TVP Nauka Piątek, 22.03.2024 06:10 ASTRONARIUM - (61) - KOSMICZNE ŚMIECI Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Porzucone satelity, zużyte rakiety, zapomniane kawałki nieczynnej aparatury - to wszystko odpadki, jakie krążą po orbicie wokół naszej planety. Tak zwane kosmiczne śmieci stają się coraz większym problemem. Jest ich tak wiele, że mogą zagrozić całej naszej działalności w przestrzeni kosmicznej. W tym programie pokażemy, co można zrobić w sprawie kosmicznych śmieci. I czy da się z nich oczyścić orbitę Ziemi. 06:45 BILANS ZDROWIA Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Autor: Marianna Dufek Z RZS, czyli reumatoidalnym zapaleniem stawów, zmaga się coraz większa liczba Polaków. Problem ten nie dotyczy już wyłącznie ludzi starszych. Pierwsze objawy zaczynają odczuwać także osoby w wieku 20 - 25 lat. Choroba przynosi nie tylko ból, ale również utrudnia codzienne funkcjonowanie. W programie o tym, jak sobie z nią radzić i kiedy skonsultować się ze specjalistą. Będziemy też szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego tyjemy, a także zachęcać do wykonywania badań mammograficznych. 07:15 DZIKA POLSKA - UJRZEĆ NIEDOSTRZEGALNE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Zdjęcia: Tomasz Michałowski Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody. Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są "szaleńcy natury", ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński spotykają tych szaleńców w terenie i ruszają śladem ich fascynacji. Polską przyrodę z wysoka i na falach świetlnych o różnej długości od lat ogląda i fotografuje dr Marek Ostrowski. Jego aparaty spoglądają na polskie ostępy z przeróżnych pułapów: od dachu wysokościowca po orbitę satelity. Uczą zauważać to, co niedostrzegalne. Zaskakują odmiennością wobec tego, co widzimy z ziemi. Pokazują to, co maleńkie, np. bakterie w powiększeniu, a to, co duże - jeziora czy puszcze - w pomniejszeniu. Narratorzy programu rozmawiają z autorem tych zdjęć o niezwykłych własnościach naszego widzenia świata. 07:45 POLSKIE PARKI NARODOWE - DRAWIEŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 08:20 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - KOSMICZNA OAZA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni - wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 08:55 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - NIEZNANE ŚWIATY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni - wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 09:20 WODA - NASZA PRZYSZŁOŚĆ - JORDAN - ŚWIĘTA RZEKA POKOJU (WATER IS OUR FUTURE EP. 5 THE JORDAN RIVER OF PEACE?) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Daniel Munter Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny, opowiadający o regionach, które przeszły i nadal przechodzą radykalne zmiany. W niektórych miejscach, gdzie flora i fauna zostały kiedyś wytępione, by zrobić miejsce dla rolnictwa, przemysłu i wydobycia surowców, natura wraca do siebie. Krajobrazy kwitną nowym życiem, bo stare przemysły zostały zlikwidowane, a ludzie doceniają wartość świata przyrody. Na Wielkich Jeziorach Ameryki Północnej, w lasach deszczowych Kostaryki i na silnie zanieczyszczonych rzekach na Łużycach we wschodnich Niemczech rozległe obszary oddane monokulturom i strzeliste hałdy żużlu przekształcają się w bogate gatunkowo cuda natury. Biolodzy tworzą tereny podmokłe z terenów poprzemysłowych, ekolodzy zamieniają pastwiska dla bydła w lasy tropikalne, a dzielnice zniszczone przez wydobycie węgla brunatnego tworzą schronienie dla rzadkich gatunków. Poszczególne, niezależne odcinki serii dokumentują szereg fascynujących projektów, które pokazują, że nawet zniszczenie może zapewnić nowy początek naturze. I że wszyscy możemy pomóc zachować bioróżnorodność naszej planety na przyszłość. Odcinek 5 - "Jordan - Święta rzeka pokoju". Ta rzeka od niepamiętnych czasów jest zbawieniem Bliskiego Wschodu - Jordan. Kolebka cywilizacji, a dla chrześcijan - święta rzeka. Żyzna dolina Jordanu jak zielona wstęga wije się w pustyni i żywi 16 milionów Izraelczyków, Jordańczyków i Palestyńczyków. W drodze do Morza Martwego maleje w strumyczek. Samo morze również cierpi niedostatek wody. Jej brak od dawna jest przyczyną konfliktów w regionie. Wzgórza Golan na granicy izraelsko - syryjskiej, na północy Izraela. To dla Izraelczyków miejsce sportów zimowych na wysokości dwóch tysięcy metrów. Śnieg i deszcze zaopatrują w wodę region, w którym dominuje pustynia. W górach tych rodzą się potoki, zasilające Jordan. Jordan jest arterią życia Izraela, w którym przeciętna opadów deszczu to zaledwie połowa tego, co przypada na Europę Środkową. 10:20 DZIKA POLSKA - OSTOJA NA ZIELONEJ NÓŻCE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński W tym wydaniu programu opowiemy widzom o miejscu i przedsięwzięciu niezwykłym. W Wandzinie, małej kaszubskiej osadzie, pośród pięknych lasów, ludzie "po przejściach" odnajdują szczęście, spokój i dzielą się nim z innymi. To miejsce nosi nazwę Ośrodek Readaptacji Stowarzyszenia Solidarni "Plus", Eko Szkoła Życia. Pierwsi bezdomni zjawili się tam jesienią 1992 roku. W zrujnowanym pałacu, bez prądu, wody, ogrzewania, łóżek i jakichkolwiek mebli, zamieszkało 130 osób. Ludzie z sąsiednich wsi przyszli im z pomocą. Przynosili, co mieli: proste narzędzia, jajka, trochę zboża. Mieszkańcy Wandzina pracowali ciężko. Sami kopali fundamenty, budowali, robili pustaki i zdobywali niezbędne materiały. Jednocześnie hodowali świnie, krowy, kury, uprawiali ziemię, zakładali tunele foliowe. Warto było, bowiem dziś Wandzin jest kwitnącym przedsiębiorstwem i ma jeszcze większe możliwości niesienia pomocy potrzebującym. W ramach opracowanego przez ONZ programu ochrony bioróżnorodności hoduje się tam zagrożonego wyginięciem królika białego, popielańskiego, a także mrozoodporne odmiany drzew owocowych. Jest tam odremontowany pałac, zabudowania gospodarskie, hotel i hospicjum. Króliki wandzińskie zdobywają wiele nagród na targach, co jest wielką satysfakcją dla opiekujących się nimi ludzi. Poza tym w Wandzinie pensjonariusze hodują jedną z najstarszych odmian kur - kurę zielononóżkę kuropatwianą, której jaja mają właściwości zdrowotne. 10:50 CZY WIESZ, ŻE? - /94/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 27 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:25 BILANS ZDROWIA Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Autor: Marianna Dufek Z RZS, czyli reumatoidalnym zapaleniem stawów, zmaga się coraz większa liczba Polaków. Problem ten nie dotyczy już wyłącznie ludzi starszych. Pierwsze objawy zaczynają odczuwać także osoby w wieku 20 - 25 lat. Choroba przynosi nie tylko ból, ale również utrudnia codzienne funkcjonowanie. W programie o tym, jak sobie z nią radzić i kiedy skonsultować się ze specjalistą. Będziemy też szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego tyjemy, a także zachęcać do wykonywania badań mammograficznych. 11:55 DZIKA POLSKA - UJRZEĆ NIEDOSTRZEGALNE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Zdjęcia: Tomasz Michałowski Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody. Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są "szaleńcy natury", ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński spotykają tych szaleńców w terenie i ruszają śladem ich fascynacji. Polską przyrodę z wysoka i na falach świetlnych o różnej długości od lat ogląda i fotografuje dr Marek Ostrowski. Jego aparaty spoglądają na polskie ostępy z przeróżnych pułapów: od dachu wysokościowca po orbitę satelity. Uczą zauważać to, co niedostrzegalne. Zaskakują odmiennością wobec tego, co widzimy z ziemi. Pokazują to, co maleńkie, np. bakterie w powiększeniu, a to, co duże - jeziora czy puszcze - w pomniejszeniu. Narratorzy programu rozmawiają z autorem tych zdjęć o niezwykłych własnościach naszego widzenia świata. 12:30 POLSKIE PARKI NARODOWE - DRAWIEŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:05 CZY WIESZ, ŻE? - /95/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:40 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - KOSMICZNA OAZA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni - wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 14:10 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - NIEZNANE ŚWIATY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni - wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 14:40 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /4/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Wkrótce po inwazji Normanów na Anglię w 1066 r. rozpoczęto budowę fortec, jakich nikt nigdy wcześniej nie widział. Jedną z najpotężniejszych był ogromny i nie do zdobycia bastion w Caerphilly, uznawany do dziś za arcydzieło średniowiecznej inżynierii. Jak ówczesnym budowniczym i inżynierom udało się stworzyć tak niezwykłe konstrukcje? Jaki wpływ miały te potężne, średniowieczne twierdze i pionierskie techniki budowlane na inżynierię obronną aż do czasów współczesnych? Czwarty odcinek z 10-odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 15:40 DZIKA POLSKA - ŻERUJ Z MARCINEM Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Tematem tego wydania "Dzikiej Polski" będzie m. in. dokarmianie dzikich zwierząt. Miejscem najlepiej nadającym się do realizacji tego tematu jest oczywiście śródleśna chata Marcina Kostrzyńskiego, w okolicach Górzna. Marcin od wielu lat dokarmia zimą leśne zwierzęta. Jego stołówka ma swoich stałych bywalców: dziki, jelenie, sikory, które czują się na podwórku Marcina bezpiecznie. Marcin jest bardzo pomysłowym restauratorem, ciągle wymyśla nowe udoskonalone karmiki, rynienki itp. Razem z Tomkiem Kłosowskim opowiedzą o menu leśnych zwierząt i o tym, jak należy dokarmiać zwierzęta, aby nie zrobić im krzywdy. Zaprezentujemy również najnowsze wynalazki Marcina. 16:15 CZY WIESZ, ŻE? - /96/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:05 ASTRONARIUM - (62) - NEO - OBIEKTY BLISKIE ZIEMI Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Kosmiczne skały lecące w kierunku naszej planety. Niewielkie obiekty, które mogą stanowić ogromne zagrożenie. Choć mają różną budowę i rozmiary, są znane pod jednym mianem: NEO, czyli obiekty bliskie Ziemi. W programie pokażemy, jak wyglądają ich poszukiwania. I co możemy zrobić, jeśli któryś z nich znajdzie się na kursie kolizyjnym. 17:35 PODRÓŻ PRZEZ ŻYCIE CZ. 1. PIERWSZE KROKI (LIFE STORY) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2014 Serial dokumentalny BBC Worldwide, twórców kultowej już serii "Życie", z Davidem Attenborough na czele. W sześciu odcinkach opowiedziano o życiu na ziemi. Każda część to spojrzenie z innego punktu widzenia, tak więc będą to: szczęście, wiedza, bezpieczeństwo, władza, miłość i nieśmiertelność. Zobaczymy, jak każdego dnia zwierzęta i inne organizmy muszą mierzyć się z triumfem i tragedią, humorem i radością. Ta opowieść przedstawia historie z ich życia w najdrobniejszych szczegółach. Będziemy świadkami rozmaitych dramatów i napięć świata przyrody oraz niezwykłej chęci do życia. Nowatorstwo tego serialu to przede wszystkim użycie niezwykłej techniki zarówno filmowania, jak i montażu, efektów specjalnych i wielu innych zabiegów, które pozwolą zobaczyć życie w niespotykanym dotąd świetle. 18:35 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MIESZKANIE DUSZY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksander Krempeć Scenariusz: Aleksander Krempeć, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Mieszkanie duszy. Tak nazwał ludzki mózg William Szekspir. Uczestniczymy w skomplikowanej operacji usunięcia glejaka, złośliwego guza mózgu. Pacjentem jest 14-letni chłopiec. Operatorami są doktorzy: Łukasz Grabarczyk i Witold Libionka. 19:00 DZIKA POLSKA - ŚWIAT WEDŁUG NOCKA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Nigdzie zimą nie jest nietoperzom tak dobrze jak w tunelach dawnych umocnień obronnych. W samych tylko podziemiach Międzyrzeckiego Rejonu umocnień zimuje cała kolonia 37 tysięcy nietoperzy, gdzie z tego powodu utworzono rezerwat Nietoperek. Ale wiele pomniejszych zimowisk tych ssaków kryje się w zburzonych bunkrach Wału Pomorskiego czy w przepastnych korytarzach twierdzy Poznań. Narratorzy "Dzikiej Polski" zapuszczają się w te czeluście, ale w taki sposób, by nie straszyć nietoperzy głosem, światłem, a nawet oddechem. Wolą sami na starych wojskowych pryczach poddać się klimatowi hibernacji. Bo, jak zapewniają, także ludzie mają ukryte, genetyczne mechanizmy wyłączania różnych funkcji życiowych, właściwych nietoperzom. Tyle, że u tych zwierząt są one czynne, a u nas prawie nie. Wyprawy po zagruzowanych podziemiach byłyby trudne bez przewodnika i znawcy nietoperzy, dr. Andrzeja Kepela. Dla tych drobnych ssaków, widzących świat na falach ultradźwięków, które same wytwarzają i odbierają jak żywe sonary, to żadna sztuka. Ludzie muszą się biedzić w mdłym świetle czołowych latarek. 19:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - ODC. 4 - ŁĄTKA DZIEWECZKA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki W Polsce możemy spotkać aż 74 gatunki ważek. Ważki charakteryzują się doskonałą umiejętnością latania. Poruszają się w powietrzu niezwykle szybko, rozwijając prędkość około 100 długości ciała na sekundę. To oznacza, że gdyby prowadzący "Przyrodnika na tropie" Łukasz Bożycki był ważką, to latałby z prędkością 180 m/s, czyli około 650 km/h. Bohaterką tego odcinka będzie łątka dzieweczka, jedna z najliczniejszych polskich ważek. Opowiemy także o zauszniku, tygrzyku, jaskółkach brzegówkach i tysiącach komarów. 20:00 MEGAKONSTRUKCJE - KOLEJ (SUPERTRAINS - THE RACE FOR SPEED) Serial dokumentalny, 50 min, Francja/Niemcy, 2021 Historia ludzkości to także historia technologii, ponieważ wynalazki i maszyny czynią otaczający nas świat bardziej przystępnym dla człowieka. Dzięki nim pokonujemy duże odległości, zdobywamy żywność, pozyskujemy energię i wszystko, co nam niezbędne do życia. Seria "Megakonstrukcje" opowiada o spektakularnych i pionierskich kamieniach milowych w inżynierii, od rzymskiego mostu Pont du Gard po francuską szybką kolej TGV. Każdy odcinek omawia jeden rodzaj osiągnięć technicznych, a więc budowę i działanie: gigantycznych tam, kanałów żeglugowych, tuneli wydrążonych pod górami i morzami oraz wiaduktu Millau, najdłuższego mostu wantowego na świecie. 21:05 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /10/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Burdż Chalifa w Zjednoczonych Emiratach Arabskich doskonale symbolizuje dynamikę rozwoju i wpływu Bliskiego Wschodu na świat. Na wygląd tej i wielu innych budowli na całym świecie miała wpływ tradycja islamska, zarówno obecna, jak i przeszła. Korzenie zastosowanej tu inżynierii sięgają wielkiego okresu rozwoju ludzkości: Złotego Wieku Islamu. Od VIII wieku zauważana jest fundamentalna zmiana w sposobie myślenia ludzi o nauce i inżynierii. Pozwoliła ona powstać jednej z najsłynniejszych budowli na naszej planecie, Taj Mahal. Ostatni z 10-odcinkowej serii dokumentalnej "Sekrety starożytnych inżynierów" ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 22:10 DZIKA POLSKA - ŻERUJ Z MARCINEM (23) Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Tematem tego wydania "Dzikiej Polski" będzie m. in. dokarmianie dzikich zwierząt. Miejscem najlepiej nadającym się do realizacji tego tematu jest oczywiście śródleśna chata Marcina Kostrzyńskiego, w okolicach Górzna. Marcin od wielu lat dokarmia zimą leśne zwierzęta. Jego stołówka ma swoich stałych bywalców: dziki, jelenie, sikory, które czują się na podwórku Marcina bezpiecznie. Marcin jest bardzo pomysłowym restauratorem, ciągle wymyśla nowe udoskonalone karmiki, rynienki itp. Razem z Tomkiem Kłosowskim opowiedzą o menu leśnych zwierząt i o tym, jak należy dokarmiać zwierzęta, aby nie zrobić im krzywdy. Zaprezentujemy również najnowsze wynalazki Marcina. 22:45 PODRÓŻ PRZEZ ŻYCIE CZ. 1. PIERWSZE KROKI (LIFE STORY) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2014 Serial dokumentalny BBC Worldwide, twórców kultowej już serii "Życie", z Davidem Attenborough na czele. W sześciu odcinkach opowiedziano o życiu na ziemi. Każda część to spojrzenie z innego punktu widzenia, tak więc będą to: szczęście, wiedza, bezpieczeństwo, władza, miłość i nieśmiertelność. Zobaczymy, jak każdego dnia zwierzęta i inne organizmy muszą mierzyć się z triumfem i tragedią, humorem i radością. Ta opowieść przedstawia historie z ich życia w najdrobniejszych szczegółach. Będziemy świadkami rozmaitych dramatów i napięć świata przyrody oraz niezwykłej chęci do życia. Nowatorstwo tego serialu to przede wszystkim użycie niezwykłej techniki zarówno filmowania, jak i montażu, efektów specjalnych i wielu innych zabiegów, które pozwolą zobaczyć życie w niespotykanym dotąd świetle. 23:50 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MIESZKANIE DUSZY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksander Krempeć Scenariusz: Aleksander Krempeć, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Mieszkanie duszy. Tak nazwał ludzki mózg William Szekspir. Uczestniczymy w skomplikowanej operacji usunięcia glejaka, złośliwego guza mózgu. Pacjentem jest 14-letni chłopiec. Operatorami są doktorzy: Łukasz Grabarczyk i Witold Libionka. 00:25 PRZYRODNIK NA TROPIE - ODC. 4 - ŁĄTKA DZIEWECZKA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki W Polsce możemy spotkać aż 74 gatunki ważek. Ważki charakteryzują się doskonałą umiejętnością latania. Poruszają się w powietrzu niezwykle szybko, rozwijając prędkość około 100 długości ciała na sekundę. To oznacza, że gdyby prowadzący "Przyrodnika na tropie" Łukasz Bożycki był ważką, to latałby z prędkością 180 m/s, czyli około 650 km/h. Bohaterką tego odcinka będzie łątka dzieweczka, jedna z najliczniejszych polskich ważek. Opowiemy także o zauszniku, tygrzyku, jaskółkach brzegówkach i tysiącach komarów. 01:00 MEGAKONSTRUKCJE - KOLEJ (SUPERTRAINS - THE RACE FOR SPEED) Serial dokumentalny, 50 min, Francja/Niemcy, 2021 Historia ludzkości to także historia technologii, ponieważ wynalazki i maszyny czynią otaczający nas świat bardziej przystępnym dla człowieka. Dzięki nim pokonujemy duże odległości, zdobywamy żywność, pozyskujemy energię i wszystko, co nam niezbędne do życia. Seria "Megakonstrukcje" opowiada o spektakularnych i pionierskich kamieniach milowych w inżynierii, od rzymskiego mostu Pont du Gard po francuską szybką kolej TGV. Każdy odcinek omawia jeden rodzaj osiągnięć technicznych, a więc budowę i działanie: gigantycznych tam, kanałów żeglugowych, tuneli wydrążonych pod górami i morzami oraz wiaduktu Millau, najdłuższego mostu wantowego na świecie. 02:10 DZIKA POLSKA - ŚWIAT WEDŁUG NOCKA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Nigdzie zimą nie jest nietoperzom tak dobrze jak w tunelach dawnych umocnień obronnych. W samych tylko podziemiach Międzyrzeckiego Rejonu umocnień zimuje cała kolonia 37 tysięcy nietoperzy, gdzie z tego powodu utworzono rezerwat Nietoperek. Ale wiele pomniejszych zimowisk tych ssaków kryje się w zburzonych bunkrach Wału Pomorskiego czy w przepastnych korytarzach twierdzy Poznań. Narratorzy "Dzikiej Polski" zapuszczają się w te czeluście, ale w taki sposób, by nie straszyć nietoperzy głosem, światłem, a nawet oddechem. Wolą sami na starych wojskowych pryczach poddać się klimatowi hibernacji. Bo, jak zapewniają, także ludzie mają ukryte, genetyczne mechanizmy wyłączania różnych funkcji życiowych, właściwych nietoperzom. Tyle, że u tych zwierząt są one czynne, a u nas prawie nie. Wyprawy po zagruzowanych podziemiach byłyby trudne bez przewodnika i znawcy nietoperzy, dr. Andrzeja Kepela. Dla tych drobnych ssaków, widzących świat na falach ultradźwięków, które same wytwarzają i odbierają jak żywe sonary, to żadna sztuka. Ludzie muszą się biedzić w mdłym świetle czołowych latarek.