TVP Kultura Czwartek, 16.05.2024 08:40 UKRAIŃSKA CZYTANKA - ARTEM CZAPAJ (UKRAIŃSKA CZYTANKA) Cykl literacki, 9 min, Czechy/Polska, 2016 Cykl "Ukraińska czytanka" przedstawi 16 współczesnych ukraińskich autorów, którzy w lipcu 2015 roku uczestniczyli w festiwalu Miesiąc spotkań autorskich. Miesiąc spotkań autorskich to największy festiwal literacki w Europie Środkowej, które do Czech (Polski, Słowacji i na Ukrainę) co roku zaprasza autorów literatury z innego kraju (gość honorowy festiwalu). Jest to telewizyjna antologia ukraińskich autorów, która oczyma czeskich, słowackich i polskich dokumentalistów zobrazowała nie tylko konkretnego autora i jego dzieła, ale też mapę danej literatury. 09:05 JAN SERCE - ODC. 9/10 - POŻAR SERCA Serial obyczajowy TVP, 47 min, Polska, 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Zbigniew Kamiński, Radosław Piwowarski Zdjęcia: Ryszard Jaworski, Krzysztof Ordon Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy: Kazimierz Kaczor, Anna Nehrebecka, Marian Kociniak, Władysław Kowalski, Wiesław Michnikowski, Irena Budzisz, Jadwiga Kuryluk, Włodzimierz Musiał, Czesław Nogacki, Kasia Zabłocka, Magda Scholl Janek razem z Małgosią jedzie nad morze po jej córki. Są zaprzyjaźnieni od wielu lat, ale po raz pierwszy znajdują się ze sobą sam na sam. Mężczyzna zdaje sobie sprawę, że od wielu lat kochał się właśnie w Małgosi, że to ona jest jego ideałem. Małgosia, porzucona przez Piotra, byłaby skłonna zostać panią Serce. Wtedy właśnie Piotr decyduje się wrócić do żony. Janek odwiedza matkę. Dowiaduje się, że pan Julian przegrał na wyścigach wszystkie jej oszczędności. Janek wszczyna awanturę, matka wyrzuca go z domu. Bohater z wrażenia dostaje ataku serca. 10:05 PANNY Z WILKA Dramat psychologiczno - obyczajowy, 112 min, Polska 1979 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Karol Szymanowski Występują: Daniel Olbrychski, Anna Seniuk, Maja Komorowska, Krystyna Zachwatowicz, Stanisława Celińska, Christine Pascal, Tadeusz Białoszczyński, Zofia Jaroszewska, Andrzej Łapicki, Paul Guers, Krystyna Wolańska, Zbigniew Zapasiewicz, Andrzej Grzybowski, Kazimierz Orzechowski i inni Dorobek pisarski Jarosława Iwaszkiewicza (1894 - 1980) należy do najbogatszych we współczesnej literaturze polskiej. W toku przeszło 60 lat trwającej twórczości Iwaszkiewicz interesował się wieloma dziedzinami i gatunkami literatury. Uprawiał przez całe życie lirykę, pisał powieści i opowiadania, dramaty, eseje, biografie, reportaże i recenzje. Opowiadania zajmują w jego twórczości miejsce bardzo eksponowane. Jedną z ich wspólnych cech jest realizm ujmowany w kategoriach psychologicznych. Podstawowe dla każdego człowieka problemy, zagadnienia życia i śmierci, sprawy uczuć, miłości są oglądane przez pryzmat mijającego czasu. Nie ma powrotu do zdarzeń sprzed lat. Obraz świata, który przed laty uważaliśmy za jedynie prawdziwy, w świetle późniejszych doświadczeń wydaje się prosty, często banalny. Natura tych prawd jest kluczowym problemem "Panien z Wilka". Wiktor Ruben, główny bohater, wraca do miejsca swych młodzieńczych uniesień, miłości i flirtów. Usiłuje wskrzesić rzeczywistość sprzed kilkunastu lat. Zapisana jest ona w jego pamięci jako najbardziej pogodny epizod życia. Ta próba okazuje się iluzją. Nie wystarczą te same słowa, gesty, miejsca. W ciągu 15 lat wydarzyło się zbyt wiele. Czas odcisnął piętno na każdym z bohaterów. Piękne dziewczyny to dziś podstarzałe, zgorzkniałe kobiety. Dawne związki już nie wrócą. Tracą sens. Film Andrzeja Wajdy w sposób mistrzowski przedstawia prozę Jarosława Iwaszkiewicza. W 1979 r. na FPFF w Gdańsku dostał Nagrodę Specjalną. W 1980 r. uzyskał nominację do Oscara. 12:10 RZECZ POLSKA S.II - LOKOMOTYWA PM 36 Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński "Lokomotywa PM 36" była jednym z największych sukcesów polskiego designu w okresie międzywojennym. Ta aerodynamiczna konstrukcja parowozu projektu Kazimierza Zembrzuskiego była częścią inwestycji niepodległego państwa w kolej, która po latach rozbiorów i nierównomiernego rozwoju w poszczególnych częściach ziem polskich, wymagała reformy niezbędnej do scalenia kraju. Nowoczesny projekt zakładał, że pociąg będzie mógł rozpędzić się do prędkości 140 km/h. W 1937 roku w Paryżu podczas Wystawy Światowej, która była symbolicznym pokazem sił europejskich mocarstw w przededniu II Wojny Światowej, lokomotywa otrzymała złoty medal dla najlepszego projektu. Odcinek opowiada o transporcie w międzywojennej Polsce (Czy kolej była luksusem? Kogo było stać na taką podróż?), a zarazem o staraniach niepodległego kraju do bycia postrzeganym jako nowoczesne państwo śmiałych reform gospodarczych. To również historia inżyniera Kazimierza Zembrzuskiego, który po 1948 roku objął Katedrę Budowy Lokomotyw Politechniki Warszawskiej oraz jego naśladowców. Odwiedzimy także bydgoskie zakłady firmy PESA, by pokazać jak dziś wygląda przemysł kolejowy w Polsce. Zastanowimy się, czy pociągi zaczną zastępować podróże samolotem w celu ograniczenia zanieczyszczenia środowiska. 12:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - FRANCISCO GOYA Y LUCIENTES Magazyn, 6 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Lucyna Lencznarowicz Francisco Goya, hiszpański malarz i grafik uważany za najważniejszego twórcę przełomu XVIII i początku XIX wieku, stworzył serię rycin zatytułowaną "Okropności wojny". Grafiki powstały w latach 1810 - 1820 pod wpływem wojen napoleońskich, toczących się na terytorium Hiszpanii od 1808 do 1814 roku. Cykl jest realistyczny, pełen drastycznych szczegółów. Jest pierwszym w sztuce europejskiej tak jednoznacznie antywojennym dziełem. O kilku wybranych grafikach opowie Lucyna Lencznarowicz. 13:00 NAWET JEŚLI UPADAM (EVEN WHEN I FALL) Film dokumentalny, 93 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Kate Mclarnon Film opowiada niesamowitą historię pierwszego cyrku stworzonego przez ofiary handlu dziećmi. 14:00 CZARNY PIOTRUŚ (CERNY PETR) Komediodramat, 85 min, Czechosłowacja, 1963 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Milos Forman, Jaroslav Papousek Aktorzy: Vladimir Pucholt, Ladislav Jakim, Pavla Martinkowa, Jan Vostrcil, Bożena Matuskova, Pavel Sedlacek Piotr pracuje w sklepie samoobsługowym - pracę tę załatwił mu ojciec, który chce, żeby syn zaczął zarabiać na swoje utrzymanie, poznał świat i ludzi. Kierownik SAM - u powierza mu pierwsze zadanie: ma śledzić złodziei sklepowych. Piotr zachowuje się nieporadnie: chodzi po sklepie, wpatruje się znacząco w twarze klientów. Kamera obserwuje każdy jego krok, każdy gest, nawet drgnienie powiek. Z tych luźnych obserwacji wyłania się portret bohatera. Jest to chłopak nieśmiały, niezdecydowany, nie bardzo jeszcze wie, kim chciałby być w życiu. Praca zupełnie go nie interesuje, woli zabawy i spacery nad wodą z młodą przyjaciółką, Pavlą. 15:45 JAN SERCE - ODC. 10/10 - KALINA Serial obyczajowy TVP, 90 min, Polska, 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Zbigniew Kamiński, Radosław Piwowarski Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy: Kazimierz Kaczor, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Wiesław Michnikowski, Anna Nehrebecka, Marian Kociniak, Władysław Kowalski, Andrzej Herder, Jadwiga Kuryluk, Jan Himilsbach, Lech Ordon, Zdzisław Szymański, Janina Nowicka, Hanna Bedryńska Po wyjściu ze szpitala Janek trafia do sanatorium. Czuje się kiepsko, ale na wieść, że jego matka w ciężkim stanie znajduje się w szpitalu, wyrusza w drogę. Dowiaduje się, że najlepszym lekarstwem dla mamy byłyby owoce kaliny. Szuka więc krzewu kaliny z pełnym poświęceniem, nie bacząc na stan swego zdrowia. Kiedy je znajduje, przynosi owoce do szpitala. Nie zastaje matki w pokoju, jest przerażony, że umarła. Tymczasem okazuje się, że poczuła się lepiej i wyszła na spacer. Janek z wrażenia mdleje. Kiedy odzyskuje przytomność, widzi koło siebie "Mgiełkę" spotkaną na balu samotnych, której długo i bezskutecznie poszukiwał. Dziewczyna ma na imię, nomen - omen, Kalina i jest pielęgniarką opiekującą się matką Janka. 17:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - IZABELA TROJANOWSKA Magazyn, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Marta Perchuć-Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Izabelą Trojanowską, jedną z najbardziej utalentowanych polskich aktorek. Opowie nam o swoim dzieciństwie spędzonym w Olsztynie i swoich pierwszych artystycznych występach. Wspólnie wspomnimy rolę Kasi Kunickiej, w którą wcieliła się w kultowym serialu "Kariera Nikodema Dyzmy". 18:10 ORGANY. W POSZUKIWANIU BRZMIENIA (CHERCHEURS D'ORGUES) Film dokumentalny, 90 min, Francja, 2022 Reżyseria: Pascale Bouhenic Scenariusz: Pascale Bouhenic, Bernard Foccroulle Wyjątkowa podróż po Europie tropem zabytkowych organów i ich budowniczych z historią rozwoju technicznego instrumentów i próbkami repertuaru organowego od średniowiecza po czasy współczesne w tle. 21:10 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - KWIAT WIŚNI I CZERWONA FASOLA (AN) Dramat, 108 min, Japonia/Francja, 2015 Reżyseria: Naomi Kawase Aktorzy: Kirin Kiki, Masatoshi Nagase, Kyara Uchida Sentaro (Masatoshi Nagase) prowadzi małą piekarnię, w której serwuje dorayaki - japoński deser składający się z naleśników przekładanych słodką pastą z czerwonej fasoli ("an"). Sentaro szuka kogoś do pomocy w kuchni, jednak gdy zgłasza się starsza pani, Tokue(Kirin Kiki), niechętnie przyjmuje ją do pracy. Tokue szybko udowadnia, że jej ręce potrafią czynić cuda, gdy chodzi o przygotowywanie "an". Dzięki jej sekretnej recepturze mały biznes wkrótce rozkwita... Z czasem, Sentaro i Tokue otwierają przed sobą swoje serca i odsłaniają stare rany. 23:15 OFICEROWIE - ODC. 11/13 - PASZPORT Serial kryminalny TVP, 44 min, Polska, 2006 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Aktorzy: Borys Szyc, Magdalena Różczka, Katarzyna Cynke, Cezary Pazura, Kamil Maćkowiak, Wojciech Pszoniak, Jan Englert, Peter Lucas, Paweł Małaszyński Po próbie przesłuchania byłego premiera Trojana oficerowie przekonują się, że w grupie trzymającej władzę naprawdę podjęto decyzję o zamordowaniu Rysia, Kruszona i Aldony. Grand, Rita i nowa "drużyna pierścienia" przygotowują porwanie. Ala konsekwentnie staje po stronie ojca. Jego żona wnosi sprawę o rozwód - holding TV MAX ma zostać podzielony na pół. Życzliwy dotąd Zenonowi teść, Pieczur, również przestaje go bronić. Rozwód jest, jego zdaniem, najlepszym wyjściem w zaistniałej sytuacji. Tymczasem w TV MAX organizowana jest konferencja prasowa. Wszyscy radzą Zenonowi, żeby stanowczo zaprzeczał zarzutom. Grand i jego ludzie porywają Alę. W porwaniu uczestniczy Kosma.