TVP Kultura Sobota, 06.04.2024 08:00 PEJZAŻ BEZ CIEBIE - KRZYSZTOF KLENCZON (SKRÓT) Koncert, 45 min, Polska, 2005 Reżyseria: Bolesław Pawica Scenariusz: Wojciech Zaguła, Remigiusz Trawiński Wykonawcy: Ryszard Rynkowski, Adam Nowak, Justyna Steczkowska, Małgorzata Ostrowska, Janusz Radek, Andrzej Piaseczny, Marcin Rozynek, Szymon Wydra, Finalista Konkursu na Interpretację Piosenek Krzysztofa Klenczona Festiwal "Pejzaż bez ciebie" to impreza muzyczna, podczas której prezentowane są piosenki artystów, którzy już odeszli, a których twórczość muzyczna: piosenki, wspaniałe interpretacje, kreacje sceniczne, warte są przypomnienia. W ramach tegorocznego festiwalu odbędzie się koncet poświęcony Krzysztofowi Klenczonowi. Artysta współpracował z zespołem Niebiesko-Czarni, z któtym nagrał swoje piersze płyty oraz wystąpił w paryskiej Olympii w 1963 r. Po odejściu z zespołu śpiewał w Czerwonych Gitarach, a potem rozpoczął karierę solową. W 1973 r. wyjechał na stałe do USA.Tam zginął w wypadku samochodowym w 1981 roku. Najbardziej znane piosenki Krzysztofa Klenczona usłyszymy na koncercie w aranżacjach Krzysztofa Herdzina, w wykonaniu Ryszard Rynkowskiego, Adama Nowaka, Justyny Steczkowskiej, Małgorzaty Ostrowskiej, Janusza Radka, Andrzeja Pisecznego, Marcin Rozynka, Szymona Wydry oraz finalisty konkursu na interpretację piosenek Krzysztofa Klenczona. 09:35 SERIALOWA NOSTALGIA - RODZINA LEŚNIEWSKICH - ODC. 2/7 - IMIENINY Serial przygodowy TVP, 26 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Janusz Łęski, Krystyna Bogler Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Krystyna Sienkiewicz, Barbara Kraftówna, Tadeusz Kwinta Mama studiowała przed laty na uniwersytecie. Gdy na świat zaczęły przychodzić dzieci, zmuszona była przerwać naukę. Teraz na swoje imieniny otrzymuje najlepsze życzenia - powrotu na studia - oraz najmilszy prezent: zobowiązanie rodziny, że tata i dzieci przejmą na siebie obowiązki i troskę o dom. 10:15 SERIALOWA NOSTALGIA - RODZINA LEŚNIEWSKICH - ODC. 3/7 - DEMOSTENES Serial przygodowy, 25 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Janusz Łęski, Krystyna Bogler Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Krystyna Sienkiewicz, Barbara Kraftówna, Tadeusz Kwinta Jeden z bliźniaków, Pawełek, ma kłopoty z poprawnym artykułowaniem głoski "r". Pozostali członkowie rodziny starają się pomóc siedmiolatkowi pozbyć się uciążliwej wady wymowy. Sam Bąbel też podejmuje przeróżne próby - heroiczne i zabawne. 10:50 KROMER FESTIVAL BIECZ - KROMER FESTIVAL BIECZ 2023 - MIĘDZY KRAKOWEM A WENECJĄ Koncert, 60 min, Polska, 2023 Reżyseria: Cyprian Ziąbski Wykonawcy: Chór Polskiego Radia, Ensemble Oltremontano, Wim Becu Transmisja koncertu Wenecja Północy - muzyka sakralna Polski i Włoch przełomu wieków, z Kolegiaty pw. Bożego Ciała w Bieczu. 12:50 DOKUMENT TYGODNIA - CARAVAGGIO, KRÓL ŚWIATŁA I CIENIA (CARAVAGGIO - FROM DARKNESS INTO LIGHT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Michel Meurice Wciąż niewiele wiemy o pierwszym współczesnym artyście Michelangelo Merisi z lombardzkiej wioski Caravaggio. Dopiero na początku XX wieku rozpoczęto badania, w wyniku których zidentyfikowano około 50 dzieł artysty. Jean - Michel Meurice, także malarz, śledzi dość krótką karierę Caravaggia, pokazując około 30 dzieł tego artysty w muzeach, klasztorach i kościołach w Rzymie, Paryżu, na Malcie i na Sycylii. 13:55 CHŁOPCY Komediodramat, 80 min, Polska 1973 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Stanisław Grochowiak Zdjęcia: Wiesław Rutowicz, Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Kazimierz Opaliński, Zofia Mrozowska, Zdzisław Mrożewski, Aleksander Dzwonkowski, Ignacy Machowski, Wacław Kowalski, Barbara Ludwiżanka, Maja Komorowska, Zofia Małynicz, Joanna Poraska, Krystyna Kołodziejczyk, Alina Szpakówna i inni "Kto z nas nie schodzi w kopalnie dzieciństwa? Kto z nas nie błądzi światłem po tych ścianach Gdzie w czarnych rzeźbach węgla kamiennego Pełno odcisków Paproci i zwierząt" - - pisał Stanisław Grochowiak w wierszu "Zejście", będącym swego rodzaju hołdem dla tego, co w człowieku jakże cenne - krainy dzieciństwa. Motyw powrotu do młodości, do czasu, kiedy kształtuje się ludzka osobowość, legł też u podstaw innego utworu autora "Ahaswera" - sztuki "Chłopcy", którą na ekran przeniósł Ryszard Ber. Głównymi bohaterami filmu są Kalmita, Pożarski, Jo - Jo, Smarkul, profesor Perlec i hrabina De Profundis - pensjonariusze domu starców, prowadzonego przez siostry zakonne. Jedna z nich, Maria, pragnie wprowadzić w życie ośrodka rządy silnej ręki i żelazną dyscyplinę. Czeka ją wszakże trudne zadanie. Mimo zaawansowanego wieku, jej podopieczni robią wszystko, by zachować jak największą niezależność. Ich walka z zasadniczą siostrą staje się miejscami groteskowa i przypomina sztubackie wybryki. Staruszkowie chichoczą z uciechy, gdy komuś uda się w łazience narysować "świński" obrazek. Niczym grupa młokosów przemycają do pokoju alkohol i kieliszki. Duchowym przywódcą buntowników jest 75 - letni Kalmita, umieszczony niegdyś w pensjonacie przez znacznie młodszą żonę. Małżonka, która do tej pory odwiedzała go raz do roku, niespodziewanie postanawia zabrać Kalmitę do domu. Czy pozostali na placu boju kontestatorzy znajdą w sobie dość siły, by skutecznie przeciwstawić się zakusom siostry Marii? Film Ryszarda Bera to wzruszająca, poetycka, znakomicie sfotografowana historia o ludziach zamkniętych we własnym, izolowanym świecie, żyjących wspomnieniami z "dawnych, dobrych lat". Wielką siłą "Chłopców" jest rewelacyjne aktorstwo. Po premierze filmu byli nawet krytycy, którzy pisali, że jest ono "za dobre". "Chłopcy" stali się także jednym z ważniejszych dokonań w artystycznej biografii Bera, którego kilka lat wcześniej krytycy w zasadzie spisali na straty. Tym filmem reżyser udowodnił, że negatywne oceny jego możliwości twórczych były przedwczesne. Sukces "Chłopców" to wprawdzie w dużej mierze zasługa doskonałego scenariusza Grochowiaka, ale autonomiczność filmowej inscenizacji Bera nie podlega dyskusji. Nagroda dla Kazimierza Opalińskiego na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Pradze w 1973 roku. 15:35 FARAON Dramat, 145 min, Polska, 1965 Autor: Bolesław Prus Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Scenariusz: Tadeusz Konwicki, Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Jerzy Wójcik Muzyka: Adam Walaciński Aktorzy: Jerzy Zelnik, Barbara Brylska, Leszek Ferdegen, Wiesława Mazurkiewicz, Ewa Krzyżewska, Kazimierz Opaliński, Mieczysław Voit, Krystyna Mikołajewska, Emir Buczacki, Stanisław Milski i inni Jerzy Kawalerowicz, autor "Celulozy", "Cienia", "Pociągu", "Matki Joanny od aniołów" sięgnął po powieść Bolesława Prusa, gdyż jak powiedział "są w niej rzeczy genialne (...) dramat władzy w"Faraonie"jest niesłychanie aktualny, współczesny. Mechanika nie zmienia się tak wiele". Współautor scenariusza Tadeusz Konwicki dodawał: "Nie jest to powieść w pełnym znaczeniu tego słowa historyczna, jest to przede wszystkim wnikliwa analiza systemy władzy (...) Historia Ramzesa XIII jest typowym przykładem poczynań młodego człowieka, który wchodzi w życie z wiarą i potrzebą odnowy. Nie zna jeszcze wyższych racji stanu, nie interesują go prawa rządzące skomplikowanym aparatem władzy. Wydaje mu się, że to właśnie on potrafi zmienić dotychczasowy porządek rzeczy". Produkcja "Faraona" trwała trzy lata i rozpoczęła się powołaniem jesienią 1962 roku pracowni scenograficznej w Łodzi, która rozpoczęła szeroko zakrojone studia nad kostiumami i realiami życia starożytnego Egiptu. Zdjęcia kręcono w Europie, Azji i Afryce. W atelier łódzkiej wytwórni powstała większość scen rozgrywających się we wnętrzach pałacu faraona świątyń i labiryncie. Warszawska Stocznia Rzeczna wykonała według rysunków sprzed 4 tys. lat statek egipski. Na jeziorze Kirsajty koło Giżycka stworzono sztuczną wyspę, ozdobiono ją palmami i kępami lotosu, by sfilmować scenę przejażdżki Ramzesa i Sary po Nilu. Sceny masowe powstały głównie na pustyni Kyzył - Kum w Uzbekistanie. Ekipa przebywała tam prawie 5 miesięcy, pracowano w bardzo trudnych warunkach - w pełni lata temperatura powietrza w południe przekraczała 60 stopni Celsjusza, a piasku - 80. Taśma musiała być przechowywana w specjalnej chłodni. Bardzo dokuczliwy był też wszechobecny pył. Codziennie na plan zdjęciowy dostarczano 10 tys. butelek wody mineralnej. Niebezpieczne były również żmije piaskowe i jadowite pająki "falangi", rzucające się na ludzi z odległości paru metrów. Część zdjęć nakręcono w autentycznej scenerii w Egipcie np. scena, w której Ramzes dowiaduje się o śmierci ojca, rozgrywa się na tle piramid w Gizeh, jednakże tłumy turystów i nowoczesne zagospodarowanie tego terenu niemal uniemożliwiły znalezienie dogodnych ujęć. Jednym z licznych konsultantów filmu był prof. Kazimierz Michałowski, jeden z największych na świecie autorytetów w dziedzinie egiptologii. Innym był Shady Abdel Salem, egipski historyk sztuki, konsultant przy produkcji "Kleopatry". Niewątpliwym walorem "Faraona" jest także jego kolorystyka. Film utrzymany jest w tonacji złotożółtej, wyeliminowane zostały niemal zupełnie barwy jaskrawe. Jasną zieleń widać tylko raz - w scenie przejażdżki Nilem.Pochód udającej się na manewry armii młodego Ramzesa zostaje zatrzymany przez kapłana Herhora, który dostrzegł walczące na piasku skarabeusze - święte wizerunki boga słońca Amona. By ominąć żuki, oddziały muszą przejść przez kanał będący owocem morderczej pracy niewolnika - fellacha. Ramzes na próżno stara się przeciwstawić poleceniom kapłana. Rozwścieczony swoją bezsilnością oddala się. W czasie samotnej wędrówki spotyka piękną Żydówkę Sarę. Zauroczony jej urodą obiecuje zabrać ją do pałacu. Herhor, zdając raport panującemu faraonowi sugeruje, że Ramzes nie dojrzał jeszcze do objęcia dowództwa armii. Młody książę po raz kolejny doświadcza, jak silna jest władza kapłanów. Odsunięty od spraw państwowych spędza czas na jałowych zabawach, ciągle popada w finansowe tarapaty, przez co musi zapożyczać się u Fenicjan. Gdy Sara rodzi mu syna, królowa Nikotris i Herhor postanawiają, że dziecko wychowane zostanie w wierze mojżeszowej, tak by nigdy nie mogło rościć pretensji do tronu. Tymczasem kapłani przygotowują niekorzystny dla Egiptu traktat pokojowy z Asyrią. Zaniepokojeni tym kupcy feniccy zaczynają popierać Ramzesa, który otwarcie głosi konieczność wojny z Asyrią. (filmpolski.pl) 20:00 BILET DO KINA - JESTEM NAJLEPSZA. JA, TONYA (I, TONYA) Dramat, film biograficzny, 114 min, USA, 2017 Reżyseria: Craig Gillespie Scenariusz: Steven Rogers Aktorzy: Margot Robbie, Caitlin Carver, Sebastian Stan, Allison Janney, Julianne Nicholson, Paul Walter Hauser, Bobby Cannavale Film nagrodzony Oscarem w kategorii Najlepsza aktorka drugoplanowa - Allison Jenney, która zagrała matkę głównej bohaterki, LaVonę. To historia kariery amerykańskiej łyżwiarki, której marzeniem było zdobyć olimpijski medal. Czas pokaże, że Tonya Harding jest zdolna do wszystkiego, by osiągnąć cel. Akcja filmu rozpoczyna się w latach 70. ubiegłego wieku, w Portland w stanie Oregon. Tonya ma wtedy zaledwie 4 lata, jej matka LaVona zmusza córkę do intensywnych treningów na lodzie. Dziewczyna dorasta w atmosferze wywieranej na niej ogromnej presji. Matka wpaja jej, że musi skupić się jedynie na łyżwiarstwie. Ćwiczenia pod okiem świetnej trenerki Diane Rawlinson przynoszą efekty. Tonya Harding staje się jedną z najlepszych łyżwiarek figurowych w Stanach Zjednoczonych. Jej następny cel to zdobycie olimpijskiego medalu na XVII Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Lillehammer w 1994 roku. Ale wielkie szanse na zwycięstwo w amerykańskiej drużynie ma również inna utalentowana zawodniczka, Nancy Kerrigann. Ta wktótce zostaje brutalnie zaatakowana przez nieznanego sprawcę. Odniesione obrażenia mogą wykluczyć Kerrigan z olimpiady. Obie zawodniczki jadą jednak do Norwegii. Tymczasem FBI zaczyna podejrzewać, że napaść na Nancy była dokładnie zorganizowana. Wyeliminowanie groźnej rywalki miało utorować Toni Harding drogę do olimpijskiego podium. 01:45 KINO NOCNE - VOLVER (VOLVER) Dramat obyczajowy, 115 min, Hiszpania 2006 Scenariusz i reżyseria: Pedro Almodovar Muzyka: Alberto Iglesias Zdjęcia: Jose Luis Alcaine Aktorzy: Penelope Cruz, Carmen Maura, Lola Duenas, Blanca Portillo, Yohana Cobo, Chus Lampreave "Volver" to niezapomniany klimat filmu i mieszanina stylów: w obyczajową opowieść wplatają się elementy czarnej komedii, melodramatu, kryminału i groteski. W swoim kolejnym dziele reżyser Pedro Almodovar ("Kwiat mego sekretu", "Drżące ciało", "Kika", "Kobiety na skraju załamania nerwowego", "Wszystko o mojej matce", "Porozmawiaj z nią") na planie filmowym zgromadził ulubione aktorki Carmen Maurę oraz piękną i zmysłową Penelope Cruz, która za główną rolę otrzymała nominację do Oscara. Nie można przeoczyć w tym filmie tytułowej piosenki i innych utworów w niezapomnianym wykonaniu Penelope Cruz (właściwie śpiewa hiszpańska śpiewaczka flamenco Estrella Morente). Głównym tematem filmu jest - podobnie jak w "Kwiecie mego sekretu" - samotność, potrzeba miłości i bliskości drugiej osoby, ale to także film o śmierci. Opowieść o kobietach - bo one są tu pierwszoplanowymi postaciami - które z różnych względów pozostały same i muszą podołać trudom codziennego życia, zmierzyć się z przeciwnościami losu, a na koniec ostatecznie wyjaśnić mroczną tajemnicę rodziny. Samotna jest Raimunda, mieszkająca w Madrycie. Ona wprawdzie ma męża Paco, ale nie łączy ją z nim nic, oprócz marnego świstka papieru o zawartym ślubie. Nawet 14 - letnia Paula nie jest jego córką, co matka przez tyle lat ukrywała przed dziewczyną. Paco to nieudacznik i leń, z każdej pracy go zwalniają. Jego główne zajęcie to siedzenie na kanapie przed telewizorem i raczenie się piwem, a żona ma mu jeszcze usługiwać. W nocy żąda uległości od Raimundy, która po całodziennej pracy fizycznej nie myśli o amorach, a raczej o wzięciu dodatkowego zajęcia w niedziele, by jeszcze dorobić do skromnej pensji. Zresztą ciągle pijany mąż napawa ją jedynie wstrętem. A Paco nie zaspokoiwszy swoich potrzeb w małżeńskiej sypialni, coraz bardziej natarczywie gapi się na Paulę, co w rezultacie prowadzi do tragedii. Kiedy pod nieobecność Raimundy, podpity mężczyzna próbuje dobrać się do nastolatki w kuchni, dziewczyna wyciąga z szuflady nóż i zadaje ojcu śmiertelne ciosy, choć chciała go tylko nastraszyć. Przerażona swoim czynem Paula czeka na matkę wieczorem na przystanku autobusu. Kiedy Raimunda dowiaduje się o tym co zaszło w ich domu, zachowuje zimną krew. Uważa, że sama rozwiąże ten problem, jak zresztą większość życiowych spraw, z którymi zawsze musiała radzić sobie sama. Dopiero teraz wyjawia córce, że Paco nie był jej biologicznym ojcem. U Raimundy akurat zjawia się sąsiad Emilio, który wyjeżdża do Barcelony na stałe. Zostawia jej klucze, gdyby trafił się klient zainteresowany jego restauracją naprzeciwko, którą wystawił na sprzedaż. Kobieta ukrywa tam ciało męża w chłodziarce. Tymczasem zgłaszają się do niej członkowie ekipy filmowej, którzy pytają o lokal. Na czas kręcenia zdjęć chcieliby się tu stołować. Razem 30 osób, proponują dobre wynagrodzenie. Chęć szybkiego zarobku nie pozwala jej długo się zastanawiać. Raimunda podejmuje się codziennego gotowania obiadów w restauracji. Okazuje się, że jest świetną organizatorką i jeszcze lepszą kucharką. Ekipa jest zachwycona "właścicielką", która do tego potrafi umilić im czas, śpiewając. Pozostałe bohaterki "Volvera" to siostra Raimundy, Sole, która także mieszka Madrycie. Sole rozwiodła się z mężem. Pewnego dnia zjawia się u niej ich zmarła matka, Irene, która postanawia z nią zamieszkać i pomóc w prowadzeniu nielegalnego biznesu. Samotna jest także ich przyjaciółka Augustina z rodzinnej wioski, która opiekuje się swoją ciotką. Stara kobieta umiera, Sole jedzie na pogrzeb, ale Raimunda wymiguje się od wyjazdu, tłumacząc się rzekomą kłótnią z mężem. Wkrótce do Madrytu przyjeżdża Augustina, u której lekarze wykryli raka. Przyjaciółka będzie się chciała spotkać z matką Raimundy i Sole, by wyjaśnić okoliczności pożaru, w którym nie tylko zginęła Irene, ale także jej matka. 03:50 KOBRO/STRZEMIŃSKI. OPOWIEŚĆ FANTASTYCZNA. Dokument fabularyzowany, 42 min, Polska, 2018 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Małgorzata Sikorska-Miszczuk Aktorzy: Agata Buzek, Łukasz Simlat Film "Kobro / Strzemiński. Opowieść fantastyczna" jest eksperymentem technologicznym, formalnym i narracyjnym: łączy zdjęcia fabularne z udziałem aktorów kręcone w hali zdjęciowej, w scenografii wirtualnej i animacji, balansuje na granicy videoartu i teatru telewizji. Jego strategie to impresja, sięganie do podświadomości, dialog współczesnego reżysera z awangardą pierwszej połowy XX wieku. Tytułowi bohaterowie znajdują się w onirycznej przestrzeni Pomiędzy, gdzie współistnieją: podwodny świat, w którym rozmawia się o sztuce, i sala sądowa, na której Kobro ze Strzemińskim walczą o opiekę nad dzieckiem. Film wchodzi w dyskusję z biografizmem jako metodą odczytania sztuki, ale też pokazuje, że od biografizmu nie sposób uciec. Jego twórcy zadają pytanie: co dzisiaj ze strategii awangardowych wynika? Przyglądają się projektowi awangardowemu, który nie wytrzymał konfrontacji z realnym życiem. Ale też dostrzegają walor postawy awangardowych artystów, która polegała na przezwyciężaniu życiowych przeciwności i wykraczaniu wyobraźnią poza to, co inni uznają za nieprzekraczalny horyzont.