TVP Dokument Poniedziałek, 06.05.2024 05:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 53 11 LISTOPADA - DZIEŃ NIEPODLEGŁOŚCI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski W dniu Narodowego Święta Niepodległości Radosław Kotarski śledzi historyczne zwyczaje, które od lat Polacy praktykują właśnie 11 listopada. W tym celu między innymi wypieka rogale świętomarcińskie. Zastanawia się także czy w dawnej Polsce istniały obchody niepodległościowe. A jeśli tak, to z czym były związane? 06:05 WETERYNARZE Z SERCEM - /88/ Reality show, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Zobaczycie dzisiaj jedno z niewielu w Polsce schronisk dla udręczonych zwierząt gospodarczych. W tej placówce jest aż 140 podopiecznych i każdy ma swoją tragiczną historię. Dzięki troskliwym opiekunom ich życie w Rogatym Ranczu zmienia się niemal z dnia na dzień. Swoją historię napisała sunia Breve. Fragmenty niezwykłego, wzruszającego pamiętnika poznajemy dzięki jej opiekunce - Kai Karczewskiej. Ta historia ma swój happy end - Breve znalazła wspaniały nowy dom. W kąciku behawiorystycznym znajdziecie bardzo ważne dla naszego psa i dla nas informacje o tym, co powinniśmy wiedzieć, oddając pupila na jakiś czas do hoteliku dla zwierząt. 06:40 WIELKIE RZEKI ŚWIATA - AMAZONKA CZ. 1 (EARTH’S GREAT RIVERS. AMAZON) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Flowers Lektor: Krystyna Czubówna Film dokumentalny przedstawiający trzy największe rzeki na świecie: Amazonkę, Nil, Missisipi. Będzie to niezwykła i pełna emocji podróż po dzikim świecie rzek, z których każda jest osobnym ekosystemem. Z użyciem nowoczesnych technologii filmowania zobaczymy te rzeki z lotu ptaka i ze szczegółami, których nigdy dotąd nie widzieliśmy. Prześledzimy te wodne arterie od ich żródeł aż po ujścia. Cudowne laguny Amazonki, niesamowitych rozmiarów węgorze, afrykańscy mieszkańcy Nilu, niespodzianki pięknej Missisipi. Odc. 1. Amazonka, największa rzeka świata przytłacza swym ogromem. Dorzeczem obejmuje dziewięć krajów, jedną trzecią powierzchni Ameryki Południowej. Utrzymuje przy życiu największe lasy deszczowe świata; wspiera największe na Ziemi zróżnicowanie gatunkowe. Wzbogaca tętniące życiem kultury. Co roku rozległe wezbrania jej wód tworzą jakby śródlądowe morze. Dziś wciąż jeszcze istnieją tu tajemnicze krainy. By poznać sekrety najpotężniejszej rzeki świata naszą opowieść rozpoczynamy od pojedynczej kropli. Lodowce Andów Peruwiańskich. Woda z topniejących lodowców spływa tu w dół górskimi zboczami. Rozpoczyna liczącą 6400 kilometrów wędrówkę ku morzu. Największe na świecie dorzecze gromadzi wodę z prawie całej tropikalnej części Ameryki Południowej. Jedna piąta zasobów słodkiej wody na Ziemi wędruje na wschód przez kontynent. 1100 dopływów odprowadza wodę z obszaru o powierzchni siedmiu milionów kilometrów kwadratowych. W trudno dostępnych bystrzach i głębokich ciemnych pląsach żyją jedne z największych i najrzadziej występujących miejscowych drapieżników. Rozpoczynając swój bieg od skromnej kropli w górach, Amazonka staje się rzeką, która nie ma sobie równych. Od źródeł po ujście wyrzeźbiła własny szlak przez ląd, tworząc nowe krainy. Potężna i rozległa. Kto wie, ile jeszcze skrywa tajemnic. 07:35 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 4. ZŁE ZACHOWANIE (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu zupełnie tak jak my ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Zwierzęta są mistrzami wrednych zachowań, ale co sprawia, że łamią zasady? Gdy trzeba zrobić wielką zadymę, małpy są wyjątkowymi mistrzami. Uczenie odpowiedniego zachowania jest jeszcze istotniejsze w ekstremalnych warunkach... Na arktycznych terenach Kanady to sprawa przeżycia. Gdy zwierzęta żyjące wspólnie muszą nauczyć się zasad, inne myślą tylko o sobie. Gdziekolwiek "tajni agenci" się udali, ukazywali nam intymny świat zwierząt. Być może tak naprawdę odkryli, że zwierzęta są bardziej do nas podobne niż myśleliśmy. 08:40 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /16/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 8) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 09:40 ISLANDIA Z ALEXANDREM ARMSTRONGIEM - ODC. 2 (ICELAND WITH ALEXANDER ARMSTRONG) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Ed Venner Trzyodcinkowa seria BBC Studios. Alexander Armstrong zwiedza ogromną skałę pośrodku Atlantyku. Mogli ją nazwać krainą rozgrzanej lawy. Wybrali nazwę Islandia, która także pasuje. Poza Wikingami, wulkanami i Bjork niewiele wiedział o Islandii. Wyrusza w liczącą tysiące kilometrów podróż szlakiem nordyckich bogów i zgniłych rekinów. Odkrywa krainę lodowców i gejzerów. Spotka człowieka, który piecze chleb we wrzącej wodzie. Spaceruje także tętniącymi życiem ulicami Rejkjawiku, gra w golfa o północy i jeździ na islandzkim koniu. Część 2. Rozpoczyna się drugi etap islandzkiej przygody i pożegnanie ślicznego Rejkiawiku, stolicy. Nie minęło wiele czasu, a krajobraz zupełnie się zmienił. Skieruje się na południowy wschód, gdzie znajdzie się pośrodku pustyni. Następnie spotka się ze śpiewającym hodowcą owiec. Stamtąd ruszę do kanionu Asbyrgi, gdzie będzie próbował oswoić maleńkiego islandzkiego konika. I na południe nad jezioro Myvatn, gdzie zakończy podróż w wielkim stylu występem chóru. To jest północna Islandia. Północ jest najbardziej dziką częścią tej krainy śniegu i lodu. Tu szczyty są wyższe, równiny równiejsze, a życie i prawdopodobnie ludzie znacznie twardsi. W kolejnym odcinku ruszy na południe na najbardziej rozbujaną islandzką wyspę. Spróbuje tradycyjnej, domowej islandzkiej kuchni. Niektóre potrawy są bardzo kojące. 10:35 ZBLIŻENIA. MAGAZYN FILMOWY Reportaż, 29 min, Polska, 1984 Scenariusz: Iwonna Łękawa Zdjęcia: Adam Kaczanowski Magazyn filmowy pod redakcją Iwonny Łękawy z roku 1983. W wydaniu: 1. relacja z planu zdjęciowego filmu pod roboczym tytułem "Musisz żyć" (film ostatecznie otrzymał tytuł "Wedle wyroków twoich") w reżyserii Jerzego Hoffmana, ze zdjęciami Jerzego Gościka, rozmowa ze Zdzisławem Ćwikłą, dyrektorem Centralnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowej w Warszawie i jednocześnie konsultantem sceny wysadzania pociągu w powietrze, przygotowania do sceny wykolejenia pociągu oraz efekty tej pracy, 2. Wytwórnia Filmów Fabularnych w Łodzi - Wydział Techniki Zdjęciowej, rozmowa z kierownikiem Wydziału - inż. Marianem Jaszczukiem, który prezentuje widzom kamery filmowe, nasadki na obiektywy i filtry, 3. Sonda wśród widzów po projekcji filmu "Ucieczka z Nowego Jorku" w reżyserii Johna Carpentiera z udziałem Kurta Russella, 4. Rozmowa z Piotrem Fronczewskim o aktorstwie i pracy przy filmach "Wolne miasto" w reżyserii Stanisława Różewicza i "Akademia Pana Kleksa" w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego. 11:15 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 10 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Wykonawcy: Jarosław Łukomski Cykl dokumentalno - historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Prezentowane są najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane są najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawiają ich historię, opowiadają o ciekawostkach i legendach, omawiają polski aspekt dotyczący prezentowanych posiadłości. Przybliżają historię Polaków na danym terenie i zachęcają każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach Wschodnich. W tym odcinku Stefan Tompson zabierze nas do jednego z najstarszych grodów Litwy, malowniczej miejscowości Troki. Miasto to było stolicą Litwy do czasu, gdy wielki książę Giedymin przeniósł stolicę do leżącego nieopodal Wilna. Odległość, jaka dzieli te dwa miasta, to niespełna 30 kilometrów. W XIV w. został wzniesiony imponujący zamek na środku jeziora Galve. Historia tej twierdzy skrywa wiele tajemnic. Kto i dlaczego zamordował Zygmunta I Kiejstutowicza? Kim są tajemniczy Karaimowie? Jaki związek z tym miejscem miała Rzeczpospolita? Na najbardziej nurtujące pytania odpowie Stefan Tompson w swojej podróży śladami polskiej historii w Trokach. 11:50 BALMORAL: UKRYTA HISTORIA - ODC. 3. LATA 1992 - 2017 (INSIDE BALMORAL / BALMORAL: HIDDEN HISTORY) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Tom Brisley, Ash Potterton Trzyodcinkowa miniseria dokumentalna o zamku Balmoral - szkockim domu rodziny królewskiej od 1852 roku, kiedy książę Albert kupił posiadłość jako prezent dla swojej żony, królowej Wiktorii, która kochała szkocką wieś. Serial dokumentalny jest spojrzeniem zza kulis na to odosobnione królewskie ustronie, ulubiony dom królowej Elżbiety. To 50 000 akrów szkockich Highlands i ponad 150 budynków. Posiadłość zatrudnia ponad 100 pracowników. Film daje rzadki wgląd w jedną z najbardziej fascynujących rezydencji w Wielkiej Brytanii. Odc. 3 - "Lata 1992 - 2017". Każdego roku w sierpniu królowa i jej rodzina opuszczają Anglię i jadą na północ, by spędzić dwa miesiące w sercu szkockich gór. Dziś monarchia cieszy się dużą sympatią poddanych. Ale 20 lat temu tak nie było. W połowie lat dziewięćdziesiątych Balmoral było miejscem, gdzie rodzina królewska mogła się schronić przed rosnącą krytyką ze strony mediów i społeczeństwa. Media szeroko komentowały kolejne królewskie skandale. Czterdzieści lat po objęciu tronu przez królową jej ukochana instytucja była ostro krytykowana. Jaka przyszłość czeka tę królewską posiadłość, kiedy tron po Elżbiecie II obejmie Karol III? 12:45 OSTATNI GÓRALE Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Filip Luft Zdjęcia: Sierhei Marchyk, Radek Wikiera, Jan Wierzejski Film dokumentalny o polskich góralach. Od zarania dziejów, wśród najwyższych szczytów Tatr i żywiołów, żyją ludzie z popadającej w zapomnienie grupy etnicznej z Podhala. Ta grupa jest jedną z najbardziej wyróżniających się w Europie. Mają niepowtarzalny styl ubioru, ekonomię, metody konstrukcji domów, własną kulturę, architekturę, tradycję i folklor. Film koncentruje się też na odwiecznych stosunkach człowieka z naturą. Oprócz wspaniałych górskich widoków, poznamy czterech niezwykłych bohaterów. Jarek, który jest specjalistą od drewna; Staszek, który większość czasu spędza z owcami w bacówce; Jan, który ma warsztat i umie wszystko zrobić oraz Piotr - muzyk, dzięki któremu będziemy na góralskim weselu. Przekonamy się, że czas w górach zatrzymał się wraz z siłą, odwagą, umiejętnościami i miłością do wolności ich mieszkańców. 13:40 MAGICZNE CHWILE (MAGIC MOMENTS: THE SPELL OF NATURE) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2021 Reżyseria: Christopher Kohler, Ivo Filatsch Film dokumentalny o najbardziej magicznych zjawiskach w przyrodzie.. Czy to noc, czy dzień, półkula północna czy południowa, niezależnie od pory roku i dokładnego położenia świat przyrody naszej planety dostarcza prawdziwie spektakularnych chwil przez cały rok. Trudno się dziwić, że ludzie są tak zafascynowani cudami natury, które nas otaczają. W końcu jesteśmy integralną częścią czaru natury, a nasze życie jest nierozerwalnie związane z wieloma naturalnymi zjawiskami świata, zapierającymi dech w piersiach wydarzeniami i niezapomnianymi magicznymi chwilami. Wschód słońca - codzienny spektakl. Dla wielu osób to magiczny moment. Jeśli tylko dobrze się przyjrzeć, takich wyjątkowych chwil jest wiele. Na całym świecie, w dzień i w nocy, bez względu na porę roku, można znaleźć ukrytą magię. Budząca się wiosna. Ciepło lata. Ulotność jesieni. Czy przenikliwy chłód zimy. Magia przyrody jest wszędzie. 14:40 WALIA - DZIKA KRAINA - ODC. 1 POWRÓT SŁOŃCA (WALES: LAND OF THE WILD EP 1: THE RETURN OF THE SUN) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Adrian Seymur Seria dokumentalna (4 odcinki) o dzikich ekosystemach Walii na przestrzeni dwunastu miesięcy w roku. Każdy odcinek to opowieść o najbardziej dramatycznych momentach jednej z czterech pór roku. Narodziny i regeneracja po zimie w wiosennych miesiącach, dorastanie i budowanie nowego życia przez lato, przygotowywanie się do zmian jesienią, aż po nastanie i przetrwanie zimy. Będziemy się przyglądać niektórym z najbardziej niezwykłych i charyzmatycznych zwierząt Walii. Odc. 1 - "Powrót Słońca". Niby nadszedł pierwszy dzień wiosny, ale Walia wygląda jak spowita arktyczną zimą. Idące od wschodu zadymki pokryły kraj śniegiem. To kraina gór i postrzępionych brzegów, gdzie bujne łąki graniczą z odwiecznymi puszczami i gdzie nigdy się nie jest daleko od zwierząt. Żyje ich tu pięćdziesiąt tysięcy gatunków, urzekających i dziwacznych. Wskutek zimna niebo nad Brecon Beacons jest przejrzyste. Ten park narodowy znalazł się na liście "międzynarodowych rezerwatów ciemnego nieba". Na świecie jest ich tylko trzynaście. 15:40 ŚWIAT WEDŁUG TESLI (TESLAFY ME. THE VISIONARY GENIUS OF NIKOLA TESLA) Film dokumentalny, 63 min, Słowenia, 2019 Reżyseria: Janja Glogovac Film dokumentalny opowiadający o życiu i odkryciach Nikoli Tesli, który poprzez pionierskie idee i wynalazki rozpoczął przemysłową rewolucję w dziedzinie produkcji i użytkowania energii elektrycznej oraz komunikacji bezprzewodowej. Był twórcą pierwszych urządzeń zdalnie sterowanych drogą radiową. Nasza cywilizacja opiera się na prądzie przemiennym, zdalnym sterowaniu i falach radiowych. Wyobraźmy sobie życie bez tych technologii bez łączących nas smartfonów czy internetu. Większość rozwiązań technicznych, które kształtowały świat od początku XX wieku wynalazł jeden człowiek. Tesla sądził, że energia elektryczna powinna być traktowana na równi z powietrzem, bo występuje w przyrodzie w nieograniczonych ilościach. Choć ogólnie nie jest dość doceniony za swoje wynalazki, to jego pomysły nadal kształtują naszą przyszłość. Tesla - postać towarzyska i inżynier, pochodzący z Chorwacji; elektrotechnik, radiotechnik i wynalazca. Był konstruktorem wielu urządzeń do wytwarzania i wykorzystania prądu przemiennego, konkurując skutecznie z Thomasem A. Edisonem, który uznawał tylko prąd stały. Zobaczymy, jak jego życie osobiste wpłynęło na odkrycia i jak naukowcy wciąż znajdują nowe zastosowania jego technologii do rozwiązywania globalnych problemów. Jego pomysły zostały podobno skonfiskowane przez rząd USA. Represje wobec Tesli dotknęły całą naszą cywilizację. Nikola wykonał swoje zadanie poświęcił nam swoje życie i karierę, a my po dziś dzień korzystamy z niemal wszystkich jego wynalazków, ale nie za darmo, wbrew jego woli. Tesla powiedział, że świat nie był gotowy na jego pomysły, wyprzedzające jego czasy, ale stwierdził również, że pewnego dnia te same pomysły przyniosą ogromne sukcesy. W Stanach przebywał przez część swojego życia. Zmarł 7.01.1943 w Nowym Jorku. 16:55 PODRÓŻE DO UKRYTYCH ŚWIATÓW - ODC. 1 MAKOKO NA WODZIE (THE HIDDEN WORLDS EP. 1 MAKOKO ON WATER) Serial dokumentalny, 44 min, Turcja, 2020 Reżyseria: Orcun Behram Seria dokumentalna (5 odcinków) o kilku tajemniczych i bardzo ciekawych miejscach na świecie. Obecnie języki i kultury szybko zanikają, ponieważ globalizacja ma coraz większy wpływ na wszystko. Poznamy różne historie życia, poprzez poetycki tekst i strukturę wizualną. Narratorami odcinków będą ludzie, którzy są punktem wyjścia tych historii. W takim okresie społeczności, które potrafią zachować swoje dziedzictwo kulturowe lub stworzyć własną kulturę, zyskały na atrakcyjności. Będziemy mieli okazję zobaczyć bogatą paletę wizualną i niezwykłe miejsca: Makoko w Nigerii; La Rinconada w Peru; Manilę stolicę Filipin; dolinę rzeki Omo w Etiopii; Dharavi w Bombaju. Odc. 1 - "Makoko na wodzie". Życie w tym ogromnym slumsie toczy się wokół wody. Labirynt kanałów i domów na palach na obrzeżach Lagosu, stolicy Nigerii, jest domem dla około trzystu tysięcy osób. Osadę założyli rybacy, którzy przybyli tu z Afryki Zachodniej dwieście lat temu. Ten pływający slums rozrósł się współcześnie do sześciu dzielnic. Stanowi cierń w boku włodarzy miasta, nie pasując do wizji Lagosu jako gospodarczej potęgi Afryki. Jednak dla mieszkańców osada stanowi dynamiczną społeczność, pełną nadziei i marzeń. Życia i śmierci. Śmierć to w Makoko powód do świętowania. Kres życia wiąże się z wieloma rytuałami i przesądami. Wielu mieszkańców uważa, że duch zmarłego może ich ukarać lub nagrodzić, zależnie od przebiegu pochówku. Rybołówstwo jest tu ważną częścią życia. Mimo panującej tu biedy, brudnych kanałów, walących się domów i infrastruktury, w Makoko panuje atmosfera odnowy. Wielu mieszkańców z nadzieją patrzy na tutejszą młodzież. 17:50 OPUSZCZONE MIEJSCA - ODC. 1 AMERICAN DREAM (FORSAKEN PLACES - GEHEIME WELTEN / AMERICAN DREAM) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 W tej 4 - odcinkowej serii zbudowane ze stali, zalane betonem lub wydobyte spod ziemi pomniki przełomowych momentów historii ożywają na nowo. Swoje osobiste wspomnienia o tych zapomnianych, ale często niedostępnych i groźnych miejscach przywołują związani z nimi świadkowie. Opowiadają o klęskach żywiołowych, wojnach lub wielkich katastrofach, które odcisnęły piętno na tych zabytkach, a także na ludziach mieszkających czy pracujących w ich pobliżu. W czterech odcinkach widzowie poznają dwanaście takich "zaginionych miejsc" - to bazy wojskowe, pokazowe budynki epoki, turystyczne raje i szpitale. 18:55 KRÓL KAROL III (MY KING CHARLES - NEW CORONATION SPECIAL) Film dokumentalny, 55 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Jim Nally Zdjęcia: Andrew Muggleton Film dokumentalny, który powstał z okazji koronacji króla Karola III. Wielka, oficjalna ceremonia miała miejsce w sobotę 6 maja 2023 roku. Wydarzenie budziło wtedy wielkie emocje wśród Brytyjczyków. Karol III będzie czterdziestym królem i namaści go arcybiskup Canterbury w londyńskim Opactwie Westminster. Kiedy 8 września zmarła królowa Elżbieta II, nowym następcą tronu automatycznie został książę Karol. Syn zmarłej w wieku 96 lat królowej musiał przejąć dziedzictwo matki i wszystkie jej obowiązki. Ogłosił też, iż od tej pory będzie nazywany Karolem III. Podczas gdy inni już dawno przeszli na emeryturę w wieku 73 lat, senior rozpoczął najważniejszą pracę w swoim życiu. Koronacja w Wielkiej Brytanii ostatnio miała miejsce 70 lat temu. Obecną uczczono tradycyjnymi procesjami, koncertem w zamku Windsor, imprezami ulicznymi oraz pokazami świetlnymi. W tym filmie posłuchamy wypowiedzi przyjaciół z młodości, członków rodziny królewskiej, koleżanek i kolegów ze szkoły. Bardzo prywatne opowieści i zwierzenia, wspomnienia i anegdoty pozwolą lepiej poznać Karola jako człowieka, który czekał na to, by być królem ponad 70 lat. Zobaczymy również wiele archiwalnych materiałów filmowych. 20:00 TRUCIZNY PUTINA - ODC. 1. GROŹBY (POISON (S) 1. LA MENACE) Cykl dokumentalny, 53 min, Francja, 2023 Reżyseria: Jennifer Deschamps Film dokumentalny o serii prób unicestwienia wielu osób za pomocą trucizn. Wiktor Juszczenko. Trwale oszpecony przez dioksyny, kiedy próbował nakierować Ukrainę na bliższą integrację z Europą. Aleksander Litwinienko. Zabity radioaktywnym polonem po ucieczce do Wielkiej Brytanii i krytyce Putina. Siergiej Skripal. Namierzony za pomocą nowiczoka po szpiegowaniu dla Wielkiej Brytanii. Aleksiej Nawalny. Władimir Kara - Murza. Lista osób, które prawdopodobnie zostały otrute na rozkaz Putina, jest długa. W latach dwudziestych rosyjskie tajne służby utworzyły pierwsze laboratorium trucizn, którego zadaniem było zabijanie wrogów reżimu komunistycznego. Ale kiedy upadł Związek Radziecki, wydawało się, że wraz z nim umarło zatrucie wrogów. Wszystko zmieniło się, gdy do władzy doszedł Władimir Putin. Od dwudziestu lat rosyjska trucizna płynie w żyłach międzynarodowej dyplomacji. Autorów każdego zatrucia nigdy nie zidentyfikowano z całą pewnością, badanie tego, co działo się za kulisami, kiedy miały miejsce, rzuca światło na relacje między Kremlem a Zachodem. Za każdą z tych spraw toczy się ostateczna rozgrywka, w której stawką są główne kwestie dyplomatyczne i geostrategiczne. Walka o wpływy, zamach na integralność imperium i jego bogactwo energetyczne, każde zatrucie odsłania dno potężnej partii szachów rodem z czasów zimnej wojny. Odc. 1 - "Groźby". Jest to opowieść o zbrodniczej władzy i o jej orszaku duchów. Od ponad dwudziestu lat Władimir Putin sieje śmierć i karmi się naszymi słabościami. Zachód woli odwracać wzrok od kolejnych afer związanych z otruciem, szpiegostwem czy korupcją. To także opowieść o nas samych: świadkach, współwinnych, bohaterach unurzanych w rosyjskich toksynach. Aleksandr Litwinienko został otruty radioaktywnym polonem w Londynie, w 2006 roku, kiedy cały świat żył raczej w zgodzie z Putinem. Sprawa Litwinienki pokazała mi, czym jest Rosja w XXI wieku. W tym konflikcie Putin widzi wrogów w każdym, w tym także w kapitalistach, którzy, pełni dobrych intencji, chcieli ubijać z nim interesy. 21:15 NOWA UMOWA SPOŁECZNA (BREAKING SOCIAL) Film dokumentalny, 58 min, Szwecja, 2022 Reżyseria: Fredrik Gertten Umowa społeczna jest dziś podważana i zrywana przez elity finansowe i polityczne. W naszym społeczeństwie ci, którzy dają z siebie najwięcej, często dostają najmniej. A ci, którzy wnoszą niewiele czy nawet niszczą wspólne dobro dostają największy kawałek tortu. Korupcja i rządy kleptokracji, o których coraz częściej słyszymy, niszczą tkankę społeczną, wywołując niepokoje i żądania zmian systemowych. Kleptokracja to zjawisko ogólnoświatowe. Żyjemy w czasach, kiedy koalicje superbogatych megafinansistów przejmują kontrolę nad polityką i ekonomią. W afgańskim urzędzie nie da się nic załatwić bez łapówki. Łapówki bierze nie tylko policjant, nauczyciel, lekarz czy urzędnik. Często trzeba dawać łapówki zwierzchnikowi. Korupcja jest obecna w krajach, takich jak Uzbekistan Nigeria i Honduras. Są złote paszporty portugalskie, hiszpańskie, brytyjskie, karaibskie i maltańskie - można je po prostu kupić. Tacy obywatele przestają podlegać prawu, stają się międzynarodowo bezkarni. korupcyjne elity stworzyły swój własny międzynarodowy świat. Formalnie mogą być obywatelami danego kraju, ale nie czują przynależności do niego. Żyją na pokładzie swoich odrzutowców i jachtów, w porozrzucanych po świecie luksusowych hotelach. Reżyser prezentuje ludzi, którzy są symbolem zmiany i szansą na odnowienie umowy społecznej. Poznajemy syna zamordowanej maltańskiej dziennikarki - Matthew Caruana Galizię i Christiana Smallsa - przewodniczącego i założyciela związków zawodowych w Amazonie. Film pokazuje, w jaki sposób kobiety w Chile kreatywnie brały udział w rewolucji, której efekty są jeszcze nieznane. Oddaje też głos młodym politologom, przedstawiającym świat na krawędzi. 22:25 HAND MADE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Kunert Scenariusz: Krzysztof Kunert Przedstawiony projekt stanowi bardzo ciekawą propozycję. Dokument o niezwykłej pracy chirurgów w trzebnickim szpitalu, którzy od początku lat 70. dokonują rzeczy wyjątkowych w Europie i na świecie. To tu po raz pierwszy w Europie, już w roku 1971 reinplantowano z pełnym sukcesem rękę. W 1988 roku reinplantowano małej dziewczynce dwie odcięte nóżki tak dobrze, że do dziś już jako dorosła kobieta uwielbia tańczyć. Z kolei w 2006 roku, 12 lat po wypadku pacjenta, dokonano transplantacji ręki. I tak co roku lekarze ze szpitala w Trzebnicy mogą poszczycić się mnóstwem przyszytych kończyń i zdumiewających transplantacji. Główną osią filmu są bohaterowie, do których dotarli autorzy. Po latach poznajemy ich historie. 23:30 JERSEY WAY - JAK TO W JERSEY - ODC. 1 POLICJA (JERSEY WAY: INSIDE THE ISLAND'S SCANDALS EP. 1 LES 13 POLICES) Cykl dokumentalny, 48 min, Francja, 2022 Reżyseria: Dominique Baumard, Antoine Guerre Cykl dokumentalny true - crime. Mrożąca krew w żyłach seria w sercu jednej z najbardziej tajemniczych wysp zachodniego świata. Na początku XXI wieku angielskiemu policjantowi Grahamowi Powerowi udaje się zlecić publiczne dochodzenie w sprawie ponad 50 lat zbrodni. Garść wpływowych ludzi zostaje szybko usunięta ze swoich stanowisk lub uciszona. Kłopotliwym świadkom nie wolno zabierać głosu. Oczami tych, którzy przetrwali burzę w Jersey, ofiar niemoralnych sprawców i mieszkańców, którzy walczyli z korupcją, ukazuje się historia najgłębszego śledztwa. Od pierwszych zbrodni popełnionych przez zamaskowanego gwałciciela w latach 60. XX wieku po skandal polityczny z lat 2000, w tym sierociniec nazywany wówczas "Domem grozy", ten ambitny serial kryminalny odkrywa detektywów, przestępców i niezliczone ofiary oraz wrzuca nas w serce głęboko zakorzenionej, międzynarodowej korupcji na tej małej wyspie, ujawniając stojący za nią potężny i mroczny system. Odcinek 1 - "Policja". Trudne czasy dla mieszkańców Jersey. 30 listopada 1957 r, godz. 21. Zamaskowany mężczyzna atakuje nożem pielęgniarkę. Trzeci podobny atak w tym miesiącu. 6 marca 1960 r. , godz. 21:45 Młoda kobieta została napadnięta. 27 marca 1961 r.. godz. 21:45 Czternastolatka wywleczona z domu i zgwałcona. Ludzie byli zaniepokojeni. Trzeba znaleźć tego mężczyznę. Dlatego poprosili policję honorową o patrolowania okręgów nocą. Może na coś trafią. Władze były zaniepokojone tym, że niekorzystny rozgłos zaszkodzi turystyce i ludzie przestaną przyjeżdżać na wyspę, w obawie, że ich dzieci też mogą zostać zaatakowane. 00:30 CO SIĘ WYDARZYŁO NA WYSPIE PAM? Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2009 Reżyseria: Eliza Kubarska Wyprawa polskich alpinistów na najwyższy klif świata, w południowej Grenlandii. Bohaterowie zakładają bazę na niezamieszkanej wyspie Pam. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WRONA - OSTATNI SPRAWDZIAN ODC. 255 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Wrona - ostatni sprawdzian" Historycy lotnictwa od lat zadają sobie pytanie, jak to było możliwe, że obrabowany, zniszczony przez wojnę kraj, jakim była odradzająca się w 1918 roku Polska, w ciągu dwudziestu lat dołączył do ekskluzywnego, światowego klubu eksporterów nowoczesnych samolotów? Zwykle padają dwie odpowiedzi: pierwsza wskazuje na studentów - marzycieli. Zyskali oni mocne wsparcie ze strony doświadczonej kadry profesorskiej. Druga odpowiedź to wojsko świadome po doświadczeniach wojny z bolszewikami tego, co oznacza lotnictwo w realiach nowego pola walki. Lektura rejestru polskich statków powietrznych musi wywołać oszołomienie. Spis samych szybowców zamyka numer 1380. I nieuchronnie ciśnie się na usta pytanie: co z tego zostało? Praktycznie nic, dlatego z takim entuzjazmem śledzimy odradzanie się świadectw wielkości tamtego czasu. Odwiedzamy warsztat Jerzego Gruchalskiego, gdzie odtwarzany jest szybowiec szkolny Wrona. 02:05 ALBERT CINEMA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2012 Reżyseria: Agnieszka Zwiefka Scenariusz: Agnieszka Zwiefka Zdjęcia: Aleksander Duraj Muzyka: Leszek Możdżer Tytułowy Albert Cinema to nieformalna grupa filmowa, w skład której wchodzą amatorzy, mieszkańcy Schroniska dla Bezdomnych im. św. Brata Alberta we Wrocławiu. Mają za sobą długie lata spędzone w ośrodku, dokąd trafili w zasadzie z tego samego powodu. Przez alkoholizm popadli w ruinę, stracili swoje rodziny i domy, nie mają perspektyw na lepszą przyszłość, poniekąd na własne życzenie zostali zepchnięci na margines życia. Ale i dla nich w końcu pojawiło się światełko w tunelu. W grudniu 2005 roku powstała grupa Albert Cinema, założona z inicjatywy Dariusza Dobrowolskiego, kierownika schroniska dla bezdomnych. To on zainteresował swoich podopiecznych magią kina, pokazał jak można żyć inaczej, jak poznawać inny świat. Uwierzyli w siebie, kiedy kolejne wyprodukowane przez nich filmy brały udział w konkursach, były prezentowane na festiwalach, miały kinowe premiery. Dokument "Albert Cinema" Agnieszki Zwiefki opowiada właśnie o bezdomnych z wrocławskiego ośrodka im. św. Brata Alberta, którzy pod nadzorem kierownika schroniska, Dariusza Dobrowolskiego, kręcą film "Człowiek, który morza nie widział". W skład ekipy filmowej, obok opiekuna, któremu i nadali pseudonim "Dobry", bo naprawdę jest dobry, wchodzą: Leszek, narrator, autor scenariusza i aktor w jednej osobie oraz operator Heniek, a także Szymon, Waldek, Franek. Widz poznaje bohaterów, zarówno w ich codziennym życiu w schronisku, jak i na planie filmowym. Śledzi cały proces powstawania filmu, aż po jego oficjalną kinową premierę. Między kręceniem kolejnych sekwencji bohaterowie rozmawiają o różnych sprawach, dzielą się przemyśleniami na temat swojej nowej pasji, biadolą nad smutnym losem, mówią o rodzinie, którą stracili, o marzeniach, przywołują piękne wspomnienia sprzed lat. Wymieniają także poglądy na temat kręconego filmu, spierają się o szczegóły, kłócą. Głównym bohaterem jest alkoholik Leszek, bezdomny od 28 lat. Jego największym marzeniem jest spotkać syna Artura, którego ostatni raz widział, gdy chłopiec miał 12 lat. Wspomina wakacje z nim i żałuje, że tych dni, kiedy był trzeźwy, było tak niewiele. To właśnie synowi Leszek dedykuje swój kolejny film. 03:05 USŁYSZ NAS WSZYSTKICH Reportaż, 21 min, Polska, 2008 Reżyseria: Maciej Drygas Scenariusz: Maciej Drygas Zdjęcia: Andrzej Musiał Autorski krótkometrażowy film dokumentalny, odkrywający nieznany, a jednocześnie nieodwracalnie znikający świat pustyni nubijskiej w Sudanie. Losy afrykańskich bohaterów splatają się z życiem międzynarodowych ekspedycji archeologicznych, wśród których Polska ma bardzo znaczące miejsce. Ich odkrycia i badania archeologiczne w sposób fundamentalny poszerzają wiedzę o historii naszej cywilizacji. Odkrycie przez nich w skalistopiaszczystej pustyni nubijskiej odręcznie wyżłobionych inskrypcji w języku staronubijskim, stały się sensacją na skalę międzynarodową i są pretekstem dla metaforycznej opowieści o przemijaniu.