TVP Historia Niedziela, 02.06.2024 06:35 BYŁ TAKI DZIEŃ - 02 CZERWCA ODC. 581 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1908 - patent na odkurzacz; 1953 - koronacja Elżbiety II; 1961 - nowe zasady nauczania w PRL; 1979 - początek pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny; 06:38 SZEROKIE TORY - BODYGUARD Reportaż, 23 min, Polska, 2010 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Reportaż Barbary Włodarczyk przedstawia jeden dzień z życia 37 - letniej Nadieżdy, która należy do grona najlepszych kobiet ochroniarek w Rosji. Była agentką służb specjalnych, z tej pracy zrezygnowała po tym, jak została ciężko ranna w brzuch. Ale o okolicznościach tych zdarzeń nie wolno jej mówić. Nadieżda ma dyplom prawnika, a życiorys... jak z filmu przygodowego. Szczupła i na pozór słaba kobieta nie wzbudza od razu respektu. Jej wygląd zmylił już jednak niejednego napastnika. Pracowała dla polityków, gwiazd estrady i biznesmenów, a obecnie ma własną szkołę ochroniarską, w której osobiście prowadzi treningi. Codziennie ćwiczy: lekką atletykę, samoobronę i karate. W tej ostatniej dyscyplinie ma już nawet czarny pas. W zajęciach z samoobrony bierze udział kilkanaście dwudziestolatek. Większość z nich ma wyższe wykształcenie. Znają obce jezyki, trendy mody i wymagania etykiety. Niektóre już pracują z VIP - ami. A najlepsze z nich zarabiają po kilka tysięcy dolarów miesięcznie. Na rosyjskim rynku ochroniarskim kobiety stanowią zaledwie kilka procent, ale ich liczba rośnie z każdym rokiem, bo moda na wielkich kwadratowych osiłków już mija. Dzisiaj bardziej ceni się eskortę niezauważalną. A dziewczęta mogą występować w roli sekretarek czy partnerek biznesowych. Mogą uczestniczyć w rozmowach pod przykrywką tłumaczek, rzeczników prasowych albo asystentek. I nikt nie domyśli się, że subtelna dziewczyna towarzysząca mężczyźnie to jego ochroniarka. Dziewczęta, które ćwiczą w szkole Nadieżdy, twierdzą, że dziś sukces bodyguarda zależy nie tyle od muskułów, ile od szybkości reakcji i inteligencji. Co ciekawe, klienci mają już dość mężczyzn ochroniarzy, którzy do pracy idą jak na wojnę. Kobiety wytwarzają wokół siebie przyjemniejszą aurę. Z usług takich bodyguardów korzystają najwybredniejsi klienci. I to nie tylko dla prestiżu. Bo w Rosji zamachy na bankierów, dziennikarzy czy niewygodnych polityków wciąż stanowią realne zagrożenie, a dziewczyna ochroniarz to doskonały anioł stróż. I nie daje łatwo się schwytać. Wbiega na dach z karabinem, a potem zdejmuje perukę, przebiera się i wychodzi z klatki schodowej jak gdyby nigdy nic. W samej tylko Moskwie - z usług prywatnych bodyguardów korzysta co najmniej kilkadziesiąt tysięcy osób. Rosjanie żartują, że w czasach Związku Radzieckiego jedna połowa kraju siedziała w łagrach, a druga jej strzegła. A dziś 1/3 siedzi w biurach, a strzegą jej aż 2/3. Dzień z moskiewską bodyguard pokaże widzom, kto i dlaczego korzysta z usług prywatnych ochroniarzy w Rosji oraz jaka jest specyfika rosyjskich ochroniarzy i ich klientów. 07:00 POLSKA Z BOCZNEJ DROGI - PAJDA W SPADKU Reportaż, 9 min, Polska, 2004 Autor: Jarosław Kamieński, Andrzej Pankiewicz Nikodem Kemicer otrzymał niecodzienny spadek po zmarłym ojcu. Jest nim stołówka i kilkadziesiąt rodzin, dla których jej istnienie jest warunkiem przeżycia. Niewielu wierzyło, że osiemnastolatek potrafi kontynuować dzieło ojca, a jednak mu się udało. 07:10 POLSKA Z BOCZNEJ DROGI - ODLOT Z MIEDZY Reportaż, 10 min, Polska, 2005 Autor: Jarosław Kamieński Scenariusz: Andrzej Pankiewicz Zdjęcia: Leon Kotowski Czy w przerwach między obrządkiem świń i sadzeniem ziemniaków można wzbić się w przestworza? Okazuje się , że tak! Dowodem tego są mieszkańcy podkileleckiej wsi Mąchocice od kilku lat regularnie latający na paralotniach. 07:25 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 156 (SEZON 2 ODC. 31) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Ewa Bulanda, Marta Hryniak Aktorzy: Maria Pawłowska, Kamil Winerowicz-Stanik, Przemysław Stippa, Jacek Kopczyński, Dariusz Toczek, Mateusz Weber, Agnieszka Wagner, Dariusz Wiktorowicz, Filip Łeszega, Marcin Dąbrowski, Klara Williams, Żaneta Homa, Kacper Młynarkiewicz, Krzysztof Brzazgoń, Pavel Kryksunou Bunt Siemowita. Lato 1425. Książęta mazowieccy nie chcą złożyć Koronie hołdu lennego. Jagiełło (Sebastian Skoczeń) karci księżnę Aleksandrę (Agnieszka Wagner) za jej synów. A tymczasem w Płocku młodzi książęta Kazimierz (Marcin Dąbrowski) i Trojden (Filip Łeszega) planują zamknąć matkę w klasztorze. Awdokia (Joanna Moro) przyjmuje oświadczyny Daniła (Pavel Kryksunou), ale nie chce opuszczać królowej (Maria Pawłowska). Decyduje się jednak na ślub. Danił jest zachwycony. Głowacz (Mateusz Weber) chce kupić dom Femki (Żaneta Homa), ale Honzik (Kamil Drążek) obiecuje, że ją obroni. Pewnego dnia widzi dwóch chłopców wędrujących z tobołkami. Nie wie, że to synowie rzeźnika uciekli z domu. Zaczynają ich szukać. Głowacz podsuwa myśl, że to na pewno husyta Honzik ich porwał. Rusza na niego obława. Dzięki Grzymkowi (Krzysztof Brzazgoń) i Samborowi (Kacper Młynarkiewicz) znajduje schronienie w zamtuzie. 09:00 JANOSIK - ODC. 4/13 - PORWANIE Serial przygodowy, 43 min, Polska, 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski, Anna Dymna, Ludwik Benoit Hrabiemu podoba się piękna góralka, Maryna. Każe porwać dziewczynę Janosika i siłą sprowadzić na zamek. Zbójnicy, przebrani za pasterzy owiec, przedostają się do siedziby rozpustnego dziedzica. Janosik uwalnia swoją ukochaną. 09:50 NIEDZIELNY PORANEK Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1955 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Andrzej Munk Zdjęcia: Romuald Kropat Muzyka: Jan Krenz Film z 1955 roku, ukazujący nową, odbudowaną Warszawę. 10:10 SZALEŃSTWA PANNY EWY - ODC. 3 MUR GRANICZNY Serial dla młodych widzów, 51 min, Polska, 1983 Autor: Kornel Makuszyński Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Dorota Grzelak, Emilian Kamiński, Anna Milewska, Zdzisław Kozień, Ewa Wencel, Piotr Fronczewski, Anna Seniuk, Bogdan Baer, Anna Ciepielewska, Leon Niemczyk i inni Jerzy Zawidzki maluje portret Ewy. Szalona dziewczyna z równie zwariowanym młodym malarzem niechcący wybijają szybę sąsiadom. Staje się to wspaniałym pretekstem do zawarcia znajomości z panną Basią o orzechowych oczach, do której nieśmiały młodzieniec wzdychał od dawna. Ewa wpada na pomysł, żeby ożenić Jerzego z Basią. Z właściwą sobie energią przystępuje do kruszenia wszystkich barier dzielących zakochanych. 12:20 KULTOWE ZABYTKI - ODC. 1 KRÓLEWSKI PAŁAC FONTAINEBLEAU (FONTAINEBLEAU, BULDING A ROYAL PALACE / FONTAINEBLEAU: UNE MEGASTRUCTURE ROYALE) Cykl dokumentalny, 48 min, Francja, 2019 Reżyseria: Gueenaelle Troly Seria dokumentalna (8 odcinków) opowiada o słynących ze swojego stylu architektonicznego, wartości historycznej i politycznej, najwspanialszych budynkach, siedzibach, pałacach i katedrach. Wypowiedzi najlepszych ekspertów, archiwalia i zdjęcia zabiorą nas w podróż po najsławniejszych zabytkach Francji. Odcinek 1 - "Królewski pałac Fontainebleau". To - obok Wersalu - największy zamek we Francji. Znajduje się na obrzeżu liczącego 20 tysięcy hektarów lasu i odwiedza go 10 milionów turystów rocznie. Fontainebleau to rozległy pałac z budynkami postawionymi we wszystkich kierunkach. Liczy 1500 pomieszczeń. Za niektórych władców przebywało w nim do dwóch tysięcy dworzan. Budowniczowie Fontainebleau dokonali prawdziwych cudów architektonicznych. Galerię Franciszka Pierwszego stworzono 150 lat przed Salą Lustrzaną w Wersalu. Galeria Franciszka Pierwszego jest jednym z największych arcydzieł włoskiego renesansu w północnej Europie. Architekci podjęli się wyzwań, który - wydawać by się mogło - przekraczały w ich czasach ludzkie możliwości. Sprowadzili z daleka ogromne ilości kamienia. Wykopano kanał liczący ponad kilometr długości - przedsięwzięcie niebywałe jak na siedemnasty wiek. Fontainebleau było siedzibą wszystkich francuskich dynastii. Od dwunastego do dziewiętnastego wieku, Franciszek Pierwszy, Henryk Czwarty, Ludwik Czternasty, a nawet Napoleon... wszyscy rozbudowywali tę królewską siedzibę. Pałac miał symbolizować wielkość i chwałę Francji. Oto fantastyczna odyseja trwającej osiem wieków budowy siedziby królów Francji. 13:20 TAJEMNICE LODOWCÓW (FROZEN SECRETS (GEHEIMNISSE AUS DEM EIS)) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Frank Gensthaler Film jest fascynującą podróżą w czasie, której celem jest odkrycie ukrytych w lodowcach skarbów. Alpejskie lodowce topnieją z powodu zmian klimatycznych, uwalniając bezcenne skarby - zachowane w lodzie artefakty, ludzkie szczątki i inne świadectwa przeszłości. Historycy odnaleźli przedmioty z czasów I wojny światowej, kiedy linia frontu przebiegała na wysokości ponad 3000 metrów. Przedmioty te uświadamiają nam dziś, jak ciężkie było życie żołnierzy na tych wysokościach. Archeolodzy odnaleźli również drewniane szczątki z epoki brązu, które dostarczają nam interesujących informacji na temat życia około 4000 lat temu. Szczególnym odkryciem były szczątki pary, która zginęła na lodowcu 75 lat temu. Ich córka Marceline nigdy nie straciła nadziei, że jej rodzice pewnego dnia zostaną odnalezieni. 14:25 DWIE JOASIE Komedia, 88 min, Polska, 1935 Reżyseria: Mieczysław Krawicz Scenariusz: Jan Fethke Zdjęcia: Zbigniew Gniazdowski Muzyka: Władysław Eiger, Alfred Scher, Stanisław Szebego Aktorzy: Jadwiga Smosarska, Lucyna Szczepańska, Franciszek Brodniewicz, Ina Benita, Michał Znicz, Wojciech Ruszkowski, Władysław Grabowski, Aleksander Zelwerowicz, Janina Janecka, Ludwik Fritsche, Jula Kraszewska, Jula Kraszewska, Stefan Laskowski, Henryk Małkowski, Józef Comobis Oglądane po przeszło pół wieku przedwojenne komedie, mimo często prostych fabuł i niewyszukanych dowcipów, mają swoisty urok. Problemy w nich przedstawiane, snute intrygi, sceneria, kostiumy, sposób mówienia wzbudzają w nas uśmiech sympatii. Tak jest również w przypadku filmu Mieczysława Krawicza "Dwie Joasie". Reżyser należał do najpracowitszych twórców lat trzydziestych. W swoim dorobku ma m.in. filmy "Grzeszna miłość" zrealizowany wespół ze Zbigniewem Gniazdowskim, "Szlakiem hańby" (współautor - Alfred Niemirski), "Ułani, ułani, chłopcy malowani", "Każdemu wolno kochać" (współautor Janusz Warnecki), "Szpieg w masce", "Jadzia", "Jego wielka miłość" (współautorka Stanisława Perzanowska), "Dyplomatyczna żona" (współautor Carl Boese), "Niedorajda", "Skłamałam". "Dwie Joasie" to historia sympatycznej maszynistki Joasi, panny sumiennej i wzorowej pracownicy. Mimo tak wielu zalet bohaterka ciągle traci posadę. Nie znosi bowiem zalotów kolejnych szefów. Kiedy jest już zupełnie zdesperowana, wpada na szatański pomysł. Z powabnej panienki zmienia się w rozczochraną okularnicę sądząc, że w ten sposób pozbędzie się natrętnych adoratorów i zazna spokoju w pracy. Tymczasem role się odwracają i to właśnie Joasia zakochuje się w swoim szefie, mecenasie Robercie Rostalskim, który, niestety, ma już przyjaciółkę. Joasia postanawia pójść na Bal Mody, na którym członkiem jury jest mecenas. Pożycza szałową suknię i staje się sensacją balu. Jednogłośnie zostaje wybrana Królową Mody i podbija serce swojego szefa. 16:00 GIGANCI HISTORII - WOJNA W WIETNAMIE Teleturniej, 50 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Prowadzący: Maciej Kurzajewski, Przemysław Babiarz Wojna w Wietnamie wymyka się prostym schematom. Była ciągiem niespokojnych ataków, łamanych rozejmów i propagandowych przekazów. Kluczowy dla historii konfliktu był rok 1964 i moment, kiedy do działań przystąpili Amerykanie. Henry Kissinger przekazał dowódcom następujący rozkaz prezydenta Nixona: "Wszystko, co lata, poleci tam i zbombarduje wszystko, co się rusza". Wśród młodzieży, pod wpływem wojennych zbrodni narastały nastroje pacyfistyczne i tworzyła się kontrkultura. Wojna w Wietnamie, stale odtąd obecna w przekazach medialnych, zaczęła kształtować obraz świata lat 70. 17:00 POCIĄGI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - ODC. 2/4 (TRAINS THA CHANGED THE WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Seria opowiada o tym, jak cztery kultowe pociągi zrewolucjonizowały podróże koleją i zainspirowały niesamowite projekty kolejowe na całym świecie. Bez wątpienia od ponad 200 lat pociągi zmieniają życie ludzi. Zrewolucjonizowały sposób podróżowania, sposób pracy, a nawet sposób spędzania wakacji. Autorzy podróżują na pokładzie legendarnych lokomotyw kolejowych, takich jak Flying Scotsman i Stephenson's Rocket i w każdym odcinku przybliżają dziedzinę życia, która uległa przemianie dzięki pociągowi. 17:55 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 18/24 Serial sensacyjny, wojenny, 57 min, Polska, 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Muzyka: Andrzej Trzaskowski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Janusz Bukowski, Olaf Lubaszenko, Cezary Pazura, Tomasz Stockinger, Ewa Sałacka, Anna Wojton, Maria Gładkowska, Alicja Jachiewicz, Beata Paluch, Maciej Kozłowski, Andrzej Grabarczyk, Robert Rozmus, Krzysztof Kalczyński, Ryszard Barycz, Grzegorz Wons Hrabia Georg von Nałęcz przekazuje wywiadowi polskiemu rewelacyjne materiały: najpierw dane techniczne junkersa, nowego niemieckiego bombowca, potem fragmenty planu przygotowań napaści na Polskę. Jego autorem jest Guderian, plan ma poparcie Hitlera. Cennych materiałów dostarczają Georgowi panie: hrabina Benita z kół dyplomatycznych i jej przyjaciółki, pracownice kancelarii Guderiana, Irena i Renata von Nietzmer, córka zadłużonego barona. Georg wykupuje weksle jej ojca, a usługi Renaty grubo opłaca. Czarek i pułkownik Kaleta są przejęci wagą planów Guderiana, ich technicznym rozmachem. Natomiast zwierzchnicy Czarka uważają Guderiana za nieszkodliwego marzyciela. Według nich Niemcy nie są w stanie zmotoryzować swojego wojska i wyprodukować tyle stali, aby pokryć potrzeby armii. Ich zdaniem, cena dokumentów jest zbyt wysoka, a nastawanie Georga na nieliczenie się z kosztami zakupu uważają wręcz za podejrzane. Oburzony odmową Georg zamierza sprzedać konie wyścigowe i zapłacić Renacie z własnej kieszeni. Baronówna jednak, chcąc mieć pieniądze jak najszybciej, jako Charlotta proponuje dokumenty Anglikom. Abwehra wpada na ślad tej propozycji w depeszach Berlin - Londyn. Relke ma rozpracować agentkę Charlottę. Szuka jej wśród pracowników Guderiana. Trafia na trzy panie zaprzyjaźnione z von Nałęczem. Zaczyna się nim interesować. 19:05 JAPOŃSKA WYPRAWA JOANNY LUMLEY - ODC. 1 (JOANNA LUMLEY'S JAPAN) Serial dokumentalny 46 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Neil Ferguson, Ewen Thomson Gwiazda serialu "Absolutnie fantastyczne", Joanna Lumley, przemierza Japonię od lodowatych syberyjskich mórz na północy po subtropikalne wyspy na południu. Jej podróż rozpoczyna się w ujemnych temperaturach na Hokkaido, gdzie żyją najpiękniejsze i najbardziej zagrożone dzikie zwierzęta Japonii. Wędrując na południe, Joanna odwiedza Tokio, starożytną stolicę Kioto z zachwycającymi świątyniami, oraz Nagasaki, miasto o tragicznej przeszłości. Jej epicka podróż kończy się na sielskich plażach Kohamy, jednej z najodleglejszych pacyficznych wysp Japonii, gdzie mieszkają dziewczyny z girlsbandu, których średnia wieku wynosi 84 lata. 21:05 KAMERDYNER Dramat, 141 min, Polska, 2018 Reżyseria: Filip Bajon Scenariusz: Mirosław Piepka, Michał S. Pruski, Marek Klat Zdjęcia: Łukasz Gutt Aktorzy: Janusz Gajos, Anna Radwan, Sebastian Fabijański, Marianna Zydek, Borys Szyc, Adam Woronowicz, Kamilla Baar-Kochańska, Diana Zamojska, Daniel Olbrychski, Marcel Sabat, Łukasz Simlat, Sławomir Orzechowski Dramat historyczny w reżyserii Filipa Bajona miał swoją premierę w 2018 roku na festiwalu w Gdyni, gdzie został uhonorowany nagrodą Srebrne Lwy. Akcja - w dużej mierze oparta na faktach - rozgrywa się na ziemi kaszubskiej w pierwszej połowie XX wieku i obejmuje lata 1900 do 1945, w tym dwie wojny światowe. Film ukazuje powikłane i burzliwe losy bohaterów, przedstawicieli różnych nacji: Niemców, Kaszubów i Polaków, z wplecionym centralnym wątkiem miłosnym. Zostały przedstawione skomplikowane postawy i wybory, jakich musieli dokonywać ludzie zamieszkujący północe Kaszuby. Pruska antypolskość walczyła z kaszubskim patriotyzmem, co zakończyło się masowym mordem popełnionym na tysiącach Kaszubów w lasach pod Piaśnicą. Po śmierci matki, nieletni Mateusz Kroll zostaje przygarnięty przez pruską arystokratkę Gerdę von Krauss. Kaszubski chłopiec dorasta w pałacu. Rówieśniczką Mateusza jest córka von Kraussów Marita. Między młodymi z czasem rodzi się miłość. Ojcem chrzestnym chłopca jest kaszubski patriota Bazyli Miotke, który podczas konferencji pokojowej w Wersalu walczy o miejsce dla Kaszub na mapie Polski, a potem buduje symbol jej gospodarczego sukcesu: Gdynię. Traktat wersalski, podpisany w 1919 r. i kończący I wojnę światową daje Polsce niepodległość, co sprawia, że von Kraussowie tracą majątek i wpływy. Wszyscy bohaterowie czują, że świat, który znali, wkrótce diametralnie się zmieni. Wśród żyjących obok siebie Kaszubów, Polaków i Niemców narastają złe nastroje, niechęć i nienawiść. II wojna światowa wybucha 1 września 1939 roku. Już pod koniec października w lasach piaśnickich rozpoczynają się egzekucje ludności kaszubskiej dokonane przez okupantów niemieckich. Było to pierwsze masowe ludobójstwo tej strasznej wojny. 00:45 KTO ZABIŁ SEKRETARZA GENERALNEGO ONZ? (COLD CASE HAMMARSKJÖLD) Film dokumentalny, 118 min, Norwegia/Szwecja/Belgia, 2018 Reżyseria: Mads Brügger W 1961 roku w tajemniczych okolicznościach w Rodezji Północnej (dziś Zambia) rozbił się samolot sekretarza generalnego ONZ Daga Hammarskjölda. W katastrofie nikt nie przeżył. Hammarskjöld leciał na negocjacje w sprawie zawieszenia broni pomiędzy siłami ONZ a oddziałami z separatystycznego stanu Katanga. Był równie popularny co kontrowersyjny, bo wierzył, że może zaprowadzić pokój w Afryce, oddając kontynent Afrykanom. Okoliczności katastrofy lotniczej nie były jasne. Powszechnie wiadomo, że Hammarskjöld był wówczas zwolennikiem niepodległości Konga wbrew woli europejskich firm górniczych i innych potężnych podmiotów, a katastrofa była zamachem. Kto chciał zabić Hammarskjölda i czy prawdę można dziś ujawnić? Ponad pół wieku od tego zdarzenia znany duński dziennikarz, filmowiec i prowokator postanawia zgłębić ten temat. We współpracy z prywatnym detektywem oraz grupą zakonspirowanych współpracowników podążają krętą ścieżką wskazówek i wątków, które okazują się coraz bardziej skomplikowane. A kiedy odkrywa kluczową dla katastrofy tajemnicę, która może wstrząsnąć całym światem, okazuje się, że czasami absurd i ironia są narzędziami potrzebnymi do stawienia czoła temu, co naprawdę wydaje się złowrogie.