TVP Dokument Środa, 13.03.2024 05:25 KORONA GÓR POLSKI - ŚNIEŻKA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu, obleganych przez turystów, Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /34/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Zabierzemy dzisiaj widzów w niezwykle miejsce, gdzie radość z życia istnieje mimo wszystko i wbrew wszystkiemu. To właśnie tu każdy z nas uczy się szacunku i pojmuje określenie żywa istota w odniesieniu do zwierząt. To miejsce to Przystań Ocalenie, gdzie ludzie przywracają zwierzętom wiarę w człowieka, który je skrzywdził bądź porzucił. To tu walczy się o ich prawo do życia i spokoju, choćby tylko na te ostatnie dni, aby odchodziły z tego świata, patrząc w oczy człowieka ze spokojem i wdzięcznością, a nie ze strachem i cierpieniem. 06:30 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 2 COMO (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp: Maggiore, Como, Iseo, Lugano i Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: środowiska alpejskiego i śródziemnomorskiego. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Autorzy cyklu odwiedzają osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie - autentyczne i nieoczekiwane. Kamera towarzyszy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; ukazuje mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odcinek 2. Jezioro Como, które jest jednym z największych i najpiękniejszych włoskich jezior. Uroku dodaje mu bez wątpienia otoczenie majestatycznych Alp i sąsiedztwo urokliwych miasteczek z okazałymi willami. Posiadaniem tam swoich rezydencji szczycą się sławni artyści i bogaci biznesmeni. To m.in za ich sprawą Como uchodzi za włoski synonim luksusu i elegancji. Como jest zdecydowanie mniejsze niż Jezioro Garda, przez co otaczające je góry wyglądają na jeszcze większe. 07:30 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 1 MŁODE I BEZBRONNE (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 1. YOUNG AND VULNERABLE) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 1 Młode i bezbronne. W maju w Zambii wreszcie kończy się półroczna pora deszczowa. Młody samiec Pip, nazwany tak przez miejscowych badaczy, jest z matką i resztą stada. Ta grupa rodzinna od pokoleń żyje w tym parku narodowym, Obecnie składa się z trzech matek i siedmiorga niesfornych młodych. Pip trzyma się blisko rodziny, bo ma tylko pięć miesięcy i daleko mu do samodzielności. Samice będą musiały go ustrzec przed zagrożeniami, jakie niesie ze sobą pora sucha. To stado żyje w jednym z najdzikszych miejsc w Afryce. Park Narodowy Południowa Luangwa ma dziewięć tysięcy kilometrów kwadratowych i jest ostoją wielu afrykańskich dzikich zwierząt. Prawdziwa siła lwów bierze się z więzów rodzinnych. Lwy są najbardziej społecznymi dużymi kotami. 08:30 PIERWSZE ZWIERZĘTA ŚWIATA (FIRST ANIMALS) Film dokumentalny, 52 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Andrew Gregg Film dokumentalny o niezwykłych odkryciach paleontologicznych w Kolumbii Brytyjskiej, która była kiedyś dnem starożytnego oceanu. Pięćset milionów lat później odkryto w Burgess niezwykłe skamieliny z łupków, które zmieniły nasze rozumienie ewolucji. Wraz z paleontologiem dr. Jeanem Bernardem Caronem i jego zespołem, zobaczymy jak wydobywano okazy. Te znaleziska z epoki kambryjskiej zostały następnie przeniesione do muzeum, gdzie naukowcy próbują zinterpretować, jak zwierzęta wyglądałyby i jak się zachowywały. Dzięki pomocy komputerów i grafikom w 3D, poznamy ich życie podczas eksplozji kambryjskie. 09:30 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 4 MARSYLIA (CITIES BY THE SEA 4. MARSEILLE) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu, wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata, odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 4. Marsylia to najstarsze i drugie co do wielkości miasto we Francji. Emanuje kreatywnością i radością życia, ale nie jest wolne od problemów społecznych. To metropolia, która stale wymyśla się na nowo. Od roku 1830 we francuskiej marynarce wojennej istnieje oddział malarzy. Kobiety nadal są w nim wyjątkiem. Dwa i pół tysiąca lat temu Marsylię założyli greccy żeglarze. Większość ludzi, którzy odcisnęli na niej swoje piętno, przybyła tu drogą morską. 10:35 BAZA LUDZI ŻYWYCH Film dokumentalny, 32 min, Polska, 1972 Scenariusz: Zbigniew Święch Lektor: Ewa Ciepiela Film dokumentalny rozprawiający się w sposób świadomy z mitami narosłymi wokół pracy w bieszczadzkich lasach. Autorzy dokumentu przedstawiają zawiedzione oczekiwania społeczne wobec przemysłu drzewnego w latach 70. , którego centrum mieści się w Bieszczadach. Dyrektor nadleśnictwa, Czesław Chodur i podlegli mu leśnicy opowiadają o chybionych decyzjach podjętych przez władze, które skutecznie uniemożliwiają rozwój gospodarki drzewnej w Bieszczadach. Robotnicy leśni: drwale, pilarze, wozacy przedstawiają swoje argumenty i podkreślają brak zaangażowania środków finansowych w przemysł drzewny. Brak perspektyw lepszego życia wobec niezwykle trudnych warunków pracy działa zniechęcająco na kadry pracownicze zatrudnione w leśnictwie. Dyrektor Chodur wymienia inwestycje poczynione w obszarze gospodarki leśnej, mając jednocześnie świadomość niewystarczalności działań władz w celu polepszenia warunków pracy i życia osadników, którymi są w Bieszczadach właśnie pracownicy leśni. Autorzy programu zadają zasadnicze pytanie: czy w ogóle istnieje spójna koncepcja dotycząca rozwoju regionu Bieszczad jako podstawowego zaplecza produkcji drewna dla potrzeb krajowych i zagranicznych. 11:10 W POSZUKIWANIU RODOWODU Film dokumentalny, 20 min, Polska, 1974 Scenariusz: Franciszek Palowski Zdjęcia: Maciej Braunstein, Aleksander Wasilewicz Film przedstawia temat poszukiwania własnego rodowodu przez osoby polskiego pochodzenia, przybywające do Polski ze Stanów Zjednoczonych, Australii, Szkocji, Ameryki Południowej, Francji na organizowane przez Uniwersytet Jagielloński Kursy Języka i Kultury Polskiej. Z każdym rokiem jest ich więcej. Spośród wielu, nierzadko atrakcyjniejszych, możliwości spędzenia letnich wakacji i urlopów wybierają Polskę. Przyjeżdżają w poszukiwaniu brakującego ogniwa własnej biografii. Ekipa telewizyjna towarzyszy uczestnikom kursu od pierwszych kroków na polskim lotnisku, przez sale wykładowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, zwiedzanie Krakowa, Gdańska, Malborka, Grunwaldu, Warszawy. Podczas wizyt w muzeach, bibliotekach i na lekcjach historii Polski. Słuchacze kursów wypowiadają się prawie płynną polszczyzną zarówno na tematy współczesnej historii naszego kraju, jak i wracają do okresu wojny. Mówią, dlaczego zdecydowali się na przyjazd do Polski, a także o fascynacji polską kulturą i folklorem. Wypowiedzi Eugene'a Kusielewicza, działacza polonijnego, o funkcjonującym w Stanach Zjednoczonych Związku Klubów Kulturalnych Polski i Fundacji Kościuszkowskiej, z zaznaczeniem, że dopiero ta współpraca z Polską, która pozwoliła na przyjazd do ojczyzny przodków, jest przełomem. Rektor UJ, prof. Mieczysław Karaś otwiera uroczyście działalność Zakładu dla Spraw Polonii na krakowskim uniwersytecie. Jest to przejście od bardzo emocjonalnie zaangażowanej działalności do zinstytucjonalizowanej formy pracy z Polonią na całym świecie. 11:35 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 3. DUNAJ Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Cykl reportaży niewiele mający wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Dunaj to druga najdłuższa rzeka w Europie oraz północna granica Bałkanów. Razem z Leną wybierzemy się w podróż wzdłuż tej granicy i odwiedzimy rozlewisko Dunaju w Rumunii, Nowy Sad w Serbii czy miejsce, w którym Dunaj spotyka się z Drawą w Chorwacji. W każdym miejscu poznamy lokalnych bohaterów, którzy pokażą nam trzy różne perspektywy życia przy tej niesamowitej rzece. Będzie to odcinek o silnym związku człowieka z naturą. 12:10 BALMORAL: UKRYTA HISTORIA - ODC. 2. LATA 1955 - 1992 (INSIDE BALMORAL / BALMORAL: HIDDEN HISTORY) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Tom Brisley, Ash Potterton Trzyodcinkowa miniseria dokumentalna o zamku Balmoral - szkockim domu rodziny królewskiej od 1852 roku, kiedy książę Albert kupił posiadłość jako prezent dla swojej żony, królowej Wiktorii, która kochała szkocką wieś. Serial dokumentalny jest spojrzeniem zza kulis na to odosobnione królewskie ustronie, ulubiony dom królowej Elżbiety. To 50 000 akrów szkockich Highlands i ponad 150 budynków. Posiadłość zatrudnia ponad 100 pracowników. Film daje rzadki wgląd w jedną z najbardziej fascynujących rezydencji w Wielkiej Brytanii. Odc. 2 - "Lata 1955 - 1992". W Balmoral gości młoda rodzina rozdzielona przez królewskie obowiązki. Każdego roku w lipcu dwór królewski przeprowadza wielką operację. Części mieszkalne zamku w Windsorze i w Pałacu Buckingham zostają zamknięte. Służba zabezpiecza meble i pakuje ulubione przedmioty królowej. Konie, psy i personel szykują się do podróży na północ. Cel tej podróży to posiadłość Balmoral w górzystym regionie Szkocji. Przemiana zamku Balmoral z turystycznej atrakcji w królewski dom zajmuje blisko dwa tygodnie i trwa nawet po przyjeździe królowej. W tym czasie para królewska mieszka w oddalonej o półtora kilometra od zamku rezydencji Craigowan Lodge. Kiedy królowa jest w Craigowan, turyści nadal mogą zwiedzać jej posiadłość. Czasem dochodzi do niespodziewanego spotkania. Balmoral - królewski dom wypoczynkowy. Przez ponad 165 lat królewskie dzieci przeżywały tam najszczęśliwsze chwile, w tym również książę Karol. 13:05 UKRAIŃCY - ODC. 12. ŚWIĘTO UKRAINY Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Reżyseria: Julia Łuczkowska Scenariusz: Julia Łuczkowska Mijamy ich codziennie na ulicach polskich miast i miasteczek. Spotykamy ich parzących sobie kawę w biurach i obsługujących nas w osiedlowych sklepach. Widzimy, jak stresują się nadchodzącym egzaminem i kibicują swojej reprezentacji piłki nożnej. Ukraińcy. Remontują i sprzątają nasze domy. Studiują. Prowadzą własne firmy. Część z nich mieszka tu od dziesięcioleci. Wielu z nich przyjechało tu niedawno. Uciekając przed wojną, politycznym chaosem i kryzysem ekonomicznym. Stanowią dzisiaj nieodzowny element polskiego krajobrazu społecznego. Osiem rodzin, dla których drugim domem stała się Polska. Teraz mają dwie Ojczyzny, nie zapominają o swoich korzeniach, kultywują tradycje, latem każdego roku uczestniczą w święcie Ukrainy na krakowskim rynku. Ołech jest pastorem i uchodźcą politycznym. Pochodzi z Donbasu, w 2014 roku został uwięziony i torturowany, bo modlił się za Ukrainę. Andriej jest żołnierzem, który został ciężko ranny na Majdanie. Sasza jest bokserką, Mistrzynią Ukrainy i Europy, reprezentantką Polski w boksie. Roman jest aktorem, związał się z Polką i z Polską wiąże swoją przyszłość. Anna Petiurenko jest wykładowcą akademickim, przyjechała do Polski z rodziną, licząc na lepsze życie. Walentyna w Polsce znalazła pracę i zbudowała dom. Oksana uciekła od męża, jest krawcową i dzięki pracowitości udało się jej odnieść sukces. Sasza jest muzykiem, do Polski przyjechał z powodów rodzinnych, jest tynkarzem i układa sobie życie na nowo. 13:55 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 3 ISEO (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp: Maggiore, Como, Iseo, Lugano i Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: środowiska alpejskiego i śródziemnomorskiego. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Autorzy cyklu odwiedzają osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie - autentyczne i nieoczekiwane. Kamera towarzyszy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; ukazuje mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odc. 3. Iseo to malownicze włoskie jezioro, położone w centralnej części Alp, na zachodzie regionu Lombardia i na skraju doliny Val Camonica. Otoczone górami, klifami, winnicami i zamkami średniowiecznymi, jest niezwykle urokliwe, ale mimo swoich walorów, wciąż mało znane wśród turystów zagranicznych, od zawsze pozostaje w cieniu popularnych jezior włoskich: Como i Garda. Dookoła jeziora Iseo są takie widoki, że gdzie nie spojrzycie, tam jest pięknie, dlatego to raj dla fanów uroczych krajobrazów i fotografów. Przy dobrej widoczności warto wspiąć się na którąś z gór w pobliżu jeziora, gdyż z wysokości roztacza się przepiękny widok na taflę Iseo i okoliczne tereny. 15:00 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 2 ZWAŚNIONE STADA (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 2. PRIDES IN CONFLICT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 2 - "Zwaśnione stada". Dolina Luangwy to jedna z ostatnich ostoi lwów na świecie. W porze deszczowej stada mogą żyć w dużej odległości od siebie. Ale w porze suchej wszystkie dzikie zwierzęta gromadzą się nad rzeką. Terytoria lwów zaczynają się wtedy zazębiać. Ta bliskość oznacza, że to, co się dzieje w jednym stadzie, nieuchronnie wpływa na życie innego. Przyszłość stada to jego młode. Jedna z tych lwich rodzin, zwana tu Hollywoodami, ma poważny problem z potomstwem. Przez niemal dwa lata żadne z jej lwiątek nie przeżyło. Czyżby obecne pokolenie Hollywoodów miało być ostatnim, które przemierza tę dolinę? 16:00 CZYŚCICIELE NATURY (NATURE'S CLEAN UP CREW) Film dokumentalny, 53 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Robin Bicknell Film dokumentalny o tych stworzeniach, które po nas sprzątają. Dla nas to śmieci. Dla nich to obiad. Wśród nas krzątają się zapracowani padlinożercy, sprytne stworzenia, które w naszym otoczeniu przetwarzają góry odpadów, pozostawionych przez społeczeństwo konsumpcyjne. Codziennie ludzie pozbywają się insektów w jednym największych miast świata - Nowym Jorku. Mają do czynienia z mrówkami przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Na jednego mieszkańca przypada dwa tysiące mrówek. W miastach jest obfitość mrówek, które - jak się okazuje - wykonują dla nas pożyteczną robotę. Pełni pasji naukowcy zrozumieli i pokochali te stworzenia, dzięki nim odkryjemy świat padlinożerców. Obalając po drodze niektóre mity, dowiemy się, jak ewoluowali do tej brudnej roboty, jakie korzyści mogą nam przynieść. Sępy, mrówki, lisy, oposy i inne oferują nam wiele korzyści, po prostu dzieląc naszą przestrzeń. Po prostu ekipa sprzątająca to grupa żywotnych stworzeń, z których każde jest piękne na swój sposób. Bez nich tonęlibyśmy we własnych odpadkach i zmagalibyśmy się z wieloma śmiertelnymi chorobami. Wszystkim tym niedocenianym bohaterom należy się więcej szacunku. Bo choć niektóre są dziwne, odmienne lub odrażające to one czyszczą nasze miasta. Więc wyluzujmy i udostępnijmy im trochę miejsca. Pozwalając im spokojnie żyć pomagamy sobie. 17:10 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 6 TEL AWIW (CITIES BY THE SEA 6. TEL AVIV) Cykl dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Odcinek 6. Tel Awiw. Bez kontaktu z morzem to drugie co do wielkości miasto w Izraelu nigdy by nie powstało. Kiedyś Tel Awiw był bezpieczną przystanią dla Żydów z diaspory. Dziś napływ dobrowolnych imigrantów wcale nie maleje. W Izraelu mawia się, że Jerozolima się modli, Hajfa pracuje, a Tel Awiw tańczy. Styl życia, kreatywność i indywidualizm to wizytówki tego miasta. W Tel Awiwie niektórzy żyją jak w bańce, a inni siedzą na beczce prochu. Ochrona miasta wymaga ciągłych starań. Łodzie patrolowe przez całą dobę strzegą wybrzeża przez intruzami. W Izraelu niemal każdy musi odbyć służbę wojskową bez względu na to, czy jest człowiekiem wierzącym, ateistą, Żydem, Palestyńczykiem czy imigrantem. Tel Awiw akceptuje wszelkie szaleństwa. Humor jest tu częścią filozofii życiowej. 18:05 BALMORAL: UKRYTA HISTORIA - ODC. 3. LATA 1992 - 2017 (INSIDE BALMORAL / BALMORAL: HIDDEN HISTORY) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Tom Brisley, Ash Potterton Trzyodcinkowa miniseria dokumentalna o zamku Balmoral - szkockim domu rodziny królewskiej od 1852 roku, kiedy książę Albert kupił posiadłość jako prezent dla swojej żony, królowej Wiktorii, która kochała szkocką wieś. Serial dokumentalny jest spojrzeniem zza kulis na to odosobnione królewskie ustronie, ulubiony dom królowej Elżbiety. To 50 000 akrów szkockich Highlands i ponad 150 budynków. Posiadłość zatrudnia ponad 100 pracowników. Film daje rzadki wgląd w jedną z najbardziej fascynujących rezydencji w Wielkiej Brytanii. Odc. 3 - "Lata 1992 - 2017". Każdego roku w sierpniu królowa i jej rodzina opuszczają Anglię i jadą na północ, by spędzić dwa miesiące w sercu szkockich gór. Dziś monarchia cieszy się dużą sympatią poddanych. Ale 20 lat temu tak nie było. W połowie lat dziewięćdziesiątych Balmoral było miejscem, gdzie rodzina królewska mogła się schronić przed rosnącą krytyką ze strony mediów i społeczeństwa. Media szeroko komentowały kolejne królewskie skandale. Czterdzieści lat po objęciu tronu przez królową jej ukochana instytucja była ostro krytykowana. Jaka przyszłość czeka tę królewską posiadłość, kiedy tron po Elżbiecie II obejmie Karol III? 19:00 OSTATNIA HABSBURŻANKA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Judyta Syrek, Wojciech Kursa Scenariusz: Judyta Syrek Zdjęcia: Tomasz Stańco, Michał Bożek, Wojciech Kursa Wykonawcy: Krystyna Czubówna Film pokazujący losy ostatnich Habsburgów z Żywca na bazie rozmowy z księżną Renatą Habsburg Lorena de Zulueta, córką arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga, ostatniego dziedzica z Żywca i arcyksiężnej Alicji Ancarcrona (primo voto Badeni). Kanwą scenariusza filmu jest treść pocztówek, które księżna Renata i jej rodzeństwo otrzymywali od swojego taty z podróży. Pocztówki te zostały wystawione na sprzedaż przez jednego z mieszkańców Żywca na jednej z najpopularniejszych aukcji internetowych. Treść tych pocztówek przeniesie widzów w czasy przedwojenne i będzie pretekstem do opowiedzenia historii ostatnich żywieckich Habsburgów. 20:00 TERROR W PARYŻU - ODC. 3. MILION STRON AKT (THE TERROR TRIAL / V13 EPISODE 3 - AN INVESTIGATION OF A MILLION PAGES) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2021 Reżyseria: Theo Ivanez Mini - seria kryminalno - polityczna (5 odcinków) o śledztwach w sprawach o zamachy terrorystyczne we Francji. Proces, który rozpoczął się we wrześniu 2021 r. dotyczący ataków popełnionych od 13 listopada 2015 r. Nadzwyczajna sprawa sądowa z 20 oskarżonymi została skierowana do specjalnie utworzonego Sądu, 220 tomów postępowań i prawie 1700 osób. Jest to wydarzenie zgodne z oczekiwaniami, którego się obawiano: ponownie otworzy rany, które ledwo zaczęły się goić. Poprzez zeznania ofiar terroryzmu, prawników, organów ścigania i członków wymiaru sprawiedliwości, ten serial dokumentalny pokazuje, jak Francja przygotowuje się do otwarcia tego bezprecedensowego procesu. Śledząc podstawy sprawy i patrząc wstecz na dowody z policyjnego śledztwa, zrozumiemy funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości antyterrorystycznej w krajach europejskich i sposób, w jaki społeczeństwo reaguje na to, co nie do pomyślenia. Część 3 - "Milion stron akt". 45 tysięcy sygnatur, 45 tysięcy akt sądowych, 1740 - u powodów cywilnych i trzystu pięćdziesięciu adwokatów. 6 miesięcy posiedzeń w sali na 600 osób specjalnie zbudowanej w sercu Pałacu Sprawiedliwości w Paryżu. To proces, którego nie można porównać z żadnym innym. Ten proces przejdzie do historii. W rozprawach uczestniczy wielu adwokatów, więc są bardzo różni. Oskarżeni, którzy nie wybrali adwokatów, dostali obrońców z urzędu, zwykle najlepszych adwokatów młodego pokolenia. 21:10 DEMONY NEAPOLU (CAMORRA, NAPLES' MAFIA / CAMORRA, HISTOIRE DE LA MAFIA NEAPOLITAINE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Anne Veron Film dokumentalny o historii mafii. Chaotyczna i brutalna Camorra fascynuje, rzuca wyzwanie i stawia pytania. Przedmieście Neapolu - Scampia. Budynki w kształcie żagli są znane na całym świecie z serialu Gomorra. Stały się symbolem Camorry - neapolitańskiej mafii. Stopniowo mafia przerobiła budynki na swoje potrzeby. Zamontowała pancerne drzwi, wydrążyła przejścia podziemne. Miała do dyspozycji armię fachowców, elektryków i spawaczy. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych Scampia stała się narkotykową fortecą. W owych czasach dzielnica była w Europie ważnym ośrodkiem handlu narkotykami. Na jego czele stał Paolo di Lauro, tajemnicza postać należąca do starej Camorry. Pod przykrywką handlarza ubraniami przemierzał całe Włochy. Przez dziesięć lat w dzielnicy spokojnie handlowano narkotykami i zarabiano krocie. Ale w 2004 - tym roku Scampię zalała fala przemocy. Historia Neapolu jest jak samo miasto: chaotyczna i fascynująca. Pociągająca i przerażająca. Obecnie Neapol rozkwita. Rozwijająca się turystyka nadała mu nowy impuls. Ale w wąskich uliczkach duch Camorry nie zniknął. Trudno powiedzieć, czy niepokorny Neapol uwolni się kiedyś od tego dziedzictwa. 22:15 NIEWIDZIALNI MÓWIĄ - CIERPIENIE Serial dokumentalny, 52 min, Polska, 2022 Tryptyk o uchodźcach. Tylko po obejrzeniu wszystkich odcinków uzyskujemy pełny obraz życia i wiary uchodźców. W kolejnych częściach poznajemy dramatyczne warunki życia uchodźców w obozie Palabek w Północnej Ugandzie. Jednak wiara pomaga im przetrwać, bo człowiekowi przynosi nadzieję nawet w najbardziej ekstremalnych sytuacjach. 23:20 MIASTO GNIEWU S.I - /9/ Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Odcinek 9. Uprowadzenia. Zabójstwo: Andrzeja Grzymskiego ps. Junior, 26 stycznia 1998 r. , przejście podziemne przy Hotelu Marriott, ul. Chałubińskiego i Alej Jerozolimskich. Zabójstwo Krzysztofa Kocota, 26 stycznia 1998 r. , ul. Łabiszyńska 21. Historia: Andrzej Grzymski ps. Junior związany był z Jeremiaszem Barańskim ps. Baranina. To stary przestępca współpracujący ze Służbami Bezpieczeństwa, a później po zmianie ustrojowej z Urzędem Ochrony Państwa. Junior zginął, ponieważ przygotowywał listę gangsterów, których zamierzał porwać. O tej liście dowiedział się i Pruszków, i Wołomin i wspólnie wydali na niego wyrok śmierci. W tym odcinku widzowie dowiedzą się o Jeremiaszu Barańskim ps. Baranina i o jego współpracy z organami państwowymi. Opowiemy o najtrudniejszym dla policji rodzaju przestępstw, jakim są uprowadzenia. 23:55 MIASTO GNIEWU S.I - /10/ Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Odcinek 10. Kradzieże samochodów. Zabójstwo: Zabójstwo Piotra Witanowskiego ps. Kajtek TGI Friday's. plus ofiara przypadkowa pracownik Teatru Narodowego w Warszawie. 20 marca 1999 r. Zabójstwo Krzysztofa Kosiorowskiego ps. Baniak w Aninie. 6 stycznia 1999 r. Historia: Konflikt Wołomina z Karolem Sarną. Wyodrębnienie się niezależnej grupy pod kierownictwem Sarny. Przestępczość samochodowa. W policji powstają specjalne grupy do walki z taką przestępczością: MOSKIT, WEKTOR, GEPARD. 00:30 ŻYCIORYS Z CELI ŚMIERCI Film dokumentalny, 46 min, Polska, 1995 Scenariusz: Andrzej Brzozowski Zdjęcia: Jacek Siwecki W bloku XI niemieckiego obozu Auschwitz drzwi jednej z cel pokryte są wydrapanymi w drewnie rysunkami. Pośród nich jest wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej - obok rysunku cyrkla, kielni, spadochronu, paska i kielicha mszalnego z datą 1945. Początkowo myślano, że to rysunki różnych więźniów, później skojarzono je z życiorysem jednego - Stefana Jasieńskiego, przebywającego w obozie od lata 1944 roku do zimy 1945 roku. Potem wszelki ślad po nim ginie. W filmie występują osoby, które Stefana Jasieńskiego znały, które odnalazły wyryty na drzwiach życiorys, przyczyniając się do jego odszyfrowania. 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "MANIŁOWA - BIESZCZADZKIE CMENTARZYSKO". ODC. 312 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Reżyseria: Adam Sikorski Scenariusz: Izabela Fatalska W tym odcinku autorzy programu spotykają się z badaczami historii ze Stowarzyszenia Historyczno - Poszukiwawczego "Galicja", działającego w Baligrodzie, w Bieszczadach. Oglądamy siedzibę stowarzyszenia, która jest jednocześnie minimuzeum, gdzie jego członkowie gromadzą i eksponują swoje historyczne znaleziska. W drugiej części ekipa z historykami udaje się na Górę Manyłowa (Maniłowa) 815 m n.p.m. W tym rejonie, podczas I wojny światowej toczyły się ciężkie walki między wojskami rosyjskimi i austro - węgierskimi. W marcu 1915 Austriacy chcieli się tędy przedrzeć na pomoc twierdzy Przemyśl, która była oblegana już od listopada 1914. Austriaccy minerzy podkopali się pod stanowiska rosyjskie i w ogromnym wybuchu wysadzili je. Zginęło setki Rosjan, a wiele dział zostało zniszczonych. Dziś w tym miejscu znajduje się wojenny cmentarz, o który dba Stowarzyszenie. Obok prowadzone są prace archeologiczne, a właściwie też ekshumacyjne, bo co chwila znajdowane są ludzkie szczątki, które trafiają na ten górski cmentarz. 02:05 EXODUS - ROBERT BRYLEWSKI Program kulturalny, 54 min, Polska, 1998 Wykonawcy: Robert Brylewski Filmowa opowieść o kultowej postaci polskiej muzyki alternatywnej, Robercie Brylewskim, w kontekście wydarzeń z lat 80. i 90. Ten niespokojny klasyk rocka, współtwórca, m. in. zespołów Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael i Aria, mówi o swojej aktywności muzycznej, o źródłach inspiracji i bodźcach skłaniających go do zawiązywania wciąż nowych formacji, szukania nowych rozwiązań i awangardowych brzmień. Opowie także o swoim najmłodszym "dziecku", grupie Falarek, oraz o pracy w Studiu "Złota Skała", będącym niezależną wytwórnią fonograficzną. Program porusza wiele tematów, przedstawia wiele wątków, m. in. Tomasz Lipiński opowiada o powstaniu Brygady Kryzys, Kazik Staszewski o peerelowskim środowisku muzyków alternatywnych, Viviana Brylewska o wspólnych kreacjach z grupą Izrael, aktywność Brylewskiego w muzyce techno komentuje Paweł "Kelner" Rozwadowski. Obecność Roberta Brylewskiego na polskiej scenie muzycznej analizuje Marcin Krzyżanowski. Uzupełnieniem tych i innych wypowiedzi są materiały archiwalne: fragmenty filmów, teledysków, koncertów oraz animacje komputerowe Roberta Brylewskiego. 03:10 LUDZIE Z BAGIEN Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2010 Reżyseria: Piotr Sadziński Scenariusz: Piotr Sadziński Zdjęcia: Anna Sadzińska Muzyka: Sebastian Stieler Biebrzański Park Narodowy to największy obszar chroniony w Polsce. Symbioza przyrody i ludzi została na tym terenie zachwiana. Rolnicy zaprzestają koszenia bagiennych łąk i wypasu zwierząt, w efekcie czego bagna zarastają. W tej sytuacji tysiące ptaków mogą stracić swój dom, w tym także wodniczka - mały szary ptak zagrożony wyginięciem w skali całego świata. Jego największa populacja w Unii Europejskiej żyje właśnie w tym miejscu. Biebrzański Park Narodowy to także raj dla rydzyków, czajek, batalionów, bocianów, żurawi i innych ptaków. Dokument "Ludzie z bagien" przedstawia zapaleńców, którym mocno leży na sercu ochrona przyrody. Bohaterowie filmu: Małgorzata Górska i Krzysztof Górski realizują swoje marzenia o zachowaniu piękna naszego kraju dla przyszłych pokoleń. Zamieniwszy wielkomiejskie wygody na surowe życie w zgodzie z naturą, walczą o dziką przyrodę, o ochronę naturalnego środowiska doliny między Narwią i Biebrzą. Małgorzata Górska jest czynnie zaangażowana w działalność organizacji ekologicznej - Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Kiedy z wykorzystaniem unijnych funduszy miało powstać lotnisko koło Tykocina między Biebrzą a Narwią, jeździła nawet z petycją do Parlamentu Europejskiego do Brukseli. Razem z innymi zagorzałymi bojownikami udało się jej zmienić decyzję polskiego rządu w sprawie Rospudy. W San Francisco w Kalifornii odebrała Nagrodę Goldmanów, zwaną ekologicznym Noblem. Krzysztof Górski stara się zarazić miłością do dzikiej przyrody córkę Julię, która mieszka w mieście i jeszcze chodzi do szkoły, ale jest już świadoma konieczności walki o ochronę środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń. Wydaje się, że ta walka o dziką przyrodę jest na pierwszy rzut oka przegrana od samego początku. Czy można bowiem powstrzymać rozwój cywilizacji? Czy kiedy na szali stawiamy życie małego szarego ptaka i wygodę ludzi, ten pierwszy w ogóle się liczy?