TVP Nauka Piątek, 16.02.2024 05:55 PODRÓŻNIK - TAXCO, MIASTO SREBRA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Kilka godzin jazdy na południe od miasta Meksyk znajduje się okolica, która przed stuleciami słynęła ze złóż srebra. Kiedy Hernán Cortés dowiedział się o bogactwach tego regionu, przybył tam osobiście na czele karnej ekspedycji. Szybko powstało tam miasto Taxco. Srebro wydobywano przez następnych 400 lat, aż do kompletnego wyczerpania złóż. Legendy mówiły, że jeden z właścicieli kopalń kazał sobie wybrukować srebrem drogę z kościoła do swojego domu. Wydobycie srebra przynosiło ogromne fortuny. Kiedy zabrakło srebra, miasto opustoszało. Dzisiaj można tam oglądać okazałe domy, hacjendy i ruiny pałaców znajdujących się wokół Taxco. W "Podróżniku" wizyta w Taxco i możliwość zwiedzenia miasta niemal ulica po ulicy. Obejrzymy stare kopalnie, nauczymy się także robić biżuterię ze srebrnej sztaby. Poznamy lokalną gastronomię i rękodzielnictwo. Będziemy jeździć konno oraz starą meksykańską taksówką. W Taxco znajduje się muzeum srebra, mnóstwo małych warsztatów, sklepy, dawne misje katolickie, klasztory. Jest to wspaniałe miejsce do zwiedzania dla tych, którzy chcą poznać historię konkwisty. Ponadto w programie, jak zwykle, mnóstwo porad dla tych, którzy chcą się wybrać do Meksyku na wakacje. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /255/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /256/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 4 - (ODC. 2) - DZIECIŃSTWO Reportaż, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W czwartej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 08:00 PODRÓŻNIK - JAIPUR Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Dżajpur (Jaipur), jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na świecie, miasto na mapie każdego podróżnika. Stolica Radżastanu, zwana różowym miastem ze względu na kolor domów. Maharadża kazał tak pomalować ściany wszystkich domów miasta, aby podkreślić dobrobyt mieszkańców i ich nadzieję na bogactwa. Tak zostało do dziś. Wizyta w Dżajpurze rozpoczyna się od twierdzy Amber. Była ona przedsionkiem stolicy, potężną fortyfikacją, o którą musiały rozbić się siły wroga. Znajduje się ona na szczycie wysokiej góry, a prowadzi tam tylko wąska ścieżka. Z trudem przedziera się do bram Amberu stadko słoni. Ale dziś to największa atrakcja dla turystów. Każdego ranka rajd na słoniowym grzbiecie odbywa wielu chętnych. Przejażdżka trwa około godziny. Potem zaczyna się zwiedzanie twierdzy i pałacu. W Dżajpurze najważniejsze są pałace. Jest ich kilka i przytłaczają swoim rozmachem. Maharadża do dziś sprawuje władzę w tym kraju, choć trzeba pamiętać, że Indie (Radżastan jest stanem w Indiach) mają rząd demokratyczny i władza maharadżów jest tam zaledwie tytularna. Samo miasto od rana wygląda jak wielki jarmark. Wszędzie, gdzie tylko się da, rozkładają swoje stragany kupcy i sprzedawcy. Handluje się wszystkim, od warzyw i owoców po wszelakie dobra codziennej użyteczności. Panuje przy tym harmider i zgiełk nie do opisania. W "Podróżniku" znajdzie się wiele praktycznych porad dla tych, którzy chcą w Indiach spędzić wakacje. W Indiach bowiem trzeba zwracać pilną uwagę na wiele rzeczy, żeby uniknąć licznych niebezpieczeństw, zwłaszcza natury zdrowotnej. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 08:25 ASTRONARIUM - (36) - "PROXIMA B I TRAPPIST - 1" Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Dwa odkrycia i dwie wielkie sensacje. Planeta podobna do Ziemi na orbicie Proximy Centauri. I aż siedem takich planet w układzie TRAPPIST - 1. W obu przypadkach możliwość istnienia życia. O Proximie - B i układzie TRAPPIST - 1 mówiło się na całym świecie. W tym programie pokażemy, co łączy oba te odkrycia. Spróbujemy również ustalić, czy faktycznie znajdziemy tam życie. 09:00 CEL: PLUTON (DESTINATION PLUTO, BEYOND THE FLYBY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 W tym filmie widzowie dołączają do zespołu New Horizons, aby wraz z nim zbadać pasjonujące odkrycia i zdjęcia z Plutona oraz obrzeży naszego Układu Słonecznego i odkrywają świat, jakiego jeszcze nie widzieli! 10:00 WIELKIE WYNALAZKI - /24/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 10:55 PODRÓŻNIK - TAXCO, MIASTO SREBRA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Kilka godzin jazdy na południe od miasta Meksyk znajduje się okolica, która przed stuleciami słynęła ze złóż srebra. Kiedy Hernán Cortés dowiedział się o bogactwach tego regionu, przybył tam osobiście na czele karnej ekspedycji. Szybko powstało tam miasto Taxco. Srebro wydobywano przez następnych 400 lat, aż do kompletnego wyczerpania złóż. Legendy mówiły, że jeden z właścicieli kopalń kazał sobie wybrukować srebrem drogę z kościoła do swojego domu. Wydobycie srebra przynosiło ogromne fortuny. Kiedy zabrakło srebra, miasto opustoszało. Dzisiaj można tam oglądać okazałe domy, hacjendy i ruiny pałaców znajdujących się wokół Taxco. W "Podróżniku" wizyta w Taxco i możliwość zwiedzenia miasta niemal ulica po ulicy. Obejrzymy stare kopalnie, nauczymy się także robić biżuterię ze srebrnej sztaby. Poznamy lokalną gastronomię i rękodzielnictwo. Będziemy jeździć konno oraz starą meksykańską taksówką. W Taxco znajduje się muzeum srebra, mnóstwo małych warsztatów, sklepy, dawne misje katolickie, klasztory. Jest to wspaniałe miejsce do zwiedzania dla tych, którzy chcą poznać historię konkwisty. Ponadto w programie, jak zwykle, mnóstwo porad dla tych, którzy chcą się wybrać do Meksyku na wakacje. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 11:20 CZY WIESZ, ŻE? - /257/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:55 CZY WIESZ, ŻE? - /258/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 4 - (ODC. 2) - DZIECIŃSTWO Reportaż, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W czwartej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 13:10 PODRÓŻNIK - JAIPUR Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Dżajpur (Jaipur), jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na świecie, miasto na mapie każdego podróżnika. Stolica Radżastanu, zwana różowym miastem ze względu na kolor domów. Maharadża kazał tak pomalować ściany wszystkich domów miasta, aby podkreślić dobrobyt mieszkańców i ich nadzieję na bogactwa. Tak zostało do dziś. Wizyta w Dżajpurze rozpoczyna się od twierdzy Amber. Była ona przedsionkiem stolicy, potężną fortyfikacją, o którą musiały rozbić się siły wroga. Znajduje się ona na szczycie wysokiej góry, a prowadzi tam tylko wąska ścieżka. Z trudem przedziera się do bram Amberu stadko słoni. Ale dziś to największa atrakcja dla turystów. Każdego ranka rajd na słoniowym grzbiecie odbywa wielu chętnych. Przejażdżka trwa około godziny. Potem zaczyna się zwiedzanie twierdzy i pałacu. W Dżajpurze najważniejsze są pałace. Jest ich kilka i przytłaczają swoim rozmachem. Maharadża do dziś sprawuje władzę w tym kraju, choć trzeba pamiętać, że Indie (Radżastan jest stanem w Indiach) mają rząd demokratyczny i władza maharadżów jest tam zaledwie tytularna. Samo miasto od rana wygląda jak wielki jarmark. Wszędzie, gdzie tylko się da, rozkładają swoje stragany kupcy i sprzedawcy. Handluje się wszystkim, od warzyw i owoców po wszelakie dobra codziennej użyteczności. Panuje przy tym harmider i zgiełk nie do opisania. W "Podróżniku" znajdzie się wiele praktycznych porad dla tych, którzy chcą w Indiach spędzić wakacje. W Indiach bowiem trzeba zwracać pilną uwagę na wiele rzeczy, żeby uniknąć licznych niebezpieczeństw, zwłaszcza natury zdrowotnej. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 13:40 CEL: PLUTON (DESTINATION PLUTO, BEYOND THE FLYBY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 W tym filmie widzowie dołączają do zespołu New Horizons, aby wraz z nim zbadać pasjonujące odkrycia i zdjęcia z Plutona oraz obrzeży naszego Układu Słonecznego i odkrywają świat, jakiego jeszcze nie widzieli! 15:00 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /4/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Wkrótce po inwazji Normanów na Anglię w 1066 r. rozpoczęto budowę fortec, jakich nikt nigdy wcześniej nie widział. Jedną z najpotężniejszych był ogromny i nie do zdobycia bastion w Caerphilly, uznawany do dziś za arcydzieło średniowiecznej inżynierii. Jak ówczesnym budowniczym i inżynierom udało się stworzyć tak niezwykłe konstrukcje? Jaki wpływ miały te potężne, średniowieczne twierdze i pionierskie techniki budowlane na inżynierię obronną aż do czasów współczesnych? Czwarty odcinek z 10-odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 15:55 PODRÓŻNIK - ORISSA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Nad Zatoką Bengalską, nieco na południe od Kalkuty znajduje się kraina owiana legendami i mitami - Orissa. Uchodzi za jedno z najbardziej czarujących miejsc w Indiach, a jednocześnie za bardzo mistyczne i religijne. Stolicą regionu jest Bhubaneshwar, miasto kwiatów i zieleni. Przed wiekami było to królestwo ludu Kalinga. Podbił je Asoka, krwawy imperator z północy. Ale w Orissie, kiedy rzeki spłynęły krwią, Asoka doznał objawienia. Legenda mówi, że po jednej z bitew cesarz postanowił szerzyć pokój. Ustanowił nowe prawa, które spisał na kamieniu dla potomnych, by lud Kalingi nigdy więcej nie darzył go nienawiścią. Kamień ten można oglądać na miejscu owej bitwy, po której legendarny cesarz Asoka zaprowadził pokój na całej hinduskiej ziemi. Niedaleko Bhubaneshwar znajduje się również Konark, gdzie stoi olbrzymia świątynia słońca, tzw. czarna pagoda, jedna z najświetniejszych budowli na świecie. Miejsce kultu, symbol hinduizmu. Niezwykła świątynia o spektakularnej architekturze stanowi do dziś o potędze wyobraźni architektów Orissy. Do Konarku pielgrzymuje olbrzymia ilość ludzi. Hindusi muszą odwiedzić to miejsce z powodów religijnych. W "Podróżniku" pokażemy Orissę z jej najbardziej cennymi skarbami: świątyniami, pagodami, legendami. Dla tych, którzy wybierają się do Indii, trochę praktycznych porad. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 16:20 CZY WIESZ, ŻE? - /259/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:55 CZY WIESZ, ŻE? - /260/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 4 - (ODC. 3) - WOKÓŁ PIÓRA Reportaż, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W czwartej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 18:05 WIELKIE WYNALAZKI - /25/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 19:00 PODRÓŻNIK - MALAKKA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Malakka była bramą do skarbów Azji. Najpierw dla sułtanów Kalkuty, potem Portugalczyków, Holendrów, Anglików. Uważa się, że historia Malezji zaczęła się właśnie od Malakki, z chwilą wzniesienia jej przez sumatrzańskiego księcia Parameswarę w roku 1400. Sułtan, który tam rządził, miał we władaniu największe centrum handlowe Azji. Bo Malakka była traktowana jako centrum przyprawowe. Kupcy z Chin, Indii i Europy docierali tam, aby zaopatrzyć się w towary tak poszukiwane w świecie. Portugalczycy stanęli u wrót miasta już w 1511 roku. Sto lat później w Malakce usadowili się Holendrzy i do dziś wpływy tych dwóch nacji widać w tradycji i kulturze kraju. Poza szlakami historycznymi Malakka oferuje mnóstwo innych atrakcji turystycznych: od plażowych kurortów, poprzez liczne restauracje, sklepy z pamiątkami, targi staroci, po rezerwaty, parki i ogrody. To wielka kopalnia możliwości wakacyjnych. Turystycznie Malezja jest jednym z najbardziej rozwiniętych krajów na świecie. Hotele, baza wypoczynkowa, bezpieczeństwo sprawiają, że wypad do Malakki może być początkiem świetnej wędrówki po całym półwyspie, od Kuala Lumpur po Langkawi i Penang. W tym wydaniu "Podróżnika" skupimy się na dziedzictwie historycznym i kulturowym Malakki. Zwiedzanie portugalskich zabytków, poznawanie lokalnej kuchni i wizyta na przyprawowym bazarze wypełnią ten odcinek. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 19:25 ASTRONARIUM - (37) - "EKSPANSJA WSZECHŚWIATA" Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Wszechświat jest naprawdę ogromny. Ale prawdziwym szokiem było odkrycie, że ciągle się rozszerza. Ta ekspansja wywróciła do góry nogami całe nasze wyobrażenie na temat natury Wszechświata. W tym programie pokażemy, jak udało się odkryć, że kosmos się rozszerza. I jakie są tego konsekwencje. 20:00 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /2/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 W drugim odcinku profesor fizyki Jim Al-Khalili odkrywa, w jaki sposób ujarzmiliśmy moc symboli od pierwszego alfabetu, przez telegraf elektryczny, po współczesną erę cyfrową. Jednak podczas tej podróży dowiaduje się, że informacje dotyczą nie tylko komunikacji międzyludzkiej, ale są bardzo głęboko wplecione w tkankę rzeczywistości. 21:10 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /5/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 We współczesnym świecie budowle poświęcone Bogu wciąż dominują w panoramie wielu miast. Te nowoczesne cuda architektury niejednokrotnie inspirowane są wcześniejszymi budowlami sakralnymi. Budowanie świątyń swój punkt kulminacyjny osiągnęło w średniowieczu. W Europie pojawił się wtedy nowy ruch inżynieryjny, zaczęto stosować pionierskie metody w budowie świątyń. Wzniesione wówczas gotyckie katedry są uznawane za jedne z najbardziej radykalnych, pięknych i spektakularnych budowli, jakie kiedykolwiek powstały. Dziesiątki gotyckich katedr w całej Europie stoją do dziś; to ikoniczne budowle. Najbardziej charakterystyczną z nich jest katedra Notre Dame w Paryżu. Piąty odcinek 10 - odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 22:15 PODRÓŻNIK - ORISSA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Nad Zatoką Bengalską, nieco na południe od Kalkuty znajduje się kraina owiana legendami i mitami - Orissa. Uchodzi za jedno z najbardziej czarujących miejsc w Indiach, a jednocześnie za bardzo mistyczne i religijne. Stolicą regionu jest Bhubaneshwar, miasto kwiatów i zieleni. Przed wiekami było to królestwo ludu Kalinga. Podbił je Asoka, krwawy imperator z północy. Ale w Orissie, kiedy rzeki spłynęły krwią, Asoka doznał objawienia. Legenda mówi, że po jednej z bitew cesarz postanowił szerzyć pokój. Ustanowił nowe prawa, które spisał na kamieniu dla potomnych, by lud Kalingi nigdy więcej nie darzył go nienawiścią. Kamień ten można oglądać na miejscu owej bitwy, po której legendarny cesarz Asoka zaprowadził pokój na całej hinduskiej ziemi. Niedaleko Bhubaneshwar znajduje się również Konark, gdzie stoi olbrzymia świątynia słońca, tzw. czarna pagoda, jedna z najświetniejszych budowli na świecie. Miejsce kultu, symbol hinduizmu. Niezwykła świątynia o spektakularnej architekturze stanowi do dziś o potędze wyobraźni architektów Orissy. Do Konarku pielgrzymuje olbrzymia ilość ludzi. Hindusi muszą odwiedzić to miejsce z powodów religijnych. W "Podróżniku" pokażemy Orissę z jej najbardziej cennymi skarbami: świątyniami, pagodami, legendami. Dla tych, którzy wybierają się do Indii, trochę praktycznych porad. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 22:40 CZY WIESZ, ŻE? - /261/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:10 CZY WIESZ, ŻE? - /262/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:50 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 4 - (ODC. 3) - WOKÓŁ PIÓRA Reportaż, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam, ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. W czwartej serii cyklu odkrywamy kolejne tajemnice dzikiej natury i pokazujemy zjawiska budzące emocje, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 00:30 PODRÓŻNIK - MALAKKA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Malakka była bramą do skarbów Azji. Najpierw dla sułtanów Kalkuty, potem Portugalczyków, Holendrów, Anglików. Uważa się, że historia Malezji zaczęła się właśnie od Malakki, z chwilą wzniesienia jej przez sumatrzańskiego księcia Parameswarę w roku 1400. Sułtan, który tam rządził, miał we władaniu największe centrum handlowe Azji. Bo Malakka była traktowana jako centrum przyprawowe. Kupcy z Chin, Indii i Europy docierali tam, aby zaopatrzyć się w towary tak poszukiwane w świecie. Portugalczycy stanęli u wrót miasta już w 1511 roku. Sto lat później w Malakce usadowili się Holendrzy i do dziś wpływy tych dwóch nacji widać w tradycji i kulturze kraju. Poza szlakami historycznymi Malakka oferuje mnóstwo innych atrakcji turystycznych: od plażowych kurortów, poprzez liczne restauracje, sklepy z pamiątkami, targi staroci, po rezerwaty, parki i ogrody. To wielka kopalnia możliwości wakacyjnych. Turystycznie Malezja jest jednym z najbardziej rozwiniętych krajów na świecie. Hotele, baza wypoczynkowa, bezpieczeństwo sprawiają, że wypad do Malakki może być początkiem świetnej wędrówki po całym półwyspie, od Kuala Lumpur po Langkawi i Penang. W tym wydaniu "Podróżnika" skupimy się na dziedzictwie historycznym i kulturowym Malakki. Zwiedzanie portugalskich zabytków, poznawanie lokalnej kuchni i wizyta na przyprawowym bazarze wypełnią ten odcinek. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 01:00 ASTRONARIUM - (37) - "EKSPANSJA WSZECHŚWIATA" Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Wszechświat jest naprawdę ogromny. Ale prawdziwym szokiem było odkrycie, że ciągle się rozszerza. Ta ekspansja wywróciła do góry nogami całe nasze wyobrażenie na temat natury Wszechświata. W tym programie pokażemy, jak udało się odkryć, że kosmos się rozszerza. I jakie są tego konsekwencje. 01:35 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /2/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 W drugim odcinku profesor fizyki Jim Al-Khalili odkrywa, w jaki sposób ujarzmiliśmy moc symboli od pierwszego alfabetu, przez telegraf elektryczny, po współczesną erę cyfrową. Jednak podczas tej podróży dowiaduje się, że informacje dotyczą nie tylko komunikacji międzyludzkiej, ale są bardzo głęboko wplecione w tkankę rzeczywistości.