TVP Dokument Czwartek, 25.04.2024 05:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 42 NA RATUNEK! Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Straż pożarna to służba, w której jeden człowiek ryzykuje swoje życie, aby uratować życie kogoś innego. Jakie zatem są prapoczątki tego szlachetnego zawodu? Jak gaszono pierwsze pożary? Czy używano w historycznych akcjach węży i hełmów, które dzisiaj jednoznacznie kojarzą nam się ze strażakami? Aby odpowiedzieć na te pytania, Radosław Kotarski rusza do Mysłowic i poznaje historię pożarnictwa. Sprawdza również co z historycznego dziedzictwa zostało we współczesnej straży pożarnej. 05:55 WETERYNARZE Z SERCEM - /77/ Reality show, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. 06:30 OCEANY AFRYKI - ODC. 1. POWRÓT OLBRZYMÓW (OCEANS AFRICA EP. 1 RETURN OF THE GIANTS) Cykl dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Charlie Luckock Film dokumentalny (3 części) o oceanach i ekostystemach w nich żyjących, które są wrażliwe i narażone na destrukcję ze strony człowieka. Afryka szczyci się jedną z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych linii brzegowych na świecie. Na zachodzie leży zimny Ocean Atlantycki. Na wschodzie Ocean Indyjski oferuje cieplejsze wody, w których kwitną rafy koralowe i rozwijają się gatunki tropikalne. Wybrzeże jest magnesem dla życia nadmorskiego - od ogromnych kolonii fok i ptaków morskich po rekiny. Pomimo obfitości i różnorodności życia tutejsze stworzenia odczuwają wszechobecną presję ze strony człowieka. Uszczuplone zasoby ryb zmuszają foki do polowania na ptaki, z którymi dzielą skaliste wyspy; żółwie mylą pływający plastik z pożywieniem, a rekiny są zabijane w sieciach wzniesionych w celu ochrony pływaków. W obliczu rosnącej presji ze strony ludzi życie na tym wybrzeżu potrzebuje pomocy. Na szczęście istnieje zespół ekspertów, którzy poświęcili swoje życie ochronie tego morskiego ekosystemu i wspaniałych stworzeń, które go zamieszkują. Załoga składa się z naukowców, działaczy na rzecz ochrony przyrody i pełnych pasji wolontariuszy. Ich misją jest ochrona i zachowanie wód naszej planety. Odc. 1 - "Powrót olbrzymów". Ruszamy na wyprawę odkrywczą. Szlakiem oceanicznego olbrzyma. Humbaka. Humbaki udało się ocalić. Jednak ich przyszłość wciąż jest niepewna. Pojawiają się bowiem nowe zagrożenia. Ocieplenie wód, wydobycie ropy i gazu a nawet głód. Na szczęście jest jeszcze czas na ratunek. RPA, kraj na styku dwóch oceanów. W XX wieku zabito niemal trzy miliony wielorybów różnych gatunków. Same humbaki straciły ćwierć miliona osobników. Coraz więcej ludzi staje w ich obronie. Jest więc nadzieja, że ich populacja odrodzi się na całym świecie. Lecz to nie koniec historii. Zdrowie oceanów i dobrobyt humbaków zależą od nas. Kluczem do sukcesu jest umiar, aby te wspaniałe zwierzęta mogły kontynuować swoje podróże. 07:30 MALUCHY - ODC. 1 POCZĄTKI (BABY STEPS / A PETITS PAS / EP1 THE BEGINNING) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2016 Trzyodcinkowa mini - seria dokumentalna o najmłodszych zwierzętach. Roczna obserwacja trzech wyjątkowych, małych zwierząt i ich hodowców, od ich narodzin, poprzez pierwsze kroki i zmieniające życie doświadczenia. Poznamy bliżej lemury o turkusowych oczach, od których zależy przetrwanie tego gatunku. Bohaterem odcinka będzie też źrebak, dla którego scena stanie się prawdziwym placem zabaw, oraz szczeniak, który ma zostać psem pasterskim. Odcinek 1 - "Początki". We Francji urodzą się trzy maluchy - a każde wiąże swój los z człowiekiem. Będziemy im towarzyszyć od urodzenia do pierwszego życiowego wyzwania. Oto ich historia. Gospodarzem jest Jean - Francois, który wychowywał się z końmi. Był synem farmera i mieszkał na wsi, pilnując stada koni rasy Camargue. Dziś opiekuje się swoim ogierem i dwiema źrebnymi klaczami. Dwa źrebaki, które się wkrótce urodzą, dołączą do stada 16 koni w różnym wieku, które Jean - Francois szkoli do końskich pokazów. Maluchy wkrótce pojawią się na świecie, ale która z dwóch klaczy oźrebi się pierwsza? 08:35 WIELKIE PRZYSPIESZENIE - ODC. 3. REWOLUCJE ENERGETYCZNE (THE GREAT ACCELERATION EPISODE 03 ENERGY REVOLUTION) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Dr Shalin Naik, Nik Wansbrough Scenariusz: Anja Taylor Seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o technologicznym i ludzkim postępie cywilizacyjnym. Ostatnie 50 lat ludzkich wysiłków nadało zawrotne tempo postępowi technologicznemu i odkryciom, które nieodwracalnie zmieniły nasz świat. Ta seria przedstawia fascynującą historię jednego z najbardziej dramatycznych rozdziałów w historii ludzkości i analizuje główne postępy w dziedzinie eksploracji kosmosu, informatyki, energii, zasobów, nauki o Ziemi i naszego zrozumienia ewolucji samego życia. Od 1970 r. populacja świata wzrosła ponad dwukrotnie, do prawie 8 miliardów, a wiele krajów rozwijających się goni teraz za zachodnim stylem życia polegającym na nadmiernej konsumpcji. Ponieważ produkcja żywności i zasoby wodne stają się coraz bardziej nadwyrężone, a ilość odpadów wysoka, naukowym wyzwaniem jest znalezienie sposobów, aby uzyskać więcej za mniej. Nowy nacisk na zrównoważony rozwój i wydajność zaowocował sprytnymi rozwiązaniami, które obiecują przekształcenie naszego społeczeństwa w gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której ponowne użycie i recykling są kluczowymi elementami przyszłej produktywności. Gdy satelity obrazują każdy zakątek Ziemi z kosmosu, pojawiła się nowa perspektywa naszej planety, w której oceany, ziemia, lód i atmosfera są ze sobą połączone. Dzięki przełomowym technologiom genetycznym naukowcy zrobili ostateczny krok w opanowaniu ewolucji - tworząc nowy syntetyczny gatunek, którego nigdy wcześniej nie widziano na Ziemi. Uzbrojeni w kod DNA i moc obliczeniową możemy wreszcie wysyłać życie z prędkością światła. Dokument zawiera eksperckie komentarze naukowców z najwyższej półki, takich jak genetyk Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Barry Barish, którzy dostarczają informacji o niektórych z największych momentów w nauce, takich jak odkrycie ciemnej energii i fal grawitacyjnych, stworzenie nowych gatunków syntetycznych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą uratować przyszłość ludzkiej cywilizacji. Odc. 3 - "Rewolucje energetyczne". Pięćdziesiąt lat temu poważny kryzys naftowy zapoczątkował rewolucję energetyczną. Paliwa alternatywne stały się tańsze od ropy. Świat postanowił zrezygnować ze spalania paliw kopalnych. W obliczu nowego zagrożenia zmianami klimatycznymi dążenie do wykorzystania mocy słońca, ziemi i wiatru stało się wyścigiem o przetrwanie. Szybkie tempo postępów technologicznych daje nadzieję, ale to wyścig z czasem. Dysponujemy już technologiami umożliwiającymi porzucenie paliw kopalnych, które wkrótce stanie się koniecznością. Zwycięstwo w tym wyścigu energetycznym przyniesie korzyści dla całego świata - nie tylko dla ludzkości. Życie na Ziemi jest uzależnione od tego, jak szybko zrezygnujemy z paliw kopalnych na rzecz nowych, czystych technologii. Nasza planeta zmienia się na naszych oczach. Stawka jeszcze nigdy nie była tak wysoka. 09:35 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - BOTSWANA - KLEJNOT AFRYKI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 10:35 RODZINNA OPOWIEŚĆ O SADZIE Reportaż, 17 min, Polska, 1979 Scenariusz: Jadwiga Wileńska Zdjęcia: Adam Kaczanowski Historia państwa Krzywickich - rodziny, która od czterech pokoleń mieszka w Topoli Królewskiej. Wszyscy zajmują się rolnictwem i sadownictwem. Kolejne pokolenia przekazują sobie tradycje rolnicze i społecznikowskie. Są przykładem i wzorem dla sąsiadów. Bohaterem reportażu jest pan Marek Krzywicki - obecny gospodarz Topoli Królewskiej. Dzięki swojemu wykształceniu i pasji, nadal tę rodową spuściznę rozwija i unowocześnia. Kontynuuje też tradycje społecznikowskie. Działa w Banku Spółdzielczym w Łęczycy, pomaga rolnikom. 11:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 1 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Lektor: Jarosław Łukomski Magazyn historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostanie widzom historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Zaprezentowane będą najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane zostaną najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawią ich historię, a także ciekawostki i legendy dotyczące pokazywanych miejsc. Zamierzają też przybliżyć historię Polaków na danym terenie i zachęcić każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach Wschodnich. W pierwszym odcinku programu Stefan Tompson oprowadzi nas po zamku w Olesku. Poznamy historię tego niezwykłego miejsca oraz jego mieszkańców, wśród których znalazł się jeden z najwybitniejszych polskich królów, nazywany przez Osmanów pogromcą półksiężyca. Spacer po zamku będzie opowieścią zarówno o czasach jego świetności, ale także chwilach, w których popadał w ruinę. 11:40 ODYSEJA - RZECZYWISTOŚĆ, CZY FIKCJA - ODC. 2 W REALNYM ŚWIECIE (ODYSSEY: BEHIND THE MYTH EPISODE 2 - IN THE REAL WORLD) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Massimo Brega Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) odsłaniająca tajemnice eposu greckiego. Kim był Homer i jakie jest znaczenie "Odysei?" W tym dokumencie podążamy śladami Ulissesa, znanego również pod greckim imieniem Odyseusz, bohatera równie aktualnego dzisiaj, jak prawie trzy tysiące lat temu, w podróży przez jedne z najbardziej fascynujących krajobrazów i pejzaży morskich regionu śródziemnomorskiego. Z pomocą wybitnych międzynarodowych uczonych staramy się rozwiązać zagadki, które wciąż dotyczą jednego z największych dzieł literackich ludzkości i jego enigmatycznego autora. 12:40 BIAŁO - CZERWONI Z CHRZĄSTAWY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2014 Reżyseria: Krystian Kamiński Dokument przedstawia najgorszą drużynę piłki nożnej w kraju. W sezonie same porażki, niektóre nawet ponad dwadzieścia do zera. Bohdan Kwaśniak (54 lata), założył klub LZS Chrząstawa w roku 1980, jest jego prezesem. Jest także trenerem i nadal piłkarzem. To stary kawaler, wciąż mieszkający z rodzicami. Nieustannie marzy o wielkiej piłce nożnej. Można znaleźć w tym filmie wiele trafnych odniesień do naszej narodowej drużyny piłkarskiej. 13:45 OCEANY AFRYKI - ODC. 2 POLOWANIE NA DINOZAURA (OCEANS AFRICA EP. 2 DINOSAURS OF THE DEEP) Cykl dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Charlie Luckock Film dokumentalny (3 części) o oceanach i ekostystemach w nich żyjących, które są wrażliwe i narażone na destrukcję ze strony człowieka. Afryka szczyci się jedną z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych linii brzegowych na świecie. Na zachodzie leży zimny Ocean Atlantycki. Na wschodzie Ocean Indyjski oferuje cieplejsze wody, w których kwitną rafy koralowe i rozwijają się gatunki tropikalne. Wybrzeże jest magnesem dla życia nadmorskiego - od ogromnych kolonii fok i ptaków morskich po rekiny. Pomimo obfitości i różnorodności życia tutejsze stworzenia odczuwają wszechobecną presję ze strony człowieka. Uszczuplone zasoby ryb zmuszają foki do polowania na ptaki, z którymi dzielą skaliste wyspy; żółwie mylą pływający plastik z pożywieniem, a rekiny są zabijane w sieciach wzniesionych w celu ochrony pływaków. W obliczu rosnącej presji ze strony ludzi życie na tym wybrzeżu potrzebuje pomocy. Na szczęście istnieje zespół ekspertów, którzy poświęcili swoje życie ochronie tego morskiego ekosystemu i wspaniałych stworzeń, które go zamieszkują. Załoga składa się z naukowców, działaczy na rzecz ochrony przyrody i pełnych pasji wolontariuszy. Ich misją jest ochrona i zachowanie wód naszej planety. Odc. 2 - "Polowanie na dinozaura". Tym razem ryba, której pojawienie się wywołało burzę w środowisku naukowym. Latimeria. Żywa skamielina uznawana za wymarłą, a odkryta przypadkiem. Niestety świat latimerii ulega zmianie. Grozi jej niebezpieczeństwo. Dlatego naukowcy stają w jej obronie. Lecz na dużych głębokościach praca bywa niebezpieczna. Załoga płynie wzdłuż wschodniego wybrzeża na północ, do miejsca pobytu prehistorycznej ryby. Ma nadzieję znaleźć ją i zbadać jej ulubione kaniony oraz okoliczne głębiny. Latimeria żyje na dużych głębokościach. Ukrywa się w kanionach i jaskiniach unikając ciekawskich. Jej historia jest bardzo długa. Obserwując latimerie zespół otwiera drzwi do nieznanego wcześniej świata. Głębiny u wschodnich wybrzeży RPA wręcz tętnią życiem. Pełno tu dziwnych stworzeń i ryb rafowych. Na razie odkryto jeszcze tylko jedną odmianę latimerii. W zatłoczonych wodach Indonezji. Możliwe, że istnieją inne i wciąż czekają na odkrycie w głębinach oceanów. Ich populacja ma już 400 milionów lat. Latimerie okazały się odporne. Przeżyły nawet epoki lodowcowe, lecz teraz przed nimi kolejne wyzwania. Świat oceanów zmienia się coraz szybciej. Czy latimerie przetrwają, zależy od nas. Zdecydują o tym naukowcy badający nieznane głębiny... rybacy, nurkowie, nauczyciele i uczniowie. Dobrobyt oceanów i egzystencja tych żywych skamielin zależy teraz od tego, jak żyjemy, co jemy i co ochraniamy. Nasza przyszłość i zdrowie oceanów są jak naczynia połączone. 14:45 MALUCHY - ODC. 2 KROK ZA KROKIEM (BABY STEPS / A PETITS PAS / EP02: STEP BY STEP) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Trzyodcinkowa mini - seria dokumentalna o najmłodszych zwierzętach. Roczna obserwacja trzech wyjątkowych, małych zwierząt i ich hodowców, od ich narodzin, poprzez pierwsze kroki i zmieniające życie doświadczenia. Poznamy bliżej lemury o turkusowych oczach, od których zależy przetrwanie tego gatunku. Bohaterem odcinka będzie też źrebak, dla którego scena stanie się prawdziwym placem zabaw, oraz szczeniak, który ma zostać psem pasterskim. Odcinek 2 - "Krok za krokiem". Po urodzeniu się - trzy maluchy spędziły pierwsze dni z właścicielami i opiekunami. Teraz zaczyna się drugi etap ich życia: nauka. Od 5 tygodni Natasza spędza cały czas z 4 szczeniaczkami. Zaczyna je rozumieć i rozróżniać. Dziś jest pierwsza próba szkolenia na psy pasterskie. Na razie nie można ich zetknąć z dużymi owcami. Muszą mieć coś na swoją miarę czyli kaczki. Zobaczymy jak bada się charakter małych zwierząt, aby dopasować zadania do ich możliwości. Poznamy sposoby przygotowania młodych osobników do pracy, pokazów, bycia z ludźmi i innymi zwierzętami. To bardzo ciekawe jak, krok za Krokiem, każdego dnia młode zwierzęta uczą się, poznają świat i stają się samodzielne. 15:45 WIELKIE PRZYSPIESZENIE - ODC. 4. ŻYWNOŚĆ, WODA, ODPADY (THE GREAT ACCELERATION EPISODE 04 FOOD, WATER, WASTE) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Dr Shalin Naik, Nik Wansbrough Scenariusz: Anja Taylor Seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o technologicznym i ludzkim postępie cywilizacyjnym. Ostatnie 50 lat ludzkich wysiłków nadało zawrotne tempo postępowi technologicznemu i odkryciom, które nieodwracalnie zmieniły nasz świat. Ta seria przedstawia fascynującą historię jednego z najbardziej dramatycznych rozdziałów w historii ludzkości i analizuje główne postępy w dziedzinie eksploracji kosmosu, informatyki, energii, zasobów, nauki o Ziemi i naszego zrozumienia ewolucji samego życia. Od 1970 r. populacja świata wzrosła ponad dwukrotnie, do prawie 8 miliardów, a wiele krajów rozwijających się goni teraz za zachodnim stylem życia polegającym na nadmiernej konsumpcji. Ponieważ produkcja żywności i zasoby wodne stają się coraz bardziej nadwyrężone, a ilość odpadów wysoka, naukowym wyzwaniem jest znalezienie sposobów, aby uzyskać więcej za mniej. Nowy nacisk na zrównoważony rozwój i wydajność zaowocował sprytnymi rozwiązaniami, które obiecują przekształcenie naszego społeczeństwa w gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której ponowne użycie i recykling są kluczowymi elementami przyszłej produktywności. Gdy satelity obrazują każdy zakątek Ziemi z kosmosu, pojawiła się nowa perspektywa naszej planety, w której oceany, ziemia, lód i atmosfera są ze sobą połączone. Dzięki przełomowym technologiom genetycznym naukowcy zrobili ostateczny krok w opanowaniu ewolucji - tworząc nowy syntetyczny gatunek, którego nigdy wcześniej nie widziano na Ziemi. Uzbrojeni w kod DNA i moc obliczeniową możemy wreszcie wysyłać życie z prędkością światła. Dokument zawiera eksperckie komentarze naukowców z najwyższej półki, takich jak genetyk Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Barry Barish, którzy dostarczają informacji o niektórych z największych momentów w nauce, takich jak odkrycie ciemnej energii i fal grawitacyjnych, stworzenie nowych gatunków syntetycznych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą uratować przyszłość ludzkiej cywilizacji. 16:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - W CIENIU MONT BLANC (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 17:50 ODYSEJA - RZECZYWISTOŚĆ, CZY FIKCJA - ODC. 3 OLBRZYMI I KOCHANKOWIE (ODYSSEY: BEHIND THE MYTH EPISODE 3 GIANTS AND LOVERS) Cykl dokumentalny, 54 min, Francja, 2022 Reżyseria: Massimo Brega Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) odsłaniająca tajemnice eposu greckiego. Kim był Homer i jakie jest znaczenie "Odysei?" W tym dokumencie podążamy śladami Ulissesa, znanego również pod greckim imieniem Odyseusz, bohatera równie aktualnego dzisiaj, jak prawie trzy tysiące lat temu, w podróży przez jedne z najbardziej fascynujących krajobrazów i pejzaży morskich regionu śródziemnomorskiego. Z pomocą wybitnych międzynarodowych uczonych staramy się rozwiązać zagadki, które wciąż dotyczą jednego z największych dzieł literackich ludzkości i jego enigmatycznego autora. Odc. 3 - "Olbrzymi i kochankowie". Strach i miłość to potężne uczucia. Zmieniają ludzkie życie, kształtują naszą kulturę i historię. W dzisiejszym odcinku zbadamy jak mity, które wciąż są aktualne, narodziły się w epickim dziele Homera "Odysei". Przy pomocy współczesnej nauki dowiemy się ile prawdy zawierają te starożytne legendy. Zaczniemy od jednej z najlepiej zapamiętanych przygód w Odysei spotkania z Cyklopami, tak często opisywanym na przestrzeni wieków. By zbadać mit w sposób naukowy, udajemy się do Avoli na południowym brzegu Sycylii, gdzie powstało niewielkie laboratorium australijskiego uniwersytetu Flinders. Tutaj Francesco Galassi bada starożytne ludzkie szczątki. Dzięki nauce możemy odkryć, że cyklop Polifem mógł być człowiekiem, cierpiącym na akromegalię, że magiczny napój czarodziejki Kirke powstał z roślin o działaniu psychoaktywnym. Nasza podróż z południa Włoch do Grecji i do Szwajcarii pozwoli wydobyć na powierzchnię nowe fakty o złożonej osobowości Homera. 19:00 YUL BRYNNER. WSPANIAŁY (YUL BRYNNER. THE MAGNIFICENT) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Gautier, Jean - Frederic Thibault Pomyślany jak film przygodowy pełen zwrotów akcji dokument oparty na archiwum jest pierwszym, który opowiada niesamowitą historię Yula Brynnera, najbardziej egzotycznego aktora od czasów Rudolpha Valentino. Urodzony we Władywostoku jako Julij Borisowicz Brinier. Brynner w ciągu swego życia podawał różne wersje na temat swojego pochodzenia i młodości. Nietypowy los międzynarodowego nomady poprowadził go przez wiele barwnych kręgów: od paryskich kabaretów, przez sceny na Broadwayu, aż po studia w Hollywood. Przekraczając granicę między rzeczywistością a fikcją, jego życie doprowadziło go od sławy Cygana do zbudowania osobowości króla. Niektórzy zachwycali się jego seksownym, surowym wyglądem, charyzmą i klasą, podczas gdy inni powiedzą, że Brynner był niezapomniany w "Siedmiu wspaniałych" lub "Westworld". Oscar w 1956 roku za najlepszą, pierwszoplanową rolę w filmie "Król i ja". Ten dokument o naprawdę wyjątkowej osobowości pokazuje, jak nietuzinkowa osobowość Brynnera wpłynęła na jego aktorstwo i życie osobiste. 20:00 HISTORIA BRONI - ŚMIERCIONOŚNE WYNALAZKI. ODC. 9/10 (HISTORY OF WEAPONS) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. Historia broni to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. 21:10 IRLANDIA PÓŁNOCNA - NIEKOŃCZĄCA SIĘ WOJNA (NORTHERN IRELAND: THE 100 YEAR WAR / IRLANDE DU NORD) Film dokumentalny, 49 min, Francja, 2022 Reżyseria: Lucas Gregorio Od stu lat Irlandia jest podzielona na dwie części. Na południu Republika, niepodległe państwo i członek Unii Europejskiej. Na północy Irlandia Północna, należąca do Wielkiej Brytanii. Na tym zaledwie 1, 8 mln mieszkańców terytorium współistnieją dwa rywalizujące ze sobą obozy: z jednej strony unioniści, głównie protestanci i lojalni wobec Wielkiej Brytanii. Z drugiej strony irlandzcy nacjonaliści, głównie katolicy, którzy chcą być związani z Republiką Irlandii i nie być już częścią Zjednoczonego Królestwa. W Irlandii Północnej, jednej z prowincji Zjednoczonego Królestwa, miasto Londonderry jest podzielone na dwie części. Z jednej strony dzielnice protestantów, z drugiej katolików. Od wieków te dwie wspólnoty się nienawidzą. Na początku sierpnia w katolickiej dzielnicy Bogside młodzi ludzie budują wysoką wieżę z palet. Tradycja ta upamiętnia gwałtowne zamieszki z 1969 roku, podczas których katolicy starli się z protestantami i policją. Po kilku dniach konstrukcja jest gotowa. To liczący 15 metrów wysokości stos. Młodzi ludzie wieszają na nim flagi swych wrogów. Tak jak symbolizującą brytyjską koronę. Pokazani w filmie młodzi katolicy są bojownikami o niepodległość. Pragną, by Irlandia Północna opuściła Zjednoczone Królestwo i przyłączyła się do Republiki Irlandii. 22:15 TAJEMNICE BÓLU (PAIN SECRETS) Film dokumentalny, 51 min, USA, 2022 Reżyseria: Eli Brown Film dokumentalny o nowym, rewolucyjnym sposobie rozumienia bólu, metodach leczenia, które mogą pomóc rozwiązać, opanować, a w niektórych przypadkach skorygować przewlekły, codzienny ból. To kilka różnych strategii, które zbliżają umysł i ciało. Okazuje się, że wszyscy możemy wykorzystać moc naszego mózgu, aby pomóc przekształcić własny ból w podróż. Większość ludzi myśli o bólu w kategoriach urazu lub stanu zapalnego. Ten rodzaj bólu służy użytecznemu celowi, ponieważ kiedy jesteśmy zranieni, chronimy się, aby zapobiec dalszym obrażeniom i umożliwić uzdrowienie. Ale ból neuropatyczny, który pojawia się z powodu nieprawidłowej funkcji układu nerwowego, nie przynosi takich samych korzyści. Ten rodzaj bólu obejmuje szeroką gamę zaburzeń wpływających na dowolną część układu nerwowego. W niektórych przypadkach mózg może otrzymać sygnał, nawet jeśli nie ma bolesnego bodźca. W innych przypadkach sygnały czuciowe krzyżują się i są błędnie odczytywane jako ból. Zrozumienie różnorodności i złożoności ekspresji przewlekłego bólu w naszym ciele prowadzi do ulepszonych opcji leczenia niefarmaceutycznego i niechirurgicznego. 23:20 CZARNA WOŁGA - ODC. 8 PORYWACZE Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka, Przemysław Semczuk Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Marian Bobrowski, Michał Bożek Wykonawcy: Przemysław Semczuk W styczniu 1975 roku doszło do dwóch prób wymuszenia okupu przez szantażystów, którzy zastraszyli dyrekcję lotniska Okęcie groźbą wysadzenia samolotów. Jeden z nich leciał do Nowego Jorku, drugi do Moskwy. W jaki sposób sprawcy negocjowali przekazanie okupu? Co robiła załoga samolotu? Czy sprawcy wpadli? Jakie były ich motywacje? 00:10 RAKOWIECKA Film dokumentalny, 56 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jolanta Kessler, Józef Szaniawski Scenariusz: Jolanta Kessler, Józef Szaniawski Zdjęcia: Andrzej Adamczak Muzyka: Lech Brański Zbudowali je carscy zaborcy w 1899 roku, dla kryminalistów. Po II wojnie światowej stało się najcięższym więzieniem politycznym Polski Ludowej, symbolem rządów komunistycznych lat 1945 - 1989, a także uzależnienia Polski od Związku Sowieckiego. Jego dzieje odzwierciedlały puls historii całego kraju: powolne pogrążanie się w systemie totalitarnym, okresy odwilży, buntu, aż po powiew wolności w 1989 roku. W ciągu minionego półwiecza więzienie na Rakowieckiej - najdłuższej, jak mawiano, ulicy w Warszawie - było tym, czym X Pawilon Cytadeli w okresie zaborów, aleja Szucha w latach okupacji, osławiona Łubianka w Moskwie. W jej murach zginęli gen. Emil Fieldorf "Nil" i rotmistrz Witold Pilecki. To tylko dwa najbardziej wymowne nazwiska. Film przez pryzmat historii więzienia na Rakowieckiej przedstawia walkę i ludzkie cierpienie w okresie stalinowskim, w tzw. latach gomułkowskich, rodzący się ruch opozycji w latach 70. , walkę"Solidarności". Pokazuje też, że Polacy nigdy nie pogodzili się z narzuconym systemem i zależnością od Moskwy. Autorzy wykorzystują dokumenty, archiwalne zdjęcia i filmy, zwłaszcza zaś cytaty z zapisków, listów więźniów, a także wspomnieniowych książek o tym, co działo się w murach stalinowskiej katowni w najtrudniejszych latach powojennych. O ludziach tam więzionych, o swoim pobycie za kratami na Rakowieckiej opowiadają m.in. Józef Szaniawski, Leszek Moczulski, Karol Modzelewski, Zofia i Zbigniew Romaszewscy, Czesław Bielecki, Maria Twardowska, Władysław Bartoszewski, Andrzej Wolski, Barbara Otwinowska, Jan Lityński, Janusz Szpotański, Tadeusz Płużański. 01:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NA ŚCIEŻKACH PAMIĘCI Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki W tym odcinku pt. "Na ścieżkach pamięci" głównym bohaterem opowieści jest generał broni Stanisław Szeptycki, jedna z najciekawszych postaci wojska II Rzeczpospolitej. Karierę zaczynał w c.k. armii austro - węgierskiej, ale w momencie narodzin Legionów natychmiast poprosił o przeniesienie do nich. 4 listopada 1918 roku Rada Regencyjna mianowała go generałem dywizji i inspektorem generalnym broni oraz powierzyła mu tymczasowo dowództwo nad wszystkimi oddziałami Wojska Polskiego na obszarze byłej okupacji austro - węgierskiej, a także tej części Galicji, która znajdowała się pod polską władzą. 16 listopada 1918 roku Józef Piłsudski mianował go szefem Sztabu Generalnego. Dalej w karierze zaliczył stanowisko ministra Spraw Wojskowych, a co ciekawe po II wojnie światowej, już w wieku niemal 80 lat, ciągle działał społecznie w PCK. Był świetnym żołnierzem i wielkim patriotą. W Korczynie planujemy poszukiwania na terenie pałacowych ogrodów, a znalezione przedmioty będą zalążkiem ekspozycji muzealnej w gnieździe rodowym wielkiego generała. 01:50 ŚLIMAKI Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2015 Reżyseria: Grzegorz Szczepaniak Scenariusz: Grzegorz Szczepaniak Zdjęcia: Daniel Wawrzyniak, Marek Kozakiewicz Muzyka: Mikołaj Majkusiak Andrzej wraz z kolegą postanawia założyć park hodowlany dla ślimaków. Mimo braku doświadczenia wierzy w sukces przedsięwzięcia. Z pomocą przychodzi mu Grzegorz Skalmowski z Pasłęka, polski guru tej dziedziny, zwany Ślimaczanym Królem, który udziela cennych porad. Trwają przygotowania do rozpoczęcia hodowli. W przerwach w pracy mężczyźni prowadzą rozmowy o życiu i śmierci, miłości i przyjaźni, które stają się kwintesencją filmu, ślimak zaś urasta do roli symbolu odradzania się i życia wiecznego. 02:30 WŁADYSŁAW SZPILMAN 1911 - 2000 - WŁASNYMI SŁOWAMI Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2004 Reżyseria: Andrzej Marek Drążewski Zdjęcia: Sławomir Wrzosiński Jeszcze na dwa dni przed kapitulacją Warszawy w tragicznym wrześniu 1939 roku Władysław Szpilman, wówczas już znany polski kompozytor i pianista, grał utwory Chopina w Polskim Radiu. Wraz z kapitulacją stolicy i katastrofą polskiego państwa rozpoczął się ciężki okres niemieckiej okupacji. Z dnia na dzień Szpilman pozostał bez środków do życia. Za namową ojca, wraz z resztą swojej rodziny, zaczął szukać zajęcia. Przez krótki czas grał w kawiarni "Nowoczesna", ale artyście nie odpowiadała złożona głównie z handlowców publiczność. Znacznie dłużej Władysław występował w kawiarni "Sienna 16" oraz w położonej na terenie getta "Sztuce". Zwłaszcza angaż w tym ostatnim miejscu utkwił Szpilmanowi w pamięci. W "Sztuce" było bardzo mało Niemców, którzy unikali getta. Władysław często jednak widział tragedie rozgrywające się w wydzielonej dla ludności żydowskiej części Warszawy. Wkrótce i jego rodzinę miał dosięgnąć cios. Dokument powstał na podstawie wywiadu przeprowadzonego z Władysławem Szpilmanem przez Jerzego Diatłowickiego i Andrzeja Marka Drążewskiego. Wybitny kompozytor i pianista cofnął się w nim m. in. do czasów swoich dramatycznych przeżyć w okupowanej Warszawie. Do dziś Szpilman z wielkim żalem wspomina ostateczne rozstanie z rodziną na Umschlagplatz. Ojca, matki, brata i sióstr nie zobaczył już nigdy więcej. Jemu życie ocalił żydowski policjant, który, rozpoznawszy Władysława, wypchnął go z wagonu pociagu zabierającego ludzi na śmierć do Treblinki. Szpilman przywołuje w pamięci długie lata i miesiące, przez które potem się ukrywał. Bez dokumentów, domu i dobytku zginąłby, gdyby nie przyszli mu z pomocą przyjaciele i znajomi. Wielokrotnie zmieniał miejsce pobytu: Noakowskiego 10, Puławska 83, Narbutta 17, Al. Niepodległości 223; do dziś pamięta adresy i ludzi, którzy ocalili mu wówczas życie. Szpilman wspomina także i straszne dni powstania warszawskiego, poszukiwanie kryjówki w wypalonych domach, spotkanie z niemieckim oficerem, który pomógł mu przetrwać i któremu zagrał Nokturn Chopina. Opowiada także o zimie przełomu lat 1944 i 1945, którą spędził w ruinach Warszawy, wreszcie też o wkroczeniu wojsk sowieckich i polskich do zniszczonej stolicy. Nie zabrakło także opowieści o latach powojennych, twórczości, występach w Kwintecie Warszawskim w latach 1962 - 1987. W historii Władysława Szpilmana, opowiedzianej przez niego samego niedługo przed śmiercią w 2000 roku, wykorzystano wiele materiałów archiwalnych, filmowych, ikonograficznych, a także muzycznych.