TVP Nauka Wtorek, 16.04.2024 06:10 ASTRONARIUM - (78) - ZDJĘCIE CZARNEJ DZIURY Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Odkrycie, o którym mówił cały świat. Pierwszy obraz ukazujący, jak wygląda czarna dziura. A właściwie jej cień. Dzięki współpracy naukowców z całego świata udało się dokonać czegoś, co wydawało się niemożliwe. W tym programie pokażemy, co udało się w ten sposób potwierdzić. 06:40 NA WSZELKI WYPADEK! - KRWOTOK TĘTNICZY 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Rana postrzałowa może mieć różną głębokość i rozległość. W zależności od tych czynników jest ona mniej lub bardziej groźna, choć niekiedy z uwagi na silny krwotok bywa śmiertelna. Jakie są rodzaje ran postrzałowych i jak wygląda rekonwalescencja po postrzale? 07:15 DZIKA POLSKA - TATRZAŃSKIE PRZEBUDZENIE Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Lektor: Dariusz Odija Na przedwiośniu ekipa "Dzikiej Polski" wyrusza w Tatry. O tej porze roku to świat kontrastów i zderzeń. W wysokich górach zastaje jeszcze mgły, śnieżyce i trzeci stopień zagrożenia lawinowego. Niżej, na halach przebijają się przez śnieg krokusy i strumienie wartko toczące się wśród półmetrowych zasp. To czas budzenia się niedźwiedzi, wzrostu aktywności kozic, wilków, a także różnych mniejszych zwierząt. Nawet pod śniegiem budzi się już życie. Szlakami wśród Tatr prowadzą naszą ekipę naukowcy i leśnicy o tutejszym rodowodzie, doświadczeni tropiciele tatrzańskiej przyrody: Paweł Skawiński i Tomek Zwijacz-Kozica. W Tatrach trzy razy łatwiej spotkać niedźwiedzia niż w Yellowstone, a tutejsze zwierzęta zachowują się dokładnie tak jak słynny Miś Yogi z amerykańskiej kreskówki. Kradzież koszyków z jedzeniem jest zabawna tylko dla niedźwiedzi z kreskówek, dla dzikich zwierząt to tragedia. Synantropizacja oznacza zatracenie przez zwierzę cech dzikości. Chcemy, by niedźwiedzie w Tatrach znów zaczęły żyć zgodnie ze swoją naturą - tłumaczy Paweł Skawiński. Bo jeśli nauczą się szukać jedzenia u człowieka, to nie będą potrafiły już dziko żyć. 07:50 PERŁY BAŁTYKU - MORZE Z LOTU PTAKA Serial dokumentalny, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Prowadzący: dr Andrzej Kruszewicz Bałtyk jest pełen tajemnic. Te najciekawsze ukrywa głęboko w swojej toni i wysoko ponad nią. To najmłodsze morze świata, które nieustannie się zmienia. W jednym milimetrze bałtyckiej wody żyje ponad 5 milionów organizmów. Bo Bałtyk, wbrew wszystkiemu, nie umiera. Życie w nim dopiero nabiera rozpędu. Andrzej Kruszewicz postanawia przyjrzeć się mu z bliska. Ważnym szlakiem wędrówek ptaków nad Bałtykiem jest Mierzeja Wiślana. Przelatuje nad nią więcej ptaków niż gdziekolwiek indziej w Polsce. Każdej wiosny i jesieni można tu oglądać tysiące ptaków udających się ze wschodu Europy i Azji do ciepłych krajów, a potem powracających do swoich siedlisk. 08:25 . - TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA CZ. 1 (HUMAN BODY) Film dokumentalny, 50 min, Japonia, 2015 Reżyseria: Petra Dahl, Mieko Yoshikawa Dokument o tym, w jaki sposób 60 miliardów komórek tworzy ludzkie ciało, organy i pozwala nam funkcjonować. Dzięki oszałamiającym wizualizacjom w najnowocześniejszych technikach graficznych zobaczymy, jakie zmiany zachodzą w naszym ciele i umyśle w kluczowych momentach życia ludzkiego. Od narodzin, poprzez wzrost, dojrzewanie, aż po starzenie się i śmierć, zobaczymy, jak bardzo zaangażowane są w to komórki jako główni gracze. Nasze ciało składa się z 200 rodzajów komórek. Poznamy ich bardzo różnorodne działania i cechy. Grafika CGI o wysokiej rozdzielczości, stworzona w oparciu o żywe obrazy, umożliwi widzom podróż do wnętrza naszego organizmu na poziom komórek. Będziemy odkrywać wspaniały, mikroskopijny świat ludzkiego ciała i mechanizmy komórkowe działające w jego wnętrzu. 09:25 LOTNICY KOSMONAUCI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2009 Reżyseria: Marian Kiss Scenariusz: Marian Kiss Zdjęcia: Lars Barthel, Piotr Rosołowski, Nguyen Nhu Vu Ostatni socjalistyczni bohaterowie, lotnicy kosmonauci byli synami traktorzystów, pasterzy bawołów, szewców albo robotników tartaku. Bliscy narodowi, silni, promienni młodzi mężczyźni, którzy przez jedną noc stali się ulubieńcami. Po powrocie z orbity otrzymali wszystkie honory i przywileje, jakimi tylko dysponował socjalizm. Po zlikwidowaniu żelaznej kurtyny zrobiło się wokół nich cicho. Wszystko, co dotąd kojarzyło się z obozem socjalistycznym, opatrzono znakiem zapytania i poddano w wątpliwość. W tym również loty kosmiczne i rolę zdobywców nieba. Zainicjowany w roku 1978 program "Interkosmos" w wymiarze propagandowym miał cementować rysy pojawiające się na bloku państw socjalistycznych. Mija właśnie 30 lat od kiedy lotnicy kosmonauci - jeden po drugim - zdobywali przestrzeń kosmiczną. Autor filmu, Marian Kiss, przypomina te postaci i opowiada ich historię (niekiedy tragikomiczną) w pełnometrażowym filmie dokumentalnym. Mimo wspólnych przeżyć losy lotników kosmonautów różnią się od siebie jak dzień i noc. Skrajne załamania w biografiach stoją w kontraście do niezłomnych karier; jest to barwny przegląd osób: od zadowolonego z siebie milionera, poprzez wielce znaczącego ministra, aż do prostego robotnika ze zwyczajnego przedsiębiorstwa. 10:25 DZIKA POLSKA - UKOCHANA WATAHA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Lektor: Dariusz Odija Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy odcinek to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są "szaleńcy natury" - ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. W tym odcinku wizyta w okolicach Górzna i spotkanie z dzikami, ukochaną watahą Marcina Kostrzyńskiego. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /186/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 NA WSZELKI WYPADEK! - KRWOTOK TĘTNICZY 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Rana postrzałowa może mieć różną głębokość i rozległość. W zależności od tych czynników jest ona mniej lub bardziej groźna, choć niekiedy z uwagi na silny krwotok bywa śmiertelna. Jakie są rodzaje ran postrzałowych i jak wygląda rekonwalescencja po postrzale? 12:00 DZIKA POLSKA - TATRZAŃSKIE PRZEBUDZENIE Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Lektor: Dariusz Odija Na przedwiośniu ekipa "Dzikiej Polski" wyrusza w Tatry. O tej porze roku to świat kontrastów i zderzeń. W wysokich górach zastaje jeszcze mgły, śnieżyce i trzeci stopień zagrożenia lawinowego. Niżej, na halach przebijają się przez śnieg krokusy i strumienie wartko toczące się wśród półmetrowych zasp. To czas budzenia się niedźwiedzi, wzrostu aktywności kozic, wilków, a także różnych mniejszych zwierząt. Nawet pod śniegiem budzi się już życie. Szlakami wśród Tatr prowadzą naszą ekipę naukowcy i leśnicy o tutejszym rodowodzie, doświadczeni tropiciele tatrzańskiej przyrody: Paweł Skawiński i Tomek Zwijacz-Kozica. W Tatrach trzy razy łatwiej spotkać niedźwiedzia niż w Yellowstone, a tutejsze zwierzęta zachowują się dokładnie tak jak słynny Miś Yogi z amerykańskiej kreskówki. Kradzież koszyków z jedzeniem jest zabawna tylko dla niedźwiedzi z kreskówek, dla dzikich zwierząt to tragedia. Synantropizacja oznacza zatracenie przez zwierzę cech dzikości. Chcemy, by niedźwiedzie w Tatrach znów zaczęły żyć zgodnie ze swoją naturą - tłumaczy Paweł Skawiński. Bo jeśli nauczą się szukać jedzenia u człowieka, to nie będą potrafiły już dziko żyć. 12:40 PERŁY BAŁTYKU - MORZE Z LOTU PTAKA Serial dokumentalny, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Prowadzący: dr Andrzej Kruszewicz Bałtyk jest pełen tajemnic. Te najciekawsze ukrywa głęboko w swojej toni i wysoko ponad nią. To najmłodsze morze świata, które nieustannie się zmienia. W jednym milimetrze bałtyckiej wody żyje ponad 5 milionów organizmów. Bo Bałtyk, wbrew wszystkiemu, nie umiera. Życie w nim dopiero nabiera rozpędu. Andrzej Kruszewicz postanawia przyjrzeć się mu z bliska. Ważnym szlakiem wędrówek ptaków nad Bałtykiem jest Mierzeja Wiślana. Przelatuje nad nią więcej ptaków niż gdziekolwiek indziej w Polsce. Każdej wiosny i jesieni można tu oglądać tysiące ptaków udających się ze wschodu Europy i Azji do ciepłych krajów, a potem powracających do swoich siedlisk. 13:15 CZY WIESZ, ŻE? - /187/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 . - TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA CZ. 1 (HUMAN BODY) Film dokumentalny, 50 min, Japonia, 2015 Reżyseria: Petra Dahl, Mieko Yoshikawa Dokument o tym, w jaki sposób 60 miliardów komórek tworzy ludzkie ciało, organy i pozwala nam funkcjonować. Dzięki oszałamiającym wizualizacjom w najnowocześniejszych technikach graficznych zobaczymy, jakie zmiany zachodzą w naszym ciele i umyśle w kluczowych momentach życia ludzkiego. Od narodzin, poprzez wzrost, dojrzewanie, aż po starzenie się i śmierć, zobaczymy, jak bardzo zaangażowane są w to komórki jako główni gracze. Nasze ciało składa się z 200 rodzajów komórek. Poznamy ich bardzo różnorodne działania i cechy. Grafika CGI o wysokiej rozdzielczości, stworzona w oparciu o żywe obrazy, umożliwi widzom podróż do wnętrza naszego organizmu na poziom komórek. Będziemy odkrywać wspaniały, mikroskopijny świat ludzkiego ciała i mechanizmy komórkowe działające w jego wnętrzu. 14:50 WIELKIE WYNALAZKI - /12/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 15:50 DZIKA POLSKA - PAMIĘĆ KAMIENI Serial dokumentalny, 23 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński W kolejnym już odcinku razem z naszymi prowadzącymi wyruszyliśmy na Suwalszczyznę. Przewodnikiem po niej jest zamieszkały nad Czarną Hańczą prof. Andrzej Strumiłło, malarz, rzeźbiarz, grafik. "Dzika Polska" to program pokazujący świat dzikich zwierząt i przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. W Polsce można znaleźć niemal wszystko: od gór o charakterze alpejskim, przez szerokie plaże, czyste jeziora, pierwotne lasy, nieuregulowane rzeki, po największe mokradła. Polska przyroda na tle przyrody Europy ma szczególną wartość, bo tak wszechstronnie reprezentuje świat istot żywych całego kontynentu. Jest mniej przekształcona i mniej zniszczona. Dlatego wielu Anglików czy Holendrów, którzy pamiętają swe kraje sprzed 50-60 lat, widząc polską przyrodę, mówi: "Tak wyglądała przyroda mojego dzieciństwa?". Wśród nich są tacy, którym wcale nie spieszno zwiedzać Wawel, Malbork czy podziwiać gdańską Starówkę. Wolą godzinami przesiadywać pod podlaską wierzbą, bo gnieżdżą się w jej dziupli kolorowe kraski, tkwić w zmyślnie uszytych namiotach w dolinie górnej Narwi, gdyż obfituje ona w rzadkie w Europie zachodniej ptaki błotne, czatować za pagórkami koło Sokółki, bo czasami wychodzą na nie dzikie żubry. Program ma formę przygodowych ekspedycji w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Uczestniczą w nich Marcin Kostrzyński, znawca biologii i zachowań zwierząt oraz fotograf przyrody Tomek Kłosowski, którego intryguje odkrywanie tajemnic psychiki zwierząt i szukanie odpowiedzi na pytania o to, co jest wspólnego w zachowaniach ludzkich i zwierzęcych, takich jak: zaloty, dobieranie się w pary, opieka nad potomstwem, hierarchia w stadzie, walka, zdobywanie pożywienia. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /188/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ASTRONARIUM - (79) - CYWILIZACJE POZAZIEMSKIE Magazyn, 23 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czy jesteśmy sami we Wszechświecie? To pytanie od lat zaprząta umysły i wyobraźnię ludzi na całym świecie. W tym programie pokażemy, w jaki sposób naukowcy poszukują śladów pozaziemskiej inteligencji. 17:30 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /16/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 8) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 18:35 DORWAĆ WIRUSA - CYBERWIRUSY Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Wirusy technologiczne, ataki hakerskie, bezpieczeństwo w sieci, higiena korzystania z nowych technologii to główny temat odcinka. Ponadto dowiemy się o związku pomiędzy rozwojem technologii w placówkach medycznych a zagrożeniami ze strony systemów informatycznych. W programie przykłady skutków dokonanych w Polsce i na świecie ataków hakerskich na szpitale. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:00 DZIKA POLSKA - POLOT TRZMIELA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Nie bąki, nie gzy, nie robaki i nie osy. To najprawdziwsze pszczoły. Taką informację słyszymy o trzmielach od ich badaczy i obrońców, działających w okolicach Spały w samym centrum Polski. Przygotowują budki, w których te owady mogą spokojnie urządzać gniazda. Propagują rośliny zapewniające trzmielom pożytek. Bo też i trzmiele zapewniają byt wielu roślinom, zapylając je. Są wśród nich gatunki, których nie mogą zapylić popularne pszczoły miodne. Często są to rośliny ważne dla naszej gospodarki. Tymczasem trzmiele giną, a nasi bohaterowie szukają sposobów na przywrócenie rodzimej przyrodzie tych pracowitych a niedocenianych przedstawicieli owadziego świata. 19:30 JAK ŻYJE LAS... - DREWNO NA WIEKI Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Drewno przez stulecia było niezastąpionym materiałem konstrukcyjnym. Na pozór delikatne i stosunkowo łatwe w obróbce jest niezwykle trwałe i wytrzymale. Bez niego nie byłoby majestatycznych kościołów i pałaców. Jako materiał wykorzystywane jest w architekturze od tysięcy lat. Pod względem trwałości ustępuje tylko kamieniowi jako historycznemu materiałowi budowlanemu. Ma jednak wiele innych zalet, które sprawiają, że mimo współczesnego rozwoju technologii nadal jest wybierane do konstruowania domów i dekoracji mieszkań. Dlaczego? To wyjaśni ten odcinek programu "Jak żyje las...". Pokażemy również inne dziedziny przemysłu, które bez drewna obyć się nie mogą. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 20:00 APOKALIPSA CZŁOWIEKA PIERWOTNEGO - ODC. 1 (APOCALYPSE NEANDERTHAL) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Jason Levangie Zdjęcia: PAUL MCCURDY Muzyka: JIHWOAN AHN Przez tysiące lat neandertalczycy przemierzali ziemię, ale w mgnieniu oka zniknęli z historii. Neandertalczyk jest jedną z najbardziej zaskakujących tajemnic w historii ludzkości. Ale nowe informacje mogą rozwiązać tę zagadkę. Naukowcy uważają, że neandertalczyk uległ zagładzie, gdy 39 tysięcy lat temu wybuchł wulkan. Zespół naukowców bada tę teorię wulkanicznej anihilacji. A jeśli wybuch wulkanu oznaczał koniec dla neandertalczyków, może w przyszłości erupcja spowoduje zagładę ludzkości. 21:05 WIELKIE WYNALAZKI - /13/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 22:15 DZIKA POLSKA - PAMIĘĆ KAMIENI Serial dokumentalny, 23 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński W kolejnym już odcinku razem z naszymi prowadzącymi wyruszyliśmy na Suwalszczyznę. Przewodnikiem po niej jest zamieszkały nad Czarną Hańczą prof. Andrzej Strumiłło, malarz, rzeźbiarz, grafik. "Dzika Polska" to program pokazujący świat dzikich zwierząt i przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. W Polsce można znaleźć niemal wszystko: od gór o charakterze alpejskim, przez szerokie plaże, czyste jeziora, pierwotne lasy, nieuregulowane rzeki, po największe mokradła. Polska przyroda na tle przyrody Europy ma szczególną wartość, bo tak wszechstronnie reprezentuje świat istot żywych całego kontynentu. Jest mniej przekształcona i mniej zniszczona. Dlatego wielu Anglików czy Holendrów, którzy pamiętają swe kraje sprzed 50-60 lat, widząc polską przyrodę, mówi: "Tak wyglądała przyroda mojego dzieciństwa?". Wśród nich są tacy, którym wcale nie spieszno zwiedzać Wawel, Malbork czy podziwiać gdańską Starówkę. Wolą godzinami przesiadywać pod podlaską wierzbą, bo gnieżdżą się w jej dziupli kolorowe kraski, tkwić w zmyślnie uszytych namiotach w dolinie górnej Narwi, gdyż obfituje ona w rzadkie w Europie zachodniej ptaki błotne, czatować za pagórkami koło Sokółki, bo czasami wychodzą na nie dzikie żubry. Program ma formę przygodowych ekspedycji w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Uczestniczą w nich Marcin Kostrzyński, znawca biologii i zachowań zwierząt oraz fotograf przyrody Tomek Kłosowski, którego intryguje odkrywanie tajemnic psychiki zwierząt i szukanie odpowiedzi na pytania o to, co jest wspólnego w zachowaniach ludzkich i zwierzęcych, takich jak: zaloty, dobieranie się w pary, opieka nad potomstwem, hierarchia w stadzie, walka, zdobywanie pożywienia. 22:50 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /16/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 8) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 23:55 DORWAĆ WIRUSA - CYBERWIRUSY Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Wirusy technologiczne, ataki hakerskie, bezpieczeństwo w sieci, higiena korzystania z nowych technologii to główny temat odcinka. Ponadto dowiemy się o związku pomiędzy rozwojem technologii w placówkach medycznych a zagrożeniami ze strony systemów informatycznych. W programie przykłady skutków dokonanych w Polsce i na świecie ataków hakerskich na szpitale. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 00:35 JAK ŻYJE LAS... - DREWNO NA WIEKI Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Drewno przez stulecia było niezastąpionym materiałem konstrukcyjnym. Na pozór delikatne i stosunkowo łatwe w obróbce jest niezwykle trwałe i wytrzymale. Bez niego nie byłoby majestatycznych kościołów i pałaców. Jako materiał wykorzystywane jest w architekturze od tysięcy lat. Pod względem trwałości ustępuje tylko kamieniowi jako historycznemu materiałowi budowlanemu. Ma jednak wiele innych zalet, które sprawiają, że mimo współczesnego rozwoju technologii nadal jest wybierane do konstruowania domów i dekoracji mieszkań. Dlaczego? To wyjaśni ten odcinek programu "Jak żyje las...". Pokażemy również inne dziedziny przemysłu, które bez drewna obyć się nie mogą. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 01:10 APOKALIPSA CZŁOWIEKA PIERWOTNEGO - ODC. 1 (APOCALYPSE NEANDERTHAL) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Jason Levangie Zdjęcia: PAUL MCCURDY Muzyka: JIHWOAN AHN Przez tysiące lat neandertalczycy przemierzali ziemię, ale w mgnieniu oka zniknęli z historii. Neandertalczyk jest jedną z najbardziej zaskakujących tajemnic w historii ludzkości. Ale nowe informacje mogą rozwiązać tę zagadkę. Naukowcy uważają, że neandertalczyk uległ zagładzie, gdy 39 tysięcy lat temu wybuchł wulkan. Zespół naukowców bada tę teorię wulkanicznej anihilacji. A jeśli wybuch wulkanu oznaczał koniec dla neandertalczyków, może w przyszłości erupcja spowoduje zagładę ludzkości. 02:20 DZIKA POLSKA - POLOT TRZMIELA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Nie bąki, nie gzy, nie robaki i nie osy. To najprawdziwsze pszczoły. Taką informację słyszymy o trzmielach od ich badaczy i obrońców, działających w okolicach Spały w samym centrum Polski. Przygotowują budki, w których te owady mogą spokojnie urządzać gniazda. Propagują rośliny zapewniające trzmielom pożytek. Bo też i trzmiele zapewniają byt wielu roślinom, zapylając je. Są wśród nich gatunki, których nie mogą zapylić popularne pszczoły miodne. Często są to rośliny ważne dla naszej gospodarki. Tymczasem trzmiele giną, a nasi bohaterowie szukają sposobów na przywrócenie rodzimej przyrodzie tych pracowitych a niedocenianych przedstawicieli owadziego świata.