TVP Kultura Niedziela, 31.03.2024 08:00 WIELKOPIĄTKOWE NABOŻEŃSTWO LUTERAŃSKIE W ŚWIDNICY 55 min, Polska, 2024 Autor: Ewelina Pawlus Wielki Piątek to pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa, który umierając na krzyżu przyjął na siebie karę za grzechy każdego człowieka. Ewangelicy jako wyznawcy "teologii krzyża", uważają ten dzień za jedno z największych świąt chrześcijańskich, równe Wielkanocy. Od wieków także tradycją w tym dniu jest przystępowanie do Stołu Pańskiego. Zapraszamy do uczestniczenia w nabożeństwie w wyjątkowym miejscu, Kościele Pokoju, który jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a także jest Pomnikiem Kultury. 09:05 OD UCHA DO UCHA - KTOŚ I COŚ - PIŁKA Serial animowany, 7 min, Polska, 1984 Reżyseria: Ryszard Szymczak Scenariusz: Maciej Zimiński Zdjęcia: Andrzej Teodorczyk, Tomasz Snopkiewicz Seria, na którą składają się krótkie animacje - każdy odcinek ma inny tytuł, który nazywa jednocześnie bohatera danego odcinka. W odcinku "Piłka" najmłodsi widzowie poznają różne dyscypliny sportowe związane z piłką: piłkę nożną, siatkówkę, koszykówkę, ping - ponga. 09:15 OD UCHA DO UCHA - KTOŚ I COŚ - PRANIE Serial animowany, 8 min, Polska, 1985 Reżyseria: Ryszard Szymczak Scenariusz: Maciej Zimiński Zdjęcia: Andrzej Fedorczyk Seria, na którą składają się krótkie animacje - każdy odcinek ma inny tytuł, który nazywa jednocześnie bohatera danego odcinka. W tym odcinku najmłodsi widzowie poznają różne metody prania. 09:35 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JANUSZ JÓZEFOWICZ Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Tym razem spotkamy się z królem polskiego musicalu - Januszem Józefowiczem. W swoim dworku w Emilinie opowie nam o beztroskim dzieciństwie i dylematach, które towarzyszyły mu w procesie wyboru ścieżki zawodowej. Janusz Józefowicz zdradzi nam również kulisy powstawania słynnego musicialu "Metro". 10:15 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - WIELKANOC W SZTUCE, CZĘŚĆ 2 (EXPOSITION ON SCREEN. EASTER IN ART, PART 2) Cykl dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Kolejna odsłona serii "Galeria sztuki na ekranie" to "Wielkanoc w sztuce, część 2". Centralnym elementem sceny ukrzyżowania jest nagie ciało Chrystusa, czyli ciało ludzkie. Chyba nie było malarza, który porywając się na malowanie aktu, co jest miarą talentu artysty, nie próbował się zmierzyć z tematem ukrzyżowania. Wspaniale zrobił to Rubens, wybitny malarz ciał. Do scen Pasji wniósł swój bujny talent. Jego Chrystus nie jest skatowaną ofiarą. To anatomia człowieka podniesiona do poziomu niebiańskiego. Ciało, które stało się boskie. Powrót do idei, że wszyscy jesteśmy stworzeni na podobieństwo Boże. Jeśli ktoś postanawia omijać religijne dzieła sztuki, uważając je za nieodpowiednie dla siebie jako osoby niewierzącej albo dlatego, że nie zna i nie rozumie ich tematyki, bardzo dużo traci. Traci wielką część własnego dziedzictwa kulturowego. Traci znaczną część historii sztuki, przydatną w zrozumieniu sztuki współczesnej. Traci wiedzę o wydarzeniach historycznych, które do dzisiaj znajdują oddźwięk we wszystkich warstwach społecznych. 11:15 FRANCUSKIE ŚNIADANIE - THIERRY ŚMIAŁEK S.I - SEZON 1 ODC. 7 (THIERRY LA FRONDE) Serial przygodowo-historyczny, 26 min, Francja, 1963 Reżyseria: Pierre Goudas, Robert Guez Scenariusz: Jacques Harden, Jean - Claude Deret Zdjęcia: Jean - Jacques Guyard, Claude Matalou, Jacques Loiseleux Muzyka: Jacques Loussier Aktorzy: Fernand Bellan, Robert Basil, Celine Leger, Clement Bichu, Jean - Claude Drout Thierry traci sympatię mieszkańców Janville. Słysząc jego imię, zamykają drzwi i odmawiają sprzedaży żywności. Judasz zostaje wysłany do miasteczka, by zrozumieć przyczyny tej nagłej nienawiści. W powrotnej drodze spotyka Thierry’ego na czele bandy zbirów. Czy pokusa zysku zwycięży nad przyjaźnią? 11:55 FRANCUSKIE ŚNIADANIE - THIERRY ŚMIAŁEK S.I - SEZON 1 ODC. 8 (THIERRY LA FRONDE) Serial przygodowo-historyczny, 26 min, Francja, 1963 Reżyseria: Pierre Goudas, Robert Guez Scenariusz: Jacques Harden, Jean - Claude Deret Zdjęcia: Jean - Jacques Guyard, Claude Matalou, Jacques Loiseleux Muzyka: Jacques Loussier Aktorzy: Fernand Bellan, Robert Basil, Celine Leger, Clement Bichu, Jean - Claude Drout Thierry i jego towarzysze zmuszeni są opuścić wyspę, gdyż Anglicy są już niebezpiecznie blisko. Znajdują schronienie w opuszczonym zamku, którego właściciel najprawdopodobniej zginął w bitwie pod Poitiers. Szybko dochodzi do dziwnych zjawisk. Kompani Thierry’ego wierzą, że zamek jest nawiedzony. 12:35 BILET DO KINA - DOM Z KART (HOUSE OF CARDS) Dramat psychologiczny, 104 min, USA, 1993 Reżyseria: Michael Lessac Scenariusz: Michael Lessac Zdjęcia: Victor Hammer Muzyka: James Horner Występują: Kathleen Turner, Tommy Lee Jones, Asha Menina, Shiloh Strong, Esther Rolle, Park Overall, Michael Horse, Anne Pitoniak i inni Państwo Matthews są archeologami, podróżują po świecie wraz z dwójką dzieci: kilkuletnią Sally i nieco starszym od niej Michaelem. Podczas jednej z wypraw do Ameryki Południowej ginie ojciec dzieci, matka decyduje się kilka miesięcy później wrócić z dziećmi do domu w USA. Wkrótce po przyjeździe Sally zaczyna dziwnie się zachowywać. Zamyka się w sobie, całymi godzinami wpatruje się w księżyc. Pamięta bowiem dobrze słowa starego Indianina, który po śmierci ojca pocieszał ją, że ten nie umarł, tylko zamieszkał na niebie i spogląda na nią z "księżycowej kołyski". Mówił też, że pewne rzeczy można zrozumieć i zobaczyć jedynie wtedy, gdy się milczy. Dziewczynka przestaje więc się odzywać. Milczy w domu i w szkole, godzinami wpatrując się w podarowane jej przez starego Maja indiańskie laleczki. Nauczyciele i opiekujący się Sally psycholog, Jake Beerlander podejrzewają u niej początki autyzmu. Matka, Ruth, stanowczo odrzuca taką diagnozę. Pamięta, że córeczka byla zawsze wyjątkowo żywa i rozgadana, mówiła zresztą w trzech językach, w tym w języku Majów. Początkowo próbuje bagatelizować jej dziwne reakcje, później przypisuje jej zachowanie rozpaczy po śmierci ojca, nagłej zmianie miejsca pobytu, trudnościom z odnalezieniem się Sally w nowym środowisku. Nie wie jednak, jak temu zaradzić. Kiedy dziewczynka, wspiąwszy się na budowlany dźwig, o mało nie ginie, a Ruth, oskarżona o zaniedbanie, niemal nie zostaje pozbawiona prawa do opieki nad nią, dla wszystkich staje się jasne, że sprawa jest poważna. Ruth zwraca uwagę na wspaniałą, ogromną budowlę z kart wzniesioną przez Sally. Intuicja podpowiada jej, że w tym tkwi klucz do dziwnego zachowania dziewczynki. Postanawia zrobić wszystko, aby wejść w jej świat i wreszcie nawiązać z nią z kontakt. 14:35 KSIĘGA PRZESTRZENI S.III - WIEJSKIE, MAŁO MIEJSKIE Magazyn edukacyjny, 28 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Wykonawcy: Jakub Tolak W odcinku pokazujemy bardzo rzadkie przykłady nowoczesnej architektury na terenach wiejskich oraz nowoczesnej ruralistyki. Od wiejskiej świetlicy po solidne budynki użyteczności publicznej. Przyjrzymy się też inspiracjom, które współcześni architekci czerpią z tradycji ludowego budownictwa. Temat dopełni architektura nowych budynków skansenu architektury wiejskiej oraz moda na domy jednorodzinne naśladujące formę stodoły. Przedstawimy: - Gminne ośrodki zdrowia w Gierałtowicach i Przyszowicach (OVO Grąbczewscy): dwa niewielkie ośrodki zdrowia zaprojektowane z fantazją, w duchu regionalizmu krytycznego, ale także z doskonale funkcjonalnymi zabezpieczeniami, niezbędnymi na terenie szkód górniczych, - Świetlicę wiejską w Rakowni pod Poznaniem (Buszkiewicz Buszkiewicz): kameralna świetlica wykorzystująca historyczną formę ceglanej wielkopolskiej stodoły, ale trawestująca ją w zabawny i zaskakujący sposób, - Centrum Kulturalno - Rekreacyjne Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu (Consultor, Ahor): uzupełnienie programu znanego skansenu tradycyjnej architektury wiejskiej o całkowicie nowoczesny obiekt, nawiązujący jednak formami do typologii wiejskich domów z różnych epok, - Centrum Administracyjne Gminy Wielka Wieś w Szycach (OVO Grąbczewscy): funkcjonalny budynek administracyjny, nowy symbol gminy i jej pierwsza prawdziwa przestrzeń publiczna, a zarazem doskonałe nawiązanie do tradycji budownictwa Jury Krakowsko - Częstochowskiej, - Dom pod Poznaniem (PL Architekci): dom jednorodzinny z nurtu współczesnej stodoły polskiej, z formą wyprowadzoną z wiejskiego archetypu i nowoczesnymi rozwiązaniami funkcjonalnymi, O swoich projektach opowiadać będą: Oskar Grąbczewski (ośrodki zdrowia w Przyszowicach i Gierałtowicach), Bartek Bajon (dom stodoła pod Poznaniem). 15:15 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 13/13 - HEKTOR KAMIENIECKI Serial historyczno-przygodowy TVP, 29 min, Polska, 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Andrzej Łapicki, Barbara Brylska, Bogusz Bilewski, Tadeusz Schmidt, Andrzej Jurczak, Antoni Lewek, Czesław Wołłejko, Andrzej Szalawski Ataki Turków zostają odparte, bohaterska załoga twierdzy chce bronić się dalej. Mimo to dochodzi do podpisania rozejmu. Wojsko opuszcza zamek, wyjeżdżają też Basia i pan Zagłoba. Pan Michał i Ketling, wierni przysiędze, pozostają w twierdzy. 15:55 SERIALOWA NOSTALGIA - RODZINA LEŚNIEWSKICH - ODC. 1/7 - PRZEPROWADZKA Serial przygodowy TVP, 24 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Janusz Łęski, Krystyna Bogler Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Krystyna Sienkiewicz, Barbara Kraftówna, Tadeusz Kwinta Obraz codziennego życia sympatycznej warszawskiej rodziny, składającej się z zapracowanego ojca (Krzysztof Kowalewski), zabieganej matki (Krystyna Sienkiewicz) oraz czworga dzieci: 15 - letniej Agnieszki, 14 - letniego Leszka i 7 - letnich bliźniąt zwanych Bąblami. Serial, a także późniejszy film kinowy cieszyły się swego czasu popularnością i uznaniem - na IV Biennale Sztuki dla Dzieci w Poznaniu film Janusza Łęskiego zdobył "Brązowe Koziołki" i wyróżnienie specjalnego jury dziecięcego. Współautorką scenariusza była Krystyna Boglar - jej książka "Nie głaskać kota pod włos" stała się punktem wyjścia serialu, bezpośrednio zaczerpnięto z niej pomysły do dwóch nowel: "Imieniny" i "Wywiadówka". "Rodzina Leśniewskich" zyskała sympatię widzów, którzy docenili humor oraz ciepły, serdeczny klimat filmu. Seria zabawnych perypetii rodzinnych zaczyna się w momencie, gdy pochłonięta domowymi kłopotami mama postanawia wrócić do przerwanych przed laty studiów. Właściwie skłania ją do tego solidarnie cała rodzina, po obejrzeniu programu telewizyjnego, w którym indagowana podczas sondy ulicznej pani Leśniewska wyznała, że nie ma czasu na takie rzeczy jak samorealizacja. A oni dotychczas sądzili, że ich mamie niczego do szczęścia nie brakuje. W pierwszym odcinku Leśniewscy przeprowadzają się do nowego mieszkania. Uporawszy się z bagażami i kłopotami, zaczynają nawiązywać pierwsze konktakty z sąsiadami, nie zawsze najżyczliwsze. Gdy w nowo zasiedlonym domu wybucha pożar, ktoś niesłusznie oskarża o jego spowodowanie wszędobylskie Bąble. 16:35 JEPHTE Koncert, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bożenę Bujnicką Wykonawcy: Wrocław Baroque Ensemble, Andrzej Kossendiak Biblijna historia wodza żydowskiego zainspirowała Giacoma Carissimiego do skomponowania oratorium, które możemy śmiało uznać za arcydzieło wczesnego etapu kształtowania się tego gatunku. Zarówno sama historia, jak i niezwykle dramatyczna muzyka posługująca się bardzo oszczędnym aparatem wykonawczym - prócz śpiewaków Carissimi wykorzystuje wyłącznie basso continuo - porusza nas i dziś. Jest to opowieść o wierności, ale i o tym, jaką moc ma słowo. Jephte, składając przysięgę Bogu, nie mógł przypuszczać, że ceną za zwycięstwo nad wrogiem i ocalenie własnego ludu będzie życie własnej córki. 18:05 NIEDZIELA Z... - CO MI ZROBISZ JAK MNIE ZŁAPIESZ Komedia, 100 min, Polska, 1978 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Stanisław Tym Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Stanisław Tym, Ewa Wiśniewska, Ewa Ziętek, Andrzej Fedorowicz, Stefan Friedmann, Zofia Merle, Tadeusz Pluciński, Józef Nalberczak, Jerzy Duszyński, Janusz Gajos, Damian Damięcki, Kazimierz Kaczor, Zdzisław Maklakiewicz i inni "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?" jest znakomitą próbką stylu Stanisława Barei. Film ten, co rzadko zdarzało się za życia twórcy "Misia", został świetnie przyjęty nie tylko przez widownię, ale i krytykę. Wybrzydzano wprawdzie trochę na niespójność intrygi oraz sporadycznie niewybredny dowcip, zarzuty te ginęły jednak w morzu pochwał. Najwięcej komplementów zebrali autorzy scenariusza oraz znakomici aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Ewa Wiśniewska, Stanisław Tym. Dostrzeżono także odwagę reżysera, który ostrze swej satyry skierował bezceremonialnie w środowisko decydentów, na co ówczesna cenzura była szczególnie uczulona. Mimo że Bareja nie zostawił suchej nitki na peerelowskim establishmencie, "Co mi zrobisz..." dostał pozwolenie na rozpowszechnianie. Dzięki temu widzowie mogli go oglądać niemal równolegle z "Człowiekiem z marmuru", "Wodzirejem" czy "Bez znieczulenia" - utworami serio mówiącymi o świecie bezlitośnie wyszydzonym przez Bareję. Akcja "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?" toczy się w drugiej połowie lat 70. Dyrektor Krzakoski jedzie w służbową delegację do Paryża. W ambasadzie poznaje apetyczną Danusię i spędza z nią noc. Nie wie, że dziewczyna jest córką partyjnego prominenta. Mija kilka miesięcy. Pewnego dnia Danusia składa wizytę w gabinecie Krzakoskiego. Bez ogródek oznajmia skonfundowanemu dyrektorowi, że jest z nim w ciąży. Mężczyzna czym prędzej zawozi ją do znajomego ginekologa. Ten jednak uświadamia Krzakoskiemu, z kim miał romans. Dyrektorowi niczego więcej nie trzeba. Jego przedsiębiorstwo ma się kiepsko, dalsza kariera wisi na włosku. Krzakoski postanawia niezwłocznie rozwieść się z żoną, poślubić Danusię i w ten sposób uratować własny stołek. Od pomysłu do realizacji wszakże droga daleka i niełatwa. 20:00 PODRÓŻ DO INDII (A PASSAGE TO INDIA) Film obyczajowy, 157 min, Wielka Brytania, 1984 Reżyseria: David Lean Scenariusz: David Lean Aktorzy: Judy Davis, Victor Banerjee, Peggy Ashcroft, James Fox, Alec Guinness, Nigel Havers, Richard Wilson Film "Podróż do Indii" zdobył w 1985 roku trzy Złote Globy oraz kilka nominacji do Oscara, z czego dwie statuetki: za najlepszą rolę drugoplanową dla Peggy Ashcroft i za muzykę. To adaptacja wydanej w 1924 roku powieści Edwarda Morgana Forstera "Droga do Indii". Reżyserowi doskonale udało się zobrazować Indie z początku XX wieku i relacje Hindusów i Brytyjczyków w czasie brytyjskiego kolonializmu. Aziz to młody, przystojny i wykształcony Hindus zapatrzony w angielską kulturę, znakomicie posługujący się językiem Szekspira i nienagannie ubrany. Przypadkowo poznana starsza pani, Mrs. Moore, prosi go o towarzyszenie jej w wycieczce do Grot Marabskich, do których udaje się wraz z narzeczoną swojego syna. Niestety, za sprawą oskarżenia ze strony owej młodej Angielki, podróż ta na zawsze zmieni stosunek młodego doktora do Anglików. Film został zrealizowany z wielkim rozmachem. Jest wspaniałym obrazem indyskiej kultury i przyrody, a Peggy Ashcroft, która wykreowała postać Mrs. Moore została za swoją rolę obsypana nagrodami, łącznie z prestiżowym Oscarem. 22:50 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - VAN GOGH. ZBOŻA I CHMURY (VAN GOGH - OF WHEAT FIELDS AND CLOUDED SKIES) Film dokumentalny, 86 min, Włochy, 2018 Reżyseria: Giovanni Piscaglia Spojrzenie na Van Gogha z perspektywy największej prywatnej kolekcjonerki dzieł holenderskiego malarza: Helene Kröller - Müller (1869 - 1939), która na początku XX wieku kupiła prawie 300 jego dzieł. 00:35 NOC KRÓTKICH FILMÓW - JESTEM TUTAJ Film animowany, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Julia Orlik Scenariusz: Julia Orlik Wykonawcy: Zdzisław Wardejn, Jan Jurkowski, Izabela Kuna Zdjęcia: Julia Orlik Krótki film animowany. Jestem tutaj! Chciałaby krzyknąć bohaterka, ale nie jest w stanie poprosić nawet o szklankę wody. Nie może też wstać, bo choroba przykuła ją do łóżka i uzależniła od innych. Doskonale za to słyszy wszystko, co jej bliscy mówią na temat jej stanu. Codzienność starszej kobiety dokumentuje nieruchoma kamera, skierowana prosto na jej twarz. Pozostali bohaterowie: mąż, córka, wnuki, lekarz czy ksiądz są tylko korowodem pojawiających się w kadrze nóg i wypowiadanymi w tle zdaniami. Przeszywająca opowieść o samotności w obliczu śmierci przedstawiona z perspektywy umierającej kobiety, choć ta nie wypowiada ani słowa. (źródło: filmpolski.pl) 03:10 GIACOMO BALLA, WŁADCA ŚWIATŁA (GIACOMO BALLA - WŁADCA ŚWIATŁA) Film dokumentalny, 52 min, Włochy, 2021 Reżyseria: Franco Rado Dokumentalna sylwetka Giacomo Balla, włoskiego malarza, futurysty, autora m.in. obrazu "Dynamizm psa na smyczy". 05:05 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 46 SŁODKI SMAK HISTORII Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Aby stworzyć pradawny miód pitny, potrzeba ogromnej pracy na każdym z etapów. Najpierw wykazać muszą się pszczoły, które rzetelnie zamieniają nektar na słodki miód. Następnie do pracy zabiera się miodosytnik, który nie może zmarnować ani grama słodkiego produktu naszych żołto - czarnych przyjaciół. Z kolejną pomocą przyjdą nam drożdże, które przeprowadzą szlachetną fermentację. Później do akcji wkracza bednarz, bo bez dobrej dębowej beczki nie ma właściwego i tradycyjnego leżakowania miodu pitnego. Dopiero wtedy można się raczyć najbardziej charakterystycznym dla historii Polski miodem.