TV Polonia Poniedziałek, 06.05.2024 06:00 POLACY TO WIEDZĄ! - ODC. 97 Teleturniej, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Szymon Łosiewicz, Michał Madaliński Scenariusz: Szymon Łosiewicz, Michał Madaliński Prowadzący: Robert El Gendy 06:35 INICJATYWA NEHEMIASZ 20 min, Polska, 2024 Autor: Beata Kamińska To opowieść o pomocy niesionej przez ludzi związanych z Kościołem Chrześcijan Baptystów i o akcji Nehemiasz, do której przyłączyło się wielu wolontariuszy, wyjeżdżając w niebezpieczne rejony Ukrainy z pomocą humanitarną. W czasie jednej z takich misji zginął Marek "Misiek" Mastalerz, którego marzeniem było niesienie pomocy w ratowaniu życia rannym żołnierzom. Po jego śmierci przyjaciele i znajomi urzeczywistnili jego marzenie. To także dowód, że pomimo trwającej wojny, w której giną ludzie i cierpią dzieci nie może zabraknąć nadziei. 07:00 PRZYSTANEK SLOW FOOD - ODC. 3 SEZON IV - POWIDŁA ŚLIWKOWE Z DOLNEJ WISŁY Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Jacek Szklarek Prowadzący: Jacek Szklarek Magazyn o niezwykłych ludziach, ocalających tradycyjne produkty i potrawy, którzy poznali prawdziwy smak życia, gdy zdecydowali się żyć świadomie, zwolnić i spędzać więcej czasu wśród natury. To także opowieść o niezwykłych zakątkach regionalnej Polski, do których warto dotrzeć, by poznać piękną, (po)wolną Polskę i prawdziwy smak życia. W dzisiejszym odcinku Jacek Szklarek zabierze nas do Strzelec Dolnych leżących w dolinie Dolnej Wisły, gdzie od pokoleń wysmaża się śliwkę węgierkę. W tym śliwkowym zagłębiu od pokoleń smaży się powidła według tradycyjnych receptur. Prowadzący przekona się, jak pracochłonne jest operowanie niezbędnym do tradycyjnej produkcji powideł bocianem i zaserwuje nam pyszne żeberka w powidłach śliwkowych. 11:30 BARWY SZCZĘŚCIA - ODC. 2950 Serial obyczajowy TVP, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Jakub Skoczeń Scenariusz: Maciej Sobczyk, Tomasz Wojtczuk, Olaf Olszewski, Maria Czudowska Zdjęcia: Jarosław Szmidt, Łukasz Łasica, Michał Jaskulski Aktorzy: Elżbieta Romanowska, Michał Rolnicki, Jakub Wieczorek, Kamila Kamińska, Alessandro Curti, Maciej Kosmala, Piotr Ligienza, Wiktoria Gąsiewska, Grzegorz Kestranek, Nicole Bogdanowicz, Natalia Sierzputowska, Jakub Sokołowski, Maria Świłpa, Oskar Stoczyński, Grzegorz Sierzputowski Aldona po kolejnej wizycie u lekarza wraca załamana. Jej badania wykazują, że ma menopauzę. Grzelakowa zwierza się ze swoich problemów Reginie. A Borysa - równie przygnębionego - wspiera Vincenzo. Bonda świętuje z redakcją "Szoku" sukces po artykule o aresztowaniu Dwoickiego. Gdy Modrzycki prosi szefa, by na nowo zatrudnił Sadowskiego, gangster jednak odmawia. Łukasz zdaje sobie w końcu sprawę, że angażując się w śledztwo popełnił błąd, przez który może stracić rodzinę. Tymczasem Oliwka ma problemy przez Ewę Poraj, bo influencerka - z zemsty za zerwanie współpracy - informuje swoje fanki, że kremy, które dotąd promowała, wywołują reakcje alergiczne. Wcześniej Zbrowska próbuje porozmawiać z Madzią o jej związku z Wiktorem, co jej przyjaciółce wyraźnie się nie podoba. A w finale Madzia odkrywa, że chłopak postanowił zrobić sobie dla niej tatuaż - i jest w szoku. 12:20 STACJA ARKTYKA - LODOWIEC Z BLISKA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, KAROLINA ROGOZIŃSKA Film dokumentalny poświęcony niesporczakom - fascynującym mikroorganizmom badanym w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund. Naukowcy w Polskiej Stacji Badawczej prowadzą badania najbardziej wytrzymałych istot na Ziemi, maleńkich organizmów o fizjonomii ludzików Michelin - niesporczaków. Ujęcia niesporczaków z mikroskopów są spektakularne, a jeszcze bardziej spektakularne są ich cechy i właściwości. Badania prowadzi dr Krzysztof Zawierucha. Wspólnie z dr. Adamem Nawrotem pokażą pobrane próbki i przedstawią niezwykłe istoty będące przedmiotem ich badań. Zobaczymy też innych mieszkańców lodu dzięki temu, że kamera zajrzy pod mikroskop. Dzięki animacjom widzowie lepiej poznają te wyjątkowe mikroorganizmy. 12:50 KOMISARZ ALEX - ODC. 239 (SERIA XIX, ODC. 10) - "ZŁOTY GWIZDEK" Serial kryminalny TVP, 44 min, Polska, 2023 Reżyseria: Radosław Dunaszewski Scenariusz: Peter Hajek, Peter Moser, Tomasz Korzeniowski, Karolina Frankowska Aktorzy: Sylwia Juszczak-Krawczyk, Beata Fido, Piotr Bondyra, Janusz Chabior, Robert Sharif El Gendy, Natalia Szulc-Kucharska, Wiktoria Kulaszewska-Grabowska, Łukasz Dedyński, Wojciech Machnicki, Małgorzata Kocik-Diakonów, Julia Bochenek, Izabella Tarasiuk-Andrzejewska, Maurycy Łyczko, Jan Dravnel, Krzysztof Rogucki Podczas wesela ginie panna młoda, Ania Konwicka. Lekarz pogotowia stwierdza otrucie. Na miejsce przybywa policja i wszczyna śledztwo. W trakcie oględzin miejsca zbrodni Alex znajduje złoty gwizdek leżący niedaleko zwłok. Po sekcji zwłok, gdy okazuje się, że Anna została otruta cyjankiem, który przeniknął przez skórę ust, policja orientuje się, że to gwizdek właśnie był narzędziem zbrodni. Po przesłuchaniu świadków policja nawet nie zbliża się do ustalenia motywu tego zabójstwa. Wszyscy zgodnie twierdzą, że Ania była lubianą, życzliwą osobą i z nikim nie miała żadnych zatargów. Alex, w garderobie gdzie odkryto ciało i złożone były prezenty, znajduje bilecik. Wszystko wskazuje na to, że wypadł z pudełka, w którym zabójca podłożył gwizdek wśród innych prezentów. Treść bileciku pokazuje, że otruty miał zostać pan młody, Karol Konwicki, a nie jego młoda żona. Śledczy muszą zmienić kierunek śledztwa i skupić się na Karolu Konwickim. Wzywają go na kolejne przesłuchanie z zamiarem poinformowania go, że to on był celem. Niestety, kiedy Konwicki ma przyjść na przesłuchanie, policjanci zostają poinformowani, że Konwicki nie żyje. Zginął w wyniku wybuchu ładunku umieszczonego w paczce, którą ktoś podrzucił pod jego drzwi. Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, zwłaszcza że Konwicki, sędzia siatkówki męskiej, nie był osobą towarzyską, nie miał wielu znajomych. Na wesele zaprosił tylko jednego kolegę z pracy, którego poprosił by został jego świadkiem. Policja odkrywa, że Karol wychował się w domu dziecka w Białymstoku, tam skończył AWF i niedawno zamieszkał w Łodzi. W przeszłości był zamieszany w pożar, w którym zginęło jego upośledzone dziecko. 13:40 OSIECKA - ODC. 10* Serial TVP, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: MICHAŁ ROSA Scenariusz: MACIEJ KARPIŃSKI 85 %, MACIEJ WOJTYSZKO 15 % Muzyka: ADAM LEPKA Aktorzy: MAGDALENA POPŁAWSKA, MARIA PAKULNIS, JAN FRYCZ, WIKTORIA GORODECKAJA, PIOTR ŻURAWSKI, TOMASZ WŁOSOK, ALEKSANDRA KONIECZNA, ALEKSANDRA PISULA, PAULINA WALENDZIAK, MATEUSZ BIERYT, DOMINIKA KLUŹNIAK, PATRYK SZWICHTENBERG, ALICJA MICHAŁOWSKA, NINA KORYCKA, PRZEMYSŁAW BLUSZCZ Rok 1976. Późny wieczór w nowym domu na Żoliborzu. Daniel Passent usypia trzyletnią córeczkę Agatę, podczas gdy w sąsiednim pokoju trwa impreza, której główną gwiazdą jest Osiecka. Na radarze poetki, która nie akceptuje rodzinnej stabilizacji, pojawia się nowy mężczyzna. To młody dziennikarz, kolega redakcyjny Daniela Passenta. Obyciem i erudycją oczarowuje Agnieszkę, która traci dla niego głowę. Osiecka musi jednak szybko wrócić na ziemię. Stan jej ojca pogarsza się. 15:35 PRZYJACIELE - KONIEC ŚWIATA Widowisko, 15 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Szafrański Scenariusz: Tomasz Szafrański Muzyka: Filip Kuncewicz Przyjaciele to kontynuacja dobrze znanego widowiska studyjnego dla dzieci pt. Przyjaciele Misia i Margolci. W nowej odsłonie audycja zyskuje nie tylko nowy tytuł, ale i nowe postacie. Do grupy przyjaciół zamieszkujących ogród dołącza Filip, nieco nieporadny marzyciel i niespełniony muzyk w średnim wieku, który nie do końca rozumie skąd się tam wziął. Mieszka w namiocie i razem z mówiącymi zwierzakami codziennie przeżywa niezliczone przygody. Jego interakcje z muppetami opierają się w dużej mierze na absurdzie sytuacyjnym. Koloru nowej wersji audycji dodaje również nowy muppet: Fąfar, złośliwiec i intrygant o dobrym sercu. Jedno jest pewne: nie ma problemu, którego nie udałoby się rozwiązać Przyjaciołom. W nocy nad ogrodem przelatuje tajemniczakometa. Okazuje się, że pod jej wpływem Przyjaciele zamiast mówić, zaczynają śpiewać. 16:00 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 145 (SEZON 2 ODC. 20) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Ewa Ratusińska, Monika Zięba-Rybowska Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Marcin Piętowski, Przemysław Stippa, Dariusz Toczek, Mateusz Weber, Daniel Mosior, Grzegorz Pierczyński, Michał Chruściel, Klara Williams, Joanna Moro, Małgorzata Ostrowska-Królikowska, Anastazja Skoczeń, Mariusz Jakus, Arkadiusz Smoleński Królowa Zofia. Rok 1424. Jagiełło (Sebastian Skoczeń) dowiaduje się o nietakcie Zofii (Maria Pawłowska) w stosunku do króla Eryka (Wojciech Wachuda). Żona tłumaczy mu, że tylko posłuchała Oleśnickiego (Przemysław Stippa). Książę Świdrygiełło (Michał Chruściel) wykorzystuje kłótnię między Zofią i Jadwigą (Maja Szopa), żeby zbliżyć się do królowej. Król widzi go z żoną w dwuznacznej sytuacji. Na Wawelu pojawia się Zawisza Czarny, który po koronacji zaprasza dostojnych gości do swego domu na ucztę. Bdzigost (Jakub Wieczorek), w czasie procesu przed miejskim sądem, oświadcza, że jest szlachcicem, ale jego szlachectwo nagania, czyli podważa Jan Głowacz (Mateusz Weber). Sędziowie decydują, że Bdzigost musi przedstawić 6 świadków. 16:30 BARWY SZCZĘŚCIA - ODC. 2950 Serial obyczajowy TVP, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Jakub Skoczeń Scenariusz: Maciej Sobczyk, Tomasz Wojtczuk, Olaf Olszewski, Maria Czudowska Zdjęcia: Jarosław Szmidt, Łukasz Łasica, Michał Jaskulski Aktorzy: Elżbieta Romanowska, Michał Rolnicki, Jakub Wieczorek, Kamila Kamińska, Alessandro Curti, Maciej Kosmala, Piotr Ligienza, Wiktoria Gąsiewska, Grzegorz Kestranek, Nicole Bogdanowicz, Natalia Sierzputowska, Jakub Sokołowski, Maria Świłpa, Oskar Stoczyński, Grzegorz Sierzputowski Aldona po kolejnej wizycie u lekarza wraca załamana. Jej badania wykazują, że ma menopauzę. Grzelakowa zwierza się ze swoich problemów Reginie. A Borysa - równie przygnębionego - wspiera Vincenzo. Bonda świętuje z redakcją "Szoku" sukces po artykule o aresztowaniu Dwoickiego. Gdy Modrzycki prosi szefa, by na nowo zatrudnił Sadowskiego, gangster jednak odmawia. Łukasz zdaje sobie w końcu sprawę, że angażując się w śledztwo popełnił błąd, przez który może stracić rodzinę. Tymczasem Oliwka ma problemy przez Ewę Poraj, bo influencerka - z zemsty za zerwanie współpracy - informuje swoje fanki, że kremy, które dotąd promowała, wywołują reakcje alergiczne. Wcześniej Zbrowska próbuje porozmawiać z Madzią o jej związku z Wiktorem, co jej przyjaciółce wyraźnie się nie podoba. A w finale Madzia odkrywa, że chłopak postanowił zrobić sobie dla niej tatuaż - i jest w szoku. 17:50 LEŚNICZÓWKA - ODC. 702 Serial obyczajowy, 21 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jarosław Minkowicz Zdjęcia: Artur Zdral Aktorzy: Beata Fido, Arkadiusz Janiczek, Mateusz Kmiecik, Małgorzata Niemirska, Aldona Jankowska, Witold Dębicki, Grzegorz Goch, Maria Pawłowska, Sambor Czarnota, Arkadiusz Gołębiowski, Zbigniew Lesień, Maks Pacholak, Ewa Szykulska Jacek dowiaduje się od Konrada o problemach zdrowotnych Kasi i wsparciu, jakie Ruszczyc ma w Magdzie. W nocy Helena odzyskuje przytomność. Hania zamierza starać się o role w kolejnych reklamach, a Jerzy podejrzewa, że ukochana kogoś poznała. W końcu Hania wyznaje mu prawdę. W telewizji pojawia się reklama z Marcelkiem. Filip nie może znaleźć sali, w której mogłyby się odbywać treningi bokserskie. Początkowo odwołuje zajęcia, ale ostatecznie ringiem staje się leśna polana. 20:25 Z BIEGIEM LAT, Z BIEGIEM DNI - KRAKÓW 1874 Serial TVP, 57 min, Polska, 1980 Reżyseria: Andrzej Wajda, Edward Kłosiński, Anna Polony, Krystyna Grochowicz Scenariusz: Joanna Ronikier Zdjęcia: Edward Kłosiński, Witold Adamek Aktorzy: Izabella Olszewska, Bolesław Nowak, Anna Polony, Jerzy Bińczycki, Roman Stankiewicz, Jerzy Stuhr, Wiktor Sadecki, Jerzy Grzegorzewski, Halina Wojtacha, Halina Kuźniakówna, Dorota Pomykała, Wanda Kruszewska Wykonawcy: Józef Radwan, Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach Obraz stosunków społeczno - politycznych panujących w Krakowie w latach 1874 - 1914 przedstawiony na przykładzie losów dwóch sióstr: Janiny Chomińskiej - żony Dulskiego, urzędnika tego samego banku. Bohaterkami odcinka są dwie młode kobiety: pani Chomińska - żona urzędnika bankowego i mieszkająca z nią siostra Aniela - zaręczona z Felicjanem Dulskim, również urzędnikiem. Ich życie w ubogim i zaniedbanym mieście wypełnia monotonia i nuda. Jedyną atrakcję stanowią zabytki, malowidła Matejki i obchody patriotycznych uroczystości możliwe dzięki liberalnej polityce cesarza Franciszka Józefa. Jednak ciągłe chodzenie po galeriach to raczej nie jest to, czego dwie piękne młode kobiety oczekują od życia. Pewnego dnia siostry postanawiają urządzić wieczorek z tańcami. Zachwycone pomysłem po cichu marzą, że bal odmieni ich los. Czeka je wszakże okrutne rozczarowanie. Przyjęcie szybko przeradza się w kompromitujące pasmo nieporozumień, kłótni i skandali. 22:15 MAGAZYN EKSPRESU REPORTERÓW 50 min, Polska, 2024 Magazyn Ekspresu Reporterów to wielokrotnie nagradzany i ceniony przez widzów program reporterski, w którym reporterzy Telewizji Polskiej pokazują życie z jego blaskami ale i dramatami. Zawsze blisko ludzi. Kultowa marka wraca na dużą antenę pod wodzą Barbary Paciorkowskiej i ulubionego prowadzącego Michała Olszańskiego. 02:15 KOMISARZ ALEX - ODC. 239 (SERIA XIX, ODC. 10) - "ZŁOTY GWIZDEK" Serial kryminalny TVP, 44 min, Polska, 2023 Reżyseria: Radosław Dunaszewski Scenariusz: Peter Hajek, Peter Moser, Tomasz Korzeniowski, Karolina Frankowska Aktorzy: Sylwia Juszczak-Krawczyk, Beata Fido, Piotr Bondyra, Janusz Chabior, Robert Sharif El Gendy, Natalia Szulc-Kucharska, Wiktoria Kulaszewska-Grabowska, Łukasz Dedyński, Wojciech Machnicki, Małgorzata Kocik-Diakonów, Julia Bochenek, Izabella Tarasiuk-Andrzejewska, Maurycy Łyczko, Jan Dravnel, Krzysztof Rogucki Podczas wesela ginie panna młoda, Ania Konwicka. Lekarz pogotowia stwierdza otrucie. Na miejsce przybywa policja i wszczyna śledztwo. W trakcie oględzin miejsca zbrodni Alex znajduje złoty gwizdek leżący niedaleko zwłok. Po sekcji zwłok, gdy okazuje się, że Anna została otruta cyjankiem, który przeniknął przez skórę ust, policja orientuje się, że to gwizdek właśnie był narzędziem zbrodni. Po przesłuchaniu świadków policja nawet nie zbliża się do ustalenia motywu tego zabójstwa. Wszyscy zgodnie twierdzą, że Ania była lubianą, życzliwą osobą i z nikim nie miała żadnych zatargów. Alex, w garderobie gdzie odkryto ciało i złożone były prezenty, znajduje bilecik. Wszystko wskazuje na to, że wypadł z pudełka, w którym zabójca podłożył gwizdek wśród innych prezentów. Treść bileciku pokazuje, że otruty miał zostać pan młody, Karol Konwicki, a nie jego młoda żona. Śledczy muszą zmienić kierunek śledztwa i skupić się na Karolu Konwickim. Wzywają go na kolejne przesłuchanie z zamiarem poinformowania go, że to on był celem. Niestety, kiedy Konwicki ma przyjść na przesłuchanie, policjanci zostają poinformowani, że Konwicki nie żyje. Zginął w wyniku wybuchu ładunku umieszczonego w paczce, którą ktoś podrzucił pod jego drzwi. Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, zwłaszcza że Konwicki, sędzia siatkówki męskiej, nie był osobą towarzyską, nie miał wielu znajomych. Na wesele zaprosił tylko jednego kolegę z pracy, którego poprosił by został jego świadkiem. Policja odkrywa, że Karol wychował się w domu dziecka w Białymstoku, tam skończył AWF i niedawno zamieszkał w Łodzi. W przeszłości był zamieszany w pożar, w którym zginęło jego upośledzone dziecko. 03:05 SZANSA NA SUKCES. OPOLE 2024 - ODC. (7) PAPA D. Widowisko muzyczne, 52 min, Polska, 2024 Reżyseria: Konrad Smuga Scenariusz: Konrad Smuga Prowadzący: Artur Orzech Wykonawcy: Paweł Stasiak, Waldemar Kuleczka, Jacek Szewczyk, Dariusz Piskorz, Marcin Tywoniuk "Szansa na sukces. Opole 2024" to kultowy muzyczny talent show, który wyłania nowe gwiazdy polskiej sceny muzycznej, od lat bawiący wierną publiczność telewizyjnej Dwójki. Zasady programu są bardzo proste, a sama formuła pozbawiona pretensjonalności. W programie amatorzy śpiewają w formie karaoke piosenki znanych wykonawców, którzy są jurorami danego odcinka. Utwory dla uczestników losuje prowadzący, a juror odczytuje tytuł. Uczestnik przed występem musi wybrać podkład muzyczny do wykonania - z dodatkowo nagraną linią melodyczną lub bez niej. Nagrodą dla zwycięzcy odcinka jest awans do finału edycji, który w tym roku przypada 12 maja. Zwycięzca finału otrzymuje prawo do występu w Koncercie Debiutów podczas 61. Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. W tym sezonie do programu jako prowadzący powraca Artur Orzech. Na jurorskiej kanapie w tym odcinku zasiądzie zespół Papa D. 05:00 BARWY SZCZĘŚCIA - ODC. 2950 Serial obyczajowy TVP, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Jakub Skoczeń Scenariusz: Maciej Sobczyk, Tomasz Wojtczuk, Olaf Olszewski, Maria Czudowska Zdjęcia: Jarosław Szmidt, Łukasz Łasica, Michał Jaskulski Aktorzy: Elżbieta Romanowska, Michał Rolnicki, Jakub Wieczorek, Kamila Kamińska, Alessandro Curti, Maciej Kosmala, Piotr Ligienza, Wiktoria Gąsiewska, Grzegorz Kestranek, Nicole Bogdanowicz, Natalia Sierzputowska, Jakub Sokołowski, Maria Świłpa, Oskar Stoczyński, Grzegorz Sierzputowski Aldona po kolejnej wizycie u lekarza wraca załamana. Jej badania wykazują, że ma menopauzę. Grzelakowa zwierza się ze swoich problemów Reginie. A Borysa - równie przygnębionego - wspiera Vincenzo. Bonda świętuje z redakcją "Szoku" sukces po artykule o aresztowaniu Dwoickiego. Gdy Modrzycki prosi szefa, by na nowo zatrudnił Sadowskiego, gangster jednak odmawia. Łukasz zdaje sobie w końcu sprawę, że angażując się w śledztwo popełnił błąd, przez który może stracić rodzinę. Tymczasem Oliwka ma problemy przez Ewę Poraj, bo influencerka - z zemsty za zerwanie współpracy - informuje swoje fanki, że kremy, które dotąd promowała, wywołują reakcje alergiczne. Wcześniej Zbrowska próbuje porozmawiać z Madzią o jej związku z Wiktorem, co jej przyjaciółce wyraźnie się nie podoba. A w finale Madzia odkrywa, że chłopak postanowił zrobić sobie dla niej tatuaż - i jest w szoku. 05:30 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY UJŚCIE WARTY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury.