TVP Dokument Niedziela, 10.03.2024 05:25 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 05:55 WETERYNARZE Z SERCEM - /31/ Reality show, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W kolejnym odcinku poznamy psa Keya, kotkę Anastazję i psa Kostka. Anastazja i Kostek to pacjenci onkologiczni leczeni metodami do niedawna zarezerwowanymi tylko dla ludzi. Ratunkiem dla nich są nie tylko lekarze weterynarii, ale przede wszystkim determinacja właścicieli. Historia Keya jest przestrogą dla właścicieli zwierząt. Wasi pupile podczas spacerów i beztroskich zabaw muszą być pod uważną obserwacją. Dramatyczna przygoda Keya zakończyła się szczęśliwie dzięki interwencji ratowników, strażaków OSP Ogrodzieniec. 06:30 SKARBY DZIKIEJ AUSTRALII - ODC. 1 WIELKA RAFA KORALOWA (AUSTRALIA’S WILD TREASURE (1/6) GREAT BARRIER REEF) Cykl dokumentalny, 51 min, Australia, 2020 Reżyseria: Aaron Pedersen Zrealizowany przez doświadczoną ekipę filmowców serial dokumentalny pokazujący różnorodne i wyjątkowe krajobrazy i ekosystemy Australii, które nie mają sobie równych. Sześć wyjątkowych miejsc o znaczeniu ekologicznym i naturalnie pięknych, w których zwierzęta przystosowały się do swoich konkretnych siedlisk, każde niesamowite na swój własny sposób. Niezapomniana podróż po niezwykłych krajobrazach, które tworzą ten australijski kontynent. Część 1. Wielka Rafa Koralowa. Ciągnie się wzdłuż północno - wschodnich wybrzeży Australii przez trzy tysiące kilometrów, obejmując obszar równy powierzchni Niemiec. Tworzą ją jedne z najmniejszych wielokomórkowych organizmów świata - polipy koralowe. Niegdyś klasyfikowane jako rośliny, dziś uznawane są za zwierzęta. Ukryte w swoich wapiennych zewnętrznych szkieletach, polipy polują, rozmnażają się i budują. Wspólnie stanowią podstawę tego zapierającego dech cudu natury. Wielką Rafę Koralową tworzy nawet do trzech tysięcy pojedynczych raf i ponad 600 gatunków twardych i miękkich korali. Po zachodzie słońca budowniczowie tego podwodnego królestwa wyłaniają się ze swoich kryjówek. Niepozorni łowcy - polipy korali żywią się drobnymi organizmami - zooplanktonem, który pojawia się licznie w otwartej wodzie tuż po zmroku. 07:30 OBCY PRZYBYSZE W EUROPIE - ODC. 1 PAPUGI (THEY CAME TO STAY - OUR ALIEN ANIMAL NEIGHBOURS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Herbert Ostwald Cykl dokumentalny (3 części) opowiadający o gatunkach zwierząt, które zostały przeniesione do innych niż ich rodzime ekosystemy. Dlaczego ptak nandu - spokrewniony ze strusiem, drepcze po zaśnieżonych polach północnych Niemiec. Nieoczekiwanie nad katedrą w Kolonii przelatują stada jasnozielonych papug. A podobne do bobra nutrie z pomarańczowymi zębami obgryzają francuskie i holenderskie tamy kanałowe. Wszystkie te gatunki są obce i podejrzewa się, że powodują szkody ekologiczne i ekonomiczne. Choć UE chce walczyć z takimi inwazyjnymi zwierzętami, walka z nimi okazuje się trudna i uciążliwa, a nieprzygotowana biurokracja, skłóceni naukowcy i niedoinformowani obywatele ułatwiają rozprzestrzenianie się tych zwierząt. Czy należy walczyć z intruzami? Kiedy gatunek zwierząt jest rzeczywiście rodzimy? A może ciągła zmiana natury jest regułą? Seria dociera do sedna problemu ze zwierzęcymi intruzami, wybierając jako przykłady trzy istotne, a także interesujące gatunki. Odcinek 1 - "Papugi". Silny dziób, zielone upierzenie i prędkość! Niezwykłe, egzotyczne stworzenia - papugi - zdobywają europejskie miasta na terytorium rodzimych ptaków, których śpiew zawsze zachwycał. Następuje zmiana. Dzikie papugi zaczynają skrzeczeć, a nie wszyscy to lubią. Czy pierzaste imigrantki wprowadzają zamęt i trzeba się ich pozbyć? W Kolonii po raz pierwszy rozmnożyły się w 1969 roku. Były w Niemczech nowością. Od przełomu wieków - szybko się rozmnożyły, rozpętując zażarte dyskusje. W Europie zjawiły się na skutek handlu ptakami. Jak wiele innych gatunków papug - kolorowe, zabawne są domownikami. Miłośnicy ptaków wyhodowali z dzikich osobników blisko 50 odmian różnych kolorów. 08:30 GLOBALNA NAUKA - ODC. 2 MEDYCYNA - W POSZUKIWANIU LEPSZEGO LECZENIA (GLOBAL SCIENCE E02: MEDECINE - RESEARCHING THE NEXT CURE) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Sześcioodcinkowa seria dokumentalna przybliżająca widzowi największe odkrycia na arenie współczesnych badań, przedstawiająca najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 2 - "Medycyna: w poszukiwaniu lepszego leczenia". Nasz najcenniejszy zasób zdrowie - jest nieustannie atakowany. Po stuleciu przełomowych postępów w medycynie, większość ludzkiego ciała wciąż pozostaje tajemnicą. Nadal jesteśmy na łasce chorób genetycznych, nowotworów czy pandemii. W szpitalach i laboratoriach na całym świecie, lekarze i naukowcy odkrywają nowe metody zwalczania chorób. Witajcie w świecie ludzi poświęcających życie leczeniu i zwalczaniu schorzeń. Zapraszamy na podróż w głąb współczesnej medycyny, w towarzystwie lekarzy i badaczy, którzy poprawiają nasze życie. Medycyna i technologia kształtują nowy świat, w którym przełomy następują w niespotykanym dotąd tempie. Postęp jest ekscytujący. Odkrycia w dziedzinie medycyny wskazują na przyszłość, w której najbardziej wyniszczające choroby staną się wyleczalne, pojęcie niepełnosprawności przestanie istnieć, a nauka ujawni największe tajemnice ludzkiego ciała. Nie możemy jednak zapomnieć o tym, że mamy obowiązek rozumieć konsekwencje stale przyspieszającego postępu. 09:30 PODRÓŻ PRZEZ WŁOCHY - ODC. 1 VIA CASSIA (VIA ITALIA LA CASSIA) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Felici Czteroodcinkowa mini - seria dokumentalna. Podróż po starych Włoszech. To najlepszy sposób na odkrycie pięknych i tajemniczych krain na Półwyspie Peloponeskim. Pojawiają się różne regiony Italii. Podążamy za pięknymi krajobrazami i spotykamy tych wszystkich, którzy nadal je ożywiają. Odc. 1 Via Cassia. Jak wszystkie starożytne drogi, Via Cassia zaczyna się w Rzymie. Drogom rzymskim nadawano nazwę na cześć osób, które zleciły ich budowę. Via Cassia swoje powstanie zawdzięcza Gajuszowi Kasjuszowi Longinusowi. Nasza podróż rozpoczyna się od mostu Mulwijskiego. Jest on jednym z najstarszych w Rzymie. Będziemy jechać po śladach Via Cassii przez ponad 450 km. Odwiedzimy północne Lacjum i Toskanię. Spotkamy się z tymi, którzy ożywiają te ziemie. Via Cassia nie straciła nic ze swojego historycznego, symbolicznego i kulturalnego znaczenia. Via Cassia kieruje się w stronę Florencji i biegnie do portu Carrara. Przecina miasta Viterbo i Montefiascone, prowadzi przez Toskanię do Sieny. Za Florencją skręca w stronę wybrzeża i kończy się w Carrarze - światowej stolicy marmuru. Powędrujemy Via Cassią i z jej perspektywy spojrzymy na dzisiejsze Włochy. 10:30 SUKCES Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1968 Reżyseria: Marek Piwowski Zdjęcia: Stanisław Niedbalski, Zygmunt Samosiuk Filmowy portret Czesława Niemena. 10:45 NASZE ZNAJOME Z ŁODZI Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1971 Reżyseria: Krystyna Gryczełowska Bohaterkami filmu są trzy kobiety, pracujące w łódzkich Zakładach Przemysłu Bawełnianego. To film o kobietach stworzony prze kobietę. 11:10 MISJA ZAMBIA - WYCIĄGAMY POMOCNĄ DŁOŃ Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Kot Scenariusz: Piotr Kot Lektor: Grzegorz Szponder Zdjęcia: Ks. Maciej Makuła, Piotr Kot, Robert Jażdżyk Muzyka: Wojciech Mularczyk Powracamy do slumsów Kabwe. Droga przez slumsy nie jest łatwa - wszędzie wertepy i dziury, dojechać tam można tylko samochodem terenowym. Ksiądz Michał Wziętek odwiedza miejsca, z których pochodzą chłopcy i dziewczęta mieszkający na misji. W salezjańskiej placówce mają możliwość mieszkania i edukacji. To uczniowie szkoły Don Bosco Makululu. 11:25 MISJA ZAMBIA - KTOŚ NAD TYM CZUWA Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Kot Scenariusz: Piotr Kot Lektor: Grzegorz Szponder Zdjęcia: Ks. Maciej Makuła, Piotr Kot, Robert Jażdżyk Muzyka: Wojciech Mularczyk W tym odcinku jesteśmy w Don Bosco Chilloto Makululu - salezjańskiej misji niedaleko Kabwe. Placówkę prowadzi ks. Michał Wziętek. W pracy misyjnej zwłaszcza w slumsach pomagają księdzu Michałowi miejscowi pracownicy i wolontariusze z Salezjańskiego Ośrodka Misyjnego w Warszawie. Naszą bohaterką jest Sylwia Deperasińska. 11:45 BOLERO, HIT WSZECH CZASÓW (BOLERO: A GLOBAL HIT / BOLERO. LE REFRAIN DU MONDE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Damien Cabrespines, Anne - Solen Gouguet Film dokumentalny o jednym z najbardziej znanych utworów muzycznych. "Bolero" Maurice’a Ravela to utwór który jest grany na świecie co jakieś 15 minut. Dokonał rewolucji w muzyce klasycznej. Powolne crescendo, skomponowane przez Maurice’a Ravela w roku 1928 - mym, święci międzynarodowe i międzypokoleniowe triumfy. Wszystko zaczęło się 22 - ego listopada 1928 - ego roku. "Bolero" zabrzmiało wtedy w całej okazałości na scenie opery paryskiej. Publiczność oniemiała. Jest największym przebojem muzyki poważnej. W założeniu było muzyką do widowiska baletowego. Jak ta słynna melodia zainspirowała i wpłynęła na światową popkulturę? W ciągu zaledwie 16 - tu minut "Bolero" nabiera mocy. Porywa umysły i ciała. Wzrusza, irytuje, urzeka. Nikt nie pozostaje na nie obojętny. Każdy się w nim odnajduje. To badanie złożoności i bogactwa utworu o bardzo prostym układzie, który wywołuje emocje, zawroty głowy i jest inspiracją do powstania innych dzieł, interpretacji i utworów z różnych dziedzin kultury i sztuki. Największe międzynarodowe uznanie zyskała wersja choreograficzna Maurice’a Bejarta. Jednak kto lepiej mógłby o tym mówić niż artyści tacy jak: Lalo Schiffrin, Rufus Wainwright, Angelique Kidjo, Claude Lelouch, Marie - Agnes Gillot. W filmie znalazły się też fragmenty najbardziej znanych interpretacji "Bolera". 12:50 TACY BYLIŚMY - /10/ NA OPOLSKIEJ SCENIE Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. W tym odcinku przypomnimy opolskie festiwale sprzed lat. Zaczniemy od początku, czyli powspominamy pierwszy festiwal, który odbył się w 1963 roku. Jego odkryciem była Ewa Demarczyk, studentka i artystka Piwnicy pod Baranami. W kolejnych latach w Opolu zaśpiewały największe gwiazdy polskiej piosenki, niektórzy występują tu co rok. Pokażemy unikatowe zdjęcia sprzed lat - nie tylko fragmenty festiwalowych występów, ale również to, co działo się za kulisami i podczas prób. W odcinku znajdą się m.in. fragmenty kultowych koncertów: "Nastroje, nas troje" z 1977 roku, z udziałem Agnieszki Osieckiej, Wojciecha Młynarskiego i Jonasza Kofty oraz "Zielono mi" z 1997 roku, upamiętniający zmarłą 3 miesiące wcześniej Agnieszkę Osiecką. 13:20 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - S. 3, ODC. 3 PORTUGALSKIM SZLAKIEM WINIARSKIM Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Relacje z podróży mamy (Moniki Witkowskiej, pilotki wycieczek, podróżniczki) z malutką córeczką (Laurą, która poznaje nowe kraje od trzeciego tygodnia życia). Program zawiera praktyczne porady dotyczące podróży z malutkim dzieckiem, informacje merytoryczne dotyczące odwiedzanych miejsc (ciekawostki turystyczne, jak i praktyczne informacje finansowo - organizacyjne) okraszane śmiechem i uśmiechem prowadzącej i jej uroczej córeczki. Program, za sprawą temperamentu dziewczyn, jak i nieuniknionych zmian dotyczących dorastania małego dziecka, cechuje dynamizm i nieoczekiwane zwroty akcji. Program inspiruje do podróży z dzieckiem i podpowiada, jak przeprowadzić taki wyjazd na własną rękę i niskobudżetowo. Rozrywka i praktyczny poradnik podróżniczy w jednym. Monika razem z córeczką Laurką (2 lata 2 miesiące) autobusem i pociągiem przemieszczają się po Portugalii. Tym razem dojeżdżają do Guimaraes - to tu narodziła się Portugalia. W Amarante szukać będą słynnych ciasteczek w nietypowym kształcie, by wreszcie dotrzeć do doliny rzeki Douro - tutaj dojrzewają winogrona na słynne wino "porto". Dziewczyny przejadą się malowniczą trasą kolejową wzdłuż rzeki, by podziwiać jedną z piękniejszych stacyjek, Pinhao i stuletnią, nadal działającą lokomotywę. Odwiedzą też posiadłość Quinta da Pacheca, hotel i winnicę, gdzie przenocować można w beczkach po winie. 13:50 WIELKIE KOTY CZ. 2 (BIG CATS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Nick Easton Lektor: Grzegorz Widziszewski Druga część dokumentu BBC Worldwide o kotach. Koty są naturalnie nieuchwytnymi i tajemniczymi zwierzętami. Wrażliwe, emocjonalne, inteligentne i mają złożoną osobowość. W cyklu poznamy metody komunikacji, rodzicielstwo i zaloty kotów oraz ich zdolność do rozwoju we wszystkich zakątkach świata. To wyjątkowo szczegółowy portret tej popularnej rodziny zwierząt. 14:50 CAŁA PRAWDA O ZABIEGACH KOSMETYCZNYCH - CZĘŚĆ 1. (TRUTH ABOUT COSMETIC TREATMENTS) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Paul Overton Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Nigdy wcześniej kobiety i mężczyźni nie wydawali więcej na zabiegi kosmetyczne. Przemysł zabiegów kosmetycznych jest obecnie wart trzy miliardy funtów. Nauka poczyniła postępy, dzięki nim poprawki urody bez użycia skalpela są dostępne za dużo mniejsze pieniądze niż tradycyjne operacje. Ten film odkrywa współczesną rzeczywistość samodoskonalenia. Od płynnych zabiegów nosowych, które prostują nos w 10 minut na płasko, po zamrażanie tłuszczu, które usuwa zbędne kilogramy. Tylko dlatego, że możemy mieć dowolną twarz i ciało, czy powinniśmy? Jakie niebezpieczeństwa kryją się za obietnicami? Witamy w nowym, wspaniałym świecie kosmetycznych ulepszeń. Część 1. Najmodniejszym zabiegiem kosmetycznym twarzy jest obecnie wypełnianie zmarszczek. W ubiegłym roku, w Wielkiej Brytanii wykonano jakieś pół miliona zabiegów wypełniania zmarszczek. Najmodniejszy obecnie zabieg to korekta nosa kwasem hialuronowym. Dla ludzi, którzy cierpią z powodu wyglądu nosa to idealna alternatywa dla zabiegu chirurgicznego. Wiele zabiegów kosmetycznych było początkowo medycznymi. Na przykład botoks pierwotnie stosowano, żeby zlikwidować drganie powiek. 15:50 SEKRETY DOLINY KRZEMOWEJ - ODC. 2 - MACHINA PERSWAZJI (EP. 2 THE PERSUASION MACHINE) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: nie dotyczy Jamie Bartlett - dziennikarz, blogger, autor książki "The Dark Net" i dyrektor Centrum Analiz Mediów Społecznościowych brytyjskiego think tanku Demos, wyrusza w podróż do Doliny Krzemowej, by odkryć prawdziwe oblicze działających tam firm i sprawdzić, co kryje się za ich obietnicami zbudowania nowego wspaniałego świata. W tym odcinku przygląda się, jak są wykorzystywane prywatne dane milionów użytkowników Facebooka i w jaki sposób firmy i organizacje, które mają do nich dostęp, mogą wpływać nie tylko na nasze wybory konsumenckie, ale również na stan demokracji i systemy polityczne na świecie? Dzięki unikalnym informacjom uzyskanym ze sztabu Donalda Trumpa, dowiadujemy się, jaki wielki wpływ na sukces obecnego prezydenta miały media społecznościowe. Pojawia się uzasadnione pytanie, czy da się jeszcze zapanować nad wszechobecną inwigilacją, zalewem fakenewsów i dokonującą się na naszych oczach zmianą zasad, na których opierał się świat, jaki znamy. 16:50 NIESAMOWITE PODRÓŻE Z SIMONEM REEVEM - ODCINEK 3. (INCREDIBLE JOURNEYS WITH SIMON REEVE) Cykl dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Gian Quaglieni Czteroodcinkowa seria BBC Studios. Simon Reeve przedstawia niektóre z najważniejszych wydarzeń ze swoich niesamowitych podróży po całym świecie. W ciągu ponad pietnastoletniej kariery Simon odwiedził ponad sto krajów na sześciu różnych kontynentach, doświadczając niesamowitych krajobrazów i odkrywając poruszające i dramatyczne ludzkie historie. Teraz dogania niektóre z niezapomnianych postaci, które spotkał po drodze. Simon ujawnia kulisy wydarzeń i odkrywa niektóre z ogromnych zmian, których był świadkiem podróżując po całym świecie. 18:00 LISTY BEETHOVENA (THE BEETHOVEN FILES) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Hedwig Schmutte, Ralf Pleger Dzieło Ludwiga van Beethovena jest legendarne i było nim jeszcze za jego życia. Jest znany na całym świecie, a o warunkach, w jakich powstawała jego muzyka, niewiele wiadomo. Jedno jest pewne: większość swoich arcydzieł skomponował po zdiagnozowaniu głuchoty. Wiedeń, 26 Marca, 1827r. We wczesnych godzinach porannych, Ludwig van Beethoven umiera w swoim mieszkaniu przy Schwarzspanierstrasse. Ma 56 lat. W ciągu kilku godzin przeprowadzona jest autopsja. Wedle zapisów historycznych, kości z ucha wewnętrznego zostają usunięte i zachowane. Powód dla którego zostało to zrobione, daje nam wskazówka z listu umarłego. Jego testamentu. Cztery strony napisane jako list pożegnalny w miejscowości Heiligenstadt, nieopodal Wiednia, datowane na 6 października 1802r. Beethoven musiał go trzymać w ukryciu przez wiele lat. Kiedy skomponował swoją słynną IX symfonię, nie był w stanie nic usłyszeć! Głuchy kompozytor? Jak to możliwe? Niemal 200 lat po śmierci Beethovena ten dokument rzuca światło na jedną z największych tajemnic historii muzyki. Po śmierci Beethoven pozostawił po sobie dwa dokumenty: Heiligenstädter Testament, list pożegnalny, który napisał w 1801 roku 26 lat przed faktyczną śmiercią. W nim bardzo szczegółowo opisuje objawy swojej choroby. Błaga o wybaczenie za swoje niekontrolowane zachowanie, prosząc przyszłe pokolenia o ustalenie przyczyny jego choroby. Drugim dokumentem, który lekarze znajdują w jego pokoju śmierci, jest list adresowany do nieśmiertelnej ukochanej. Beethoven nosił przy sobie ten list miłosny aż do śmierci i nigdy go nie wysłał. Do dziś pozostaje tajemnicą, kim może być ukochana. Znawcy na nowo badają dziedzictwo Beethovena. Biograf Jan Caeyers daje wgląd w maniakalną wściekłość Beethovena w pracy jego reakcję na początek głuchoty. Pianista Lars Vogt i dyrygent Simone Young odkrywają geniusz kompozycji Beethovena. Wiedeński naukowiec medycyny sądowej i profesor uniwersytecki, dr Christian Reiter, bada włosy Beethovena, szukając wskazówek wskazujących na przyczynę jego choroby i śmierci. W misternie zainscenizowanych scenach aktorskich odkrywamy Beethovena jako osobę prywatną. Lars Eidinger wciela się w rolę młodego kompozytora. Animacje ilustrują dokumentację medyczną i bolesne procedury, przez które przeszedł Beethoven, zawsze mając nadzieję na cudowne uzdrowienie. 18:55 WSZYSTKIE ROLE STANISŁAWA BAREI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Mariusz Cieślik Stanisława Bareja. Jego nazwisko stało się marką. Jak u Barei, zupełny Bareja, Bareja wiecznie żywy - w ten sposób miliony Polaków opisują absurdalne historie. Nikt nie pokazał PRL - u lepiej niż ten właśnie reżyser. Bareja to mistrz groteski i najwybitniejszy polski twórca komedii, ale także bardzo bystry obserwator rzeczywistości. O jego filmach wiemy prawie wszystko, ale ich twórca wciąż pozostaje postacią słabo znaną. Tymczasem był Bareja człowiekiem niebanalnym. Przez lata czynnie wspierał opozycję demokratyczną. W piwnicy segmentu na ulicy Fitelberga na prawie dekadę udzielił gościny drukarzom z podziemia. Przemycił też z Wiednia przez dwie granice (i to w sierpniu 1980 roku) powielacz, który służył później nielegalnej Solidarności. Nie bał się wcale, choć groziła za to kara długoletniego więzienia. Te fakty są opinii publicznej znane słabo albo wręcz wcale, warto więc je przypomnieć. 20:00 ANNA GERMAN W SERCACH LUDZI Film dokumentalny, 93 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Film dokumentalny o życiu i nieznanych faktach z życia Anny German. Wybitną artystkę wspominają zaprzyjaźnione z nią osoby z kręgów artystycznych. Autorka filmu, Jadwiga Nowakowska, przedstawia nieznane i mało znane fakty z życia piosenkarki. To film o wyjątkowej osobie, która wciąż jest pamiętana i podziwiana nie tylko w Polsce, ale w różnych krajach świata. Śpiewanie "było całym jej życiem" - podkreślają jej bliscy. To laureatka wielu festiwali, kompozytorka. Anna German była pierwszą Polką, która wystąpiła w San Remo. Uwielbiana również w Uzbekistanie, Kirgistanie, Kazachstanie, Armenii, Łotwie, Litwie, Ukrainie, we Włoszech. Film oprócz opowieści o życiu artystki, jest również opowieścią o fascynacji jej osobą. Trudno wręcz uwierzyć jak wiele osób uwielbia piosenki Anny German i jak wielu młodych artystów włącza je do swojego aktualnego repertuaru. 21:45 OSTATNIA TAJEMNICA MARILYN (MARILYN CONFIDENTIAL / MARILYN, HER FINAL SECRET / MARILYN, LA DERNIERE VERITE) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Francois Pomes Film dokumentalny o ostatniej z niewyjaśnionych tajemnic Marilyn Monroe. Lista mężczyzn w jej życiu jest długa. Tym, którego nigdy nie poznała i za którym najbardziej tęskniła, był jej ojciec. Jego tożsamość wciąż pozostaje jedyną, niewyjaśnioną tajemnicą jej życia. Po raz pierwszy wielu genetyków podjęło się bezprecedensowego eksperymentu. Po ponad dwóch latach badań, dzięki kosmykom włosów Marilyn, udało się wydobyć chromosomy z jej linii ojcowskiej i porównać z potomkami mężczyzn, z którymi spotykała się matka Marilyn. To naukowe i historyczne dochodzenie zabierze nas w podróż ze Stanów Zjednoczonych, do Anglii i ostatecznie do Francji, odsłaniając jedną z ostatnich tajemnic Marylin Monroe: jej biologicznego ojca. Na podstawie badań oraz informacji dostarczonych przez potencjalną rodzinę udało się udowodnić, że pan Charles Stanley Gifford jest biologicznym ojcem Marilyn Monroe. Po usłyszeniu wiadomości cała rodzina Giffordów nie potrafi ukryć radości. Wyjaśnienie ważnej tajemnicy Marilyn oznacza także rozwiązanie wielkiej rodzinnej zagadki. Marilyn odeszła 4.08.1962 r. , ale ostatnia strona jej biografii została spisana, kładąc kres niemal stuletniej tajemnicy dotyczącej jej pochodzenia. Marilyn była sierotą poszukującą zastępczego ojca przez całe swoje krótkie życie. Każdy z jej filmów - "Mężczyźni wolą blondynki", "Rzeka bez powrotu", "Książę i aktoreczka" i "Słomiany wdowiec" - opowiada fragment historii jej życia. 22:50 TAMTE LATA, TAMTE DNI - GRAŻYNA BŁĘCKA - KOLSKA Magazyn, 27 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Grażyną Błęcką - Kolską, która opowie o losach swojej rodziny. Dowiemy się jak znaleźli się w mieście - ogrodzie Łasku, jakie były jej pierwsze kroki w zawodzie aktorki oraz o swojej roli w filmie "Kogel - mogel". 23:30 DZIECI MGŁY (CHILDREN OF THE MIST) Film dokumentalny, 92 min, Wietnam, 2021 Reżyseria: Diem Ha Le 12 - letnia Di jest rozpięta pomiędzy tradycjami górskiej wioski w Wietnamie a nowoczesnością, z którą ma kontakt za pomocą smartfona. Zdaje sobie sprawę, że jednym ze zwyczajów w jej społeczności są małżeństwa dziewczynek porywanych przez przyszłych mężów, którzy często sami także są jeszcze dziećmi. Gdy okazuje się, że kolega Di chce ja porwać, dziewczynka nie zamierza poddać się presji rodziny, chociaż wcześniej to samo spotkało jej siostrę i matkę. 01:10 HISTORIA PEWNEJ PRZYJAŹNI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2007 Reżyseria: Hanna Kramarczuk Scenariusz: Joanna Gospodarczyk, Hanna Kramarczuk Szlachetne rysy, jasne spojrzenia, serdeczność i szczerość bijące z całej postaci. To pierwsze, co uderza, gdy patrzy się na Wacława Micutę i Edwarda Kossoya. Każdy z nich to żywy rozdział współczesnej historii, urodzili się bowiem niemal wiek temu. Film ten to opowieść o ich powikłanych losach i długoletniej przyjaźni wpisanej w życiorysy tych dwóch niezwykłych ludzi. Edward Kossoy i Wacław Micuta należą do odchodzącego pokolenia ludzi, dla których takie pojęcia, jak honor, męstwo, patriotyzm, prawdomówność, pomoc drugiemu, uczciwość nigdy nie były tylko pustymi słowami. Ukształtowani w przedwojennej Polsce, wypełniali je treścią przez całe swoje długie życie. Micuta, urodzony w 1915 r. w patriotycznej rodzinie szlachty kresowej, przeniósł się w 1921 r. z bliskimi do wolnej wreszcie Polski. Harcerz, żołnierz Szarych Szeregów i batalionu "Zośka", więzień oflagu, zakończył wojenną odyseję w stopniu pułkownika, a po wojnie mógł wreszcie zacząć pracować zgodnie z wykształceniem jako ekonomista. W ramach pomocy gospodarczej dla Polski organizowanej tuż po wojnie przez kraje Zachodu, trafił z rodziną do Genewy. Wkrótce potem w Polsce zaczęły się prześladowania akowców i żołnierzy walczących na Zachodzie. Micuta nie miał już dokąd wracać. Starszy od niego o dwa lata Edward Kossoy, urodzony w Radomiu w rodzinie bogatych żydowskich przedsiębiorców, dzieciństwo spędził na Ukrainie i dopiero jako siedmiolatek wrócił do Polski. Prawnik, historyk i dziennikarz z wykształcenia prowadził własną kancelarię. Gdy wybuchła wojna, zgłosił się na ochotnika do armii. We Lwowie został jednak aresztowany przez NKWD. Jego wykształcenie i znajomość kilku języków czyniły z niego podejrzanego osobnika. Uznany za szpiega, został zesłany na 8 lat do obozu pracy na Syberii. Gdy Niemcy napadły na ZSRR, dostał wraz z innymi szansę wstąpienia do wojska. Przez Kazachstan i Iran trafił do Palestyny, tam doczekał powstania państwa Izrael, zaczął pracować dla ONZ. Właśnie dzięki tej działalności poznał na początku lat 60. , w Genewie, gdzie obaj mieszkają do dzisiaj, Wacława Micutę, który w 1960 r. został przedstawicielem ONZ w misji pokojowej w Kongo. Zajmował się tam zalesianiem pustynnych terenów i zakładaniem prowizorycznych wodociągów. W Azji zwalczał uprawy narkotyków, namawiając, by zamiast opium rolnicy uprawiali warzywa. W latach 70. przeszedł na emeryturę, ale nadal pracował w krajach Trzeciego Świata, propagując tanie źródła energii. Kiedy więc Kossoy zaproponował mu wspólne poprowadzenie Instytutu Rozwoju Energii ze Źródeł Odnawialnych, bez wahania przyjął propozycję. Przed kamerami Edward Kossoy i Wacław Micuta wspominają swe wojenne losy, opowiadają, jak doszło do ich spotkania. W Szwajcarii znaleźli bezpieczną przystań, możliwość zawodowej i osobistej realizacji. Tutaj też zaczęła się ich bliska i owocna przyjaźń, która przetrwała ponad pół wieku i która zakończy się dopiero wraz z nimi. 02:05 KOZIETULSKIEGO 6 Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2004 Reżyseria: Bożena Walewska, Michał Rogalski Scenariusz: Bożena Walewska, Michał Rogalski Zdjęcia: Kacper Lisowski Sylwetka wybitnego adwokata, obrońcy w procesach politycznych w latach 80. , posła i senatora RP Edwarda Joachima Wendego. O uroczym, pełnym różnych zainteresowań i pasji człowieku, jakiego nie wszyscy poznali, opowiada rodzina, znajomi i współpracownicy. W filmie wykorzystano liczne materiały archiwalne TVP, dokumentację wideo Sejmu i senatu RP oraz materiały archiwalne ze zbiorów prywatnych rodziny Wende i rodziny Blikle. 03:10 POWRÓT KRÓLA Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1976 Scenariusz: Andrzej Urbańczyk Lektor: Bronisław Cieślak Zdjęcia: Maciej Braunstein Historia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie, który powstał z inicjatywy Ignacego Jana Paderewskiego z okazji 500 - lecia bitwy pod Grunwaldem. Paderewski wykonanie rzeźb powierzył Antoniemu Wiwulskiemu. 10 kwietnia 1910 r. położono kamień węgielny pod budowę pomnika. W lipcu 1910 r. do Krakowa przybyło 150 tysięcy osób na uroczyste obchody rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Po przemówieniach I. J. Paderewskiego i innych odsłonięto pomnik króla Władysława Jagiełły. Pomnik ten towarzyszył wszystkim wydarzeniom w mieście, tutaj zbierali się powstańcy śląscy i strajkujący robotnicy krakowskich fabryk. Od listopada 1939 r. do kwietnia 1940 r. pomnik był systematycznie burzony. Dzięki staraniom Feliksa Dziuby, Adama Klocka, Józefa Miki i Tomasza Perskiego udało się ukryć części pomnika w wytwórni Spectrum. Po wojnie zostały one przekazane żołnierzom Ludowego Wojska Polskiego i było to zapowiedzią odbudowy pomnika. W 1972 roku powołano Komitet Odbudowy Pomnika Grunwaldzkiego. 15 lipca 1976 r. prezydent Krakowa i przewodniczący Komitetu Odbudowy Ponika Grunwaldzkiego Jerzy Pękala wmurował w płytę Placu Matejki akt erekcyjny pomnika. Rekonstrukcję monumentu powierzono rektorowi krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych prof. Marianowi Koniecznemu. Części pomnika przygotowywane były w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych. W dniu 30 września 1976 roku nastąpił montaż konnego posągu króla Władysława Jagiełły na cokole. Wydarzeniu temu przyglądały się zgromadzone na placu tłumy.