TVP Kultura Sobota, 23.03.2024 08:00 TYLE SŁOŃCA - PRZEBOJE ANNY JANTAR CZ. 2 Koncert, 47 min, Polska, 2000 Reżyseria: Krzysztof Jaślar Wykonawcy: Natalia Kukulska, Katarzyna Nosowska, Katarzyna Kowalska, Justyna Steczkowska, Maria Jopek Anna, Mieczyslaw Szcześniak, Andrzej Piaseczny, Halina Frąckowiak, Maria Rodowicz Druga część koncertu poświęconego pamięci Anny Jantar. Jej największe przeboje przypomnieli w nowych interpretacjach Natalia Kukulska i jej goście. 09:00 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 11/13 - BUŁAT I SZABLA Serial historyczno-przygodowy TVP, 26 min, Polska, 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Zdjęcia: Andrzej Gronau Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Andrzej Łapicki, Barbara Brylska, Bogusz Bilewski, Tadeusz Schmidt, Andrzej Jurczak, Antoni Lewek Pan Michał otrzymuje od hetmana nowy rozkaz. Ma niezwłocznie wyruszyć do Kamieńca, dokąd zdąża sułtan z całą swą potęgą. W niebezpiecznej wyprawie Basia towarzyszy mężowi. W drodze spotykają Krzysię i Ketlinga, którzy również jadą do twierdzy kamienieckiej. 09:35 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 12/13 - DYMY NAD TWIERDZĄ Serial historyczno-przygodowy TVP, 26 min, Polska, 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Zdjęcia: Andrzej Gronau Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Andrzej Łapicki, Barbara Brylska, Bogusz Bilewski, Tadeusz Schmidt, Andrzej Jurczak, Antoni Lewek Twierdza kamieniecka będzie się bronić. Pan Michał zostaje komendantem górnego zamku, a nadzór nad artylerią ma sprawować Ketling. Dyplomaci nie wierzą jednak w możliwość utrzymania zamku, biskup rozpoczyna pertraktacje z Turkami. Aby dodać ducha obrońcom twierdzy, obaj dowódcy składają przysięgę, że nigdy się nie poddadzą. 10:20 MADAMA BUTTERFLY (MADAMA BUTTERFLY AT TEATRO REAL) Opera, 150 min, Francja, 2017 Reżyseria: Mario Gas Wykonawcy: Marco Armiliato Opera werystyczna Giacoma Pucciniego z 1904 w trzech aktach na podstawie libretta Giuseppe Giacosa i Luigiego Illica. Wystawiona w Teatro Real w Madrycie 2017 r. Akcja rozgrywa się w Nagasaki w 1904 roku. Opera przedstawia historię japońskiej dziewczyny, która bierze ślub z amerykańskim oficerem marynarki wojennej. Krótko po ceremonii oficer odpływa do swojej ojczyzny, zostawiając żonę samą i obiecując jej, że kiedyś wróci. 13:00 DOKUMENT TYGODNIA - SZTUKA MILCZENIA (ART OF SILENCE) Film dokumentalny, 81 min, Francja, 2022 Reżyseria: Maurizius Staerkle Drux Pierwszy pełnometrażowy film dokumentalny poświęcony legendarnemu francuskiemu mimowi Marcelowi Marceau, który inspirował licznych artystów, w tym Davida Bowiego, Michaela Jacksona i Kate Bush. Po wojnie Marceau wymyślił postać clowna Bipa w kapeluszu z kwiatkiem, wiecznego życiowego nieudacznika i pechowca, ulegającego nagłym wypadkom i wpadającego w nieustanne kłopoty. Postać ta wzorowała się na commedii dell’arte i sztuce Charliego Chaplina. Pantomima, czyli sztuka gestu była dla Marceau ucieczką od traumatycznych doświadczeń młodości w okresie II Wojny Światowej i możliwością poruszania ludzkich emocji w ogólnoludzkim i ponadczasowym języku. 14:35 KRZYŻACY Film historyczny, 165 min, Polska, 1960 Reżyseria: Aleksander Ford Scenariusz na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza: Jerzy Stefan Stawiński i Aleksander Ford Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Kazimierz Serocki Aktorzy: Mieczysław Kalenik, Andrzej Szalawski, Grażyna Staniszewska, Aleksander Fogiel, Urszula Modrzyńska, Emil Karewicz, Józef Kostecki, Tadeusz Białoszczyński, Lucyna Winnicka, Janusz Strachocki, Stanisław Jasiukiewicz, Mieczysław Voit, Henryk Borowski, Seweryn Butrym, Leon Niemczyk Premiera "Krzyżaków" odbyła się 15 lipca 1960 r. , dokładnie w 550. rocznicę bitwy grunwaldzkiej. Dotrzymanie tego terminu miało wymowę niemal symboliczną. O tym, jak bardzo starano się go nie przekroczyć, świadczy fakt, że od powzięcia pomysłu o ekranizacji Sienkiewiczowskiej powieści do uroczystej premiery upłynęło zaledwie półtora roku. Poprzedziła ją bardzo szeroko zakrojona kampania reklamowa, dyskusje w radiu i w telewizji. Dziesiątki konsultantów dopasowywały literacki obraz wydarzeń i postaci do ówczesnego stanu badań historycznych nad tą epoką. Korekcie poddano przede wszystkim powieściowy wizerunek króla Władysława Jagiełły, niezbyt przychylnie ukazanego na kartach książki. Na jego filmowej rehabilitacji zyskała poetyka filmu, opiewającego królewską mądrość i odwagę. Obszerny materiał literacki wymagał - z konieczności - selekcji, ograniczenia się do kilku wybranych wątków. Na pierwszy plan wysunięto losy Juranda ze Spychowa, zdradziecko atakowanego przez Krzyżaków ze Szczytna, którym przewodzi okrutny komtur Zygfryd de Loewe. Równolegle poprowadzono wątek romansowy między Zbyszkiem, Danuśką i Jagienką. Punkt kulminacyjny stanowi finałowa bitwa pod Grunwaldem. Po premierze filmu opinie recenzentów były podzielone. Jedni widzieli w tym obrazie zrealizowanym w nowatorskiej jak na tamte czasy technice panoramicznej ogromny sukces polskiej kinematografii, inni - i ci byli w większości - wytykali brak szerszego spojrzenia na zderzenie nie tylko dwóch sił politycznych, ale także dwóch kultur, dwóch cywilizacji. Nie bacząc na zdanie krytyków, publiczność ciągnęła tłumnie do kin. Popularność filmu wzmagała zresztą powszechna znajomość książki. Rok 1409. Młody, porywczy rycerz Zbyszko z Bogdańca atakuje pod Krakowem poselstwo krzyżackie. W odwecie Kuno von Lichtenstein żąda od Jagiełły śmierci Zbyszka za znieważenie majestatu. Od śmierci ratuje młodzieńca dwórka księżnej Anny Mazowieckiej, Danusia Jurandówna, córka rycerza ze Spychowa. Staropolskim zwyczajem wybiera Zbyszka na męża, co uniemożliwia wykonanie wyroku. Wkrótce Krzyżacy najeżdżają siedzibę Juranda ze Spychowa - jednego z największych wrogów zakonu. Zabijają jego żonę i porywają córkę, którą przetrzymują w Szczytnie. Zbyszko nadaremnie jej szuka, zbliżając się w tym czasie do zakochanej w nim Jagienki. Krzyżacy zaś wysyłają Jurandowi wiadomość, że uwolnią córkę, jeśli on sam stawi się w Szczytnie. Krzyżacy upokarzają Juranda i wtrącają do lochu, a zamiast córki pokazują mu obcą dziewczynę. Tymczasem Zbyszko w pojedynku zabija brata Rotgiera, przybranego syna komtura Zygfryda de Loewe. 17:35 RETRO KINO - MIŁOŚĆ PO POŁUDNIU (LOVE IN THE AFTERNOON) Komedia romantyczna, 130 min, USA, 1957 Reżyseria: Billy Wilder Scenariusz: Billy Wilder, I. A. L. Diamond Zdjęcia: William C. Mellor Muzyka: Franz Waxman Aktorzy: Audrey Hepburn, Gary Cooper, Maurice Chevalier, Claude Ariel Amerykańska komedia romantyczna z 1957 roku zrealizowana na podstawie powieści "Ariane, jeune fille russe" Claude'a Aneta. W jednej z głównych ról Audrey Hepburn, która wcieliła się w córkę detektywa, Ariane. Detektyw Claude Chavasse prowadzi śledztwo w sprawie niewiernej kobiety. Romansuje ona m.in. ze słynnym kobieciarzem Frankiem Flannaganem. Córka detektywa, Ariane, czyta o Franku w aktach ojca i jest nim zafascynowana. Mąż niewiernej dowiaduje się o romansie i próbuje zabić kochanka. Ariane chce uratować Franka, ale ten nie potrafi być wierny kobiecie, co doprowadza ją do rozpaczy. Przygotowuje sprytny plan, dzięki któremu role się odwrócą. 20:00 BILET DO KINA - MARIA PANNA NILU (NOTRE - DAME DU NIL / OUR LADY OF THE NIL) Dramat, 93 min, Francja/Ruanda/Belgia, 2019 Reżyseria: Atiq Rahimi Scenariusz: Atiq Rahimi Zdjęcia: Ramata Sy Aktorzy: Malaika Uwamahoro, Clariella Bizimana, Santa Amanda, Albina Sydney "Maria Panna Nilu" to filmowa adaptacja książki Scholastique Mukasongi o tym samym tytule, nagrodzonej jedną z najważniejszych francuskich nagród literackich Nagrodą Renaudot. W katolickiej szkole im. Marii Panny Nilu, prowadzonej przez siostry zakonne w 1973 r. w Rwandzie, kształcone są dziewczęta mające być przyszłą elitą tego kraju. I choć dziewczęta dzielą podobne marzenia i pragnienia, coraz częściej pojawiają się konflikty pomiędzy uczennicami z plemienia Tutsi i Hutu. Do tragedii dochodzi, gdy jedna z dziewcząt doprowadza do wtargnięcia do szkoły wojskowych, którzy urządzają polowanie na uczennice Tutsi. Czystka w szkołach, kościołach, administracji i na uniwersytetach z 1973 r. na zawsze zmieni Rwandę, zapowiadając przyszłe straszliwe wydarzenia. (Filmweb) Berlinale 2020 - Kryształowy Niedźwiedź Nagroda Jury Młodych Generaci14+ 23:30 WIECZÓR KINOMANA - PAPIEROWY KSIĘŻYC (PAPER MOON) Komediodramat, 99 min, USA, 1973 Reżyseria: Peter Bogdanovich Scenariusz: Alvin Sargent Aktorzy: Ryan O’Neal, Tatum O’Neal, Madeline Kahn, John Hillerman, P. J. Johnson, Burton Gilliam, Randy Quaid, Dorothy Forster, Jessie Lee Fulton, Noble Willingham i inni Znakomita adaptacja powieści "Addie Pray" Joego Davida Browna, dokonana przez Petera Bogdanovicha ("Ostatni seans filmowy", "Maska") i rozsławiona przede wszystkim za sprawą fenomenalnego aktorskiego debiutu Tatum O’Neal. O’Neal, mająca w trakcie kręcenia filmu niespełna dziesięć lat, zagrała tu swą rówieśnicę - przebiegłą, rezolutną, a zarazem spragnioną rodzinnego ciepła sierotę z czasów Wielkiego Kryzysu. Partneruje jej rodzony ojciec Ryan O’Neal, będący podówczas u szczytu sławy po nominowanej do Oscara i Złotego Globu kreacji w melodramacie "Love Story" (1970). Co nie udało się rodzicowi, udało się córce - występ Tatum przyniósł jej nagrodę Oscara za najlepszą rolę drugoplanową. Do dziś nikomu młodszemu nie udało się zdobyć tego prestiżowego wyróżnienia. O wartości "Papierowego księżyca" nie decyduje jednak tylko świetne aktorstwo. Na uwagę zasługuje również scenariusz, opowiadający o dość niezwykłej parze życiowych rozbitków. Moses Pray jest około trzydziestoletnim drobnym, lecz pełnym inwencji oszustem, podróżującym po kraju rozklekotanym samochodem i podającym się za wędrownego sprzedawcę luksusowych wydań Biblii. By "zarobić" na skromne utrzymanie wystarcza mu skrupulatna lektura gazetowych nekrologów i proste narzędzia drukarskie. Dzięki tym pierwszym wyszukuje niedawno owdowiałe kobiety, dzięki tym drugim zamieszcza na tytułowej stronie Biblii ozdobne dedykacje od ich zmarłych mężów. Za sprawą swej młodości, uroku osobistego i pewnej zręczności oratorskiej udaje mu się przekonywać zdumione eks - żony, że ich mężowie niedługo przed śmiercią korespondencyjnie i w tajemnicy zamawiali dla nich Biblie. Moses w czasie wolnym od "pracy" lubi się zabawić w towarzystwie bezpruderyjnych pań. Dziwnym zrządzeniem losu jedna z nich dopiero co zmarła, a miejsce jej pogrzebu wypada akurat w pobliżu trasy kolejnego "biznesowego wojażu" hochsztaplera. Pech chce, że po ceremonii pochówku Pray zostaje obarczony przez znajomych denatki bardzo niewygodnym "bagażem. Jest nim - ni mniej, ni więcej - tylko Addie Loggins, dziewięcioletnia córka nieboszczki. Ponieważ ojciec pozostaje nieznany, trzeba małą przetransportować do dalekich krewnych, a Moses akurat ma samochód i jedzie we właściwym kierunku. Początkowo oszust zamierza jak najszybciej pozbyć się małej, lecz wkrótce zauważa, że dziewczynka posiada nietuzinkowy talent do wyłudzania od bliźnich pieniędzy. Chcąc nie chcąc postanawia osobiście dostarczyć dziecko pod wskazany adres, korzystając przez czas podróży z tak bliskich mu zdolności młodocianej pasażerki. Z biegiem czasu pomiędzy nim a Addie rodzi się znacznie głębsza i mocniejsza więź niż tylko"wspólnictwo w interesach". Do świadomości obojga powoli dociera, że być może - zważywszy choćby na identyczny kształt brody - są sobie bliżsi niż początkowo sądzili. "Papierowy księżyc"zrealizowano w kolorze czarno - białym, przez co obraz czasów, które portretuje stał się wiarygodniejszy. Reżyserska zręczność Bogdanovicha sprawiła jednak, że bieda, korupcja, rozkwit przestępczości i bezrobocie towarzyszące okresowi Wielkiego Kryzysu w latach trzydziestych XX wieku w Stanach Zjednoczonych nie przytłoczyły filmu, który jest przede wszystkim pełną ciepła i momentami prawdziwie wzruszającą komedią o rodzącej się rodzinnej bliskości między osamotnionym dzieckiem i równie osamotnionym dorosłym mężczyzną. Niewiele jest filmów w dziejach kina, które ukazywałyby powstawanie tego typu więzi z równą subtelnością. Sukces "Papierowego księżyca" zainspirował amerykańską telewizję ABC do zrealizowania serialu pod tym samym tytułem i o zbliżonej treści. Emitowano go w latach 1974 - 1975, a główne role zagrali Christopher Connelly i kolejne cudowne dziecko ekranu, dwunastoletnia wówczas Jodie Foster. 01:25 KINO NOCNE - MIŁOŚĆ BLONDYNKI (LASKY JEDNE PLAVOVLASKY) Komedia, 76 min, Czechosłowacja, 1965 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Jaroslav Papousek, Milos Forman, Ivan Passer Muzyka: Evzen Illine Aktorzy: Hana Brejchova, Vladimir Pucholt, Vladimir Mensik, Ivan Kheil, Jiri Hruby, MILADA JEZKOVA, JOSEF SEBANEK, JOSEF KOLB, MARIE SALACOVA, JANA NOVAKOWA, JARKA CRKALOVA, TANA ZELINKOVA, ZDENA LORENCOVA, JAN VOSTRCIL Historia oparta na faktach. Reżyser filmu Milos Forman, wychodząc z kawiarni, spotkał zagubioną w wielkim mieście dziewczynę z prowincji. Przyjechała z walizką odszukać narzeczonego, ale on podał jej fałszywy adres. Forman odwiózł ją na dworzec, wysłuchując po drodze historii jej życia, a potem opowiedział nam o prowincjonalnym miasteczku, pierwszej miłości, marzeniach i rozczarowaniach. Najbardziej znany - obok "Pociągów pod specjalnym nadzorem" - film czechosłowackiej Nowej Fali, sztandarowe dzieło nurtu, zapisane w historii światowego kina. Podobnie jak inne czeskie filmy Milosa Formana zrealizowane przy udziale aktorów niezawodowych, w charakterystycznym dla reżysera tonie pogodnej kpiny z otaczającej (niekoniecznie socjalistycznej) rzeczywistości. Kobiety pracujące w wielkich zakładach tekstylnych marzą o mężczyznach, których w okolicy brakuje. Dyrektor organizuje dla nich wieczorek taneczny, na który zaprasza wojsko. Jednak zamiast dziarskich chłopaków stawiają się brzuchaci rezerwiści. Ale Andula ma szczęście: spędza wieczór z pianistą z zespołu, a na dodatek chłopak zaprasza ją do siebie, do Pragi. Wycieczka do stolicy będzie niezwykle pouczająca. 02:55 CZEŚĆ SI (HI, AI) Film dokumentalny, 85 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Isa Willinger W filmie poznajemy robota, którego ciało do złudzenia przypomina bardzo atrakcyjną kobietę, rozwijającą się i prowadzącą długie rozmowy z jej ludzkim przewodnikiem. W rodzinie jednego z naukowców "wychowywany" jest inny robot, który okaże się ulubieńcem... seniorki rodu. 05:10 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 52 POLSKIE CUDA NATURY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski tym razem rusza tropem niezwykłości, którymi Polskę obdarzyła matka natura. Zastanawia się, jaka jest historia takich miejsc jak Pustynia Błędowska, Puszcza Białowieska czy Łuk Mużakowa. Stara się ukazać ich naturalne piękno, ale także dotrzeć do procesów, dzięki którym powstały.