TVP3 Katowice Niedziela, 31.03.2024 06:00 DZIKA POLSKA - MIĘDZY NAMI JAJAMI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Zdjęcia: Tomasz Michałowski Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody. Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są szaleńcy natury - ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński spotykają tych szaleńców w terenie i ruszają śladem ich fascynacji. Z pierwszymi dniami wiosny na naszych łąkach, polach i zalewiskach pojawiają się naturalne pisanki i kraszanki. To jaja ptaków, które już wkrótce po stajaniu śniegu przystępują do lęgu: czajek, żurawi, gęsi. Natura zaopatrzyła je w naturalne desenie, zabezpieczając przed okiem drapieżników i jednocześnie ułatwiając odnalezienie ich przez prawowitych właścicieli. Trudno je odszukać i obejrzeć, ale wyzwanie to podejmują bohaterowie "Dzikiej Polski". Odwiedzają też olbrzymi, gromadzony przez dziesięciolecia, zbiór jaj ptasich, a zarazem ujawniają, skąd biorą się oryginalne kształty i desenie tych ptasich skarbów i w jak przemyślny sposób ptaki ukrywają je w swych gniazdach przed oczami intruzów. 06:35 NOŻEM I WIDELCEM - ODC. 79) KIEŁBASA BIAŁA, MAJONEZ I CHRZAN, SŁODKIE MAZURKI Magazyn kulinarny, 12 min, Polska, 2015 Autor: Paulina Rubczak 06:50 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - FROMBORK Reportaż, 5 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Program przedstawia najciekawsze pominiki i zabytki polskiej kultury. Tym razem oko kamery skierowane jest na zespół katedralny we Fromborku. Oryginalna więźba dachowa z XIV i XVI wieku. Bogato zdobione barokowe organy. Gotycki ołtarz z XVI wieku czy stalla siedziskowa fundowana przez biskupa Watzenrode, wuja Mikołaja Kopernika. To tylko niektóre skarby, jakie kryje katedra we Fromborku. Ten Pomnik Historii łączy cechy architektury krzyżackiej, cysterskiej i nadreńskiej. 07:00 AUDYCJA KOMITETÓW WYBORCZYCH 25 min, Polska, 2024 Audycja Komitetów Wyborczych 07:35 SZLAK PRZYDROŻNYCH KAPLICZEK - ODC. 29 KAPLICZKI W GROTACH Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2022 Autor: Maria Ziemlińska-Mazurek Cykl opowiada o szlakach przydrożnych kapliczek Małopolski, Śląska i Podkarpacia. Historia, otoczenie, zdjęcia archiwalne. 07:55 NATURA BEZ GRANIC - SEZON 2 ODC. 5 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sławomir Czyrnek Scenariusz: Marcin Krzyżański Zdjęcia: Krystian Matysek, Jan Mamoń Historia XX wieku i obecna wojna zdominowały myślenie o Ukrainie. Tymczasem nasze pogranicze to również obszar fascynującej i niezwykle zróżnicowanej przyrody: od Bieszczad, Gór Słonych i Pogórza Przemyskiego przez Roztocze i Polesie po Dolinę Bugu. Na tych terenach można spotkać gatunki zwierząt i roślin, których na próżno już dziś szukać w innych częściach Europy. Pogranicze jest domem niedźwiedzi, rysi i wilków. Wielkie leśne przestrzenie przemierzają stada jeleni i żubrów. Przyroda nie zna granic. Wilcze rodziny z pogranicza mają swoje terytoria na terenie obu państw. Po jednej stronie polują, po drugiej mają bezpieczne ostoje, w których wychowują potomstwo. Stada roślinożerców, jeleni czy żubrów w rocznym cyklu wędrówki w poszukiwaniu najlepszych żerowisk regularnie przekraczają graniczny San. Administracyjne linie podziałów nie są też znane ptakom. Bociany gnieżdżące się w przygranicznych wioskach regularnie latają na łowy na łąki po obu stronach granicy. Podobnie rzecz ma się z orłami przednimi i orlikami zamieszkującymi lasy Pogórza Przemyskiego. Odc. 5 Srogie zimy zdarzają się wprawdzie coraz rzadziej, jednak dla niemigrujących ptaków nawet lekka zima stanowi wyzwanie. W świecie skrzydlatych mieszkańców lasów, pomoc niesiona przez leśników ma wielkie znaczenie. Bez dokarmiania, los wielu ptaków zostałby przypieczętowany. 08:40 WIELKANOC NA PODHALU - SKRÓT Widowisko, 12 min, Polska, 2021 Autor: Małgorzata Castro Reżyseria: Gragorz Sadurski Wielkanoc na Podhalu będzie radosną audycją opowiadającą o tym, jak wyglądały kiedyś i jak wyglądają dziś święta po góralsku. Artyści związani z Podhalem, czy szerzej góralszczyzną opowiedzą o tym, jak spędzali święta w okresie dzieciństwa, jakie zwyczaje kultywowano w ich rodzinnych domach, jakie znaczenie miały tradycje dla nich i ich rodzin. Wśród zaproszonych gości znajdą się: Hanka Rybka, Szymon Chyc - Magdzin, Olga Szomańska i Mateusz Ziółko. Każde z nich bezpośrednio powiązane z regionem i jego kulturą. Oprócz nich do wykonania jednej z pieśni zaangażujemy regionalny zespół dziecięcy. Na repertuar programu złożą się zarówno tradycyjne pieśni okołowielkanocne, których aranżacji podjął się Miłosz Wośko, jak również pieśni śpiewane tylko na Podhalu. 09:00 REPORTAŻ Z REGIONU - OPOWIEŚĆ O KRZYŻU WIELKIEJ NOCY Reportaż, 23 min, Polska, 2022 W 325 roku naszej ery cesarzowa św. Helena znalazła w Jerozolimie krzyż, na którym ukrzyżowano Jezusa z Nazaretu. Niestety krzyż ten został podzielony na kawałki, a największe jego cząsteczki przechowywane są w wielu miastach Europy. Także w Polsce. W reportażu opowiemy o takich miejscach, gdzie znajdują się bezcenne relikwiarze z cząsteczkami krzyża oraz gwoździa użytego do krzyżowania Jezusa. Odwiedzimy m.in. katedrę na Wawelu oraz klasztor na Łysej Górze pod Kielcami. 09:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 32 SIERPC - WIELKANOC Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza przepiękny skansen - Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. W takiej scenerii opowiada o Wielkanocy, najstarszym i najważniejszym ze wszystkich chrześcijańskich świąt. W Niedzielę Wielkanocną dopełnia się największa tajemnica wiary: Chrystus odnosi zwycięstwo nad śmiercią. Wielkanocna symbolika była tak wymowna i nacechowana emocjonalnie, że szybko przenikło do sztuk plastycznych oraz do muzyki. W Polsce powszechnie znane są piękne obrzędy związane z tym świętem oraz poprzedzającym je Wielkim Tygodniem: strojenie palm wielkanocnych, zdobienie pisanek, święcenie pokarmów, dzielenie się jajkiem czy wreszcie śmigus - dyngus. Są też mniej znane tradycje, które mają zasięg regionalny. Opowiedzą o nich kulturoznawcy ze skansenu w Sierpcu oraz z Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Niezależnie od tego jak spopularyzowany jest wielkanocny zwyczaj, każdy kryje w sobie głęboką symbolikę, wpisaną w to niezwykłe święto radości i nadziei. Dopełnieniem podniosłej atmosfery odcinka będzie muzyka paschalna w świetnym wykonaniu. 10:00 SENIOR NA FALI 25 min, Polska, 2023 W programie szukamy sposobów na długie, szczęśliwe życie. Radzimy jak dbać o zdrowie, zmienić dietę, wyznaczać nowe cele. Podpowiadamy, które miejsca warto odwiedzić, gdzie rozwijać hobby, kogo prosić o wsparcie w trudnych sytuacjach. 10:30 RĄCZKA GOTUJE Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Remigiusz Rączka Magazyn kulinarny, w którym śląski kucharz Remigiusz Rączka przygotowuje popularne i mniej znane dania kuchni regionalnej. 11:00 DROGI POWSINOGI - SMOKI 13 min, Polska, 2023 Reżyseria: Waldemar Patlewicz Scenariusz: Marek Szołtysek Prowadzący: Marek Szołtysek Wykonawcy: Anna Kulczyk, O. Dr Dydak K. Rycyk W programie Marek Szołtysek opowiada o najciekawszych zakątkach południowej Polski. Odwiedzimy z kamerą miejsca, zabytki powszechnie nieznane, ciekawe i naznaczone niejednokrotnie pasjonującą, tajemniczą historią. Kluczem do opowieści są czasem legendy i historie pełne przygód, tajemnic oraz znanych postaci historycznych. Wielkanocne Drogi powsinogi poświecimy średniowiecznym wędrowcom, którzy przemieszczali się drogami Europy wzdłuż i wszerz. Drogami maszerowali żołnierze, pocztowi, bezdomni, złodzieje, żebracy, ludzie szukający pracy, uciekinierzy, pielgrzymi, wędrowni muzykanci, bajarze i uwaga! - obraźnicy. Obraźnicy to wędrowni handlarze obrazami, głównie religijnymi, które potem wisiały w prawie każdej izbie nie tylko w wiejskich chatach. A porządki wielkanocne to był idealny pretekst do zdobienia izby. W jakich technikach obrazy te były wykonane? Jakie były na nich motywy? I dlaczego na niektórych obrazach pojawiały się diabły - smoki. 11:15 ŁOWCY PASJONATÓW 14 min, Polska, 2023 W programie Łowcy pasjonatów wyławiamy i pokazujemy utalentowanych ludzi zaszytych gdzieś w zakątkach naszego regionu i mobilizujemy naszych widzów do aktywności! 11:30 PORTRET SUBIEKTYWNY - GRZEGORZ CHUDY 19 min, Polska, 2024 Autor: Marianna Dufek Zdjęcia: Michał Sławiński, Sławomir Chudowski Bohaterem kolejnego wydania "Portretu Subiektywnego" będzie Grzegorz Chudy - filolog, muzyk i plastyk. Absolwent filologii polskiej w Uniwersytecie Śląskim. Maluje akwarele, głównie pejzaże Górnego Śląska. 11:50 SKARBY ARCHITEKTURY DREWNIANEJ UNESCO - ODC. 1 LIPNICA MUROWANA 9 min, Polska, 2017 Autor: Grzegorz Kościński Kościół w Lipnicy Murowanej: zachowany w całości z XV wieku, stojący w otoczeniu cmentarza. Reprezentuje jeden z najbardziej archaicznych typów kościoła gotyckiego, bez wieży. Kościół pokryty w całości polichromią: z XV i XVI wieku, a na ścianach nawy i na chórze dekoracje barokowe z motywami dekalogu i tańca śmierci. Perełką świątyni jest zachowany słup Światowida, pozostałość gontyny pogańskiej, a dziś wsparcie dla ołtarza. W kościele znajduje się stary pozytyw organowy przenośne organy. 12:00 NAD NIEMNEM - ODC. 2/4 Serial obyczajowy, 52 min, Polska 1986 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Iwona Pawlak, Marta Lipińska, Adam Marjański, Janusz Zakrzeński, Edmund Fetting, Bożena Rogalska, Jacek Chmielnik, Michał Pawlicki, Jerzy Zygmunt Nowak, Ewa Decówna, Ewa Wencel, Jan Prochyra, Zbigniew Bogdański Zygmunt Korczyński chciałby uczynić z Justyny swoją kochankę. Ona tymczasem zakochuje się, z wzajemnością, w Janku Bohatyrowiczu. Jej pierwsza wizyta w zaścianku staje się wielkim wydarzeniem; jedni okazują jej życzliwość, drudzy wylewają przed nią pretensje do dworu. Anzelm i Jan Bohatyrowiczowie prowadzą Justynę na grób legendarnych przodków rodu, Jana i Cecylii, a także mogiłę, w której leżą brat Benedykta Korczyńskiego i brat Anzelma Bohatyrowicza. Tymczasem Teofil Różyc prosi swoją kuzynkę Kirłową, by wybadała, czy Justyna zechciałaby go poślubić. 14:30 AKTUALNOŚCI FLESZ 5 min, Polska, 2024 Zapowiedź aktualnych wydarzeń w regionie. 14:38 POGODA 2 min, Polska, 2024 Prognoza pogody. 14:39 ŚLĄSKIE 4 YOU - ZESPÓŁ ŚLĄSK 20 min, Polska, 2021 Czy warto odwiedzić Koszęcin? Nie ma lepszego przewodnika po kompleksie pałacowo - parkowym od Zbigniewa Cierniaka, artysty związanego z Zespołem Pieśni i Tańca Śląsk od lat. 16:00 NA SYGNALE - ODC. 344 "I ŻE CIĘ NIE OPUSZCZĘ" Serial fabularyzowany TVP, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jan Jagielski Scenariusz: Kacper Szymon Zdjęcia: Wojciech Oleksiejuk Aktorzy: Edyta Bełza, Kamil Wodka, Wojciech Zygmunt, Natalia Rewieńska, Tomasz Piątkowski, Lea Oleksiak, Wojciech Kuliński, Dariusz Wieteska, Monika Mazur - Chrapusta, Anna Wysocka - Jaworska, Justyna Sieniawska, Katarzyna Misiewicz - Żurek, Sebastian Świerszcz, Maksymilian Balcerowski, Artur Sitko Zespół Wiktora próbuje pomóc nieprzytomnemu rowerzyście. Znalazł go przy drodze nastolatek Czarek, chłopak z bidula. Wcześniej trafiła już na niego doktor Reiter. Chłopak znów wpada w kłopoty. Martyna i Piotr jadą z kolei na wezwanie do wypadku, któremu uległo zawzięcie kłócące się małżeństwo tuż przed swoją rozprawą rozwodową. Drobna stłuczka szybko zmienia się w prawdziwy dramat. 16:30 AKTUALNOŚCI FLESZ 5 min, Polska, 2024 Zapowiedź aktualnych wydarzeń w regionie. 16:38 POGODA 2 min, Polska, 2024 Prognoza pogody. 16:40 CZY O TYM WIECIE - KOŚCIOŁ W BORONOWIE 5 min, Polska, 2022 Filmowe ciekawostki Śląska. Czy wiecie, że z tym, jednym z najpiękniejszych drewnianych kościołów w Polsce wiąże się, wspominana do dziś, niezwykła historia? Ten, najstarszy na Śląsku, kościół zbudowano w Boronowie w 1611 roku, w miejscu XIII - wiecznej świątyni, która spłonęła po uderzeniu pioruna. Jego fundatorem był ówczesny właściciel dóbr boronowskich, hrabia Andrzej Dzierżanowski. Jego syn, hrabia Aleksander Ernest Dzierżanowski, w 1647 roku napisał: Świętej Pamięci ojciec mój, upatrując, że na tym państwie żadnego nie ma kościoła, a sam z małżonką, dziatkami i podwładnymi, ku nabożeństwie gdziekolwiek jeździć musiał, na swe duszne zbawienie, przy Boronowie kaplicę lub kościółek zbudować dał. I tak oto powstała świątynia, będąca dumą lokalnej społeczności. Radość zmąciło zdarzenie zapisane w boronowskiej kronice parafialnej w 1651 roku. Pewnego razu, ówczesny właściciel Boronowa i syn fundatora kościoła hrabia Aleksander Ernest Dzierżanowski, ze swoją rodziną udał się do kościoła na nabożeństwo. W drodze zdarzył się tragiczny wypadek. Jedna z córeczek hrabiego spadła z kładki prowadzącej na skróty, przez staw i utonęła. Zrozpaczeni rodzice zanieśli ciało córeczki do kościoła. Tam położyli ją pod wielkim krzyżem i wraz z zebranymi w świątyni wiernymi, zaczęli odmawiać modlitwy za dusze dziecka. Podanie głosi, że wówczas, na oczach rodziców i zgromadzonych w kościele mieszkańców dziewczynka ożyła. Radość była wielka, ale Dzierżanowscy nigdy więcej nie odwiedzili już Boronowa. Wieść szybko się rozniosła, a okoliczni mieszkańcy odtąd zaczęli przypisywać krzyżowi cudowne właściwości. Na przełomie VII i VIII wieku patronką kościoła została Matka Boska Różańcowa. Od tego czasu wielokrotnie zmieniano jego wystrój, odnowiono cała polichromię, wymieniono fundamenty i wzmocniono strop. W 1755 roku założono w Boronowie Bractwo Różańca Świętego. Wstępowali do niego nie tylko miejscowi parafianie ale i mieszkańcy okolicznych miejscowości. Raz w roku, w niedzielę po Dniu Zadusznym członkowie Bractwa przybywali do Boronowa zewsząd, a w tutejszym kościele odprawiano uroczystą mszę. W procesjach niesiono feretrony. Nadal przechowywane w tym kościele, dziś stanowią cenną i rzadką pamiątkę. Gdy oglądamy współczesne zdjęcia pięknie oświetlonego kościoła w Boronowie, nie sposób nie ulec nastrojowi tego miejsca 17:00 AUDYCJA KOMITETÓW WYBORCZYCH 25 min, Polska, 2024 Audycja Komitetów Wyborczych 17:30 TRZCINY, RYBY I GRZYBY Magazyn, 19 min, Polska, 2024 Magazyn wędkarski 17:50 GODKI FEST UCIESZNE - SANKTUARIA Felieton, 8 min, Polska, 2021 Marek Szołtysek opowiada w gwarze śląskiej historie związane z kulturą Górnego Śląska. 18:00 CREDO. MAGAZYN EKUMENICZNY Program religijny, 20 min, Polska, 2024 Program o życiu Kościoła, w nim najważniejsze wydarzenia, ciekawe inicjatywy, ważne problemy i wyzwania. 18:22 CZY O TYM WIECIE - SIEWIERZ 5 min, Polska, 2022 Filmowe ciekawostki Śląska. Czy wiecie, że ten most zwodzony można własnoręcznie podnieść, ale i opuścić całkowicie odcinając dojście do Zamku Biskupów Krakowskich w Siewierzu? Ale można to zrobić tylko za dnia, bo nocą zwodzonym mostem i krużgankami zamku spaceruje Czarna Dama. A dzieje się tak od czasu, gdy pewna, wielkiej urody dziewczyna zakochała się w siewierskim staroście. Zamek był wówczas siedzibą krakowskich biskupów, ale mieściły się tutaj także ówczesna urzędy sędziów, kanclerza i starosty, należące do Księstwa Siewierskiego. Jednakże zgodę na wejście do zamku każdorazowo wyrazić musiał książę - biskup. Dziewczyna,, co można był przewidzieć, takiej zgody nie uzyskała ale, zakochana bez pamięci, złamała zakaz. Niestety, wraz ze starostą, została przyłapana w jego komnacie. Dokonał tego sam książę - biskup który, specjalnie w tym celu przyjechał z Krakowa. Starosta został wygnany a dziewczyna uwięziona a wkrótce zamurowana żywcem w podziemiach zamku. Historia tej budowli sięga XII wieku, kiedy to powstała pierwsza drewno - ziemna warownia obronna, 200 lat później przekształcona w murowany zamek w stylu gotyckim. Składał się on wówczas z wieży, murów obronnych i budynku mieszkalnego. W 1443 roku książęta śląscy sprzedali zamek ówczesnemu biskupowi krakowskiemu, i wówczas zaczął on pełnić rolę siedziby Księstwa Siewierskiego, a także biskupiej rezydencji. Nadano mu renesansowy wystrój a także wzmocniono jego funkcje militarne. Zbudowano barbakan, wieżę ogniową i mury obronne, które okalała fosa zasilana wodami rozlewiska Czarnej Przemszy. Na zamku postawiono, na stałe, 10 armat. Podczas potopu szwedzkiego stacjonowały tu wojska Stefana Batorego a w czasie Konfederacji Barskiej oddziały Kazimierza Puławskiego. Dziś tamten klimat poczuć można oglądając z tarasu widokowego odrestaurowany Barbakan, tarasy artyleryjskie, a także niewątpliwa atrakcję tego miejsca prowadzący na dziedziniec siewierskiego zamku, jeden z czterech odrestaurowanych dotąd w Polsce, czynny most zwodzony. Alenie zapominajmy o Czarnej Damie. Co oczywiste, Jej duch nie jest chyba w najlepszym humorze, dlatego nocą do Czarnej Damy lepiej się nie zbliżać!! 18:30 AKTUALNOŚCI 20 min, Polska, 2024 Program informujący o najważniejszych codziennych wydarzeniach społecznych, politycznych, kulturalnych na terenie województwa śląskiego. 18:51 MAGAZYN METEO 3 min, Polska, 2024 Magazyn z prognozą pogody, dodatkowo szczególowy raport zanieczyszczeń powietrza z rejonów Śląska 18:55 WIELCY POLACY - NIEZNANI WYNALAZCY - JÓZEF ROTBLAT Program edukacyjny, 11 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Marmola, Kamil Niesłony Scenariusz: Kamil Niesłony, Maciej Marmola Był wybitnym fizykiem. Brał udział w pracach nad bombą atomową, a w 1995 roku otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Choć do końca życia podkreślał, że jest Polakiem, to w ojczyźnie pozostaje praktycznie nieznany. Poznajcie Józefa Rotblata. 19:10 DEJ POZÓR Reportaż, 29 min, Polska, 2024 Autor: Izolda Czmok - Nowak Dej pozór. Szoł tok Izoldy Czmok to spotkania z ludźmi, którzy promują tradycyjne, śląskie wartości, realizujący różne przedsięwzięcia inspirowane dziedzictwem kulturowym Śląska. 19:37 AUDYCJA KOMITETÓW WYBORCZYCH 25 min, Polska, 2024 Audycja Komitetów Wyborczych 19:57 CREDO. MAGAZYN EKUMENICZNY Program religijny, 20 min, Polska, 2024 Program o życiu Kościoła, w nim najważniejsze wydarzenia, ciekawe inicjatywy, ważne problemy i wyzwania. 21:28 DOKUMENT W OBIEKTYWIE - WIELKANOC U ZEGADŁOWICZA Magazyn, 20 min, Polska, 2019 Magazyn filmowy poświęcony wybranym, najciekawszym filmom dokumentalnym, które powstały w historii Telewizji Katowice. Program prowadzi dr hab. prof. UŚ Piotr Zawojski. 21:50 ZAOLZIE - WIELKANOCNE ZWYCZAJE 7 min, Polska, 2008 Autor: Ireneusz Kaznocha, Monika Matl Magazyn redakcji bielskiej. 21:57 POGODA 2 min, Polska, 2024 Prognoza pogody. 22:45 U PANA BOGA ZA PIECEM Komedia, 95 min, Polska, 1998 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Zofia Miller Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Henri Seroka Aktorzy: Ira Łaczina, Jan Wieczorkowski, Krzysztof Dzierma, Andrzej Zaborski, Ania Janowska, Artur Krajewski, Alicja Bach, Iwona Szczęsna, Eliza Krasicka, Małgorzata Płońska, Mieczysław Fiodorow, Ewa Sierzputowska, Babiker Artoli, Władimir Abramuszkin, Alicja Butkiewicz Wschodnią granicę Polski przekracza autobus pełen drobnych handlarzy zza Buga, udających się na przygraniczny bazar. W lesie autobus zostaje napadnięty przez bandę "reketierów", dowodzonych przez pewnego Ukraińca, kamuflującego się pod pseudonimem "Gruzin". Przestępcy zmuszają handlarzy do złożenia haraczu. Wśród pokrzywdzonych jest młoda dziewczyna Marusia. Choć w porównaniu z innymi traci stosunkowo niewiele, to jako jedyna decyduje się zawiadomić policję. Najbliżej ma do komisariatu w Królowym Moście. Jest głównym świadkiem napadu, miejscowy komisarz postanawia więc na pewien czas zatrzymać ją w miasteczku. Proboszcz, faktycznie osoba numer jeden w okolicy, umieszcza Marusię w domu młodego organisty Witka, ćwiczącego właśnie "Ave Maria" na ślub córki burmistrza. Urocza przybyszka od razu wpada chłopakowi w oko, lecz nieśmiałość uniemożliwia mu rozpoczęcie otwartych zalotów. Kiedy proboszcz odkrywa, że dziewczyna ma piękny głos, postanawia za wszelką cenę zatrzymać ją do dnia ślubu. Nie będzie to jednak łatwe, gdyż Marusia myśli przede wszystkim o odzyskaniu utraconej gotówki. Choć z drugiej strony zarówno miasteczko, jak i Witek coraz bardziej się jej podobają. "Czytając pamiętniki Marii Dąbrowskiej, natknąłem się na refleksję, dotyczącą jakiejś wizyty w małym miasteczku, jakiejś kolacji w towarzystwie lekarza, proboszcza i aptekarza: "Jakaż ta prowincja duchowo samowystarczalna, jak właściwie ona nas do niczego nie potrzebuje... "Pomyślałem sobie, że jeśli mamy gdzieś szukać jakichś wartości, o których w mieście dawno zapomnieliśmy, to właśnie w prowincjonalnym miasteczku na Białostocczyźnie, cokolwiek by to znaczyło" - mówił w jednym z wywiadów Jacek Bromski. Przyczyną powstania "U Pana Boga za piecem" nie było jednak reżyserskie pragnienie apoteozy tradycyjnego polskiego etosu. To pojawiło się nieco później. Najpierw Studio Filmowe "OKO" zaproponowało Bromskiemu scenariusz, którego akcja toczy się w prowincjonalnym miasteczku. Potem reżyser przypomniał sobie o Białostockim Teatrze Lalek, który niegdyś zrobił na nim wielkie wrażenie. W efekcie większość ról w "U Pana Boga za piecem" zagrali aktorzy tej sceny, a miasteczko ze scenariusza zostało umieszczone przy wschodniej granicy i nazwane Królowym Mostem. Skoro mieszkańcy Białostocczyzny wcielili się w filmowe postacie z macierzystego regionu, to główną rolę Rosjanki mogła zagrać tylko Rosjanka. Na próbne zdjęcia w Moskwie stawiło się około pięćdziesięciu kandydatek. Rywalizację wygrała aktorka sławnego Teatru na Tagance Ira Łaczina, która, mimo młodego wieku, miała już na koncie występy po francusku i angielsku. Krytyka przyjęła komedię Bromskiego życzliwie. "W końcu na ekranach pojawiły się filmy, świadczące, że twórcy przestali się wstydzić polskiej, niekiedy żenującej, niekiedy magicznej swojskości" - donosiła prasa. Potwierdzeniem tych opinii były liczne wyróżnienia, w tym nagrody publiczności na festiwalach w Słupcy k. Konina (1999) i w Chicago (1998), Brązowe Grono na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie (1998), Brązowy Granat na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu (1999) oraz grad laurów na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni ("Złoty Klakier" oraz za dźwięk, drugoplanową rolę męską, scenariusz, reżyserię i inne). 00:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 32 SIERPC - WIELKANOC Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza przepiękny skansen - Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. W takiej scenerii opowiada o Wielkanocy, najstarszym i najważniejszym ze wszystkich chrześcijańskich świąt. W Niedzielę Wielkanocną dopełnia się największa tajemnica wiary: Chrystus odnosi zwycięstwo nad śmiercią. Wielkanocna symbolika była tak wymowna i nacechowana emocjonalnie, że szybko przenikło do sztuk plastycznych oraz do muzyki. W Polsce powszechnie znane są piękne obrzędy związane z tym świętem oraz poprzedzającym je Wielkim Tygodniem: strojenie palm wielkanocnych, zdobienie pisanek, święcenie pokarmów, dzielenie się jajkiem czy wreszcie śmigus - dyngus. Są też mniej znane tradycje, które mają zasięg regionalny. Opowiedzą o nich kulturoznawcy ze skansenu w Sierpcu oraz z Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Niezależnie od tego jak spopularyzowany jest wielkanocny zwyczaj, każdy kryje w sobie głęboką symbolikę, wpisaną w to niezwykłe święto radości i nadziei. Dopełnieniem podniosłej atmosfery odcinka będzie muzyka paschalna w świetnym wykonaniu. 02:25 NATURA BEZ GRANIC - SEZON 2 ODC. 5 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sławomir Czyrnek Scenariusz: Marcin Krzyżański Zdjęcia: Krystian Matysek, Jan Mamoń Historia XX wieku i obecna wojna zdominowały myślenie o Ukrainie. Tymczasem nasze pogranicze to również obszar fascynującej i niezwykle zróżnicowanej przyrody: od Bieszczad, Gór Słonych i Pogórza Przemyskiego przez Roztocze i Polesie po Dolinę Bugu. Na tych terenach można spotkać gatunki zwierząt i roślin, których na próżno już dziś szukać w innych częściach Europy. Pogranicze jest domem niedźwiedzi, rysi i wilków. Wielkie leśne przestrzenie przemierzają stada jeleni i żubrów. Przyroda nie zna granic. Wilcze rodziny z pogranicza mają swoje terytoria na terenie obu państw. Po jednej stronie polują, po drugiej mają bezpieczne ostoje, w których wychowują potomstwo. Stada roślinożerców, jeleni czy żubrów w rocznym cyklu wędrówki w poszukiwaniu najlepszych żerowisk regularnie przekraczają graniczny San. Administracyjne linie podziałów nie są też znane ptakom. Bociany gnieżdżące się w przygranicznych wioskach regularnie latają na łowy na łąki po obu stronach granicy. Podobnie rzecz ma się z orłami przednimi i orlikami zamieszkującymi lasy Pogórza Przemyskiego. Odc. 5 Srogie zimy zdarzają się wprawdzie coraz rzadziej, jednak dla niemigrujących ptaków nawet lekka zima stanowi wyzwanie. W świecie skrzydlatych mieszkańców lasów, pomoc niesiona przez leśników ma wielkie znaczenie. Bez dokarmiania, los wielu ptaków zostałby przypieczętowany. 03:25 NASZE HOLLYWOOD, CZYLI POCZĄTKI KINA W POLSCE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jacek Papis Pod koniec XIX wieku na mapie Europy nie było Polski. Podzielona była między trzech zaborców. Mimo to, zdumiewająco dużo pionierów filmu wywodziło się z kraju nad Wisłą, a wielu z nich było pochodzenia żydowskiego. Mieli oni znaczący wkład w powstanie najsłynniejszego ośrodka produkcji filmowej na świecie Hollywood. Samuel Goldwyn współzałożyciel wytwórni, która przybrała nazwę Metro - Goldwyn - Mayer, urodził się w Warszawie jako Szmul Gelbfisz. Słynna wytwórnia Warner Bros założona została przez braci, którzy zanim zmienili nazwisko na Warner, nazywali się Wonsal i wywodzili się z leżącego dziewięćdziesiąt kilometrów od Warszawy Makowa Mazowieckiego. Oskarowy rekordzista, zdobywca aż sześciu statuetek reżyser Billy Wilder, urodził się w Suchej Beskidzkiej niedaleko Krakowa, jako Samuel Wilder. Z Polski pochodził też przedwcześnie zmarły reżyser Ryszard Bolesławski, twórca filmów z Marleną Dietrich, Gretą Garbo i Clarkiem Gable. Tworzyli oni w czasach, kiedy kino stawiało dopiero swoje pierwsze kroki. Za pomocą obrazów i fragmentów filmowych zostaną przedstawieni pionierzy i gwiazdy ery kina niemego w Polsce. 05:30 REPORTAŻ Z REGIONU - BRAT MICHAŁ OD BRACI MNIEJSZYCH Reportaż, 23 min, Polska, 2014 Pogotowie dla dzikich zwierząt w Szczecinie Wielgowie to placówka, do której trafiają chore zwierzęta, również dzikie. Tak stało się na przykład z rannym orłem bielikiem, ale też z krabami znalezionymi gdzieś na ulicach Szczecina. Pan Michał nie odmawia pomocy żadnemu czworonożnemu lub skrzydlatemu pacjentowi. Zobaczymy, kto odwiedził pogotowie przed świętami wielkanocnymi.