TVP Historia Piątek, 08.03.2024 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 8 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1901 - zmarł Aleksander Gierymski; 1968 - wiec studencki na dziedzińcu UW; 1973 - z pamiętników Kisielewskiego o Dniu Kobiet w PRL; 07:05 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 5 "MODLITWA O ŻYCIE" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny Modlitwa o życie Rainer jest załamany rozwojem sytuacji w mieście. Pabst informuje go, że do Warszawy przyjeżdżają jeszcze gorsi degeneraci niż von Hackel, Brygada Dirlewangera i RONA - Rosyjska Wyzwoleńcza Armia Narodowa. Rainer postanawia prosić Fischera o przeniesienie. Chce być jak najdalej od epicentrum zbrodni. Przyda mu się do tego Emilia. W siedzibie powstańców w fabryce na Woli żołnierze przygotowują się do ataku na niemieckie więzienie na Gęsiej, gdzie przetrzymywany jest między innymi Romek Sajkowski. Pluton Władka rusza do akcji z pomocą batalionu Zośka i dwoma zdobycznymi czołgami niemieckimi. Mickiewicz postanawia wyznać Zosi miłość... Wilk świetnie dogaduje się z Rudą, co zdecydowanie nie podoba się Władkowi. Helena wraz z Leną i innymi mieszkańcami kamienicy wciąż ukrywa się w piwnicy. Strzały na Ochocie w końcu milkną i mieszkańcy postanawiają wyjść na ulicę. Helena ostrzega ich przed niebezpieczeństwem, jednak sąsiedzi ignorują ją... Niemcy z pomocą ronowców kontynuują brutalną pacyfikację Warszawy. Rosyjscy kolaboranci zdobywają szpital. Wanda stara się ukryć ranną Celinę. Michał spostrzega pod hotelem Victoria węszącego Karkowskiego z Emilią. Konfident zostaje złapany, jednak Emilia ucieka. 08:35 HISTORIA POLSKI - SIEDMIU ŻYDÓW Z MOJEJ KLASY Film dokumentalny, 39 min, Polska, 1991 Reżyseria: Marcel Łoziński Scenariusz: Marcel Łoziński Zdjęcia: Jacek Petrycki, Andrzej Wyglądała Muzyka: Danuta Zankowska Marcel Łoziński zaprosił do udziału w swoim filmie ludzi, których zmuszono do wyjazdu z Polski wskutek antysemickiej nagonki w roku 1968. Po latach z okazji zjazdu koleżeńskiego ponownie spotkali się w ojczyźnie. Opowiadają o swoim wyjeździe, o tym, co wówczas czuli, co przeżyli później, jaki niosą ze sobą bagaż doświadczeń. Niektórzy dopiero w roku 1968 uświadomili sobie, że są Żydami, dotąd bowiem nie myśleli o sobie w takich kategoriach. Sytuacja, w której się znaleźli, zmusiła ich do postawienia pytania dotyczącego własnej tożsamości - kim są? Żydami? Polakami? "W filmie Łozińskiego oglądamy ten dramat w rozdzierająco autentycznym wyrazie. Przy okazji możemy uświadomić sobie, jakim dramatem dla Polski, tym większym, że dla wielu Polaków zapoznanym, był ten rozwód, to rozstanie" - pisano w jednej z recenzji. 09:15 ŚLADAMI SIOSTRY HELENY MAJEWSKIEJ Reportaż, 20 min, Polska, 2022 Reportaż przedstawia historię siostry Heleny Majewskiej ze Zgromadzenia Sióstr od Aniołów na tle wojennych i powojennych losów Zgromadzenia w Wilnie. Siostra Helena była więźniarką sowieckich łagrów, a po wyjściu na wolność nie wyjechała do Polski, lecz w Wilnie w ukryciu pełniła swoją posługę. 09:40 "SENSACJE XX WIEKU" - SZABLA POLSKA (BITWA POD KOMAROWEM) Widowisko, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Aktorzy: Krzysztof Czeczot, Grzegorz Małecki, Marcin Czarnik, Piotr Grabowski, Tomasz Sobczak, Artur Dziurman Bitwa stoczona pod Komarowem 31 sierpnia 1920 roku zawsze pozostawała w cieniu bitwy warszawskiej, która przesądziła o biegu wojny polsko - bolszewickiej i polskim zwycięstwie. Pod Warszawą i w wyniku kontrofensywy znad Wieprza armie Tuchaczewskiego zostały pokonane i uciekały w stronę Prus Wschodnich, jednakże z południa nadchodziło nowe niebezpieczeństwo. Armia Konna Budionnego (z opóźnieniem) podjęła marsz na Zamość, aby po zdobyciu miasta, dotrzeć przez Krasnystaw pod Warszawę. Był to związek wystarczająco potężny (31 tysięcy szabel), aby zaznaczyć się w historii tamtej wojny. Jednakże w bitwie pod Komarowem, ostatniej bitwie kawalerii, wielka armia Budionnego została rozbita i przestała liczyć się jako zwarty związek. Rrealizowane w Zamościu i na polach pod Komarowem widowisko z udziałem 150 - 200 kawalerzystów ma odtworzyć tamten czas heroicznego starcia polskich żołnierzy i kunsztu naszych dowódców (gen. Stanisław Haller), którzy w jednodniowej bitwie przed murami Zamościa potrafili zatrzymać potężnego wroga i rozbić go, ostatecznie przesądzając o wielkim polskim zwycięstwie w wojnie 1920 roku. Ta bitwa kryje też tajemnicę, którą były działania naszego radiowywiadu, mającego istotny udział w wielkim zwycięstwie. 10:30 WIDZĄCY W CIEMNOŚCI Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Władysław Gołąb był przez 40 lat prezesem Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach koło Warszawy. Spotkał tam wiele wybitnych postaci, które zapisały się w historii Polski. Wspomina osobiste relacje z Włodzimierzem Dolańskim, Matką Elżbietą Różą Czacką. Zofią Morawską i kardynałem Stefanem Wyszyńskim. Wszyscy razem pracowali na Dzieło Lasek, bo tak określany jest projekt dla ociemniałych stworzony w Laskach, który kontynuowany jest do dzisiaj i podziwiany na świecie. Władysław Gołąb urodzony 12 kwietnia 1931 r. w Sulejowie, prawnik, pierwszy w Polsce niewidomy adwokat, działacz społeczny, prezes Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach /1975 - 2015/, członek prezydium Zarządu Głównego Polskiego Związku Niewidomych /1969 - 1973/, prezes Zarządu Głównego Związku Ociemniałych Żołnierzy RP /1997 - 2008/, wiceprezes Międzynarodowego Kongresu Ociemniałych Inwalidów Wojennych /1997 - 2004/. Brał udział w tworzeniu Spółdzielni Niewidomych. Autor ponad tysiąca artykułów w Więzi, Tygodniku Powszechnym, redaktor Encyklopedii Prawa. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Od 1955 r. mąż Justyny z domu Dwornickiej. Ojciec 3 dzieci, doczekał się 6 wnucząt i 12 prawnucząt. Justyna Gołąb, z domu Dwornicka urodzona 14 kwietnia 1927 r. w Zaklikowie. W czasie studiów w Łodzi była szykanowana za zaangażowanie w życie religijne. Absolwentka KUL, polonistka. Od 1947 r. miała kontakt z osobami niewidomymi, którym pomagała razem z innymi woluntariuszami, którymi kierował o. Tomasz Rostworowski. Małżonka Władysława Gołąba, pierwszego polskiego niewidomego adwokata. Była jego nieodłączną towarzyszką życia, osobistą lektorką, sekretarką i kierowcą. Matka 3 dzieci, doczekała się 6 wnucząt i 11 prawnucząt. Była oczami męża. Justyna Gołąb opowiada, jak wygląda jej życie z niewidomym mężem Władysławem Gołąbem, adwokatem, który przez 40 lat był prezesem Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Poznali się w szpitalu, gdy Justyna Gołąb czekała na operację oka, a Władysław również leczył swoje oczy, bo wzrok stracił podczas rozminowywania min w czasie wojny w Sulejowie. Zawsze była przy mężu, pomagała mu w pracy i życiu codziennym. To wyjątkowa para kochających się ludzi, którzy stworzyli wspaniałą rodzinę. 11:40 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - NOWA OŚ ZŁA Magazyn, 30 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Andrzej Mietkowski Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski Czy to wojna proxy? Zaangażowanie Zachodu na Ukrainie - sprzęt wojskowy, dane wywiadowcze, szkolenia wojsk - ma cechy wojny zastępczej. Putin prowadzi wojnę globalną. Eksperci są zgodni: był militarnie słabszy, dlatego uderzył w Ukrainę, zamiast w NATO. Ale jego celem geopolitycznym jest Zachód. Czy konfrontacja Rosji z NATO była zamierzeniem Kremla? Czy skutkiem mylnego rozpoznania? O innych przykładach wojen zastępczych w poprzednim wieku opowiadają dr Jerzy Marek Nowakowski - historyk i dziennikarz; dr Przemysław Gasztold - Seń - historyk IPN, oraz płk dr hab. Juliusz Tym z Akademii Sztuki Wojennej. 12:15 KRÓLOWA BONA - ODC. 3 Serial historyczny TVP, 54 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Piotr Garlicki, Piotr Fronczewski, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Jan Machulski, Wiktor Sadecki, Józef Para, Konrad Morawski, Marek Kondrat, Janusz Bylczyński, Józef Duriasz W 1525 roku, po wieloletnich wojnach, królowi Zygmuntowi udaje się zmusić Albrechta Hohenzollerna do złożenia hołdu. Zakon Krzyżacki przestaje istnieć, a wielki mistrz staje się lennikiem Korony. Albrecht jako świecki książę daje początek dynastii Hohenzollernów w Prusach. Wkrótce na dom Jagiellonów spadają ciężkie ciosy: ginie pod Mohaczem Ludwik - bratanek Zygmunta, król Czech i Węgier. Pretensje do obu tronów natychmiast zgłaszają Habsburgowie. Ferdynand opanowuje Pragę, ale Sejm Węgierski ogłasza królem Jana Zapolyę, spokrewnionego z Zygmuntem. Królowa Bona rodzi swemu mężowi już czwarte dziecko. 13:15 GIGANCI NAUKI - MARIAN REJEWSKI Cykl dokumentalny, 17 min, Polska, 2021 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Kto jest twórcą terminu witamina? Dlaczego każdy ma przy sobie monokryształ stworzony metodą Czochralskiego? Kto był nazywany Edisonem metalurgii? Wynalazek, którego z Gigantów nauki był umieszczony na wieży Eiffla? Do czego wykorzystywany był polon? Kto opracował oznaczenia grup krwi? Jak nazywał się twórca pierwszej skutecznej szczepionki na tyfus? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziemy "Giganci nauki". Są wśród nich polscy odkrywcy, wynalazcy, konstruktorzy i projektanci. Przedstawimy ich największe osiągnięcia, wyjaśniając równocześnie wagę poszczególnych innowacji oraz ich wykorzystanie. Zaproponowane postacie to przedstawiciele nauk medycznych, fizyki, chemii oraz matematyki. 13:40 LEGENDY EUROPY - BURGUNDIA ODC. 8 (LEGENDS OF EUROPE MYSTICAL AND FANTASY TALES 8. BURGUNDY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Hudson Seria przedstawia nowe, niemal magiczne spojrzenie na europejskie dziedzictwo. Inspirowane nowo odkrytym zainteresowaniem odwiecznymi legendami. Czy przerażające, czy zaskakujące, te historie, inspirowane naturalnymi wspaniałościami, są jednocześnie mistycznymi i niejasnymi zagadkami do rozszyfrowania. Piraci, bestie, zaczarowane lasy, skamieniali pasterze, zaczarowane jeziora, dziwaczne potwory lub uwięzione księżniczki to bohaterowie tej serii, która z północy na południe i ze wschodu na zachód na nowo odkryje Europę. Dziś wyruszymy do Burgundii. 14:35 OPOWIEŚCI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEGO LASU - UKRYCI MIESZKAŃCY SIERRA MORENA (STORIES OF THE MEDITERRANEAN FOREST) Cykl dokumentalny, 49 min, Niemcy/Hiszpania, 2019 Reżyseria: Jose Antonio Vallejo Sześcioodcinkowy cykl opowieści o przyrodzie w rejonie Morza Śródziemnego, które jest jednym z najbardziej bogatych biologicznie i krajobrazowo regionem planety. To skrzyżowanie Europy, Azji i Afryki. Jest uważane za jedno z miejsc bujnego rozkwitu bioróżnorodności na Ziemi. W jego różnych siedliskach żyje ogromna liczba unikalnych dla regionu gatunków zwierząt i roślin. Basen Morza Śródziemnego znajduje się w jednej ze stref umiarkowanych planety. Klimat subtropikalny sprawia, że zimą jest tu chłodniej i wilgotniej, latem gorąco i sucho, a jesienią i wiosną łagodnie i deszczowo. Ten region zamieszkany przez ludzi od ponad 8000 lat doświadczył dramatycznych zmian, ale mimo to nadal należy do najbardziej biologicznie zróżnicowanych na świecie. Od bagien po wysokie pasma górskie, od lasów dębowych i korkowych po lasy sosnowe wysoko w górach. Wszystkie one są domem dla tysięcy gatunków zwierząt i roślin, których ścieżki krzyżują się podczas ich życiowych przygód. A każdy z nich ma swoją historię do opowiedzenia. Odc. 1 Zimowy czas; Odc. 2 Las stuletnich dębów; Odc. 3 Królowa Nocy; Odc. 4 Ukryci mieszkańcy Sierra Morena; Odc. 5 Opancerzony wojownik; Odc. 6 Opowieści wiosenne. 15:35 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /1/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Połączenie koła i drogi jest prawdopodobnie największym osiągnięciem inżynieryjnym wszech czasów. Pierwsze znalezione przez archeologów koło ma ponad 5000 lat. Dziś nasza planeta niemal żyje dźwiękiem kół na asfalcie z liczbą 1, 2 miliarda pojazdów pokonujących miliony kilometrów dróg przecinających wszystkie kontynenty. Droga była niezwykle ważnym elementem rozwoju ludzkości i jest uważana za jeden z triumfów starożytnej inżynierii, umożliwiających ludziom swobodę poruszania się. Pierwszy odcinek 10-odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 16:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TAMTEN NAJDŁUŻSZY DZIEŃ CZ. 1 Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony przygotowaniom aliantów do lądowania w Normandii, przedstawiający aspekt militarny oraz polityczne tło operacji. 16:55 HISTORIA POLSKI - TAŚMY MARCA Film dokumentalny, 30 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Sawicki Scenariusz: Jerzy Eisler Film zrealizowany na podstawie materiałów archiwalnych odnalezionych w Instytucie Pamięci Narodowej. Jest on próbą rekonstrukcji najważniejszych wydarzeń, jakie się wówczas rozegrały i zostały utrwalone kamerą, relacją z miejsc, które były areną tych najbardziej znaczących zdarzeń. Na ten przekaz o marcu 1968 r. składają się zdjęcia wykonane z ukrycia przez operatorów Służby Bezpieczeństwa, ale również materiały zlecone czy też zarekwirowane innym ekipom filmowym. Miały one posłużyć do wskazania sprawców, niewątpliwie także do realizacji filmu propagandowego, z czego ostatecznie ówczesne władze zrezygnowały. 17:30 DAWNO TEMU W PRL - U Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2007 Reżyseria: Sławomir Koehler, Włodzimierz Frąckiewicz Scenariusz: Włodzimierz Frąckiewicz, Sławomir Koehler Film o walce gdańskiej młodzieży radykalnie sprzeciwiającej się PRL-owskim władzom. Stali się ofiarami marcowych represji. W 1968 roku niektórzy z nich zapłacili wysoką cenę za swoją postawę. Najwyższą karę, 10 lat pozbawienia wolności, otrzymał wówczas 17-letni Jakub Szadaj. Został ukarany głównie za to, że był Polakiem pochodzenia żydowskiego. Próbowano mu wmówić, że był przywódcą zbrojnej grupy młodzieżowej. Po niespełna 40 latach trauma PRL- owsa odżyła. Jakub dowiedział się, że jego najbliższy przyjaciel donosił na niego do SB. 18:30 POLSKIE 100 LAT - MARZEC 1968 Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2020 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Lektor: Tomasz Marzecki Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Okres marca 1968 roku to pierwszy od 1956 roku protest środowisk młodzieżowych i intelektualnych przeciwko sposobom sprawowania władzy przez komunistów. Spontaniczne protesty zostały wykorzystane przez władze do załatwienia wewnętrznych konfliktów i porachunków. W efekcie rozpętania antysemickiej nagonki opuściło Polskę około 15 tysięcy polskich Żydów. Rok 1968 to także haniebny udział Ludowego Wojska Polskiego w stłumieniu demokratycznych zmian w Czechosłowacji tak zwanej praskiej wiosny. 19:05 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 6 "DZIEWCZYNA Z TULIPANAMI" Serial wojenny, 43 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny Dziewczyna z tulipanami Drugi tydzień powstania. Po wycofaniu się z Woli, Kompania Specjalna Oset stacjonuje w obozowisku na Starym Mieście. Powstańcy są załamani odwrotem. Czują pustkę po odejściu Mickiewicza. Janek i Bronek dyskutują nad szyfrem na zdjęciach z portfela Inżyniera. Stanisław, ojciec Twardego z batalionu Zośka, znajduje Wandę w wolskim szpitalu. Kobieta leży nieprzytomna pod górą zwłok. Mieszkańcy domu Heleny wciąż są przetrzymywani przez Ronowców. Lena wpada w oko jednemu z żołnierzy. Tymczasem w opuszczonym szpitalu na Woli wycieńczona i wciąż ukrywająca się Celina spotyka szabrownika, dziewczyna liczy na pomoc. Rainer organizuje zarządzanie obozem przejściowym. Bierze do pomocy swojego byłego konfidenta Woźniaka. W gabinecie Rainera Woźniak po raz pierwszy widzi Emilię, narzeczoną Karkowskiego. To jedno z najważniejszych spotkań w jego życiu. Do Hotelu Victoria przybywa łączniczka z Woli. Michał dowiaduje się od niej, że ze szpitala na Woli nikt się nie uratował. Jest przekonany, że Celina nie żyje. 20:00 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY - ODC. 1/6 (UNTOLD ARCTIC WARS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Anna - Reeta Eksyma, Teemu Hostikka Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. Zobaczymy kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe. 21:05 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.II - W IMIĘ BOŻE. ODC. 2/6 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 2/6) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2017 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwym okresie średniowiecznej Europy głodne władzy dynastie walczyły między sobą o dominację na kontynencie. Starli się krwią i żelazem na polach bitew - ale prawdziwa walka o władzę rozgrywała się na osobności. Za kamiennymi murami zamku znajdował się świat strategicznych sojuszy, cudzołóstwa, zdrady i morderstwa. Bezwzględna intryga rozdzieliła wiele legendarnych rodzin i ukształtowała sposób, w jaki rządzili swoimi imperiami. Te epickie wojny trwały przez wiele pokoleń i wstrząsały Europą i nadal rozbrzmiewają w niezliczonych hitach i serialach: "Królowie przeklęci" (The Accursed Kings), "Tudorowie" (The Tudors) czy w największym hicie współczesnej telewizji, jakim jest "Gra o tron" (Game of Thrones). 22:00 "SENSACJE XX WIEKU" - SZABLA POLSKA (BITWA POD KOMAROWEM) Widowisko, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Aktorzy: Krzysztof Czeczot, Grzegorz Małecki, Marcin Czarnik, Piotr Grabowski, Tomasz Sobczak, Artur Dziurman Bitwa stoczona pod Komarowem 31 sierpnia 1920 roku zawsze pozostawała w cieniu bitwy warszawskiej, która przesądziła o biegu wojny polsko - bolszewickiej i polskim zwycięstwie. Pod Warszawą i w wyniku kontrofensywy znad Wieprza armie Tuchaczewskiego zostały pokonane i uciekały w stronę Prus Wschodnich, jednakże z południa nadchodziło nowe niebezpieczeństwo. Armia Konna Budionnego (z opóźnieniem) podjęła marsz na Zamość, aby po zdobyciu miasta, dotrzeć przez Krasnystaw pod Warszawę. Był to związek wystarczająco potężny (31 tysięcy szabel), aby zaznaczyć się w historii tamtej wojny. Jednakże w bitwie pod Komarowem, ostatniej bitwie kawalerii, wielka armia Budionnego została rozbita i przestała liczyć się jako zwarty związek. Rrealizowane w Zamościu i na polach pod Komarowem widowisko z udziałem 150 - 200 kawalerzystów ma odtworzyć tamten czas heroicznego starcia polskich żołnierzy i kunsztu naszych dowódców (gen. Stanisław Haller), którzy w jednodniowej bitwie przed murami Zamościa potrafili zatrzymać potężnego wroga i rozbić go, ostatecznie przesądzając o wielkim polskim zwycięstwie w wojnie 1920 roku. Ta bitwa kryje też tajemnicę, którą były działania naszego radiowywiadu, mającego istotny udział w wielkim zwycięstwie. 23:00 MARZEC '68 Dramat, 116 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Lang Scenariusz: Andrzej Gołda Aktorzy: Vanessa Aleksander, Ignacy Liss, Ireneusz Czop, Edyta Olszówka, Anna Radwan, Mariusz Bonaszewski, Joanna Badełek, Katarzyna Bargiełowska, Karol Biskup, Adam Bobik, Jacek Bończyk, Jerzy Bończak, Aleksandra Boroń, Kamila Brodacka, Adrian Brząkała Główny wątek filmu nawiązuje do czasów związanych z wydarzeniami w Warszawie w roku 1968. Doszło wówczas do interwencji milicji, która przed Uniwersytetem Warszawskim brutalnie rozgoniła studentów protestujących przeciwko wyrzuceniu z uczelni ich kolegów oraz w obronie zdjętych z afisza "Dziadów" w reżyserii Kazimierza Dejmka. To właśnie na premierze tego spektaklu w Teatrze Narodowym poznali się młodzi bohaterowie filmu: Hania, studentka szkoły teatralnej i Janek, student politechniki. Połączyła ich miłość, nie widzą świata poza sobą i nie interesują się polityką. Ale to właśnie polityka zagrozi ich szczęściu. Wskutek gomułkowskich czystek zostaje wyrzucony z pracy ojciec Hani, świetny lekarz. Nie mając perspektryw na przyszłość, rodzinie pozostaje przymusowa emigracja. Po przeciwnej stronie barykady znajdują się z kolei rodzice Janka. Zakochani w sobie Hania i Janek są w samym środku buntu młodzieży przeciwko władzy ograniczającej ich wolność i swobody. Przyjdzie im walczyć przede wszystkim o swoje uczucia. Czy ich miłość zdoła przetrwać polityczną zawieruchę w kraju i pokonać wszelkie trudności? 01:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZBRODNIA BEZ KARY ODC. 241 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Zbrodnia bez kary" Każda niemal wojna, oprócz publicznie deklarowanych powodów i celów ma również swoje skryte oblicze. W czasie wielkiego zamętu, gdy oczy świata skierowane są na ścierające się fronty, załatwiane są sprawy, które w czasie pokoju musiałyby zbulwersować każdą opinię publiczną. Dla ideologii nazistowskiej, głoszącej, że wszystko co słabe musi ulec zagładzie, wojenna zawierucha oznaczała możliwość przejścia od przerażającej teorii do przerażającej praktyki. Szpital psychiatryczny Dziekanka w Gnieźnie od samego początku okupacji stał się miejscem realizacji polityki nazistowskiej, miejscem eksterminacji chorych psychicznie, zgodnie z zarządzeniem Hitlera. Niemcy w ramach akcji T4 zagazowali i pogrzebali w nieznanych miejscach blisko 10 tysięcy chorych pacjentów tego szpitala, wśród których byli Polacy, Żydzi, Ukraińcy, Rosjanie, Litwini, Anglicy, Włosi, Niemcy. 01:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 1 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez niemieckie okrety podwodne u - booty. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe.