście była wielka miłość do dwukrotnej rozwódki? Wiele wskazuje na to, że w sprawę zamieszany był wywiad radziecki, a na pewno Anthony Blunt, zdemaskowany dopiero w 1979 roku. 01:40 POLSKA POZA POLSKĄ - GDZIE BÓG ROZUMIE PO POLSKU Cykl dokumentalny, 57 min, Polska, 2002 Reżyseria: Anna Ferens Scenariusz: Anna Ferens Zdjęcia: Sławomir Zajączkowski Historia emigracji polskiej w Brazylii, Argentynie i Urugwaju, gdzie są największe skupiska Polonii w Ameryce Południowej. Pierwsze grupy emigrantów docierały tam pod koniec XIX wieku, kiedy Polska była jeszcze pod zaborami. Wyjeżdżali przede wszystkim polscy chłopi, którzy marzyli o własnej ziemi. Duża fala emigracji nastąpiła po II wojnie światowej. Dotyczy to szczególnie polskich oficerów, którzy osiedlali się głównie w Argentynie. Wielu potomków polskich emigrantów chętnie szuka swoich korzeni. 02:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DROGA DO WOJNY Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1993 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Ładysław Lipkowski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kolejny odcinek cyklu poświęcony jest wydarzeniom związanym z prowadzonymi przez Niemców przygotowaniami do wojny. Omówiono między innymi współpracę Hitlera z Mussolinim oraz działania prowadzące do aneksji Austrii. Program bogato ilustrowany archiwalnymi materiałami filmowymi.