TVP Nauka Wtorek, 06.02.2024 05:55 PODRÓŻNIK - SANTIAGO DE CUBA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2002 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Zwiedzanie Santiago de Cuba, najstarszego miasta na wyspie, założonego w 1514 roku. W 1959 roku Fidel Castro ogłosił w Santiago, z balkonu ratusza, zwycięstwo kubańskiej rewolucji. Santiago to miejsce, gdzie narodziła się kubańska muzyka, kult santero i miejsce słynnego karnawału. Tu powstały fortuny, ogromne plantacje trzciny cukrowej i kawy. W programie pokazano dom Velasqueza - Casa Grand - stojący na rynku, hotel, w którym grywał Eliades Ochoa - członek Buena Vista Social Club. Obok Casa Grande znajduje się Dom Trubadurów, czyli Casa de la Trova. Zobaczymy twierdzę El Moro, która w XVII i XVIII wieku chroniła mieszkańców przed piratami. Autorzy programu zwiedzili Muzeum Karnawału oraz okolice Santiago, gdzie znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Miłosiernej, czyli El Cobre - miejsce będące dla Kubańczyków tym, czym dla nas Częstochowa. Pojechali także w góry Sierra Maestra ze szczytem Gran Piedra - 1234 m npm. Na zakończenie poznamy historię plantacji kawy Isabelica. 06:25 CZY WIESZ, ŻE? - /183/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:05 CZY WIESZ, ŻE? - /184/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:35 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 4) - PRZEZ ŻOŁĄDEK DO SERCA Reportaż, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 08:05 PODRÓŻNIK - TRYDENT Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Trydent to jedno z najbardziej lubianych przez turystów miasto Włoch. Miasto o bogatej historii, pełne zabytków, otoczone malowniczymi krajobrazami, kusi przede wszystkim doskonałymi warunkami do czynnego uprawiania turystyki, wspaniałą kuchnią i licznymi festiwalami. Nie da się ukryć, że miłośnicy Trydentu dzielą się na dwie grupy: tych, którzy bywają tam zimą, bo w Dolomitach są znakomite warunki do uprawiania narciarstwa oraz tych, którzy wolą muzea, spacery po zabytkowych uliczkach, rowerowe i piesze wyprawy do okolicznych wiosek. Autorzy "Podróżnika" spacerują z kamerą po mieście skąpanym w słońcu, odwiedzają górujący nad stolicą regionu zamek, a wreszcie postanawiają spróbować miejscowych specjałów, przygotowanych według receptur lokalnej gastronomii. Wybierają się też do Rovereto, miasteczka oddalonego od Trydentu o pół godziny drogi, w którym można podziwiać wspaniałe zabytki architektury. Ponadto, jak zwykle w "Podróżniku", mnóstwo użytecznych informacji na temat sposobów podróżowania, cen, zakwaterowania, ubezpieczenia itp. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 08:35 ASTRONARIUM - (28) - "RADIOTELESKOP LOFAR" Magazyn, 23 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Całe pola zastawione antenami, rozsiane w różnych miejscach Polski i Europy. Właśnie tak wygląda LOFAR, zupełnie nowy rodzaj radioteleskopu. To urządzenie, które może otworzyć nam nowe okno na Wszechświat. W tym programie pokażemy, jak działa i jakie tajemnice może pozwolić nam rozwikłać. 09:10 FAGI, POGROMCY BAKTERII (BACTERIA KILLERS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Sto lat temu naukowiec Félix d'Hérelle odkrył istnienie bakteriofaga, tajemniczego wirusa zabijającego bakterie. Ponieważ antybiotyki stają się coraz mniej skuteczne w zwalczaniu coraz silniejszych bakterii, czy fagoterapia stanie się nauką jutra? Ta historia przenosi nas od brzegów Gangesu do wybrzeży Morza Czarnego w Rosji i Gruzji, od Paryża do Stanów Zjednoczonych, ponieważ przypomina odkrycie bakteriofagów - wirusów, które infekują tylko bakterie, niszcząc je poprzez reprodukcję. W walce z drobnoustrojami za pomocą biologii syntetycznej badania fagów prowadzą nas w głębiny oceanów, aby odkryć kluczową rolę, jaką odgrywają w regulowaniu klimatu naszej planety. 10:10 WIELKIE WYNALAZKI - /11/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 11:10 PODRÓŻNIK - SANTIAGO DE CUBA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2002 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Zwiedzanie Santiago de Cuba, najstarszego miasta na wyspie, założonego w 1514 roku. W 1959 roku Fidel Castro ogłosił w Santiago, z balkonu ratusza, zwycięstwo kubańskiej rewolucji. Santiago to miejsce, gdzie narodziła się kubańska muzyka, kult santero i miejsce słynnego karnawału. Tu powstały fortuny, ogromne plantacje trzciny cukrowej i kawy. W programie pokazano dom Velasqueza - Casa Grand - stojący na rynku, hotel, w którym grywał Eliades Ochoa - członek Buena Vista Social Club. Obok Casa Grande znajduje się Dom Trubadurów, czyli Casa de la Trova. Zobaczymy twierdzę El Moro, która w XVII i XVIII wieku chroniła mieszkańców przed piratami. Autorzy programu zwiedzili Muzeum Karnawału oraz okolice Santiago, gdzie znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Miłosiernej, czyli El Cobre - miejsce będące dla Kubańczyków tym, czym dla nas Częstochowa. Pojechali także w góry Sierra Maestra ze szczytem Gran Piedra - 1234 m npm. Na zakończenie poznamy historię plantacji kawy Isabelica. 11:40 CZY WIESZ, ŻE? - /185/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:15 CZY WIESZ, ŻE? - /186/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:50 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 4) - PRZEZ ŻOŁĄDEK DO SERCA Reportaż, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 13:25 PODRÓŻNIK - TRYDENT Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Trydent to jedno z najbardziej lubianych przez turystów miasto Włoch. Miasto o bogatej historii, pełne zabytków, otoczone malowniczymi krajobrazami, kusi przede wszystkim doskonałymi warunkami do czynnego uprawiania turystyki, wspaniałą kuchnią i licznymi festiwalami. Nie da się ukryć, że miłośnicy Trydentu dzielą się na dwie grupy: tych, którzy bywają tam zimą, bo w Dolomitach są znakomite warunki do uprawiania narciarstwa oraz tych, którzy wolą muzea, spacery po zabytkowych uliczkach, rowerowe i piesze wyprawy do okolicznych wiosek. Autorzy "Podróżnika" spacerują z kamerą po mieście skąpanym w słońcu, odwiedzają górujący nad stolicą regionu zamek, a wreszcie postanawiają spróbować miejscowych specjałów, przygotowanych według receptur lokalnej gastronomii. Wybierają się też do Rovereto, miasteczka oddalonego od Trydentu o pół godziny drogi, w którym można podziwiać wspaniałe zabytki architektury. Ponadto, jak zwykle w "Podróżniku", mnóstwo użytecznych informacji na temat sposobów podróżowania, cen, zakwaterowania, ubezpieczenia itp. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 14:00 FAGI, POGROMCY BAKTERII (BACTERIA KILLERS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Sto lat temu naukowiec Félix d'Hérelle odkrył istnienie bakteriofaga, tajemniczego wirusa zabijającego bakterie. Ponieważ antybiotyki stają się coraz mniej skuteczne w zwalczaniu coraz silniejszych bakterii, czy fagoterapia stanie się nauką jutra? Ta historia przenosi nas od brzegów Gangesu do wybrzeży Morza Czarnego w Rosji i Gruzji, od Paryża do Stanów Zjednoczonych, ponieważ przypomina odkrycie bakteriofagów - wirusów, które infekują tylko bakterie, niszcząc je poprzez reprodukcję. W walce z drobnoustrojami za pomocą biologii syntetycznej badania fagów prowadzą nas w głębiny oceanów, aby odkryć kluczową rolę, jaką odgrywają w regulowaniu klimatu naszej planety. 15:00 JAK ZBUDOWAĆ WEHIKUŁ CZASU? (HOW TO BUILD THE TIME MACHINE?) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Peter Leonard Film dokumentalny BBC. Podróż do przeszłości lub przyszłości za naciśnięciem guzika wydaje się fantastyką naukową. Niemniej, istnieją już teorie, jak to zrobić, więc może uda się dotrzeć do największej tajemnicy Matki Natury. Jak blisko jesteśmy do załamania się jednej z największych zagadek nauki. Naukowcy wiedzą jak podróżować w czasie tylko trzeba teorię zmienić w praktykę. Nasze rozumienie natury rzeczy musi być ciągle rewidowane, bo dokonuje się nowych odkryć. Przekroczenie czwartego wymiaru to tylko kwestia czasu. Możemy teraz produkować maszyny zdolne do tego zadziwiającego wyczynu. Voyager One, sonda kosmiczna NASA, która opuściła Ziemię w latach 70. , porusza się z oszałamiającą prędkością, którą pokona w ciągu sekundy w przyszłość. A po 803 dniach poruszania się w kosmosie z dużą prędkością, rosyjski kosmonauta Siergiej Krikalev starzał się odrobinę mniej niż my. Idea zbudowania wehikułu czasu może się wydać niemożliwa. Jednak istnieją tajemnice Natury, które pewnego dnia spełnią marzenie Rona. Rzucono nowe światło na zjawiska takie jak kwantowy stan splątany. Ciemna energia i tunele czasoprzestrzenne pozwalają nam wejrzeć w kosmos. Zrozumienie tej tajemnicy - daje siłę do dalszych badań. 16:00 PODRÓŻNIK - DOLINY NARCIARSKIE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Autorzy "Podróżnika" przedstawiają tym razem różne możliwości spędzenia narciarskich wakacji w Alpach. Przedstawiają propozycje z trzech krajów: Włoch, Austrii i Francji. Porównują trasy narciarskie pod kątem ich stopnia trudności i atrakcyjności oraz przywilejów, jakie przysługują posiadaczom skipassów, zestawiają ceny i warunki zakwaterowania oraz propozycje spędzania wolnego czasu po zapadnięciu zmroku. Opowiadają także o tradycjach poszczególnych regionów i prezentują najważniejsze zabytki oraz miejsca warte odwiedzenia. Informują o atrakcjach przewidzianych w tym sezonie np. zawodach sportowych, festynach itp. Francuska dolina La Maurienne, położona w Sabaudii, od wieków była szlakiem komunikacyjnym łączącym północ z południem Europy. Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska pokazują tradycyjne wioski, opowiadają o baroku, który zdominował architekturę i sztukę kościelną tego regionu. Ale przede wszystkim zapoznają się z warunkami do uprawiania narciarstwa. Choć nie ma tam lodowców, to śmiało można powiedzieć, że znakomite warunki znajdą tu zarówno zaawansowani, jak początkujący narciarze. Włoskie Pinzolo i Madonna di Campiglio słyną z organizowania zawodów sportowych - mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim oraz skokach narciarskich. Polska reprezentacja skoczków od lat współpracuje z tym regionem. Widzowie zobaczą tamtejsze obiekty sportowe, dowiedzą się też wiele o możliwościach uprawiania sportu, jakie mają tam narciarze amatorzy. Autorzy programu przedstawiają szlaki narciarskie, także te umożliwiające uprawianie narciarstwa biegowego, i propozycje dla najmłodszych, a nawet możliwości przejażdżek psimi zaprzęgami. Austriacki region Amade jest jednym z największych w Europie. Dowiemy się, co to są tzw. "huśtawki narciarskie", jakie są możliwości jeżdżenia podczas urlopu każdego dnia na innym stoku, a także gdzie są szkoły narciarskie dla dzieci i dorosłych. W Tyrolu zaś przekonamy się, na czym polega specyfika uprawiania narciarstwa na lodowcach. Ponadto mnóstwo porad, cenniki, sposoby podróżowania i praktyczne informacje dla turystów. 16:30 CZY WIESZ, ŻE? - /187/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 CZY WIESZ, ŻE? - /188/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:35 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 5) - CIEPLEJSZY ŚWIAT Reportaż, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków - od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki - tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 18:05 WIELKIE WYNALAZKI - /17/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 19:05 PODRÓŻNIK - NORMANDIA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2002 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino W programie podróż do Normandii. Miejsca, które warto zobaczyć, niezapomniane wrażenia, znakomity klimat do wypoczynku. 19:30 ASTRONARIUM - (29) - "PLANETARIA" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gwiazdy zaklęte w maszynie. Tak najprościej można opisać, czym jest planetarium. To niezwykłe miejsce, które pozwala w dowolnym momencie przenieść się pod rozgwieżdżone niebo i zrozumieć rządzące nim zasady. W tym programie pokażemy, jak udaje się przenieść gwiazdy pod zamkniętą kopułę. 20:00 KOLEBKA LUDZKOŚCI (OUT OF THE CRADLE) Film dokumentalny, 51 min, Japonia/Niemcy, 2019 Reżyseria: Toru Suetsugu, Kyoko Misumi Scenariusz: Koji Yasumoto Film dokumentalny o eksploracji milionowej historii ludzkiej ewolucji. Pełno tu niespodzianek i niesamowitych zwrotów akcji, dramatów pokazujących, jak nasi przodkowie przeżywali kryzys po kryzysie. Film zrealizowany w wysokiej rozdzielczości, jest pełen niezwykle skomplikowanych sekwencji komputerowych z wykorzystaniem najnowocześniejszych nagrań VFX stworzonych przez światowej sławy twórców gier. To hiperrealistyczny świat, w którym żyli prehistoryczni przodkowie. Zobaczymy najważniejsze momenty na ścieżce ewolucyjnej prowadzącej do współczesnych ludzi. 21:05 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU ODC. 3 (EARTH FROM SPACE. 3. COLOURFUL PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chloe Sarosh, Barny Revill Odcinek: 3. Colourful Planet. Zorza polarna. Największe naturalne widowisko na naszej planecie. Energia ze Słońca oddziałuje na naszą atmosferę i tworzy barwne światło. Na arktycznym niebie powiewają zielone, świetliste wstęgi. Ale widok zorzy polarnej z kosmosu jest jeszcze bardziej niezwykły. Jedynie z góry można było dostrzec, że tworzy ona okręgi okalające bieguny Ziemi. Z delikatnych wstęg wyrastają pionowe snopy światła wysokie na setki kilometrów. Naukowcy zaobserwowali, że 300 kilometrów nad Ziemią barwa światła zmienia się z zielonej na czerwoną. Wyraźnie widać to z orbity. Jest to efekt oddziaływania słonecznych cząstek na tlen. Widok z kosmosu pokazuje skalę i potęgę tego niezwykłego zjawiska. Dzięki zdjęciom satelitarnym możemy oglądać ziemskie zjawiska przyrodnicze z zupełnie nowej perspektywy. Wiosną ocean u wybrzeży Alaski przechodzi niezwykłe przeobrażenie. Zielono - turkusowe zawirowania to zakwity planktonu. Rozciągają się na długości setek kilometrów. Kształt nadają im prądy morskie. Te gigantyczne zakwity powstają z jednych z najmniejszych form życia, jakie spotykamy na naszej planecie. Obecnie satelity pozwalają nam skutecznie monitorować stan naszej planety. Sprawdzać, gdzie życie kwitnie i - co kluczowe - gdzie jest zagrożone. Jako ludzie mamy olbrzymi wpływ na nasz kolorowy dom, dlatego za wszelką cenę musimy go chronić. 22:10 PODRÓŻNIK - DOLINY NARCIARSKIE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Autorzy "Podróżnika" przedstawiają tym razem różne możliwości spędzenia narciarskich wakacji w Alpach. Przedstawiają propozycje z trzech krajów: Włoch, Austrii i Francji. Porównują trasy narciarskie pod kątem ich stopnia trudności i atrakcyjności oraz przywilejów, jakie przysługują posiadaczom skipassów, zestawiają ceny i warunki zakwaterowania oraz propozycje spędzania wolnego czasu po zapadnięciu zmroku. Opowiadają także o tradycjach poszczególnych regionów i prezentują najważniejsze zabytki oraz miejsca warte odwiedzenia. Informują o atrakcjach przewidzianych w tym sezonie np. zawodach sportowych, festynach itp. Francuska dolina La Maurienne, położona w Sabaudii, od wieków była szlakiem komunikacyjnym łączącym północ z południem Europy. Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska pokazują tradycyjne wioski, opowiadają o baroku, który zdominował architekturę i sztukę kościelną tego regionu. Ale przede wszystkim zapoznają się z warunkami do uprawiania narciarstwa. Choć nie ma tam lodowców, to śmiało można powiedzieć, że znakomite warunki znajdą tu zarówno zaawansowani, jak początkujący narciarze. Włoskie Pinzolo i Madonna di Campiglio słyną z organizowania zawodów sportowych - mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim oraz skokach narciarskich. Polska reprezentacja skoczków od lat współpracuje z tym regionem. Widzowie zobaczą tamtejsze obiekty sportowe, dowiedzą się też wiele o możliwościach uprawiania sportu, jakie mają tam narciarze amatorzy. Autorzy programu przedstawiają szlaki narciarskie, także te umożliwiające uprawianie narciarstwa biegowego, i propozycje dla najmłodszych, a nawet możliwości przejażdżek psimi zaprzęgami. Austriacki region Amade jest jednym z największych w Europie. Dowiemy się, co to są tzw. "huśtawki narciarskie", jakie są możliwości jeżdżenia podczas urlopu każdego dnia na innym stoku, a także gdzie są szkoły narciarskie dla dzieci i dorosłych. W Tyrolu zaś przekonamy się, na czym polega specyfika uprawiania narciarstwa na lodowcach. Ponadto mnóstwo porad, cenniki, sposoby podróżowania i praktyczne informacje dla turystów. 22:40 CZY WIESZ, ŻE? - /189/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:10 CZY WIESZ, ŻE? - /190/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:50 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 3 - (ODC. 5) - CIEPLEJSZY ŚWIAT Reportaż, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W trzeciej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków - od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki - tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 00:25 PODRÓŻNIK - NORMANDIA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2002 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino W programie podróż do Normandii. Miejsca, które warto zobaczyć, niezapomniane wrażenia, znakomity klimat do wypoczynku. 01:00 ASTRONARIUM - (29) - "PLANETARIA" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gwiazdy zaklęte w maszynie. Tak najprościej można opisać, czym jest planetarium. To niezwykłe miejsce, które pozwala w dowolnym momencie przenieść się pod rozgwieżdżone niebo i zrozumieć rządzące nim zasady. W tym programie pokażemy, jak udaje się przenieść gwiazdy pod zamkniętą kopułę. 01:35 KOLEBKA LUDZKOŚCI (OUT OF THE CRADLE) Film dokumentalny, 51 min, Japonia/Niemcy, 2019 Reżyseria: Toru Suetsugu, Kyoko Misumi Scenariusz: Koji Yasumoto Film dokumentalny o eksploracji milionowej historii ludzkiej ewolucji. Pełno tu niespodzianek i niesamowitych zwrotów akcji, dramatów pokazujących, jak nasi przodkowie przeżywali kryzys po kryzysie. Film zrealizowany w wysokiej rozdzielczości, jest pełen niezwykle skomplikowanych sekwencji komputerowych z wykorzystaniem najnowocześniejszych nagrań VFX stworzonych przez światowej sławy twórców gier. To hiperrealistyczny świat, w którym żyli prehistoryczni przodkowie. Zobaczymy najważniejsze momenty na ścieżce ewolucyjnej prowadzącej do współczesnych ludzi.