TVP3 Poniedziałek, 01.04.2024 06:00 DZIADY ŚMIGUŚNE Reportaż, 12 min, Polska, 2016 Autor: Inka Bogucka Reportaż o zwyczaju wielkanocnym, związanym z legendą o Dziadach Śmiguśnych, która ma ścisły związek z najazdem Tatarów w 1259 roku na klasztor w Szczyrzycu. Tatarzy po tym wydarzeniu gnali jeńców na południe i gdzieś w okolicach Porąbki dokonali ich selekcji. Tych, którzy nie mogli już iść, wieszali, a tych, którzy byli w lepszym stanie, puszczali wolno, uprzednio obcinając im języki, aby nic nie mogli opowiedzieć. Jeńcy odziewali się w słomę, aby było im cieplej. Następnie rozpierzchli się po okolicznych wsiach, gdzie dobrzy ludzie udzielili im schronienia. Na pamiątkę tych wydarzeń w Dobrej w powiecie limanowskim do dzisiaj kultywowana jest tradycja Dziadów Śmiguśnych. W lany poniedziałek po wsi chodzą kawalerowie ubrani w słomiane stroje. Nic nie mówią, jedynie wydają charakterystyczne dźwięki i polewają napotkanych mieszkańców wodą. 06:20 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - JEŹDŹCY Z OSTROPY Cykl reportaży, 11 min, Polska, 2022 Od trzystu lat w Ostropie w Poniedziałek Wielkanocny jeźdźcy objeżdżają na koniach pola w błagalnej procesji. W trakcie gospodarze modlą się o dobre urodzaje, pogodę oraz ochronę swoich plonów. Jeźdźców zdobią wieńce wykonane wcześniej przez panny z bukszpanu i białych, bibułowych kwiatów, Kawalerzy odznaczają się dwoma skrzyżowanymi na piersiach wieńcami. Procesja kończy się krótkim nabożeństwem, po którym jeźdźcy - kawalerowie rzucają wieńce na krzyż misyjny. Według lokalnej tradycji, ten którego wieniec zawiśnie na krzyżu, jeszcze w tym samym roku lub w najbliższym czasie pozna wybrankę serca. 07:30 REPORTAŻ Z REGIONU - WIELKANOC JAK MALOWANIE Reportaż, 22 min, Polska, 2014 Zalipie, wieś pod Tarnowem, słynie z pięknie malowanych chat. Kolorowych, zdobionych motywami roślinnymi i kwiatowymi. Nie wszyscy jednak wiedzą, że w Zalipiu powstają też najpiękniejsze pisanki: wielobarwne, kunsztownie udekorowane, kwieciste. Zalipie jest niekwestionowaną stolicą malowanych jaj. Rodzinne malowanie pisanek nie jest jedynym ważnym wydarzeniem w przedświątecznym kalendarzu tej wyjątkowej wsi. Na wiele tygodni przed świętami mieszkańcy Zalipia przystępują do wykonywania okazałych palm na Niedzielę Palmową oraz dekoracji do kościoła parafialnego na Wielki Tydzień. Wiosenne tygodnie są też tradycyjnie okresem porządków wokół domów i zabudowań gospodarczych, odnawiania dawnych malunków na ścianach i tworzenia nowych, wszędzie gdzie jeszcze pozostało na nie trochę wolnego miejsca. Fenomenem Zalipia jest to, że tradycje artystyczne są tam do dziś żywe i autentyczne. Ludzie ciągle znajdują w malowaniu i ozdabianiu swoich domów sposób na codzienność, na niedostatek, po prostu na życie. To jest jak nałóg - mówią. I malują kwiaty na czym popadnie: na domach, stodołach, studniach, psich budach, na pralce, piecu w kotłowni i na czajniku. Ktoś pomalował w kwiaty nawet starego malucha. W Zalipiu puste miejsca wyglądają wręcz nieprzyzwoicie i jakby się proszą, żeby jak najszybciej wymalować na nich kwietne bukiety. Ta lekko szalona, a przy tym bardzo sympatyczna przypadłość dotyka wszystkich, kobiety i mężczyzn, starych i młodych. Zalipie to przykład zbiorowej artystycznej gorączki. 10:05 NAD NIEMNEM - ODC. 3/4 Serial kostiumowy, obyczajowy TVP, 56 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Janusz Zakrzeński, Marta Lipińska, Ewa Decówna, Bożena Rogalska, Michał Pawlicki, Adam Marjański, Andrzej Precigs, Iwona Pawlak, Edmund Fetting, Jacek Chmielnik, Jerzy Zygmunt Nowak, Ewa Wencel, Jan Prochyra, Zbigniew Bogdański Kirło i jego żona gorliwie swatają Różyca, ale Justyna patrzy na niego z obrzydzeniem. Pomaga Bohatyrowiczom w czasie żniw. Dowiaduje się, że matka Janka marzy o ślubie syna z bogatą sąsiadką, Jadwigą Domuntówną. Mimo to Justyna spędza coraz więcej czasu z Janem, a także Anzelmem. Ciotka Marta namawia ją na małżeństwo z Różycem, choć sama kiedyś popełniła błąd, odrzucając człowieka, którego kochała. Na wiadomość o zamiarach Różyca wobec Justyny Zygmunt Korczyński jedzie do Korczyna. Prosi dziewczynę o wybaczenie i przekonuje, że ich młodzieńcza miłość może się odrodzić. 11:10 NAD NIEMNEM - ODC. 4/4 Serial kostiumowy, obyczajowy TVP, 54 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Iwona Pawlak, Adam Marjański, Janusz Zakrzeński, Marta Lipińska, Michał Pawlicki, Zbigniew Bogdański, Jacek Chmielnik, Ewa Decówna, Edmund Fetting, Marek Herbik, Renata Husarek, Irena Kownas, Renata Kretówna, Małgorzata Nowak, Jerzy Z. Nowak, Maria Nowotarska, Andrzej Precigs, Jan Prochyra, Bożena Rogalska Do Bohatyrowiczów wyrywa się nie tylko Justyna, ale i syn Benedykta, Witold. Rodzinny konflikt pogłębia się, zwłaszcza że pan Korczyński i jego żona mają różne zdania na temat ewentualnego małżeństwa Justyny z Różycem. Justyna i Witold są gośćmi na weselu jednej z Bohatyrowiczówien. Tej nocy Jan i Justyna wyznają sobie miłość, a Benedykt wreszcie odnajduje wspólny język z synem. Następnego dnia Kirłowie przyjeżdżają do Korczyna z oświadczynami w imieniu Różyca. Justyna odrzuca je, wyznając, że jest już zaręczona z Janem. Pani Emilia dostaje ataku histerii, stary Orzelski jest załamany, ale nic nie może zmącić szczęścia dziewczyny. 13:25 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - JEŹDŹCY Z OSTROPY Cykl reportaży, 11 min, Polska, 2022 Od trzystu lat w Ostropie w Poniedziałek Wielkanocny jeźdźcy objeżdżają na koniach pola w błagalnej procesji. W trakcie gospodarze modlą się o dobre urodzaje, pogodę oraz ochronę swoich plonów. Jeźdźców zdobią wieńce wykonane wcześniej przez panny z bukszpanu i białych, bibułowych kwiatów, Kawalerzy odznaczają się dwoma skrzyżowanymi na piersiach wieńcami. Procesja kończy się krótkim nabożeństwem, po którym jeźdźcy - kawalerowie rzucają wieńce na krzyż misyjny. Według lokalnej tradycji, ten którego wieniec zawiśnie na krzyżu, jeszcze w tym samym roku lub w najbliższym czasie pozna wybrankę serca. 16:00 NA SYGNALE - ODC. 345 "PECH CZY FART?" Serial fabularyzowany TVP, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jan Jagielski Scenariusz: Bartosz Janiszewski Zdjęcia: Wojciech Oleksiejuk Aktorzy: Edyta Bełza, Kamil Wodka, Wojciech Zygmunt, Paulina Zwierz, Tomasz Piątkowski, Lea Oleksiak, Wojciech Kuliński, Dariusz Wieteska, Monika Mazur - Chrapusta, Anna Wysocka - Jaworska, Hubert Jarczak, Jarosław Gruda, Natalia Rewieńska, Halina Chrzanowska Britney ma urodziny. Koledzy ze stacji szykują dla niej imprezę - niespodziankę. Zabawę ratowników przerywa jednak wezwanie do mężczyzny, który spadł z dziesiątego piętra i przeżył. Po dojechaniu na miejsce zespół Wiktora trafia na poważny problem - chmarę szerszeni. Pacjentką Benia zostaje kobieta w średnim wieku, która nagle zaczęła mieć problemy z oddychaniem. Przed wyjazdem w teren doktor Vick wyznaje Annie, że postanowił leczyć się "naturalnie". Nadal jest gotów na wszystko, by uniknąć operacji oraz przyjmowania chemii. 00:40 WIELKANOC NA PODHALU Widowisko, 25 min, Polska, 2021 Autor: Małgorzata Castro Reżyseria: Gragorz Sadurski Wielkanoc na Podhalu to radosna opowieść o tym, jak wyglądały kiedyś i jak wyglądają dziś święta po góralsku. Artyści związani z Podhalem, czy szerzej góralszczyzną, opowiedzą, jak spędzali święta w okresie dzieciństwa, jakie zwyczaje kultywowano w ich rodzinnych domach, jakie znaczenie miały tradycje dla nich i ich rodzin. Wśród zaproszonych gości znajdą się: Hanka Rybka, Szymon Chyc - Magdzin, Olga Szomańska i Mateusz Ziółko. Każde z nich jest bezpośrednio powiązane z regionem i jego kulturą. Oprócz nich do wykonania jednej z pieśni zaangażujemy regionalny zespół dziecięcy. Na repertuar programu złożą się zarówno tradycyjne pieśni okołowielkanocne, których aranżacji podjął się Miłosz Wośko, jak również pieśni śpiewane tylko na Podhalu. 01:05 DZIEDZICTWO - ODC. 211 (EMANET) Serial obyczajowy, 41 min, Turcja, 2020 Reżyseria: Serkan Mut, Ayhan Özen Scenariusz: Basak Yazi Odasi Aktorzy: Melih Ozkaya, Halil Ibrahim Ceyhan, Sila Türkoglu, Berat Rüzgar Özkan Seher ogarnia coraz większy lęk. Nabiera przekonania, że Yaman zamierza odebrać jej Yusufa. Tymczasem Yaman, po namierzeniu przez Firata telefonu detektywa, zaczyna wyścig z czasem, żeby odnaleźć rannego mężczyznę. Ekin, przyjaciel Bory, informuje Neslihan, że po ich kłótni Bora miał wypadek i jest w szpitalu. Detektyw ucieka przed ludźmi İkbal, coraz bardziej opadając z sił. Yaman rozpaczliwie go szuka. Zdesperowana Seher przeszukuje rzeczy Yamana. 02:00 ZRANIONE PTAKI - ODC. 158 (YARALI KUSLAR) Serial obyczajowy, 45 min, Turcja, 2019 Reżyseria: Cem Tabak, Yasemin Erkul Scenariusz: Hazel Sevim Unsal, Münevver Yildiz Aktorzy: Emre Mete Sönmez, Ali Yasin Özegemen, Gizem Arikan, Sezgin Irmak, Ozan Turan 158 Mine stara się podnieść Dogana na duchu. Mężczyzna opowiada jej o swoim trudnym dzieciństwie. Yasar bardzo troszczy się o Asli, tymczasem Hülya robi wszystko, żeby dopiec dziewczynie. Levent uzmysławia sobie, że z chwilą podpisania dokumentów przez Tekina, Meryem zniknie z jego życia. Choć nawet sam przed sobą nie chce się do tego przyznać, celowo to opóźnia. Przypadkiem Meryem podsłuchuje jego rozmowę z Cemilem. Chcąc chronić ukochanego, prowokuje go. Doprowadzony do wściekłości Levent rzuca dokumenty na biurko chełpiącego się swoim sukcesem Tekina. Cemil spóźnia się na kolację w domu Ayse. Hülya skarży się Bahadirowi, że Asli źle ją traktuje. 03:50 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - TAM, GDZIE ŻABY SPOTYKAJĄ MIŁOŚĆ Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2022 Zimą długo, długo śpią, ale kiedy już się obudzą, myślą tylko o jednym: jak najszybciej kogoś znaleźć, potem się zakochać, mieć dużo dzieci i żyć długo i szczęśliwie. I właśnie z tym długo i szczęśliwie jest wielki problem; bo żaby ogarnięte myślą o miłości idą przed siebie, nie patrząc jak i giną na drogach rozjeżdżane przez auta. Na szczęście są ludzie, którzy rozumieją tę żabią miłość i pomagają im przejść na drugą stronę drogi.