TVP Dokument Poniedziałek, 04.03.2024 05:10 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY BORY TUCHOLSKIE Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 05:45 WETERYNARZE Z SERCEM - /25/ Reality show, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Pies, kot i koń to najbardziej popularne zwierzęta, związane z człowiekiem. Pies kojarzony jest z wiernością, kot z własnymi drogami, a koń kiedyś z pracą dla człowieka, a ostatnio częściej ze sportem i rekreacją. Wydawałoby się, że wiemy o nich wszystko. Ale czy zdajemy sobie sprawę, że zwierzęta te cierpią na wielorakie schorzenia, i że dzisiaj medycyna weterynaryjna daje im szansę na leczenie, jakie lekarze oferują człowiekowi? Zobaczcie, co dzisiaj mogą zdziałać weterynarze z sercem. 06:20 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. NAUKA (SECRETS OF THE HUMAN BODY. LEARN) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Za pomocą pionierskiej grafiki i nowych naukowych odkryć poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę ludzkiego organizmu, który należy do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Niskie, eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała. 07:20 WIELKIE KOTY CZ. 1 (BIG CATS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Nick Easton Wykonawcy: Grzegorz Widziszewski Koty są naturalnie nieuchwytnymi i tajemniczymi zwierzętami. Najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii filmowania i rozwój badań nad kotami sprawiają, że te zwierzęta są w centrum uwagi. Koty są wrażliwe, emocjonalne, inteligentne i mają złożoną osobowość. W tych filmach poznamy metody komunikacji, rodzicielstwo i zaloty kotów oraz ich zdolność do rozwoju we wszystkich zakątkach świata. To wyjątkowo szczegółowy portret tej popularnej rodziny zwierząt. Ta epicka kocia opowieść była kręcona w 14 krajach i przedstawia 31 gatunków dzikich kotów, od rysia kanadyjskiego na zamarzniętej północy, do dziwacznego kota Pallas w Mongolii, tajemniczego tygrysa bagiennego z Sundarbans i maleńkiego, ale odważnego kota w cętki ze Sri Lanki. Łącząc fascynujące zachowania z niesamowitymi historiami, seria odzwierciedla prawdziwą naturę kotów i pokazuje, jak wciąż mogą nas zaskakiwać. Zobaczymy największe drapieżniki planety i ulubione zwierzęta wszystkich ludzi, jakich jeszcze nie widzieliśmy. 08:20 SEKRETY DOLINY KRZEMOWEJ - ODC. 1 - BURZYCIELE STAREGO ŁADU (EP. 1 THE DISRUPTORS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Tristan Quinn Jamie Bartlett - dziennikarz, blogger, autor książki "The Dark Net" i dyrektor Centrum Analiz Mediów Społecznościowych brytyjskiego think - tanku "Demos", wyrusza w podróż do Doliny Krzemowej by odkryć prawdziwe oblicze działających tam firm i sprawdzić co kryje się za ich obietnicami zbudowania nowego wspaniałego świata. Jak utopijne wizje deregulacji, automatyzacji i nieograniczonej swobody ekonomicznej przekładają się na życie konkretnych ludzi i całych społeczeństw? Jaki wpływ ma działalność takich firm jak "Uber" na losy i standard życia taksówkarzy w Indiach? Czy miliony ludzi, których zastąpią w pracy inteligentne maszyny i roboty znajdą sobie nowe, satysfakcjonujące zajęcia? Czy może czeka nas rewolucja społeczna i upadek świata jaki znamy? 09:20 NIESAMOWITE PODRÓŻE Z SIMONEM REEVEM - ODCINEK 2. (INCREDIBLE JOURNEYS WITH SIMON REEVE) Cykl dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Gian Quaglieni Czteroodcinkowa seria BBC Studios. Simon Reeve przedstawia niektóre z najważniejszych wydarzeń ze swoich niesamowitych podróży po całym świecie. W ciągu ponad 15 - letniej kariery Simon odwiedził ponad sto krajów na sześciu różnych kontynentach, doświadczając niesamowitych krajobrazów i odkrywając poruszające i dramatyczne ludzkie historie. Teraz dogania niektóre z niezapomnianych postaci, które spotkał po drodze. Simon ujawnia kulisy wydarzeń i odkrywa niektóre z ogromnych zmian, których był świadkiem podróżując po całym świecie. 10:30 .....CZY CI NIE ŻAL? Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1972 Autor: Kazimierz Kudroń W dawnych czasach Tatry, a szczególnie doliny w Tatrach Zachodnich, były miejscem intensywnej gospodarki pasterskiej. Wypas owiec rozwinął się po II wojnie światowej, kiedy to po polskiej stronie Tatr wypasano nawet około trzydzieści tysięcy owiec. Stopniowo nasilał się konflikt pomiędzy góralami a władzami Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kolejne obostrzenia uniemożliwiły wypas owiec w tych rejonach. Górale, nie mając innego wyjścia, przenieśli się z owcami na tereny Beskidów, z których po latach również musieli się wynieść. Podhale przez lata słynęło z futrzarstwa i produkcji kożuchów. Wypowiedzi władz i prezentacja fabryk Żywieckich Zakładów Futrzarskich oraz Spółdzielni Pracy Gorce w Nowym Targu. 11:10 LOKALSI - ODC. 5 BASIA I KRZYSIEK Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Klimala Serial dokumentalny "Lokalsi" podejmuje temat społeczności lokalnych. Pokazuje ludzi, którzy potrafią dla swoich "małych ojczyzn" działać, poświęcać się i oddolnie je zmieniać po to, by wszystkim żyło się lepiej. To osoby pochodzące z małych miasteczek i wsi, które tworzą, działają i na co dzień podejmują ryzyko, by zmienić rodzinne domy i ich okolice, a przede wszystkim uszczęśliwić sąsiadów. To często drobne inicjatywy, ale bardzo potrzebne. W serialu pokazano także problem migracji młodych ludzi do dużych miast. Jednak nie z perspektywy osób migrujących, lecz tych, które postanowiły zostać w swoich małych miejscowościach, a także tych, którzy wyjechali w świat i następnie postanowili wrócić w rodzinne strony. Bohaterami odcinków są ludzie zwykli i niezwykli zarazem, które poprzez swoją pasję, upór i wizjonerstwo wpływają na otaczającą ich prowincjonalną społeczność. Czym kierują się tytułowi "lokalsi" w kwestii swych życiowych wyborów? Dlaczego postanowili zostać lub wyjechać by wraz z zebranym doświadczeniem wrócić do domu? Jak postrzegają zjawisko migracji młodych pokoleń? Co kochają i w co wierzą? Te i wiele innych ważnych pytań autorzy stawiają bohaterom serialu, by wraz z widzem móc zrozumieć postawę obydwu stron. Cykl ma formułę "jeden odcinek, jeden bohater". Jedno miejsce na mapie Polski, o którym wiedzą nieliczni lub tylko ci, którzy są związani z regionem. Z każdą osobistą historią twórcy odkrywają niezwykłość miejsc, w których żyją bohaterowie. Ich niecodzienne pasje, tradycje, zwyczaje czy rytuały. Zaglądają pod strzechy domów artystów, przedsiębiorców, rolników czy "wolnych duchów". Dziś marzymy o dalekich podróżach: Tajlandia, Ameryka Łacińska, USA, Dubaj, a skarby i egzotyka to często kultura Wschodniej Polski, góralszczyzna, Śląsk, język kaszubski i wiele, wiele innych wspaniałych zjawisk kulturowych nieraz pomijanych przez mainstream. Warto więc odkrywać Polskę na nowo. Na nowo zobaczyć jej koloryt. Traktowany dosłownie jak i w przenośni. "Lokalsi" są pewnego rodzaju portretem humanistycznym, dalekim od epatowania problemami, szarą rzeczywistością czy patologią. Serial pokazuje z miłością to, co prowincja ma do zaoferowania najpiękniejszego, inspiruje do świadomego, lokalnego patriotyzmu. 11:45 GDY MORZE ZAGRAŻA MIASTOM (WHEN OCEANS THREATEN CITIES / QUAND LA MER MENACE LES VILLES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laurence Thiriat Film dokumentalny o miastach, które są położone na wybrzeżach i przez to narażone bardziej niż inne na huragany, burze, nawałnice i powodzie. Zagraża im również sól i erozja. Ze względów strategicznych największe miasta świata leżą w strefie przybrzeżnej. Woda stanowi bezpośrednie zagrożenie dla blisko ośmiuset milionów ich mieszkańców. Wybraliśmy trzy symboliczne miasta na trzech różnych kontynentach: Nowy Jork, Rotterdam i Singapur. Miasta, z których każde boryka się z wyjątkowymi problemami i musi zrewidować swoje relacje z wodą, aby przetrwać na dłuższą metę. Za 50 lat wszystkie bariery przeciwprzepięciowe na świecie przestaną działać. Najlepsi eksperci toczą prawdziwy wyścig z czasem z żywiołami. Czy konieczne będzie zamknięcie zatoki nowojorskiej? A może Morze Północne, by chronić wybrzeże Atlantyku? Jakie rozwiązania pozostaną wówczas dla miast nadmorskich? Czy rozwiązaniem byłoby poruszanie się po wodzie? Pomimo armii badaczy i naukowców, zmobilizowanych w różnych częściach świata, walka z wodą pozostaje nierówna w różnych krajach. Nasi przodkowie osiadali nad brzegami oceanów, by budować tam miasta. W 2050 roku aż sto czterdzieści milionów ludzi na całym świecie doświadczy losu klimatycznych uchodźców. Ludzkość staje w obliczu nieodwracalnych zmian. Od tego, jak sobie z nimi poradzi, zależy jej przetrwanie. 12:45 UKRAIŃCY - ODC. 5. DZIECI OŁEHA - ARTEM I ANIA Serial dokumentalny, 42 min, Polska, 2022 Reżyseria: Julia Łuczkowska Scenariusz: Julia Łuczkowska Serial dokumentalny "Ukraińcy" przedstawia niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Serial "Ukraińcy" to okazja do przejrzenia się w oczach sąsiadów, z którymi łączy nas kulturowa bliskość, a dzieli często trudna historia. Towarzyszymy im w wizytach u ich rodzin na Ukrainie. Wspólnie z nimi gościmy ich bliskich i przyjaciół w Polsce. Opowiedzą nam historię serc rozdartych między dwoma krajami graniczącymi ze sobą od zarania dziejów. Ania i Artem pochodzą z Donbasu, są rodzeństwem i starszymi dziećmi Ołeha, pastora, uchodźcy politycznego. Ania ma 18 lat i była małą dziewczynką, kiedy z rodzicami uciekła do Polski przed prześladowaniami. Artem ma 33 lata, jest ojcem i mężem. Dołączył do rodziny trzy lata temu. Zamieszkał z żoną i małymi dziećmi w trzypokojowym mieszkaniu w bloku, z rodzicami i rodzeństwem. Artem ciężko pracuje na budowie, po pracy zajmuje się domem. Marzy o własnym kącie oraz o świetlicy muzycznej dla trudnej młodzieży. Ania jest maturzystką i odnosi sukcesy w sporcie, a w wolnych chwilach zajmuje się dziećmi. Chciałaby zostać trenerką i nauczycielką. Ania i Artem są empatyczni i wrażliwi, chcą wspierać potrzebujących, dzielić się tym, co mają, tak jak ich rodzice. 13:35 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCE ANDY (FASCINATING ANDES) Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Steffen Sailer, Annette Scheurich Cykl filmów dokumentalnych, przedstawiających krótkie podróże do Ameryki Południowej, Afryki i Europy. Szybkie wypady do: Patagonii, w Andy lub do dżungli tropikalnej. To okazja poznania Kenii lub Gór Wogezów w sercu Europy. Atrakcja dla dla każdego widza. Odcinek pt. "Fascynujące Andy" to podróż w góry Ameryki Południowej. Niewiele jest miejsc na Ziemi, które byłyby bliższe do gwiazd niż Andy. To potężne, niepowtarzalne, tajemnicze i zdumiewające pasmo górskie. Jest niemal jak osobny wszechświat na naszej planecie. U stóp tych gór znajduje się największa rezerwa wody pitnej w Ameryce Południowej - Campo de Hielo Sur: olbrzymi Lądolód Patagoński Południowy - na granicy między Chile i Argentyną. Na wyżyny Andów prowadzi zwykła droga. Szlak wiedzie przez góry, przedzierając się przez gęste lasy deszczowe, aż dociera do fascynującego miejsca już w Chile. Południowo - zachodnie tereny środkowych Andów są wyjątkowo jałowe. Tu się znajduje największe solnisko na świecie Salar de Uyuni. Poza porą deszczową - miejsce wygląda jak pustynia z kryształów. Białe złoto. Są tu złoża 10 miliardów ton soli. Ogromne kaktusy kolumnowe znaczą punktowo odseparowaną skałami - białą pustynię. Warstwa soli dochodzi do 30 metrów grubości. Nawet najcięższy pojazd może bezpiecznie przejechać przez pozornie bezkresną, słoną równinę. Samochód z napędem na cztery koła jest najlepszym środkiem transportu na trasie przez Andy. Kamieniste drogi są trudne dla każdego pojazdu. Nieustanna walka o przeżycie trwa w cieniu Andów. 13:55 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 1. EL HIERRO (ISLANDS OF THE FUTURE 1. EL HIERRO) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu, na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 14:55 OPOWIEŚCI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEGO LASU - ZIMOWY CZAS (STORIES OF THE MEDITERRANEAN FOREST) Cykl dokumentalny, 49 min, Hiszpania, 2019 Reżyseria: Jose Antonio Vallejo Sześcioodcinkowy cykl opowieści o przyrodzie w rejonie Morza Śródziemnego, które jest jednym z najbardziej bogatych biologicznie i krajobrazowo regionem planety. To skrzyżowanie Europy, Azji i Afryki. Jest uważane za jedno z miejsc bujnego rozkwitu bioróżnorodności na Ziemi. W jego różnych siedliskach żyje ogromna liczba unikalnych dla regionu gatunków zwierząt i roślin. Basen Morza Śródziemnego znajduje się w jednej ze stref umiarkowanych planety. Klimat subtropikalny sprawia, że zimą jest tu chłodniej i wilgotniej, latem gorąco i sucho, a jesienią i wiosną łagodnie i deszczowo. Ten region zamieszkany przez ludzi od ponad 8000 lat doświadczył dramatycznych zmian, ale mimo to nadal należy do najbardziej biologicznie zróżnicowanych na świecie. Od bagien po wysokie pasma górskie, od lasów dębowych i korkowych po lasy sosnowe wysoko w górach. Wszystkie one są domem dla tysięcy gatunków zwierząt i roślin, których ścieżki krzyżują się podczas ich życiowych przygód. A każdy z nich ma swoją historię do opowiedzenia. Odc. 1 Zimowy czas; Odc. 2 Las stuletnich dębów; Odc. 3 Królowa Nocy; Odc. 4 Ukryci mieszkańcy Sierra Morena; Odc. 5 Opancerzony wojownik; Odc. 6 Opowieści wiosenne. 16:00 SŁOŃCE I CZŁOWIEK - CZĘŚĆ 1 (SUN AND MAN) Film dokumentalny, 42 min, Francja, 2018 Reżyseria: Francois Barre Dwuczęściowy film dokumentalny o relacjach człowieka ze Słońcem, które jest naszym światłem, ciepłem, pożywieniem. Wraz z nim powstają ludzie i obawiają się jego zniknięcia. Jesteśmy tak przyzwyczajeni do jego obecności, że zapomnieliśmy, że się kiedyś narodziło i kiedyś umrze. Ale jak dobrze znamy Słońce? Ten film bada podstawowe relacje między człowiekiem a tą fascynującą gwiazdą. Antropolodzy, astrofizycy, historycy i klimatolodzy pomagają nam zrozumieć, w jaki sposób Słońce nas ukształtowało na wiele sposobów od przekonań religijnych po nasz związek z czasem, a nawet kolor naszej skóry czy strukturę naszych włosów. Dzięki postępowi w nauce nauczyliśmy się również używać go w zamian czegoś. Stawiamy Słońce w centrum naszych problemów środowiskowych. Międzynarodowi eksperci i klucze do zrozumienia największego "uzależnienia" człowieka. 16:55 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 3 ISEO (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp: Maggiore, Como, Iseo, Lugano i Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: środowiska alpejskiego i śródziemnomorskiego. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Autorzy cyklu odwiedzają osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie - autentyczne i nieoczekiwane. Kamera towarzyszy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; ukazuje mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odc. 3. Iseo to malownicze włoskie jezioro, położone w centralnej części Alp, na zachodzie regionu Lombardia i na skraju doliny Val Camonica. Otoczone górami, klifami, winnicami i zamkami średniowiecznymi, jest niezwykle urokliwe, ale mimo swoich walorów, wciąż mało znane wśród turystów zagranicznych, od zawsze pozostaje w cieniu popularnych jezior włoskich: Como i Garda. Dookoła jeziora Iseo są takie widoki, że gdzie nie spojrzycie, tam jest pięknie, dlatego to raj dla fanów uroczych krajobrazów i fotografów. Przy dobrej widoczności warto wspiąć się na którąś z gór w pobliżu jeziora, gdyż z wysokości roztacza się przepiękny widok na taflę Iseo i okoliczne tereny. 18:00 NA PODBÓJ ŚWIATA (TO THE WORLDS) Film dokumentalny, 44 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Wendy Ord Film dokumentalny opowiadający o niezwykłych mistrzyniach łyżwiarstwa figurowego, które trenują i rywalizują w zawodach dla dorosłych Międzynarodowego Związku Łyżwiarstwa w Oberstdorfie w Niemczech, a każda ma ponad 60 lat. Przystąpienie do zawodów zaledwie sześć miesięcy przed mistrzostwami stawia zawodniczki i entuzjastów jazdy na łyżwach w niekorzystnej sytuacji. Gdy zegar tyka, a presja rośnie, łyżwiarki zostają zmuszone do pracy ponad siły fizyczne i psychiczne, cierpią z powodu wyniszczających kontuzji, znoszą miażdżące rozczarowania i konfrontują się z wciąż potężną siłą oczekiwań trenerów i znajomych. Podążamy za tymi niezwykłymi kobietami, które przeciwstawiają się swojemu wiekowi, grawitacji, a czasami swoim lekarzom. To zabawny i wzruszający film opowiadający o szalonych, pełnych pasji i determinacji sportsmankach. Film zdobył wiele nagród. 18:55 JAMES TISSOT, PORTRECISTA NEOKLASYCYZMU (JAMES TISSOT THE AMBIGUOUS FIGURE OF MODERNITY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Pascale Bouhnic James Tissot to francuski przedstawiciel neoklasycyzmu drugiej połowy XIX wieku. W przeciwieństwie do innych malarzy tego okresu nigdy nie miał problemów ze sprzedażą swoich prac, a swoją pozycję budował poprzez bliskie kontakty z możnymi Francji i Wielkiej Brytanii. Na początku kariery malował obrazy o tematyce średniowiecznej, później realistyczne kobiece portrety i sceny rodzajowe. Portretował europejskie elity, burżuazję oraz osoby z nizin społecznych, także ofiary wojny francusko - pruskiej. 20:00 ZABÓJCY PLANETY - ODC. 1 KRÓL KOŚCI SŁONIOWEJ (PLANET KILLERS EP. 1 LE ROI DE L'IVOIRE) Serial dokumentalny, 48 min, Francja, 2022 Reżyseria: Martin Boudet Mini - seria dokumentalna (4 odcinki), której twórcy dołączają do Interpolu ds. Przestępstw Środowiskowych w poszukiwaniu czterech najbardziej poszukiwanych przestępców na świecie. Cztery odcinki. Czterech przestępców. Cztery polowania. To kryminaliści zabijający naszą planetę. W tej serii śledzimy działania Jednostki Interpolu. Szacuje się, że przestępstwa przeciwko środowisku generują rocznie 300 miliardów euro. Jednocześnie kary są znacznie niższe niż w przypadku innych przestępstw, co prowadzi do postrzegania ich jako obarczonych niskim ryzykiem i jednocześnie wysokim zyskiem. Odc. 1. Samuel Jefwa - Król Kości Słoniowej. Oskarżony o kierowanie masowym handlem kłami słoni i nosorożców. 21:10 ŚWIAT POD NADZOREM (BIG BROTHER. THE WORLD UNDER SURVEILLENCE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Sylvain Louvet Film dokumentalny o wykorzystywaniu najnowszych technologii do śledzenia i obserwowania ludzi. Świat zmienia się na naszych oczach. Potrzeba było pięćdziesięciu lat, aby sztuczna inteligencja dała rządom nieosiągalną wcześniej władzę. Teraz mogą nas podsłuchiwać i obserwować wszędzie, przez całą dobę. Wykorzystując hasła walki z terroryzmem, Europa, Stany Zjednoczone a przede wszystkim Chiny skupiły się na intensywnym rozwoju technologii i systemów inwigilacji. Ponad pół miliarda kamer na całym globie nie tylko obserwuje nas przez całą dobę. Rozpoznają nasze emocje, podejrzane zachowania i przewidują przestępstwa, zanim do nich dojdzie. W niektórych państwach obsesja na punkcie inwigilacji zrodziła nowy typ reżimu: totalitaryzm cyfrowy. Banki, szpitale, szkoły. System AnyVision stosuje się w całym Izraelu. Korzysta z niego także jerozolimska policja. Państwo Żydowskie jest jednym z największych eksporterów programów śledzących na świecie. Kapitalizuje w ten sposób zdobywane latami doświadczenie. W ciągu dwóch lat Pentagon wydał ponad siedemdziesiąt milionów dolarów na rozwój autonomicznych dronów, które potrafią zidentyfikować cel bez udziału człowieka. Xi Jinping zamienił Chiny w orwellowskie państwo. W dwa tysiące trzynastym roku, gdy przejmował władzę, w Chinach działało sto milionów kamer przemysłowych. Do dwa tysiące dwudziestego roku ich liczba wzrosła sześciokrotnie. Daje to jedną kamerę na dwie osoby. Europa dopiero szykuje się do objęcia obywateli totalną kontrolą. Autorzy filmu prowadzą międzynarodowe śledztwo i koncentrują się na najnowszych technologiach oraz ich wpływie na zakres wolności ludzi na całym swiecie. 22:20 UKRAIŃCY - ODC. 6. ALEKSANDRA SASZA SIDORENKO (BOKSERKA) Serial dokumentalny, 42 min, Polska, 2022 Reżyseria: Julia Łuczkowska Scenariusz: Julia Łuczkowska Serial dokumentalny przedstawiający niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Obserwujemy, jak stawiają pierwsze kroki w obcym kraju i starają się zbudować swoje życie od nowa. Przyglądamy się tym, którzy w Polsce są tylko na chwilę, chcą szybko zarobić i wrócić, by pomóc swoim rodzinom. Śledzimy także losy tych, którzy w Polsce się już zadomowili. Prowadzą z powodzeniem firmy, odnoszą sportowe i artystyczne sukcesy. Towarzyszymy im w ich codziennym życiu, w doświadczaniu wojny, w chwilach zwątpienia i radości, stawiającym czoła odmiennej i często niezrozumiałej, polskiej rzeczywistości. Serial "Ukraińcy" to okazja do przejrzenia się w oczach sąsiadów, z którymi łączy nas kulturowa bliskość, a dzieli często trudna historia. Towarzyszymy im w wizytach u ich rodzin w Ukrainie. Wspólnie z nimi gościmy ich bliskich i przyjaciół w Polsce. Opowiedzą nam historię serc rozdartych między dwoma krajami graniczącymi ze sobą od zarania dziejów. Aleksandra Sasza Sidorenko pochodzi z Podola na Ukrainie. Jej rodzice mieszkają w Winnicy, w mieście w środkowej części Ukrainy, w stolicy regionu i obwodu winnickiego. Nie zdecydowali się na emigrację, ale Sasza ma wokół siebie krewnych z Ukrainy, którzy jak ona wybrali Polskę na swój dom. Sasza jest bokserką, ale karierę sportową rozpoczęła od karate, w wieku 12 lat. Mając zaledwie 14 lat, zaczęła uprawiać kickboxing, w którym zdobyła Puchar Świata, jest także siedmiokrotną mistrzynią Ukrainy, mistrzynią Europy. W 2017 roku zdobyła pas Mistrzyni Europy. Obecnie marzeniem Saszy jest zdobycie tytułu Mistrzyni Świata w boksie zawodowym. Sasza przyjechała do Polski osiem lat temu, w 2014 roku. Po trzech miesiącach otrzymała polskie obywatelstwo i od tego czasu na zawodach występuje w polskich barwach, wcześniej reprezentowała Ukrainę i Kazachstan. Wyszła za mąż za Polaka, urodziła synka Kolę i na prawie dwa lata zrezygnowała z kariery sportowej. Po urlopie macierzyńskim wróciła. Łączy rolę matki, bokserki i bizneswoman. Wraz z mężem prowadzi klub bokserski, szkoli bokserów i sama intensywnie trenuje, ale jest tam miejsce także dla kobiet, dla których Sasza jest inspiracją. 23:15 PRAWDZIWE PSY - ODC. 11/12 Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 2001 Reżyseria: Krzysztof Lang, Patryk Vega, Marcin Koszałka Zdjęcia: Walter Sarkowicz, Marcin Koszałka Aspirant Krzysztof Balawender i starszy posterunkowy Grzegorz Wójciak z Oddziału Prewencji Komendy Stołecznej Policji otrzymali zadanie zapewnienia bezpieczeństwa na koncercie znanej grupy Depeche Mode. Przed wejściem na tereny Wyścigów Konnych w Warszawie, gdzie odbędzie się koncert, na długo przed rozpoczęciem imprezy z godziny na godzinę gęstnieje tłum fanów zespołu. Wyczuwa się coraz większe zagrożenie. Ten rodzaj tłumu bywa nieprzewidywalny. Policjanci analizują potencjalny scenariusz wydarzeń. Zbliża się godzina koncertu. Zniecierpliwiona publiczność wreszcie może wejść na teren wyścigów. Organizatorzy nie stanęli na wysokości zadania. Zabezpieczenia są za słabe, a sposób wpuszczania na koncert świadczy o ich braku wyobraźni i może stać się przyczyną wypadku. Na szczęście nie dochodzi do poważnych incydentów. Policja otrzymała zgłoszenie, że w okolicach warszawskiego Dworca Centralnego stoi pod murkiem podejrzanie wyglądająca walizka. Może zawierać ładunek wybuchowy. Ze względu na miejsce, w którym zawsze przebywają setki ludzi, należy podjąć najwyższe środki ostrożności. Wkrótce dotrą tam specjaliści od ładunków wybuchowych. Ten rodzaj akcji wymaga ścisłego współdziałania wielu służb policyjnych. Dodatkowo utrudnia ją to, że ma ona miejsce w centrum stolicy. Do akcji wkraczają najpierw oddziały prewencji, które zabezpieczają teren wokół, zamykając ruch kołowy i pieszy. Następnie pojawiają się policjanci z oddziału antyterrorystycznego. Do nich należy najniebezpieczniejsze zadanie - zneutralizowanie bomby. Policjant w specjalnym, przeciwwybuchowym kombinezonie zbliża się do walizki i ustawia działko wodne. Po chwili odpala z działka pocisk neutralizujący. Walizka rozpada się. Jest pusta... Oględziny potwierdzają, że był to fałszywy alarm. Koncert zespołu Depeche Mode trwa, coraz bardziej rozgrzewając publiczność. I choć na razie panuje spokój, problemy mogą zacząć się po zakończeniu występu. Trzeba będzie podekscytowany tłum bezpiecznie rozprowadzić do domów. Pomogą oddziały konne; Monika i jej koń są gotowi do akcji. Stanowisko Kierowania w Komendzie Stołecznej to miejsce, w którym przez całą dobę przyjmuje się zgłoszenia telefoniczne o wszystkich zagrożeniach i przestępstwach na terenie Warszawy. Tu odbierany jest słynny telefon 997. Stąd też kieruje się wszystkimi patrolami poruszającymi się po mieście. SSK to centrala, w której nie tylko zbiera się wszystkie gorące informacje, lecz też natychmiast podejmuje decyzje o interwencji. Praca policjanta, który koordynuje działania około sześćdziesięciu patroli, wymaga koncentracji. Zależy od niego m.in. sprawność policji operującej w mieście. Każde zgłoszenie jest przekazywane do patrolu, który sprawdza jego wiarygodność. Na Dworcu Śródmieście leży pijany człowiek z rozciętą głową. Policjanci czekają, aż przyjedzie pogotowie i zabierze poszkodowanego. Tymczasem do policji dworcowej zgłaszają się dwaj mężczyźni. Jednego z nich pobili chuligani. Funkcjonariusz z dworca wzywa patrol śródmiejski, który zobowiązany jest włączyć się do interwencji. Policjanci lustrują pobliskie ulice w poszukiwaniu sprawców pobicia. Bez rezultatu - zbiegli w nieznanym kierunku. 23:45 PRAWDZIWE PSY - ODC. 12/12 Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 2001 Reżyseria: Krzysztof Lang, Patryk Vega, Marcin Koszałka Zdjęcia: Walter Sarkowicz, Marcin Koszałka Istnieje uzasadnione podejrzenie, że jeden z warsztatów samochodowych w Wołominie służy do przechowywania kradzionych samochodów. W akcji uczestniczą aspirant Andrzej Sadzyński i starszy sierżant Waldemar Iskra z grupy "Moskit". Na pierwszy rzut oka widać, że to typowa podwarszawska "dziupla". Jest jednak pusta. Policjanci przeprowadzają więc rutynową kontrolę. Nawet "spalenie" tego rodzaju warsztatu można uznać za sukces. Złodzieje bowiem będą musieli poszukać innego miejsca, a to na jakiś czas utrudni im proceder. Komisarze Jan Walczak i Henryk Zatorski, obaj doświadczeni policjanci, są pracownikami Wydziału Wywiadowczego. Mają przed sobą karnawałową noc na ulicach stolicy. Taka noc zwykle bywa bardzo pracowita. Już w pierwszej godzinie patrolu muszą wspomóc kolegów, którzy starają się udaremnić kradzież samochodu na holenderskich numerach rejestracyjnych. Andrzej Sadzyński, ten z grupy "Moskit", należy do najlepiej strzelających policjantów w Polsce. Strzelnica to miejsce, gdzie niewielu może stanąć z nim w szranki. Czy jednak będzie tak również podczas akcji z bronią, kiedy naprzeciwko stanie uzbrojony bandyta? Sadzyński wie, że musi przygotować się psychicznie do takiej sytuacji. Policjanci z Wydziału Wywiadowczego otrzymują informację, że dostrzeżono samochód pełen pijanych pasażerów. Mają interweniować. Z dużą prędkością udają się we wskazane miejsce. W bagażniku pojazdu znajdują fotel, którego kradzież zgłosił właściciel pobliskiego pubu. Wszystkich pasażerów samochodu zatrzymują do wyjaśnienia. Opowieść o warszawskich policjantach dobiega końca. W prywatnym życiu niektórych z jego bohaterów zachodzą zmiany. Sławek Opala - ten, który powiedział o sobie "prawdziwy pies", co dało tytuł serialowi - już od trzech miesięcy nie jest policjantem. Jego życie powoli układa się na nowo. Kilka dni temu urodziła mu się córka. Krzysztof Tkaczyk nadal pracuje w policji. Mieszka z synem w mieszkaniu zmarłej Edyty. Wychowuje chłopca sam; na razie nie myśli, by to zmienić. 00:10 OSTATNIA KSIĄŻKA RYSZARDA KAPUŚCIŃSKIEGO Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2008 Reżyseria: Beata Hyży - Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży - Czołpińska Wykonawcy: Alicja Kapuścińska, Piotr Załuski, Janina Szestakowska, Helena Szołomicka, Stanisława Mocek Zdjęcia: Roman Wasiluk Ryszard Kapuściński, jeden z najbardziej znanych i cenionych na świecie polskich pisarzy, od kilku lat wymieniany jako poważny kandydat do literackiej nagrody Nobla, zmarł 23 stycznia 2007 roku. Był autorem wielu reportaży i książek dotyczących problematyki całego świata. Dzielił się w nich wiedzą i przemyśleniami wyniesionymi z wieloletnich podróży. Mówił, że w swej karierze reportera uczestniczył w 24 rewolucjach, 4 razy wyznaczono go do rozstrzelania, był na 12 frontach. Urodził się w 1932 roku w Pińsku na Polesiu w rodzinie nauczycieli. I choć jako ośmioletni chłopiec opuścił wraz z rodzicami to miasto, to tęsknił do miejsc, gdzie jako chłopiec bawił się z kolegami. Tęsknił przez całe życie. Wspomnienia z dzieciństwa i swoich dorosłych już powrotów na Polesie pojawiały się na łamach różnych książek i reportaży Ryszarda Kapuścińskiego. W ostatnich latach życia jednak coraz częściej wspominał o tym, że chce napisać oddzielną książkę o Pińsku, Polesiu i o swoim dzieciństwie. Miała to być jego ostatnia książka. Nie zdążył. 01:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "ŚWIAT MIAŁ O NICH ZAPOMNIEĆ" ODC. 305 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Wykonawcy: Artur Kalicki "Świat miał o nich zapomnieć" Po wybuchu II wojny światowej los całej okupowanej Polski był tragiczny. Jednak ziemie na wschód od linii Ribbentrop Mołotow historycy nazwali później ziemiami skrwawionymi. Najpierw tkankę społeczną krwawo przeorali tu Sowieci, potem od czerwca 1941 roku tę operację przejęli Niemcy, a pierwszym celem była inteligencja - ci, którzy mogli stanąć na czele przyszłego, ewentualnego oporu. To kolejny etap naszych badań i poszukiwań. Jesteśmy w Lesie Przestrzelskim, zwanym także lasem śmierci. To właśnie tutaj żandarmi z posterunku w Jedwabnem mieli rodzaj swojego pola, gdzie mordowali swoje ofiary. Wcześniej, wraz z kolegami ze stowarzyszenia Wizna 1939, odnaleźliśmy tu dwie rodziny - Mościckich i Bronakowskich. Zostali ekshumowani, zidentyfikowani i pochowani z honorami wojskowymi na cmentarzu w Jedwabnem. Także tutaj, z dokumentów, relacji i badań dowiadujemy się, że odnalezione szczątki to ofiary zbrodni niemieckich z 1943 roku. "Wieś umarła o świcie" Następnie przenosimy się na malownicze Roztocze, na południe od Zamościa. Tu także niemieckimi ofiarami padły tysiące ludzi, lecz to, co stało się we wsi Sochy, trudno opisać słowami. 1 czerwca 1943 roku w kierunku Soch ruszył niemiecki atak. Padły strzały, rozgorzały pożary, nadleciały też niemieckie bombowce. Zamordowano większość mieszkańców wioski, ale ten dramat staje się dla nas bardziej czytelny, gdy zajmujemy się losami poszczególnych rodzin. To nieprawda, że wojny kończą się wraz z podpisaniem traktatów. Rany i blizny dziedziczy się przez pokolenia. 01:55 DZIECKO Film dokumentalny, 24 min, Polska, 1950 Reżyseria: Roman Woźniakowski Scenariusz: Jan Lebiedowski Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych. Film oświatowy, uczy podstawowych zasad wychowania zdrowego dziecka na przykładzie wzorców propagowanych w Polsce Ludowej takich jak poradnie przedślubne, żłobki czy prewentoria. Ukazane zostały poszczególne etapy przygotowania rodziców, poczynając od działań przedporodowych, przez omówienie zagadnień narodzin dziecka, po tematykę opiekowania się niemowlęciem po porodzie. Film zwraca uwagę nie tylko na zachowanie szczególnej higieny wokół nowonarodzonej pociechy, ale także instruuje o odpowiednich szczepieniach, doborze właściwych materiałów i przedmiotów dla niemowlęcia, jak również szczególnych uprawnieniach przysługujących kobiecie w ciąży i kobiecie karmiącej. Komentarz lektorski w połączeniu ze zdjęciami Antoniego Wawrzyniaka stanowią właściwy instruktaż tego, jak prawidłowo wychowywać zdrowe fizycznie i dobrze rozwinięte umysłowo dziecko w pierwszych miesiącach jego rozwoju. 02:30 SEKRET HERBERTA KLOSE RAZ JESZCZE Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2016 Reżyseria: Janusz Sozański Scenariusz: Janusz Sozański Zdjęcia: Robert Sitek, Paweł Mróz, Łukasz Łysień Gdzie zostały ukryte skrzynie z cennymi dokumentami i dużą ilością wyrobów jubilerskich, depozytów banków wrocławskich, częstochowskich i innych? Czy Herbert Klose brał udział w ukryciu pod koniec wojny wrocławskiego złota, a po wojnie był jego strażnikiem? Dlaczego po wojnie zamieszkał we wsi Sędziszowa u podnóża góry Wielisławka (Wilimberg)? Czy liczne sztolnie Wielisławki mogą być miejscem ukrycia depozytów wrocławskich banków? Czy niedawno odnaleziony reportaż z 1973 roku Dionizego Sidorskiego i Adama Wielowiejskiego pomoże rozwiązać zagadkę wrocławskiego złota? Na te wszystkie znaki zapytania postaramy się odpowiedzieć w filmie "Sekret Herberta Klose raz jeszcze".