TVP Dokument Czwartek, 14.03.2024 05:25 KORONA GÓR POLSKI - SZCZELINIEC Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /35/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj pokażemy, jak bardzo potrzebujemy siebie - pies człowieka, a człowiek - psa. Pokażemy terapeutów w służbie człowieka, czyli psy, bo dogoterapia jest znakomitą formą psychoterapii. Łagodzi stres i samotność. Podczas zabawy dzieci uczą się przełamywania lęku przed psami, ale również właściwego, odpowiedzialnego zachowania. Tomografia, endoskopia, biopsja to badania, z których nasi pupile mogą już korzystać. Czy dzięki troskliwości właściciela i lekarzy pies Misiek ma szansę na całkowity powrót do zdrowia? 06:35 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 3 ISEO (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp: Maggiore, Como, Iseo, Lugano i Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: środowiska alpejskiego i śródziemnomorskiego. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Autorzy cyklu odwiedzają osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie - autentyczne i nieoczekiwane. Kamera towarzyszy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; ukazuje mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odc. 3. Iseo to malownicze włoskie jezioro, położone w centralnej części Alp, na zachodzie regionu Lombardia i na skraju doliny Val Camonica. Otoczone górami, klifami, winnicami i zamkami średniowiecznymi, jest niezwykle urokliwe, ale mimo swoich walorów, wciąż mało znane wśród turystów zagranicznych, od zawsze pozostaje w cieniu popularnych jezior włoskich: Como i Garda. Dookoła jeziora Iseo są takie widoki, że gdzie nie spojrzycie, tam jest pięknie, dlatego to raj dla fanów uroczych krajobrazów i fotografów. Przy dobrej widoczności warto wspiąć się na którąś z gór w pobliżu jeziora, gdyż z wysokości roztacza się przepiękny widok na taflę Iseo i okoliczne tereny. 07:35 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 2 ZWAŚNIONE STADA (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 2. PRIDES IN CONFLICT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 2 - "Zwaśnione stada". Dolina Luangwy to jedna z ostatnich ostoi lwów na świecie. W porze deszczowej stada mogą żyć w dużej odległości od siebie. Ale w porze suchej wszystkie dzikie zwierzęta gromadzą się nad rzeką. Terytoria lwów zaczynają się wtedy zazębiać. Ta bliskość oznacza, że to, co się dzieje w jednym stadzie, nieuchronnie wpływa na życie innego. Przyszłość stada to jego młode. Jedna z tych lwich rodzin, zwana tu Hollywoodami, ma poważny problem z potomstwem. Przez niemal dwa lata żadne z jej lwiątek nie przeżyło. Czyżby obecne pokolenie Hollywoodów miało być ostatnim, które przemierza tę dolinę? 08:35 CZYŚCICIELE NATURY (NATURE'S CLEAN UP CREW) Film dokumentalny, 53 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Robin Bicknell Film dokumentalny o tych stworzeniach, które po nas sprzątają. Dla nas to śmieci. Dla nich to obiad. Wśród nas krzątają się zapracowani padlinożercy, sprytne stworzenia, które w naszym otoczeniu przetwarzają góry odpadów, pozostawionych przez społeczeństwo konsumpcyjne. Codziennie ludzie pozbywają się insektów w jednym największych miast świata - Nowym Jorku. Mają do czynienia z mrówkami przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Na jednego mieszkańca przypada dwa tysiące mrówek. W miastach jest obfitość mrówek, które - jak się okazuje - wykonują dla nas pożyteczną robotę. Pełni pasji naukowcy zrozumieli i pokochali te stworzenia, dzięki nim odkryjemy świat padlinożerców. Obalając po drodze niektóre mity, dowiemy się, jak ewoluowali do tej brudnej roboty, jakie korzyści mogą nam przynieść. Sępy, mrówki, lisy, oposy i inne oferują nam wiele korzyści, po prostu dzieląc naszą przestrzeń. Po prostu ekipa sprzątająca to grupa żywotnych stworzeń, z których każde jest piękne na swój sposób. Bez nich tonęlibyśmy we własnych odpadkach i zmagalibyśmy się z wieloma śmiertelnymi chorobami. Wszystkim tym niedocenianym bohaterom należy się więcej szacunku. Bo choć niektóre są dziwne, odmienne lub odrażające to one czyszczą nasze miasta. Więc wyluzujmy i udostępnijmy im trochę miejsca. Pozwalając im spokojnie żyć pomagamy sobie. 09:40 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 6 TEL AWIW (CITIES BY THE SEA 6. TEL AVIV) Cykl dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Odcinek 6. Tel Awiw. Bez kontaktu z morzem to drugie co do wielkości miasto w Izraelu nigdy by nie powstało. Kiedyś Tel Awiw był bezpieczną przystanią dla Żydów z diaspory. Dziś napływ dobrowolnych imigrantów wcale nie maleje. W Izraelu mawia się, że Jerozolima się modli, Hajfa pracuje, a Tel Awiw tańczy. Styl życia, kreatywność i indywidualizm to wizytówki tego miasta. W Tel Awiwie niektórzy żyją jak w bańce, a inni siedzą na beczce prochu. Ochrona miasta wymaga ciągłych starań. Łodzie patrolowe przez całą dobę strzegą wybrzeża przez intruzami. W Izraelu niemal każdy musi odbyć służbę wojskową bez względu na to, czy jest człowiekiem wierzącym, ateistą, Żydem, Palestyńczykiem czy imigrantem. Tel Awiw akceptuje wszelkie szaleństwa. Humor jest tu częścią filozofii życiowej. 10:35 CENA DECYZJI - BĘDZIESZ MYŚLAŁ W KRZYKU Reportaż, 35 min, Polska, 1971 Autor: Maciej Szumowski Relacja reporterska z akcji ratowniczej, która miała miejsce w dniach od 28 do 30 grudnia 1971 roku w Kopalni Węgla Kamiennego Siersza. Dramatyczna walka ratowników o życie zasypanych górników. Kamera towarzyszy ekipie ratowniczej na samym tzw. przodku ratowniczym, śledzi działania ratowników, którzy starają się odnaleźć swoich zasypanych kolegów. Zdjęcia są unikatowe, gdyż żaden z kierowników akcji ratunkowych nigdy nie zgodziłby się na wejście operatora z kamerą w tak niebezpieczne miejsce. 11:20 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 4. KUCHNIA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Cykl reportaży, niewiele mający wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Tym razem Lena zabierze nas w kulinarną podróż po Bałkanach. W Serbii odwiedzimy miasto papryki, gdzie zobaczymy, jak wytwarza się słynny ajvar. Pojedziemy też śladami produkcji rakiji i skosztujemy bałkańskiego wina w Chorwacji. Wybierzemy się także na typowy streetfood w Podgoricy i zobaczymy, jak przygotowuje się słynny bałkański burek. To będzie najbardziej lifestylowy odcinek, ale nie ma opowieści o Bałkanach bez jedzenia. 11:55 BALMORAL: UKRYTA HISTORIA - ODC. 3. LATA 1992 - 2017 (INSIDE BALMORAL / BALMORAL: HIDDEN HISTORY) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Tom Brisley, Ash Potterton Trzyodcinkowa miniseria dokumentalna o zamku Balmoral - szkockim domu rodziny królewskiej od 1852 roku, kiedy książę Albert kupił posiadłość jako prezent dla swojej żony, królowej Wiktorii, która kochała szkocką wieś. Serial dokumentalny jest spojrzeniem zza kulis na to odosobnione królewskie ustronie, ulubiony dom królowej Elżbiety. To 50 000 akrów szkockich Highlands i ponad 150 budynków. Posiadłość zatrudnia ponad 100 pracowników. Film daje rzadki wgląd w jedną z najbardziej fascynujących rezydencji w Wielkiej Brytanii. Odc. 3 - "Lata 1992 - 2017". Każdego roku w sierpniu królowa i jej rodzina opuszczają Anglię i jadą na północ, by spędzić dwa miesiące w sercu szkockich gór. Dziś monarchia cieszy się dużą sympatią poddanych. Ale 20 lat temu tak nie było. W połowie lat dziewięćdziesiątych Balmoral było miejscem, gdzie rodzina królewska mogła się schronić przed rosnącą krytyką ze strony mediów i społeczeństwa. Media szeroko komentowały kolejne królewskie skandale. Czterdzieści lat po objęciu tronu przez królową jej ukochana instytucja była ostro krytykowana. Jaka przyszłość czeka tę królewską posiadłość, kiedy tron po Elżbiecie II obejmie Karol III? 12:45 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - SŁONECZNIKI (EXPOSITION ON SCREEN. SUNFLOWERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt, Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 15 - "Słoneczniki". Każdy artysta jest znany z jednego obrazu, który mówi o nim wszystko. Wiadomo, Rembrandt to "Straż nocna", a "Mona Lisa" to Leonardo da Vinci. W wypadku van Gogha takim dziełem są "Słoneczniki". Obraz mówi o jego możliwościach, ponieważ dokonał czegoś trudnego do zrobienia. Metodą kolejnych prób dochodził do doskonałości. Mówi też coś o jego ówczesnym życiu, gdy tęsknił za miłością, radością, muzyką. Tego wszystkiego mu wtedy brakowało. Znamy tragedię, która stała się częścią jego życia. To wszystko zawiera się w obrazie. A ludzie naprawdę kochają "Słoneczniki". Rozpoznają w nich tęsknotę za szczęściem, znaną każdemu. Obraz mówi o tym wszystkim. Dlatego jest arcydziełem. Ikoną. 13:45 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 4 LUGANO (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp: Maggiore, Como, Iseo, Lugano i Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: środowiska alpejskiego i śródziemnomorskiego. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Autorzy cyklu odwiedzają osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie - autentyczne i nieoczekiwane. Kamera towarzyszy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; ukazuje mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odc. 4 - "Jezioro Lugano - alpejski raj". To jedno z przepięknych alpejskich jezior wciśniętych między góry. Przecina je granica szwajcarsko - włoska, do stromych stoków malowniczo przyklejone są piękne miasteczka. Pogranicze szwajcarsko - włoskie należy do tych najpiękniejszych, najszczodrzej obdarzonych przez Boga. Nie dość, że sam podarował ludziom tu mieszkającym najpiękniejsze krajobrazy świata, to jeszcze dorzucił w pakiecie łagodny klimat bez brudno - błotnistych zim i zbyt skwarnych lat. Wzdłuż brzegu ciągnie się urocza promenada. Na ławeczkach przy niej stojących trudno znaleźć wolne miejsce. Nie ma się czemu dziwić. Stąd roztaczają się najpiękniejsze widoki. 14:45 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 3 PUNKT KRYTYCZNY (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 3. BOILING POINT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 3 - "Punkt krytyczny". W parku Narodowym Południowa Luangwa październik to apogeum pory suchej. W ciągu dnia temperatura osiąga palące 45 stopni Celsjusza. W ten morderczy upał wkracza pewna lwica. Za nią podążają trzej mali bracia trzej przyszli królowie. Zostaną nimi, jeśli przeżyją pierwszy, krytyczny rok. Jak wszystkie lwice, ich matka Ava ukrywa swoje młode przed światem. Od ich narodzin trzyma się z dala od stada. Przez pierwsze 10 dni życia lwiątka nie widziały i nie chodziły. Teraz szybko rosną i zaczynają się wypuszczać poza kryjówkę. Mają coraz mocniejsze struny głosowe i potrafią już wydawać różne dźwięki. Lwy i tygrysy to jedyne duże koty, które ryczą. Ten odgłos jest głośniejszy niż młot pneumatyczny. Dorosłe samce ryczą, by obwieścić swoją obecność i onieśmielić rywali. 15:45 COVIDOWY REJS (THE COVID CRUISE) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2020 Reżyseria: Mike Downie Dokumentalna opowieść o rejsie statku Diamond Princess w lutym 2020 r. Wszystko, czego doświadcza teraz świat, zmagając się z pandemią koronawirusa, wydarzyło się najpierw na statkach wycieczkowych: szybka infekcja, transmisja asymptotyczna, dystans społeczny, tragiczne i ciężkie konsekwencje dla osób starszych i chorych, pytania dotyczące testowania oraz dylematy dotyczące kwarantanny i izolacji. Podczas gdy wielu naukowców protestowało przeciwko pokładowej kwarantannie ze względu na zagrożenia dla pasażerów, te epidemie zapewniły naukowcom kluczowe wczesne spojrzenie na zachowanie i naturę COVID - 19. Opowiedziane przez pasażerów rejsu. 16:50 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 7 VANCOUVER (CITIES BY THE SEA 7. VANCOUVER) Cykl dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu, wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata, odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 7. Vancouver leży na południowym zachodzie Kanady. Dla niemal połowy jego dwuipółmilionowej populacji angielski nie jest językiem ojczystym. Miejskie atrakcje i dzika przyroda, góry i Ocean Spokojny mieszkańcy Vancouver mają wszystko w zasięgu ręki. Centrum Vancouver jest otoczone przez ocean. Z południa prowadzą do niego dwa mosty. Wielu mieszkańców dociera tam promem. Około trzydziestu wodonobusów kursuje między południem Vancouver a śródmieściem. Całą trasę pokonują w kilka minut. Taki prom zabiera dwunastu pasażerów. Niektórzy kursują nim regularnie. W mieście jest ponad 200 parków. W roku 1971 powstała tu organizacja Greenpeace. Vancouver zostawia najmniejszy ślad węglowy ze wszystkich miast Ameryki Północnej. 17:45 ŁOWCY CZARNYCH DZIUR (BLACK HOLE HUNTERS) Film dokumentalny, 57 min, Australia, 2019 Reżyseria: Prof. Tamara Davis Film dokumentalny, w którym twórcy skupili się na rozwikłaniu jednej z najbardziej frapujących zagadek kosmicznych. Podążyli śladami niezwykłych naukowców w ambitnym dążeniu do spenetrowania czarnych dziur i wiedzy na ich temat. Czym są czarne dziury? Czarne dziury to obszary przestrzeni, w których siła grawitacji jest tak silna, że nic, łącznie z promieniami świetlnymi, nie może z nich uciec. Innymi słowy, czarne dziury pochłaniają wszystko, co znajduje się w ich pobliżu, i nie emitują żadnego światła ani innych fal elektromagnetycznych. Dzięki skromnym początkom na odludziach Australii, kiedy to sfotografowano po raz pierwszy czarną dziurę poprzez wielki teleskop, nauka otrzymała niespodziewany impuls do zrozumienia tajemnic wszechświata. Astronomowie każdego dnia uczą się fascynujących nowych rzeczy na temat czarnych dziur. Te tajemnicze obiekty generują mnóstwo pytań. 18:55 ALICE GUY, ZAPOMNIANA KOBIETA - REŻYSER (ALICE GUY, THE FIRST FEMALE FILMMAKER) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Nathalie Masduraud, Valerie Urrea Opowieść o Alice Guy - Blache, jednej z pierwszych kobiet, które tworzyły początki kinematografii. Zaczynała jako sekretarka w firmie Gaumont, gdzie pozwolono jej kręcić pierwsze krótkie scenki, które odniosły duży sukces. Dzięki temu może tworzyć filmy fabularne, a w wieku 32 lat kieruje już największym ówczesnym studiem filmowym na świecie, co wzbudza zawiść w środowisku filmowym. W 1907 roku wraz z mężem wyjeżdża do Ameryki, gdzie wspólnie zakładają firmę producencką Solax i zostaje pierwszą na świecie kobietą producentką. W najlepszych czasach Solax produkuje po dwa filmy tygodniowo. Niestety później stopniowo mąż odsuwa ją od zarządzania studiem, które muszą w końcu sprzedać z powodu jego długów. Po rozwodzie wraca do Francji, gdzie odkrywa, że jej nazwisko zostało wykreślone z historii kina, a jej dzieła zaginęły. Ponad 500 filmów przepadło lub zostało przypisanych innym autorom. Po drugiej wojnie rozpoczęła batalię o odzyskanie swoich prac filmowych. 20:00 TERROR W PARYŻU - ODC. 4 PROCES JAK ŻADEN INNY (THE TERROR TRIAL / V13 EPISODE 4 THIS TRIAL IS UNCOMPARABLE) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2021 Reżyseria: Theo Ivanez Mini - seria kryminalno - polityczna (5 odcinków) o śledztwach w sprawach o zamachy terrorystyczne we Francji. Proces, który rozpoczął się we wrześniu 2021 r. dotyczący ataków popełnionych od 13 listopada 2015 r. Nadzwyczajna sprawa sądowa z 20 oskarżonymi została skierowana do specjalnie utworzonego Sądu, 220 tomów postępowań i prawie 1700 osób. Jest to wydarzenie zgodne z oczekiwaniami, którego się obawiano: ponownie otworzy rany, które ledwo zaczęły się goić. Poprzez zeznania ofiar terroryzmu, prawników, organów ścigania i członków wymiaru sprawiedliwości, ten serial dokumentalny pokazuje, jak Francja przygotowuje się do otwarcia tego bezprecedensowego procesu. Śledząc podstawy sprawy i patrząc wstecz na dowody z policyjnego śledztwa, zrozumiemy funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości antyterrorystycznej w krajach europejskich i sposób, w jaki społeczeństwo reaguje na to, co nie do pomyślenia. Część 4 - "Proces jak żaden inny". Wcześniej nie było takich zamachów na ulicach Paryża. Nigdy nie musieliśmy się mierzyć z akcją zbrojną. To siatka. Na początku było trzech zamachowców. Rok później mówi się o całej grupie ludzi, o finansowaniu i broni. Sprawa stała się bardzo poważna. To wolność będzie miała ostatnie słowo. Działania terrorystów były przerażające, ale zostaną skazani zgodnie z regułami obowiązującymi w demokratycznym państwie prawa. To proces w Sądzie Przysięgłych, uroczysty, przełomowy w historii Francji. Do tej pory nie było procesu, w którym byłoby tysiąc siedmiuset powodów cywilnych. Nigdy też nie było procesu, który trwałby tyle czasu. Z tyloma ofiarami i trudnościami. W Prokuraturze Generalnej pierwszym poważnym problemem do rozwiązania było znalezienie odpowiedniego miejsca, gdzie ten proces mógłby się odbyć, umożliwiając obecność tylu powodów i adwokatów. 21:10 MOŁDAWIA - KRAJ NIEPEWNOŚCI (MOLDOVA THE PORTRAIT OF UNCERTAINTY) Film dokumentalny, 48 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: David Fontseca Republika Mołdawii to środkowoeuropejskie państwo położone między Rumunią a Ukrainą. Ma jedną z najsłabiej rozwiniętych gospodarek w Europie. Od trzydziestu lat znajduje się w stanie zamrożonego konfliktu z samozwańczym państwem Naddniestrzem, które oficjalnie leży w granicach Mołdawii. W Naddniestrzu stacjonuje półtora tysiąca rosyjskich żołnierzy. Przechowuje się tu ponad 20 tysięcy ton amunicji. Mołdawia wielokrotnie żądała wycofania wojsk rosyjskich ze swego terytorium. Zgodnie z konstytucją Mołdawia jest państwem neutralnym. Jednak wojna na Ukrainie zaburza subtelną równowagę między proeuropejską polityką rządu i rosyjską presją wewnątrz kraju. Republika Mołdawii jest jednym z państw, które mają najdłuższą granicę z Ukrainą. Dlatego też dla wielu Ukraińców Mołdawia jest najlepszym miejscem, do którego mogą uciekać przed wojną. Stale napływają tu osoby szukające schronienia. Obecnie Mołdawia jest krajem, który ma największą w Europie liczbę uchodźców w stosunku do liczby mieszkańców. Przejście graniczne Palanca znajduje się zaledwie 60 kilometrów od ukraińskiej Odessy. Jest miejscem o największym ruchu migracyjnym w kraju. Mołdawia jest również jednym z najbiedniejszych państw w Europie. Mimo to jej mieszkańcy udzielają pomocy uchodźcom. Jak będzie wyglądała mapa świata w wyniku wojny Rosji z Ukrainą? 22:15 NIEWIDZIALNI MÓWIĄ - SCHRONIENIE Serial dokumentalny, 52 min, Polska, 2022 Tryptyk o uchodźcach. Tylko po obejrzeniu wszystkich odcinków uzyskujemy pełny obraz życia i wiary uchodźców. W kolejnych częściach poznajemy dramatyczne warunki życia uchodźców w obozie Palabek w Północnej Ugandzie. Jednak wiara pomaga im przetrwać, bo człowiekowi przynosi nadzieję nawet w najbardziej ekstremalnych sytuacjach. 23:20 MIASTO GNIEWU S.I - /11/ Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Odcinek 11. Powstanie Centralnego Biura Śledczego. Zabójstwo: Zabójstwo pięciu gangsterów w restauracji Gama na warszawskiej Woli. 31 marca 1999 rok. Historia: Początek końca wielkich gangów. Tak spektakularna egzekucja zmusiła władze państwowe do podjęcia zdecydowanych i konkretnych kroków zmierzających do likwidacji polskich gangów. W niespełna rok rozpoczęła działalność specjalna jednostka policji CBŚ, określana mianem polskiego FBI. Pierwszym poważnym ruchem CBŚ było rozpoczęcie akcji pod kryptonimem Enigma, zmierzającej do zatrzymania wszystkich gangsterów z Grupy Pruszkowskiej i rozbicie gangu. 23:55 MIASTO GNIEWU S.I - /12/ Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Odcinek 12. Współpraca z politykami. Zabójstwo: 11 kwietnia 2001 r. zabójstwo byłego ministra sportu Jacka Dębskiego. Historia: W tym odcinku opowiemy o współpracy gangsterów z politykami, jak te układy wpływały na działalność przestępczą. Gangsterzy już w latach 80. byli informatorami SB i UB. Poszukamy odpowiedzi po co służby szukały informatorów w takich środowiskach i czy to służby świadomie pozwoliły urosnąć gangom do takich rozmiarów, że utracono nad nimi kontrolę. Wspomnimy o przekręcie z jednorękimi bandytami. Widzowie dowiedzą się też, jakie legalne interesy zakładali gangsterzy. Jak w tych interesach pomagali im politycy i co w zamian otrzymywali od gangsterów. Wspomnimy również o tajemniczej śmierci byłego prezesa GUC Ireneusza Sekuły. Sprawę umorzono, ponieważ uznano, że Sekuła popełnił samobójstwo, strzelając do siebie trzy razy, a według opinii lekarza medycyny sądowej pierwsza rana była śmiertelna. 00:30 DZIEWCZYNKA W CZERWONYM PŁASZCZYKU Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2002 Reżyseria: Grażyna Pieczuro Scenariusz: Grażyna Pieczuro Zdjęcia: Tadeusz Owsianko Wykonawcy: Roma Ligocka "Jestem polską Żydówką mieszkającą w Niemczech" - tak mówi o sobie Roma Ligocka. Od 1965 roku przebywa w Monachium, lecz nie straciła kontaktu z ojczyzną. Dawna studentka malarstwa i scenografii w krakowskiej ASP przygotowywała między innymi kostiumy do sztuk Mrożka i filmów Zanussiego. W Polsce również wystawiała swoje obrazy. Gdy na ekrany kin weszła "Lista Schindlera" Stevena Spielberga, w postaci dziewczynki w czerwonym płaszczyku Ligocka rozpoznała siebie. Powróciły mroczne chwile z życia w getcie. Przypomniała sobie strach, upokorzenie i śmierć bliskich. Po rozmowie z reżyserem postanowiła opisać swoją historię, kiedy to po ucieczce z getta próbowała wspólnie z matką znaleźć schronienie. Życie wówczas zawdzięczała nieznajomej kobiecie, która wzruszyła się, widząc pod drzwiami dziewczynkę ubraną w czerwony płaszczyk. Ligocka opisywała swoje powojenne losy. Przywoływała wspólne zabawy z przyjacielem Ryszardem Horowitzem i kuzynem Romanem Polańskim. Ligocka była pierwszą aktorką słynnego wiele lat później reżysera podczas młodzieńczych zabaw. Później weszła w świat krakowskiej cyganerii artystycznej. W swojej opowieści nie pomijała również strachów, fascynacji i obsesji oraz wieloletnich zmagań z dręczącą ją depresją. Książka "Dziewczynka w czerwonym płaszczyku" okazała się wielkim sukcesem na Zachodzie. W ciągu kilku miesięcy w samych tylko Niemczech sprzedano 80 tysięcy egzemplarzy. Prawa do wydania książki zakupiło 18 wydawnictw na całym świecie. Wkrótce można się będzie również spodziewać ekranizacji. Z opowieści Ligockiej poznajemy też jej ulubione miejsca: krakowski Kazimierz i mieszkanie pisarki w Monachium. Poznawanie jej twórczości pomaga w zrozumieniu życia kobiety, która przeżyła holocaust. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "W OBRONIE POLSKIEGO NIEBA" ODC. 313 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Reżyseria: Adam Sikorski Scenariusz: Izabela Fatalska Odcinek pt. "W obronie polskiego nieba" opowiada o spotkaniu realizatorów programu z członkami stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej Bateria Motorowa Artylerii Przeciwlotniczej w ich skansenie, w Wielkopolsce. Grupa pasjonatów przedwojennej polskiej artylerii plot spotyka się tam co jakiś czas i odtwarza "obrazy historyczne" Dysponują zrekonstruowanymi z pietyzmem działami przeciwlotniczymi Boffors, które Polska wraz z licencją na produkcję zakupiła w 1936 roku. Członkowie grupy występują w oryginalnych mundurach i mają oryginalne wyposażenie, zarówno zapasowe lufy, które wymieniano po wystrzeleniu 4000 pocisków, jak i najdrobniejsze detale uzbrojenia. Demonstrują obsługę i działanie armaty Boffors. Podczas wojny 1939 roku armaty te zestrzeliły ponad 100 wrogich samolotów, a uszkodziły kilkadziesiąt. Walczyły też w obronie Grodna - przeciwko sowieckim czołgom. Działa mogły oddawać 1000 strzałów ma minutę. Jedna Łódka na pociski ważyła 9, 5 kg. W baterii plot bardzo ważna była łączność. Oglądamy też sprawne i działające przedwojenne radiostacje N1 i N2. 02:00 MAŁY LALKARZ Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2010 Reżyseria: Thierri Paladino Scenariusz: Thierri Paladino Zdjęcia: Marcin Sauter, Michał Marczak Sergio Dotti jest jednym z ostatnich mistrzów sztuki lalkarskiej we Francji. Mieszka na południu Francji. Tutaj Nicea nazywa się Nissa. Duchy Catherine Sgurane i Giuseppe Garibaldiego są tu ciągle żywe. Pewnego dnia po spektaklu Sergio spotyka dziewięcioletniego chłopca o imieniu Thomas. Występ zaciekawił malca do tego stopnia, że powrócił następnego dnia, aby znowu znaleźć się w tym magicznym świecie. Latem wyruszą w trasę po raz pierwszy razem, aby odkrywać gościnne i malownicze okolice Nicei. Jeżdżąc z miasteczka do miasteczka, będą pokazywać ich świat wyobraźni dla przyjemności dzieci i dorosłych. Kamera będzie im towarzyszyła w tej przygodzie. Jest to historia o sielskim świecie, w którym czas płynie powoli i ludzie żyją w zgodzie z rytmem natury. Jest to świat nadal istniejący i jeszcze dostępny. "Mały Lalkarz" to dziennik tej podróży, historia relacji między mistrzem a uczniem, pokazana w naturalnych i ciągle autentycznych plenerach południa Francji. 03:05 KIM KI DOK Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2006 Reżyseria: Jolanta Krysowata Scenariusz: Patrick Yoka, Jolanta Krysowata Muzyka: Paweł Czepułkowski Na początku lat pięćdziesiątych do Polski przybyło 1500 dzieci z ogarniętej wojną Korei Północnej. Były to sieroty wojenne, których wychowaniem nasz kraj zajął się na prośbę Kim Ir Sena. Była to akcja poufna koordynowana na najwyższym stopniu ministerialnym. Grupa tysiąca dwustu dzieci, o których opowiada film, mieszkała w Państwowym Ośrodku Wychowawczym w Płakowicach, niewielkiej wsi na Dolnym Śląsku koło Lwówka Śląskiego. Wśród nich była trzynastoletnia dziewczynka o imieniu Kim Ki Dok. Dzieci spędziły w Polsce osiem lat, a nasz kraj stał się dla nich "drugą ojczyzną". Film jest opowieścią o niezwykle silnej więzi, jaka wytworzyła się między koreańskimi dziećmi a ich polskimi opiekunami.