TVP Nauka Czwartek, 02.05.2024 06:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 128 MADE IN POLAND Magazyn, 25 min, Polska, 2016 W tym odcinku poznamy jedne z wielu produktów, urządzeń, które produkujemy w Polsce, a które zdobywają świat. Polska insulina. Polska jest jednym z kilku krajów na świecie, który posiada własną technologię produkcji insuliny - hormonu niezbędnego w leczeniu cukrzycy. Polskie roboty. W Polsce powstaje coraz więcej firm specjalizujących się w dostarczaniu zaawansowanych technologii. Dowiecie się, jak działa robot służący m.in. do sortowania różnych produktów i jak jest skonstruowany. Biosensor. Mikrochip o nazwie bioSOC, nie tylko mierzy tętno, częstość oddechu i temperaturę, ale również napięcie mięśni, potliwość skóry, saturację krwi i rejestruje EKG. 06:40 BILANS ZDROWIA Magazyn, 19 min, Polska, 2022 Guzki tarczycy to grupa zmian w obrębie narządu. Są różnorodne w budowie i w aktywności. Większość guzków to zmiany o charakterze łagodnym. Niewielka część może być aktywna hormonalnie, powodując nadczynność tarczycy i inne zmiany o charakterze nowotworowym. W tym odcinku programu o terapii guzków tarczycy oraz o wypaleniu zawodowym. 07:05 JASNE JAK SŁOŃCE - REGUŁA TITUSA 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 07:15 DZIKA POLSKA - NA PTASIEJ WARCIE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Krystian Matysek, Tomasz Michałowski Tym razem ekipa filmowa wyrusza z kamerą w okolice ujścia Warty do Odry w zachodniej Polsce. To wielkie mokradła, błota i zarośla. Ostoja dzikich gęsi, wędrowców z dalekiej północy (z północnej Eurazji.) Gęsi spędzają dni na okolicznych polach, żerując, a na noc kryją się w labiryncie zalewisk. Nocują na wodzie, bezpieczne, z daleka od lądowych drapieżników i myśliwych. To ptaki, dla których domem jest szlak ich odwiecznej wędrówki. 07:50 KORONA GÓR POLSKI - ODC. 2, SEZON II, MOGIELICA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Dawid Cechmajster, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku, w miejscach, które naszym zdaniem, nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. Mikroturystyka staje się jednym z turystycznych kierunków rozwoju, który wydaje się, przez co najmniej kilka lat będzie preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. Tym razem urzekł nas Beskid Wyspowy i najwyższy szczyt - Mogielica, nazywana przez ludność miejscową "kopą" ze względu na swój kształt. 08:25 SUPERNATURA - /1/ (SUPERNATURA) 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Frederic Planchenault Zdjęcia: Jean L’Appartien, Antoine Delenarre, Claire Djian Jak położyć kres nadmiernym kosztom energii, marnowaniu surowców i zanieczyszczeniom generowanym przez budowy? Wystarczy spojrzeć na to, jak z tym problemem radzą sobie organizmy żywe. Od milionów lat zwierzęta, rośliny i mikroorganizmy tworzą najróżniejsze konstrukcje dostosowane zarówno do swoich potrzeb, jak i środowiska. Co by było, gdyby zaczęto budować obiekty z bardziej zrównoważonych, samonaprawiających się materiałów, bez udziału paliw kopalnych? W tym odcinku eksperci starają się odpowiedzieć na pytanie, czy materiały inspirowane światem przyrody mogą stać się podstawą przyszłych konstrukcji. W programie zostanie wyjaśnione, jak szyszka, ptaki rajskie, muszle, las, koralowce, meduza mogą inspirować naukowców do projektowania innowacyjnych konstrukcji. 09:25 GIGANCI NAUKI - PTAKI POLSKI Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Budzą sympatię, respekt, podziw i szacunek; intrygują i stanowią wyzwanie dla badaczy. Jednak, mimo że od wieków ptaki są obiektem naszego zainteresowania, wciąż wiele ich obyczajów i zachowań pozostaje zagadką. Kolorowe, śpiewające, brodzące - na stałe zadomowiły się w polskim krajobrazie. Nasze ptaki to nie tylko swojskie bociany, wróble, sikory czy miejskie gołębie. Na liście rodzimej awifauny znajdują się setki gatunków. Większość z nich podległa ścisłej ochronie i nasza w tym rola, by zapewnić im przetrwanie. Nie sposób bowiem przecenić ich roli nie tylko w poszczególnych ekosystemach, ale także w naszej tradycji, sztuce i kulturze. W tym odcinku "Gigantów nauki" zanurzymy się w kolorowy świat ptaków Polski. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją opularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 10:20 PODRÓŻE KOSMICZNE - BŁĘKITNA PLANETA MARS (COSMIC JOURNEYS) Serial dokumentalny, 3 min, USA, 2017 Złożone z kilkunastu filmów krótkometrażowych "Podróże kosmiczne" zabierają widza na wycieczkę po kosmicznych przestworzach, ukazując niezwykłe widoki oraz fascynujące osobliwości naszego wszechświata. Przekazy z krążących wokół Ziemi satelitów, zdjęcia wykonane przez załogi stacji kosmicznych, obrazy sąsiednich planet to dla widza tej serii spotkanie twarzą w twarz z efektami najnowocześniejszych badań międzygwiezdnych i wiedzą naukową na ich temat. Czy na Marsie kiedykolwiek istniało życie? Naukowcy odkryli dowody na to, że kiedyś po powierzchni Czerwonej Planety płynęła woda, co wskazuje, że mogło tam istnieć życie. Co to oznacza dla marzenia ludzkości o zbudowaniu kolonii na Marsie? 10:25 DZIKA POLSKA - CZUŁY JAK BASIOR Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marzenna Nowakowska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są szaleńcy natury ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Tam, gdzie na przestrzeni kilku hektarów żyją najdziksze z naszych zwierząt - wilki, rysie, jelenie, puchacze - można poznać ich prawdziwe, nieraz zaskakujące, zachowania i cechy. Czułość wilczych basiorów, braterstwo samotnych rysi, dzikość swojskich bocianów, inteligencja dziczej lochy ujawniają się tu uważnemu obserwatorowi w całej pełni, o co na łonie natury byłby trudno. Podobnie jak trudno byłoby w dzikiej przyrodzie poznawać życie rodzinne zwierząt. Tę unikalną możliwość ma Jacek Wąsiński, twórca Leśnego Pogotowia w Mikołowie, udzielającego pomocy zbłąkanym i kontuzjowanym przedstawicielom rodzimej fauny. I o tej wciąż zagadkowej stronie życia zwierząt z pasją opowiada. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /241/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 BILANS ZDROWIA Magazyn, 19 min, Polska, 2022 Guzki tarczycy to grupa zmian w obrębie narządu. Są różnorodne w budowie i w aktywności. Większość guzków to zmiany o charakterze łagodnym. Niewielka część może być aktywna hormonalnie, powodując nadczynność tarczycy i inne zmiany o charakterze nowotworowym. W tym odcinku programu o terapii guzków tarczycy oraz o wypaleniu zawodowym. 11:55 ENCYKLOPEDIA TVP NAUKA - POLSKI UDZIAŁ W MISJI JUICE 3 min, Polska, 2023 Autor: Piotr Kot Juice to największa do tej pory misja Europejskiej Agencji Kosmicznej oraz pierwsza, w której tak duży udział wzięli polscy naukowcy i inżynierowie. Ważąca 6 t sonda Juice miała na pokładzie wiele instrumentów badawczych, w tym kamery, spektrometry, radiometry i magnetometry, które pomogą w dokładnym zbadaniu księżyców. Pracom związanym z powstaniem konstrukcji mechanicznych i komputera głównego instrumentu przewodziło Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. 12:00 DZIKA POLSKA - NA PTASIEJ WARCIE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Krystian Matysek, Tomasz Michałowski Tym razem ekipa filmowa wyrusza z kamerą w okolice ujścia Warty do Odry w zachodniej Polsce. To wielkie mokradła, błota i zarośla. Ostoja dzikich gęsi, wędrowców z dalekiej północy (z północnej Eurazji.) Gęsi spędzają dni na okolicznych polach, żerując, a na noc kryją się w labiryncie zalewisk. Nocują na wodzie, bezpieczne, z daleka od lądowych drapieżników i myśliwych. To ptaki, dla których domem jest szlak ich odwiecznej wędrówki. 12:40 KORONA GÓR POLSKI - ODC. 2, SEZON II, MOGIELICA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Dawid Cechmajster, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku, w miejscach, które naszym zdaniem, nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. Mikroturystyka staje się jednym z turystycznych kierunków rozwoju, który wydaje się, przez co najmniej kilka lat będzie preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. Tym razem urzekł nas Beskid Wyspowy i najwyższy szczyt - Mogielica, nazywana przez ludność miejscową "kopą" ze względu na swój kształt. 13:15 CZY WIESZ, ŻE? - /242/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 SUPERNATURA - /1/ (SUPERNATURA) 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Frederic Planchenault Zdjęcia: Jean L’Appartien, Antoine Delenarre, Claire Djian Jak położyć kres nadmiernym kosztom energii, marnowaniu surowców i zanieczyszczeniom generowanym przez budowy? Wystarczy spojrzeć na to, jak z tym problemem radzą sobie organizmy żywe. Od milionów lat zwierzęta, rośliny i mikroorganizmy tworzą najróżniejsze konstrukcje dostosowane zarówno do swoich potrzeb, jak i środowiska. Co by było, gdyby zaczęto budować obiekty z bardziej zrównoważonych, samonaprawiających się materiałów, bez udziału paliw kopalnych? W tym odcinku eksperci starają się odpowiedzieć na pytanie, czy materiały inspirowane światem przyrody mogą stać się podstawą przyszłych konstrukcji. W programie zostanie wyjaśnione, jak szyszka, ptaki rajskie, muszle, las, koralowce, meduza mogą inspirować naukowców do projektowania innowacyjnych konstrukcji. 14:50 WIELKIE WYNALAZKI - /24/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 15:50 DZIKA POLSKA - W KACZYM ŚWIECIE Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Tomasz Michałowski Zima to czas kaczego weseliska. Samce już od jesieni noszą godowe stroje i uwodzą kaczki. Do tego - wiele gatunków, wiosną i latem u nas niespotykanych, zawija do naszych zatok i portów na przezimowanie. Dotyczy to zwłaszcza północnych morskich kaczek, o oryginalnym wyglądzie, dziwnych nazwach i nie dość poznanych obyczajach. Badają je i liczą zimujące ptaki ornitolodzy znad Zatoki Gdańskiej, a ekipa "Dzikiej Polski" wraz z nimi. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /243/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ASTRONARIUM - 91 - ŚLADAMI OGÓLNEJ TEORII WZGLĘDNOŚCI Magazyn, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Magazyn astronomiczny. 17:30 WIELKIE WYNALAZKI - /29/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 18:25 JASNE JAK SŁOŃCE - ILE WAŻĄ CHMURY? 2 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta W tym odcinku wyjaśniamy, czym są chmury, dlaczego przybierają różne kształty i utrzymują się w powietrzu. 18:35 BILANS ZDROWIA Magazyn, 19 min, Polska, 2022 Zaburzenia psychiczne są powszechne, dotyczą i dzieci, i dorosłych. Nawet do 20% dzieci ma dolegliwości, które spełniają kryteria jakiegoś zaburzenia psychicznego. Psychiatrzy coraz częściej mówią o epidemii zaburzeń psychicznych, co dotyczy zwłaszcza zaburzeń depresyjnych oraz autoagresji, które mogą poważnie zagrażać zdrowiu i życiu dzieci. W tym odcinku o zdrowiu psychicznym najmłodszych, a także o diecie sprzyjającej płodności. Szacuje się, że obecnie około 20% społeczeństwa w wieku rozrodczym mimo chęci posiadania potomstwa, nie jest w stanie go spłodzić. W Polsce z podobnym problemem boryka się już ok. 15-20% par, czyli ponad dwa miliony osób. Okazuje się, że jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy może być otyłość i nieprawidłowa dieta. W programie będzie także o symulatorze starości. 19:00 DZIKA POLSKA - BIELSZY ODCIEŃ DZIKOŚCI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Tomasz Michałowski Powszechnie znane, lubiane i dokarmiane, a wciąż tajemnicze. Nadal dzikie, choć bliskie człowiekowi. Łabędzie, najpotężniejsze z ptaków wodnych, opanowały pojezierza, rzeki, a nawet małe sadzawki. Do swojskich łabędzi niemych dołączyły też łabędzie krzykliwe, nacierające z północnych rejonów Europy. Czy oba gatunki pogodzą się wśród rodzimych wód? Na te i inne pytania odpowiadają w kolejnym odcinku telewizyjnej przygody przyrodniczej pilni obserwatorzy królewskich ptaków. 19:30 POLSKIE PARKI NARODOWE - KARKONOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzący program Dariusz Gross to dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program o osobliwościach przyrody, ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 20:00 KRÓLESTWO SATURNA (KINGDOM OF SATURN) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Film powstał w rocznicę wystrzelenia w roku 1997 sondy kosmicznej NASA - Cassini, przedsięwzięcia uznanego wtedy za zuchwałe, które co najważniejsze okazało się w pełni udanym sięgnięciem po tajemnice Saturna i jego księżyca Tytana. Trwająca bez mała 20 lat bezzałogowa misja Cassini-Huygens dostarczyła rewelacyjnych informacji o szóstej w kolejności od Słońca planecie naszego Układu i jej bezpośrednim otoczeniu. Materiał przesłany na Ziemię przez kamery na podczerwień pozwolił odkryć tajemnice księżyców Saturna i rolę Cassini w naszych poszukiwaniach życia pozaziemskiego. 21:05 WIELKIE WYNALAZKI - /25/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 22:05 PODRÓŻE KOSMICZNE - NIEZWYKŁY JOWISZ (COSMIC JOURNEYS) Serial dokumentalny, 2 min, USA, 2017 Złożone z kilkunastu filmów krótkometrażowych "Podróże kosmiczne" zabierają widza na wycieczkę po kosmicznych przestworzach, ukazując niezwykłe widoki oraz fascynujące osobliwości naszego wszechświata. Przekazy z krążących wokół Ziemi satelitów, zdjęcia wykonane przez załogi stacji kosmicznych, obrazy sąsiednich planet to dla widza tej serii spotkanie twarzą w twarz z efektami najnowocześniejszych badań międzygwiezdnych i wiedzą naukową na ich temat. Gazowy olbrzym, jakim jest Jowisz, to największa planeta w naszym Układzie Słonecznym. W tym odcinku przyjrzymy się nowym mapom Jowisza, które powstały dzięki teleskopowi Hubble'a, a które ukazują niesławną wielką, czerwoną plamę na planecie - szalejącą na Jowiszu od stuleci burzę. 22:15 DZIKA POLSKA - W KACZYM ŚWIECIE Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Tomasz Michałowski Zima to czas kaczego weseliska. Samce już od jesieni noszą godowe stroje i uwodzą kaczki. Do tego - wiele gatunków, wiosną i latem u nas niespotykanych, zawija do naszych zatok i portów na przezimowanie. Dotyczy to zwłaszcza północnych morskich kaczek, o oryginalnym wyglądzie, dziwnych nazwach i nie dość poznanych obyczajach. Badają je i liczą zimujące ptaki ornitolodzy znad Zatoki Gdańskiej, a ekipa "Dzikiej Polski" wraz z nimi. 22:50 WIELKIE WYNALAZKI - /29/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 23:45 PODRÓŻE KOSMICZNE - ROZBŁYSKI SŁONECZNE (COSMIC JOURNEYS) Serial dokumentalny, 2 min, USA, 2017 Złożone z kilkunastu filmów krótkometrażowych "Podróże kosmiczne" zabierają widza na wycieczkę po kosmicznych przestworzach, ukazując niezwykłe widoki oraz fascynujące osobliwości naszego wszechświata. Przekazy z krążących wokół Ziemi satelitów, zdjęcia wykonane przez załogi stacji kosmicznych, obrazy sąsiednich planet to dla widza tej serii spotkanie twarzą w twarz z efektami najnowocześniejszych badań międzygwiezdnych i wiedzą naukową na ich temat. W tym odcinku oglądamy erupcje słoneczne uchwycone z bliska - niezwykły materiał filmowy ukazuje "wrzącą" powierzchnię Słońca z jej ognistymi pętlami i rozbłyskami. 23:55 BILANS ZDROWIA Magazyn, 19 min, Polska, 2022 Zaburzenia psychiczne są powszechne, dotyczą i dzieci, i dorosłych. Nawet do 20% dzieci ma dolegliwości, które spełniają kryteria jakiegoś zaburzenia psychicznego. Psychiatrzy coraz częściej mówią o epidemii zaburzeń psychicznych, co dotyczy zwłaszcza zaburzeń depresyjnych oraz autoagresji, które mogą poważnie zagrażać zdrowiu i życiu dzieci. W tym odcinku o zdrowiu psychicznym najmłodszych, a także o diecie sprzyjającej płodności. Szacuje się, że obecnie około 20% społeczeństwa w wieku rozrodczym mimo chęci posiadania potomstwa, nie jest w stanie go spłodzić. W Polsce z podobnym problemem boryka się już ok. 15-20% par, czyli ponad dwa miliony osób. Okazuje się, że jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy może być otyłość i nieprawidłowa dieta. W programie będzie także o symulatorze starości. 00:30 POLSKIE PARKI NARODOWE - KARKONOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzący program Dariusz Gross to dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program o osobliwościach przyrody, ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 01:10 KRÓLESTWO SATURNA (KINGDOM OF SATURN) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Film powstał w rocznicę wystrzelenia w roku 1997 sondy kosmicznej NASA - Cassini, przedsięwzięcia uznanego wtedy za zuchwałe, które co najważniejsze okazało się w pełni udanym sięgnięciem po tajemnice Saturna i jego księżyca Tytana. Trwająca bez mała 20 lat bezzałogowa misja Cassini-Huygens dostarczyła rewelacyjnych informacji o szóstej w kolejności od Słońca planecie naszego Układu i jej bezpośrednim otoczeniu. Materiał przesłany na Ziemię przez kamery na podczerwień pozwolił odkryć tajemnice księżyców Saturna i rolę Cassini w naszych poszukiwaniach życia pozaziemskiego. 02:15 DZIKA POLSKA - BIELSZY ODCIEŃ DZIKOŚCI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Tomasz Michałowski Powszechnie znane, lubiane i dokarmiane, a wciąż tajemnicze. Nadal dzikie, choć bliskie człowiekowi. Łabędzie, najpotężniejsze z ptaków wodnych, opanowały pojezierza, rzeki, a nawet małe sadzawki. Do swojskich łabędzi niemych dołączyły też łabędzie krzykliwe, nacierające z północnych rejonów Europy. Czy oba gatunki pogodzą się wśród rodzimych wód? Na te i inne pytania odpowiadają w kolejnym odcinku telewizyjnej przygody przyrodniczej pilni obserwatorzy królewskich ptaków.