TVP Dokument Poniedziałek, 18.03.2024 05:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 4 U TATARÓW Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Nie trzeba przemierzyć tysięcy kilometrów i przeznaczyć tysięcy złotych na daleką podróż, aby się znaleźć w zupełnie innym świecie. Wystarczy odwiedzić polskich Tatarów mieszkających do dzisiaj na Podlasiu. Radosław Kotarski korzysta z tej rady i poznaje barwną kulturę, obyczaje i miejsce życia potomków Czyngis - chana, obecnych w Polsce od kilkuset lat. Sprawdza, jak wygląda ich codzienne życie, czym się zajmują i jak przechowują pamięć o przodkach. Ma również okazję ugotować niezwykłą potrawę. 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /39/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Psia wioska? Miejsce, gdzie zmaltretowane i pokrzywdzone zwierzęta będą przystosowywane do życia w przyszłych ludzkich rodzinach. Czy to szalony pomysł weterynarzy z przemyskiej lecznicy? Spotkaliśmy tam również nietypową pacjentkę kurę Teofilę. Proteza dla kury! Zobaczcie! Być może niedługo Teofila stanie się najsłynniejszą kurą w Europie, a może i na świecie. Pacjentem tej lecznicy był kilka miesięcy wcześniej pies Majki. Wtedy doktor Radek powiedział nam: Asystując Panu Bogu, będę wyczekiwał cudu... I cud się wydarzył. Majki jest zdrowy i ma nową rodzinę! Ale w przemyskim Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt Chronionych pojawił się Miko, którego właściciel pewnego mroźnego dnia uznał, że nie chce już mieć psa. Tymczasem azyl opuszczają inni mieszkańcy - zwierzęta, które z różnych powodów znalazły tutaj schronienie. Wyleczone, odkarmione mogą teraz wrócić tam, gdzie ich miejsce, czyli do natury. To piękne chwile! 06:30 CAŁA PRAWDA O ZABIEGACH KOSMETYCZNYCH - CZĘŚĆ 2. (TRUTH ABOUT COSMETIC TREATMENTS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Paul Overton Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Nigdy wcześniej kobiety i mężczyźni nie wydawali więcej na zabiegi kosmetyczne. Przemysł zabiegów kosmetycznych jest obecnie wart trzy miliardy funtów. Nauka poczyniła postępy, dzięki nim poprawki urody bez użycia skalpela są dostępne za dużo mniejsze pieniądze niż tradycyjne operacje. Ten film odkrywa współczesną rzeczywistość samodoskonalenia. Od płynnych zabiegów nosowych, które prostują nos w 10 minut na płasko, po zamrażanie tłuszczu, które usuwa zbędne kilogramy. Tylko dlatego, że możemy mieć dowolną twarz i ciało, czy powinniśmy? Jakie niebezpieczeństwa kryją się za obietnicami? Witamy w nowym, wspaniałym świecie kosmetycznych ulepszeń. W tym programie zbadamy szczegółowo zabiegi twarzy i całego ciała. Część 2. Nastąpił dramatyczny spadek ilości wykonywanych operacji plastycznych, jak lifting twarzy i liposukcja. Ale wzrosła ilości zabiegów niechirurgicznych, jak wypełnianie zmarszczek czy kriolipoliza. Tym razem opowiemy wszystko o ciele. Zacznę od najnowszego trendu w poprawkach sylwetki. Jak uzyskać bardziej krągłą pupę? Pogoń za idealnym ciałem spowodowała rozwój procedur znanych jako konturowanie ciała. Ich celem jest nieinwazyjne usunięcie uporczywego tłuszczu. Istnieją dwa podejścia do modelowania sylwetki. Jedno polega na wymrożeniu fragmentu tkanki tłuszczowej. Druga na wytapianiu go pod wpływem ciepła. W ostatniej części odcinka o ciele spojrzymy na coś, co często jest pomijane kiedy mówimy o przeciwdziałaniu starzeniu. Tuż po twarzy dłonie najlepiej zdradzają nasz wiek. 07:30 ROZBÓJNICY WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 1 MANEWRY MIŁOSNE (NATURAL BORN REBELS EP. 1 MATING GAMES) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Holly Spearing Mini - seria dokumentalna BBC, w której poznamy zaskakujące zwyczaje zwierząt. Wszystkie zwierzęta stają przed tym wyzwaniem: muszą znaleźć partnera bądź partnerkę i spłodzić potomstwo. To nie jest łatwe. By osiągnąć cel, niektóre są gotowe złamać wszelkie zasady. Przed nami najwięksi rozbójnicy wśród zwierząt. Potrafią walczyć, zwodzić, oszukiwać, a nawet stosować kidnaping. Czy tak szokujące zachowanie może prowadzić do sukcesu? Przedstawiamy najnowsze odkrycia i zdumiewające ustalenia badaczy. Obserwujemy, jak niektóre zwierzęta rozmnażają się i wychowują kolejne pokolenie. Dobieranie się w pary to niełatwa sztuka. Wyszukiwanie idealnej drugiej połowy może wyzwolić to, co najgorsze w przedstawicielach obu płci i prowadzić do zaciekłej wojny podjazdowej. By odnieść sukces w miłosnych podbojach, niekiedy trzeba oszukać, działać na kilku frontach, dokonać aktu kanibalizmu albo użyć przemocy. Rozbójnicy wśród zwierząt odgrywają jednak istotną rolę. Mierzą się z wielkimi wyzwaniami. Szybkie, efektywne działanie i nieco pomysłowości mogą okazać się niezbędne dla uzyskania i odchowania potomstwa. Okazuje się, że skłonności przestępcze nie są wyłącznie ludzką cechą. Również wśród zwierząt zdarzają się gangsterzy, oszuści, złodzieje czy porywacze, którzy niecnymi metodami zdobywają pożywienie, terytorium, możliwość przekazania swoich genów czy przychylność silniejszych. W tym trzyodcinkowym dokumencie BBC podglądamy zaskakujące zwyczaje papug kakadu, pawi, makaków królewskich, hien, krabów palmowych czy nieświszczuków (piesków preriowych). Ale, podobnie jak u ludzi, i wśród zwierząt są również takie, które "łamią prawo" bez żadnego usprawiedliwienia. 08:30 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - / 9/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD S. 02, EP. 1) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze i niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym, odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zjawisk, anomalii pogodowych, medycznych cudów. 09:25 NIESAMOWITE PODRÓŻE Z SIMONEM REEVEM - ODCINEK 4. (INCREDIBLE JOURNEYS WITH SIMON REEVE) Cykl dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Gian Quaglieni Czteroodcinkowa seria BBC Studios. Simon Reeve przedstawia niektóre z najważniejszych wydarzeń ze swoich niesamowitych podróży po całym świecie. W ciągu ponad pietnastoletniej kariery Simon odwiedził ponad sto krajów na sześciu różnych kontynentach, doświadczając niesamowitych krajobrazów i odkrywając poruszające i dramatyczne ludzkie historie. Teraz dogania niektóre z niezapomnianych postaci, które spotkał po drodze. Simon ujawnia kulisy wydarzeń i odkrywa niektóre z ogromnych zmian, których był świadkiem podróżując po całym świecie. Odcinek 4. Simon przybył na wyspę Lundy, by lepiej poznać jeden z najstarszych rezerwatów przyrody. Przy okazji przedstawi inne dzikie miejsca, do których udało mu się dotrzeć, wspaniałe ostoje przyrody na naszej zielonej planecie. Poznamy sposoby jak przeciwdziałać skutkom zmian klimatu, zobaczymy niezwykłe krajobrazy, jakie mógł podziwiać na całym świecie. Wokół nas wciąż nie brak obszarów dzikiej przyrody, urzekających pięknem. Przed nami wielkie wyzwanie. Musimy ochronić te skarby natury. By dobrze poznać dzikie zakątki naszej planety, warto spędzić trochę czasu z żyjącymi tam ludźmi. W krainie Indian z plemienia Kogi kultura sięga czasów sprzed Krzysztofa Kolumba, przetrwała w stanie niemal nienaruszonym. Kogi wciąż żyją zgodnie z prastarą tradycją. Zwykle nie dopuszczają przybyszów z zewnątrz. Wielu nigdy nie widziało obcokrajowca. 10:35 CIUCHCIA Reportaż, 15 min, Polska, 1986 Autor: Artur Bober Prowadzący: Artur Bober Lektor: Artur Bober Nostalgiczna podróż szlakiem kolejki wąskotorowej przez Jędrzejów, Chmielnik, Raków, Bogorię, Staszów, kończąc na Rytwianach, gdzie tory się urywają, a szyny kolejowe porastają łąką i giną w lesie. Widoki z okien pociągu; pola uprawne, bydło na pastwiskach, rzeki, stawy, zapory drogowe. Kolejno mijane drewniane stacje, świat jakby w zwolnionym rytmie. Kierownik pociągu mówi o tym, jak pęd życia zabrał kolejkom dojazdowym pasażerów. Dlatego teraz pociągi te nazywają się towarowo - osobowe i przewożą drzewo, węgiel. Podróż kolejką staje się pretekstem do pokazania mijanych miasteczek z ich senną aurą. Zaglądamy więc do Rakowa, stolicy arian, Braci Polskich. Odwiedzamy staszowski rynek z charakterystycznym ratuszem i Rytwiany, gdzie ze świetnego, gotyckiego zamku rycerskiego pozostała jedna baszta. W programie pokazano ciuchcię w różnych ujęciach i wielu zbliżeniach, pracowników kolejnych stacji, prace manewrowe, a przede wszystkim piękno mijanych krajobrazów. 11:00 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 7. RELIGIA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Wieloetniczność oraz współwystępowanie katolicyzmu, islamu i prawosławia to symbol Półwyspu Bałkańskiego. W samej tylko Bośni i Hercegowinie występuje 40% muzułmanów, 30% prawosławnych oraz 15% katolików. Lena spotka się z wyznawcami każdej z religii i postara się zrozumieć, jak koegzystują one ze sobą. W tym celu odwiedzi muzułmańską Albanię, prawosławną Bułgarię oraz zróżnicowaną religijnie Bośnię. 11:35 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 3 IMPERIUM I EPIDEMIE (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Rosalind Bain, Jonathan Drake Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 3 - "Imperium i epidemie". Nieznana epidemia opanowuje świat. Szlakami handlowymi rozprzestrzenia się po kontynentach. Atakuje gęsto zaludnione miasta, powodując śmierć milionów osób. Do Rzymu zjeżdżają się ludzie z całego świata. Nie wiedzą o zarazkach. Pandemia nie jest zjawiskiem współczesnym. Był to symbol apokalipsy. To był przełomowy moment w historii ludzkości. Historycy wciąż nie wiedzą, co spowodowało upadek pierwszego supermocarstwa. Niemniej nauka przybliża nas do zrozumienia tych wydarzeń. 12:35 BRACIA Film dokumentalny, 68 min, Polska, 2013 Reżyseria: Wojciech Staroń Nagrodzony na festiwalu w Locarno w 2015 roku dokument przedstawiający historię życia braci Alfonsa i Mieczysława Kułakowskich. Pierwszy jest artystą malarzem, drugi kartografem geodetą i realistą. W drugiej połowie lat 90. powrócili z Kazachstanu do Polski jako repatrianci. Zamieszkali w wiosce na północy kraju. Obok zdjęć dokumentalnych kręconych w domu braci Kułakowskich, film Wojciecha Staronia wypełniają materiały archiwalne. 13:50 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 1 EPIR (GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 1 EPIRUS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Dennis Wells, Johannes Backes Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i tradycje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę. 14:50 PSY I MY (DOGS AND US - THE SECRET OF A FRIENDSHIP) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ute De Groot Film dokumentalny o psach i ich relacjach z człowiekiem. Kilka tysięcy lat temu ludzie i psy zawarli emocjonalny pakt, który wciąż nie został zerwany. Niezależnie od tego, czy polują, jeżdżą na sankach, wypasają, psy podążają za ludźmi do każdego zakątka świata, od pustyń i dżungli po zamarznięte ziemie. Pies jest symbolem prawdziwej przyjaźni i bezgranicznej lojalności. Jednak dopiero niedawno zaczęliśmy naprawdę rozumieć życie naszych ukochanych czworonogów. Co tak naprawdę wiemy o naszych pupilach? Usłyszymy najpiękniejsze, najbardziej ekscytujące i niezwykłe historie z życia psów i ludzi na całym świecie. Na zapierających dech w piersiach zdjęciach, dokument pokazuje szczególne umiejętności psów i odkrywa, dlaczego są one niezbędne dla naszego społeczeństwa. Dlaczego psy tak dobrze się z nami komunikują? Jak daleko sięga to zrozumienie? A jaki dokładnie jest sekret tej wspaniałej przyjaźni? 15:55 WODA - NASZA PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 1 KOLORADO: RZEKA SZUKAJĄCA UJŚCIA (WATER IS OUR FUTURE EP. 1 THE COLORADO A RIVER IN SEARCH OF ITS ESTUARY) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Tanja Winkler Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny, opowiadający o regionach, które przeszły i nadal przechodzą radykalne zmiany. W niektórych miejscach, gdzie flora i fauna zostały kiedyś wytępione, by zrobić miejsce dla rolnictwa, przemysłu i wydobycia surowców, natura wraca do siebie. Krajobrazy kwitną nowym życiem, bo stare przemysły zostały zlikwidowane, a ludzie doceniają wartość świata przyrody. Na Wielkich Jeziorach Ameryki Północnej, w lasach deszczowych Kostaryki i na silnie zanieczyszczonych rzekach na Łużycach we wschodnich Niemczech rozległe obszary oddane monokulturom i strzeliste hałdy żużlu przekształcają się w bogate gatunkowo cuda natury. Biolodzy tworzą tereny podmokłe z terenów poprzemysłowych, ekolodzy zamieniają pastwiska dla bydła w lasy tropikalne, a dzielnice zniszczone przez wydobycie węgla brunatnego tworzą schronienie dla rzadkich gatunków. Poszczególne, niezależne odcinki serii dokumentują szereg fascynujących projektów, które pokazują, że nawet zniszczenie może zapewnić nowy początek naturze. I że wszyscy możemy pomóc zachować bioróżnorodność naszej planety na przyszłość. Odcinek 1 - "Kolorado: rzeka, szukająca ujścia". Swój początek Kolorado bierze w Górach Skalistych i płynie 2300 kilometrów przez pięć stanów USA, aż do Meksyku. Wiosną topniejące wody zasilają górskie strumienie i rzeka staje się jeszcze potężniejsza. W ciągu milionów lat Kolorado wyrzeźbiła swoje koryto w czerwonych skałach. Swoją nazwę - "Czerwona Rzeka" - otrzymała od barwy rzecznych osadów. Co jakiś czas rzeka rozlewa się w wielkie jeziora. Nie powstały dzięki siłom przyrody - stworzyli je ludzie. Dostarczają wodę milionom Amerykanom. Dzięki niej życie na południowym zachodzie USA stało się możliwe. Konieczne były ogromne prace inżynieryjne, by postawić zaporę na rzece. 16:55 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 9 BARCELONA (CITIES BY THE SEA 9. BARCELONA) Cykl dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu, wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata, odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 9. Barcelona to stolica Katalonii i prężny ośrodek kultury nad Morzem Śródziemnym. Jest drugą po Paryżu najgęściej zaludnioną metropolią w Europie. Kreatywność, tradycja i dziedzictwo kulturowe - ta mieszanka z roku na rok przyciąga coraz więcej turystów. Barcelona od lat stale się rozwija. Nowe domy i remonty starych spowodowały wzrost czynszów, a gentryfikacja zagraża starym, długoletnim mieszkańcom. Ale Katalończycy się nie poddają, a wraz z nimi trwa ich kultura. Większość Katalończyków dąży do niepodległości. Madryt jest nieugięty i nie chce dopuścić do rozłamu. Antonio Gaudi jest najwybitniejszym przedstawicielem modernizmu, katalońskiego stylu Art Nouveau. W wieku zaledwie trzydziestu jeden lat otrzymał zlecenie dokończenia budowy gotyckiego kościoła. Bez wahania porzucił oryginalne plany na rzecz zupełnie nowej konstrukcji. 17:55 ODYSEJA - RZECZYWISTOŚĆ, CZY FIKCJA - ODC. 1 TAJEMNICE ODYSEI (ODYSSEY: BEHIND THE MYTH EP. 1 ENIGMAS OF THE ODYSSEY) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Massimo Brega Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) odsłaniająca tajemnice eposu greckiego. Kim był Homer i jakie jest znaczenie "Odysei?" W tym dokumencie podążamy śladami Ulissesa, znanego również pod greckim imieniem Odyseusz, bohatera równie aktualnego dzisiaj, jak prawie trzy tysiące lat temu, w podróży przez jedne z najbardziej fascynujących krajobrazów i pejzaży morskich regionu śródziemnomorskiego. Z pomocą wybitnych międzynarodowych uczonych staramy się rozwiązać zagadki, które wciąż dotyczą jednego z największych dzieł literackich ludzkości i jego enigmatycznego autora. Odc. 1 - "Tajemnice Odysei". Błękitne wody Morza Śródziemnego są kolebką liczącej trzy tysiące lat opowieści przygodowej, która dała podstawy cywilizacji zachodniej. Opowieści, którą przekazywano w ciągu tysiącleci i która zawiera wiedzę, a także skrywa tajemnice. Autorstwo "Odysei" przypisuje się starożytnemu Grekowi, Homerowi. Opowiada on o fantastycznej podróży Ulissesa, który znany jest także pod greckim imieniem Odyseusz. Jego podróż zawiodła go w odległe zakątki basenu Morza Śródziemnego w miejsca, które wydawały się wtedy równie tajemnicze jak obecnie kosmos. Powstała ponad 2700 lat temu "Odyseja" to epickie arcydzieło składające się z 24 części. To jedno z najważniejszych dzieł literackich ludzkości. Wspólnie z drugim poematem Homera "Iliadą" zawiera skondensowaną wiedzę o ówczesnych czasach. Pod pewnymi względami jest jednak nieczytelna. Kim był Homer? Kim był Odyseusz? Kiedy i gdzie działa się opowieść? Co było jej inspiracją? 19:00 HISZPAŃSKIE LATA AVY GARDNER (AVA GARDNER, THE GIPSY OF HOLLYWOOD) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Sergio G. Mondelo Film opowiada o burzliwym życiu Avy Gardner, amerykańskiej supergwiazdy filmowej, symbolu seksu lat 40. i 50. Aktorka u szczytu sławy porzuciła blichtr i przepych Hollywood, osiadając w zubożałej i zacofanej Hiszpanii pod dyktaturą generała Franco. Film zgłębia psychologiczne i emocjonalne dziwactwa gwiazdy, jej burzliwe życie miłosne i wybory, które na zawsze zmieniły jej życie, karierę i miłość. 20:00 MACEDOŃCZYK Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2013 Reżyseria: Petro Aleksowski Film opowiada mało znany epizod z historii Polski. To uratowanie życia i stworzenie nowego domu dla 3500 dzieci, w tym 1750 dzieci pochodzenia macedońskiego, przed którymi Grecja, ze względu na ich słowiańskie pochodzenie, zamknęła swe granice po dziś dzień. 21:10 ROHINGOWIE, W PUŁAPCE WYGNANIA (THE ROHINGYAS: TRAPPED IN EXILE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Mathilde Cusin, Alban Alvarez Film dokumentalny o sytuacji Rohingya, społeczeństwa które po masakrach dokonanych przez armię birmańską w 2017 r. uciekło masowo do sąsiedniego Bangladeszu, a ten zamknął ich w obozie dla uchodźców Cox’s Bazar. Ten zaś stał się najgęściej zaludnionym obozem dla uchodźców na świecie i zarazem najniebezpieczniejszym, zagrożonym powodziami, pożarami i wojnami gangów. W obozie panuje nędza, ale może być jeszcze gorzej. Dwa lata temu rząd Bangladeszu postanowił przenieść część uchodźców na odizolowaną wyspę Bhasan Char w Zatoce Bengalskiej. Ta baza wojskowa, nazywana wyspą więzienną, została przekształcona w obóz recepcyjny dla Rohingya. Już 23 000 ludzi zostało przeniesionych, a łącznie ma tu ich być 100 000. Po raz pierwszy od otwarcia obozu w grudniu 2020 roku Bangladesz zezwolił na wizytę ekipy filmowej. Zdjęcia lotnicze są uderzające: horyzont identycznych baraków, który nieuchronnie przywołuje na myśl obóz koncentracyjny. Wyspa jest narażona na cyklony i nie ma pewności, czy zbudowana tama wystarczy do ochrony jej mieszkańców. Po przybyciu na wyspę rodzinom zostaje przydzielona przestrzeń osobista, ale nie ma możliwości pracy, edukacji, prawa do wyjazdu. Birma odmawia uznania Rohingów za oficjalną mniejszość. Władze klasyfikują ich jako Bengalczyków, którzy w XX wieku imigrowali nielegalnie na teren Birmy. 22:15 EKSTREMALNE WYZWANIA - ODC. 1 SKWAR (LIFE AT THE EXTREME WITH DAVINA MCCALL EP. 1 HOT) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Barny Revill Serial dokumentalny (4 odcinki) opowiadający o odkryciach Daviny McCall, która mierzy się z ekstremalnymi warunkami w środowisku naturalnym. Chce się dowiedzieć w jaki sposób niektóre zwierzęta i ludzie mogą przeżyć w najbardziej nieprzyjaznym otoczeniu? Udaje się w egzotyczne miejsca, poddając się najgorętszym, najzimniejszym, najgłębszym i najbardziej mokrym warunkom życia na Ziemi, aby osobiście doświadczyć i poczuć na własnej skórze na czym polega życie w ekstremalnych warunkach. Odc. 1 - "Skwar". Bohaterka serii Davina chce się zmierzyć z ekstremalnymi temperaturami. Zaczynamy od Namibii, jednego z najgorętszych krajów na świecie. Ale pomimo drastycznego klimatu, to miejsce jest pełne dzikiej przyrody. Davina będzie oświadczać życia w ekstremalnych warunkach. Namibia to szalony kraj. Od pustynnych wydm po wyschnięty busz - temperatury mogą tu sięgać 50 - ciu stopni Celsjusza, latami nie pada deszcz. Zaczyna swoją podróż w rezerwacie Naankuse, gdzie spotka się z jednym z najbardziej znanych drapieżników na świecie. Temperatura powyżej 39 - ciu stopni, powoduje dezorientację, a nawet omdlenia. Pocenie się utrzymuje ciepłotę ciała na stałym poziomie, dzięki czemu ludzie mogą biegać maratony na pustyni. Wszystkie tutejsze stworzenia mają swoje sposoby na radzenie sobie z upałem, ale nie przeżyłyby bez porannej mgły. 23:20 MIASTO GNIEWU S.II - /2/ AZYL Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Cykl dokumentalny opowiadający o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Druga seria składa się z 15 odcinków. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porachunków. W cyklu wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , materiały archiwalne Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. 24:00 MIASTO GNIEWU S.II - /3/ DZIKI WSCHÓD Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Cykl dokumentalny opowiadający o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porachunków. W cyklu wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , materiały archiwalne Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. 00:35 KALINA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1991 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Zbigniew Dzięgiel Zdjęcia: Henryk Janas Wykonawcy: Kalina Jędrusik, Ks. Kazimierz Orzechowski, Aleksandra Wierzbicka Filmowa opowieść o Kalinie Jędrusik, zrealizowana na podstawie zachowanych wywiadów radiowycch i materiałów archiwalnych. 01:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "KRYPTONIM T - 4" ODC. 315 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Reżyseria: Adam Sikorski Scenariusz: Izabela Fatalska "Kryptonim T - 4" Hitler podpisał stosowną dyrektywę wraz z wybuchem wojny z Polską - 1 września 1939 r. Dotyczyła ona ludzi niepełnosprawnych umysłowo i ruchowo. Do roku 1945 roku hitlerowcy zamordowali ponad 200 tysięcy Polaków, Żydów, Rosjan, Włochów i Niemców z frontu wschodniego, którzy zwariowali lub udawali niepełnosprawnych umysłowo. Niemcy z wrodzoną sobie poetycką finezją określili akcję T - 4 jako "eliminację życia niewartego życia". Mechanizm zbrodni poznajemy dzięki dokumentom oraz wspomnieniom obsługi szpitala psychiatrycznego "Dziekanka" w Gnieźnie. Najpierw przeznaczonym do eksterminacji podawano zastrzyki oszałamiające, o potem ładowano ich do ciężarówek po 40 - 60 osób i podłączano spaliny. Komora gazowa udawała wóz do przewozu kawy, wóz miał napis - "Caises Kaffe". Zagazowanych przewożono do przygotowanych dołów, gdzie zwłoki przesypywano palonym wapnem. W latach 1943 - 44, gdy hitlerowcy zdali już sobie sprawę, że nie wygrają wojny, zwłoki były wykopywane, a szczątki palone. Robiły to żydowskie komanda z Inowrocławia. Żydzi mieli jeszcze rozdeptywać kości i rozwozić popioły po okolicznych lasach i jeziorach. Nie wszystkich ludzi zabijał gaz - stąd w rejonach, gdzie próbowano ukryć szczątki, do dziś można znaleźć dużo łusek od pocisków, którymi dobijano ofiary. 02:15 PSEUDONIM JAN NOWAK Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2004 Reżyseria: Jolanta Kessler - Chojecka Scenariusz: Jolanta Kessler - Chojecka Wykonawcy: Jan Nowak - Jeziorański, John Adams, Władysław Bartszewski, Zbigniew Brzeziński, Paula Dobriansky, Daniel Fried, Paul Henze, Krystyna Miłotworska - Hilary Historia życia Jana Nowaka - Jeziorańskiego od czasów jego dzieciństwa i młodości, poprzez okres II wojny światowej i działalność kurierską, pracę w Radiu Wolna Europa, po najobszerniej przedstawiony okres waszyngtoński, gdzie Nowak - Jeziorański pełnił funkcję nieoficjalnego rzecznika ambasadora polskiej demokracji. Autorka opowiada obszernie o jego pracy na stanowisku konsultanta Białego Domu i Państwowej Rady Bezpieczeństwa Narodowego, organizowaniu pomocy dla wydawnictw niezależnych i NSZZ Solidarność, wspieraniu przemian demokratycznych w Polsce po 1989 r. , zabiegach o przyjęcie Polski do NATO. Poznajemy sposób pracy bohatera filmu, zasady jego współpracy z Kongresem Polonii Amerykańskiej, kontakty z mediami itp. W filmie znalazły się liczne wypowiedzi samego Jana Nowaka - Jeziorańskiego. O nim zaś mówią: John Adams, Władysław Bartoszewski, Zbigniew Brzeziński, Paula Dobriansky, Daniel Fried, Paul Henze oraz Krystyna Miłotworska - Hilary. 03:20 DOKUMENTALIŚCI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2010 Reżyseria: Piotr Mielech, Jędrzej Lipski Scenariusz: Piotr Mielech, Jedrzej Lipski Trudno znaleźć lepsze medium niż film dokumentalny, które zapisało historię naszego kraju ostatnich kilkudziesięciu lat. To właśnie dokument najlepiej utrwalił przełomowe chwile w historii Polski. Cechą najlepszych filmów było to, że pokazywały losy całego kraju z perspektywy pojedynczego człowieka. To właśnie w tych filmach dzisiaj widzimy największe dramaty i największe sukcesy Polskii Polaków. Kronika dokumentująca historię filmu dokumentalnego jest jednocześnie kroniką naszej narodowej historii. W roku 2010 w maju odbył się jubileuszowy 50. Festiwal Filmowy w Krakowie - najstarszy i najważniejszy festiwal filmu dokumentalnego w Polsce. Historia filmu dokumentalnego w naszym kraju jest nierozerwalnie związana z tą imprezą. Pięćdziesiąta rocznica to dobra okazja do podsumowań - stąd nasz pomysł na realizację filmu dokumentalnego, w którym wystąpią najwięksi twórcy tego gatunku, z którego nasz kraj jest znany na całym świecie. Tacy filmowcy, jak Kazimierz Karabasz, Marcel Łoziński, Krzysztof Kieślowski, Paweł Łoziński, Grzegorz Królikiewicz, Maria Zmarz - Koczanowicz, czy Andrzej Fidyk zanim przebili się na arenę międzynarodową, swoje pierwsze sukcesy święcili właśnie na krakowskim festiwalu. Film "Dokumentaliści" jest opowieścią o polskiej szkole dokumentu - od lat 50. , kiedy to Kazimierz Karabasz zrealizował słynnych "Muzykantów", poprzez lata 60. i 70. - lata udanych debiutów Marcela Łozińskiego i Krzysztofa Kieślowskiego, następnie lata 80. - kiedy to film dokumentalny opierał się ingerencjom cenzury w takich obrazach, jak "Defilada" Andrzeja Fidyka, lata 90. , kiedy to już wszystko wolno było mówić i polscy dokumentaliści wrócili do tematów historycznych w jednym z najważniejszych obrazów tamtych lat - w "Miejscu urodzenia" Pawła Łozińskiego, a na ostatnich latach skończywszy.