TVP Nauka Wtorek, 02.04.2024 06:10 ASTRONARIUM - (68) - MIĘDZYNARODOWA UNIA ASTRONOMICZNA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Największe na świecie spotkanie poświęcone tajemnicom wszechświata. Miejsce, gdzie najwybitniejsi naukowcy dyskutują o najważniejszych odkryciach ostatnich lat. Właśnie tak wyglądają kongresy Międzynarodowej Unii Astronomicznej. W tym programie pokażemy, czym jest i jak działa ta największa astronomiczna organizacja na świecie. 06:40 NA WSZELKI WYPADEK! - ŚPIĄCZKA CUKRZYCOWA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Śpiączka cukrzycowa, zwana inaczej hipoglikemiczną, to stan zagrożenia życia będący skutkiem niedocukrzenia organizmu (hipoglikemii). Śpiączka może doprowadzić do trwałych zaburzeń w układzie nerwowym, a nawet śmierci. Jakie objawy pojawiają się zanim dojdzie do śpiączki hipoglikemicznej? Przy jakim poziomie cukru można zapaść w śpiączkę? Jak udzielić pierwszej pomocy w takim przypadku i na czym polega leczenie? 07:15 POLACY W KOSMOSIE - PROGRAM APOLLO Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 "Jestem przekonany, że nasz naród powinien postawić sobie za cel, aby do końca tego dziesięciolecia umieścić człowieka na Księżycu i sprowadzić go bezpiecznie z powrotem na Ziemię" - słowa prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna Kennedy’ego rozpoczęły największe przedsięwzięcie w dziejach ludzkości. Program Apollo od samego początku był wyzwaniem o niespotykanej skali. W pierwszym odcinku śledzimy niezwykły wysiłek, który doprowadził do powstania rakiety Saturn V i technologii niezbędnych, by lot do Księżyca stał się w ogóle możliwy. A pomogli w tym także Polacy. Wojciech Rostafiński wynalazł wysokowydajną pompę paliwową dla rakiety Saturn V. Stanisław Stankiewicz opracował skład mieszanki, którą oddychali astronauci podczas misji Apollo. Eugeniusz Lachocki opracował odporne na warunki kosmiczne zasilacze do urządzeń pokładowych. 07:50 STACJA ARKTYKA - POGODA W ARKTYCE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video uzupełnione są animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali, są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 08:25 PODWODNY ŚWIAT WULKANÓW MORZA ŚRÓDZIEMNEGO (THE FIRE UNDER THE SEA) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Wyjątkowe nurkowanie w Morzu Śródziemnym z międzynarodową ekspedycją w poszukiwaniu nieodkrytych podwodnych wulkanów, prowadzoną przez zwycięzcę Fotografa Dzikiej Przyrody Roku 2021 i nominowanego do nagrody Emmy, Laurenta Ballesty. 75% aktywności wulkanicznej ma miejsce pod powierzchnią, a nauka ma niewiele danych na temat tych zjawisk na takich głębokościach. 09:25 LUDZIE Z BAGIEN Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2010 Reżyseria: Piotr Sadziński Scenariusz: Piotr Sadziński Zdjęcia: Anna Sadzińska Muzyka: Sebastian Stieler Biebrzański Park Narodowy to największy obszar chroniony w Polsce. Symbioza przyrody i ludzi została na tym terenie zachwiana. Rolnicy zaprzestają koszenia bagiennych łąk i wypasu zwierząt, w efekcie czego bagna zarastają. W tej sytuacji tysiące ptaków mogą stracić swój dom, w tym także wodniczka - mały szary ptak zagrożony wyginięciem w skali całego świata. Jego największa populacja w Unii Europejskiej żyje właśnie w tym miejscu. Biebrzański Park Narodowy to także raj dla rydzyków, czajek, batalionów, bocianów, żurawi i innych ptaków. Dokument "Ludzie z bagien" przedstawia zapaleńców, którym mocno leży na sercu ochrona przyrody. Bohaterowie filmu: Małgorzata Górska i Krzysztof Górski realizują swoje marzenia o zachowaniu piękna naszego kraju dla przyszłych pokoleń. Zamieniwszy wielkomiejskie wygody na surowe życie w zgodzie z naturą, walczą o dziką przyrodę, o ochronę naturalnego środowiska doliny między Narwią i Biebrzą. Małgorzata Górska jest czynnie zaangażowana w działalność organizacji ekologicznej - Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Kiedy z wykorzystaniem unijnych funduszy miało powstać lotnisko koło Tykocina między Biebrzą a Narwią, jeździła nawet z petycją do Parlamentu Europejskiego do Brukseli. Razem z innymi zagorzałymi bojownikami udało się jej zmienić decyzję polskiego rządu w sprawie Rospudy. W San Francisco w Kalifornii odebrała Nagrodę Goldmanów, zwaną ekologicznym Noblem. Krzysztof Górski stara się zarazić miłością do dzikiej przyrody córkę Julię, która mieszka w mieście i jeszcze chodzi do szkoły, ale jest już świadoma konieczności walki o ochronę środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń. Wydaje się, że ta walka o dziką przyrodę jest na pierwszy rzut oka przegrana od samego początku. Czy można bowiem powstrzymać rozwój cywilizacji? Czy kiedy na szali stawiamy życie małego szarego ptaka i wygodę ludzi, ten pierwszy w ogóle się liczy? 10:25 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - PROMYK NAD ŻABIM OCZKIEM Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Cykl filmów przyrodniczych prezentujący piękne zakątki, dzikie zwierzęta i ludzi, którzy je chronią. W tym odcinku wizyta w Wigierskim Parku Narodowym. Poszukiwanie naturalnych kolektorów słonecznych. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /135/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:20 EKOLOGIKA - ODPADY Magazyn ekologiczny, 6 min, Polska, 2015 Magazyn ekologiczny. 11:30 NA WSZELKI WYPADEK! - ŚPIĄCZKA CUKRZYCOWA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Śpiączka cukrzycowa, zwana inaczej hipoglikemiczną, to stan zagrożenia życia będący skutkiem niedocukrzenia organizmu (hipoglikemii). Śpiączka może doprowadzić do trwałych zaburzeń w układzie nerwowym, a nawet śmierci. Jakie objawy pojawiają się zanim dojdzie do śpiączki hipoglikemicznej? Przy jakim poziomie cukru można zapaść w śpiączkę? Jak udzielić pierwszej pomocy w takim przypadku i na czym polega leczenie? 12:00 POLACY W KOSMOSIE - PROGRAM APOLLO Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 "Jestem przekonany, że nasz naród powinien postawić sobie za cel, aby do końca tego dziesięciolecia umieścić człowieka na Księżycu i sprowadzić go bezpiecznie z powrotem na Ziemię" - słowa prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna Kennedy’ego rozpoczęły największe przedsięwzięcie w dziejach ludzkości. Program Apollo od samego początku był wyzwaniem o niespotykanej skali. W pierwszym odcinku śledzimy niezwykły wysiłek, który doprowadził do powstania rakiety Saturn V i technologii niezbędnych, by lot do Księżyca stał się w ogóle możliwy. A pomogli w tym także Polacy. Wojciech Rostafiński wynalazł wysokowydajną pompę paliwową dla rakiety Saturn V. Stanisław Stankiewicz opracował skład mieszanki, którą oddychali astronauci podczas misji Apollo. Eugeniusz Lachocki opracował odporne na warunki kosmiczne zasilacze do urządzeń pokładowych. 12:40 STACJA ARKTYKA - POGODA W ARKTYCE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video uzupełnione są animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali, są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 13:15 CZY WIESZ, ŻE? - /136/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:35 ENCYKLOPEDIA TVP NAUKA - PODBÓJ KOSMOSU 4 min, Polska, 2023 Autor: Piotr Kot Człowiek od zawsze spoglądał w niebo, od lat próbuje podbić kosmos. Eksperci z całego świata są zdania, że ziemia nie będzie naszym schronieniem na zawsze, dlatego trzeba szukać miejsca, które może zapewnić ludzkości przetrwanie. W tej kwestii naukowcy z nadzieją patrzą w stronę Marsa. Bezzałogowa misja badania składu chemicznego skał czerwonej planety to zadanie, które od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku realizują łaziki marsjańskie. Pobrane na powierzchni próbki mają dać odpowiedź na kluczowe pytanie: czy na Marsie da się zamieszkać? 13:45 PODWODNY ŚWIAT WULKANÓW MORZA ŚRÓDZIEMNEGO (THE FIRE UNDER THE SEA) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Wyjątkowe nurkowanie w Morzu Śródziemnym z międzynarodową ekspedycją w poszukiwaniu nieodkrytych podwodnych wulkanów, prowadzoną przez zwycięzcę Fotografa Dzikiej Przyrody Roku 2021 i nominowanego do nagrody Emmy, Laurenta Ballesty. 75% aktywności wulkanicznej ma miejsce pod powierzchnią, a nauka ma niewiele danych na temat tych zjawisk na takich głębokościach. 14:50 WIELKIE WYNALAZKI - /2/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 15:45 JASNE JAK SŁOŃCE - NAZWISKA 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 15:50 DZIKA POLSKA - POGADAĆ Z SÓWECZKĄ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Jako chłopiec rzucił kamieniem do dziupli. Wyleciała sowa. Być może właśnie tak zaczęła się przygoda z sowami Romualda Mikuska. Dziś oddaje pracę doktorską na temat sóweczki - maleńkiej, mało znanej i niezmiernie rzadkiej sowy naszych puszcz. By badać jej życie, sypia w puszczańskich ostępach Gór Stołowych na hamakach, wabi ptaki typowymi dla nich gwizdami, wspina się na drzewa i skały, zaczaja koło dziupli. Gromadzi niezliczone, unikalne obserwacje. Jedne sowy go lubią i tolerują, ale od niektórych obrywa po głowie. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /137/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:45 EKOLOGIKA - POWODZIE Magazyn ekologiczny, 5 min, Polska, 2015 Magazyn ekologiczny. 17:00 ASTRONARIUM - (69) - ASTROFOTOGRAFIA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Kosmos jest pełen zapierających dech w piersiach widoków. Jednak nie moglibyśmy się o tym przekonać, gdyby nie to, że ktoś uchwycił je na zdjęciu. Właśnie tym zajmuje się astrofotografia. W programie pokażemy pasjonatów fotografowania nocnego nieba. I sprawdzimy, jak powstają najpiękniejsze obrazy kosmosu. 17:30 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - / 14/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 6) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 18:35 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 4 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W tym odcinku pokażemy, jaką drogę przebył wirus SARS-CoV-2 zanim dotarł do Polski. Zastanowimy się, dlaczego jedni przechodzą chorobę COVID-19 bezobjawowo, a inni ciężko chorują. I jak sekwencjonowanie genów prowadzi do poznania SARS-CoV-2. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:00 POLACY W KOSMOSIE - PROGRAM APOLLO Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 "Jestem przekonany, że nasz naród powinien postawić sobie za cel, aby do końca tego dziesięciolecia umieścić człowieka na Księżycu i sprowadzić go bezpiecznie z powrotem na Ziemię" - słowa prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna Kennedy’ego rozpoczęły największe przedsięwzięcie w dziejach ludzkości. Program Apollo od samego początku był wyzwaniem o niespotykanej skali. W pierwszym odcinku śledzimy niezwykły wysiłek, który doprowadził do powstania rakiety Saturn V i technologii niezbędnych, by lot do Księżyca stał się w ogóle możliwy. A pomogli w tym także Polacy. Wojciech Rostafiński wynalazł wysokowydajną pompę paliwową dla rakiety Saturn V. Stanisław Stankiewicz opracował skład mieszanki, którą oddychali astronauci podczas misji Apollo. Eugeniusz Lachocki opracował odporne na warunki kosmiczne zasilacze do urządzeń pokładowych. 19:30 JAK ŻYJE LAS... - MELODIA DREWNA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Drewno to nie tylko niezastąpiony materiał konstrukcyjny w budownictwie, meblarstwie i wielu dziedzinach przemysłu. To także tworzywo cenione przez artystów i rzemieślników. Z drewna od wieków, różnymi technikami, tworzone są zdobienia. Drewno cenione jest przez rzeźbiarzy oraz lutników. W tym odcinku programu pokażemy niecodzienne sposoby wykorzystania drewna oraz opowiemy o sztuce tworzenia instrumentów muzycznych. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 20:00 300 MILIONÓW LAT - WIELKA KOLIZJA - ODC. 1 (300 MILIONS YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i wyjątkowych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy - odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 21:05 WIELKIE WYNALAZKI - /3/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 22:00 JASNE JAK SŁOŃCE - FLUOROSCENCJA 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 22:15 POLACY W KOSMOSIE - PROGRAM APOLLO Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 "Jestem przekonany, że nasz naród powinien postawić sobie za cel, aby do końca tego dziesięciolecia umieścić człowieka na Księżycu i sprowadzić go bezpiecznie z powrotem na Ziemię" - słowa prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna Kennedy’ego rozpoczęły największe przedsięwzięcie w dziejach ludzkości. Program Apollo od samego początku był wyzwaniem o niespotykanej skali. W pierwszym odcinku śledzimy niezwykły wysiłek, który doprowadził do powstania rakiety Saturn V i technologii niezbędnych, by lot do Księżyca stał się w ogóle możliwy. A pomogli w tym także Polacy. Wojciech Rostafiński wynalazł wysokowydajną pompę paliwową dla rakiety Saturn V. Stanisław Stankiewicz opracował skład mieszanki, którą oddychali astronauci podczas misji Apollo. Eugeniusz Lachocki opracował odporne na warunki kosmiczne zasilacze do urządzeń pokładowych. 22:50 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - / 14/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 6) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 23:55 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 4 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W tym odcinku pokażemy, jaką drogę przebył wirus SARS-CoV-2 zanim dotarł do Polski. Zastanowimy się, dlaczego jedni przechodzą chorobę COVID-19 bezobjawowo, a inni ciężko chorują. I jak sekwencjonowanie genów prowadzi do poznania SARS-CoV-2. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 00:35 JAK ŻYJE LAS... - MELODIA DREWNA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Drewno to nie tylko niezastąpiony materiał konstrukcyjny w budownictwie, meblarstwie i wielu dziedzinach przemysłu. To także tworzywo cenione przez artystów i rzemieślników. Z drewna od wieków, różnymi technikami, tworzone są zdobienia. Drewno cenione jest przez rzeźbiarzy oraz lutników. W tym odcinku programu pokażemy niecodzienne sposoby wykorzystania drewna oraz opowiemy o sztuce tworzenia instrumentów muzycznych. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 01:00 JASNE JAK SŁOŃCE - REGUŁA TITUSA 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 01:10 300 MILIONÓW LAT - WIELKA KOLIZJA - ODC. 1 (300 MILIONS YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i wyjątkowych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy - odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 02:20 POLACY W KOSMOSIE - PROGRAM APOLLO Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 "Jestem przekonany, że nasz naród powinien postawić sobie za cel, aby do końca tego dziesięciolecia umieścić człowieka na Księżycu i sprowadzić go bezpiecznie z powrotem na Ziemię" - słowa prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna Kennedy’ego rozpoczęły największe przedsięwzięcie w dziejach ludzkości. Program Apollo od samego początku był wyzwaniem o niespotykanej skali. W pierwszym odcinku śledzimy niezwykły wysiłek, który doprowadził do powstania rakiety Saturn V i technologii niezbędnych, by lot do Księżyca stał się w ogóle możliwy. A pomogli w tym także Polacy. Wojciech Rostafiński wynalazł wysokowydajną pompę paliwową dla rakiety Saturn V. Stanisław Stankiewicz opracował skład mieszanki, którą oddychali astronauci podczas misji Apollo. Eugeniusz Lachocki opracował odporne na warunki kosmiczne zasilacze do urządzeń pokładowych.