TVP Nauka Wtorek, 09.04.2024 06:10 ASTRONARIUM - (73) - GWIAZDY NEUTRONOWE Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gwiazdy pozostałe po śmierci innych gwiazd. Zdumiewające zlepki materii tak gęstej, jak nic innego we wszechświecie. Tak najprościej można opisać gwiazdy neutronowe. To bez wątpienia jedne z najbardziej egzotycznych obiektów w przestrzeni kosmicznej. W tym programie pokażemy, co wiemy o gwiazdach neutronowych. I jakie może być ich znaczenie dla życia na ziemi. 06:40 NA WSZELKI WYPADEK! - POPARZENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Oparzenia należą do dramatycznych urazów, które mogą dotknąć każdego człowieka, a według statystyk, oparzeniom ulega 10% naszej populacji, z czego większość to dzieci. Co robić w przypadku oparzeń? Jak rozpoznać rodzaj oparzenia? A co najważniejsze, jak złagodzić ból i zapobiec powstaniu blizny? Ale na początek warto powiedzieć, co to jest poparzenie i kiedy o nim mówimy. "Na wszelki WYPADEK!" to cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Udzielając pierwszej pomocy oparzonemu, zawsze w pierwszej kolejności pamiętamy o zapewnieniu bezpieczeństwa ratownikowi. Należy odciąć źródło energii, a chorego zaopatrywać w bezpiecznym miejscu. 07:15 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 07:50 STACJA ARKTYKA - CO MIESZKA W LODZIE? Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Badania, które będziemy obserwowali, są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. Poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie, zagrożenia i niebezpieczeństwa, jakie mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszymy, z jaką motywacją i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 08:25 TAJEMNICE ZAĆMIENIA SŁOŃCA (ECLIPSE CHASERS) Film dokumentalny, 50 min, USA, 2010 Dokument nakręcony podczas zaćmienia Słońca w 2010 roku na Wyspie Wielkanocnej na południowym Pacyfiku bada niezwykłe zjawisko całkowitego zaćmienia Słońca, kiedy orbity Słońca, Księżyca i Ziemi dochodzą do tak idealnej linii, że Księżyc całkowicie zasłania światło słoneczne. Aby uchwycić całkowite zaćmienie Słońca jak nigdy dotąd, twórcy filmu wykorzystali znakomitą grafikę, materiały HD i po raz pierwszy zarejestrowali zaćmienie za pomocą zaawansowanego teleskopu słonecznego, który rejestruje zdjęcia Słońca na długości fali Hydrogen Alpha. Program przenosi widzów za kulisy MIT Plasma Fusion Center i wiodących ośrodków badawczych NASA, w tym Goddard Space Flight Center (Waszyngton) i JPL Labs (Pasadena, Kalifornia). Film dowodzi, że dane naukowe zebrane podczas całkowitego zaćmienia odgrywają kluczową rolę w zrozumieniu Słońca i jego wpływu na Ziemię, a szczególnie burz słonecznych, które powodują poważne przerwy w dostawie prądu, awarie satelitów, a nawet zagrażają astronautom przebywającym w kosmosie. Badanie zaćmień takich jak to ukazane w filmie pogłębia naszą wiedzę na temat podstawowych funkcji Słońca, a wiedza ta może pewnego dnia pomóc w rozwiązaniu przyszłych potrzeb energetycznych świata. 09:25 DOLINA NIEUJARZMIONEJ RZEKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1991 Reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Scenariusz: Jan Walencik, Bożena Walencik Zdjęcia: Jan Walencik, Bożena Walencik Wykonawcy: Krystyna Czubówna Film dokumentalny, który ilustruje bujne życie flory i fauny Bagien Biebrzańskich, zwłaszcza na wiosnę. Porusza też problem, jaki stwarza ten obszar dla zagospodarowania, a także walkę o utworzenie Biebrzańskiego Parku Narodowego. 10:25 DZIKA POLSKA - DRUGIE ŻYCIE DRZEWA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Gdy Puszcza Białowieska wabi oko pierwszą wiosenną zielenią i dywanami kwiatów, ekipa "Dzikiej Polski" postanawia zajrzeć do najbogatszej ostoi życia - w świat murszejących pni. Jak zapewnia dr Bogdan Jaroszewicz z Białowieskiej Stacji Geobotanicznej, drzewa mają dwa życia. Jedno jest ich własnym życiem, drugie - bujnym życiem w ich murszejących pniach. To drugie życie nie ma sobie równych w lesie pod względem bogactwa form i mnogości gatunków. To cały bogaty, a mało znany świat roztoczy, owadów, grzybów. W starych puszczańskich pniach tkwią całe rezerwaty różnych istot. Ściśle ze sobą powiązane, żyjące obok siebie lub na siebie polujące tworzą razem imponującą piramidę pokarmową. Dzięki jej istnieniu może się tu, w puszczy, utrzymać taka bogata i różnorodna fauna wyższych zwierząt - od drobnych ptaków po żubry. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /160/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 NA WSZELKI WYPADEK! - POPARZENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Oparzenia należą do dramatycznych urazów, które mogą dotknąć każdego człowieka, a według statystyk, oparzeniom ulega 10% naszej populacji, z czego większość to dzieci. Co robić w przypadku oparzeń? Jak rozpoznać rodzaj oparzenia? A co najważniejsze, jak złagodzić ból i zapobiec powstaniu blizny? Ale na początek warto powiedzieć, co to jest poparzenie i kiedy o nim mówimy. "Na wszelki WYPADEK!" to cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Udzielając pierwszej pomocy oparzonemu, zawsze w pierwszej kolejności pamiętamy o zapewnieniu bezpieczeństwa ratownikowi. Należy odciąć źródło energii, a chorego zaopatrywać w bezpiecznym miejscu. 12:00 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 12:40 STACJA ARKTYKA - CO MIESZKA W LODZIE? Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Badania, które będziemy obserwowali, są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. Poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie, zagrożenia i niebezpieczeństwa, jakie mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszymy, z jaką motywacją i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 13:15 CZY WIESZ, ŻE? - /161/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 TAJEMNICE ZAĆMIENIA SŁOŃCA (ECLIPSE CHASERS) Film dokumentalny, 50 min, USA, 2010 Dokument nakręcony podczas zaćmienia Słońca w 2010 roku na Wyspie Wielkanocnej na południowym Pacyfiku bada niezwykłe zjawisko całkowitego zaćmienia Słońca, kiedy orbity Słońca, Księżyca i Ziemi dochodzą do tak idealnej linii, że Księżyc całkowicie zasłania światło słoneczne. Aby uchwycić całkowite zaćmienie Słońca jak nigdy dotąd, twórcy filmu wykorzystali znakomitą grafikę, materiały HD i po raz pierwszy zarejestrowali zaćmienie za pomocą zaawansowanego teleskopu słonecznego, który rejestruje zdjęcia Słońca na długości fali Hydrogen Alpha. Program przenosi widzów za kulisy MIT Plasma Fusion Center i wiodących ośrodków badawczych NASA, w tym Goddard Space Flight Center (Waszyngton) i JPL Labs (Pasadena, Kalifornia). Film dowodzi, że dane naukowe zebrane podczas całkowitego zaćmienia odgrywają kluczową rolę w zrozumieniu Słońca i jego wpływu na Ziemię, a szczególnie burz słonecznych, które powodują poważne przerwy w dostawie prądu, awarie satelitów, a nawet zagrażają astronautom przebywającym w kosmosie. Badanie zaćmień takich jak to ukazane w filmie pogłębia naszą wiedzę na temat podstawowych funkcji Słońca, a wiedza ta może pewnego dnia pomóc w rozwiązaniu przyszłych potrzeb energetycznych świata. 14:50 WIELKIE WYNALAZKI - /7/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 15:50 DZIKA POLSKA - CZAROWNICY Z BAGIEN Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Tym razem ekipa "Dzikiej Polski" udaje się w dzicz, na bagna. A te ostały się w Polsce przede wszystkim nad Biebrzą. Dotąd muskaliśmy je tylko kamerą w ciągu kilku wyjazdów. Teraz całkiem w nie wpadliśmy. Takie błotne pułapki czyhają nad Biebrzą tylko tam, gdzie strukturę torfowisk naruszył człowiek, kopiąc rowy, wydobywając torf, rozjeżdżając podmokłe łąki ciągnikami. Przeważają jednak tereny nieomalże dziewicze, gdzie ziemia wprawdzie ugina się pod nami i trzęsie, ale nie wsysa i można bezpiecznie czuć się na bagiennej i łąkowej darni. Niewygody wynagradza nam tutejsza przyroda kobiercami kwiatów, śpiewem ptaków od słodkich tonów słowika czy dziwonii po tajemniczy szmer świerszczaka czy brzęczki, wieczorne buczenia bekasów, nocne koncerty pasikoników, rzekotek i żab. Motyl niepylak mnemozyna zakłada swej samicy chemiczny pas cnoty, by nie pląsała w majowym słońcu z innymi. Storczyk obuwik zamyka owady w pułapkach, by zapylić swe kwiaty. U rybitw białoskrzydłych kwitnie jawne przekupstwo. Samiec musi upatrzonej samicy przynieść prezent w postaci owada lub rybki. Jak się jej ten dar nie spodoba, to fora ze dwora, poczekam na lepszego darczyńcę. Tu w miejscu miłości najwyraźniej triumfuje gospodarka rynkowa, której, wbrew złudzeniom, wcale nie wymyślili ludzie. O motylach opowiada nam dr Krzysztof Frąckiel z Biebrzańskiego Parku Narodowego, o storczykach dr Cezary Werpachowski, też pracownik naukowy Parku, a z kolei w świat podwodny Biebrzy wprowadzi nas Mirek Kobeszko - miejscowy miłośnik przyrody. Program prowadzą Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /162/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ASTRONARIUM - (74) - KORONIUM I NEBULIUM Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czy w kosmosie istnieją nieznane nam pierwiastki? Substancje, jakich nie znajdziemy na Ziemi? Astronomom wydawało się, że znaleźli sposób na ich poszukiwanie. Efekty okazały się jednak zaskakujące. W tym programie pokażemy historię koronium i nebulium, pierwiastków, które - jak się okazało - nie istnieją. Mimo to pozwoliły nam lepiej zrozumieć działanie Wszechświata. 17:30 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - / 15/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 7) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 18:35 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 5 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W odcinku zostały omówione techniki wykrywania wirusów. Czym są testy antygenowe i genetyczne? Dowiemy się też, co zmieniła pandemia w pracy laborantów. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:00 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 19:30 JAK ŻYJE LAS... - LAS ŻYWI NAS Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Bogactwem lasu wykorzystywanym przez człowieka jest nie tylko drewno. Przez wieki las był niezastąpionym źródłem pożywienia dla ludzi i zwierząt. Dziś pochodzące z lasów zioła owoce, grzyby i dziczyzna jakością i wartością przewyższają produkty z upraw i hodowli. Ten odcinek programu dedykowany jest produktom żywnościowym i farmaceutykom, których dostarczają polskie lasy. O ich walorach i sposobach pozyskiwania opowiadają leśnicy, farmaceuci, kucharze i dietetycy. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 20:00 300 MILIONÓW LAT - ZIEMIA CZŁOWIEKA - ODC. 2 (300 MILLION YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i spektakularnych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy: odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 21:05 WIELKIE WYNALAZKI - /8/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 22:15 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię. 22:50 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - / 15/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 7) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 23:55 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 5 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W odcinku zostały omówione techniki wykrywania wirusów. Czym są testy antygenowe i genetyczne? Dowiemy się też, co zmieniła pandemia w pracy laborantów. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 00:35 JAK ŻYJE LAS... - LAS ŻYWI NAS Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Bogactwem lasu wykorzystywanym przez człowieka jest nie tylko drewno. Przez wieki las był niezastąpionym źródłem pożywienia dla ludzi i zwierząt. Dziś pochodzące z lasów zioła owoce, grzyby i dziczyzna jakością i wartością przewyższają produkty z upraw i hodowli. Ten odcinek programu dedykowany jest produktom żywnościowym i farmaceutykom, których dostarczają polskie lasy. O ich walorach i sposobach pozyskiwania opowiadają leśnicy, farmaceuci, kucharze i dietetycy. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 01:10 300 MILIONÓW LAT - ZIEMIA CZŁOWIEKA - ODC. 2 (300 MILLION YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i spektakularnych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy: odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 02:20 POLACY W KOSMOSIE - KSIĘŻYCOWY SAMOCHÓD Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Lunar Roving Vehicle to jedna z największych ikon programu Apollo. Księżycowy samochód pozwolił astronautom udać się dalej i zbadać więcej niż byli w stanie wcześniej. Nie mógłby jednak powstać, gdyby nie polski naukowiec. Mieczysław Bekker nazywany jest ojcem terramechaniki - nauki traktującej o poruszaniu się pojazdów w terenie. Był jednym z głównych twórców księżycowego pojazdu, którym astronauci misji Apollo 15, 16 i 17 przemierzali powierzchnię Srebrnego Globu. W tym odcinku poznamy jego niezwykłą historię.