TVP Dokument Środa, 03.04.2024 05:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 20 JAK POWSTAŁA POLSKA? Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak spośród setek tysięcy plemion i grup wyłoniło się polskie państwo? Autorzy cyklu sprawdzają tropy powiązane z ewentualnym wpływem wikingów na formowanie się naszego kraju oraz to, jakie znaczenie miało dla nas przyjęcie chrześcijaństwa. Odwiedzamy Gniezno, Wolin, Poznań i Ostrów Lednicki i sprawdzamy, jak wyglądało codzienne życie, system wierzeń i obyczaje w okresie Chrztu Polski. Radosław Kotarski podąża śladami naszych praprzodków. 05:55 WETERYNARZE Z SERCEM - /55/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Dzisiaj w naszym programie spotkały się dwie tradycje - medycyna chińska i zachodnia, które - również w weterynarii - potrafią się wspierać, a nie ze sobą konkurować. Zobaczymy to na przykładzie kota Tygrysa oraz wspaniałego, dwudziestopięcioletniego ogiera, Mistera Lovely. Przypominamy też poznanego w poprzednim odcinku naszego dr. Dolittle. Widzimy jak postępuje on z jenotem, który znalazł się w lecznicy dzięki wrocławskiej Ekostraży. W rękach dr. Grzegorza Dziwaka ten dziki zwierzak wydaje się być milusińskim szczeniaczkiem. Jaki los go czeka? Może znajdzie dom wśród innych domowników dr. Dolittle? W naszym Kąciku Adopcyjnym poznacie poszkodowaną w wypadku samochodowym Lunę, która walczy o swoją sprawność. 06:30 BELIZE NIEZNANE - ODC. 1 (UNKNOWN BELIZE EP. 1) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Ben Summers Mini - seria dokumentalna (4 odcinki), która przybliży nam Belize - mały kraj w Ameryce Środkowej, leżący na półwyspie Jukatan, nad Morzem Karaibskim, od północy graniczący z Meksykiem, a na zachodzie z Gwatemalą. Poznamy ten kraj i jego piękny krajobraz, sposób życia i historię sukcesu w zakresie integracji współczesnego życia z ochroną środowiska. To podróż pełna zapierających dech w piersiach scenerii i najwspanialszych zwierząt. W serialu występuje m in Francis Ford Cappola. Rafa koralowa przy Belize ma 320 km długości i rozciąga się wzdłuż wybrzeża w kierunku południowym. Jest drugą co do wielkości rafą koralową na świecie. Około połowy terytorium kraju zajmują strefy ochrony z lasami tropikalnymi i sosnowymi, namorzynami i bogatą przyrodą. Odc. 1. Udajemy się do północnego Belize, znanego z rolnictwa i lasów. Odwiedzimy rezerwat wyjców, Wyruszymy w morze, aby łapać i oznaczać rekiny. Dalej na północ dołączymy do innej grupy zajmującej się ochroną przyrody podczas nocnego polowania na krokodyle. Będziemy obserwować ptaki na lagunie Crooked Tree. Spotkamy rolników mennonickich, zarówno zwolenników, jak i przeciwników ochrony przyrody, a następnie wyruszymy w głąb lasu deszczowego, gdzie dowiemy się o epickich zmaganiach o ochronę lasów, a także poznamy niezwykłą przyrodę. 07:25 NAJLEPSZA PRACA DLA PSA - ODCINEK 2. (TOP JOBS FOR DOGS EP. 2) Cykl dokumentalny, 45 min, Australia, 2017 Reżyseria: Jack Oddie Scenariusz: Roger Stevenson Seria dokumentalna (7 odcinków), która w zabawny i wciągający sposób prezentuje różne gatunki psów i ich role. Na całym świecie istnieje ponad 300 ras psów, ale która rasa zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wydajność pracy? Autorzy cyklu podróżują po całym świecie, aby spotkać psy w pracy i dowiedzieć się, co czyni je najlepszymi i w jakiej dziedzinie czy roli. Poszukiwacze trufli, wykrywacze pluskiew, psy policyjne, psy wsparcia emocjonalnego, psy pasterskie, psy przewodnicy, ciągnące sanki, asystenci strażaków, gwiazdy mediów społecznościowych, poławiacze myszy, trenerzy fitness, cyrkowcy, gracze we frisbee, doradcy lekarzy, ochraniarze, psy tropiące, strażnicy więzienni, wykrywacze węży... Lista prac wykonywanych przez psy jest nieskończona, a ich umiejętności niesamowite. Każdy odcinek zawiera historie z całego świata: z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy, Czech, Singapuru i nie tylko pokazując wiele powodów, dla których psy są naprawdę najlepszymi przyjaciółmi ludzi. Odcinek 2. Wielu badaczy nazywa przytulanie interwencjami zwierząt asystujących. Zwierzęta powodują redukcję reakcji krążeniowej. Przytulenie szczeniaczka wyzwala hormon zwany oksytocyną - ten sam, który wyzwala się w czasie karmienia piersią dziecka przez matkę, lub przytulenie do drugiego człowieka. Oksytocyna jest hormonem miłości i wspaniale likwiduje niepokój. Psy przewodnicy dają wielu osobom poczucie niezależności i swobody. Zmieniają ich życie dzięki lepszej mobilności i zyskaniu całkowicie oddanego im przyjaciela. Border collie czy owczarki australijskie są świetnymi psami pasterskimi, które dostawszy zadanie - wykonują je do końca. Są też psy kochające akrobacje w skokach po frisbee. 08:20 PRZEWODNICY WYSOKOGÓRSCY Z CHAMONIX - 200 LAT HISTORII (ROPED 200 YEARS OF THE CHAMONIX'S GUIDE / ENCORDS, 200 ANS DANS LE REGARD DES GUIDES DE CHAMONIX) Film dokumentalny, 54 min, Francja, 2022 Reżyseria: Pierre Cadot Film dokumentalny o przewodnikach z Chamonix, którzy są sercem historii alpinizmu. Dolina Chamonix ma 3 km. szerokości i 20 km. długości. Nie widać stąd horyzontu - wokół tylko góry. Historia rozpoczyna się w 1741 roku, gdy do Chamonix przybywają pierwsi podróżnicy. Człowiek jest tu zanurzony w oceanie lodu i granitu. Te góry przyciągają ludzi od ponad dwustu lat. Pionierzy wymyślili tu sport, który później nazwano alpinizmem, a wraz z nim - zawód przewodnika wysokogórskiego. Przewodnicy Chamonix osiągają i przekraczają cele - przynosząc swojej organizacji światowy rozgłos. Kolejne wyzwania, rozwój etyki i znaczny postęp techniczny wyryły w skale silne wartości: solidarność, odwagę, umiejętność adaptacji. Te wartości kształtują życie, wykraczając poza zwykłe wspinanie się po górach. Przewodnicy są w centrum życia w górach, będąc zarówno aktorami, jak i widzami zmieniającego się krajobrazu, świadkami wpływu kryzysu klimatycznego. Ten film opowiada historię od początków alpinizmu do współczesności, a przewodnicy stają teraz przed największym wyzwaniem od początku swojej profesji - ich marzenia kruszą się wraz z górami w wyniku poważnych zmian klimatu. Pragnienie przygody nierozerwalnie łączy dzisiejszych przewodników z pionierami przewodnictwa górskiego. Ta potrzeba wolnego i dzikiego świata, wspólna dla wszystkich regionów górskich i niezmienna przez wieki, pozwala zrozumieć, dlaczego ten zawód nie zaginął. Troska o przetrwanie gór i tego historycznego powołania to niepowtarzalna przygoda. 09:25 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PLAŻE TAJLANDII (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ten niezwykły serial dokumentalny pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i słynne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 10:25 RELACJE REPORTERSKIE - RELACJE REPORTERSKIE - 1981 - 1982 R. Reportaż, 28 min, Polska, 1981 Relacje reporterskie OTV w Łodzi o tematyce sportowej z lat 1981 - 1982. W odcinku: 1. Chuligańskie zachowanie kibiców Legii Warszawa na meczu z Widzewem Łódź; 2. X turniej w zapasach w stylu wolnym o wielką nagrodę miasta Łodzi; 3. Trener Władysław Żmuda oraz Zdzisław Rozborski opowiadają o wynikach losowania Pucharu Europy; 4. Mecz piłki nożnej - ŁKS - FC Zurich (Puchar Intertoto) - bohaterem materiału jest Jan Tomaszewski, który wystąpił w tym meczu na pozycji bramkarza; 5. Rozmowa z trenerem Andrzejem Dulskim o zakończonym właśnie X Turnieju Siatkówki Kobiet (wywiad ilustrowany fragmentami meczu); 6. Trening RTS Widzew, rozmowa z Władysławem Żmudą o prognozach na najbliższy sezon piłkarski; 7. Zawody Przyjaźni w lekkoatletyce. 11:05 LUDZIE I PSZCZOŁY - PAN PIOTR Telenowela dokumentalna TVP, 30 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Zdjęcia: Miłosz Kasiura To opowieść o ludziach zafascynowanych pszczołami, których życie nieodłącznie związane jest z cyklem hodowli pszczół. Dla nich hodowla pszczół, jest treścią życia, pasją, oddechem od klasycznego trwania, ucieczką od presji życia. Każdy odcinek to osobna historia danego bohatera. 11:45 FILARY CZASU - ODC. 1 ANDALUZJA - PODBÓJ WODY (LOS PILARES DEL TIEMPO EP. 01_AL - ANDALUS - LA CONQUISTA DEL AGUA) Serial dokumentalny, 56 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: Antonio Lopez Pulido, Leonor Martn, Lidia San Jos, Aitor Antepara Zuza Serial dokumentalny (10 odcinków), który dosłownie prześwietla najbardziej imponujące zabytki w Hiszpanii, aby pokazać je jak nigdy dotąd. Cykl, który pozwala zrozumieć architekturę i przeznaczenie budynków na przestrzeni dziejów. Każdy odcinek to podróż na historyczne lub architektoniczne szlaki. Odc. 1 - "Andaluzja - podbój wody". Poznamy rewolucyjne urządzenia hydrauliczne kultury andaluzyjskiej. Dzięki najnowszej technologii ujrzymy każdy zakątek takich zabytków jak meczet w Kordobie. Dzięki ścianom budynków zrozumiemy, jak w Al - Andalus wykorzystywano wodę. W Jan odkryjemy najlepiej zachowane łaźnie arabskie w Europie, podziemne kanały, tunele ukryte przez wieki, zbiorniki wodne, lochy. To Alhambra, która kryje się pod Alhambrą. I inne ukryte skarby Grenady Nasrydów. Ogromna Alhambra sama w sobie jest hołdem dla wody. Ale jak można wznosić pałace i ogrody tam, gdzie nie ma studni, ani źródeł? 12:50 MAGDA, MIŁOŚĆ I RAK Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2009 Reżyseria: Alina Mrowińska Scenariusz: Alina Mrowińska Zdjęcia: Adam Fręśko Patrząc na piękną, smukłą Magdę Prokopowicz, nikt nie pomyślałby, że przez kilka lat walczyła ze śmiertelną chorobą, która ją straszliwie okaleczyła. Wszystko wskazuje na to, że tę walkę wygrała, chociaż pewności nie będzie miała nigdy. Magda bardzo wcześnie musiała oswoić się ze śmiercią. Jej rodzice zmarli na raka: ojciec - gdy miała 14 lat, a matka, gdy Magda była osiemnastolatką. Ona sama była więc w grupie podwyższonego ryzyka, mogła spodziewać się, że i jej los nie oszczędzi takich doświadczeń. Gdy poznała Bartka Prokopowicza, znanego operatora i swojego przyszłego męża, oboje zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia i szybko zdecydowali się na ślub. Wiedzieli, że chcą być ze sobą na dobre i na złe, "dopóki śmierć ich nie rozłączy". Chmury zawisły nad ich szczęściem, gdy Magda miała 27 lat. Pewnego dnia wyczuła guzek w piersi. Diagnoza brzmiała jak wyrok: obustronny złośliwy rak piersi. Dla Bartka było oczywiste, że będzie przy niej trwał, wspierał ją, że nie przestanie jej kochać. A właśnie wtedy szczególnie go potrzebowała. Początkowo, pamiętając wieloletnie cierpienia matki, którą pokonał rak piersi, Magda nie chciała poddawać się tradycyjnej kuracji, nie wierzyła w jej efekty. Próbowała medycyny niekonwencjonalnej. Lekarze namawiali ją jednak na poddanie się obustronnej mastektomii, ostrzegając, że inaczej nie będzie dla niej żadnego ratunku. Gdy okazało się, że jest w ciąży, namawiali ją na jej usunięcie. Magda jednak zdecydowała się urodzić, a w utrzymaniu ciąży bardzo pomógł jej onkolog, dr Jerzy Giermek. Ze względu na dziecko zrezygnowała jednak z eksperymentów, zgodziła się na operację. Była w trzecim miesiącu ciąży, kiedy usunięto jej obie piersi. Bardzo to przeżyła: do tej pory trudno jej o tym mówić, choć jej mąż zapewnia, że nie wpłynęło to w żaden sposób na jego uczucie do niej i ze sposobu, w jaki wypowiada te słowa, widać, że nie jest to tylko pusta deklaracja. Później była półroczna chemioterapia, podczas której Magdzie wypadły piękne, gęste włosy, stanowiące jeden z jej atutów. Przyszła mama wstydziła się swej łysej głowy, właściwie na cały czas kuracji odcięła się od świata. Dwa tygodnie po jej zakończeniu na świat przyszedł mały Leonek, oczko w głowie rodziców, którzy - świadomi, jak cenny jest wspólnie spędzony czas - starają się ani na chwilę nie rozstawać ze sobą i z nim. Żona i dziecko jeżdżą więc z Bartkiem na plany filmowe kolejnych produkcji, przy których jest on operatorem, nawet za granicę. Rok temu Magda dowiedziała się, że ma przerzuty do wątroby i kości. Ale i wtedy nie załamała się. Oboje wiedzieli, że zwycięstwo nad rakiem zależy w dużym stopniu od determinacji pacjenta, jego woli życia. A tego Magdzie nie brakowało. I zmiany chorobowe ustąpiły. Od tamtej pory stan zdrowia Magdy się poprawia. Jeszcze nosi różne peruki, ale już odrastają jej włosy, przybyło sił. Dziewczyna szykuje się do zabiegu rekonstrukcji piersi i marzy, żeby znów założyć suknię bez ramiączek, w której brała ślub. Oswoiła raka, teraz uczy innych, jak się go nie bać: koresponduje z wieloma chorymi, udziela wywiadów. Razem z Bartkiem buduje dom na wsi. Wierzy, że spędzą tam jeszcze wiele szczęśliwych lat. 13:50 BELIZE NIEZNANE - ODC. 2 (UNKNOWN BELIZE EP. 2) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Ben Summers Mini - seria dokumentalna (4 odcinki), która przybliży nam Belize - mały kraj w Ameryce Środkowej, leżący na półwyspie Jukatan, nad Morzem Karaibskim, od północy graniczący z Meksykiem, a na zachodzie z Gwatemalą. Poznamy ten kraj i jego piękny krajobraz, sposób życia i historię sukcesu w zakresie integracji współczesnego życia z ochroną środowiska. To podróż pełna zapierających dech w piersiach scenerii i najwspanialszych zwierząt. W serialu występuje m in Francis Ford Cappola. Rafa koralowa przy Belize ma 320 km długości i rozciąga się wzdłuż wybrzeża w kierunku południowym. Jest drugą co do wielkości rafą koralową na świecie. Około połowy terytorium kraju zajmują strefy ochrony z lasami tropikalnymi i sosnowymi, namorzynami i bogatą przyrodą. Odc. 2. Będziemy podążać biegiem dwóch głównych rzek Belize: Macal i potężnej Belize. Dołączymy do lokalnych strażników podczas patrolu rzecznego, którzy walczą o ochronę papugi szkarłatnej, eksplorują największy las sosnowy w kraju, odwiedzając najwyższy wodospad w Ameryce Środkowej. Ruiny Majów w Cahal Pech ujawniają część bogatej historii regionu. Po wyczerpującym, czterodniowym wyścigu kajakowym dotrzemy do tętniącej życiem stolicy, Belize City. Stamtąd udamy się na wyspy drugiej co do wielkości rafy koralowej na świecie, aby spotkać się zarówno z rybakami, jak i działaczami na rzecz ochrony przyrody pracującymi w tym idyllicznym środowisku i wśród cudów oceanu. 14:40 NAJLEPSZA PRACA DLA PSA - ODCINEK 3. (TOP JOBS FOR DOGS EP. 3) Cykl dokumentalny, 44 min, Australia, 2017 Reżyseria: Jack Oddie Scenariusz: Roger Stevenson Seria dokumentalna (7 odcinków), która w zabawny i wciągający sposób prezentuje różne gatunki psów i ich role. Na całym świecie istnieje ponad 300 ras psów, ale która rasa zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wydajność pracy? Autorzy cyklu podróżują po całym świecie, aby spotkać psy w pracy i dowiedzieć się, co czyni je najlepszymi i w jakiej dziedzinie czy roli. Poszukiwacze trufli, wykrywacze pluskiew, psy policyjne, psy wsparcia emocjonalnego, psy pasterskie, psy przewodnicy, ciągnące sanki, asystenci strażaków, gwiazdy mediów społecznościowych, poławiacze myszy, trenerzy fitness, cyrkowcy, gracze we frisbee, doradcy lekarzy, ochraniarze, psy tropiące, strażnicy więzienni, wykrywacze węży... Lista prac wykonywanych przez psy jest nieskończona, a ich umiejętności niesamowite. Każdy odcinek zawiera historie z całego świata: z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy, Czech, Singapuru i nie tylko pokazując wiele powodów, dla których psy są naprawdę najlepszymi przyjaciółmi ludzi. Odcinek 3. Najskuteczniejszą metodą sprawdzenia, czy w domu są pluskwy - jest pies. Kochamy bigle, bo są małe, lubią jeść i pracować. Tymczasem bigle mają 90 - procentową skuteczność w wyszukiwaniu pluskiew. Centrum handlowe w Singapurze - Clarke Quay - jest siedzibą Pawsibility i tu labradory retrievery, są specjalnie wyszkolone jako psy terapeutyczne, pracujące z dziećmi i młodzieżą. Korzystny wpływ psów na rozwój dzieci jest dobrze udokumentowany. Dowiemy się też jak owczarki holenderskie lub niemieckie pracują jako psy policyjne. Psy pomagają przetrwać i wyczuwają, kiedy potrzebna jest pomoc i opieka nad osobami chorymi np. na bulimię. To psy terapeutyczne. Poznamy również wyżły fryzyjskie, alaskan malamuty. Opiekowanie się ludźmi to jedna z ważniejszych prac psów, a ich miłość i oddanie nie mają sobie równych. 15:35 KARTOGRAFOWIE WSZECHŚWIATA (COSMIC FLOWS, THE CARTOGRAPHERS OF THE UNIVERSE) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2018 Reżyseria: Franois - Xavier Vives W tym filmie dokumentalnym poznamy wspaniałych naukowców, którzy zajmują się opisywaniem i odkrywaniem kosmosu. Któż nie popadł w zachwyt, podziwiając letnią nocą rozgwieżdżone niebo? Komu nie zawrócił w głowie widok Drogi Mlecznej przecinającej sklepienie niebieskie? Jak możemy pojąć swoje miejsce we wszechświecie w obliczu tej prawie niewyobrażalnej nieskończoności? Czy możemy się w nim zlokalizować? Ustalić swój adres w kosmosie? Wyobrazić sobie jego architekturę? Właśnie tym zajmują się nowi odkrywcy - astronomowie sporządzający mapy wszechświata. To kosmografowie. Ich celem jest zmierzenie i zmapowanie nieskończonej przestrzeni. Człowiek od zarania dziejów nieustannie przesuwa granice swojego poznania wszechświata. Podążając śladami XVI - wiecznych odkrywców, zrobili to astronomowie XX wieku i kontynuują te prace współcześni, tworząc nowe wykresy i mapy. Zmieniły się technologie, powstały spektakularne obserwatoria i teleskopy kosmiczne. Z Hawajów do Australii przez Republikę Południowej Afryki i Chiny, zapraszamy na spotkanie z niesamowitymi ludźmi i naukową przygodą, która zabierze nas do najwspanialszych miejsc na naszej planecie i w kosmosie. Jeden z tych zespołów, Cosmic Flows, opracował pierwszą, dynamiczną mapę supergromady, do której należy nasza galaktyka. To ważne odkrycie doprowadzi do wielu kolejnych. 16:40 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - HAWANA. KARAIBSKA PIĘKNOŚĆ (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ten niezwykły serial dokumentalny pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 17:45 FILARY CZASU - ODC. 2 LA MANCHA - ŚLADAMI DON KICHOTA (LOS PILARES DEL TIEMPO EP. 02_LA MANCHA: IN THE FOOTSTEPS OF DON QUIXOTE) Serial dokumentalny, 56 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: Leonor Martn, Antonio Lopez Pulido, Lidia San Jos, Aitor Antepara Zuza Serial dokumentalny (10 odcinków), który dosłownie prześwietla najbardziej imponujące zabytki w Hiszpanii, aby pokazać je jak nigdy dotąd. Cykl, który pozwala zrozumieć architekturę i przeznaczenie budynków na przestrzeni dziejów. Każdy odcinek to podróż na historyczne lub architektoniczne szlaki. Odc. 2 - "La Mancha - śladami Don Kichota". Literatura i architektura La Manchy prowadzą nas do Toledo, gdzie skaner odsłoni ołtarz, który był ukryty przez ponad pięć wieków. W La Manchy szlachcic z lancą przeżył jedną z najbardziej ekscytujących przygód w literaturze. Zamierzamy ponownie prześledzić tę zadziwiającą historię. Skaner 3D pozwoli nam się przyjrzeć najbardziej reprezentatywnym symbolom marszruty Don Kichota. Wiatraki. Teatr Złotego Wieku. Odkryjemy anegdoty i ciekawostki związane z miejscami uwiecznionymi przez Cervantesa. Dzięki niemu odkryłyśmy, że La Mancha to znacznie więcej niż Don Kichot. 18:55 ORSON WELLES - BLASK I CIENIE (ORSON WELLES - SHADOWS & LIGHT) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2016 Reżyseria: Elisabeth Kapnist Orson Welles był człowiekiem, który na nowo wymyślił język teatru i kina w wieku zaledwie 24 lat. Był mężczyzną o tysiącu twarzy, ciągle pojawiającym się w nowych formach, odsłaniającym nieskończenie niewidzialne oblicza. Sylwetka artysty, którego film "Obywatel Kane" na zawsze zmienił amerykańskie kino. 20:00 W KOLEJCE PO ŚMIERĆ. CZECZENI I ISIS Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2018 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Bartłomiej Kłębowski, Walenty Dobrow Głównym bohaterem dokumentu Barbary Włodarczyk jest Said Mażajew, Czeczen z Groznego, który dołączył do tzw. Państwa Islamskiego. W ISIS był specjalny człowiek, który zapisywał na listę chętnych do zamachu samobójczego i poświęcenia się w imię Boga. Kiedy tam byłem, lista liczyła ponad 200 osób! - to słowa Saida - to ważne memento. Chłopak jako student wyjechał do Syrii, bo zafascynowała go idea kalifatu. Kiedy zmienił zdanie, wrócił i za udział w ISIS odsiedział 8 miesięcy w więzieniu. Wtedy zwerbowano jego młodszego brata Ibrahima. Bracia Mażejew to jedni z co najmniej dwóch tysięcy Czeczenów, według Soufan Group, w 2017 roku wśród zagranicznych najemników ISIS przeważali obywatele Rosji, głównie przybysze z Kaukazu. Czeczeni odgrywają w ISIS szczególną rolę, bo mają doświadczenie walki partyzanckiej zdobyte podczas wojny z Rosją w latach 90. Poza tym republika rządzona przez Kadyrowa jest praktycznie republiką islamską. Obowiązuje w niej mieszanka szariatu z adatem, czyli lokalnym prawem zwyczajowym. Kobiety, które nie noszą chust są szykanowane, a mężczyznom nie wolno pić alkoholu. Kadyrow otwarcie opowiada się też za wielożeństwem, wendetą i zabójstwami honorowymi. Robi co chce i rządzi twardą ręką, bo zapewnia Putinowi spokój na Kaukazie. Fundamentalizmowi sprzyja też łamanie praw człowieka i bieda w Czeczeni. Film w reportażowej formie odpowiada na pytanie, dlaczego tak dużo Czeczenów wstępuje do Państwa Islamskiego i jakie stanowią zagrożenie. Pokazuje, że Czeczenia to oblicze najbardziej skrajnej Rosji. Jak w soczewce skupiają się tam wszystkie niepokojące zjawiska: radykalizm, lekceważenie prawa, przemoc, korupcja, kult jednostki. Główny bohater dokumentu, Said Mażajew, był w tzw. Państwie Islamskim 7 miesięcy i został uznany przez ISIS za zdrajcę. W każdej chwili może go dopaść zemsta. Dlatego czeka w kolejce po śmierć. Zagrożenie ze strony Państwa Islamskiego jest ogromne! Uśpieni agenci tylko czekają na sygnał. 21:15 ŻYĆ NIE UMIERAĆ. DŁUGOWIECZNI NA KAUKAZIE Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2019 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Celem filmu jest nie tylko odpowiedź na pytania, dlaczego akurat na Kaukazie jest tak dużo stulatków (wbrew ciężkim warunkom życia i trudnej historii), co decyduje o długim życiu, jaki jest jego sens i czy kaukaski eliksir długowieczności można przenieść do Europy. Film przedstawia też refleksje świadków historycznych wydarzeń, ich spojrzenie na teraźniejszość i współczesne problemy rosyjskich republik kaukaskich. O sile dokumentu zadecyduje również dotarcie do rzadko pokazywanych miejsc i ludzi oraz atrakcyjna forma. 22:15 ZNAKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala Zdjęcia: Sylwester Kaźmierczak Muzyka: Tomasz Opałka Historia głuchej Miss Świata, Iwony Cichosz. Jej rodzice, siostra, dziadkowie nie słyszą. Dzięki uporowi babci nauczyła się mówić, lecz nie słyszy własnych słów. Obserwujemy jej codziennie życie, bariery jakie musi pokonywać, by funkcjonować w świecie słyszących. Iwonę poznajemy w szczególnym dla niej momencie - w przeddzień finałów Miss Deaf International (Miss Świata Głuchych) w Las Vegas. Wyrusza do Ameryki, by walczyć w konkursie piękności, który niespodziewanie wygrywa. Korona to przepustka do międzynarodowego środowiska osób głuchych, ale także obowiązki i wyrzeczenia. Iwona nie boi się wyzwań, bo już od najmłodszych lat podejmowała ryzyko, gdy jako 12 - latka wyjechała wraz z ulicznym teatrem w tournee po świecie. Aktywnie działa na rzecz swojego środowiska. Chce, by język migowy został uznany za język obcy. Walczy o to, by słyszący zrozumieli, że nie wystarczy napisać na kartce informacji dla głuchego, bo głusi w większości mają problem z językiem polskim, który jest dla nich językiem obcym. Pokonując wiele słabości i odnosząc sukcesy potwierdza swoją wartość. Widzimy jej drogę do tytułu i ciężką pracę Ambasadorki Głuchych po powrocie zza oceanu. Uczestniczy jako juror w konkursie Miss, Mister & Queen Deaf Tajlandii, zostaje zakwalifikowana do Tańca z Gwiazdami, aktywnie udziela się w mediach. W trakcie tych wydarzeń zupełnie niespodziewanie poznaje miłość swojego życia. 23:25 SYRIUSZ - ODC. 2 POCZĄTKI (EP. 2 LES ORIGINES) Serial dokumentalny, 42 min, Francja, 2021 Reżyseria: Raphael Rouyer, Jean - Francois Poisson Scenariusz: Nicolas Brened Czteroodcinkowa seria dokumentalna. "Syriusz" to tajemniczy thriller, który dogłębnie przygląda się niewiarygodnej historii Zakonu Świątyni Słonecznej, kultu, który trafił na pierwsze strony gazet w latach 90. ubiegłego wieku. Jak daleko posunąłbyś się, by uciec przed apokalipsą? Trzech dziennikarzy połączyło siły, aby zbadać dwa pożary domów z ofiarami, jeden w Kanadzie, jeden w Szwajcarii. Zbyt podobne, by mogły być uznane za przypadkowe. W światowym śledztwie, przy pomocy spotkań, analiz sądowych i eksponatów, powiązali te wydarzenia z Zakonem Świątyni Słonecznej. W tym niejasnym kulcie wyznawcy wierzyli, że poprzez samobójstwo mogą zostać przeniesieni do gwiazdy Syriusza, aby przeżyć życie pozagrobowe. Dziennikarze zaczęli się zastanawiać, czy było to zbiorowe samobójstwo? Czy może się to powtórzyć? A jeśli tak, to gdzie? Seria przenosi nas z powrotem do lat 90. , w tę dziwniejszą niż fikcja historię pełną suspensu i nieoczekiwanych zwrotów akcji. Autorzy zadają sobie pytanie, w jaki sposób sekta może gromadzić swoich wyznawców? Jak można uwierzyć w istnienie "prawdy" przekazanej przez guru. Odc. 2 - "Początki". 5 października 1994 roku w Szwajcarii i Kanadzie zginęło 53 - ech wyznawców Zakonu Świątyni Słońca. Cała uwaga skupia się teraz na jego guru: Luku Żurecie. Kim jest Luc Żuret - guru, który skłonił do samobójstwa lub zamordował kilkadziesiąt osób? Wciąż nie wiemy, czy było to zbiorowe samobójstwo, czy masowe morderstwo. Nie wiemy też, gdzie jest przywódca sekty. Do tej pory nie zidentyfikowano jego zwłok. Może więc są wśród ciał, które nie zostały jeszcze poddane autopsji. 00:20 KALENDARZ POLSKI Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2005 Reżyseria: Krzysztof Miklaszewski Scenariusz: Barbara Sieradzka Ośmiu znanych artystów fotografików: Chris Niedenthal, Stanisław Woś, Michał Browarski, Tomasz Sikora, Wojciech Prażmowski, Tadeusz Rolke, Waldemar Jama i Adam Bujak opowiada przed kamerami o swoim widzeniu Polski - jej różnych regionów geograficznych, mieszkańców, najpiękniejszych miejsc i najważniejszych wydarzeń społeczno - politycznych. Ich opowieści układają się w swoisty polski kalendarz, zapis wydarzeń czterech pór roku. Każdy z fotografików ma swoje ulubione tematy, zakątki, motywy: jedni preferują fotografię polityczno - społeczną, inni utrwalanie obyczajów i mód, jeszcze inni - ludzkich twarzy i losów, krain geograficznych, elementów krajobrazu, zabytków historii. Oglądamy więc opatrzone ich własnym komentarzem prace poszczególnych artystów: od budzących się wiosną do życia Tatr i scen z góralskiego wesela, pełnych nadziei i euforii chwil powstawania "Solidarności" czy ponurych kadrów stanu wojennego uchwyconych obiektywem "spolszczonego" Anglika, Chrisa Niedenthala, poprzez piękne, trochę oniryczne i metafizyczne pejzaże Suwalszczyzny z jej głazami polodowcowymi - ulubionym tematem Stanisława Wosia czy rozgrzane letnim słońcem, urzekające kolorami lata polskie wybrzeże z jego plażami i portami - głównym motywem fotografii Michała Browarskiego. Lato to także tchnące najnowszą historią ulice i place Gdańska z wzniesionym w 1981 r. Pomnikiem Poległych Stoczniowców, wielokrotnie fotografowanym przez Tomasza Sikorę, "kronikarza" najgorętszego polskiego lata ostatniego 30 - lecia, dziś fotografującego najchętniej ludzi w zabawnych, absurdalnych sytuacjach, pozach i minach. Polska jesień to z kolei jasnogórskie sanktuarium z otaczającymi je licznymi straganami oferującymi kiczowate pamiątki i dewocjonalia. Fascynują one od lat Wojciecha Prażmowskiego, który dostrzega w nich wyraz polskiej wiary i mentalności. Kicz to dla niego także kwintesencja naszych aspiracji i ambicji, pospolitych wyobrażeń o pięknie, nie ograniczających się oczywiście do sfery religii. Dla Tadeusza Rolkego, fotografa "pejzażu ludzkiego", jak sam siebie nazywa, tematem dominującym są z kolei twarze ludzi, ich zachowania, losy. Artysta odwiedza też miasta i stare miasteczka, np. Lublin czy podlubelskie Piaski, dokumentując nieliczne już ślady kultury żydowskiej, która odeszła wraz z jej pomordowanymi w czasie wojny mieszkańcami. Fotograficzna podróż po Polsce kończy się na południu kraju. Waldemar Jama zaprasza na swój ukochany Śląsk będący smutnym świadkiem końca cywilizacji wielkoprzemysłowej, próbujący mniej lub bardziej udanie łączyć historię z nowoczesnością. Z kolei Adam Bujak odbywa nostalgiczną, pełną filozoficznej zadumy wędrówkę po uliczkach Krakowa, a zwłaszcza krakowskiego Kazimierza. Utrwala też w obiektywie piękno monumentalnych murów klasztoru kamedułów w tym mieście czy tynieckiego klasztoru benedyktynów. Artyści fotograficy pokazują więc swoją Polskę, to, co jest im szczególnie bliskie, to, co dla nich ważne, co ich porusza, urzeka, śmieszy czy wzrusza. Ich prace to zbiorowy portret naszego kraju, jego mieszkańców, ich bolączek i radości, ale także samych autorów zdjęć, którzy poprzez swe fotografie wyrażają siebie. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NA RATUNEK MILCZĄCYM KOLOSOM Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki W kamienicy w centrum Krosna podczas penetracji piwnic koledzy eksploratorzy odkryli silnik stacjonarny z początków ubiegłego wieku. Po bliższych oględzinach okazało się, że napędzał unikatowy generator zaopatrujący w prąd znaczną część miasta. Ponieważ w kamienicy mają zostać przeprowadzone prace remontowe, autorzy programu podejmą próbę wydobycia silnika, nim komuś przyjdzie do głowy pociąć go na złom. 02:00 PORTRET W KROPLI Film dokumentalny, 22 min, Polska, 1996 Reżyseria: Kazimierz Karabasz Zdjęcia: Stanisław Szabłowski Film jest zbiorem czarno - białych fotografii ukazujących powszedni dzień w życiu Warszawy - utrwalone na taśmie ulotne chwile doby podobnej do innych, minionych i przyszłych, na wzór kropel wody. Ludzie w drodze do i z pracy. Fragmenty architektury. Pojazdy. Ludzie. Drzewa. Latarnie. Okna. Krawężniki. Momenty popołudniowego odpoczynku. Ludzie. Spacery. Gołębie. Park. Kaczki na stawie. Ludzie. Uciszenie o zmierzchu. Wplatają się w nie i spinają jak klamrą kolejne sekwencje również czarno - białych zdjęć filmowych, ukazujące widzianą z góry rozetę ronda u zbiegu ul. Marszałkowskiej i Al. Jerozolimskich - to natężający się, to malejący ruch: od poranka po zmrok. Fotografiom towarzyszą charakterystyczne odgłosy miasta, nastrojowa muzyka Fernanda Sora i odpowiedzi kilku osób w różnym wieku na pytania, których widz nie słyszy. Mówią. O poranku - najgorsze są dni, kiedy już w łóżku zaczyna się żyć. O pracy - nie daje satysfakcji; daje satysfakcję, lecz nie jest wartością. O lęku - że pieniądze zawładną ludźmi i pozbawią ich uczuć; że się poddam, przestanę myśleć twórczo; że ten kraj może być inny niż bym chciała, nie taki, jaki sobie wymarzyliśmy. O wzruszeniach - wzruszają mnie dzieci; ludzie, którzy nie są w stanie dostosować się do zmian; nie wzrusza mnie nikt. O tym, co chcieliby zmienić - w sobie nic, ale cały czas zmieniam swoje nastawienie do życia, żeby nie tracić tych krótkich chwil szczęścia, żeby ich nie przegapić: niech to będzie ułamek chwili, ale ten ułamek chwili jest ponadczasowy. I jest jak w kończącym tę impresję filmową wierszu Tadeusza Różewicza o jednym dniu, z tych najcenniejszych, które nigdy nie wracają, podobnym do zeszłych, lecz jedynym. 02:35 O LITERATURZE NIEPOKORNEJ. HŁASKO PIĘKNY DWUDZIESTOLETNI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1992 Prowadzący: Krzysztof Rutkowski, Tadeusz Komendant Sylwetka pisarza Marka Hłaski, sławnej postaci powojennej literatury polskiej. Autorzy filmu starają się przybliżyć widzowi jego życie i twórczość, począwszy od debiutu, a skończywszy na jego tragicznej śmierci. W filmie wykorzystano materiały ikonograficzne, fragmenty PKF, a także urywki filmów zrealizowanych na podstawie jego twórczości: "Baza ludzi umarłych", w reżyserii Czesława Petelskiego, "Ósmy dzień tygodnia" w reżyserii Aleksandra Forda i "Pętla" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.