TVP Dokument                         Poniedziałek, 04.03.2024


Zmiany z dnia 21.02.2024
w stosunku do raportu z dnia 07.02.2024

(dodano pozycję programową)
10:30 .....CZY CI NIE ŻAL?

Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1972
Autor: Kazimierz Kudroń

W dawnych czasach Tatry, a szczególnie doliny w Tatrach Zachodnich, były miejscem intensywnej gospodarki pasterskiej. Wypas owiec rozwinął się po II wojnie światowej, kiedy to po polskiej stronie Tatr wypasano nawet około trzydzieści tysięcy owiec. Stopniowo nasilał się konflikt pomiędzy góralami a władzami Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kolejne obostrzenia uniemożliwiły wypas owiec w tych rejonach. Górale, nie mając innego wyjścia, przenieśli się z owcami na tereny Beskidów, z których po latach również musieli się wynieść. Podhale przez lata słynęło z futrzarstwa i produkcji kożuchów. Wypowiedzi władz i prezentacja fabryk Żywieckich Zakładów Futrzarskich oraz Spółdzielni Pracy Gorce w Nowym Targu.



(dodano pozycję programową)
13:35 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCE ANDY
(FASCINATING ANDES)

Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014
Reżyseria: Steffen Sailer, Annette Scheurich

Cykl filmów dokumentalnych, przedstawiających krótkie podróże do Ameryki Południowej, Afryki i Europy. Szybkie wypady do: Patagonii, w Andy lub do dżungli tropikalnej. To okazja poznania Kenii lub Gór Wogezów w sercu Europy. Atrakcja dla dla każdego widza. 
Odcinek pt. "Fascynujące Andy" to podróż w góry Ameryki Południowej. Niewiele jest miejsc na Ziemi, które byłyby bliższe do gwiazd niż Andy. To potężne, niepowtarzalne, tajemnicze i zdumiewające pasmo górskie. Jest niemal jak osobny wszechświat na naszej planecie. U stóp tych gór znajduje się największa rezerwa wody pitnej w Ameryce Południowej - Campo de Hielo Sur: olbrzymi Lądolód Patagoński Południowy - na granicy między Chile i Argentyną. Na wyżyny Andów prowadzi zwykła droga. Szlak wiedzie przez góry, przedzierając się przez gęste lasy deszczowe, aż dociera do fascynującego miejsca już w Chile. Południowo - zachodnie tereny środkowych Andów są wyjątkowo jałowe. Tu się znajduje największe solnisko na świecie Salar de Uyuni. Poza porą deszczową - miejsce wygląda jak pustynia z kryształów. Białe złoto. Są tu złoża 10 miliardów ton soli. Ogromne kaktusy kolumnowe znaczą punktowo odseparowaną skałami - białą pustynię. Warstwa soli dochodzi do 30 metrów grubości. Nawet najcięższy pojazd może bezpiecznie przejechać przez pozornie bezkresną, słoną równinę. Samochód z napędem na cztery koła jest najlepszym środkiem transportu na trasie przez Andy. Kamieniste drogi są trudne dla każdego pojazdu. Nieustanna walka o przeżycie trwa w cieniu Andów.



(dodano pozycję programową)
01:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "ŚWIAT MIAŁ O NICH ZAPOMNIEĆ" ODC. 305

Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2023
Autor: Bartek Wieczorek
Scenariusz: Izabela Fatalska
Wykonawcy: Artur Kalicki

"Świat miał o nich zapomnieć"

Po wybuchu II wojny światowej los całej okupowanej Polski był tragiczny. Jednak ziemie na wschód od linii Ribbentrop Mołotow historycy nazwali później ziemiami skrwawionymi. Najpierw tkankę społeczną krwawo przeorali tu Sowieci, potem od czerwca 1941 roku tę operację przejęli Niemcy, a pierwszym celem była inteligencja - ci, którzy mogli stanąć na czele przyszłego, ewentualnego oporu. To kolejny etap naszych badań i poszukiwań. Jesteśmy w Lesie Przestrzelskim, zwanym także lasem śmierci. To właśnie tutaj żandarmi z posterunku w Jedwabnem mieli rodzaj swojego pola, gdzie mordowali swoje ofiary. Wcześniej, wraz z kolegami ze stowarzyszenia Wizna 1939, odnaleźliśmy tu dwie rodziny - Mościckich i Bronakowskich. Zostali ekshumowani, zidentyfikowani i pochowani z honorami wojskowymi na cmentarzu w Jedwabnem. Także tutaj, z dokumentów, relacji i badań dowiadujemy się, że odnalezione szczątki to ofiary zbrodni niemieckich z 1943 roku. 

"Wieś umarła o świcie"

Następnie przenosimy się na malownicze Roztocze, na południe od Zamościa. Tu także niemieckimi ofiarami padły tysiące ludzi, lecz to, co stało się we wsi Sochy, trudno opisać słowami. 1 czerwca 1943 roku w kierunku Soch ruszył niemiecki atak. Padły strzały, rozgorzały pożary, nadleciały też niemieckie bombowce. Zamordowano większość mieszkańców wioski, ale ten dramat staje się dla nas bardziej czytelny, gdy zajmujemy się losami poszczególnych rodzin. To nieprawda, że wojny kończą się wraz z podpisaniem traktatów. Rany i blizny dziedziczy się przez pokolenia.