TVP Historia Wtorek, 06.02.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 6 LUTEGO ODC. 464 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1918 - zmarł Gustaw Klimt; 1935 - zaczęła się sprzedaż gry planszowej "Monopoly"; 1968 - wydanie wyroku na Janusza Szpotańskiego; 1989 - początek obrad "Okrągłego Stołu"; 07:10 CZAS HONORU - ODC. 60 "KANAŁ" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Michał spotyka się z Adą Lewińską, przekazuje jej informacje od "Bociana". Ada chce spotkać się sama z kurierem, bez pośredników. Władek zakneblowany, pobity i wrzucony do kanału zostaje cudem uratowany. Michał i Bronek, zaniepokojeni zniknięciem Rudej i Władka, udają się do ich praskiego mieszkania. Tam też nikt nie wie, co się z nimi dzieje. Tymczasem Ruda śledzi kapitana Wachowicza i dociera do jego domu. Dochodzi do spotkania Ady Lewińskiej z "Bocianem". Lewińska informuje, że zgadza się na warunki "Bociana". Żąda dokładnego zaplanowania czasu, miejsca i przede wszystkim składu rozmówców ze strony polskiego podziemia. Janek spotyka Celinę w Biurze Odbudowy Stolicy. Okazuje się, że Celina też nie ma żadnych wiadomości o Lenie. Po tym spotkaniu Celina zostaje służbowo oddelegowana na tajną akcję KBW, jako korespondentka "Życia". 08:00 TOWARZYSZE SEKRETARZE ORAZ INNI DYGNITARZE - ODC. 11 STANISŁAW CIOSEK. PIERWSZOLIGOWY DRUGOPLANOWY Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Dobrosław Rodziewicz Scenariusz: Dobrosław Rodziewicz Wykonawcy: Dobrosław Rodziewicz Stanisław Ciosek. Działacz i aparatczyk PZPR już od lat studenckich. W czasie karnawału Solidarności negocjował z przywódcami niezależnych związków zawodowych, by w stanie wojennym przyczynić się do likwidacji NSZZ Solidarność, a u schyłku PRL znów zostać negocjatorem w imieniu PZPR. Jako działacz ZSP doszedł na sam szczyt. Jako ważny polityk PZPR działał w cieniu ważniejszych od siebie. W odcinku pt. "Pierwszoligowy drugoplanowy" o życiorysie politycznym Stanisława Cioska opowiadają historyk dr Michał Przeperski oraz autor i narrator cyklu "Towarzysze sekretarze oraz inni dygnitarze" Dobrosław Rodziewicz. 08:35 HISTORIA POLSKI - STEFAN STARZYŃSKI - ŚLEDZTWO UMORZONO Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2018 Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi Zdjęcia: Tomasz Woźniak Lektor: Danuta Stachyra, Tomasz Marzecki Z upływem lat coraz wyraźniej jawi się potrzeba przypominania i utrwalania wydarzeń oraz sylwetek bohaterów związanych z II wojną światową. Należy do nich Stefan Starzyński. Niewyjaśnione okoliczności jego losów od aresztowania w październiku 1939 roku i męczeńskiej śmierci budzą powszechne zainteresowanie, ale wciąż nie są znane. Widzowie znajdą w filmie informacje o funkcjonowaniu okupowanej Warszawy w 1939 roku. Dokument zawiera wstawki biograficzne dtyczace prezydenta Starzyńskeigo, zwłaszcza czasy Legionów i obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku 09:45 SENSACJE XX WIEKU - OSTATNIA NARADA CZ. 1 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Dracz, Krzysztof Globisz, Mieczysław Hryniewicz Zdjęcia: Andrzej Sikora Muzyka: Wysocki W nocy z 28 lutego na 1 marca 1953 roku odbyła się ostatnia narada z udziałem Stalina. Rozpoczynała się walka o władzę po nim. 10:10 SENSACJE XX WIEKU - OSTATNIA NARADA CZ. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Dracz, Krzysztof Globisz, Mieczysław Hryniewicz Zdjęcia: Andrzej Sikora Muzyka: Szymon Wysocki Późnym wieczorem 28 lutego 1953 roku przybywają na naradę do Stalina członkowie Politbiura. Ostatni raz widziano wówczas Stalina żywego, narada zakończyła się o 4 rano 1 marca. 10:40 PODRÓŻE PO BAŁTYKU: LATO NA WODZIE - SZWECJA (CRUISING THE BALTIC SEA - A SUMMER ON THE WATER) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Johannes Backes Dokumentalna seria (5 odcinków) podróżnicza. Odc. 1. Szwecja; Odc. 2 Finlandia; Odc. 3 Sankt Petersburg; 4. Estonia; 5. Litwa i Łotwa. Każdego roku do nadmorskich krajobrazów Bałtyku zbliża się nowy rodzaj krzyżowców, tak jak kiedyś łodzie wikingów czy statki Hanzy. Pływają po morzu, aby odkrywać korzenie cywilizacji europejskiej. Od zakończenia zimnej wojny i otwarcia Europy Wschodniej coraz więcej turystów wyrusza w długie rejsy po Bałtyku, jednym z najmłodszych mórz na świecie - powstałym po ostatniej epoce lodowcowej. Fascynują ich dobrze zachowane zamki, malownicze archipelagi, rozległe i dziewicze krajobrazy, marzycielskie wioski, historyczne metropolie handlowe i niekończące się piaszczyste plaże. Seria łączy niezwykłe piękno nadbałtyckich krajobrazów z ekskluzywnymi obrazkami życia na pokładzie statków wycieczkowych. Zobaczymy też atrakcje przyrodnicze i imponujące miasta, spotykając ich mieszkańców, którzy zaproszą nas do swojego domu. Podróż przez Morze Bałtyckie rozpoczyna się w Szwecji i prowadzi przez Finlandię i Sankt Petersburg do krajów bałtyckich. Równolegle do trasy po morzu i do dużych miast portowych widz odkryje ekscytujące przystanki na lądzie. Krajobrazy opowiedzą historię. Usłyszymy też codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, sprawiają, że prawdziwa osobliwość tego świata staje się nam bliższa. 12:00 MIASTO Z MORZA - ODC. 3/4 Serial historyczny, obyczajowy, 42 min, Polska, 2009 Autor: STANISLAWA FLESZAROWA-MUSKAT, na podstawie jej powieści "Tak trzymać" powstał scenariusz Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski, Andrzej Grąziewicz, Krzysztof Janczar, Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn Odc. 3 Wskutek ulewnych deszczów osiadają tory kolejowe, którymi dowożono żwir do budowy portu. Zaczyna brakować materiałów. Krzysztof spotyka kolegę, który wraz z rodziną zamierza emigrować do Ameryki. W porcie czeka już statek. Namówiony przez kolegę Krzysztof chce razem z Łucką wyjechać z Polski. Dziewczyna się nie zgadza, ale biegnie za nim do portu. W ostatniej chwili Krzysztof postanawia zostać w Gdyni. Młodzi wyznają sobie miłość. Spędzają noc na strychu u stryja Bernarda. Potem, wbrew woli ojca, idą z Bernardem i Wołodią do kościoła na Oksywiu i dają na zapowiedzi. Ksiądz przepowiada im, że będą pierwszą rodziną nowej Gdyni. W porcie podczas burzy tonie pogłębiarka holowana z Danii. Wołodia umawia się na partyjkę pokera z wojskowym kapelanem i wygrywa tysiąc złotych. Krzysztof bardzo dobrze zdaje maturę. Dyrektor szkoły zachęca go do dalszej nauki. Bernard jest dumny z Krzysztofa, ofiarowuje mu srebrny zegarek z dewizką. Potem idzie z narzeczonymi do Augustyna. Chce, by ten wypił na zgodę kieliszek wódki i zaakceptował przyszłego zięcia. Augustyn wychodzi jednak bez słowa. 12:50 JOANNA GRYZIK. ŚLĄSKI KOPCIUSZEK Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2020 Scenariusz: Anna Popek Zdjęcia: Jakub Jedras, Sławomir Chudowski Prowadzący: Anna Popek Wykonawcy: Marcin Luzer W 2020 roku, w Mauzoleum rodu Schaffgothów, w Kopicach na Dolnym Śląsku została ponownie złożona w rodzinnym grobowcu hrabina Joanna von Schaffgotsch z domu Gryczik von Schomberg - Godula i jej mąż Hans Ulrych. Joanna, która zmarła równo 110 lat temu, spoczęła w mauzoleum rodzinnym w Kopicach. W 1945 roku grobowiec został splądrowany, a zwłoki jej i jej męża porzucone w okolicznym parku. Dzięki staraniom lokalnej społeczności, wolontariuszy, osób pragnących zachować pamięć o tej niezwykłej postaci w 2020 roku odbył się ponowny, uroczysty pochówek. Mauzoleum w Kopicach odrestaurowano dzięki pomocy MKiDN. Uroczystości odbyły się 20 czerwca 2020 roku w Kopicach. Wzięli w nich udział m.in. potomkowie Schaffgotschów, którzy w prostej linii są spadkobiercami piastów śląskich linii legnicko - brzeskiej. To doskonały moment, by opowiedzieć o niezwykłym życiu niezwykłej kobiety jaką była Joanna Gryczik - uboga sierota, która została hrabiną. Historia, która wydarzyła się naprawdę, wydaje się być bajką. Historia w której siła dobra odmieniła życie biednej, małej, osieroconej dziewczynki, przekształcając je w pasmo zaszczytów, splendorów bogactwa i osobistego szczęścia. Czy to możliwe? Tak. Historia ta wydarzyła się w XIX wieku na Górnym Śląsku. Być może splot tak wielu nieprawdopodobnych i korzystnych zdarzeń mógł zaistnieć po to, by szerzyć dobro i aby pokazywać, że życie można przeżyć pięknie i z pożytkiem dla innych. Do dzisiaj na Górnym Śląsku funkcjonują, ufundowane jeszcze przez Joannę szkoły, szpitale i zakłady. Materialne ślady jej aktywnego życia widoczne są w wielu miejscach od Bytomia, przez Rudę Śląską, Chebzie, Zabrze po Gliwice. Ta kobieta zmieniła nie tylko los wielu ludzi, ale także oblicze przemysłowe Górnego Śląska. Historia Śląskiego Kopciuszka, jak nazywano hrabinę Joannę Gryzik von Schomberk - Godula Schaffgotsch, jest historią niezwykłego awansu społecznego ubogiej półsieroty, pochodzącej z gminu, na tle XIX - wiecznego procesu uprzemysławiania Górnego Śląska. Joanna pomnożyła odziedziczony majątek, rozwinęła osady robotnicze, m.in. Rudę Śląską, Chebzie, Orzegów na Górnym Śląsku, dbając o równy rozwój swoich licznych zakładów, jak i o edukację i zabezpieczenie socjalne, pracujących w nich robotników. Wspaniałe dzieła, które pozostawiła po sobie i które możemy oglądać do dziś, wypływały zarówno z jej charakteru, jak i ze sposobu, w jaki została wychowana. 13:20 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - FRYDERYK II, KRÓL PRUS (FRDRIC II) Cykl dokumentalny, 93 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel Fryderyk II, król Prus, był estetą, kochającym architekturę i ogrody, fanatykiem muzyki, kompozytorem, niespełnionym poetą, ale jednocześnie oświeconym despotą i królem filozofem. W życiu uczuciowym bardziej pociągał go Adonis niż piękna Wenus. Jego pałac w Sanssouci, który sam zaprojektował, odzwierciedla złożony charakter króla. Mając ogromną władzę, wywoływał strach. Z armii pruskiej uczynił wzór do naśladowania dla generałów z innych krajów ówczesnej Europy. Po śmierci nadano mu przydomek Wielki, uznając jego wielkie zasługi dla wzmocnienia państwa, poszerzenia granic i uczynienia z Prus piątej potęgi w Europie. 15:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KILKA NAJDŁUŻSZYCH DNI CZ. 1 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii drugiej wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego największej operacji desantowej, mającej na celu otwarcie drugiego frontu w Europie Zachodniej - lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 roku. W nagraniu unikatowe materiały archiwalne. 16:05 TAMTEGO 1989 ROKU - DIALOG Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jolanta Kessler Chojecka Scenariusz: Gabriel Meretik, Jolanta Kessler Chojecka Zdjęcia: Stanisław Plewa Wprowadzenie stanu wojennego, delegalizacja "Solidarności", rozbicie niezależnych związków zawodowych, sparaliżowanie działań opozycji politycznej - wszystko to odbierało nadzieje na upragnione zmiany. Nieoczekiwanie przywróciło je w 1985 roku dojście do władzy Michaiła Gorbaczowa. Jego polityka głasności i pieriestrojka, wznowienie dialogu ze Stanami Zjednoczonymi, wycofanie wojsk radzieckich z Afganistanu stwarzało na arenie międzynarodowej zupełnie nową sytuację, w której polska opozycja dostrzegła szanse dla siebie. W kwietniu 1988 roku doszło do fali strajków. Robotnicy Nowej Huty, Stalowej Woli i Stoczni Gdańskiej wystąpili z żądaniami podwyżek płac i reaktywowania wolnych związków zawodowych. W czerwcu gen. Wojciech Jaruzelski po raz pierwszy wspomniał o możliwości podjęcia z opozycją rozmów przy okrągłym stole. W lipcu do Warszawy przyjechał Michaił Gorbaczow. W sierpniu podniosła się druga fala strajków, która objęła Śląsk i Wybrzeże. Wtedy to Andrzej Stelmachowski po raz pierwszy zadzwonił do Stanisława Czyrka, by obie strony rozważyły wspomnianą przez Jaruzelskiego możliwość rozmów. Nawiązaną wówczas wątłą nić porozumienia starał się podtrzymać Kościół. We wrześniu rząd Mieczysłwa Rakowskiego rozpoczął liberalizację gospodarki. W listopadzie doszło do telewizyjnej rozmowy Lecha Wałęsy z Alfredem Miodowiczem. Nadzieje na zmiany ożyły, ale ogromna część społeczeństwa śledziła te wydarzenia obojętnie. Filmowy tryptyk dokumentalny o kulisach obrad Okrągłego Stołu w części pierwszej przypomina te właśnie wydarzenia, które - choć początkowo nic tego nie zapowiadało - ostatecznie zawiodły garstkę opozycjonistów do Magdalenki. Kilka miesięcy 1988 roku wspominają w filmie: Henryk Wujec, Jerzy Urban, Czesław Kiszczak, Krzysztof Kozłowski, Jacek Kuroń, Stanisław Ciosek, Mieczysław Rakowski, Andrzej Stelmachowski, Stefan Starczewski, Andrzej Wielowieyski, Lech Wałęsa, bp Tadeusz Gocłowski i Leszek Moczulski. 16:35 TAMTEGO 1989 ROKU - OKRĄGŁY STÓŁ I WYBORY Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jolanta Kessler Chojecka Scenariusz: Gabriel Meretik, Jolanta Kessler Chojecka Zdjęcia: Stanisław Plewa Wykonawcy: Henryk Wujec, Jerzy Urban, Czesław Kiszczak, Lech Wałesa, Roman Malinowski, Jacek Maziarski, Helena Łuczywo, Andrzej Wajda, Tadeusz Mazowiecki Część druga filmu o pamiętnych wydarzeniach 1989 roku, które w konsekwencji doprowadziły do odzyskania przez Polskę suwerenności i zmiany systemu politycznego. Po fali strajków i rozmowach w Magdalence, podjętych jeszcze w 1988 roku, kolejnym etapem był rozpoczęty 6 lutego w Pałacu Namiestnikowskim, trwający 9 tygodni negocjacyjny maraton. Do historii przeszedł on pod nazwą Obrad Okrągłego Stołu, choć przy specjalnie w tym celu zbudowanym meblu uczestnicy rozmów spotkali się tylko dwukrotnie: podczas ich rozpoczęcia i zakończenia. Społeczeństwo wspierało opozycję w niewielkim stopniu. Większość ludzi czekała, obserwując wydarzenia z dużym sceptycyzmem i ostrożnością. Część środowisk opozycyjnych była przeciwna jakimkolwiek rozmowom z władzą. Anarchiści zaś początek obrad powitali, demonstrując przeciwko jednym i drugim. Negocjacje toczyły się przy dziesiątkach stołów i podstolików w ramach trzech głównych zespołów: politycznego, związkowego i ekonomicznego. O porozumienie było bardzo trudno. Sporne kwestie o szczególnym znaczeniu rozstrzygano w końcu poza oficjanymi obradami, w ośrodku MSW w Magdalence. Właśnie tam dyskutowano o wyborach oraz reaktywowaniu senatu i urzędu prezydenta i tam Aleksander Kwaśniewski rzucił propozycję wolnych wyborów do izby wyższej. Ostatecznie w tej bardzo trudnej sprawie osiągnięto porozumienie i termin głosowania ustalono na czerwiec. Reprezentanci opozycji byli przerażeni. Brakowało wszystkiego: kandydatów do sejmu i senatu, doświadczenia, zaplecza organizacyjnego, a nade wszystko czasu, by przeprowadzić sensowną i skuteczną kampanię wyborczą. Reprezentanci władzy liczyli, że wszystkie te czynniki staną się przyczyną wyborczej klęski opozycji i pomogą im zachować status quo. Sondaże nastrojów społecznych utwierdzały ich w przekonaniu, iż to oni odniosą sukces: w kraju i za granicą, gdzie w placówkach dyplomatycznych i na wielu budowach pracowali ludzie - jak się wydawało - szczerze oddani partii. Obrady Okrągłego Stołu i wydarzenia związane z kampanią wyborczą wspominają: Krzysztof Kozłowski, Henryk Wujec, Czesław Kiszczak, Ludwika Wujec, Jacek Ambroziak, Stefan Starczewski, Andrzej Wielowieyski, Lech Wałęsa, Janusz Reykowski, Andrzej Stelmachowski, Andrzej Roman, Krystyna Mokrosińska, Jerzy Urban, Andrzej Celiński i Stanisław Ciosek. 17:05 HISTORIA POLSKI - JADWIGA ZAMOYSKA. SKARBY GENERAŁOWEJ Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2023 Film dokumentalny „Jadwiga Zamoyska – skarby generałowej”, powstał z okazji 100. rocznicy jej śmierci w 1923 roku. Z tego powodu też Sejm RP uhonorował ją tytułem Patronki Roku 2023. Film jest próbą przedstawienia Jadwigi Zamoyskiej jako kobiety, żony, matki oraz twórczyni Szkoły Domowej Pracy Kobiet, która działała w Kórniku i zakopiańskich Kuźnicach do końca lat czterdziestych. Zlikwidowały ją dopiero po II wojnie, władze PRL-u. 18:05 KSIĘŻA WOLNOŚCI 1914 - 1981 - KS. DR JÓZEF SONDEJ Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Scenariusz: Tadeusz Pużański Ks. Józef Sondej urodził się 1 marca 1914 r. w Mazurach. W 1934 r. rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Przemyślu. 25 czerwca 1939 r. wyświęcony na księdza. 1 sierpnia 1939 r. został wikariuszem Parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny we Frysztaku. W 1941 r. złożył przysięgę i wstąpił do Armii Krajowej jako kapelan placówki Frysztak. W 1946 r. został wikariuszem w Parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Strzyżowie, opiekunem młodzieży tworzącej tajną Demokratyczną Armię Krajową. Katecheta w szkołach w Rzeszowie i Jarosławiu. 20 października 1955 r. został proboszczem Parafii Chrystusa Króla w Rzeszowie, którym będzie do 1994 r. W wyniku działalności ks. Sondeja i współpracujących z nim kapłanów oraz wiernych na terenie jego parafii, mimo sprzeciwu komunistycznych władz, powstało sześć nowych punktów duszpasterskich. W związku z tym ksiądz był inwigilowany przez bezpiekę, nękany przesłuchaniami, rozprawami sądowymi i grzywnami. Ksiądz Sondej powołał Duszpasterstwo Akademickie, Studium Katolickiej Nauki Społecznej Kościoła. Wspierał opozycję polityczną w PRL, m.in. w lutym 1981 r. strajkujących członków NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych. W stanie wojennym ukrywał w kościele działaczy Solidarności, organizował pomoc duchową i materialną dla rodzin internowanych. Zmarł 28 lutego 2015 r. w Rzeszowie. 18:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ŻOŁNIERZE POWSTAŃCOM Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki "Żołnierze - powstańcom" Lipniak - wioska położona pomiędzy bagnami - ostatnie miejsce ucieczki przed najeźdźcami dla mieszkańców lubelskiego Polesia. W czasach powstania styczniowego niezdobyta nigdy przez Rosjan leśna forteca. Dziś zadanie bojowe brzmi: powstańczy cmentarzyk. Wraz z żołnierzami WOT upamiętniamy miejsce dawnego obozowania powstańców styczniowych. Na skraju tego obozu zostały mogiłki, o których pamiętali miejscowi. Palili świeczki, postawili krzyż. My przeprowadziliśmy badania, które wyraźnie wskazały pięć mogił. Było to 12 lat temu. A dziś szczęśliwy finał tej historii. "Śladami jednego z wielu" Odwiedzamy pomnik poległych w roku 1920 w gminie Wiecznia. To tu w wojnie polsko - bolszewickiej walczył Jerzy Krępski, patriota i oficer marynarki wojennej. Przypomnimy jego sylwetkę. 19:05 CZAS HONORU - ODC. 61 "MAJOR ZWONARIEW" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Odcinek 61 (odc. 9) Z leśniczówki pod obstawą KBW wychodzą wszyscy aresztowani tam działacze podziemia. Podczas transportu udaje się zbiec Bronkowi, Krawcowi i dwóm partyzantom. Maria rozpoczyna pracę w szpitalu. Jej pacjentką jest Ruda, przywieziona z raną postrzałową. Konieczna jest operacja. Maria - wbrew zakazowi dyrektora szpitala - prosi o pomoc doktora Kirchnera. Ada Lewińska świętuje wielki sukces, przywódcy podziemia zostali ujęci. Wzywa pułkownika Wasilewskiego, który nic nie wiedział o tajnej obławie KBW. Wasilewski dowiaduje się, że major Zwonariew, jeden z asów radzieckiego wywiadu, będzie od tej pory pomagał mu w śledztwie. Janek i Bolek nadal poszukują mężczyzn z fotografii, na której widać też Lenę. Bronek i Krawiec z kolegami starają się uciec przed obławą KBW. Jedyna droga prowadzi na pole minowe. 20:00 NARODZINY NAZIZMU S.II - WOJNA DYKTATORÓW. FRONT WEWNĘTRZNY (RISE OF THE NAZIS) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Julian Jones, Julian Jones Ta niezwykła seria przybliża decydujące starcie II wojny światowej, kiedy to Hitler stawił czoła równie bezwzględnemu dyktatorowi: Stalinowi. Będąc u szczytu swej potęgi, Hitler próbuje oszukać sowieckiego przywódcę, przedstawiając plan inwazji na Wielką Brytanię, jednocześnie potajemnie przygotowując atak na Związek Sowiecki. Stalin ma jednak szpiega w kwaterze głównej Hitlera. Obaj dyktatorzy przejmują dowodzenie nad własnymi armiami. Ludzie Hitlera składają fałszywe obietnice, a w Stalinie Hitler znalazł swojego przeciwnika. W obliczu klęski Niemiec na froncie wschodnim Hitler zostaje zmuszony do odwrotu. Pojawiają się głębokie konflikty, a jego najbliższy krąg walczy o władzę. W miarę jak narasta opór przeciwko niemu, a wewnętrzny wróg knuje, jak go zabić, Hitler popycha Niemcy ku zniszczeniu. Wniknięcie w umysły dwóch dyktatorów, których złudzenie niezwyciężoności doprowadziło do ich własnej klęski, to opowieść o tym, dlaczego dyktatury upadają. Jest to również przerażający opis pychy i mrocznej sztuki politycznej, która sprzysięgła się, by zniszczyć wolność, ale ostatecznie zniszczyła samą siebie. 21:05 HALLO SZPICBRÓDKA CZYLI OSTATNI WYSTĘP KRÓLA KASIARZY Komedia, 94 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Rzeszewski, Mieczysław Jahoda Scenariusz: Ludwik Starski Zdjęcia: Jan Laskowski Aktorzy: Piotr Fronczewski, Gabriela Kownacka, Ewa Wiśniewska, Irena Kwiatkowska, Wiesław Michnikowski, Jan Kobuszewski, Bohdan Łazuka, Emil Karewicz, Wiesław Gołas, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Majchrzak, Włodzimierz Kwaskowski, Józef Nalberczak, "Życzliwie trzeba powitać pierwszą od bardzo wielu lat naprawdę udaną polską komedię muzyczną. Ma ona wdzięk, który doskonale wynagradza brak jakichkolwiek innych ambicji niż czysta rozrywka. Teatrzyk "Czerwony Młyn" i historia miłości kasiarza Szpicbródki alias inżyniera Freda Kampinosa do pięknej szansonistki ma nas bawić, a przy okazji posłużyć do prezentacji piosenek i rewiowych numerów w wykonaniu popularnych aktorów. Autorzy "Hallo, Szpicbródka" dobrze i fachowo wykonali błahe, ale niełatwe zadanie" - pisał po premierze filmu Rzeszewskiego i Jahody jeden z recenzentów. Nie byłoby jednak sukcesu "Szpicbródki" bez świetnie skonstruowanego scenariusza pióra Ludwika Starskiego, przed wojną związanego z kabaretami "Qui pro Quo" i "Czarny Kot", oraz udziału wielu znakomitości aktorskich, które udało się zaangażować do filmu. Zapadające w pamięć, pełne farsowego wigoru kreacje stworzyli zwłaszcza Piotr Fronczewski i Gabriela Kownacka. Nie zawiedli także: Irena Kwiatkowska (brawurowa scena taneczno - wokalna, której tematem są "nogi roztańczone"), Jan Kobuszewski jako pechowy tajniak Mańkowski oraz Włodzimierz Kwaskowski, odtwarzający postać żydowskiego krawca Salomonowicza. I mimo że film Rzeszewskiego i Jahody roi się od zapożyczeń i świadomych aluzji, mimo upływu wielu lat od premiery ogląda się go wciąż z przyjemnością. Akcja "Hallo, Szpicbródka..." toczy się w latach dwudziestych w Warszawie. Miejscowemu teatrzykowi rewiowemu o wdzięcznej nazwie "Czerwony Młyn" grozi bankructwo. Pewnego dnia w gabinecie przygnębionego właściciela Kulki - Lalewicza zjawia się tajemniczy inżynier Fred Kampinos i oferuje, że za własne pieniądze postawi teatr na nogi. Rozpoczynają się przygotowania do nowej rewii oraz intensywne prace remontowe. Co dziwne - przeważnie w piwnicach budynku. Niebawem okazuje się, że nie przypadkiem. Złote Grona dla Gabrieli Kownackiej i Piotra Fronczewskiego na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1979 roku. 22:50 SENSACJE XX WIEKU - OSTATNIA NARADA CZ. 1 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Dracz, Krzysztof Globisz, Mieczysław Hryniewicz Zdjęcia: Andrzej Sikora Muzyka: Wysocki W nocy z 28 lutego na 1 marca 1953 roku odbyła się ostatnia narada z udziałem Stalina. Rozpoczynała się walka o władzę po nim. 23:20 SENSACJE XX WIEKU - OSTATNIA NARADA CZ. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Dracz, Krzysztof Globisz, Mieczysław Hryniewicz Zdjęcia: Andrzej Sikora Muzyka: Szymon Wysocki Późnym wieczorem 28 lutego 1953 roku przybywają na naradę do Stalina członkowie Politbiura. Ostatni raz widziano wówczas Stalina żywego, narada zakończyła się o 4 rano 1 marca. 23:50 Z GÓRY WIDAĆ LEPIEJ. WANDA RUTKIEWICZ. OPOWIEŚĆ O KOBIECIE NIEZWYKŁEJ Film dokumentalny, 76 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bartosz Kowalski Scenariusz: Piotr Górski, Paweł Sędziak, Bartosz Kowalski Zdjęcia: Egor Efimow Wanda Rutkiewicz - polska alpinistka i himalaistka, z zawodu elektronik, jedna z najwybitniejszych światowych himalaistek. Jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Evereście, najwyższym szczycie ziemi. 23 czerwca 1986 Wanda Rutkiewicz zdobyła szczyt K2 jako pierwsza kobieta. Mount Everest zdobyła dokładnie tego samego dnia, w którym Karol Wojtyła został wybrany papieżem. To magiczna zbieżność dat. Film o niezwykłej kobiecie, ale i niejednoznacznej. Ważnej dla Polski i światowego alpinizmu. Opowiadają o niej przyjaciele, rodzina, ci, którzy się z nią wspinali, jeździli w samochodowych wyścigach. Opowiada o sobie wreszcie ona sama. Oglądamy fragmenty archiwalnych rozmów. Wanda mówi o tym, co dla niej było ważne. Słyszymy jej głos utrwalony w felietonach emitowanych w Lecie z Radiem. W filmie zobaczymy wiele niepublikowanych dotąd zdjęć archiwalnych. Opowiada też swoją gawędą o niej Tadeusz Różewicz. Rok 2022 Uchwałą Sejmu RP został ogłoszony został Rokiem Wandy Rutkiewicz. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ŻOŁNIERZE POWSTAŃCOM Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki "Żołnierze - powstańcom" Lipniak - wioska położona pomiędzy bagnami - ostatnie miejsce ucieczki przed najeźdźcami dla mieszkańców lubelskiego Polesia. W czasach powstania styczniowego niezdobyta nigdy przez Rosjan leśna forteca. Dziś zadanie bojowe brzmi: powstańczy cmentarzyk. Wraz z żołnierzami WOT upamiętniamy miejsce dawnego obozowania powstańców styczniowych. Na skraju tego obozu zostały mogiłki, o których pamiętali miejscowi. Palili świeczki, postawili krzyż. My przeprowadziliśmy badania, które wyraźnie wskazały pięć mogił. Było to 12 lat temu. A dziś szczęśliwy finał tej historii. "Śladami jednego z wielu" Odwiedzamy pomnik poległych w roku 1920 w gminie Wiecznia. To tu w wojnie polsko - bolszewickiej walczył Jerzy Krępski, patriota i oficer marynarki wojennej. Przypomnimy jego sylwetkę. 02:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KURSK CZ. 1 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego bitwie o Kursk.