TVP Kultura Piątek, 03.05.2024 09:00 JAN SERCE - ODC. 2/10 - LUSIA Serial obyczajowy TVP, 55 min, Polska, 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Radosław Piwowarski, Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy: Kazimierz Kaczor, Hanna Stankówna, Wiesław Michnikowski, Sława Kwaśniewska, Lena Wilczyńska, Włodzimierz Kwaskowski, Jadwiga Kuryluk, Włodzimierz Musiał, Jan Himilsbach, Czesław Nogacki, Ewa Sudakiewicz Janek Serce załatwia formalności związane ze ślubem, choć ma poważne wątpliwości, czy na pewno kocha Lusię. Narzeczona przyjeżdża na zakupy, a ponieważ spóźniła się na ostatni pociąg, obydwoje spędzająnoc w hotelu. Nocna rozmowa uświadamia im, że się nie kochają. Chcieli się pobrać przede wszystkim z lęku przed samotnością. Łączy ich przyjaźń, poczucie bliskości, ale to za mało. Lusia ciągle kocha mężczyznę, na którym kiedyś się zawiodła, a Janek marzy o prawdziwej, wielkiej miłości. Nad ranem r ozstają się więc - na zawsze. 10:10 NOCE I DNIE Film obyczajowy, 170 min, Polska, 1975 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Barbara Ludwiżanka, Jerzy Kamas, Janina Traczykówna, Andrzej Seweryn, Olgierd Łukaszewicz, Elżbieta Starostecka, Emir Buczacki, Kazimierz Opaliński, Stanisława Celińska, Ilona Kuśmierska, Kazimierz Mazur, Karol Strasburger, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Władysław Hańcza, Marek Walczewski Film po rekonstrukcji, w jednej części (wersja reżyserska). Ekranizacja wydanej w 1934 roku powieści Marii Dąbrowskiej. W kinach obejrzało ją blisko 25 mln widzów. Saga rodzinna, ukazująca losy rodzin Niechciców i Ostrzeńskich, od upadku powstania styczniowego do wybuchu I wojny światowej. Nominacja do Oscara w 1977 r. , Srebrny Niedźwiedź dla Jadwigi Barańskiej na MFF w Berlinie Zachodnim w 1976 r. , Złote Lwy Gdańskie oraz nagrody za role dla Jadwigi Barańskiej i dla Jerzego Bińczyckiego na II FPFF w 1975 r. "Zafascynował mnie proces przemijania, śledzenie 40 lat życia bohaterów, Barbary i Bogumiła. W moim przekonaniu "Noce i dnie" są rzadko spotykanym utworem o przemijaniu, jakie wydała światowa literatura, a Barbara Niechcic to jeden z najpiękniejszych i równocześnie najbardziej złożonych portretów kobiecych w naszej literaturze" - mówił reżyser. Ekranizacja "Nocy i dni" Marii Dąbrowskiej to jedno z największych swego czasu przedsięwzięć polskiej kinematografii - przez trzy lata Jerzy Antczak pisał scenariusz, a realizacja trwała ponad dwa lata. W filmie udział wzięło kilkuset aktorów i tysiące statystów. Na terenie PGR-u Seroczyn koło Warszawy wybudowano Serbinów - dworek Niechciców, zabudowania gospodarcze, posadzono nawet trzysta starych wierzb i wykopano staw, a na wydzierżawionych gruntach powstały specjalne uprawy. Sceny rozgrywające się w Kalińcu nakręcono w Krakowie, w dawnej dzielnicy żydowskiej. Sierpień 1914 roku. Zajęty przez Niemców Kaliniec w pośpiechu opuszczają mieszkańcy. Jest wśród nich Barbara Niechcic. Zagubioną i bezradną odnajduje dawny znajomy, stary Żyd Szymszel. Ofiarowuje jej pomoc - zawiezie ją do pobliskiego Borowna, będącego posiadłością Józefa Toliboskiego. Po drodze Barbara wraca wspomnieniami do przeszłości. Toliboski był jej pierwszą, młodzieńczą miłością. Adorował ją przez kilka lat, by nagle ożenić się z inną. Barbara jednak nigdy nie przestała go kochać. Gdy miała lat 25, podczas świąt spędzanych jak co roku u państwa Ładów w Borku, poznała dobiegającego czterdziestki Bogumiła Niechcica. Mimo że brak mu było ogłady i polotu, a wizja spędzenia reszty życia na wsi przerażała ją, następnego roku wzięła z nim ślub. Powoli przyzwyczajała się do nowej sytuacji. Narodziny syna były dla obojga wielkim szczęściem. Piotruś jednak zmarł, mając cztery lata. Barbara popadła w głęboką depresję. Bogumił, wierząc, że odmiana dobrze jej zrobi, zarządził przeprowadzkę do dużego, ale zaniedbanego majątku. Dewastacja Serbinowa początkowo przeraziła Barbarę. Jednak dzięki ciężkiej pracy i determinacji Bogumiła, by wydźwignąć posiadłość z ruiny, po roku Serbinów wyglądał "znośnie". Na świat przyszła ich pierwsza córka, Agnieszka. Choć w chwilach załamania Barbara obwiniała męża za "oderwanie od świata", na które zostali skazani, przyzwyczaiła się do życia u jego boku. Jego ogromna miłość dawała jej poczucie bezpieczeństwa, jego wyrozumiałość uspokajała. Urodziły się kolejne dzieci, rodzina Niechciców rozrastała się. 15:05 MISTRZ. JAN MATEJKO ZNANY I NIEZNANY Film dokumentalny, 80 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maria Guzy Scenariusz: Maria Guzy Zdjęcia: Jeremi Grzywa Malarz, rysownik związany z Krakowem, najwybitniejszy reprezentant nurtu historyzmu w malarstwie polskim. Urodzony w 1838 r. w Krakowie, zmarł tamże w 1893, mając zaledwie 55 lat. Jan Matejko. Chyba każdy Polak zna to nazwisko, kiedy idziemy do szkoły, na jej ścianach lub w podręcznikach poznajemy naszą historię w oparciu o jego "Poczet królów i książąt polskich" i obrazy ilustrujące najważniejsze wydarzenia historyczne. Większość z nas z wycieczkami klasowymi udawała się do muzeów z jego obrazami. I choć słyszeliśmy wówczas, że Matejko wielkim artystą był, w miarę upływu lat, przyglądając się jego obrazom, zastanawiamy się, czy to aby prawda? Chyba bardzo niewielu z nas - a może nikt - wskazałoby jego obrazy jako swoje ulubione, a jego - jako malarza numer jeden. Czy więc jest wielki, czy tylko kiedyś był? I dlaczego? Odszedł jako zasłużony Polak, wielki artysta, wybitny pedagog i obrońca zabytków Krakowa. Jego malarstwa nie sposób rozpatrywać w kategoriach czysto artystycznych, w oderwaniu od funkcji, jaką pełniło i pełni nadal w społecznym odbiorze. Stworzona przez niego synteza dziejów narodowych na zawsze wpisała się w kanon wiedzy historycznej i patriotycznego wychowania kolejnych pokoleń Polaków. W filmie zobaczymy Matejkę na tle jego czasów, jego epoki, przede wszystkim poprzez wspomnienia ludzi mu współczesnych oraz jego własne słowa. Celem filmu nie jest analiza malarstwa, choć mówi się o nim najważniejsze rzeczy. Film jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego uznano Matejkę za najwybitniejszego malarza swojej epoki, o czym świadczyły liczne zaszczyty i nagrody, które za swe dzieła otrzymał. Można by powiedzieć, że był pierwszym wielkim Polakiem celebrytą, znanym w całej Europie. Pokazujemy także inną jego działalność mistrza, której ślady w mieście Kraków spotkamy, nie wiedząc, kto za tym stoi. Jednak przede wszystkim film pokazuje Matejkę jako człowieka. 16:40 OPOLE NA BIS - 80 LAT POLSKIEGO RADIA CZ. 1 Koncert, 43 min, Polska, 2005 Reżyseria: Bolesław Pawica Scenariusz: Maria Szabłowska, Dorota Szpetkowska, Tomasz Kordeusz, Paweł Sztompke Wykonawcy: Budka Suflera, Myslovitz, Artur Gadowski i IRA, Grażyna Łobaszewska, Raz Dwa Trzy, Krzysztof Kiljański, Ptaky, Anna Maria Jopek, Bogusław Mec, Paweł Kukiz i Piersi, Kayah Przypomnienie fragmentów koncertu z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Radia, zarejestrowanego w amfiteatrze opolskim podczas tegorocznego 42.KFPP w Opolu. 17:35 OPOLE NA BIS - 80 LAT POLSKIEGO RADIA CZ. 2 Koncert, 29 min, Polska, 2005 Reżyseria: Bolesław Pawica Scenariusz: Maria Szabłowska, Dorota Szpetkowska, Tomasz Kordeusz, Paweł Sztompke Wykonawcy: Maryla Rodowicz, Zbigniew Kurtycz, Maciej Maleńczuk, Myslovitz, Edyta Górniak, Blue Cafe, Marcin Rozynek, Kora i Maanam Przypomnienie fragmentów koncertu z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Radia, zarejestrowanego w amfiteatrze opolskim podczas tegorocznego, 42.KFPP w Opolu. 18:40 KLASYCZNA LITERATURA I KINO ODC. 3 ZBRODNIA I KARA (CLASSIC LITERATURE & CINEMA ODC. 3 - CRIME AND PUNISHMENT) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2000 Reżyseria: Dominic Saville Powieści kryminalne są jedną z najpopularniejszych odmian gatunkowych powieści. Fascynujące postacie literackie, wartka akcja i zagadka do rozwiązania powodują, że wielu czytelników jest od nich wprost uzależnionych. Film ukazuje ekranizacje i adaptacje filmowe najpopularniejszych powieści kryminalnych w historii literatury. 19:40 PORTRETY - STEFAN KAMASA Cykl reportaży, 7 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marzena Strąk Scenariusz: Marzena Strak Stefan Kamasa, altowiolista, kameralista i pedagog; ur. 18 lipca 1930, Bielsk Podlaski. W latach 1948 - 53 studiował w klasie Jana Rakowskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu, którą ukończył z wyróżnieniem. Studia kontynuował w latach 1953 - 56 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie pod kierunkiem Tadeusza Wrońskiego, zaś w latach 1957 - 58 w Paryżu u Pierre’a Pasquiera. Spektakularny debiut Stefana Kamasy jako solisty w koncercie na altówkę Beli Bartóka z Orkiestrą Filharmonii Warszawskiej pod dyrekcją Andrzeja Panufnika w 1954 roku ugruntował jego wybitną w świecie muzycznym pozycję. Odtąd wystąpił w ponad 30 krajach Europy, obu Ameryk i Azji. 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - NEBRASKA Rozmowa, 5 min, Polska, 2023 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie pt. "Nebraska". reż. Alexander Payne. 20:05 WIECZÓR KINOMANA - NEBRASKA (NEBRASKA) Dramat przygodowy, 109 min, USA, 2013 Reżyseria: Alexander Payne Scenariusz: Bob Nelson Zdjęcia: Phedon Papamichael Muzyka: Mark Orton Aktorzy: Bruce Dern, Will Forte, June Squibb, Bob Odenkirk, Stacy Keach Podstarzały alkoholik Woody (Bruce Dern) dowiaduje się, że wygrał na loterii milion dolarów. By odebrać jednak nagrodę, musi się udać do Nebraski. Postanawia więc zabrać ze sobą swojego syna, Davida (Will Forte), lecz mężczyzna nie wierzy w wygraną ojca i sądzi, że padł on ofiarą oszustów, wysyłających zwycięskie losy po całej Ameryce. Pomimo sceptycznego nastawienia, David dołącza do ojca i wspólnie udają się w podróż, spotykając po drodze krewnych i znajomych, którym Woody jest winny pieniądze. [opis dystrybutora] 23:10 07 ZGŁOŚ SIĘ - ODC. 10/21 - GROBOWIEC RODZINY VON RAUSCH Serial kryminalny TVP, 75 min, Polska, 1981 Reżyseria: Krzysztof Szmagier Scenariusz: Krzysztof Szmagier Zdjęcia: Wiesław Rutowicz Muzyka: Włodzimierz Korcz Aktorzy: Bronisław Cieślak, Zdzisław Kozień, Ewa Florczak, Barbara Ludwiżanka, Joanna Żółkowska, Henryk Machalica, Lech Ordon, Zdzisław Klucznik, Krystyna Tkacz, Zdzisław Tobiasz Trwa śledztwo w sprawie włamań do grobowców. Zastanawiające jest, że sprawców interesują jedynie groby ludzi zmarłych za granicą. Transportem zwłok zajmowała się w każdym przypadku ta sama firma z Londynu, której przedstawiciel przylatywał do Polski tuż po pogrzebie. Idąc śladem ostatniego włamania do grobowca rodziny von Rauschów, porucznik Borewicz ustala listę podejrzanych. Figuruje na niej m. in. młoda kobieta nieznana nikomu z rodziny. Kiedy ginie brat von Rauscha, jego była żona rozpoznaje w nieznajomej swoją adoptowaną córkę, która wcześniej opuściła dom i niejednokrotnie przysporzyła przybranej matce wielu zmartwień. Czy także tym razem popełniła coś złego? Wkrótce porucznik Borewicz łapie złodziei na gorącym uczynku, podczas próby zabrania z trumny niezwykle cennej zawartości. 00:40 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - RAMEN. SMAK WSPOMNIEŃ (RAMEN TEH) Film obyczajowy, 89 min, Singapur/Francja, 2018 Reżyseria: Eric Khoo Scenariusz: Fong Cheng Tan, Kim Hoh Wong Aktorzy: Takumi Saitoh, Seiko Matsuda, Mark Lee, Jeanette Aw Kolejna po "Kwiecie wiśni i czerwonej fasoli" azjatycka strawa dla ducha. "Ramen. Smak wspomnień" to inspirujący oraz wzruszjący film dla nienasyconych smakoszy i nieuleczalnych romantyków. Masato jest młodym kucharzem specjalizującym się w ramenach. Po nagłej śmierci swojego oschłego ojca, chłopak pakuje walizkę i przeprowadza się z japońskiego Takasaki do Singapuru, gdzie ma nadzieję odkryć tajemnicę związku swoich rodziców. Bohater ma przy sobie czerwony notatnik pełen refleksji i starych zdjęć pozostawiony przez swoją singapurską matkę, która zmarła, gdy Masato miał zaledwie dziesięć lat. W Singapurze kucharz poznaje Miki, japońską blogerkę i samotną matkę, która pomaga mu odnaleźć wuja Wee ze strony matki, właściciela restauracji Bak Kut Teh. Przy okazji Masato odkrywa, że jego babka Lee wciąż żyje i posiada klucz do tyleż romantycznej, co burzliwej historii miłosnej rodziców chłopaka. Masato wraz babcią spróbują wzajemnie wyleczyć swoje skołatane dusze w kuchni, gdzie wspólnie przygotowywane posiłki staną się czymś więcej niż sumą składników. 02:25 NOC KRÓTKICH FILMÓW - WŁASNE ŚMIECI Film animowany, 6 min, Polska, 2020 Reżyseria: Daria Kopiec Scenariusz: Daria Kopiec Zdjęcia: Piotr Matysiak, Daria Kopiec Wykonawcy: Mikołaj Kłosiewicz, Izabela Dąbrowska, Dariusz Siastacz Nie ma nic wspanialszego niż obiad z rodziną. Choć przypomina zapętlony scenariusz, który powtarza się w nieskończoność. I choć oprócz jedzenia trzeba przełykać słowa swoich bliskich. Czasem gorzkie. Czasem tak powtarzalne, że chce się wymiotować. Recytowane śpiewająco od wielu długich lat. 02:30 NOC KRÓTKICH FILMÓW - PIĘĆ MINUT STARSZA Film animowany, 5 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sara Szymańska Scenariusz: Sara Szymańska Wykonawcy: Sara Szymańska, Karolina Fronik Krótki film animowany. Siostry bliźniaczki Mela i Zenia jadą nad jezioro spędzić razem leniwe, letnie popołudnie. Ich więź jest tak bliska, że nie wiadomo, gdzie kończy się życie jednej, a zaczyna drugiej Niespełnione względem siebie oczekiwania owocują powstaniem świata, w którym każda próba wyznaczenia granic i rozłączenia splątanych tożsamości jest skazana na klęskę. (źródło: filmpolski.pl) 02:50 KINO NOCNE - JAK NARKOTYK Dramat psychologiczno - obyczajowy, 135 min, Polska 1999 Scenariusz i reżyseria: Barbara Sass Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Magdalena Cielecka, Bartosz Opania, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Ola Tokarska, Krzysztof Pieczyński, Igor Przegrodzki, Mariusz Bonaszewski, Krzysztof Globisz, Jerry Flynn i inni "Jak narkotyk" to film o miłości i samotności, o życiu i umieraniu, o twórczości i moralności, o tęsknocie i niespełnieniu. W losach Anny krytycy doszukiwali się odniesień do rzeczywistych osób i zdarzeń, zwłaszcza do biografii również ciężko chorej na serce, zmarłej w wieku 32 lat poetki Haliny Poświatowskiej. Reżyserka zapewniała jednak, że Anna nie ma jednego, konkretnego pierwowzoru: "Jest raczej wypadkową różnych życiorysów i moich obserwacji i jak każda z moich bohaterek jest też w pewnym sensie mną, ma pewne moje cechy i doświadczenia" - mówiła w wywiadach. Wykorzystane w filmie wiersze wyszły spod pióra poetki Anny Piwkowskiej. Zdjęcia do filmu kręcono w Warszawie, Kłodzku, Trójmieście i Londynie, a główną rolę zagrała Magdalena Cielecka, która zadebiutowała na ekranie we wcześniejszym filmie Barbary Sass, "Pokuszenie". Akcja filmu rozpoczyna się w roku 1980 i obejmuje kilka lat z życia bohaterki. Anna, 18 - latka z małego miasteczka, początkująca poetka, dowiaduje się, że jest ciężko chora na serce. Lekarze dają jej 2 - 3 lata życia. Wrażliwa z natury dziewczyna zaczyna reagować na wszystko jeszcze bardziej emocjonalnie. Gdy mija pierwszy szok, Anna łapczywie rzuca się na życie, krótki czas, jaki jej pozostał, stara się przeżyć jak najpełniej, jak najgłębiej, jak najprawdziwiej. Musi się śpieszyć, dlatego popełnia wiele błędów, potrafi być okrutna i egoistyczna, ranić nawet najbliższych. Ale najbardziej rani siebie. W sanatorium, do którego jedzie w oczekiwaniu na operację, poznaje niewiele starszego od siebie Piotra, studenta gdańskiej ASP. Zakochuje się w nim i po krótkiej znajomości postanawia poślubić. Chłopak próbuje delikatnie wyperswadować jej ten pomysł, lecz Anna rozwiewa jego obawy. Po uroczystości Piotr wraca do Gdańska, obiecuje regularnie odwiedzać młodą żonę. Na wieść, że wyrażono zgodę na jej operację w Londynie, Anna jedzie do Gdańska, by podzielić się z mężem tą radosną nowiną. Z przerażeniem dowiaduje się, że Piotr popełnił samobójstwo: był schizofrenikiem, nie powinien opuszczać szpitala. Anna długo rozpacza po jego śmierci, traci wiarę w Boga, w sens istnienia. Pisze wciąż nowe wiersze, ale wątpi, by były coś warte. Dzięki staraniom matki i niewidomego redaktora Jacka, którego Anna kiedyś poznała, jedna z gazet publikuje jej wiersze. Wkrótce dziewczyna ma pierwszy wieczór autorski, ale publiczność bardzo różnie odbiera jej twórczość. Jacek przekonuje ją jednak, że "pisanie jest jak narkotyk", nie da się go odstawić z dnia na dzień. Trzeba wciąż próbować. Anna wyjeżdża do Londynu, na przystani żegna ją zakochany Jacek. Po udanej operacji dziewczyna odzyskuje energię i radość. Pierwszy, opublikowany w Polsce tomik wierszy wprawia ją w euforię. Anna wdaje się w romans z jednym z lekarzy, myśli o pozostaniu w Anglii na stałe i informuje o tym Jacka. Kiedy jednak Gordon ją porzuca, a w Polsce zostaje ogłoszony stan wojenny, Anna - pod naciskiem kuzynów, którzy ją gościli - wraca do Polski. Rozpoczyna studia na wydziale filozofii, jak szalona tworzy nowe wiersze, dostaje mieszkanie w Domu Literata. Zachłannie rzuca się też w nowe związki z mężczyznami. Zyskuje środowiskową sławę, ale wciąż nie może trafić na wielką miłość. Głód wrażeń, chęć upewnienia się, czy jest zdrowa, sprawiają, że zaczyna palić, nie odmawia sobie alkoholu. Odrzucona przez kolejnego kochanka, Jurka, bardzo podobnego zewnętrznie do Piotra, ale zimnego i cynicznego, bezskutecznie próbuje odzyskać uczucie Jacka. Tymczasem bóle serca wracają, konieczna jest druga operacja.