TVP Nauka Środa, 10.04.2024 06:10 ASTRONARIUM - (74) - KORONIUM I NEBULIUM Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czy w kosmosie istnieją nieznane nam pierwiastki? Substancje, jakich nie znajdziemy na Ziemi? Astronomom wydawało się, że znaleźli sposób na ich poszukiwanie. Efekty okazały się jednak zaskakujące. W tym programie pokażemy historię koronium i nebulium, pierwiastków, które - jak się okazało - nie istnieją. Mimo to pozwoliły nam lepiej zrozumieć działanie Wszechświata. 06:40 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 5 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W odcinku zostały omówione techniki wykrywania wirusów. Czym są testy antygenowe i genetyczne? Dowiemy się też, co zmieniła pandemia w pracy laborantów. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 07:15 POLACY W KOSMOSIE - POLSKIE RAKIETY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Umowna granica kosmosu to tak zwana linia Karmana, przebiegająca na wysokości stu kilometrów. Co ciekawe, już pół wieku temu Polacy zdołali się o nią otrzeć. Na przełomie lat 60. i 70. polskie rakiety programu Meteor osiągnęły pułap graniczący z linią Karmana. Było to niezwykłe jak na tamte czasy osiągnięcie. Niestety, polski program rakietowy zarzucono. Dziś są jednak szanse, by powtórzyć tamten sukces. Nad nowymi rakietami zdolnymi sięgnąć kosmosu pracują zarówno polskie instytuty badawcze, jak i prywatne firmy nad Wisłą. My pokażemy z jednej strony niezwykłą historię rakiet Meteor i pionierów, którym udało się pierwszy raz sięgnąć kosmosu, z drugiej zaś przedstawimy najnowsze prototypy polskich rakiet, które wkrótce mogą regularnie wynosić ładunki poza granice ziemskiej atmosfery. 07:50 JAK ŻYJE LAS... - LAS ŻYWI NAS Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Bogactwem lasu wykorzystywanym przez człowieka jest nie tylko drewno. Przez wieki las był niezastąpionym źródłem pożywienia dla ludzi i zwierząt. Dziś pochodzące z lasów zioła owoce, grzyby i dziczyzna jakością i wartością przewyższają produkty z upraw i hodowli. Ten odcinek programu dedykowany jest produktom żywnościowym i farmaceutykom, których dostarczają polskie lasy. O ich walorach i sposobach pozyskiwania opowiadają leśnicy, farmaceuci, kucharze i dietetycy. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 08:25 300 MILIONÓW LAT - ZIEMIA CZŁOWIEKA - ODC. 2 (300 MILLION YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i spektakularnych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy: odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 09:25 GIGANCI NAUKI - MÓZG I JEGO TAJEMNICE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. Waga około 1, 5 kilograma. Moc 25 watów. System gotowy przyjąć 70 tysięcy informacji każdego dnia z prędkością 100 megabajtów na sekundę. Do tego w zasadzie nieograniczona pamięć masowa i możliwości operacyjne 30 razy większe od najszybszego komputera na świecie. To imponujące. Ale tego produktu nie można znaleźć w żadnym sklepie. W dodatku każdy z nas jest jego posiadaczem. To ludzki mózg ma takie możliwości. Wciąż zadziwia i nadal skrywa tajemnice. W tym odcinku teleturnieju spróbujemy lepiej go poznać. 10:25 DZIKA POLSKA - CZAROWNICY Z BAGIEN Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Tym razem ekipa "Dzikiej Polski" udaje się w dzicz, na bagna. A te ostały się w Polsce przede wszystkim nad Biebrzą. Dotąd muskaliśmy je tylko kamerą w ciągu kilku wyjazdów. Teraz całkiem w nie wpadliśmy. Takie błotne pułapki czyhają nad Biebrzą tylko tam, gdzie strukturę torfowisk naruszył człowiek, kopiąc rowy, wydobywając torf, rozjeżdżając podmokłe łąki ciągnikami. Przeważają jednak tereny nieomalże dziewicze, gdzie ziemia wprawdzie ugina się pod nami i trzęsie, ale nie wsysa i można bezpiecznie czuć się na bagiennej i łąkowej darni. Niewygody wynagradza nam tutejsza przyroda kobiercami kwiatów, śpiewem ptaków od słodkich tonów słowika czy dziwonii po tajemniczy szmer świerszczaka czy brzęczki, wieczorne buczenia bekasów, nocne koncerty pasikoników, rzekotek i żab. Motyl niepylak mnemozyna zakłada swej samicy chemiczny pas cnoty, by nie pląsała w majowym słońcu z innymi. Storczyk obuwik zamyka owady w pułapkach, by zapylić swe kwiaty. U rybitw białoskrzydłych kwitnie jawne przekupstwo. Samiec musi upatrzonej samicy przynieść prezent w postaci owada lub rybki. Jak się jej ten dar nie spodoba, to fora ze dwora, poczekam na lepszego darczyńcę. Tu w miejscu miłości najwyraźniej triumfuje gospodarka rynkowa, której, wbrew złudzeniom, wcale nie wymyślili ludzie. O motylach opowiada nam dr Krzysztof Frąckiel z Biebrzańskiego Parku Narodowego, o storczykach dr Cezary Werpachowski, też pracownik naukowy Parku, a z kolei w świat podwodny Biebrzy wprowadzi nas Mirek Kobeszko - miejscowy miłośnik przyrody. Program prowadzą Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /163/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 5 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W odcinku zostały omówione techniki wykrywania wirusów. Czym są testy antygenowe i genetyczne? Dowiemy się też, co zmieniła pandemia w pracy laborantów. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 12:00 POLACY W KOSMOSIE - POLSKIE RAKIETY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Umowna granica kosmosu to tak zwana linia Karmana, przebiegająca na wysokości stu kilometrów. Co ciekawe, już pół wieku temu Polacy zdołali się o nią otrzeć. Na przełomie lat 60. i 70. polskie rakiety programu Meteor osiągnęły pułap graniczący z linią Karmana. Było to niezwykłe jak na tamte czasy osiągnięcie. Niestety, polski program rakietowy zarzucono. Dziś są jednak szanse, by powtórzyć tamten sukces. Nad nowymi rakietami zdolnymi sięgnąć kosmosu pracują zarówno polskie instytuty badawcze, jak i prywatne firmy nad Wisłą. My pokażemy z jednej strony niezwykłą historię rakiet Meteor i pionierów, którym udało się pierwszy raz sięgnąć kosmosu, z drugiej zaś przedstawimy najnowsze prototypy polskich rakiet, które wkrótce mogą regularnie wynosić ładunki poza granice ziemskiej atmosfery. 12:40 JAK ŻYJE LAS... - LAS ŻYWI NAS Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Bogactwem lasu wykorzystywanym przez człowieka jest nie tylko drewno. Przez wieki las był niezastąpionym źródłem pożywienia dla ludzi i zwierząt. Dziś pochodzące z lasów zioła owoce, grzyby i dziczyzna jakością i wartością przewyższają produkty z upraw i hodowli. Ten odcinek programu dedykowany jest produktom żywnościowym i farmaceutykom, których dostarczają polskie lasy. O ich walorach i sposobach pozyskiwania opowiadają leśnicy, farmaceuci, kucharze i dietetycy. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 13:15 CZY WIESZ, ŻE? - /164/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 300 MILIONÓW LAT - ZIEMIA CZŁOWIEKA - ODC. 2 (300 MILLION YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i spektakularnych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy: odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 14:50 WIELKIE WYNALAZKI - /8/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 15:45 JASNE JAK SŁOŃCE - FLUOROSCENCJA 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 15:50 DZIKA POLSKA - JEDWABNE PĘTA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński W tym odcinku dr Janusz Kuprianowicz - wybitny specjalista arachnolog (badacz pająków), znawca przyrody Podlasia - wtajemniczy nas w świat pająków biebrzańskich. W programie wszystko o babim lecie, pajęczych sieciach i pająkach, nawet tych uwięzionych w bursztynie. Pająki wytwarzały jedwabne nici na długo zanim wyewoluowały ich gatunki, które potrafiły sporządzać sieci. Nawet pająki skaczące, nigdy nieprzędące sieci, wzbijają się w powietrze, ciągnąc za sobą jedwabną linę bezpieczeństwa, jak alpiniści przywiązani do ostatniego pewnego uchwytu. Nić taka od dawna więc należy do wyposażenia pająków i znakomicie nadaje się do sporządzania sieci na owady. Możemy uznać sieć za sposób na przebywanie w wielu miejscach na raz. Pająk jest jak jaskółka z paszczą wielkości wieloryba, jeśli ująć to w odpowiedniej skali. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /165/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ASTRONARIUM - (75) - EWOLUCJA GWIAZD Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gwiazdy. Kiedy widzimy je na niebie, wydają się niezmienne i odwieczne. Prawda jest jednak inna. W czasie swojego życia gwiazdy zmieniają się pod wpływem reakcji jądrowych w ich wnętrzu - rosną, kurczą się i zmieniają barwę. A w końcu umierają. W tym programie pokażemy, jak można badać tę gwiezdną ewolucję. 17:30 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /4/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Wkrótce po inwazji Normanów na Anglię w 1066 r. rozpoczęto budowę fortec, jakich nikt nigdy wcześniej nie widział. Jedną z najpotężniejszych był ogromny i nie do zdobycia bastion w Caerphilly, uznawany do dziś za arcydzieło średniowiecznej inżynierii. Jak ówczesnym budowniczym i inżynierom udało się stworzyć tak niezwykłe konstrukcje? Jaki wpływ miały te potężne, średniowieczne twierdze i pionierskie techniki budowlane na inżynierię obronną aż do czasów współczesnych? Czwarty odcinek z 10-odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 18:35 BILANS ZDROWIA Magazyn, 19 min, Polska, 2022 Każdego roku u 165 milionów mieszkańców UE stwierdza się zaburzenia zdrowia psychicznego. Światowa Organizacja Zdrowia rozszerzyła tę analizę i wskazuje, że około 264 miliony ludzi na świecie cierpią z powodu depresji. Jak dbać o zdrowie psychiczne? Ponadto w tym odcinku mówić będziemy także o jednym z problemów dermatologicznych, czyli o guzowatości nosa oraz o konferencji kardiologicznej. 19:00 POLACY W KOSMOSIE - POLSKIE RAKIETY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Umowna granica kosmosu to tak zwana linia Karmana, przebiegająca na wysokości stu kilometrów. Co ciekawe, już pół wieku temu Polacy zdołali się o nią otrzeć. Na przełomie lat 60. i 70. polskie rakiety programu Meteor osiągnęły pułap graniczący z linią Karmana. Było to niezwykłe jak na tamte czasy osiągnięcie. Niestety, polski program rakietowy zarzucono. Dziś są jednak szanse, by powtórzyć tamten sukces. Nad nowymi rakietami zdolnymi sięgnąć kosmosu pracują zarówno polskie instytuty badawcze, jak i prywatne firmy nad Wisłą. My pokażemy z jednej strony niezwykłą historię rakiet Meteor i pionierów, którym udało się pierwszy raz sięgnąć kosmosu, z drugiej zaś przedstawimy najnowsze prototypy polskich rakiet, które wkrótce mogą regularnie wynosić ładunki poza granice ziemskiej atmosfery. 19:30 KORONA GÓR POLSKI - ŚNIEŻKA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu, obleganych przez turystów, Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 20:00 NAUSICAA: NAJWIĘKSZE AKWARIUM W EUROPIE (ACQUARIUM MEGASTRUCTURE: NAUSICAA) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Nausicaa we Francji jest największym akwarium w Europie. Jego główny basen równy jest wielkości czterech basenów olimpijskich. Od architektury tego obiektu po logistykę sprowadzenia setek gatunków zwierząt, dla których Nausicaa jest teraz ich domem, zanurzamy się wraz z twórcami tego filmu w niezwykłą podróż do tego wyjątkowego projektu. 20:55 JASNE JAK SŁOŃCE - PERŁY 2 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński, Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński, Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta, Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 21:10 WIELKIE WYNALAZKI - /9/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 22:15 POLACY W KOSMOSIE - POLSKIE RAKIETY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Umowna granica kosmosu to tak zwana linia Karmana, przebiegająca na wysokości stu kilometrów. Co ciekawe, już pół wieku temu Polacy zdołali się o nią otrzeć. Na przełomie lat 60. i 70. polskie rakiety programu Meteor osiągnęły pułap graniczący z linią Karmana. Było to niezwykłe jak na tamte czasy osiągnięcie. Niestety, polski program rakietowy zarzucono. Dziś są jednak szanse, by powtórzyć tamten sukces. Nad nowymi rakietami zdolnymi sięgnąć kosmosu pracują zarówno polskie instytuty badawcze, jak i prywatne firmy nad Wisłą. My pokażemy z jednej strony niezwykłą historię rakiet Meteor i pionierów, którym udało się pierwszy raz sięgnąć kosmosu, z drugiej zaś przedstawimy najnowsze prototypy polskich rakiet, które wkrótce mogą regularnie wynosić ładunki poza granice ziemskiej atmosfery. 22:50 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /4/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Wkrótce po inwazji Normanów na Anglię w 1066 r. rozpoczęto budowę fortec, jakich nikt nigdy wcześniej nie widział. Jedną z najpotężniejszych był ogromny i nie do zdobycia bastion w Caerphilly, uznawany do dziś za arcydzieło średniowiecznej inżynierii. Jak ówczesnym budowniczym i inżynierom udało się stworzyć tak niezwykłe konstrukcje? Jaki wpływ miały te potężne, średniowieczne twierdze i pionierskie techniki budowlane na inżynierię obronną aż do czasów współczesnych? Czwarty odcinek z 10-odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 23:45 JASNE JAK SŁOŃCE - FLAGI NA KSIĘŻYCU 2 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 23:55 BILANS ZDROWIA Magazyn, 19 min, Polska, 2022 Każdego roku u 165 milionów mieszkańców UE stwierdza się zaburzenia zdrowia psychicznego. Światowa Organizacja Zdrowia rozszerzyła tę analizę i wskazuje, że około 264 miliony ludzi na świecie cierpią z powodu depresji. Jak dbać o zdrowie psychiczne? Ponadto w tym odcinku mówić będziemy także o jednym z problemów dermatologicznych, czyli o guzowatości nosa oraz o konferencji kardiologicznej. 00:30 KORONA GÓR POLSKI - ŚNIEŻKA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu, obleganych przez turystów, Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 01:10 NAUSICAA: NAJWIĘKSZE AKWARIUM W EUROPIE (ACQUARIUM MEGASTRUCTURE: NAUSICAA) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Nausicaa we Francji jest największym akwarium w Europie. Jego główny basen równy jest wielkości czterech basenów olimpijskich. Od architektury tego obiektu po logistykę sprowadzenia setek gatunków zwierząt, dla których Nausicaa jest teraz ich domem, zanurzamy się wraz z twórcami tego filmu w niezwykłą podróż do tego wyjątkowego projektu. 02:15 POLACY W KOSMOSIE - POLSKIE RAKIETY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Umowna granica kosmosu to tak zwana linia Karmana, przebiegająca na wysokości stu kilometrów. Co ciekawe, już pół wieku temu Polacy zdołali się o nią otrzeć. Na przełomie lat 60. i 70. polskie rakiety programu Meteor osiągnęły pułap graniczący z linią Karmana. Było to niezwykłe jak na tamte czasy osiągnięcie. Niestety, polski program rakietowy zarzucono. Dziś są jednak szanse, by powtórzyć tamten sukces. Nad nowymi rakietami zdolnymi sięgnąć kosmosu pracują zarówno polskie instytuty badawcze, jak i prywatne firmy nad Wisłą. My pokażemy z jednej strony niezwykłą historię rakiet Meteor i pionierów, którym udało się pierwszy raz sięgnąć kosmosu, z drugiej zaś przedstawimy najnowsze prototypy polskich rakiet, które wkrótce mogą regularnie wynosić ładunki poza granice ziemskiej atmosfery.