TVP Historia Niedziela, 03.03.2024 06:35 BYŁ TAKI DZIEŃ - 3 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1918 - Traktat Brzeski; 1931 - "Gwiaździsty sztandar" uznany za hymn USA; 1875 - prawykonanie "Carmen" w Paryżu; 1983 - zmarł pisarz brytyjski Artur Koestler; 06:45 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 123 Serial historyczny TVP, TVP, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Anna Krasuska, Ewa Bulanda, Monika Zięba-Rybowska Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Radosław Pazura, Przemysław Stippa, Daniel Mosior, Kacper Młynarkiewicz, Żaneta Homa, Dominik Bąk, Jakub Wieczorek, Jakub Strach, Piotr Napierała, Laura Solongo, Magdalena Kaczmarek, Anna Kosik, Ivo Utko, Monika Janik Kłopoty małżeńskie. Jesień 1419. Władysław (Sebastian Skoczeń) nie czuje się najlepiej po rażeniu piorunem, ale bardziej martwi się postępującą chorobą Granowskiej (Karolina Porcari). Szuka ratunku u litewskiego guślarza. Wysyła po niego Arunasa (Filip Gurłacz) i Sambora (Kacper Młynarkiewicz). W Pradze umiera Wacław IV. Na Wawel przyjeżdża czeski poseł (Tomasz Białek) i w imieniu Czechów proponuje Jagielle koronę. Świdrygiełło (Michał Chruściel) próbuje zmusić Ciołka (Daniel Mosior) do załatwienia, z Jastrzębcem (Arkadiusz Janiczek), tytułu hrabiowskiego dla Jana Pileckiego. Kiedy Ciołek zawodzi, Świdrygiełło wydaje go królowi. Aydeniz (Laura Solongo) jest zazdrosna, że jej mąż kat Bartosz (Dominik Bąk) przyglądał się Agacie (Magdalena Kaczmarek) - wdowie po młynarzu i ukochanej Pawła (Hubert Jaśtak). Rzuca się na nią i walczące kobiety rozdziela dopiero Femka (Żaneta Homa). 07:20 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 124 Serial historyczny TVP, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Anna Krasuska, Ewa Ratusińska Aktorzy: Karolina Porcari, Sebastian Skoczeń, Marcin Piętowski, Radosław Pazura, Arkadiusz Janiczek, Filip Gurłacz, Lech Dyblik, Dominik Bąk, Jakub Wieczorek, Laura Solongo, Iwona Katarzyna Pawlak, Magdalena Kaczmarek, Mieczysław Kadłubowski, Ivo Utko, Katarzyna Gutkowska Ostatnia próba. 1420 rok. Jagiełło (Sebastian Skoczeń) nie przyjmuje czeskiej korony. Nie chce narażać się węgierskiemu królowi. A Zygmunt Luksemburski i tak wydaje we Wrocławiu niekorzystny wyrok dla Polski. Kat (Dominik Bąk) próbuje recytować Aydeniz (Laura Solongo) miłosne wiersze, ale ta go wyśmiewa. Bartosz idzie za nią do łaźni i wyznaje jej miłość, ale za zasłoną jest Agata (Magdalena Kaczmarek). Tym razem obie kobiety zaczynają go bić. Ciołek (Daniel Mosior), dzięki wstawiennictwu królowej, zachowuje głowę, ale zostajewyrzucony z Wawelu. Na krakowskich uliczkach mieszczanie rzucają w niego zgniłymi warzywami. Mieszka od 2 miesięcy kątem w karczmie, ale nie ma czym zapłacić. Kunegunda (Weronika Jaskółka) każe mu się wziąć do pracy. Ale jakiej? Przecież on jest szlachcicem. Arunas (Filip Gurłacz) przywozi z Litwy guślarza Krywe (Lech Dyblik). Może on uratuje Granowską (Karolina Porcari). Guślarz Krywe zaczyna swoje czary - rytuał ozdrowienia. O przyjeździe Litwina dowiaduje się Świdrygiełło (Michał Chruściel) i mówi o tym Jastrzębcowi (Arkadiusz Janiczek) i Oleśnickiemu (Przemysław Stippa). We trzech postanawiają zaskoczyć króla na pogańskich obrzędach. Idą do lasu i zamiast króla i królowej spotykają kata i Aydeniz. 09:00 KARINO - ODC. 9/13 WALKA O ŻYCIE Serial przygodowy, 24 min, Polska, 1975 Autor: Jan Batory/Jan Dobraczyński/Marek Nowakowski Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Reischel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Zdzisław Maklakiewicz, Leon Niemczyk, Kazimierz Wichniarz, Janusz Gajos, Stanisław Niwiński, Zdzisław Kuźniar, Stefan Czyżewski Grażyna i dyrektor Klimczak zostają przyjęci w departamencie hodowli w ministerstwie. Dyrektor departamentu uważa, że trwonienie pieniędzy na leczenie Karino nie ma sensu, skoro można za tę sumę wychować nowe ogiery. Na szczęście komisja lekarska dostrzega pewne szanse na skuteczne leczenie - Karino jest uratowany. Po powrocie do stadniny Grażyna troskliwie zajmuje się swym pupilem. Masaże i naświetlania przynoszą powoli pierwsze efekty. 09:30 KARINO - ODC. 10/13 POGOŃ ZA LISEM Serial przygodowy, 25 min, Polska, 1975 Autor: Jan Batory/Jan Dobraczyński/Marek Nowakowski Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Reischel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Zdzisław Maklakiewicz, Leon Niemczyk, Krzysztof Wakuliński, Janusz Gajos, Stanisław Niwiński, Zdzisław Kuźniar, Krzysztof Wakuliński, Janusz Gajos, Stanisław Niwiński, Zdzisław Kuźniar Karino ma się coraz lepiej, Grażyna pozwala mu biegać po łące, choć sprzeciwia się temu dyrektor Klimczak. Zbliża się bieg św. Huberta - doroczne święto myśliwych. Dyrektor nie zgadza się, by koń wziął udział w biegu. Tuż po starcie Grażyna na Karino przyłącza się do goniących "lisa". I to właśnie ona zrywa z ramienia Stolarka lisią kitę, odnosząc zwycięstwo. Wieczorem, przy ognisku podsłuchuje rozmowę, z której wynika, że Stolarek specjalnie wstrzymał swego konia, by dziewczyna mogła wygrać. 10:55 PODRÓŻE PO BAŁTYKU: LATO NA WODZIE - LITWA I ŁOTWA (CRUISING THE BALTIC SEA - A SUMMER ON THE WATER) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Johannes Backes Dokumentalna seria (5 odcinków) podróżnicza. Każdego roku do nadmorskich krajobrazów Bałtyku zbliża się nowy rodzaj krzyżowców, tak jak kiedyś łodzie wikingów czy statki Hanzy. Pływają po morzu, aby odkrywać korzenie cywilizacji europejskiej. Od zakończenia zimnej wojny i otwarcia Europy Wschodniej coraz więcej turystów wyrusza w długie rejsy po Bałtyku, jednym z najmłodszych mórz na świecie, powstałym po ostatniej epoce lodowcowej. Fascynują ich dobrze zachowane zamki, malownicze archipelagi, rozległe i dziewicze krajobrazy, marzycielskie wioski, historyczne metropolie handlowe i niekończące się piaszczyste plaże. Seria łączy niezwykłe piękno nadbałtyckich krajobrazów z obrazkami życia na pokładzie statków wycieczkowych. Zobaczymy też atrakcje przyrodnicze i imponujące miasta, spotykając ich mieszkańców, którzy zaproszą nas do swojego domu. Podróż przez Morze Bałtyckie rozpoczyna się w Szwecji i prowadzi przez Finlandię i Sankt Petersburg do krajów bałtyckich. Równolegle do trasy po morzu i do dużych miast portowych widz odkryje ekscytujące przystanki na lądzie. Krajobrazy opowiedzą historię. Usłyszymy też codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, sprawiają, że prawdziwa osobliwość tego świata staje się nam bliższa. 12:00 OPOWIEŚCI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEGO LASU - KRÓLOWA NOCY (STORIES OF THE MEDITERRANEAN FOREST) Cykl dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Jose Antonio Vallejo Sześcioodcinkowy cykl opowieści o przyrodzie w rejonie Morza Śródziemnego, które jest jednym z najbardziej bogatych biologicznie i krajobrazowo regionem planety. To skrzyżowanie Europy, Azji i Afryki. Jest uważane za jedno z miejsc bujnego rozkwitu bioróżnorodności na Ziemi. W jego różnych siedliskach żyje ogromna liczba unikalnych dla regionu gatunków zwierząt i roślin. Basen Morza Śródziemnego znajduje się w jednej ze stref umiarkowanych planety. Klimat subtropikalny sprawia, że zimą jest tu chłodniej i wilgotniej, latem gorąco i sucho, a jesienią i wiosną łagodnie i deszczowo. Ten region zamieszkany przez ludzi od ponad 8000 lat doświadczył dramatycznych zmian, ale mimo to nadal należy do najbardziej biologicznie zróżnicowanych na świecie. Od bagien po wysokie pasma górskie, od lasów dębowych i korkowych po lasy sosnowe wysoko w górach. Wszystkie one są domem dla tysięcy gatunków zwierząt i roślin, których ścieżki krzyżują się podczas ich życiowych przygód. A każdy z nich ma swoją historię do opowiedzenia. Odc. 1 Zimowy czas; Odc. 2 Las stuletnich dębów; Odc. 3 Królowa Nocy; Odc. 4 Ukryci mieszkańcy Sierra Morena; Odc. 5 Opancerzony wojownik; Odc. 6 Opowieści wiosenne. 13:05 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 1 DUERO (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 1 DUERO/DOURO) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy, zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. W tym odcinku rzeka Duero - w Hiszpanii i Portugalii ma 895 km, na odcinku około 130 kilometrów jest rzeką graniczną między tymi krajami. Najbardziej zasobna w wodę na Półwyspie Iberyjskim i druga pod względem długości (po Ebro). Źródło rzeki znajduje się w Górach Iberyjskich na wysokości 2080 m n.p.m. w masywie Sierra de Urbión, na północny zachód od miasta Soria w Hiszpanii. Początkowo płynie w kierunku południowym, poniżej miasta Almazn po czym przyjmuje kierunek zachodni, następnie płynie w obniżeniu pomiędzy Górami Iberyjskimi i Kordylierą Centralną. Przepływa przez wyżynę Starej Kastylii po czym na zachodnim krańcu Mesety Iberyjskiej tworzy kanion o długości ok. 100 km i głębokości do 400 m. Uchodzi do Oceanu Atlantyckiego na terenie Portugalii, tworząc estuarium. Wykorzystywana do nawadniania i w hydroenergetyce. W dolnym biegu rzeki liczne winnice, w tym znajdujący się na liście światowego dziedzictwa UNESCO region winiarski Alto Douro. 16:00 GIGANCI HISTORII - MŁODA POLSKA Teleturniej, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Prowadzący: Przemysław Babiarz Na świecie kształtował się modernizm, a codzienne życie przenikał estetyczny duch secesji. Sztuka stała się wyrazicielką nowych, awangardowych prądów filozoficznych i społecznych. Nad Wisłą, mimo podziału kraju na trzy zabory, modernistyczna wizja buntu wobec konformistycznych, gnuśnych struktur społecznych trafiła na żyzny grunt. W swym manifestach, krytyk literacki Artur Górski ogłasza kiełkujący kierunek Młodą Polską. Malarstwo i literatura stają się niemal onirycznymi krainami wolności, indywidualizmu i dekadencji. Zgliszcza dotychczasowego porządku mogą stać się szansą na moralne odrodzenie Polaków i Ojczyzny. Głównymi ośrodkami nowego prądu stały się Lwów, Kraków, a także literackie środowisko Warszawy. Młodopolska bohema odkryła także piękno Tatr i góralskiego folkloru. Pod Wawelem pojawia się plejada utalentowanych osobowości, na czele z nowym narodowym wieszczem - Stanisławem Wyspiańskim, którego życie i twórczość najpełniej oddają ducha tej epoki. 16:55 OPUSZCZONE MIEJSCA - ODC. 4 KONIEC BRATERSTWA (FORSAKEN PLACES) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 W tej 4 - odcinkowej serii zbudowane ze stali, zalane betonem lub wydobyte spod ziemi pomniki przełomowych momentów historii ożywają na nowo. Swoje osobiste wspomnienia o tych zapomnianych, ale często niedostępnych i groźnych miejscach przywołują związani z nimi świadkowie. Opowiadają o klęskach żywiołowych, wojnach lub wielkich katastrofach, które odcisnęły piętno na tych zabytkach, a także na ludziach mieszkających czy pracujących w ich pobliżu. W czterech odcinkach widzowie poznają dwanaście takich "zaginionych miejsc" - to bazy wojskowe, pokazowe budynki epoki, turystyczne raje i szpitale. 17:55 CRIMEN - ODC. 4/6 Serial historyczno-przygodowy 55 min, Polska, 1988 Reżyseria: Laco Adamik Scenariusz: Józef Hen Zdjęcia: Jarosław Żamojda Muzyka: Jerzy Satanowski Aktorzy: Bogusław Linda, Henryk Bista, Ewa Błaszczyk, Jolanta Piętek - Górecka, Iga Cembrzyńska, Jerzy Kryszak, Bogusław Linda, Marek Walczewski, Jan Frycz, Agnieszka Wagner, Krzysztof Globisz, Helena Kowalczykowa, Katarzyna Chrzanowska, Edward Lubaszenko Na zamku Rosińskich w Telesznicy Staśko zabija brata Gabriela. Cyryl oddaje Tomaszowi sygnet ze znakiem Leliwów, który zauważył na drodze do smolarni, gdzie wcześniej znaleziono ciało starego Błudnickiego. Tomasz razem z Wolskim i Świrskim postanawia być przy ekshumacji zwłok ojca. 19:00 MAGICZNA BROŃ CHIN (CHINA'S MAGIC WEAPON: UNITED FRONT (THIS WORLD)) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Jane Corbin Film o działaniach mało znanego oddziału Chińskiej Partii Komunistycznej, zwanego Departamentem Pracy Zjednoczonego Frontu, który przeprowadza na świecie tajne operacje mające na celu rozszerzenie wpływów Chin. To dzieło prezydenta Xi, który nazwał to swoją magiczną bronią. Prezydent Xi Jingping powiedział, że chce przywrócić chwałę narodowi chińskiemu. Aby osiągnąć ten cel, dziesiątki tysięcy ludzi pracują w znajdującej się w cieniu gałęzi Komunistycznej Partii Chin, zwanej Departamentem Pracy Zjednoczonego Frontu. Rządy na całym świecie odkrywają właśnie działania tej organizacji. Czy chińskie wpływy polegają na zakłócaniu, szpiegostwie, kradzieży technologii i wiedzy? Australia zmieniła swoje prawa w celu zwalczania zagranicznej ingerencji, a Ameryka twierdzi, że osiem na dziesięć przypadków szpiegostwa przemysłowego dotyczy właśnie Chin. Prezydent Xi Jinping nazwał Zjednoczony Front magiczną bronią do realizacji ambicji Chin. Co robi Zjednoczony Front w Wielkiej Brytanii? Jane Corbin bada tę potężną, ale mroczną organizację. Czy wpływ stał się ingerencją, gdy Chiny zamierzają zostać najpotężniejszym narodem na ziemi? Pozwolę sobie na pewną prognozę. Chiny twierdzą, że XXI wiek to wiek Chin. 20:00 KGB: TARCZA I MIECZ - ODC. 3/3 (KGB - THE SWORD AND THE SHIELD) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Jamie Doran Rosja to największy kraj na świecie. Przez wielu niezrozumiany, w innych wzbudzający przerażenie. W XX wieku historia Rosji była także historią jej służb bezpieczeństwa wykorzystywanych przez państwo sowieckie do tłumienia wszelkich przejawów sprzeciwu wobec władzy. Z ich rąk ucierpiały miliony osób. Ich agenci mają na swoim koncie masowe egzekucje, tajne wojny, zamachy stanu, kradzież bomby atomowej z USA, hakowanie i otrucia. To najbardziej niebezpieczne służby bezpieczeństwa na świecie. Ale choć w dzisiejszej Rosji wiele się zmieniło, służby te są prawdopodobnie silniejsze niż kiedykolwiek. Stało się tak za sprawą podoficera operacyjnego KGB, który został prezydentem, Władimira Putina. Film dokumentalny wyreżyserowany i wyprodukowany przez zdobywcę czterech nagród Emmy, Jamie Dorana. To historia opowiadana przez weteranów KGB i ich ofiary. Bohaterem odcinka trzeciego jest Władimir Putin. 21:05 ŻEBY NIE BYŁO ŚLADÓW Dramat, 160 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jan P. Matuszyński Scenariusz: Kaja Krawczyk - Wnuk Aktorzy: Tomasz Ziętek, Jacek Braciak, Sandra Korzeniak, Agnieszka Grochowska, Tomasz Kot, Robert Więckiewicz, Aleksandra Konieczna, Sebastian Pawlak, Andrzej Chyra Polska, 1983 roku. W kraju wciąż obowiązuje, mimo zawieszenia, wprowadzony przez komunistyczne władze stan wojenny, mający na celu zduszenie solidarnościowej opozycji. 12 maja Grzegorz Przemyk, syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej, zostaje zatrzymany i ciężko pobity przez patrol milicyjny. Przemyk umiera po dwóch dniach agonii. Jedynym świadkiem śmiertelnego pobicia jest jeden z kolegów Grzegorza, Jurek Popiel, który decyduje się walczyć o sprawiedliwość i złożyć obciążające milicjantów zeznania. Początkowo aparat państwowy, w tym Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, bagatelizuje sprawę. Jednak gdy ponad 20 tysięcy ludzi przemaszeruje przez ulice Warszawy za trumną Przemyka, władza decyduje się użyć wszelkich narzędzi przeciwko świadkowi i matce zmarłego, aby ich skompromitować i zapobiec złożeniu przez Jurka zeznań w sądzie. Rozpoczyna się, nadzorowana osobiście przez Ministra Spraw Wewnętrznych, generała Czesława Kiszczaka, operacja „Junior”, której głównym celem jest powstrzymanie Jurka przed ujawnieniem prawdy oraz zrzucenie winy na sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka po pobiciu na pogotowie. Armia esbeków zaczyna śledzić Jurka i jego rodziców, inwigilując ich życie prywatne 24 godziny na dobę, zaś media i prokuratura są kierowane i naciskane przez władzę, aby do opinii publicznej trafiały tylko „właściwe” komunikaty. Z kolei Barbara Sadowska nie traci nadziei na sprawiedliwość, a przedstawiciele władzy państwowej i specjalna grupa śledczych prowadzą kolejne narady, jak ukręcić łeb sprawie Przemyka. W czołówce film jest informacja: "Film oparty na prawdziwych wydarzeniach i materiałach historycznych. Niektóre zdarzenia, wątki i postaci zostały celowo zmienione lub wymyślone na potrzeby filmu". (filmpolski.pl)