TVP Historia Poniedziałek, 01.04.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1KWIETNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1656 - śluby lwowskie Jana Kazimierza; 1938 - pierwsza kawa rozpuszczalna; 1952 - kartki żywnosciowe w PRL; 1976 - zmarł filozof Max Ernst; 07:05 1819 KG WIARY Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Aneta Chwalba, Maciej Muzyczuk, Artur Chwalba, Maciej Muzyczuk Scenariusz: Artur Chwalba, Maciej Muzyczuk Zdjęcia: Sławomir Chudowski, Wojciech Jeznach 1819 - tyle kilogramów waży 15 - metrowy, żelazny krzyż, stojący na Giewoncie. Inicjatywa postawienia go tam wyszła od zakopiańskiego proboszcza, ks. Kazimierza Kaszelewskiego, a wierni szybko ją podchwycili. 400 elementów krzyża odlano w Krakowie, potem przywieziono pod Giewont. Wnieśli je na szczyt w 1901 roku na swych barkach mieszkańcy Zakopanego, aby w ten sposób uczcić początek nowego wieku. Od ponad 100 lat krzyż ten jest symbolem polskiej religijności, góralskiego uporu i trwania w wierze. Jan Paweł II również darzył to miejsce wyjątkową miłością. Od śmierci papieża w 2005 roku, grupa młodych zakopiańczyków co roku 2 kwietnia zaczęła wnosić na szczyt Giewontu ważący kilkadziesiąt kilogramów sprzęt oświetleniowy, by o 21.37 rozświetlić krzyż i w ten sposób oddać hołd wielkiemu Polakowi. W tej grupie byli: Tomek - przyszły informatyk, 26 - letni Krystian - właściciel pubu, Jasiek - właściciel wypożyczalni sprzętu narciarskiego, 17 - letni Marcin - uczeń technikum budowlanego, 25 - letni Szymon - hotelarz oraz jedyna w tym gronie dziewczyna, 18 - letnia Kasia. Jedni bardzo wierzący, inni trochę mniej, a może tylko mniej gorliwi w praktykowaniu wiary, traktują tę coroczną wędrówkę na szczyt góry jako pokutę za grzechy. Mają poczucie, że robią coś dobrego i ważnego nie tylko dla nich, ale dla wszystkich Podhalan, zachowujących tak żywe wspomnienie o papieżu. Sfilmowane przygotowania i przebieg tej wyprawy w kwietniu 2007 r. , wypowiedzi jej uczestników mówiących o tym, jak narodził się ten pomysł, o swojej motywacji, a teraz już także i duchowej potrzebie odbycia co roku swoistej pielgrzymki na Giewont, przeplatają opowieści górali, których przodkowie sami uczestniczyli w stawianiu krzyża. W filmie odtworzono też - wykorzystując stylizowane, utrzymane w kolorze sepii zdjęcia - prawdopodobny przebieg tego przedsięwzięcia, nie zabrakło też refleksji na temat siły i wyjątkowości góralskiej wiary. 08:00 OJCIEC I PASTERZ Film dokumentalny, 82 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Górski, PIOTR GÓRSKI Scenariusz: Anna Rastawicka, PIOTR GÓRSKI Zdjęcia: Grzegorz Liwiński Muzyka: Marzena Majcher, Piotr Remiszewski Lektor: Maciej Gudowski Wykonawcy: ALEKSANDRA SMERECHAŃSKA, BOGUSŁAW CHRABOTA Film dokumentalny poświęcony osobie oraz nauczaniu Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego. Przez dwa lata twórcy odwiedzili niemal wszystkie miejsca związane z życiem i pracą księdza kardynała, co zaowocowało zgromadzeniem ogromnego materiału: kilkudziesięciu godzin nagrań z dziesiątkami osób, które znały prymasa osobiście bądź z nim pracowały. To unikalne świadectwo czasów oraz ukazanie relacji z niezwykłą osobą. Poza tym w filmie zobaczymy także wiele niepublikowanych do tej pory zdjęć archiwalnych oraz fragmentów homilii. Celem produkcji jest przede wszystkim przybliżenie nauczania prymasa i jego uniwersalności. Swoimi wspomnieniami podzielili się m.in. Anna Rastawicka, kard. Kazimierz Nycz, abp Józef Michalik, o. Leon Knabit, aktor Olgierd Łukasiewicz, historycy Paweł Skibiński, Jan Żaryn i Peter Raina. Oprócz przybliżenia nauczania prymasa i przełomowych chwil w jego życiu, w tym lat uwięzienia, gdzie tworzył wielkie programy duszpasterskie, a także obchodów milenijnych, wyboru kard. Wojtyły na papieża, w filmie pokazano także codzienność kard. Wyszyńskiego. Widz dowie się więc m.in. , co lubił jeść, jak wypoczywał i jaki był na co dzień. Autorzy współpracowali m.in. z Archiwum na Jasnej Górze, Instytutem Prymasowskim oraz Archiwum Watykańskim. Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem. Film pokazuje aktualność nauczania Prymasa Wyszyńskiego, ale przede wszystkim "normalnego i świętego człowieka". Planowana na 7 czerwca 2020 roku beatyfikacja kard. Wyszyńskiego została przełożona z powodu pandemii koronawirusa. 09:30 U PANA BOGA ZA MIEDZĄ Komedia, 110 min, Polska, 2009 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Ludek Drizhal Aktorzy: Andrzej Zaborski, Krzysztof Dzierma, Agnieszka Kotlarska, Grzegorz Heromiński, Emilian Kamiński, Wojciech Solarz, Ryszard Doliński, Mieczyslaw Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach, Katarzyna Śmiechowicz, Barbara Torzewska, Małgorzata Płońska Kolejna (po "U Pana Boga za piecem" i "U Pana Boga w ogródku") część perypetii mieszkańców idyllicznego podlaskiego miasteczka Królowy Most. Na tle urokliwych sielskich pejzaży, pośród dobiegających z miejscowych kuchni woni kindziuków, kiszonych ogórków i smalcu, tudzież w asyście obficie obdarzonych przez naturę niewiast, Jacek Bromski po raz kolejny snuje opowieść o tym, jak spokojne życie dobrodusznego proboszcza i równie sympatycznych, co niewydarzonych, stróżów porządku zostaje zakłócone przez pojawienie się "obcego", a właściwie dwóch. Pierwszym jest Staszek Niemotko (Grzegorz Heromiński), który ostatnie dwadzieścia lat spędził w USA, a teraz wraca odwiedzić stare kąty. Przywiózł ze sobą luksusowy biały samochód i mnóstwo forsy. Jego rodzinna chałupa to już ruina, jednak za radą proboszcza Staszek postanawia zostać i znaleźć sobie odpowiednią żonę. Nie jest wprawdzie ani młody, ani zbyt przystojny, ale za to ma grubo ponad sto tysięcy dolarów, co niewątpliwie stanowi pewien atut. Niestety, nawet tak duża suma nie robi wrażenia na atrakcyjnej kasjerce w lokalnym banku, gdzie lokuje pieniądze. Dziewczyna, owszem, umówiłaby się na randkę z "Amerykanem", ale najpierw musiałby on uzyskać zgodę miejscowej władzy duchownej. I nie chodzi tu bynajmniej o proboszcza Antoniego, tylko o... popa, gdyż piękna Ludmiła jest wyznania prawosławnego. Wszystko wskazuje więc na to, że ze ślubu nic nie będzie. W zamian Staszkowi niespodziewanie trafia się szansa na zaistnienie w...polityce. W Królowym Moście zbliżają się bowiem wybory burmistrza. Piastujący to stanowisko od trzech kadencji Mieczysław jest usilnie namawiany przez żonę, by dał sobie już spokój z ratuszem i zajął się wnukami. Widząc jego wahania miejscowy bogacz Śliwiak postanawia również ubiegać się o urząd włodarza miasta. Dowiedziawszy się, że Staszek długo przebywał w Stanach, angażuje go do przygotowania profesjonalnej kampanii wyborczej w stylu amerykańskim. Niemotko ochoczo bierze się do rzeczy. Na początku zjednuje sobie reaktora naczelnego miejscowej gazety, który jest w niełasce u burmistrza, odkąd nie zgodził się wydrukować jego poezji. Jako że kampania ma być profesjonalna, redaktor dostaje zadanie "zebrania haków" na Mieczysława. Nie będzie to trudne, gdyż urzędujący burmistrz darzy daleko posuniętą sympatią swoją sekretarkę, nie tylko dlatego, że świetnie organizuje mu pracę i chętnie słucha napisanych przezeń wierszy, lecz także z powodu jej biustu, na widok którego króliczki "Playboya" mogłyby się nabawić kompleksów. Z biegiem czasu kampania wyborcza coraz bardziej się zaostrza i do akcji musi wkroczyć policja. Na szczęście nieporadności komendanta i jego safandułowatych podopiecznych w sukurs przychodzi drugi "obcy", a właściwie "obca" osoba w miasteczku - starszy inspektor Marina Chmiel, dziarska blondynka, posiadaczka czarnego pasa w karate i specjalistka od komputerów. Jednak i jej umiejętności okazują się niewystarczające wobec grupy uzbrojonych po zęby gangsterów zza Buga. Wskutek ich wyczynów idylliczne życie mieszkańców Królowego Mostu pryska jak bańka mydlana. Nawet kościelny dzwon brzmi fałszywie. Widząc, że wszystko dookoła pogrąża się w chaosie i przemocy zatroskany ksiądz proboszcz postanawia uciec się do niekonwencjonalnego jak na osobę duchowną rozwiązania sytuacji. Złoty Granat na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu (2009) i Nagroda za reżyserię na Golden Rooster and Hundred Flowers Film Festiwal w Nanchang (2009). 11:30 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 1 GÓRNA ENGADYNA (UNTAMED SWITZERLAND 01. ENGADINE / WILDE SCHWEIZ 01. DAS OBERENGADIN) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku pierwszym - Engadyna. Jest to długa dolina górska w Gryzonii, na południu Szwajcarii. Rozciąga się na przestrzeni 100 kilometrów wzdłuż rzeki Inn, od jej górnego biegu przy przełęczy Maloja, w kierunku północno - wschodnim aż do miejsca, gdzie Inn wpływa na terytorium Austrii. Otoczona ze wszystkich stron wysokimi górami Engadyna słynie ze słonecznego klimatu, wspaniałych krajobrazów i tras wycieczkowych. 12:25 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - WIELKANOC W SZTUCE, CZĘŚĆ 2 (EXPOSITION ON SCREEN. EASTER IN ART, PART 2) Cykl dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Kolejna odsłona serii "Galeria sztuki na ekranie" to "Wielkanoc w sztuce, część 2". Centralnym elementem sceny ukrzyżowania jest nagie ciało Chrystusa, czyli ciało ludzkie. Chyba nie było malarza, który porywając się na malowanie aktu, co jest miarą talentu artysty, nie próbował się zmierzyć z tematem ukrzyżowania. Wspaniale zrobił to Rubens, wybitny malarz ciał. Do scen Pasji wniósł swój bujny talent. Jego Chrystus nie jest skatowaną ofiarą. To anatomia człowieka podniesiona do poziomu niebiańskiego. Ciało, które stało się boskie. Powrót do idei, że wszyscy jesteśmy stworzeni na podobieństwo Boże. Jeśli ktoś postanawia omijać religijne dzieła sztuki, uważając je za nieodpowiednie dla siebie jako osoby niewierzącej albo dlatego, że nie zna i nie rozumie ich tematyki, bardzo dużo traci. Traci wielką część własnego dziedzictwa kulturowego. Traci znaczną część historii sztuki, przydatną w zrozumieniu sztuki współczesnej. Traci wiedzę o wydarzeniach historycznych, które do dzisiaj znajdują oddźwięk we wszystkich warstwach społecznych. 13:20 OGNIEM I MIECZEM Dramat historyczny, 174 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Andrzej Krakowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Michał Żebrowski, Izabella Scorupco, Aleksandr Domogarov, Krzysztof Kowalewski, Bohdan Stupka, Andrzej Seweryn, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski, Wojciech Malajkat, Ewa Wiśniewska, Daniel Olbrychski, Marek Kondrat, Gustaw Holoubek, Maciej Kozłowski Kinową wersję dzieła Jerzego Hoffmana obejrzało ponad siedem milionów widzów, nie wspominając już o nagrodach i wyróżnieniach dla twórców filmu. Geneza powstania oraz wieloletnie kłopoty związane z realizacją "Ogniem i mieczem" obrosły legendą. Film Hoffmana przeszedł też do historii jako w pełni udana superprodukcja, która sprostała ogromnym oczekiwaniom zarówno widzów, jak i krytyki. Reżyserowi udało się pozyskać nie tylko rekordowe - jak na polską kinematografię - środki na realizację, lecz także znakomitych aktorów, których kreacje zapadają głęboko w pamięć. Krzysztof Kowalewski, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski z powodzeniem nadali indywidualny rys postaciom Zagłoby, Wołodyjowskiego i Podbipięty, nie wchodząc przy tym w kolizję z duchem powieściowego pierwowzoru. Dla Michała Żebrowskiego rola Skrzetuskiego stała się trampoliną do kariery, której widomym znakiem były tytułowe kreacje w "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy i "Wiedźminie" według prozy Andrzeja Sapkowskiego. Prawdziwym objawieniem był jednak Aleksander Domogarow, rosyjski aktor, odtwarzający postać Bohuna. W opinii wielu to właśnie on stworzył najbardziej przejmującą kreację filmu. Na uwagę zasługuje też niezwykła skrupulatność w odtworzeniu realiów epoki, plastyczne, "epickie" zdjęcia oraz przekonująco zainscenizowane sceny batalistyczne. 16:25 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 5 GWADALKIWIR (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 5 GUADALQUIVIR) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy, zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. Odcinek piąty opowiada o Gwadalkiwir - rzece w Hiszpanii, o długości 680 km. Jej źródła znajdują się na stokach Caada de las Fuentes, na wysokości ok. 1400 m n.p.m. , na wschód od miasta Cazorla, na terenie Parku Narodowego Sierra de Cazorla, Segura i Las Villas. Rzeka uchodzi do Zatoki Kadyksu (Ocean Atlantycki). Jest żeglowna od Kordoby, do Sewilli dochodzą nawet statki morskie. Oprócz zastosowań transportowych jest wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej i nawadniania. 17:25 ŚWIĘCI Z SĄSIEDZTWA - WOJTYŁOWIE - W DRODZE NA OŁTARZE Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł F. Nowakowski, Monika Skwirtniańska Zdjęcia: Wojciech Kursa Film dokumentalny o Emilii i Karolu Wojtyłach, rodzicach św. Jana Pawła II w kontekście rozpoczętego w maju 2020 rokuprocesu beatyfikacyjnego. W maju 2020 roku, w Bazylice w Wadowicach nastąpiło uroczyste posiedzenie Trybunału Beatyfikacyjnego, rozpoczynające oficjalnie proces beatyfikacyjny Emilii i Karola Wojtyłów, rodziców papieża Jana Pawła II. Proces beatyfikacyjny to wyjątkowa możliwość pogłębionego przedstawienia biografii Emilii i Karola Wojtyłów, w oparciu m.in. o ustalenia specjalnie powołanej komisji historycznej, która drobiazgowo zbadała biografię obojga rodziców, a także przy wykorzystaniu wypowiedzi świadków ze słyszenia, fragmentów homilii i pism Jana Pawła II, w których o rodzicach wspominał. W reportażu opowieść o życiu Emilii i Karola Wojtyłów, ze szczególnym uwzględnieniem wszelkich dowodów na to, iż w stopniu heroicznym praktykowali cnoty chrześcijańskie, przeplatać się będzie z informacjami o przebiegu procesu beatyfikacyjnego, wyjaśniającymi kolejne jego etapy. 18:25 CZŁOWIEK Z ZACHODU (MAN OF THE WEST) Western, 95 min, USA, 1958 Reżyseria: Anthony Mann Reżyseria: Anthony Mann Scenariusz na podstawie powieści Willa C. Browna: Reginald Rose Zdjęcia: Ernest Haller Muzyka: Eve Newman Aktorzy: Gary Cooper, Julie London, Lee J. Cobb, Arthur O’Connell, Jack Lord, John Dehner, Royal Dano, Robert Wilke, Jack Williams i inni Anthony Mann zapisał się w historii kina jako jeden z najwybitniejszych twórców westernu. Współpracował też ze znakomitymi aktorami, którzy stali się gwiazdami tego gatunku: Jamesem Stewartem ("Winchester’73", "Zakole rzeki", "Naga ostroga", "Mściciel z Laramie"), Henrym Fondą ("Gwiazda szeryfa") i właśnie Garym Cooperem grającym właśnie główną rolę w "Człowieku z Zachodu". Film ten to dramatyczna opowieść o człowieku, który chce być uczciwy na terenach, gdzie rządzi bezprawie. Akcja rozwija się nieśpiesznie, a gwałtowność reakcji i zachowań bohaterów kontrastuje z sielankowym krajobrazem ukwieconych łąk. Arizona, rok 1874. Link Jones, mieszkaniec maleńkiej osady na Dzikim Zachodzie, udaje się pociągiem do Fort Worth. Ma stamtąd sprowadzić nauczycielkę, która poprowadzi w osadzie szkołę świeżo zbudowaną wysiłkiem wszystkich mieszkańców. Choć żyje się im bardzo biednie, zebrali pieniądze potrzebne na opłacenie nauczycielki. Link, któremu je powierzyli, bardzo chce wywiązać się z zadania. Ale gdy na jednej ze stacji pociąg zatrzymuje się w celu uzupełnienia zapasów wody i drewna do paleniska w lokomotywie, zostaje zaatakowany przez uzbrojoną bandę. Rabusie okradają pasażerów, niektórych ranią lub zabijają. Powierzone mu pieniądze traci również Link. Tymczasem załoga próbuje ratować się, uruchamiając skład i pośpiesznie odjeżdżając. W ogólnym zamieszaniu na torach zostaje troje pasażerów: Link, który uderzony kolbą stracił przytomność, podstarzały szuler karciany Sam Beasley oraz piosenkarka z saloonu, Billie Ellis, która liczyła, że w innym mieście znajdzie więcej szczęścia. Link, który wydaje się najlepiej znać okolicę, zostaje ich przewodnikiem. Pod jego kierunkiem wszyscy troje docierają po kilku godzinach marszu do starej chaty. Jak się okazuje, Link wychował się i przez wiele lat mieszkał w tym domu. Chata nie jest jednak pusta. Stanowi siedzibę bandy, która napadła na pociąg. Niestety, jest już za późno, żeby się wycofać. Dowodzący bandą, mocno już podstarzały Dock Tobin rozpoznaje w przybyszu swego siostrzeńca. Wychodzi na jaw, że Link też kiedyś należał do bandy, napadał i kradł z innymi. W końcu, mając dosyć takiego życia, nagle opuścił swych współtowarzyszy. W odległej osadzie zaczął wszystko od nowa, stał się uczciwym człowiekiem, założył rodzinę. Teraz jednak, bez broni, w dodatku czując się odpowiedzialny za los Beasleya i pięknej Billie, postanawia z konieczności udawać, że wrócił, by znów wkroczyć na drogę przestępstwa. Zgadza się też wziąć udział w napadzie na bank w miasteczku Lassoo. Ale najbardziej zdeprawowany z całej bandy Coaley przez cały czas go prowokuje, a kuzyn Claude nie wierzy w zapewnienia Linka. Podejrzewa, że ten chce ich zdradzić. 22:15 NIGDY NIE MÓW NIGDY (NEVER SAY NEVER AGAIN) Film sensacyjny, 128 min, Wielka Brytania/USA 1983 Reżyseria: Irvin Kershner Scenariusz: Kevin McClory, Jack Whittingham, Lorenzo Semple Zdjęcia: Douglas Slocombe Muzyka: Michel Legrand Aktorzy: Sean Connery, Klaus Maria Brandauer, Max von Sydow, Barbara Carrera, Kim Basinger, Bernie Casey, Alec McCowen, Edward Fox, Pamela Salem, Rowan Atkinson, Valerie Leon, Milow Kirek, Pat Roach, Anthony Sharp, Prunella Gee, Gavan O'Herlihy, Ronald Pickup i inni Po zakończeniu pracy nad "Żyje się tylko dwa razy" (1967) Sean Connery wypowiedział wielokrotnie cytowane potem zdanie: "Następnego Bonda nakręcę tylko za całe złoto Fortu Knox". Zmęczony rolą brytyjskiego superagenta z ulgą zaangażował się w inne projekty. Jednak po nieudanym występie George'a Lazenby'ego w kolejnym filmie bondowskiego cyklu, producenci zdołali namówić Szkota na jednorazowy powrót. Zrealizowane w 1971 roku "Diamenty są wieczne" przywróciły kinowemu serialowi dawną rangę. Utrzymuje się ona zresztą do dziś, również dzięki niezwykle starannemu doborowi kolejnych odtwórców postaci Bonda. "Diamenty..." nie były wszakże definitywnym pożegnaniem Connery'ego z rolą agenta wszech czasów. Dał się skusić jeszcze raz. W 1983 roku, mając już 53 lata, wystąpił w filmie "Nigdy nie mów nigdy", jednym z dwu tzw. nieoficjalnych "Bondów" (drugim jest "Casino Royale" z 1967 roku z Davidem Nivenem w głównej roli). Obraz wyprodukował Jack Schwartzman, podczas gdy oficjalna seria od lat powstaje za pieniądze duetu Broccoli/Saltzman. Kluczowe role obsadzono wielkimi gwiazdami (Klaus Maria Brandauer, Max von Sydow, Kim Basinger, Edward Fox), reżyserii podjął się Irvin Kershner, będący wówczas "na topie" po sukcesie "Imperium kontratakuje" (1980). Pikanterii całej sprawie dodawał fakt, że również w 1983 roku odbyła się premiera kolejnego oficjalnego "Bonda" - "Ośmiorniczki". "Nigdy nie mów nigdy" miał więc stanowić swego rodzaju konkurencję. Z rywalizacji zwycięsko wyszedł film z Rogerem Moore'em, ale come back Connery'ego również cieszył się popularnością i przychylnością krytyki. Na niekorzyść "Nigdy nie mów nigdy" być może przemawiał fakt, że była to po prostu nowa wersja "Operacji Piorun", czyli "Bonda" nr 4. Poza tym w filmie jest wszystko, do czego przywykli wielbiciele cyklu: widowiskowe, emocjonujące sceny (Bond walczy z elektronicznie zaprogramowanymi rekinami); piękne kobiety (Kim Basinger i Barbara Carrera); egzotyczne krajobrazy (wyspy Bahama, północna Afryka); powiew wielkiego świata (Monte Carlo); futurystyczne gadżety oraz - jakżeby inaczej - słynne odzywki Bonda. M, przekonany, że metody pracy Jamesa Bonda przestały się sprawdzać, postanawia wysłać go do specjalnego sanatorium dla podratowania zdrowia. W ośrodku uwagę komandora zwraca dziwne traktowanie jednego z pacjentów, nazwiskiem Jack Petachi. Niebawem Petachi ginie, zlikwidowany przez tajemniczą organizację, która wcześniej wykorzystała go do wykradzenia dwóch uzbrojonych pocisków Cruise. Wkrótce okazuje się, że za kradzieżą stoi Blofeld, dawny przeciwnik Bonda. W zamian za zwrot rakiet domaga się on sporego okupu, który ma być dostarczony w ciągu siedmiu dni. M, chcąc nie chcąc, nakazuje agentowi 007 powrót do czynnej służby. Bond, nie zwlekając, wkracza do akcji. 00:35 RZYM. OSIEM PRZEŁOMOWYCH DNI - ODC. 1 Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jim Greayer Wielokrotnie nagradzana historyk Bettany Hughes przemierza rzymski świat w tej ośmioczęściowej historii starożytnego Rzymu. W serii widzowie poznają osiem przełomowych dni, które definiują niezwykły sukces Imperium Rzymskiego oraz serię wydarzeń, które ostatecznie zakończyły się upadkiem rzymskiej republiki. 01:40 RIO GRANDE Western, 100 min, USA 1950 Reżyseria: John Ford Scenariusz na podstawie opowiadania Jamesa Warnera Bellaha "Mission with No Record": James Kevin McGuinness Zdjęcia: Bert Glennon Muzyka: Victor Young Aktorzy: John Wayne, Maureen O'Hara, Ben Johnson, Claude JarmanJr, Harry Carey Jr, Chill Wills, J. Carrol Naish, Victor McLaglen i inni O twórczości Johna Forda napisał kiedyś jeden z historyków kina jako o "kinie marzeń i wspomnień, kinie świetlistych obrazów zabarwionych elegijną melancholią, tęsknotą do utraconej niewinności już nie do odzyskania, niewinności człowieka i społeczeństwa, jego nadziei i wizji, które bieg historii, postęp i polityka uczyniły niespełnionymi". Tę postawę reżysera najpełniej chyba odzwierciedla kawaleryjska trylogia oparta na literackich oryginałach Jamesa Warnera Bellaha: "Fort Apache" (1948), "Nosiła żółtą wstążkę" (1949) i właśnie "Rio Grande" z 1950 r. Odbierać ją trzeba na dwóch poziomach: bezpośrednio - jako opowieść o bohaterstwie żołnierzy z wysuniętych daleko placówek, pośrednio - jako refleksję na temat początków narodu, w którym kawalerzyści reprezentują "lepszą", białą kulturę, a Indianie są skłóconymi z nimi, wyobcowanymi intruzami. Kawalerzyści, którzy w istocie bardziej przypominali składem Legię Cudzoziemską, nie grzesząc nadmiarem cnót i mając niejedno na sumieniu, w filmach Forda nabierają cech szlachetnych rycerzy, gotowych oddać życie dla dobra sprawy. Ale gdzieś zza kulis akcji wyłania się w konkluzji dręczące pytanie, czy ostatecznie Ameryka wybrała słuszną drogę, czy stawiając na urbanizację i rozwój przemysłowy, nie utraciła swego właściwego, całkowicie odmiennego przeznaczenia, okupując taki wybór m. in. ofiarą z Indian. Kilka lat po zakończeniu wojny secesyjnej, na terenach graniczących z Meksykiem pułkownik Kirby Yorke dowodzi kawaleryjskim fortem nad rzeką Rio Grande. Jego żołnierze staczają regularne potyczki z Apaczami, ścigając ich do granicznej rzeki, której amerykańskim żołnierzom nie wolno przekraczać. Po powrocie z kolejnego wypadu pułkownik dowiaduje się, że do fortu przybył nowy rekrut - jego syn Jefferson, który nie zdawszy egzaminów w akademii wojskowej w West Point, musiał opuścić mury uczelni. Ojciec nie widział go od 15 lat, od czasu, gdy opuściła go żona. Pochodząca z Południa Kathleen nie mogła wybaczyć mężowi, że podczas wojny secesyjnej, walcząc po stronie Unionistów z Północy, spalił plantację jej rodziców. Rozstając się z mężem, zabroniła mu także kontaktów z synem. Kirby zapowiada Jeffowi, aby nie liczył na żadne ulgi ze względu na łączące ich więzy krwi. Uważa, że matka wychowywała go zbyt pobłażliwie i dlatego nie podołał wymaganiom uczelni. Teraz nadszedł czas, aby uczynić z niego prawdziwego mężczyznę. Niebawem w forcie zjawia się również Kathleen, która - w obawie o życie Jeffa - żąda od Kirby'ego, aby zwolnił syna ze służby. Pułkownik nie chce jednak ingerować w decyzje syna, który odmawia opuszczenia fortu. Mimo długiego niewidzenia i odmienności zdań, Kirby i Kathleen uświadamiają sobie, że dawne uczucie nie do końca w nich wygasło, choć początkowo nie mają odwagi tego wyznać. Nocą grupa Apaczy zakrada się do fortu i odbija swych pojmanych współtowarzyszy. Kawalerzyści ruszają za nimi w pościg, ale Indianie znikają po drugiej stronie rzeki. W obawie przed ich następnymi atakami pułkownik nakazuje ewakuować kobiety i dzieci do położonego dalej od granicy fortu Bliss. Do ich eskortowania wyznacza m. in. Jeffa. Ale gdy ewakuowani ruszają w drogę, Indianie przypuszczają atak. Jeff Zawraca do fortu, aby wezwać posiłki. Zanim zdąży wrócić, Apacze porywają wszystkie dzieci.