TVP Dokument Wtorek, 19.03.2024 05:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 5 W STAROPOLSKIEJ ZAGRODZIE Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Gdzie dawniej przechowywano żywność, gdy jeszcze nie było lodówek? Dlaczego stawiano tajemniczą i wysoką konstrukcję na czterech palach obok domu? Jaka potrawa jest naprawdę rdzennie polska? Na te pytania odpowiada Radosław Kotarski, który tym razem odkrywa tajemnice dawnego gospodarstwa wiejskiego. Wciela się w rolę rolnika, sprawdza jak wyrabiano sery i próbuje ustalić, jakie zwierzęta hodowano w staropolskiej zagrodzie. 05:55 WETERYNARZE Z SERCEM - /40/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Klinika weterynaryjna i operacja zaćmy? Tak! Troskliwi właściciele psa yorka, Lucky’ego, bez wahania zdecydowali się na ten skomplikowany zabieg u swego pupila. Trudno było uwierzyć, że tuż po operacji i wybudzeniu Lucky rozglądał się wokół zdziwiony, bo znalazł się w nowym, lepszym świecie. A wszystko dzięki zdobyczom współczesnej okulistyki weterynaryjnej. Obserwowaliśmy również chore fretki, które trafiły do gabinetu weterynaryjnego z wolontariuszką Stowarzyszenia Przyjaciół Fretek. Okazuje się, że jeżeli te śliczne futrzaki są odpowiednio odżywiane to do trzeciego roku życia prawie nie chorują. Później jednak pojawiają się często przewlekłe choroby nerek, serca, nadnerczy. Kupując fretkę, trzeba mieć tego świadomość. Na właścicielu ciąży duża odpowiedzialność. Zarówno osobista jak i finansowa. A wielu z nich stara się jej unikać. 06:25 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 1 EPIR (GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 1 EPIRUS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Dennis Wells, Johannes Backes Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i tradycje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę. 07:25 PSY I MY (DOGS AND US - THE SECRET OF A FRIENDSHIP) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ute De Groot Film dokumentalny o psach i ich relacjach z człowiekiem. Kilka tysięcy lat temu ludzie i psy zawarli emocjonalny pakt, który wciąż nie został zerwany. Niezależnie od tego, czy polują, jeżdżą na sankach, wypasają, psy podążają za ludźmi do każdego zakątka świata, od pustyń i dżungli po zamarznięte ziemie. Pies jest symbolem prawdziwej przyjaźni i bezgranicznej lojalności. Jednak dopiero niedawno zaczęliśmy naprawdę rozumieć życie naszych ukochanych czworonogów. Co tak naprawdę wiemy o naszych pupilach? Usłyszymy najpiękniejsze, najbardziej ekscytujące i niezwykłe historie z życia psów i ludzi na całym świecie. Na zapierających dech w piersiach zdjęciach, dokument pokazuje szczególne umiejętności psów i odkrywa, dlaczego są one niezbędne dla naszego społeczeństwa. Dlaczego psy tak dobrze się z nami komunikują? Jak daleko sięga to zrozumienie? A jaki dokładnie jest sekret tej wspaniałej przyjaźni? 08:30 WODA - NASZA PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 1 KOLORADO: RZEKA SZUKAJĄCA UJŚCIA (WATER IS OUR FUTURE EP. 1 THE COLORADO A RIVER IN SEARCH OF ITS ESTUARY) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Tanja Winkler Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny, opowiadający o regionach, które przeszły i nadal przechodzą radykalne zmiany. W niektórych miejscach, gdzie flora i fauna zostały kiedyś wytępione, by zrobić miejsce dla rolnictwa, przemysłu i wydobycia surowców, natura wraca do siebie. Krajobrazy kwitną nowym życiem, bo stare przemysły zostały zlikwidowane, a ludzie doceniają wartość świata przyrody. Na Wielkich Jeziorach Ameryki Północnej, w lasach deszczowych Kostaryki i na silnie zanieczyszczonych rzekach na Łużycach we wschodnich Niemczech rozległe obszary oddane monokulturom i strzeliste hałdy żużlu przekształcają się w bogate gatunkowo cuda natury. Biolodzy tworzą tereny podmokłe z terenów poprzemysłowych, ekolodzy zamieniają pastwiska dla bydła w lasy tropikalne, a dzielnice zniszczone przez wydobycie węgla brunatnego tworzą schronienie dla rzadkich gatunków. Poszczególne, niezależne odcinki serii dokumentują szereg fascynujących projektów, które pokazują, że nawet zniszczenie może zapewnić nowy początek naturze. I że wszyscy możemy pomóc zachować bioróżnorodność naszej planety na przyszłość. Odcinek 1 - "Kolorado: rzeka, szukająca ujścia". Swój początek Kolorado bierze w Górach Skalistych i płynie 2300 kilometrów przez pięć stanów USA, aż do Meksyku. Wiosną topniejące wody zasilają górskie strumienie i rzeka staje się jeszcze potężniejsza. W ciągu milionów lat Kolorado wyrzeźbiła swoje koryto w czerwonych skałach. Swoją nazwę - "Czerwona Rzeka" - otrzymała od barwy rzecznych osadów. Co jakiś czas rzeka rozlewa się w wielkie jeziora. Nie powstały dzięki siłom przyrody - stworzyli je ludzie. Dostarczają wodę milionom Amerykanom. Dzięki niej życie na południowym zachodzie USA stało się możliwe. Konieczne były ogromne prace inżynieryjne, by postawić zaporę na rzece. 09:30 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 9 BARCELONA (CITIES BY THE SEA 9. BARCELONA) Cykl dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu, wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata, odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 9. Barcelona to stolica Katalonii i prężny ośrodek kultury nad Morzem Śródziemnym. Jest drugą po Paryżu najgęściej zaludnioną metropolią w Europie. Kreatywność, tradycja i dziedzictwo kulturowe - ta mieszanka z roku na rok przyciąga coraz więcej turystów. Barcelona od lat stale się rozwija. Nowe domy i remonty starych spowodowały wzrost czynszów, a gentryfikacja zagraża starym, długoletnim mieszkańcom. Ale Katalończycy się nie poddają, a wraz z nimi trwa ich kultura. Większość Katalończyków dąży do niepodległości. Madryt jest nieugięty i nie chce dopuścić do rozłamu. Antonio Gaudi jest najwybitniejszym przedstawicielem modernizmu, katalońskiego stylu Art Nouveau. W wieku zaledwie trzydziestu jeden lat otrzymał zlecenie dokończenia budowy gotyckiego kościoła. Bez wahania porzucił oryginalne plany na rzecz zupełnie nowej konstrukcji. 10:25 MUSZĘ TAM WRÓCIĆ: ZBIGNIEW PUCHALSKI I MIRANDA Reportaż, 22 min, Polska, 1981 Scenariusz: Elżbieta Jaworska Jankowska Zdjęcia: Andrzej Dobrzyński Kapitan Zbigniew Puchalski opowiada o żeglowaniu, regatach i spotkaniach w czasie podroży dookoła świata na jachcie "Miranda". Kapitan mówi o pasji żeglowania i zwiedzaniu świata. Opowieść o tym, czym dla człowieka może być podróżowanie. Historie ludzi, których poznał, niebezpieczne sytuacje podczas rejsu. Film ilustrowany jest prywatnymi fotografiami i filmami kapitana Puchalskiego m.in. z Australii i Tahiti. Prezentacja pamiątek z podróży. 10:55 STUDIO 8 - FRAGMENT ŻYCIORYSU Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1978 Autor: Jerzy Łuczak, Leszek Bober Zdjęcia: Jerzy Haida Historia Antoniego Rulczyńskiego, właściciela znanego zakładu fryzjerskiego w centrum Katowic. Początek firmy sięga 1920 roku, kiedy przedsiębiorca otworzył salon w Katowicach, przy ulicy 3 Maja oraz dwa inne w Mysłowicach. Inną jego pasją jest pamiętnikarstwo. Mistrz fryzjerstwa jest laureatem konkursów na pamiętniki rzemieślników. Bohater filmu opowiada o swoim życiu i jego ważnych momentach. Wspomina przejazd Ignacego Jana Paderewskiego przez Wielkopolskę, spotkanie z Wojciechem Korfantym, powstanie Wielkopolskie, swoje przybycie na Śląsk do Mysłowic. Opowiada o założeniu rodziny, przeprowadzce do Katowic, sukcesach zawodowych i spotkaniu z mistrzem fryzjerstwa, Antonim Cierplikowskim. Wspomina czasy II wojny światowej i pierwszych lat po wyzwoleniu. Ilustracją wypowiedzi są ujęcia salonu fryzjerskiego. 11:15 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 8. TRADYCJA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 11:45 ODYSEJA - RZECZYWISTOŚĆ, CZY FIKCJA - ODC. 1 TAJEMNICE ODYSEI (ODYSSEY: BEHIND THE MYTH EP. 1 ENIGMAS OF THE ODYSSEY) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Massimo Brega Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) odsłaniająca tajemnice eposu greckiego. Kim był Homer i jakie jest znaczenie "Odysei?" W tym dokumencie podążamy śladami Ulissesa, znanego również pod greckim imieniem Odyseusz, bohatera równie aktualnego dzisiaj, jak prawie trzy tysiące lat temu, w podróży przez jedne z najbardziej fascynujących krajobrazów i pejzaży morskich regionu śródziemnomorskiego. Z pomocą wybitnych międzynarodowych uczonych staramy się rozwiązać zagadki, które wciąż dotyczą jednego z największych dzieł literackich ludzkości i jego enigmatycznego autora. Odc. 1 - "Tajemnice Odysei". Błękitne wody Morza Śródziemnego są kolebką liczącej trzy tysiące lat opowieści przygodowej, która dała podstawy cywilizacji zachodniej. Opowieści, którą przekazywano w ciągu tysiącleci i która zawiera wiedzę, a także skrywa tajemnice. Autorstwo "Odysei" przypisuje się starożytnemu Grekowi, Homerowi. Opowiada on o fantastycznej podróży Ulissesa, który znany jest także pod greckim imieniem Odyseusz. Jego podróż zawiodła go w odległe zakątki basenu Morza Śródziemnego w miejsca, które wydawały się wtedy równie tajemnicze jak obecnie kosmos. Powstała ponad 2700 lat temu "Odyseja" to epickie arcydzieło składające się z 24 części. To jedno z najważniejszych dzieł literackich ludzkości. Wspólnie z drugim poematem Homera "Iliadą" zawiera skondensowaną wiedzę o ówczesnych czasach. Pod pewnymi względami jest jednak nieczytelna. Kim był Homer? Kim był Odyseusz? Kiedy i gdzie działa się opowieść? Co było jej inspiracją? 12:50 EKSTREMALNE WYZWANIA - ODC. 1 SKWAR (LIFE AT THE EXTREME WITH DAVINA MCCALL EP. 1 HOT) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Barny Revill Serial dokumentalny (4 odcinki) opowiadający o odkryciach Daviny McCall, która mierzy się z ekstremalnymi warunkami w środowisku naturalnym. Chce się dowiedzieć w jaki sposób niektóre zwierzęta i ludzie mogą przeżyć w najbardziej nieprzyjaznym otoczeniu? Udaje się w egzotyczne miejsca, poddając się najgorętszym, najzimniejszym, najgłębszym i najbardziej mokrym warunkom życia na Ziemi, aby osobiście doświadczyć i poczuć na własnej skórze na czym polega życie w ekstremalnych warunkach. Odc. 1 - "Skwar". Bohaterka serii Davina chce się zmierzyć z ekstremalnymi temperaturami. Zaczynamy od Namibii, jednego z najgorętszych krajów na świecie. Ale pomimo drastycznego klimatu, to miejsce jest pełne dzikiej przyrody. Davina będzie oświadczać życia w ekstremalnych warunkach. Namibia to szalony kraj. Od pustynnych wydm po wyschnięty busz - temperatury mogą tu sięgać 50 - ciu stopni Celsjusza, latami nie pada deszcz. Zaczyna swoją podróż w rezerwacie Naankuse, gdzie spotka się z jednym z najbardziej znanych drapieżników na świecie. Temperatura powyżej 39 - ciu stopni, powoduje dezorientację, a nawet omdlenia. Pocenie się utrzymuje ciepłotę ciała na stałym poziomie, dzięki czemu ludzie mogą biegać maratony na pustyni. Wszystkie tutejsze stworzenia mają swoje sposoby na radzenie sobie z upałem, ale nie przeżyłyby bez porannej mgły. 13:50 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 2 POŁUDNIOWE WYBRZEŻE I ATTYKA (GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 2 SOUTH COAST & ATTICA) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Johannes Backes, Dennis Wells Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i tradycje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę. 14:50 DZIKIE SERCE EUROPY - POWRÓT PRASTAREGO LASU (WILD HEART OF EUROPE - THE RETURN OF AN ANCIENT FOREST) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Lisa Eder Las Bawarski w Parku Narodowym jest dziki i nigdzie indziej na rozległym terytorium między brzegami Atlantyku a górami Uralu nie ma takich lasów, wrzosowisk, potoków i jezior, które mogą ewoluować zgodnie z ich własną naturą. "Niech natura będzie!" to filozofia parku narodowego. Dzięki temu te lasy żyją. Po katastrofalnej nawałnicy w wyniku burzy w 1983 r. wszystkie wyrwane drzewa zostały pozostawione na ziemi. Z tego rzekomo martwego lasu wyrosła żywotna dzicz. Zagrożone gatunki, takie jak ryś, wilk, łoś i żbik odzyskały ten obszar. Ta koncepcja przyjęła się i służy jako wzór dla wielu innych obszarów chronionych. Ile dzikich terenów potrzebuje ludzkość, aby przetrwać? Czego możemy się nauczyć od dzikiego lasu, aby zachować go dla przyszłych pokoleń w czasach zmian klimatycznych? W filmie usłyszymy wypowiedzi wielu obrońców dzikiej przyrody, między innymi Jane Goodall. 15:50 WODA - NASZA PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 2 UKRYTY SKARB ANDALUZJI (WATER IS OUR FUTURE EP. 2 ANDALUSIA’S HIDDEN TREASURE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Frank Nischk Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny, opowiadający o regionach, które przeszły i nadal przechodzą radykalne zmiany. W niektórych miejscach, gdzie flora i fauna zostały kiedyś wytępione, by zrobić miejsce dla rolnictwa, przemysłu i wydobycia surowców, natura wraca do siebie. Krajobrazy kwitną nowym życiem, bo stare przemysły zostały zlikwidowane, a ludzie doceniają wartość świata przyrody. Na Wielkich Jeziorach Ameryki Północnej, w lasach deszczowych Kostaryki i na silnie zanieczyszczonych rzekach na Łużycach we wschodnich Niemczech rozległe obszary oddane monokulturom i strzeliste hałdy żużlu przekształcają się w bogate gatunkowo cuda natury. Biolodzy tworzą tereny podmokłe z terenów poprzemysłowych, ekolodzy zamieniają pastwiska dla bydła w lasy tropikalne, a dzielnice zniszczone przez wydobycie węgla brunatnego tworzą schronienie dla rzadkich gatunków. Poszczególne, niezależne odcinki serii dokumentują szereg fascynujących projektów, które pokazują, że nawet zniszczenie może zapewnić nowy początek naturze. I że wszyscy możemy pomóc zachować bioróżnorodność naszej planety na przyszłość. Odcinek 2 - "Ukryty skarb Andaluzji". Południe Hiszpanii - morze i słońce. Zwłaszcza słońce. Andaluzja ma jednak więcej do zaoferowania - 24 niezwykłe parki narodowe i rzadkie gatunki zwierząt. Czy jednak wody wystarczy? Dla rolnictwa i przyrody Andaluzji? Tu trzeba być koniecznie, by pojąć kulturę Andaluzji - Alhambra, górująca nad miastem Granada. Przyglądając się filigranowej architekturze, trzeba sobie wyobrazić, że stała tu forteca. W kulturze islamu istnieje wielki szacunek dla wody. To chyba najważniejszy aspekt codziennego życia. System nawadniający, stworzony przez Maurów, nadal dostarcza farmerom w Las Alpujarras wodę, gdy skończy się odwilż. 16:55 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 10 AMSTERDAM (CITIES BY THE SEA 10. AMSTERDAM) Cykl dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 10. Amsterdam. 17:50 ODYSEJA - RZECZYWISTOŚĆ, CZY FIKCJA - ODC. 2 W REALNYM ŚWIECIE (ODYSSEY: BEHIND THE MYTH EPISODE 2 - IN THE REAL WORLD) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Massimo Brega Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) odsłaniająca tajemnice eposu greckiego. Kim był Homer i jakie jest znaczenie "Odysei?" W tym dokumencie podążamy śladami Ulissesa, znanego również pod greckim imieniem Odyseusz, bohatera równie aktualnego dzisiaj, jak prawie trzy tysiące lat temu, w podróży przez jedne z najbardziej fascynujących krajobrazów i pejzaży morskich regionu śródziemnomorskiego. Z pomocą wybitnych międzynarodowych uczonych staramy się rozwiązać zagadki, które wciąż dotyczą jednego z największych dzieł literackich ludzkości i jego enigmatycznego autora. 18:55 NIE MAM CZASU NA NIEMIŁOŚĆ Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Wąsikowska Maria Grzegorzewska, pedagog, psycholog, profesor, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce. Skupiona na człowieku, któremu poświęciła całe życie. Wydaje się, że Maria Grzegorzewska po prostu kochała każdą minutę i każdy aspekt swojego życia. Spełniona, odważna. 100 lat temu stworzyła kawałek lepszego świata dla wyjątkowych ludzi. Wątki biograficzne zostały ukazane w formie kolaży, z wykorzystaniem archiwalnych zdjęć Marii Grzegorzewskiej. Wśród rozmówców: prof. Jacek Kulbaka, prof. Anna Hryniewicka, Felicja Mazurkiewicz, Henryk Romańczuk, Elżbieta Nowakowska, Małgorzata Lechowska, Agnieszka Borowa, Katarzyna Szatkowska, Anna Hołubowska. Biografistka Marii Grzegorzewskiej, wykładowcy, absolwenci, dyrektorka pierwszego w Polsce przedszkola specjalnego. Opowieściom towarzyszą obserwacje uczniów i nauczycieli Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 177 w Warszawie oraz studentów Akademii Pedagogiki Specjalnej. To opowieść o akceptacji drugiego człowieka takim, jakim jest. O miejscach, ludziach i sercach wypełnionych po brzegi miłością. 20:00 APPLE - ZDRADA ZA BILION DOLARÓW (APPLE: THE TRILLON DOLLAR BETRAYAL) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Billy Arthur Film dokumentalny. Apple jest najcenniejszą firmą na świecie i odgrywa dużą rolę w naszym życiu. Od wielu lat w społeczności użytkowników iPhonów funkcjonuje mit, że wprowadzenie nowego modelu sprawia, że stare aparaty działają wolniej. Podobno to umyślne działanie, skłaniające do kupna nowego modelu. Apple został skazany na karę 27 milionów dolarów za celowe spowalnianie starszych iPhonów. Prawo do naprawy urządzeń jest bliskie uchwalenia w wielu krajach. Drogę na szczyt znaczyły wielkie sukcesy i kilka fatalnych wpadek. Apple założyli w 1976 - tym roku Steve Jobs i Steve Wozniak jako firmę dostarczającą elementy komputerów hobbystom. Marzenie ściętej głowy urosło w technicznego giganta. W 84 - tym roku zadebiutował Macintosh. Apple odniosło ogromny sukces i gdy ich firma weszła na giełdę, Jobs i Wozniak natychmiast zostali milionerami. W następnych latach Apple wykrwawiało się i nie było w stanie konkurować z Microsoftem. Lata 90 - te to okres rozwoju Windows PC. W 2001 - szym roku wypuszczono iPoda. Do dzisiaj sprzedano ponad miliard iPhonów. Od smartfonów po inteligentne zegarki, od wkładek dousznych po komputery, popularna technologia zrewolucjonizowała współczesność i przekształciła nasze relacje ze sobą i z naszym środowiskiem. W obliczu niepewnej przyszłości, władza należy do klientów, by wymagali więcej od tych, którym powierzamy swoje życie. 21:10 MECHANIZMY KORUPCJI (NEVER WHISTLE ALONE) Film dokumentalny, 57 min, Włochy, 2019 Reżyseria: Marco Ferrari Film dokumentalny, który powstał we Włoszech i pokazuje włoskie realia świata pracy. Pracownicy z różnych dziedzin biznesu opowiadają o nielegalnych działaniach, które wykryli w swoich firmach. Pokazują pomieszczenia, w których podpisywane były niedozwolone umowy i mówią, co widzieli. Wszystkie historie mają ten sam wątek: regularna korupcja, próby wciągania innych, zastraszanie tych, którzy odmawiają "współpracy", mobbing, izolacja. W zwykły dzień; wychodzisz z domu, jak zwykle idziesz do pracy. Ale dzisiaj jesteś proszony o przymykanie oka na nielegalne interesy swojego szefa. Masz mało czasu na podjęcie decyzji. Co zrobisz? Wywiad za wywiadem, bohaterowie opowiadają historie zwykłego pracownika, który odkrywa nielegalne działania zwierzchnika i musi zdecydować, co robić. Stawką jest jego życie i przyszłość. Po drugiej stronie stołu znajduje się system przestępczy, który generuje ogromne zyski. Siedem urzędów. Siedem spraw o korupcję. Siedem świadectw. Jedna wspólna historia. We Włoszech szkody spowodowane korupcją szacuje się na 100 miliardów euro rocznie. W ubiegłym roku 783 osoby złożyły doniesienie o popełnieniu przestępstwa korupcji. Średnio robiły to dwie osoby dziennie. 22:20 EKSTREMALNE WYZWANIA - ODC. 2 GŁĘBINY (LIFE AT THE EXTREME WITH DAVINA MCCALL EP. 2 DEEP) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Barny Revill Serial dokumentalny (4 odcinki) opowiadający o odkryciach Daviny McCall, która mierzy się z ekstremalnymi warunkami w środowisku naturalnym. Chce się dowiedzieć w jaki sposób niektóre zwierzęta i ludzie mogą przeżyć w najbardziej nieprzyjaznym otoczeniu? Udaje się w egzotyczne miejsca, poddając się najgorętszym, najzimniejszym, najgłębszym i najbardziej mokrym warunkom życia na Ziemi, aby osobiście doświadczyć i poczuć na własnej skórze na czym polega życie w ekstremalnych warunkach. Odc. 2 Davina zmierzy się z głębokością w ekstremalnym wydaniu. Tym razem jest pośrodku Atlantyku. Nurkuje w głębiny, by odkryć, jak zwierzęta przeżywają pod wodą. Pomimo ogromnego ciśnienia wody, zwierzęta radzą tu sobie świetnie. Ocean Atlantycki jest nieprzyjazny. Szaleją na nim sztormy. Jest zimny, nieprawdopodobnie rozległy, a w jego głębi panuje ogromne ciśnienie. Zajmuje obszar około stu milionów kilometrów kwadratowych, a miejscami jego głębokość jest równa wysokości Everestu. Pośrodku oceanu, 1600 km od lądu, leży archipelag Azorów. Został uformowany przez podwodne wulkany. Nie ma więc kontynentalnego szelfu, morze po prostu zanurza się w otchłani. To przyciąga głębinowe potwory... oceaniczne olbrzymy... i największego drapieżnika oceanu - kaszalota. Nie ma lepszego miejsca do badania głębin. 23:25 MIASTO GNIEWU S.II - /4/ POKÓJ PRZESŁUCHAŃ. Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Cykl dokumentalny o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Jedna z wersji zakłada, że Wojciech Kalinowski ps. Orzech zginął, bo zdecydował się na współpracę z policją. Ta sprawa jest pretekstem do opowiedzenia historii o przesłuchaniach, podczas których policjanci łamali przestępców i przeciągali na swoją stronę. Były różne metody przesłuchań. Policjanci opowiedzą o rodzajach przesłuchań i sposobach docierania do przestępczego umysłu. Jak wspominają bohaterowie, niektórym podczas przesłuchania trzeba było polać wódki, innym herbaty, a jeszcze innym spuścić łomot. W tym odcinku widzowie poznają sposoby pozyskiwania informatorów. Usłyszymy ciekawe historie policjantów, którzy werbowali przestępców do współpracy. Również gangsterzy opowiedzą, dlaczego decydowali się na współpracę z policją i co w zamian za nią otrzymywali. 00:05 MIASTO GNIEWU S.II - /5/ SĄD Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki W tym odcinku widzowie dowiedzą się o kondycji polskich sądów na początku lat 2000. Opowiemy o działaniu sądów, ocenie dowodów, wyrokach skazujących i uniewinniających oraz o adwokatach i prokuratorach, układach, składaniu i odmowie składania wyjaśnień przez oskarżonych. Pokażemy mechanizmy korumpowania pracowników wymiaru sprawiedliwości. Poza tym poruszymy wątek strachu przed rozprawą. Czy ci groźni, działający z zimną krwią bandyci odczuwają strach przed sądem? Czy idąc na rozprawę, boją się, że mogą dostać dożywotni wyrok? 00:40 PERŁA - BALLADA O SZCZĘŚLIWYCH PIŁKARZACH Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2006 Reżyseria: Jan Sosiński Muzyka: Joanna Badełek Jest to film o miłości do piłki. "Perła" to wiejski klub piłkarski. Z uporem, a czasami i ze złością, co tydzień wybiegają na wiejskie boiska, którym daleko do prawdziwych stadionów. Oczami piłkarzy z VII ligi oglądamy mękę i popisy reprezentacji Polski, w czasie gdy ta kompromitowała się na Mundialu. To oni, dekarze, stolarze, uczniowie i gołębiarze są piłkarzami, bo z pasją i nadzieją po prostu grają w piłkę. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "PATENT NR 532" ODC. 316 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Reżyseria: Adam Sikorski Scenariusz: Izabela Fatalska Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. W odcinku 316 pod tytułem "Patent 532" autorzy programu wybierają się na Mazowsze do Młyna Przedpełce. 1870 roku praprapradziad obecnego właściciela postawił drewniany wiatrak. Do 1900 roku był to jedyny drewniany wiatrak w okolicy. Prowadzono tu przemiał zboża na mąkę i śrutę dla okolicznych rolników. Przemiał prowadzony był na kamieniach młyńskich. Dopiero w 1930 roku zamontowano silnik spalinowy parowy, który dostarczał energii w tym czasie, gdy nie było wiatru. W czasie trwania II wojny światowej wiatrak był nieczynny. Niemcy w czasie okupacji zakazali pracy w wiatraku, a oprócz tego skonfiskowali maszyny i urządzenia, łącznie z silnikiem. Dziś spróbujemy dopisać do końca historię tego zabytkowego silnika. Grzegorz Smela z Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej dostał sygnał o stojącym w piwnicy czterosuwowym silniku systemu OTTO, znajdującym się tam prawdopodobnie od roku 1880. Jest to więc najstarszy silnik spalinowy w Polsce. W 1876 roku, w fabryce Doitz w Niemczech, inżynier i konstruktor Nikolas Otto zbudował prototypowy silnik spalinowy. Już 4 lata później silnik tego typu trafił do Polski. Fachowcy z Muzeum wydobywają silnik z piwnicy i niebawem będzie on oczyszczony i przygotowany do prezentacji na muzealnej wystawie. 02:15 DROGA PRZEZ AMERYKĘ Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2008 Reżyseria: Elżbieta Rutkowska Scenariusz: Elżbieta Rutkowska Film opowiada o grupie polskich harleyowców mieszkających w USA i podróżujących przez wielkie przestrzenie Ameryki. Ich wyprawie przyświeca słowo wolność, które można odczytać podczas całej drogi. Jest ona widoczna zarówno w stylu życia Polaków, którzy wybrali pobyt w USA, jak też ich filozofii życia codziennego. Drugim wątkiem filmu są osobiste opowieści i historie naszych bohaterów. Jak i dlaczego wyjechali z Polski, kim są teraz? Wszystkie osoby są bardzo barwnymi postaciami nie tylko ze względu na ich wygląd (skóry, tatuaże), ale też na ciekawe życiorysy. Film pokazuje grupę zwariowanych, ale odważnych Polaków, którzy realizują swoje marzenia na Dzikim Zachodzie. 02:55 PODAJ CEGŁĘ CZYLI POLSKI SOCREALIZM Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2002 Reżyseria: Andrzej Sapija Scenariusz: Andrzej Sapija Zdjęcia: Henryk Janas Realizm socjalistyczny - artystyczna wersja stanilizmu - trwał w Polsce zaledwie kilka lat (1949 - 1955). Wciągnął w swoją orbitę setki artystów. Program przedstawia podstawowe założenia ideowo - artystyczne socrealizmu i ich przejawy w literaturze, poezji, filmie i architekturze.