TVP Kultura Poniedziałek, 19.02.2024 07:45 STUDIO KULTURA - NIEDZIELA Z... S.I - NIEDZIELA Z... KAZIMIERZEM KUTZEM Program publicystyczny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Artur Burchacki Scenariusz: Andrzej Warchił Kazimierz Kutz, reżyser, pisarz, polityk i człowiek niepokorny - tak lubił siebie określać. Jego życiorys to historia chłopaka z biednej górnośląskiej rodziny, któremu los sprzyja. Najpierw, bo jest za młody, żeby zostać wcielonym do wermachtu. Potem z marszu dostaje się do elitarnej szkoły filmowej. Debiutuje filmem "Krzyż walecznych", za który zbiera wiele pochwał. Żyje jak bon vivat, ludzie ze środowiska artystycznego go lubią. A kiedy czuje, że się w wielkim warszawskim świecie zagubił, wraca do swojej małej ojczyzny i z tematu śląskiego robi wielkie kino. W wolnej Polsce angażuje się w politykę. Jest senatorem, posłem i coraz bardziej radykalnym obrońcą śląskości. W programie rozmowa o szczęściu w życiu, sukcesach artystycznych, a także o tym, czym się różni Ślązak od pozostałych Polaków. 08:45 WĘDROWIEC POLSKI - W DOLINIE SANU Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Prowadzący: Krzysztof Koehler Odcinek rozpoczynamy od nauki wytwarzania naczyń glinianych w Centrum Garncarstwa w Medyni Głogowskiej. Następnie nasz wędrowiec udaje się na poszukiwanie jarmarku, aby sprzedać swoje dzieło. W dalszej wędrówce dociera do Łańcuta, gdzie poszukuje pałacu Jana Potockiego. Natrafia na Dyrektora Muzeum, który umożliwa mu oglądanie sali teatralnej, gdzie Jan Potocki, autor "Rękopisu znalezionego w Saragossie", urządzał swoje reduty. Po drodze trafia do wsi Markowa, aby porozmawiać o rodzinie Ulmów. Na koniec decyduje się jeszcze odwiedzić ostatnie miejsce: czyli Ulanów i Bractwo Flisackie. 09:25 UPAŁ Komedia, 81 min, Polska, 1964 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jeremi Przybora, Jadwiga Berens Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jerzy Wasowski Aktorzy: Jerzy Wasowski, Jeremi Przybora, Barbara Krafftówna, Wiesław Michnikowski, Wiesław Gołas, Kalina Jędrusik, Anna Górna, Zdzisław Leśniak, Krzysztof Litwin, Jerzy Bielenia, Jarema Stępowski W opustoszałym z powodu upału mieście z polecenia premiera o porządek dbają dwaj Starsi Panowie. Pomaga im przybyła z Londynku Zdroju żeńska Drużyna Przeciwudarowa im. Kupały z piękną Zuzanną na czele. Do miasta przyjeżdża Ambasador egzotycznego państwa. Niestety, nikt nie przygotował powitania i obrażony gość składa ostrą notę protestacyjną. Starsi Panowie starają się załagodzić sytuację, pomaga im w tym piękna kasjerka z baru mlecznego, Basia. O jej względy ubiegają się: robotnik drogowy Albin, subiekt z Domu Mody, a także sam Ambasador. Honor miasta chce ratować także Miss Upału, piękna Grzanka. Po wielu perypetiach konflikt zostaje zażegnany, a wieczorny deszcz ożywia życie w mieście. "Upał" jest filmową kontynuacją Kabaretu Starszych Panów, który po raz pierwszy pojawił się w telewizji w październiku 1958 roku. Z czasem Kabaret stał się jednym z najoryginalniejszych i najpopularniejszych widowisk telewizyjnych. Jego twórcami i głównymi wykonawcami byli Jeremi Przybora i Jerzy Wasowski. Obok nich występowały i śpiewały liryczne piosenki (z muzyką Wasowskiego i słowami Przybory) gwiazdy teatru i filmu. Kabaret Starszych Panów doczekał się także wersji radiowej. Komedia gagowa "Upał" nawiązuje do w konwencji słuchowisk radiowych Wasowskiego i Przybory. Nastrój groteski, niepowtarzalny typ humoru i niezwykli bohaterowi tworzą całość oryginalną i wielce zabawną. A był to przecież debiut komediowy reżysera Kazimierza Kutza. Zdjęcia plenerowe kręcono w Warszawie, a atelierowe - w wytwórni filmowej w Łodzi. Popularnym aktorom w wędrówce po wyludnionym mieście towarzyszy "Drużyna Przeciwudarowa im. Kupały", którą stworzyły młode aktorki ze studenckich teatrów, m.in. warszawskiego STS-u. 11:00 DOKTOR EWA - ODC. 7/9 - STAWKA O ŻYCIE Serial obyczajowy, 42 min, Polska, 1970 Reżyseria: Henryk Kluba Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Jolanta Lothe, Ewa Berger - Jankowska, Joanna Jędryka, Franciszek Pieczka, Katarzyna Łaniewska, Bogdan Baer, Edmund Fetting, Janusz Kłosiński, Ryszard Pietruski, Bogusław Sochnacki, Igor Śmiałowski, Zygmunt Zintel Kobieta, u której podejrzewano raka, nie zgłasza się do leczenia. Uparcie twierdzi, że jest zdrowa. Doktor Ewa przekonuje męża pacjentki, aby skłonił żonę do podjęcia kuracji. Wreszcie chora wyjeżdża do Warszawy, gdzie ma poddać się koniecznej operacji. 12:00 CHABROL, ANTYKONFORMISTA (CLAUDE CHABROL, THE MAVERICK) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Cecile Maistre - Chabrol Film przedstawia sylwetkę Claude ' a Chabrola, reżysera - jednego ze współtwórców francuskiej Nowej Fali, ale także scenarzysty, krytyka i producenta filmowego, który pozostawił po sobie bogatą filmografię składającą się z 58 filmów fabularnych. Jego filmy wymykają się wszelkim kwalifikacjom, są celną satyrą na francuską klasę średnią lat powojennych, obnażając jej zamiłowanie do pozorów, hipokryzję i okrucieństwo. 13:50 REŻYSERZY - JOHN STURGES 1/10 SEZON 3 (THE DIRECTORS - JOHN STURGES) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najwybitniejszym reżyserom filmowym. W tym odcinku poznajemy twórczość Johna Sturgesa, autora "Siedmiu wspaniałych", "Wielkiej ucieczki" czy "Starego człowieka i morze". 15:55 RETRO KINO - DZIEWCZYNA Z WALIZKĄ (LA RAGAZZA CON LA VALIGIA) Komedia, 116 min, Włochy/Francja, 1960 Reżyseria: Valerio Zurlini Scenariusz: Leonardo Benvenuti, Piero De Bernardi Aktorzy: Claudia Cardinale, Jacques Perrin Reżyser Valerio Zurlini pokazuje w swoim filmie relacje między młodym chłopakiem a starszą kobietą. Piękna Aida, piosenkarka z klubu nocnego, jest porzucana przez mężczyzn, którzy traktują ją jak zabawkę. Młody Lorenzo, czując się odpowiedzialny za poczynania brata, opiekuje się starszą od siebie kobietą, wspiera ją i staje się jej powiernikiem. Owocuje to rozkwitem przyjaźni, która naturalnie kończy się po interwencji starszych, dla których takie relacje wydają się podejrzane. 18:05 LUDZIE Z DOBREGO TOWARZYSTWA - KRZYSZTOF HERDZIN Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023 Scenariusz: Paulina Rubczak Bydgoszcz jest miastem muzyki. To powszechna wiedza o Bydgoszczy, która wydała na świat takich gigantów jak pianista Rafał Blechacz. Aby jednak tej klasy talent mógł się tu narodzić, dekady wcześniej projekt wielkiej muzycznej Bydgoszczy "rodził się" w umysłach tutejszego środowiska intelektualnego, założycieli Towarzystwa Muzycznego Bydgoszczy, które w 2023 obchodziło jubileusz 100 - lecia. Bohaterem kolejnego odcinka cyklu opowiadającego o niezwykłych i ważnych postaciach bydgoskiego świata muzycznego jest Krzysztof Herdzin, pianista, kompozytor, aranżer, dyrygent i producent. Grał w zespołach Jana "Ptaszyna" Wróblewskiego i Zbigniewa Namysłowskiego, sam jest liderem tria i big - bandu, współpracował m.in.: z Marylą Rodowicz, Kayah i Zbigniewem Wodeckim, zafascynowany muzyką współczesną, ale też teatralną i filmową. Jego dyskografia liczy ponad 20 autorskich płyt i ponad 200 albumów, w nagraniu których brał udział. Koncertował na całym świecie od Meksyku, przez Chiny, po Australię. O swoich bydgoskich korzenia, poszukiwaniach artystycznych i przyszłych dokonaniach opowiada w programie. 18:45 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - MŁODY PICASSO (EXPOSITION ON SCREEN. YOUNG PICASSO)) Cykl dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M. in. Leonardo, Rembrandt, Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 19 - "Młody Picasso". Jak wielu artystów z początku XX wieku, Picasso łączył w swojej twórczości różne wpływy. Hiszpański poeta Antonio Machado powiedział, że ojczyzną człowieka jest jego dzieciństwo. Picasso spędził dzieciństwo w Maladze. Wspominał ją przez całe życie. Pamiętał światło Morza Śródziemnego i walki byków, które oglądał z rodzicami i krewnymi. Flamenco miał we krwi. Oprócz tego, że pochodził z Malagi, był też trochę z Barcelony, z La Corunii i z Paryża, gdzie narodził się jako artysta. Ale jego rodzinnym miastem, jego ojczyzną pozostaje Malaga. W Maladze Picasso oglądał walki byków. Obserwował gołębie. To wszystko mocno związało go z Andaluzją, w której miał korzenie, skąd pochodził. Rodzina odegrała ważną rolę w ukształtowaniu Picassa. Charakter matki i zawód ojca miały wielki wpływ na jego życie i twórczość. 20:00 KINO MISTRZÓW - PALI SIĘ, MOJA PANNO (HORI, MA PANENKO) Komedia satyryczna, 70 min, Czechosłowacja 1967 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Milos Forman, Jaroslav Papousek, Ivan Passer Muzyka: Karel Mares Występują: Jan Vostrcil, Josef Kolb, Frantisek Debelka, Josef Sebanek, Vaclav Novotny, Josef Valnoha, Jan Stoeckl, Milada Jezkova i inni Trzeci - po "Czarnym Piotrusiu" i "Miłości blondynki" - film Milosa Formana był zarazem jego ostatnim dziełem, jakie zrealizował w kraju, zanim zdecydował się na emigrację. Nakręcił go już zresztą w koprodukcji z włoskim producentem Carlo Pontim, który - niezadowolony z ostatecznego kształtu dzieła - domagał się zwrotu zainwestowanych pieniędzy. Na szczęście, Franois Truffaut i Claude Berri wykazali znacznie więcej artystycznej przenikliwości i, odkupując prawa do "Pali się, moja panno", uchronili ten znakomity film (nominowany w 1969 r. do Oscara) oraz jego utalentowanego twórcę przed znacznymi kłopotami. Kręcąc "Pali się...", Forman zachował tę samą metodę realizacyjną, styl i pole obserwacji, co w dwóch poprzednich obrazach, ale dość zasadniczo zmienił ton: łagodną ironię, pobłażliwość i wyrozumiały dystans królujący w tamtych komediach zastąpiło spojrzenie ostre i bezkompromisowe, "gogolowska", okrutna drwina z ludzkiej małości, głupoty, grubiaństwa i nieudolności. "Dlaczego ludzie, skądinąd mili, nawet bez złych intencji wyrządzają sobie tyle zła, dlaczego człowiek tak łatwo poniża bliźniego?" - pyta Forman. Jego film nie jest tylko rekonstrukcją rzeczywistości, ma wymiar metaforyczny. Zdjęcia powstawały w małym miasteczku Vrchlabi w Karkonoszach, a do głównych ról reżyser zaangażował aktorów niezawodowych, z którymi zetknął się już przy poprzednich realizacjach. Członkowie małomiasteczkowej straży pożarnej urządzają bal karnawałowy. Chcą na nim uczcić swego 86 - letniego byłego naczelnika, Alojza Vranę, o którym dowiedzieli się, że choruje na raka. Staruszek ma dostać w prezencie ozdobny toporek. Tradycyjnie bal obejmuje loterię fantową oraz - zgodnie z zachodnią modą - wybory królowej piękności.Niestety, od początku wszystko źle się układa. Już podczas przygotowań ginie pierwszy fant loteryjny - tort, a w sali balowej dochodzi do małego pożaru. Chociaż odpowiedzialny za loterię strażak Josef zasadza do pilnowania fantów swoją żonę, ze stołu systematycznie giną co cenniejsze nagrody. Nie mniej kłopotów sprawia wybór kandydatek do konkursu piękności. Dziewczęta na ogół wstydzą się wystąpić, choć niektóre z nich są usilnie lansowane przez rodziców, inne zaś - siłą przez rodziców usuwane z szeregu pretendentek. Na estradę wstępuje ostatecznie tylko jedna, ale i ona ucieka zaraz, w ślad za koleżankami, do damskiej toalety. Szturmowanie drzwi toalety przez strażaków przerywa dźwięk syreny strażackiej: we wsi wybuchł pożar. Pali się chałupa starego pana Havelki. Niestety, za późno, by ją ratować, choć strażacy przystępują do dzieła. Balowi goście przyglądają się natomiast pożarowi jak ciekawemu widowisku, popijając piwo doniesione im przez zapobiegliwego kelnera. Po akcji gaśniczej komitet organizacyjny balu postanawia przeznaczyć dla pogorzelca losy loterii fantowej, lecz nieszczęsny Havelka nie może ich wymienić na nagrody, bo wszystko rozkradziono. Propozycja, by po zgaszeniu świateł oddać, co zginęło ze stołu, przynosi tylko fatalną kompromitację gospodarzy. Po tym wydarzeniu wszyscy wynoszą się do domów, korzystając z zamieszania i ogólnej konsternacji. Na sali pozostaje tylko staruszek Alojz, cierpliwie czekający na uhonorowanie swojej służby. Ale i tu dojdzie do kolejnej wpadki. 22:10 PANORAMA KINA POLSKIEGO - PANNY Z WILKA Dramat psychologiczno - obyczajowy, 112 min, Polska 1979 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Karol Szymanowski Występują: Daniel Olbrychski, Anna Seniuk, Maja Komorowska, Krystyna Zachwatowicz, Stanisława Celińska, Christine Pascal, Tadeusz Białoszczyński, Zofia Jaroszewska, Andrzej Łapicki, Paul Guers, Krystyna Wolańska, Zbigniew Zapasiewicz, Andrzej Grzybowski, Kazimierz Orzechowski i inni Dorobek pisarski Jarosława Iwaszkiewicza (1894 - 1980) należy do najbogatszych we współczesnej literaturze polskiej. W toku przeszło 60 lat trwającej twórczości Iwaszkiewicz interesował się wieloma dziedzinami i gatunkami literatury. Uprawiał przez całe życie lirykę, pisał powieści i opowiadania, dramaty, eseje, biografie, reportaże i recenzje. Opowiadania zajmują w jego twórczości miejsce bardzo eksponowane. Jedną z ich wspólnych cech jest realizm ujmowany w kategoriach psychologicznych. Podstawowe dla każdego człowieka problemy, zagadnienia życia i śmierci, sprawy uczuć, miłości są oglądane przez pryzmat mijającego czasu. Nie ma powrotu do zdarzeń sprzed lat. Obraz świata, który przed laty uważaliśmy za jedynie prawdziwy, w świetle późniejszych doświadczeń wydaje się prosty, często banalny. Natura tych prawd jest kluczowym problemem "Panien z Wilka". Wiktor Ruben, główny bohater, wraca do miejsca swych młodzieńczych uniesień, miłości i flirtów. Usiłuje wskrzesić rzeczywistość sprzed kilkunastu lat. Zapisana jest ona w jego pamięci jako najbardziej pogodny epizod życia. Ta próba okazuje się iluzją. Nie wystarczą te same słowa, gesty, miejsca. W ciągu 15 lat wydarzyło się zbyt wiele. Czas odcisnął piętno na każdym z bohaterów. Piękne dziewczyny to dziś podstarzałe, zgorzkniałe kobiety. Dawne związki już nie wrócą. Tracą sens. Film Andrzeja Wajdy w sposób mistrzowski przedstawia prozę Jarosława Iwaszkiewicza. W 1979 r. na FPFF w Gdańsku dostał Nagrodę Specjalną. W 1980 r. uzyskał nominację do Oscara. 00:20 SCENA ALTERNATYWNA X 100 - KONCERT JUBILEUSZOWY - MAZOLEWSKI/PORTER Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Makowska Setny odcinek cyklu to specjalny koncert jubileuszowy z udziałem publiczności w studiu. W tej części wystąpią Mazolewski/Porter. Rozmowę z artystami poprowadzi Marek Horodniczy. Nowoczesna scenografia nawiązuje do klimatu jam sessions. 00:55 MROCZNE WODY (DARK WATERS) Dramat, 121 min, USA, 2019 Reżyseria: Todd Haynes Scenariusz: Nathaniel Rich, Mario Correa Aktorzy: Mark Ruffalo, Anne Hathaway, Tim Robbins, Bill Pullman, John Newberg, Michael Lineman, Wynn Reichert Scenariusz filmu zainspirowany aferą, o której pisał w amerykańskim The New York Times jeden z dziennikarzy pisma, Nathaniel Rich. Chodzi o skandaliczną sprawę związaną z zatruwaniem środowiska. Historia dotyczy adwokata Roberta Bilotta, prowadzącego przez dwie dekady sądową walkę z jednym z największych koncernów chemicznych na świecie. Spółka była oskarżona o przyczynienie się do groźnych chorób pracowników w wyniku kontaktu z trującymi substancjami używanymi przy produkcji oraz permanentne niszczenie środowiska naturalnego. Akcja filmu rozpoczyna się w latach 90. ubiegłego wieku. Wtedy to z adwokatem Bilotttem kontaktuje się rolnik, który w tajemniczych okolicznościach stracił wiele krów ze swego stada. Choć początkowo Bilott nie jest zainteresowany taką sprawą, ostatecznie udaje się do gospodarstwa rolnika i w rezultacie wszczyna prywatne śledztwo. To co odkryje, przechodzi jego najśmielsze wyobrażenia. Dochodzenie ujawnia długą historię zanieczyszczania środowiska. 03:10 NADAL WRACAM. PORTRET RYSZARDA KRYNICKIEGO Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2015 Reżyseria: Adam Sikora, Adam Sikora Scenariusz: Andrzej Franaszek, Andrzej Franaszek Wykonawcy: Olgierd Walicki, Piotr Lutyński RYSZARD KRYNICKI - obok Tadeusza Różewicza czy Adama Zagajewskiego jeden z najważniejszych żyjących dziś polskich poetów - przyszedł na świat podczas II wojny światowej, w obozie pracy w Dolnej Austrii, do którego zostali deportowani jego rodzice. Krynicki to "żywy klasyk", a zarazem poeta twórczy, swoimi rzadko pojawiającym się tomami przykuwający uwagę czytelników. Ale także człowiek tajemniczy, słynący z małomówności i skrytości, niezwykle rzadko odsłaniający prywatność. "Nadal wracam. Portret Ryszarda Krynickiego" nie jest dokumentem edukacyjnym, ściśle biograficznym, lecz filmem utkanym z obrazów, które w dzieciństwie zapisała pamięć poety. Poprzez strofy, sny, lęki chcemy odkryć twórcę słowa, który schronienia szuka w milczeniu. 04:20 SAMOGŁÓW Film krótkometrażowy, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jakub Prysak Scenariusz: Jakub Prysak, Taras Dron Zdjęcia: Mateusz Kucharski Aktorzy: Jolanta Lisiecka, Sylwia Boroń, Mateusz Korsak Krótki film fabularny. Ponura dojarnia wypełniona dźwiękami koncertów Bacha z charczących głośników to codzienność Eryka, dojarza krów w spółdzielni "Mleczny Raj". Eryk to młody chłopak, który porzucił karierę fotografa i zamieszkał w przemysłowym miasteczku, z dala od rodziny i przyjaciół. Na miejscu poznał Marissę, tancerkę w podrzędnym klubie nocnym. Zaprzyjaźnili się. Oboje pragną odnaleźć swoje miejsce w świecie. (źródło: filmpolski.pl)