TVP Kultura Czwartek, 04.04.2024 09:05 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 18/24 Serial sensacyjny, wojenny, 57 min, Polska, 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Muzyka: Andrzej Trzaskowski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Janusz Bukowski, Olaf Lubaszenko, Cezary Pazura, Tomasz Stockinger, Ewa Sałacka, Anna Wojton, Maria Gładkowska, Alicja Jachiewicz, Beata Paluch, Maciej Kozłowski, Andrzej Grabarczyk, Robert Rozmus, Krzysztof Kalczyński, Ryszard Barycz, Grzegorz Wons Hrabia Georg von Nałęcz przekazuje wywiadowi polskiemu rewelacyjne materiały: najpierw dane techniczne junkersa, nowego niemieckiego bombowca, potem fragmenty planu przygotowań napaści na Polskę. Jego autorem jest Guderian, plan ma poparcie Hitlera. Cennych materiałów dostarczają Georgowi panie: hrabina Benita z kół dyplomatycznych i jej przyjaciółki, pracownice kancelarii Guderiana, Irena i Renata von Nietzmer, córka zadłużonego barona. Georg wykupuje weksle jej ojca, a usługi Renaty grubo opłaca. Czarek i pułkownik Kaleta są przejęci wagą planów Guderiana, ich technicznym rozmachem. Natomiast zwierzchnicy Czarka uważają Guderiana za nieszkodliwego marzyciela. Według nich Niemcy nie są w stanie zmotoryzować swojego wojska i wyprodukować tyle stali, aby pokryć potrzeby armii. Ich zdaniem, cena dokumentów jest zbyt wysoka, a nastawanie Georga na nieliczenie się z kosztami zakupu uważają wręcz za podejrzane. Oburzony odmową Georg zamierza sprzedać konie wyścigowe i zapłacić Renacie z własnej kieszeni. Baronówna jednak, chcąc mieć pieniądze jak najszybciej, jako Charlotta proponuje dokumenty Anglikom. Abwehra wpada na ślad tej propozycji w depeszach Berlin - Londyn. Relke ma rozpracować agentkę Charlottę. Szuka jej wśród pracowników Guderiana. Trafia na trzy panie zaprzyjaźnione z von Nałęczem. Zaczyna się nim interesować. 12:00 RZECZ POLSKA S.I - SKUTER OSA Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości. W tym odcinku skuter osa. Pierwszy model powstał w 1959 roku w "odwilżowej" Polsce i był częścią rodzącej się kultury młodzieżowej. Był też odpowiedzią na dostępne na zachodzie jednoślady (włoskie słowo vespa znaczy osa). Choć w Polsce był towarem ekskluzywnym i deficytowym, jego produkcja na wielką skalę odbywała się w Indiach, gdzie sprzedano na niego licencję. 12:30 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - JERZY NOWOSIELSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Anna Budzałek Jerzy Nowosielski jest uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon. Zajmował się nie tylko malarstwem, był również filozofem, scenografem i teologiem prawosławnym. Inspiracją do namalowania obrazu "Villa dei Misteri" był odkryty w XIX wieku w Pompejach tajemniczy dom. W czasach rzymskich było to miejsce spotkań sekty - przestrzeń wyłącznie dla wtajemniczonych. Na ścianach budynku zachowały się freski przedstawiające erotyczne rytuały. Pretekstem do powstania obrazu była krakowska wystawa "Widzieć i rozumieć" zorganizowana w 1975 roku przez Mieczysława Porębskiego z okazji odbywającego się Kongresu Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki. O artyście i jego wyjątkowym malarstwie opowie Anna Budzałek. 12:50 KRĄG KANTORA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2015 Reżyseria: Adrianna Książek, Iwo Książek Scenariusz: Adrianna Książek, Iwo Książek Zdjęcia: Iwo Książek Muzyka: Michał Dymny Wykonawcy: Janina Kraupe-Świderska, Mieczysław Porębski, Franciszek Bunsch, Danuta Drobniak-Le Hénaff, Przemysław Gawor, Władysław Śmiga, Zofia Garbaczewska-Pawlikowska, Aleksandra Bąkowska, Tadeusz Kantor, Marta Stebnicka-Kern, Jerzy Nowosielski Jerzy Nowosielski, Wojciech Jerzy Has, Kazimierz Mikulski, Jerzy Turowicz, Tadeusz Brzozowski "Krąg Kantora" to film dokumentalny, który przybliży widzom wybitnych polskich artystów XX wieku poprzez opowiadanie o ich młodości, dorastaniu i wejściu na drogę twórczą. Konstrukcja filmu jest zbudowana wokół postaci Tadeusza Kantora, dla którego ten okres miał największy wpływ na jego późniejszą sztukę. W Krakowie w czasie II wojny światowej młody Tadeusz Kantor stworzył środowisko artystyczne znajdując młodych utalentowanych ludzi w niemieckiej szkole Przemysłu Artystycznego Kunstgewerbeschule, w której odwiedzał przyjaciół i z którymi dzielił się swoją wiedzą i pasją do sztuki, a później stworzył swój Podziemny Teatr. W tym czasie zawiązały się wieloletnie przyjaźnie i z tego kręgu wyrosło pokolenie twórców niezwykle ważnych dla losów polskiej kultury i sztuki. Z tej grupy wywodzą się m.in. Jerzy Nowosielski, Kazimierz Mikulski, Jerzy i Lidia Skarzyńscy, Wojciech Jerzy Has i Marek Rostworowski. 14:00 CLAUDE MONET: ULOTNE IMPRESJE (CLAUDE MONET. IN THE LIGHT OF THE MOMENT) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Mathias Frick Scenariusz: Mathias Frick Życiowa podróż Claude'a Moneta przez Francję zaczyna się w Paryżu, gdzie artysta maluje m. in. życie codzienne toczące się na wielkich bulwarach i stacjach kolejowych. Z czasem zmienia miejsce pobytu i udaje się w dół Sekwany, zamieszkując w malowniczym Argenteuil, a następnie w Vetheuil, gdzie dotyka go osobista tragedia. Stamtąd przenosi się do Rouen, w którym maluje katedrę w różnym oświetleniu, a wreszcie do Giverny, i tam jako zapalony ogrodnik tworzy i uwiecznia na płótnach chyba najsłynniejszy ogród na świecie. 15:15 BYĆ ALBO NIE BYĆ (TO BE OR NOT TO BE) Komedia, 95 min, USA 1942 Reżyseria: Ernst Lubitsch Scenariusz: Edwin Justus Mayer Występują: Carole Lombard, Jack Benny, Robert Stack, Felix Bressart, Lionel Atwill, Stanley Ridges, Sig Ruman, Tom Dugan, Charles Halton i inni "Być albo nie być" jest pozycją wyjątkową w dorobku Ernsta Lubitscha, jako że za tło akcji posłużyły autentyczne wydarzenia polityczne. Rok premiery filmu, 1942, był jednocześnie rokiem przełomowym dla losów II wojny światowej i rokiem krwawego, odwetowego terroru Niemców wobec ludności cywilnej. Pojawienie się na ekranie lekkiej komedii, niemal farsy, której treścią była walka polskiego podziemia z Niemcami, wywołało burzę polemik. Wielu widzów, nie tylko Polaków, uznało za przejaw złego smaku realizację obrazu na ten temat w konwencji rozrywkowej, a w dodatku przez reżysera pochodzącego z Niemiec. Z perspektywy historycznej ostrość tych zarzutów została stępiona, ale nawet wtedy, gdy film był wyświetlany po raz pierwszy, nietrudno było znaleźć argumenty w jego obronie. Mistrzostwo Lubitscha w konstruowaniu sytuacji komediowych sprawiało, że - wbrew wszelkim skojarzeniom i wspomnieniom - film ogląda się przede wszystkim jako świetną komedię. Reżyser stworzył tu opowieść o aktorach, którym każe grać role bohaterów nie tylko na scenie, ale i w życiu. Aktorzy, ukazani w krzywym zw ierciadle satyry, zabierają się do wypełniania odpowiedzialnych zadań z dużą dozą kabotynizmu, ale zarazem odważnie i z patriotycznym zaangażowaniem. I co najważniejsze, odnoszą zwycięstwo nad swymi niemieckimi przeciwnikami. Dialogi są żywe, wstawki teatralne - zręczne i dowcipne, a muzykę do tego filmu uhonorowano nawet nominacją do Oscara. "Nie było moim zamiarem ośmieszanie Polaków - stwierdził kilka lat po premierze Ernst Lubitsch. - Chciałem jedynie wykpić środowisko aktorskie, a przede wszystkim pokazać obyczaje niemieckich szaleńców i hitlerowskiego ducha, który owładnął niemieckim społeczeństwem". W sierpniu 1939 r. w jednym z warszawskich teatrów na żądanie władz państwowych, które nie chcą drażnić Niemców, zostają przerwane próby antyfaszystowskiej sztuki "Gestapo". Do repertuaru wraca Szekspirowski "Hamlet" z aktorem Józefem Turą w roli głównej. Tura, zazdrosny o swą piękną żonę Marię, aktorkę tego samego teatru, spostrzega, że zawsze, gdy rozpoczyna na scenie słynny monolog "Być albo nie być", salę opuszcza pewien młody człowiek, porucznik Stanisław Sobiński, aby - jak się później dowie Tura - odwiedzić Marię w garderobie. Wybucha wojna i do Warszawy wkraczają Niemcy. Sobiński wyjeżdża do Anglii, gdzie zostaje pilotem RAF-u. Aktorzy zakładają podziemną organizację. Hitlerowskie mundury, niewykorzystane w sztuce "Gestapo", służą im teraz jako przebranie w czasie nielegalnych akcji. Tymczasem Anglicy wysyłają do Warszawy z tajną misją profesora Zyleckiego, nieświadomi, że jest on podwójnym agentem. Walczący w szeregach RAF-u polscy lotnicy dają mu przed wyjazdem adresy swoich rodzin, prosząc, aby się z nimi skontaktował. Sobiński przekazuje nawet hasło, które ułatwi mu dotarcie do Marii. Brzmi ono: "Być albo nie być". Ale gdy okazuje się, że Zylecki nigdy nie słyszał o sławnej aktorce, Sobiński zaczyna podejrzewać, że jest on niemieckim szpiegiem. W obawie, że Zylecki może przekazać dane lotników gestapo i rozbić podziemną siatkę ruchu oporu, Anglicy wysyłają w ślad za nim porucznika Sobińskiego, który ma go unieszkodliwić. Chcąc ostrzec konspiratorów, Sobiński spotyka się z Marią w jej domu. 17:05 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 19/24 Serial sensacyjny, wojenny, 57 min, Polska, 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Cezary Pazura, Olaf Lubaszenko, Tomasz Stockinger, Maria Gładkowska, Anna Wojton, Ewa Sałacka, Wiesława Mazurkiewicz, Danuta Kowalska, Andrzej Precigs, Janusz Bukowski, Maciej Kozłowski, Jacek Mikołajczak Hrabią Georgiem interesuje się Relke, który chce doprowadzić do aresztowania osób przekazujących tajne informacje z kancelarii Guderiana. Systematyczne zbieranie dowodów pozwala Frankowi Relke stwierdzić, że działalność Georga opłacają Polacy i że ma on powiązania z baronówną von Nitzner. Pracownicy Abwehry przygotowują pułapkę: zostaje wydane polecenie napisania ważnego i oczywiście ściśle tajnego memoriału Kriegsmarine. Zdobycie jego kopii może się łączyć z dużym niebezpieczeństwem. Czarek zawiadamia Georga, że jest rozpracowywany przez Abwehrę i powinien natychmiast uciekać, najlepiej do neutralnej Szwajcarii. Ale lubiący ryzyko Georg chciałby przedtem dostać od Ireny kopię memoriału. W sprytną pułapkę, jaką zorganizował Relke, wpadają Irena i Renata - nieświadome, że pomysł z napisaniem memoriału miał służyć do rozpoznania i aresztowania osób przekazujących informacje. Przekupiony przez Abwehrę służący Georga ułatwia zatrzymanie swego pana w chwili, gdy ten - z memoriałem i fałszywym paszportem - w towarzystwie hrabiny Benity zamierza uciekać. 20:55 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WSTĘP DO FILMU - ZAWODOWIEC Rozmowa, 6 min, Polska, 2024 Katarzyna Borowiecka rozmawia z Tomaszem Kolankiewiczem o filmie pt. "Zawodowiec". reż. Georges Lautner. 22:55 OFICEROWIE - ODC. 5/13 - WKRĘT Serial kryminalny TVP, 44 min, Polska, 2006 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Michał Lorenc, Bartłomiej Gliniak, Dariusz Górniok Aktorzy: Borys Szyc, Magdalena Różczka, Katarzyna Cynke, Cezary Pazura, Kamil Maćkowiak, Wojciech Pszoniak, Jan Englert, Paweł Małaszyński, Marian Dziędziel, Maciej Kozłowski Ala odwiedza w szpitalu inspektora Kondeję. Krok w krok za nią podąża tajemniczy Jakub Mond. W ciemnych okularach, czepku i masce chirurgicznej w niczym nie przypomina mężczyzny, którego przelotnie widziała na szpitalnym korytarzu. W takim przebraniu Mond dopada Kondeję w męskiej toalecie i na oczach przerażonej Ali aplikuje mu śmiercionośny zastrzyk. Dziewczyna nic nie może zrobić. Po chwili rzuca się za Mondem w pościg. On jednak ucieka, a lekarze z OIOM-u nie są już w stanie uratować Kondei, który spodziewał się śmierci. Miał złe przeczucia od chwili, gdy zadzwoniła do niego "siostrzenica z Bytomia" - SB. Policjanci nie przydzielili mu na czas ochrony. Nocą do swojego praskiego mieszkania, w którym mieszka teraz Ala, zakrada się Kruszon. Zostawia dziewczynie czarno-biały film stanowiący materiały operacyjne MO, a będący dowodem na to, że jeszcze przed narodzinami Ali jej najbliższa rodzina była pod ścisłą obserwacją tajnych służb. Ala rozpoznaje Monda na pogrzebie Kondei i dowiaduje się, kim on naprawdę jest. Ale to tylko utrudnia jej jakiekolwiek działanie. Nieoczekiwanie przed cmentarzem spotyka też Kosmę. 23:55 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - GAGARINE (GAGARINE) Dramat, 93 min, Francja, 2020 Reżyseria: Fanny Liatard, Jeremy Trouilh Scenariusz: Jeremy Trouilh Aktorzy: Alseni Bathily, Lyna Khoudri, Jamil Mccraven Akcja "Gagarine" ma miejsce na ogromnym osiedlu Cite Gagarine, stojącym na przedmieściach Paryża. Wybudowano je na początku lat 60. na cześć kosmonauty Jurija Gagarina, a rok temu zaczęto burzyć. Akcja filmu zaczyna się tuż przed demolką, gdy mieszkańcy jeszcze wierzą, że ich domy uda się uratować. 01:45 KINO NOCNE - JASKÓŁKI Z KABULU (LES HIRONDELLES DE KABOUL / THE SWALLOWS OF KABUL) Film animowany, 81 min, Francja/Luksemburg/Szwajcaria, 2019 Reżyseria: Zabou Breitman, Elea Gobbe - Mevellec Scenariusz: Zabou Breitman, Sebastien Tavel, Patricia Mortagne Wykonawcy: Simon Abkarian, Zita Hanrot, Swann Arlaud Pełnometrażowy film animowany. Akcja filmu rozgrywa się latem 1998 roku w stolicy Afganistanu, wkrótce po dojściu do władzy fundamentalistycznych talibów. Młodzi i zakochani w sobie historyk Moshen i artystka Zunaira, która była nauczycielką, starają się żyć jak dawniej, z nadzieją powrotu do normalności. Tymczasem naczelnik więzienia Atiq i jego śmiertelnie chora żona, Mussarat są pogrążeni w marazmie i smutku. Atiq, który widział w swoim życiu wiele grozy i cierpienia, nie jest w stanie pokazać umierającej kobiecie, ile dla niego znaczy. Z powodu nieostrożności Moshena pewnego dnia losy tych dwóch par splatają się, zmuszając bohaterów do dramatycznych wyborów. (źródło: etiudaandanima.com)