TVP HD Niedziela, 17.03.2024 05:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 273 ŚLADAMI JAKUBA FONTANY Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek prowadzi widzów śladami Jakuba Fontany, jednego z najważniejszych architektów dawnej Warszawy. To jemu stolica zawdzięcza m.in. kościół franciszkanów, Collegium Nobilium (obecnie siedziba Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza), kamienicę Prażmowskich, fasadę kościoła Świętego Krzyża, a nade wszystko przebudowę wnętrz Zamku Królewskiego. Choć warszawskie Stare Miasto zostało podczas okupacji doszczętnie zniszczone, staraniami m.in. prof. Jana Zachwatowicza odbudowano je na podstawie szczegółowych planów miasta, a także obrazów Canaletta (kamienica Prażmowskich). Prowadzący w ciekawy sposób opowiada o dawnej Warszawie oraz jej powojennej odbudowie. To piękny i kształcący spacer po stolicy Polski. 05:50 NA RATUNEK OGRODOM - ODC. 3 SEZON II Reality show, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Kinga Dobrzyńska Scenariusz: Michał Kołłb - Sielecki Prowadzący: Katarzyna Cichocka Polacy kochają ogrody, ale nie zawsze potrafią o nie zadbać. Na szczęście marzenia się spełniają. Trzeba im tylko pomóc. W naszym programie, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, w ciągu zaledwie trzech dni zaniedbane ogrody i balkony zmieniają się nie do poznania. I to w ramach ograniczonego i z góry określonego budżetu. Na ratunek polskim ogrodom, razem ze swoją ekipą, wyrusza doświadczona architektka krajobrazu, Katarzyna Cichocka, która od 15 lat z pasją realizuje swoje oryginalne projekty w całej Polsce. Sama uwielbia otaczać się zielenią i kocha naturę, tak jak nowe wyzwania. Dlatego z wielkim entuzjazmem i całym bagażem kreatywnych pomysłów udaje się w swoją nową misję. W tym odcinku mamy metamorfozę 80 m2 ogródka za około 20.000 zł. Poznamy rodzinę Moniki i Piotra, którzy poznali się w czasie pandemii i jak sami mówią, od razu coś między nimi zaiskrzyło. Po dwóch dniach znajomości postanowili ze sobą zamieszkać, a 1,5 roku temu pojawił się na świecie ich synek Marcel. Marzą, by ich ogród stał się miejscem relaksu i zabaw z dzieckiem. 06:20 MAKŁOWICZ W PODRÓŻY. HISZPANIA (195) - ALMERIA Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2016 Autor: Robert Makłowicz Reżyseria: Paweł Lesisz Scenariusz: Paweł Lesisz Prowadzący: Robert Makłowicz Otoczona górami i pustyniami Almeria, na tle innych regionów Hiszpanii, wydaje się wciąż nieodkryta. A warto tu przyjechać, choć to statystycznie najgorętsze miejsce w Europie ze średnią temperaturą w roku powyżej 19 stopni C. Samo miasto kusi zabytkami starymi (arabska Alcazaba), nowszymi (katedra obronna) i najnowszymi (portowa rampa kolejowa ze szkoły Eiffela czy podziemne schrony z czasów wojny domowej). Główna promenada miasta nazywa się Paseo de Almeria i jest to najlepszy adres na zakupy. Jeśli chcemy zrobić zakupy spożywcze, wystarczy skręcić w boczną uliczkę, do Mercado Central w eleganckim budynku z XIX wieku. Jest tu tak czysto, że można jeść z podłogi. A w ofercie: miejscowe szynki, dorsz w różnej postaci i suszone sardele - znane tu już w czasach fenickich. Na wiosnę można je jeść z młodym bobem, co doceni każdy miejscowy smakosz. Jeśli ktoś nie lubi atmosfery targu, może wybrać się do eleganckich delikatesów, gdzie uwagę Roberta zwracają ryby, małże, karczochy, szparagi, ale w konserwach. Almeria była perełką Kalifatu Kordoby, jego głównym portem. Po rekonkwiście podupadła i się wyludniła. Koloniści się tu nie garnęli, bo ziemia była niezbyt przyjazna i pustynna. Zmieniło się to w XIX wieku, kiedy w tej górskiej okolicy odkryto prawdziwy skarb - rudy żelaza. Choć koncesje na wydobycie kopalin otrzymały firmy francuskie i brytyjskie, skutki prosperity odczuł cały region. Ciekawostką są w Almerii kioski. Niektóre sprzedają prasę, inne napoje i lody. Ale w latach 1936 - 39 tutejsze kioski były wejściami do podziemnego świata schronów. Są one do dzisiaj pamiątką po ponurych latach wojny domowej, kiedy to Almeria była bastionem republikanów, a frankiści i ich sojusznicy często ją bombardowali. Wybudowano więc schrony, których korytarze liczą 4 km długości. Mogły pomieścić 4 tys. ludzi. Atrakcją Almerii jest Muzeum Kina i aleja gwiazd filmowych. Swoje ślady pozostawili tutaj Terry Gilliam, Ridley Scott, Omar Sharif i Arnold Schwartzenegger. W kamienicy, gdzie mieści się muzeum, gościł swego czasu John Lennon, który spędził tu jesień 1966 r. Przyjechał do niego wówczas Ringo Starr. Lennon mieszkał na pięterku. W mieszkaniu arcyważna była łazienka, a zwłaszcza wanna, w której Lennon komponował. I w tej to "muzycznej" wannie powstała piosenka "Strawberry Fields Forever". Kolejny filmowy trop prowadzi nas do Fortu Bravo. To miasteczko z Dzikiego Zachodu, zbudowane na potrzeby kinematografii, w którym swoje spaghetti westerny kręcił Sergio Leone. A co można ugotować w takiej scenerii? Na centralnym placyku między bankiem i saloonem Robert przygotuje polędwiczki wieprzowe po kowbojsku, suszone sardele i panierowane ryby. Kolejna porcja hiszpańskich przysmaków czeka na Roberta w rybackiej wiosce na Costa de Almeria. W nadmorskiej restauracji krakowski podróżnik spróbuje smażonych ryb i kalmarów. Zwieńczeniem plażowej uczty będzie cujada - świeży kremowy ser, wyrabiany na miejscu. A po posiłku spacer najsłynniejszą plażą w regionie, jej hiszpańska nazwa to playa de Mónsul. 06:55 MAKŁOWICZ W PODRÓŻY. HISZPANIA (196) - MURCIA Magazyn kulinarny, 24 min, Polska, 2016 Autor: Robert Makłowicz Reżyseria: Paweł Lesisz Scenariusz: Paweł Lesisz Prowadzący: Robert Makłowicz W tym odcinku Robert zwiedza hiszpański region Murcia ze stolicą o tej samej nazwie. Zwiedzanie miasta wypada zacząć od głównego placu i najważniejszego przy nim budynku, czyli katedry. Jej budowa rozpoczęła się w XIV w. 100 lat wcześniej Alfons X, król wojownik i poeta, ustanowił w Murcii władzę chrześcijańską. Dziś w murach katedry spoczywa jego serce. Jeszcze wcześniej, bo w 1272 r. , w Murcii założono uniwersytet, który działa tu do dziś. Jest starszy od naszej Jagiellonki! Dwie główne ulice starej części miasta to Platera i Trapera. Pierwsza wzięła nazwę od jubilerów, druga od sprzedawców odzieży. Ale Murcia potrafi zaskoczyć turystę. W kasynie np. nie ma ruletki, za to można zaliczyć szybki kurs historii architektury. Z kolei Plaza de las Flores, czyli plac Kwiatowy, znany jest nie z kwiatów, ale z wybornych tapas. Tapeo to kultura jedzenia małych danek z odpowiednim napojem. Słynie z nich cała Hiszpania, ale niektóre miejsca szczególnie - jak właśnie Murcia. W odwiedzanych barach Robert przeprowadza prywatny konkurs tapas. Na podium plasują się policzki wieprzowe z pure ziemniaczanym i winem monastrell, mus z chłodnika migdałowego i borowików z winem sauvignon blanc oraz panierowane krewetki pod nazwą caballito. Godna polecenia jest też marinera, czyli sałatka warzywna, tutaj pod nazwą ensaladilla rusa, z soloną sardelą, podana z winem albario z Galicji. Na deser zaś paparajote - oryginalny miejscowy przysmak. Paparajote to liść cytrynowy w cieście smażony w głębokiej oliwie. Ale uwaga, samego liścia się nie je! Z Murcii jedziemy do Cartageny (starożytna Carthago Nova), gdzie odwiedzamy historyczną wytwórnię owocowych nalewek. W sali muzealnej jest ekspozycja starożytnych amfor i mapa ścienna z rzymskim Mare Nostrum. Już w starożytności wyrabiano tutaj licor marabilis, czyli cudowny likier, eksportowany stąd do Rzymu. Receptura przetrwała do naszych czasów. Dzisiaj to likier o nazwie cuarenta y tres. W Cartagenie trzeba też koniecznie wypić cafe asiatico, czyli kawę wzmocnioną dodatkiem alkoholu. Cartagena to oczywiście Kartagina, ale nie należy mylić jej z tamtą w dzisiejszej Tunezji. Miasto założyli Kartagińczycy, ale wkrótce przeszło ono pod władzę Rzymu i zyskało nazwę Carthago Nova. Z czasem Cartagena stała się jedną z głównych baz hiszpańskiej marynarki wojennej. Stąd w 1931 r. udał się na wygnanie król Alfons XIII. Wiele lat wcześniej życie uratował mu Jan Szczepanik, Polak spod Krosna, zwany galicyjskim Edisonem, który wynalazł m.in. kamizelkę kuloodporną. A jak było z królem Alfonsem? Otóż kareta obita materią ze stalowymi płytkami ocaliła mu życie w zamachu bombowym, za co udekorował wynalazcę orderem Izabeli Kastylijskiej. Szkoda, że w Polsce mało kto słyszał o Janie Szczepaniku. Z Cartageny Robert Jedzie do Caravaca de la Cruz, jednego z pięciu świętych miast katolicyzmu. Godność tę nadał mu papież Jan Paweł II. W tutejszej bazylice przechowywana jest mało znana w Polsce relikwia. Jest to bizantyjski krzyż biskupa Roberta, patriarchy Jerozolimy, przywieziony z pierwszej krucjaty do Caravaki przez templariuszy. Są w nim drzazgi z Krzyża Świętego, na którym umarł Jezus Chrystus. W Caravaca de la Cruz Robert gotuje danie odcinka. Jest to garnek cygański z pikantnymi kiełbaskami. Po gotowaniu czeka nas jeszcze jedna atrakcja. Spacer po Mar Menor, czyli morskiej lagunie oddzielonej od otwartego morza mierzeją o długości 22 km, zwaną La Manga. Na plaży jest restauracja o nazwie El Parador. Szef kuchni przygotowuje miejscowe danie - plato Caldero. Nazwa dania pochodzi od kociołka, w którym tradycyjnie się je przygotowuje. A są to małe ościste rybki, które gotuje się w wywarze razem z głowami langustynek. W innej formie nie dałoby się tego zjeść. 07:30 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (111) - PERU. MUR Cykl reportaży, 27 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Cejrowski Scenariusz: Wojciech Cejrowski Zdjęcia: Dariusz Bassel Muzyka: Wojciech Cejrowski, Cezary Makiewicz Mury Inków stoją nienaruszone do naszych czasów, pomimo trzęsień ziemi i upływu wieków. Inkaskie konstrukcje zadziwiają współczesnych inżynierów budownictwa, do dziś nie wiemy, jak je zbudowano. Mury wykonane z idealnie dopasowanych kamieni i wielkich brył skalnych zostały wzniesione przez cywilizację, która nie znała koła, żelaza ani zwierząt pociągowych. 08:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (112) - PERU. SZKOŁA KUSKEŃSKA Cykl reportaży, 27 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Cejrowski Scenariusz: Wojciech Cejrowski Zdjęcia: Dariusz Bassel Muzyka: Wojciech Cejrowski, Cezary Makiewicz Wojciech Cejrowski - podróżnik, fotograf, pisarz, publicysta, członek rzeczywisty Królewskiego Towarzystwa Geograficznego w Londynie. Łączy pasję zwiedzania świata i docierania do najbardziej egzotycznych zakątków z niezwykłym zmysłem obserwacyjnym oraz poczuciem humoru. Każdy program to filmowa gawęda pełna dygresji i żartów, urozmaicona rozmowami z miejscową ludnością, prezentacją kultury ludowej i ciekawostek. Po konkwiście w Peru pojawili się katoliccy misjonarze. Zaczęto wznosić pierwsze kościoły. Budulec był na miejscu, ale skąd wziąć obrazy na ściany świątyń? Z Europy przypływały pojedyncze sztuki, a potem kopiowano je taśmowo. Tak powstała kuskeńska szkoła malarstwa. Funkcjonuje do dziś. Wojciech Cejrowski zabiera widzów do kilku pracowni, pokazuje, jak powstają obrazy i objaśnia, jak je postarzyć, aby wyglądały identycznie jak oryginał liczący 500 lat. 08:40 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 6 - (ODC. 5) - NAJMNIEJSI UCIĄŻLIWI Reportaż, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Tematem odcinka będą uciążliwe insekty i robaki. W otoczeniu człowieka żyje wiele owadów, które nam dokuczają i nas denerwują. Począwszy od krwiopijnych komarów, kleszczy, pcheł oraz mikroskopijnych roztoczy - insektów mogących zaszkodzić człowiekowi, skończywszy na mszycach i ślimakach - stworzeniach, które szkodzą naszym roślinom. 09:10 MAKŁOWICZ W PODRÓŻY - MAKŁOWICZ W PODRÓŻY. PODRÓŻ 46 - WĘGRY (179) "ZAKOLE DUNAJU" Magazyn kulinarny, 24 min, Polska, 2015 Autor: Robert Makłowicz Reżyseria: Paweł Lesisz Scenariusz: Paweł Lesisz Prowadzący: Robert Makłowicz Na północ od stolicy Węgier najdłuższa rzeka zachodniej Europy tworzy malownicze zakole. Dunajski brzeg w tej okolicy zdobią takie perły jak kameralne miasteczko Szentendre, wyniosły Wyszehrad czy monumentalny Ostrzyhom. Historia Szentendre związana jest z historią Serbii. Po przegranej bitwie na Kosowym Polu w XIV wieku Serbowie uciekali przed ekspansją turecką. Dotarli aż tutaj i założyli Szentendre. Dziś już ich nie ma, ale zostały po nich pamiątki. Jak np. krzyż postawiony z radości, że miasto ominęła epidemia dżumy. W historycznym Szentendre w barze pod drzewami Robert ma okazję spróbować klasycznych langoszy, najbardziej typowych węgierskich placków. Ich receptura jest bardzo stara. Najpierw były to podpłomyki z zaczynu chlebowego, pieczone w piecu. Później do ciasta zaczęto dodawać starte ziemniaki, a placki smażono w głębokim tłuszczu. Ot, taka madziarska pizza! Dla nieznających języka węgierskiego ciekawostką będzie zapewne, że Szentendre to po polsku święty Andrzej. Chodzi o św. Andrzeja apostoła, który był rybakiem. Jakże logiczny patron dla miasteczka, którego mieszkańcy nie tylko produkowali wino, ale i łowili ryby. Kolejnym odwiedzanym miejscem w Szentendre jest restauracja Rab Rabi. W sali z bogatym wystrojem historycznym Robert degustuje zupę rybną podawaną w kociołku. Rab Rabi to postać z powieści historycznej Móra Jókaia i nazwa tego lokalu. Jókaiowi dedykowana jest w kuchni węgierskiej słynna zupa bableves - fasolowa na wędzonym boczku. Robert woli jednak zupę rybną halaszle, w wersji korhely, czyli z kwaśną śmietaną. Gdy je się taką zupę rybną, w Szentendre z radości biją w dzwony. Węgry są prawdziwą marcepanową potęgą, a zawdzięczają tę swoją mocną pozycję cukierniczemu wizjonerowi, jakim był pochodzący z Szentendre Karoly Szabó. Jego tradycje kontynuuje do dziś mistrz Karoly Szamos. Marcepanowe dzieła można podziwiać w Muzeum Marcepanu. W sali na piętrze są figury marcepanowe na różne okazje: Michael Jackson o wadze 62 kg, gmach parlamentu w Budapeszcie, cesarzowa Sissi z Franciszkiem Józefem i ostatnia para cesarska Austro-Węgier, Zyta i Karol. Skanseny można znaleźć na całym świecie, ale Węgrzy szczególnie kochają swoją rustykalność. W Szentendre Robert ogląda zagrodę z okolic Györ, z tzw. Małej Niziny Węgierskiej. Jest tu kuchnia, klepisko przed piecem zamiatane miotłą kukurydzianą, ozdobna ceramika na gzymsie. I jest gospodyni, która wyrabia kluseczki fryzowane do rosołu. Robert też się udziela, wyjmując z pieca gotowe pszenne bułeczki. Węgrzy, zwłaszcza na wsiach, jedzą niemal wyłącznie białe pieczywo z pszennej mąki. Za nic nie chcą się przerzucić na zdrowsze: ciemne, żytnie. W pobliskim pałacu Gödöllo Robert spotyka jak żywą cesarzową Sissi. W pałacowej sali jest dziś stylowa kawiarnia. Podają w niej ulubione smakołyki cesarzowej. Ale na porządny posiłek należy udać się do czardy. W miejscowości Domonyvölgy, w stadninie braci Lazarów, można obejrzeć - oprócz koni - węgierskie szare bydło i świnie rasy mangalica. W takim miejscu Robert nie proponuje jednak widzom tatara z koniny, lecz przywołując serbskie tradycje kulinarne, zaprasza na rac ponty, czyli zapiekanego karpia. Karp zapieczony w brytfannie, ozdobiony grzebieniami z wędzonej słoniny wygląda wspaniale. Kiedy danie jest gotowe, trzeba je jeszcze oprószyć słodką papryką. Dunaj wije się najbardziej malowniczo pod miastem Esztergom, po naszemu Ostrzyhom. Leżące na wzgórzu miasto jest jednym z najstarszych na Węgrzech. Dla Madziarów to święte miejsce, ich pierwsza stolica. Tutaj był ochrzczony i koronowany św. Stefan. Według niektórych źródeł chrztu św. Stefanowi udzielił św. Wojciech, patron katedry w Ostrzyhomiu, największej i najważniejszej świątyni katolickiej na Węgrzech. Kolejnym odwiedzanym miastem jest Visegrad, czyli zamek na wzgórzu. Polska nazwa to Wyszehrad lub Wysegrad. Nad miastem górują ruiny zamczyska, które w średniowieczu gościło protoplastów Trójkąta Wyszehradzkiego - królów Węgier, Czech i Polski. Miasto ma wiele atrakcji turystycznych, ale dla kulinarnego podróżnika niezwykle ciekawe jest interaktywne Muzeum Palinki. Palinka to tradycyjna węgierska wódka owocowa. W jednej z sal muzeum oddano hołd domowym gorzelnikom: jest szybkowar, spirala, radyjko, wiadro. Tak powstawała kiedyś hazi palinka!! 09:40 RODZINKA.PL S.XII - ODC. 237 "GIŻYCKO W NOWEJ SZACIE" SEZON 12 Serial komediowy TVP, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Patrick Yoka Scenariusz: Jacques Davidts, Karol Klementewicz, Patrick Yoka Zdjęcia: Marcin Figurski Aktorzy: Olga Kalicka, Małgorzata Kożuchowska, Tomasz Karolak, Maciej Musiał, Adam Zdrójkowski, Mateusz Pawłowski, Katarzyna Galica, Radosław Krzyżowski, Julia Wieniawa - Narkiewicz, Weronika Choroszucha, Emilia Dankwa, Sebastian Popławski Boscy jadą do Giżycka na ślub koleżanki. Pod domem Ludwik kłóci się z sąsiadem, którego potem spotyka w hotelu w Giżycku. Magda ma obawy związane z powrotem do Tomka. Rodzina korzysta z atrakcji Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. 10:15 RODZINKA.PL S.XII - ODC. 238 "DWA W JEDNYM" SEZON 12 Serial komediowy TVP, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Patrick Yoka Scenariusz: Jacques Davidts, Karol Klementewicz, Patrick Yoka Zdjęcia: Marcin Figurski Aktorzy: Olga Kalicka, Małgorzata Kożuchowska, Tomasz Karolak, Maciej Musiał, Adam Zdrójkowski, Mateusz Pawłowski, Jacek Braciak, Paweł Koślik, Julia Wieniawa-Narkiewicz, Emilia Dankwa Marek postanawia kupić poloneza, panowie wyruszają na wyprawę. Natalia, korzystając z chwili dla siebie, niefortunnie zatrzaskuje się naga w ogródku. W nocy okazuje się, że Marek zaginął. Chłopcy zatrzymują się w Energylandii. 10:45 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 3 ORKADY (ISLANDS OF THE FUTURE 3. ORKNEY) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Seria dokumentalna, pięcioodcinkowa o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu, na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 11:50 NA RATUNEK OGRODOM - ODC. 3 Reality show, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Kinga Dobrzyńska Scenariusz: Michał Kołłb - Sielecki Prowadzący: Katarzyna Cichocka Polacy kochają ogrody, ale nie zawsze potrafią o nie zadbać. Na szczęście marzenia się spełniają. Trzeba im tylko pomóc. W naszym programie, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, w ciągu zaledwie trzech dni zaniedbane ogrody i balkony zmieniają się nie do poznania. I to w ramach ograniczonego i z góry określonego budżetu. Na ratunek polskim ogrodom, razem ze swoją ekipą, wyrusza doświadczona architektka krajobrazu, Katarzyna Cichocka, która od 15 lat z pasją realizuje swoje oryginalne projekty w całej Polsce. Sama uwielbia otaczać się zielenią i kocha naturę. Tak jak nowe wyzwania i dlatego z wielkim entuzjazmem i całym bagażem kreatywnych pomysłów, udaje się w swoją nową misję. Ogród Doroty i Martina ma 360 m2. Na jego wschodniej ścianie powstanie wymarzony warzywnik Doroty. Na dobry początek zostaną w nim zasadzone pomidory, ziemniaki, fasolka, rzodkiewki i rukola. Warzywnik otulą z dwóch stron pnącza aktinidii i krzewy porzeczek piennych. 12:25 KORONA GÓR POLSKI - ŁYSICA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Łysogóry to najwyższe pasmo w Górach Świętokrzyskich. Ponad nie wznosi się Łysica, zwana również Górą św. Katarzyny, miejsce otoczone legendami o słowiańskich wiedźmach, odprawiających na szczycie swoje sabaty, ale też miejsce, które było schronieniem dla polskich partyzantów w trakcie II wojny światowej. Stefan Żeromski przeżył tu najpiękniejsze lata swojego dzieciństwa i zawsze z sentymentem umieszczał w swoich utworach jodłowo - bukowe lasy ze swoich najmłodszych lat. W legendach polskich Łysica zawsze była miejscem, w którym to, co ludzkie i ziemskie, łączyło się z tym, co mistyczne. Nic więc dziwnego, że w jej otoczeniu swoje miejsce odnalazły również relikwie św. Krzyża. Opactwo na Świętym Krzyżu, wskazane przez anioła węgierskiemu królewiczowi Emerykowi na miejsce złożenia relikwii, opiekuje się nimi od czasów króla Bolesława Chrobrego. Stąd też góry otrzymały swoją nazwę: Świętokrzyskie. Nasi przewodnicy oprowadzą nas po wszystkich miejscach, które warto zobaczyć dookoła szczytu oraz wspólnie zdobędziemy pierwszy klejnot z Korony Gór Polski. 13:05 RANCZO S.V - ODC. 65 (SERIA V, ODC. 13) - PAKT Z CZARTEM Serial obyczajowy TVP, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Wojciech Adamczyk Scenariusz: Robert Brutter, Jerzy Niemczuk Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Muzyka: Krzesimir Dębski, Radzimir Dębski Aktorzy: Ilona Ostrowska, Arkadiusz Nader, Cezary Żak, Paweł Królikowski, Grzegorz Wons, Jacek Kawalec, Artur Barciś Lucy jest bliska załamania. Poparcie spada, nieznani sprawcy demonstrują nocami pod jej oknem. Michałowa naciska na księdza, żeby się opowiedział po stronie Amerykanki, ale kapłan postanawia zachować apolityczność. Po części dlatego, że Lucy, wbrew niemu, próbowała wprowadzać taoistyczną gimnastykę. Pomoc przyjdzie z najmniej oczekiwanej strony. Były wójt Kozioł, który w finale poprzedniego odcinka zgłosił swoją kandydaturę na stanowisko senatora, proponuje Lucy układ. On ją poprze w referendum, a ona jego w wyborach. Lucy nie jest jednak skłonna płacić za swoje stanowisko tak wysokiej ceny. Witebski, który wcześniej wyznał telefonicznie, przy pomocy Solejukowej w roli tłumaczki, miłość Francesce, oczekuje jej przybycia z niecierpliwością, ale i niepokojem, bo zapowiedziała, że zjawi się w asyście najbliższej rodziny. Znaczenie pojęcia najbliższa rodzina przekracza wszelkie wyobrażenia Witebskiego. Wielkie przyjęcie zaręczynowe Franceski i Witebskiego, które wieńczy odcinek i serię, przynosi też rozstrzygnięcia wyborów i referendum. Można by rzec: finis coronat opus. 14:05 OJCIEC MATEUSZ - ODC. 163 (OJCIEC MATEUSZ XIII ODC. 3) - OSACZENIE Serial kryminalny TVP, 41 min, Polska, 2014 Reżyseria: Filip Zylber Scenariusz: Agnieszka Błotnicka Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Aktorzy: Artur Żmijewski, Kinga Preis, Michał Piela, Aleksandra Górska, Piotr Polk, Artur Pontek, Rafał Cieszyński, Tamara Arciuch, Jędrzej Taranek, Antoni Tyszkiewicz, Jan Cięciara, Aleks Wieczorek, Mateusz Grydlik, Katarzyna Galica, Gabriela Oberbek Z cukierni wychodzi pucołowaty nastolatek, Bartek. Chodnikiem zbliża się grupa jego rówieśników, którzy śmieją się z niego. Zdarzenie obserwuje Mateusz. Razem z Andrzejem i Bartkiem, zagorzałym futbolistą, Mateusz organizuje rozgrywki piłkarskie dla dzieciaków. Rolę sędziego powierza Bartkowi. Po meczu Andrzej spełnia dobry uczynek, odbywając rozmowę motywacyjną z chłopakiem. Zaprasza go na domowy obiad swojej mamy. Bartek nagle traci przytomność, po chwili mdleje także Andrzej. Zaniepokojona matka wzywa pogotowie. Ojciec Mateusz odwiedza matkę Andrzeja. Ma pewne podejrzenia i zagląda do studni. Straż zabezpiecza to miejsce. Możejko i Nocul przesłuchują dyrektora okolicznych zakładów przemysłowych. Lokalny dziennikarz, Mariusz, obserwuje zakłady, robi dokumentację fotograficzną. Naczelna gazety, Justyna, otrzymuje telefon z pogróżkami. Przestraszona odwiedza na komendzie Możejkę. Justyna decyduje się na publikację niewygodnego dla zakładów materiału. 16:00 U PANA BOGA ZA MIEDZĄ Komedia, 110 min, Polska, 2009 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Ludek Drizhal Aktorzy: Andrzej Zaborski, Krzysztof Dzierma, Agnieszka Kotlarska, Grzegorz Heromiński, Emilian Kamiński, Wojciech Solarz, Ryszard Doliński, Mieczyslaw Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach, Katarzyna Śmiechowicz, Barbara Torzewska, Małgorzata Płońska Kolejna (po "U Pana Boga za piecem" i "U Pana Boga w ogródku") część perypetii mieszkańców idyllicznego podlaskiego miasteczka Królowy Most. Na tle urokliwych sielskich pejzaży, pośród dobiegających z miejscowych kuchni woni kindziuków, kiszonych ogórków i smalcu, tudzież w asyście obficie obdarzonych przez naturę niewiast, Jacek Bromski po raz kolejny snuje opowieść o tym, jak spokojne życie dobrodusznego proboszcza i równie sympatycznych, co niewydarzonych, stróżów porządku zostaje zakłócone przez pojawienie się "obcego", a właściwie dwóch. Pierwszym jest Staszek Niemotko (Grzegorz Heromiński), który ostatnie dwadzieścia lat spędził w USA, a teraz wraca odwiedzić stare kąty. Przywiózł ze sobą luksusowy biały samochód i mnóstwo forsy. Jego rodzinna chałupa to już ruina, jednak za radą proboszcza Staszek postanawia zostać i znaleźć sobie odpowiednią żonę. Nie jest wprawdzie ani młody, ani zbyt przystojny, ale za to ma grubo ponad sto tysięcy dolarów, co niewątpliwie stanowi pewien atut. Niestety, nawet tak duża suma nie robi wrażenia na atrakcyjnej kasjerce w lokalnym banku, gdzie lokuje pieniądze. Dziewczyna, owszem, umówiłaby się na randkę z "Amerykanem", ale najpierw musiałby on uzyskać zgodę miejscowej władzy duchownej. I nie chodzi tu bynajmniej o proboszcza Antoniego, tylko o... popa, gdyż piękna Ludmiła jest wyznania prawosławnego. Wszystko wskazuje więc na to, że ze ślubu nic nie będzie. W zamian Staszkowi niespodziewanie trafia się szansa na zaistnienie w...polityce. W Królowym Moście zbliżają się bowiem wybory burmistrza. Piastujący to stanowisko od trzech kadencji Mieczysław jest usilnie namawiany przez żonę, by dał sobie już spokój z ratuszem i zajął się wnukami. Widząc jego wahania miejscowy bogacz Śliwiak postanawia również ubiegać się o urząd włodarza miasta. Dowiedziawszy się, że Staszek długo przebywał w Stanach, angażuje go do przygotowania profesjonalnej kampanii wyborczej w stylu amerykańskim. Niemotko ochoczo bierze się do rzeczy. Na początku zjednuje sobie reaktora naczelnego miejscowej gazety, który jest w niełasce u burmistrza, odkąd nie zgodził się wydrukować jego poezji. Jako że kampania ma być profesjonalna, redaktor dostaje zadanie "zebrania haków" na Mieczysława. Nie będzie to trudne, gdyż urzędujący burmistrz darzy daleko posuniętą sympatią swoją sekretarkę, nie tylko dlatego, że świetnie organizuje mu pracę i chętnie słucha napisanych przezeń wierszy, lecz także z powodu jej biustu, na widok którego króliczki "Playboya" mogłyby się nabawić kompleksów. Z biegiem czasu kampania wyborcza coraz bardziej się zaostrza i do akcji musi wkroczyć policja. Na szczęście nieporadności komendanta i jego safandułowatych podopiecznych w sukurs przychodzi drugi "obcy", a właściwie "obca" osoba w miasteczku - starszy inspektor Marina Chmiel, dziarska blondynka, posiadaczka czarnego pasa w karate i specjalistka od komputerów. Jednak i jej umiejętności okazują się niewystarczające wobec grupy uzbrojonych po zęby gangsterów zza Buga. Wskutek ich wyczynów idylliczne życie mieszkańców Królowego Mostu pryska jak bańka mydlana. Nawet kościelny dzwon brzmi fałszywie. Widząc, że wszystko dookoła pogrąża się w chaosie i przemocy zatroskany ksiądz proboszcz postanawia uciec się do niekonwencjonalnego jak na osobę duchowną rozwiązania sytuacji. Złoty Granat na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu (2009) i Nagroda za reżyserię na Golden Rooster and Hundred Flowers Film Festiwal w Nanchang (2009). 18:05 KOMISARZ ALEX - ODC. 252 (SERIA XX, ODC. 10) "DETEKTYW" Serial kryminalny TVP, 44 min, Polska, 2023 Reżyseria: Radosław Dunaszewski Scenariusz: Małgorzata Sobieszczańska, Peter Moser, Karolina Frankowska, Peter Hajek, Paweł Łopaciński Aktorzy: Marlena Durda, Robert Sharif El Gendy, Artur Balczyński, Piotr Bondyra, Beata Sadkowska, Jacek Knap, Beata Fido, Elżbieta Trzaskoś, Monika Szufladowicz, Franciszek Gurgul, Janusz Chabior, Dorian Zypper, Arkadiusz Smoleński, Anna Kończał-Bochenek, Weronika Jaskółka-Chlebowicz Do Łodzi przyjeżdża prywatny detektyw, Marek Żmuda. To dawny kolega Marty z gdańskiej policji. Ekipa Sochonia przypuszcza, że tych dwoje łączyło coś więcej. Wkrótce Żmuda wpada w kłopoty. Jest podejrzany o dwa zabójstwa. Na obrzeżach parku znaleziono martwego Michała Sulika. Do kolejnego zabójstwa dochodzi w pensjonacie. W obu przypadkach narzędziem zbrodni była autostrzykawka ze śmiertelną substancją. Żmuda jest z wykształcenia farmaceutą i widziano go w pobliżu miejsc zbrodni. Maglowany przez Martę Żmuda wyjawia cel wizyty w Łodzi. Ściga zabójców swojego brata, właściciela sklepu jubilerskiego, który zginął podczas napadu na sklep. Okazuje się, że Sulik prawdopodobnie brał udział w tym napadzie. Czy padł ofiarą zemsty Żmudy? Marta w to nie wierzy. Żmuda kieruje uwagę policjantów na recepcjonistę z pensjonatu. Bogna podejrzewa, że to gra ze strony detektywa, by uniknąć zarzutów. Odsunięty od śledztwa Żmuda zaprzyjaźnia się z Alexem. Spotkanie z Martą obudziło w nim uczucie, którym kiedyś ją darzył. Czy Alex i Marta dowiodą niewinności Żmudy i znajdą ludzi, których od dawna tropi? 19:05 OJCIEC MATEUSZ S.XXIX - ODC. 373 (OJCIEC MATEUSZ S. XXIX, ODC. 5) POZORY MYLĄ Serial kryminalny TVP, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Radosław Dunaszewski Scenariusz: Adam Cioczek Zdjęcia: Maciej Kurpiewski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Artur Żmijewski, Artur Pontek, Jędrzej Taranek, Maciej Jachowski, Mikołaj Hajduk, Monika Łabędź, Karol Zapała, Michał Piela, Bartłomiej Firlet, Katarzyna Misiewicz Żurek, Jakub Lasota, Radosław Chabowski, Alan Czapski, Maciej Zacharzewski, Jakub Piwowarczyk Prokurator Wojciech Lanc i jego żona Kinga to małżeństwo, któremu ojciec Mateusz udzielił ślubu dziesięć lat temu. Teraz między małżonkami nie układa się najlepiej. Zanim ksiądz zdołał jakoś im pomóc, Wojciech zostaje zamordowany. Lista podejrzanych wydłuża się z godziny na godzinę. Okazuje się, że sporo osób w mieście miało motyw by pozbyć się prokuratora. Na jaw wychodzą zatargi sąsiedzkie, konflikty rodzinne, a do tego szantaż i chęć zemsty. To jednak nie koniec przestępstw. Policjanci nie tylko muszą znaleźć zabójcę prokuratora, ale też uporać się z włamaniem do sklepu z elektroniką. Do tego dochodzą problemy osobiste aspiranta Nocula, który przestaje ufać swojej żonie Basi. Podejrzewając ją o romans, decyduje się nawet na śledzenie małżonki, co przynosi nieoczekiwane efekty. 20:00 VABANK Komedia sensacyjna, 104 min, Polska, 1981 Reżyseria: Juliusz Machulski Scenariusz: Juliusz Machulski Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jan Machulski, Leonard Pietraszak, Witold Pyrkosz, Jacek Chmielnik, Krzysztof Kiersznowski, Ewa Szykulska, Józef Para, Henryk Bista, Leon Niemczyk, Zdzisław Wardejn. Juliusz Machulski debiutujący tym filmem jako reżyser (ur. 1955) był również autorem scenariusza, który powstał jeszcze w czasie jego studiów reżyserskich w łódzkiej szkole filmowej. Film cieszył się ogromną popularnością. Powszechnie przyrównywano go do obsypanego Oscarami amerykańskiego "Żądła" z Paulem Newmanem i Robertem Redfordem. Do sukcesu filmu przyczynił się niemało ojciec reżysera, Jan Machulski, który znakomicie wcielił się w postać kasiarza Kwinto, dużą rolę odegrała też wspaniała oprawa muzyczna Henryka Kuźniaka. "Vabank" otrzymał nagrodę za najlepszy debiut 1981 roku FPFF w Gdańsku. Święcił również triumfy na festiwalach w Koszalinie, Karlovych Varach, Manili, Vevey, Marsylii. Reżyser otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w 1983 r. Akcja filmu dzieje się w epoce "retro" - w latach trzydziestych. Z więzienia, po odsiedzeniu wyroku za napad na bank, wychodzi Henryk Kwinto. Mówi się o nim z szacunkiem - pierwszy kasiarz Rzeczypospolitej. Jest kasiarzem perfekcjonistą, którego trudno złapać, a jeszcze trudniej udowodnić mu winę. Wpadł wydany policji przez wspólnika Kramera, wychodzi z więzienia z solennym postanowieniem ostatecznego zerwania ze swoim fachem. Okoliczności sprawią, że zmieni zdanie. Trafi mu się okazja dokonania zemsty na byłym kompanie. Zemsta będzie pomysłowa i perfidna. 22:00 07 ZGŁOŚ SIĘ - ODC. 12/21 - ŚCIGANY PRZEZ SAMEGO SIEBIE Serial kryminalny TVP, 69 min, Polska, 1981 Reżyseria: Krzysztof Szmagier Scenariusz: Krzysztof Szmagier Zdjęcia: Wiesław Rutowicz Muzyka: Włodzimierz Korcz Aktorzy: Bronisław Cieślak, Zdzislaw Kozień, Ewa Florczak, Zdzisław Tobiasz, Gustaw Kron, Grażyna Dyląg, Maria Homerska, Izabella Trojanowska, Bożena Krzyżanowska, Elżbieta Kijowska, Irena Kownas, Marek Bargiełowski Niezmordowany porucznik Borewicz prowadzi dochodzenie w pozornie banalnej i prostej sprawie. Ofiarą jest kobieta, która wypadła na ulicę podczas mycia okna. Nie wiadomo jednak, czy był to nieszczęśliwy wypadek, czy morderstwo. Wkrótce po tej tragedii, podczas kąpieli w wannie, ginie niejaka Klementyna Nawrocka. Porucznik Borewicz odkrywa, że obie te śmierci mają związek z przypomnianą właśnie w telewizji sprawą dokonanego przed laty napadu na bank. Nawrocka widziała wówczas bandytę, a Jagodzińska mogła domyślić się czegoś po obejrzeniu programu. Czy Henryk Jagodziński naprawdę ma bezwładne nogi? Śledztwo musi rozwiać wszelkie wątpliwości. 23:20 07 ZGŁOŚ SIĘ - ODC. 13/21 - STRZAŁ NA DANCINGU Serial kryminalny, 85 min, Polska, 1981 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas Zdjęcia: Wiesław Rutowicz Aktorzy: Bronisław Cieślak, Zdzisław Kozień, Zdzisław Tobiasz, Ewa Florczak, Lilia Wetta, Grażyna Barczewska, Mieczysław Voit, Wiesław Drzewicz, Ignacy Machowski, Czesław Lasota, Elżbieta Kijowska, Zofia Czerwińska, Elżbieta Goetel, Monika Stefanowicz, Ewa Szykulska Na dancingu w jednej z warszawskich restauracji zostaje zastrzelony młody mężczyzna, Mieczysław Romski. Potem, w czasie włamania do jego mieszkania, ginie żółta teczka. W trakcie śledztwa wielu przesłuchiwanych zeznaje, że zawierała ona dane obciążające wiele znanych osób. Najprawdopodobniej były one szantażowane przez zamordowanego. Śledztwo zatacza coraz szersze kręgi. Borewicz i Zubek odkrywają zupełnie niespodziewane aspekty sprawy. Szantażowani, obawiając się oskarżenia o zabójstwo, są skłonni wskazać przypuszczalnego sprawcę morderstwa. 01:00 PRZYNĘTA (SERENITY) (SERENITY) Thriller, 101 min, USA/Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Stephen Knight Aktorzy: Matthew McConaughey, Diane Lane, Anne Hathaway, Jason Clarke, Djimon Hounsou, Jeremy Strong, Charlotte Butler Matthew McConaughey, znany z filmów "Uciekinier", "Zabójczy Joe", "Magic Mike" i wreszcie "Witaj w klubie", za który w 2014 roku dostał Oscara oraz Anne Hathaway, zdobywczyni złotej statuetki z 2013 roku za musical "Les Miserables: Nędznicy" w thrillerze "Przynęta" świetnie zagrali parę byłych małżonków, planujących morderstwo. On to Baker Dill, kapitan łodzi rybackiej, który po rozwodzie zaszył się w tropikach, gdzie żyje z organizowania turystycznych wypraw dla amatorów połowów. Ona - była żona Bakera, piękna Karen - nagle pojawia się znowu w jego życiu, burząc spokój. Rzekomo jest w dramatycznej sytuacji i rozpaczliwie prosi go o pomoc. Musi się uwolnić od swego drugiego męża, Franka Zariakasa, który okazał się tyranem. Błaga Bakera, by razem zabrali go na połów ryb, a następnie wyrzucili za burtę rekinom na pożarcie. Niespodziewane pojawienie się Karen przypomina mu o życiu u boku kobiety, o której tak bardzo pragnął zapomnieć. Okazuje się jednak, że nie można uciec od przeszłości. W dodatku nie wszystko jest takie, na jakie wygląda. 02:55 BEZ KOMPASU (RUDDERLESS) (RUDDERLESS) Dramat, 100 min, Kanada, 2014 Reżyseria: William H. Macy Scenariusz: Jeff Robison, Casey Twenter, William H. Macy Aktorzy: Billy Crudup, Anton Yelchin, David Flannery, Felicity Huffman, Casey Twenter, Miles Heizer Sam, wysokiej klasy specjalista do spraw reklamy, przeżywa rodzinny dramat. Kompletnie się załamuje, kiedy jego kilkunastoletni syn Josh ginie tragicznie w strzelaninie na uniwersytecie. Pogrążony w żalu ojciec topi smutki w alkoholu, nie widząc już sensu życia. Rzuca karierę zawodową, mieszka na łodzi, trudni się pracami malarskimi, przesiaduje w barze ze swymi nowymi kolegami, nigdy nie zwierzając się ze swej smutnej przeszłości. Po dwóch latach jego była żona Emily odnajduje go. Chce jak najszybciej uregulować sprawę ich wspólnego domu. Przy okazji spotkania oddaje Samowi starą gitarę i pudło, w którym znajdują się nagrania i spisane na kartkach teksty piosenek autorstwa Josha. Sam bierze udział w barowej imprezie otwarty mikrofon, grając na gitarze i wykonując utwory swego syna. Nie zdradza jednak, kto jest ich autorem. Zdobywa pierwszego zagorzałego fana, muzyka Quentina, który namawia go do założenia zespołu. 04:50 SERIALOVE WSPOMNIENIA - ODC. 32 - IZABELA TROJANOWSKA - KARIERA NIKODEMA DYZMY Felieton, 5 min, Polska, 2022 Prowadzący: Maciej Kurzajewski Maciej Kurzajewski i jego goście wspominają razem najciekawsze momenty z telewizyjnych planów. W tym odcinku porozmawiamy z Izabelą Trojanowską, która wcieliła się w rolę Kasi Kunickiej w kultowym serialu "Kariera Nikodema Dyzmy".