TVP Kultura Poniedziałek, 12.02.2024 07:20 NIEDZIELA Z... JANEM PESZKIEM Program publicystyczny, 47 min, Polska, 2014 Reżyseria: Artur Burchacki Scenariusz: Katarzyna Suchcicka Spotkanie z aktorem Janem Peszkiem, dla którego rok 2014 jest ważny w trójnasub: 70. urodziny, 50 lat od debiutu i 30 lat od rozpoczęcia pracy pedagogicznej. To powody okolicznościowe, jednak główny powód tego, że powstał taki program, leżał głębiej. Warto było po prostu zastanowić się, jak to się stało, że uznany aktor bierze udział w produkcjach takich młodych twórców, jak reżyser Bartosz Szydłowski czy reżyser operowy, teatralny, choreograf i performer Cezary Tomaszewski. I nie boi się uczestniczyć w wydawałoby się tak popkulturowej produkcji, jaką jest rola Bruce’a Lee w spektaklu "Wejściu smoka. Trailer" w Łaźni Nowej w Nowej Hucie, czy realizacji tak kontrowersyjnej, jaką był koncert - spektakl muzyki Monteverdiego Capelli Cracoviensis w krakowskim barze mlecznym pt. "m.m.m. Bar.okowa uczta". Peszek: aktor eksperymentalny? aktor tradycyjny? "aktor instrumentalny"? aktor wszechstronny? 08:20 WĘDROWIEC POLSKI - POGÓRZE DYNOWSKIE Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Prowadzący: Krzysztof Koehler W tym odcinku spotykamy wędrowca w parku przed dworkiem Marii Konopnickiej w Żarnowcu, który ofiarował pisarce i poetce - naród. W towarzystwie przewodnika nasz wędrowiec zwiedził dworek, pogłębił swoją wiedzę na temat życia i twórczości pisarki. Nie chcąc rozstawać się z literaturą, wybrał się do Zamku w Korczynie, a dokładniej do ruin tego zamku, by przeżyć trochę emocje związane z "Zemstą" Fredry. Następnie odwiedził rezerwat skalny Prządki, kościół drewniany z XV wieku w Haczewie, a na koniec dotarł do Stacji Kolejki Wąskotorowej w Dynowie. Prowadzący ten niekonwencjonalny kulturalny przewodnik po Polsce to poeta, literaturoznawca i krytyk literacki - Krzysztof Koehler. 09:00 WICHRY KOŁYMY (WITHIN THE WHIRLWIND) Dramat, biograficzny, 106 min, Niemcy/Polska/Belgia 2009 Reżyseria: Marleen Gorris Scenariusz: Nancy Larson Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Włodzimierz Pawlik Aktorzy: Emily Watson, Pam Ferris, Ian Hart, Ben Miller, Ulrich Tukur Scenariusz filmu powstał na podstawie wstrząsających wspomnień Eugenii Ginzburg z lat poniewierki w stalinowskich więzieniach i obozach pracy. Rosyjska pisarka żydowskiego pochodzenia, ofiara wielkiego terroru w ZSRR, opisała w tejże książce swoje dramatyczne losy, dając tym samym jedno z najważniejszych świadectw obozów Kołymy. Jest rok 1937, od trzech lat w Rosji trwa wielka czystka. Stalin likwiduje wszystkich przeciwników, dochodzi do licznych aresztowań. Główna bohaterka filmu, Eugenia Ginzburg, wykładowczyni literatury na uniwersytecie w Kazaniu, ideowa komunistka, wiedzie dostanie życie wraz z mężem, wysokim działaczem partyjnym. Kiedy zostaje aresztowany jej bliski przyjaciel, profesor literatury, Eugenia nie wyrzeka się znajomości z nim, przez co również znajdzie się niespodziewanie w kręgu podejrzanych. Pewna swego, chce bronić swoich racji i postanawia interweniować w Moskwie, na samej górze. Napotkana w pociągu sympatia z dawnych lat, doradza jej ucieczkę, ale Żenia nie zamierza rezygnować z walki o prawdę i sprawiedliwość, za co przyjdzie jej zapłacić wysoką cenę. Po miesiącach tortur i niekończących się przesłuchań Eugenia dostaje wyrok 10 lat zesłania na roboty w obozie pracy. Wraz z innymi towarzyszkami niedoli trafia na Kołymę. Upokorzone i wyniszczone śledztwem kobiety początkowo mają nadzieję, że tam odmieni się ich los. Głód, potworne warunki w bydlęcym wagonie, którym są przewożone, to jednak dopiero początek piekła, które czeka więźniarki. Będą musiały się zmierzyć z twardym systemem obozów pracy przymusowej i stoczyć rozpaczliwą walkę o przetrwanie w okrutnej obozowej rzeczywistości. 11:00 DOKTOR EWA - ODC. 1/9 - TRUDNY WYBÓR Serial obyczajowy, 35 min, Polska, 1970 Reżyseria: Henryk Kluba Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Ryszard Pietruski, Celina Niedźwiecka, Maria Kaniewska, Janusz Kłosiński, Józef Zbiróg, Janina Borońska-Łągwa, Ewa Lemańska, Andrzej Zaorski, Maria Białobrzeska, Jan Rudnicki, Wiesław Dymny, Adam Daniewicz Na przełomie lat 60. i 70. wciągnięci w serialowe "szaleństwo" telewidzowie - po sukcesach "Stawki większej niż życie", "Czterech pancernych" i "Pana Wołodyjowskiego" - gromko dopominali się o serial współczesny, "prosto z życia". Tak pojawiła się "Doktor Ewa", za sprawą scenarzystów Wilhelminy Skulskiej i Jana Laskowskiego oraz reżysera Henryka Kluby ("Chudy i inni", "Słońce wschodzi raz na dzień", "Szkice warszawskie" i in.). Serial wzbudził kontrowersyjne opinie. "Zwykły reportaż z wiejskiej przychodni przekonałby nas, że mądrzejsi i ciekawsi przychodzą tam ludzie i bardziej skomplikowane jest ich życie" - pisała prasa. Lekarze zgłaszali zastrzeżenia z fachowego punktu widzenia, recenzenci wytykali twórcom rozmijanie się z prawdą o polskiej wsi. Inni kontrargumentowali, że film telewizyjny nie jest podręcznikiem medycyny ani programem informacyjno - publicystycznym, wiernie odzwierciedlającym realia codzienności. Najważniejszy jest klimat, społeczno - obyczajowa otoczka. Ktoś dowcipnie zauważył, że gdyby on był pacjentem doktor Ewy, to niechby go nawet truła, skoro jest taka ładna. Doktor Ewa Lipska, atrakcyjna młoda kobieta tuż po studiach, z interesującymi perspektywami zawodowymi na przyszłość, wybiera pracę wiejskiej lekarki. Wychowana w wielkim mieście, osiada w małym Międzyborzu w województwie łódzkim. Zmuszona jest nie tylko samodzielnie pokonywać codzienne trudności wynikające z praktyki lekarskiej w wiejskim ośrodku zdrowia, ale też musi nauczyć się rozmawiać z ludźmi o innej mentalności, zdobyć zaufanie swoich pacjentów. 11:50 DOKTOR EWA - ODC. 2/9 - CENA LEKCJI Serial obyczajowy, 43 min, Polska, 1970 Reżyseria: Henryk Kluba Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Ryszard Pietruski, Jolanta Lothe, Natalia Szymańska, Hanna Bedryńska, Franciszek Pieczka, Bogusław Sochacki, Janusz Kłosiński, Zygmunt Zintel, Maciej Małek, Celina Klimczak, Alicja Migulanka, Mirosława Marcheluk, Bogdan Baer, Ewa Berger Jankowska Doktor Ewa, jadąc sanitarką do chorego, jest świadkiem wypadku na szosie. Udziela pomocy rannemu, decyduje się nawet na bezpośrednie przetoczenie własnej krwi, ratując w ten sposób życie poszkodowanego. Pamięta jednak o chorym, do którego jechała i kieruje do niego telefonicznie drugą karetkę. Niestety, pacjent umiera. Sprawą zajmuje się prokurator: musi rozstrzygnąć, czy doktor Ewa podjęła właściwą decyzję na szosie. 14:00 REŻYSERZY - ANTHONY MANN 10/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - ANTHONY MANN) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. Bohaterem odcinka jest Anthony Mann, reżyser m.in. "Upadku Cesarstwa Rzymskiego", "Cydu" czy "Spartakusa". 16:05 RETRO KINO - SKĄPIEC (AVARE, L') Komedia, 116 min, Francja, 1980 Autor: Moliere Reżyseria: Jean Girault, Louis De Funes Scenariusz: Jean Girault, Louis De Funes Aktorzy: Frank David, Louis de Funes, Herve Bellon Brawurowa adaptacja nieśmiertelnej komedii Moliera z Louisem de Funes w roli tytułowej. Stary Harpagon to straszny skąpiec. Codziennie nosi ten sam czarny kaftan, pomimo że jest zniszczony. A jego niechęć do dawania datków na biednych czy kościół jest wręcz legendarna. Jego jedyną troską jest codzienne oglądanie zakopanych w ogrodzie 10.000 skudów. Jednakże sądzi, że to za mało. Postanawia więc powydawać bogato swe dzieci. Nie liczy się zupełnie z ich własnymi planami życiowymi. 18:55 AFRYKA NA TROPIE ZAGRABIONYCH ARCYDZIEŁ (RESTITUTION? AFRICA'S FIGHT FOR ITS ART) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Nora Philippe Ta wyjątkowa saga o sztuce i historii opowiada historię afrykańskich dzieł sztuki, które wypełniają europejskie muzea i których zwrotu domagają się kraje, z których pochodzą. Zgarniane jak trofea przez kolonizatorów dzieła zapładniały sztukę europejską, zanim zyskały uznanie jako uniwersalne arcydzieła same w sobie. Ale w Afryce ich nieobecność jest wciąż traumatyczna. Poprzez palącą kwestię ich możliwej restytucji film zachęca nas do ponownego rozważenia zarówno naszego dziedzictwa kulturowego, jak i roli muzeów w odkrywaniu na nowo naszych relacji z Afryką. 20:00 KINO MISTRZÓW - HARRY ANGEL (ANGEL HEART) Thriller, 113 min, USA 1987 Scenariusz na podstawie powieści "Falling Angel" Williama Hjortsberga i reżyseria: Alan Parker Zdjęcia: Michael Seresin Muzyka: Trevor Jones Wykonawcy: Mickey Rourke, Robert De Niro, Lisa Bonet, Charlotte Rampling, Stocker Fontelieu, Brownie McGhee, Michael Higgins, Elizabeth Whitcraft, Eliott Keener, Charles Gordone, Dann Florek i inni Na początku hollywoodzkiej kariery Mickey Rourke został okrzyknięty kolejnym "buntownikiem bez powodu". Manieryczny, zblazowany budził wiele kontrowersji, szokował, ale i zachwycał. Gwiazdor o wyglądzie brutala i ciepłym głosie, z kilkudniowym zarostem i brylantyną na włosach stał się ulubieńcem nie tylko kobiet. Wyspecjalizował się w portretowaniu twardych i niepokornych facetów, a dobre opinie o jego kolejnych kreacjach przeplatały się z negatywnymi. Zwrócił uwagę krytyki niewielką rolą w kryminale "Żar ciała" (1981), następne lata przyniosły filmy "Diner", "Eureka", "Rumble Fish". Za największy sukces artystyczny i komercyjny zostały uznane: "Rok smoka", "9 i pół tygodnia", "Ćma barowa" i właśnie "Harry Angel". Mickey Rourke przyjął w filmie sposób mówienia i poruszania się przywołujący na pamięć Marlona Brando, krytyka uznała go zresztą swego czasu za następcę wielkiego aktora. Obok wspaniałej gry Mickeya Rourke na uwagę zasługują niezwykła intryga, znakomite zdjęcia i niesamowita atmosfera, która wprowadza widzów w mistyczny świat okultyzmu i satanizmu. "To najbardziej upiorny film, jaki kiedykolwiek zrealizowano, pełen odniesień i symboli" - pisała prasa. "To film o niemożności ucieczki przed samym sobą, przed własnym przeznaczeniem". Już pierwsza scena wprowadza w niesamowity nastrój. Nocą w ślepej uliczce na tyłach domów w jakiejś nędznej dzielnicy miasta, pośród pojemników na śmieci leżą we krwi zwłoki mężczyzny. W drugiej scenie pojawia się bohater filmu - w szerokim długim płaszczu, zaniedbany, nieogolony, porusza się ciężkim, chwiejnym krokiem. Jest rok 1955 w Nowym Jorku. Tajemniczy mężczyzna, wyglądający na przegranego, to prywatny detektyw Harry Angel, specjalizujący się w rozwodach i sprawach ubezpieczeniowych. Detektyw otrzymuje od niejakiego Louisa Cyphre'a (Robert De Niro) nietypowe zadanie odnalezienia Johnny'ego Favorite'a, słynnego przed laty śpiewaka jazzowego. Johnny zaciągnął dług, którego nie spłacił. Ranny w czasie wojny stracił pamięć, został umieszczony w specjalnej klinice dla kombatantów. Niestety, zniknął ze szpitala w tajemniczych okolicznościach. Jak zeznaje pielęgniarka, został wypisany przez tajemniczą parę. Angel składa wizytę doktorowi Fowlerowi, który wyraźnie coś ukrywa. Próbuje wymusić na nim zeznania, zamyka go, a gdy wraca ponownie, znajduje doktora martwego. Przerażony rozwojem sytuacji detektyw chce zrezygnować z dalszego dochodzenia, jednak Louis kusi go bardzo wysokim honorarium. Harry dowiaduje się o kochankach Johnny'ego - zajmującej się magią Margaret Krusemark (Charlotte Rampling) oraz prowadzącej sklep zielarski Murzynce Proudfoot. Podążając ich tropem wyjeżdża do Nowego Orleanu, gdzie spotyka się z Margaret i jednym z muzyków z dawnego zespołu Favorite'a. Próbuje nakłonić kobietę do zwierzeń, ale ona nie chce wracać do przeszłości. Nie chce z nim rozmawiać także czarnoskóry gitarzysta. Okazuje się, że Proudfoot zmarła, przy grobie detektyw natyka się na jej córkę, Epiphany (Lisa Bonet), z którą przeżywa miłosną ekstazę w hotelowym pokoju. Od niej dowiaduje się, że Johnny był demonem zła, zaprzedał duszę diabłu, by stać się sławnym. Wkrótce giną wszystkie osoby, z którymi Angel próbował nawiązać kontakt. Zostaje zamordowany muzyk, następnie detektyw znajduje ciało Margaret z wydartym sercem. Składa wizytę jej ojcu, który odsłania w końcu przed nim mroczną prawdę. 22:00 KRONOS - EMANCYPACJA Magazyn kulturalno-społeczny, 32 min, Polska, 2023 Prowadzący: Piotr Nowak W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcia z zakresu filozofii, religii, historii. Tematem tego odcinka jest emancypacja. Co znaczy słowo emancypacja i jaki jest jego pierwotny sens? Dlaczego emancypacja została sprowadzona praktycznie tylko do aspektu feministycznego? Czy współcześnie mechanizm emancypacji nie jest w swoim pierwotnym sensie prawnym głęboko sprzeczny? Skoro emancypacja w prawie rzymskim zakłada czynną obecność osoby, która wyzwala kogoś spod własnej władzy, to skąd idea samowyzwolenia się? 22:45 PANORAMA KINA POLSKIEGO - JACK STRONG Dramat sensacyjny, biograficzny, 122 min, Polska, 2014 Reżyseria: Władysław Pasikowski Scenariusz: Władysław Pasikowski Zdjęcia: Magdalena Górka Aktorzy: Marcin Dorociński, Maja Ostaszewska, Patrick Wilson, Oleg Maslennikow, Ireneusz Czop, Mirosław Baka, Krzysztof Pieczyński Film o Ryszardzie Kuklińskim - człowieku, który będąc w samym środku systemu, podejmuje samotną batalię przeciw Sowietom. Dzięki swojej determinacji rozpoczyna wieloletnią współpracę z CIA. Odtąd życie jego i jego rodziny jest zagrożone, a jeden nieostrożny ruch może doprowadzić do tragedii. 01:05 SCENA ALTERNATYWNA X 100 - KONCERT JUBILEUSZOWY - SORRY BOYS Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Makowska Setny odcinek cyklu to specjalny koncert jubileuszowy z udziałem publiczności w studiu. W tej części wystąpią Sorry Boys. Rozmowę z artystami poprowadzi Marek Horodniczy. Nowoczesna scenografia nawiązuje do klimatu jam sessions. 03:50 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - MŁODY PICASSO (EXPOSITION ON SCREEN. YOUNG PICASSO)) Cykl dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M. in. Leonardo, Rembrandt, Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 19 - "Młody Picasso". Jak wielu artystów z początku XX wieku, Picasso łączył w swojej twórczości różne wpływy. Hiszpański poeta Antonio Machado powiedział, że ojczyzną człowieka jest jego dzieciństwo. Picasso spędził dzieciństwo w Maladze. Wspominał ją przez całe życie. Pamiętał światło Morza Śródziemnego i walki byków, które oglądał z rodzicami i krewnymi. Flamenco miał we krwi. Oprócz tego, że pochodził z Malagi, był też trochę z Barcelony, z La Corunii i z Paryża, gdzie narodził się jako artysta. Ale jego rodzinnym miastem, jego ojczyzną pozostaje Malaga. W Maladze Picasso oglądał walki byków. Obserwował gołębie. To wszystko mocno związało go z Andaluzją, w której miał korzenie, skąd pochodził. Rodzina odegrała ważną rolę w ukształtowaniu Picassa. Charakter matki i zawód ojca miały wielki wpływ na jego życie i twórczość.